KB symposium historische kranten als big data, Den Haag, 24 maart 2015

1. Beschikbaarheid voor onderzoek
Auteursrecht en kranten
Sophie Ham, 24 maart 2015

2. Disclaimer
Disclaimer Sophie Ham 24-03-2015

3. Beschikbaarheid voor onderzoek Sophie Ham 24-03-2015
Hoe lang geldt het auteursrecht?
• Uitgevers verliezen hun rechten 70 jaar na de publicatiedatum
• Individuele rechthebbenden verliezen hun rechten 70 jaar na
hun overlijden
In de praktijk:
We beschouwen op dit moment alle publicaties van vóór
1874 als Publiek Domein (moving wall)
Alle publicaties van na maart 1945 zijn in principe met
rechten belast
Kranten in Delpher ±50% potentieel met rechten belast

4. De Telegraaf 11-04- 1924 Sophie Ham 24-03-2015

5. Sophie Ham 24-03-2015

6. Auteursrecht Sophie Ham 15-05-2013

7. Beschikbaarheid voor onderzoek Sophie Ham 24-03-2015

8. Beschikbaarheid voor onderzoek Sophie Ham 24-03-2015
Manieren van Copyright-clearing
• Contracten met individuele makers/erven (GvN)
• Contracten met uitgevers (kranten 1945 tot 1995)
• Contracten met belangenorganisaties auteursrechthebbenden
LIRA/PICTORIGHT (CBO’s)

9. Beschikbaarheid voor onderzoek Sophie Ham 24-03-2015
Contractbepalingen [Kranten 2010]
6.1 KB zal aan de Gebruikers van de Databank Digitale
Dagbladen kenbaar maken dat zij slechts gebruik van de
Werken van de Rechthebbenden mogen maken voor
eigen oefening, studie of gebruik en voor overig gebruik
dat in overeenstemming is met de wettelijke beperkingen
in de Auteurswet.
6.5 KB zal ervoor zorg dragen dat de Werken:
- niet los van hun context op de krantenpagina
geïsoleerd kunnen worden gedownload in PDF-formaat,
tenzij anders overeengekomen;
- door KB niet actief op verzoek in print of
anderszins worden geleverd aan derden.

10. Beschikbaarheid voor onderzoek Sophie Ham 24-03-2015
Als Delpher niet genoeg biedt…
• (Nog) geen uitzondering in de auteurswet voor
wetenschappelijk gebruik (text & datamining)
• Geen “ fair use”
• KB mag strikt genomen geen kopie doorleveren
Lichtpuntje
• Contract uitgevers voorziet in doorlevering van kranten “voor
educatieve, onderzoeks- en wetenschappelijke doeleinden
en/of privégebruik”
Maar
• Grote angst voor “datalekken”

11. Inmiddels ook van CBO’s toestemming
voor doorlevering aan
• onderzoekers en onderzoeksgroepen die het materiaal in een
besloten omgeving willen bestuderen voor niet-commerciële
doeleinden. [tijdschriften]
• non-profit instellingen die de verzameling of een deel daarvan
willen indexeren zodat deze de Werken eenvoudiger kunnen
vinden via hun eigen systemen; [boeken]
Beschikbaarheid voor onderzoek Sophie Ham 24-03-2015

12. Beschikbaarheid voor onderzoek Sophie Ham 24-03-2015
Condities
- Onderzoekers krijgen een kopie van de set voor een beperkte
duur
- De kopie is alleen raadpleegbaar binnen een beschermde
omgeving
- De krantenset (of delen ervan) mag niet opnieuw
gepubliceerd worden (m.u.v. citaten)
- Er moet een contractje worden getekend
- dataservices@kb.nl of steven.claeyssens@kb.nl

13. Aandachtspunten
• Continue onderhandeling contracten met CBO’s over
gelijkluidende condities alle materiaalsoorten en afspraken
over nieuwe ontwikkelingen
• Project Toegangsrechten om resterende diversiteit en
variërende (her)gebruiksvoorwaarden beter te ondersteunen.
• Beleid en afspraken maken met uitgevers over digitalisering
en beschikbaarstelling van meer naoorlogs materiaal
• KB datasets zijn dynamisch (er komt materiaal bij, materiaal
wordt verbeterd en helaas soms ook materiaal eraf…)
Beschikbaarheid voor onderzoek Sophie Ham 24-03-2015

14. Copyright issues in de praktijk Sophie Ham 28-05-2013

15. Sophie Ham 24-03-2015