1. Indonesiako lurrikara eta ondorengo tsunamia
2004ko Indiako Ozeanoko lurrikara, 2004ko
abenduaren 26an izandako itsas azpiko lurrikara izan
zen. Lurrikara hau Indonesiako Sumatra izeneko
uhartearen mendebaldeko kostaldean gertatu zen.
Lurrikarak 9,1 eta 9,2 graduko indarra izan zuen Richter
eskalan eta 230.000 pertsona baino gehiago hil ziren
lurrikararen eta ondorengo tsunamiaren eraginez.
Hasierako neurketen arabera, hasierako lurrikararen indarra, Richter eskalan, 8,9 gradutan
zehaztu zen, baina ondoren egin ziren neurketa zehatzagoek adierazi zuten 9,1 eta 9,2
gradutan eman zela.
Epizentroa, Sumatrako uhartea, Indonesian, izan zen, mendebaldeko kostaldean hain zuzen
eta lurrikara horrek tsunami ugari eragin zituen.
Urpeko lurrikararen sorrera ez da oso erraza azaltzeko. Lurrazalaren behealdean plaka
tektonikoak daude. Indiako Ozeanoaren azpian dagoen plaka batek energia asko pilatuta
zeukan eta gehiegi mugitzen ari zen. Lurrazaleko harrietan puntu ahul bat aurkitu zuenean
harriak gora jo zuen, lurra inarrosi egin zen Richterko eskalan 9,0ko gradutan eta lurrikara
bat sortu zuen. Horren ondorioz plaka tektonikoak 1.200 kilometro mugitu egin ziren. Hau
guztia itsasoaren 30 kilometroko sakoneran gertatu zen.
Egun batzuk pasa ondoren, lurrikara Richterko eskalan 9.1 eta 9.3 gradutara heldu zen,
munduko bigarren lurrikararik handiena. Faila geologikoei dagokienez, ikusteko denbora
gehien egon den lurrikara izan da.
Lurrikarak 500 eta 600 segundo bitartean iraun
zuen. Honen ondorioz lurrikararen indarra gai
izan zen planeta osoa bibrarazteko eta
zentimetro bat mugiarazteko. Lurrikara hain
handia izan zen, epizentrotik 8.000 km-tara
heldu zela. Lurrikararen epizentroa Sumatrako
120 kilometro mendebaldera zegoen, 30
kilometroko sakoneran. Azken datu hau urte
batzuk pasata jakin zen, gertatu zenean 10
2. kilometrotara zegoela esan baitzuten. Lurrikara honen ondorioz eta berak sortutako tsunami
eta beste lurrikara batzuen ondorioz 288.000 pertsona hil ziren eta oraindik gaur egun
14.100 pertsona desagertuta daude. Lurrikarak, 1.126.900 pertsona utzi zituen etxerik gabe
gutxi gorabehera.
Gainera, lurrikarak sortu zituen tsunamiak Indiara, Burmara, Bangladeshera, Thailandiara,
Malasyara, Somaliara, Kenyara, Sri Lankara, Madagaskargo uhartera, Tanzaniara eta
Hegoafrikara heldu ziren.
Hilak Zauritua Etxerik
Herrialdea Desagertuak
Egiaztatuak Estimazioa k gabe
Indonesia 130736 167736 0 31063 500000
Sri Lanka 35322 35322 21411 0 516150
India 12335 18045 0 5640 647599
Thailandia 5395 8212 8457 2817 7000
Somalia 78 289 0 0 5000
Birmania 61 400-600 45 200 3200
Maldivak 82 180 0 26 15000
Malasia 68-69 75 299 6 0
Tanzania 10 13 0 0 0
Seychelleak 3 3 57 0 200
Bangladesh 2 2 0 0 0
Hego Afrika 2 2 0 0 0
Yemen 2 1 0 0 0
Kenya 1 1 2 0 0
Madagaskar 0 0 0 0 10000
