IA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 1 Frank Dethier

Ikinnoveer
IkinnoveerBuilding knowledge & tools for innovative and creative entrepreneurs @ Flanders DC and stimulating STEAM @ Dwengo um Ikinnoveer
Sessie 1
Bedrijfsmodel
Wat is Innovatie?
Frank Dethier

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier
INHOUD
Bedrijfsmodel
 Wat is Innovatie?
 Waarom zou elk bedrijf moeten innoveren!
 Innovatie Types/Niveaus voor elke Bedrijf
 Hoe Innoveer Je? -> Innovatiekader








Strategie
Werkwijze
Organisatie
HR beleid
Cultuur

Innovatie Beoordeling
 Aanbevelingen


Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

2
BEDRIJFSMODEL?


Hoe ben je van plan geld te maken?



Er zit veel achter zoals











Wie is je primaire klant?
Welk probleem of uitdaging van de klant los je op?
Welke waarde lever je?
Hoe ga je je klanten bereiken, overtuigen en houden?
Hoe ga je je aanbod definiëren en differentiëren?
Hoe ga je inkomsten genereren?
Wat is je kosten structuur?
Wat is je winstmarge?
Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

3
BEDRIJFSMODEL - APPLE
Apple levert superieure nieuwe producten aan premium prijs

€?

€?

4
Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

4
BEDRIJFSMODEL – APPLE
Tweedehands toestellen

Klanten in
US

$

Contractors
van Sprint
Nextel, TMobile &
AT&T

Distributeurs
in Azie &
Afrika

$$

Klanten in
Azie &
Afrika

$$$

• Onverkochte voorraden van iPhone5 worden verkocht in US
• Nieuwe smartphone klanten in Afrika & Azië kopen iPhone
Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

5
BEDRIJFSMODEL
GEORGES & THOMAS VANDERBEKE
Je kan nieuw bedrijfsmodel creëren of bestaand aanpassen maar maak
altijd gebruik van je sterktes!

Indurub

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

6
BEDRIJFSMODEL CANVAS
Strategische
partners

Belangrijkste
activiteiten
•

•
•

•

Wie zijn ze?
Welke
activiteiten
doen ze voor
ons?
Welke
middelen
leveren ze
aan?

Kosten structuur
•
•
•

Welke hebben •
we nodig
(productie,
ontwikkeling, •
verkoop, …)?
Belangrijkste
hulpmiddelen

•

Waarde
propositie

Welke hebben
we nodig
(competenties,
IP, merknaam,
…)?

•

Klantenrelatie

Welke relaties
met onze
Wat bieden we
•
klanten?
aan aan onze
• Verschillend
klanten?
per klantenWelke noden/
•
segment?
problemen van
Verkoops
onze klanten
kanalen
lossen we op?
• Hoe bereiken
Welke
we onze
producten/
klanten?
diensten
bieden we aan • Hoe passen die
kanalen bij
voor elk
wensen van
segment?
klant?
Inkomsten

Klanten
segmenten

•

Welke klanten
willen we
bereiken?
Welke
verschillende
segmenten
willen we
onderscheiden?

Wat zijn de belangrijkste kosten?
• Waarvoor wil klant echt betalen?
Wat zijn duurste middelen?
• Waarvoor wil klant niet betalen?
Wat zijn kosten van verschillende
• Hoe ontvangen we onze inkomsten?
activiteiten?
Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier
BEDRIJFSMODEL
BOEK ALEXANDER OSTERWALDER

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

8
APPLE IPOD/ITUNES CANVAS

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

9
BEDRIJFSMODEL CANVAS
TRI-VIZOR NIEL


Opportuniteit





Gemiddeld 57% van vrachtwagens op Europese
wegen benut hun capaciteit
Tri-Vizor bestudeert logistieke patronen, zoekt naar
overlap en stelt een samenwerking voor

Momenteel helpt Tri-Vizo al meer dan 100
bedrijven om hun transport te optimaliseren en is
daarmee de eerste logistieke dirigent ter wereld.

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

10
BEDRIJFSMODEL CANVAS
TRI-VIZOR
Strategische
partners

Belangrijkste
activiteiten

Waarde
propositie

Klantenrelaties

Belangrijkste
hulpmiddelen

Kosten structuur

Verkoops
kanalen

Inkomsten

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

Klanten
segmenten
BEDRIJFSMODEL OEFENING
Verdeel je in groepjes van 2
 Vul Canvas van je eigen bedrijf in, vooral


Waarde propositie
 Activiteiten
 Klantenrelaties


Bespreek dit met je buurman
 Tijd voorzien: 30 min




Doel: je moet eerst je eigen bedrijf zeer goed
kennen vooraleer je begint te innoveren!
Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

12
Strategische
partners

Belangrijkste
activiteiten

Waarde
propositie

Klantenrelatie

Verkoops
kanalen

Belangrijkste
hulpmiddelen

Kosten structuur

Inkomsten

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

Klanten
segmenten
BEDRIJFSMODELLEN
INSPIRERENDE VOORBEELDEN
No Frills bedrijfsmodel
 Essentie: niet essentiële elementen van de
service worden weggelaten en de kosten
besparingen worden doorgegeven aan de klant


Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

14
BEDRIJFSMODELLEN
INSPIRERENDE VOORBEELDEN


Pay-per-Use





Media bedrijven verhogen zo inkomsten per klant
Web bedrijven overtuigen zo klant om hun service te
proberen en lange termijn relatie op te zetten

Essentie: adoptie barrières verlaagd maar hoge
transactie volumes nodig

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

15
BEDRIJFSMODELLEN
INSPIRERENDE VOORBEELDEN
Subscription
 Essentie


Klant betaalt subscription prijs om toegang te hebben
tot product/service.
 Laat terugkerende verkoop toe en op die manier
merk loyaliteit opbouwen


Healthy Office Snacks
Fruit4Thought

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

16
BEDRIJFSMODELLEN
INSPIRERENDE VOORBEELDEN
Freemium = Free + Premium
 Product/Service limiteren in free versie













Feature limited
Capacity limited
Seat limited
Customer class limited
Effort limited
Support limited
Time limited
Bandwidth limited

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

17
BEDRIJFSMODELLEN
INSPIRERENDE VOORBEELDEN
Razor & Blade
 Essentie: verkopen van duurzame goederen
(lagere marge) die alleen gebruikt kunnen
worden in combinatie met complementaire
verbruiksartikelen (hogere marge)


Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

18
INHOUD
Bedrijfsmodel
 Wat is Innovatie?
 Waarom zou elk bedrijf moeten innoveren!
 Innovatie Types/Niveaus voor elke Bedrijf
 Hoe Innoveer Je? -> Innovatiekader








Strategie
Werkwijze
Organisatie
HR beleid
Cultuur

Innovatie Beoordeling & Innovatie Steun
 Aanbevelingen


Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

19
WAT IS INNOVATIE?

Hoe zouden jullie Innovatie definiëren?

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

20
WAT IS INNOVATIE?
Enorm veel
definities

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

21
CREATIVITEIT?
Creativiteit = nieuwe ideeën of unieke oplossingen voor
problemen

1. Iedereen heeft unieke configuratie van
verbindingen tussen je brein cellen, gevormd
door onze ervaringen die op hun beurt
gedreven worden door je vroegere gedachten
2. Als er meer zulke connecties zijn, kan je 1
iets vanuit meer invalshoeken bekijken
Neuroscience & MRI scanners
22
Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier
WAT IS INNOVATIE?


Innoveren = Waarde Creëren d.m.v. Creativiteit




Creëren:





Waarde:

Creativiteit:

zorgen dat concept een voordeel voor
bedrijf en markt biedt
wat moet gebeuren om werk te
initiëren en vol te houden
frisse ideeën vinden en combinaties
van ideeën

Innovatie ≠ Creativiteit
Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

23
WAT IS INNOVATIE?


Watson en Crick
Ontdekking DNA in 1953
 Pas laatste 10-15 jaar zien we economische impact
van deze ontdekking
 Innovatie?




Er zijn 2 manieren om ernaar te kijken
1.
2.



Zonder economische waarde geen Innovatie
Actief ontdekkingen creëren zelfs als we nog geen
idee hebben van mogelijke praktische applicaties

Zelfs al lijken dit tegengestelden, je moet beide
doen
Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

24
WAT IS INNOVATIE?
MIJLPALEN IN GESCHIEDENIS VAN INNOVATIE

Every organization needs one core competence: innovation

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

25
WAT IS INNOVATIE?
MIJLPALEN IN GESCHIEDENIS VAN INNOVATIE
James March's classic 1991 paper
‘Exploration and Exploitation in Organizational Learning’

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

26
WAT IS INNOVATIE?
MIJLPALEN IN GESCHIEDENIS VAN INNOVATIE
Clay Christensen – The Innovator’s Dilemma

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

27
INHOUD
Bedrijfsmodel
 Wat is Innovatie?
 Waarom zou elk bedrijf moeten innoveren!
 Innovatie Types/Niveaus voor elke Bedrijf
 Hoe Innoveer Je? -> Innovatiekader








Strategie
Werkwijze
Organisatie
HR beleid
Cultuur

Innovatie Beoordeling
 Aanbevelingen


Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

28
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!

TOP PRIORITEIT IN WESTERN WORLD




The OECD Innovation Strategy: “Innovation will
become an ever more important driver of growth
of many developed Western economies”
The OECD also notes that ‘in the long run,
innovation and employment creation go hand in
hand, contributing to an inclusive and highemployment economy’

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

29
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!

TOP PRIORITEIT VOOR BEDRIJVEN
Volgens BCG & BusinessWeek was Innovatie top-3
prioriteit voor 85% van CEO’s in 2012


Voor 40% van CEO’s was Innovatie top prioriteit



Slechts 8% van bedrijven was van plan om Innovatie
uitgaven te verlagen



Minder dan helft van bedrijven verwachten dat
Westerse wereld meest innovatief zullen blijven
volgende 5 jaren

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

30
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!
EEN ANDERE MANIER VAN UITLEG


We kunnen hetzelfde blijven doen als gisteren als
Markten stabiel zijn
 Klanten voorspelbaar zijn
 Competitie geen nieuwe producten/services lanceert
 Technologie constant zou zijn




Maar de wereld verandert (steeds sneller), dus
1.
2.

Zorg voor verandering
Wordt veranderd

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

31
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!

JA MAAR …
Enorme vereenvoudiging van Romer model
Exclusieve output (kennis,
technologie, proces)

€

Activiteiten
- R&D
- Marketing
- …

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

ROI!
Open output (voor
gemeenschap)

32
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!
Waar of niet?

Pomp meer geld in R&D en je krijgt meer Innovatie

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

33
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!
Waar of niet?

Hoeveelheid R&D geld dat bedrijf spendeert aan
Innovatie, is afhankelijk van de economische
toestand

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

34
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!
Waar of niet?

Grotere bedrijven kunnen veel beter innoveren dan
KMO’s

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

35
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!
Waar of niet?

Bedrijven moeten innoveren om winstgevend te
zijn/blijven

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

36
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!
Innovatie barrières
















Tijdsdruk
Te weinig budget
Hoe Innoveren?
Mindset mensen
Overvloed bureaucratische systemen
Tekort aan hulpmiddelen zoals geschoold personeel
Tekort aan ondersteuning management
Samenwerken mensen met verschillende functies
Waarde van innovatie aantonen
Cultuur van het bedrijf
Schrik voor het onbekende
Schrik voor kritiek
Geen beloningssysteem
…
Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

37
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!

OEFENING


Waarom wilt U/uw bedrijf Innoveren?

Bespreek dit met je buurman
 Tijd voorzien: 30 min




Doel: ken je drijfveren (en leer van anderen) om
te innoveren

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

38




Waarom moet Uw bedrijf Innoveren?

Welke zijn de grootste Innovatie barrieres die je
ziet en hoe denk je die te overwinnen?

Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

39
WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!


Sinds 31 juli neemt VS investering in boeken, films
en ideeën op in het BBP
Dit zijn ‘ontastbare’ dingen die nu opgenomen worden in
BBP
 R&D wordt vanaf dan beschouwd als investering en niet
meer als kost






As Federal Reserve Chairman Ben Bernanke said in
a 2011 speech, “We will be more likely to promote
innovative activity if we are able to measure it more
effectively and document its role in economic growth.”
Europa volgt in 2014
Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier

40
1 von 40

Recomendados

Verbeterman bij ondernemerscafé Berkelland von
Verbeterman bij ondernemerscafé BerkellandVerbeterman bij ondernemerscafé Berkelland
Verbeterman bij ondernemerscafé BerkellandWillem Poterman
1.2K views54 Folien
MBA in één dag - Strategie von
MBA in één dag - StrategieMBA in één dag - Strategie
MBA in één dag - StrategieHans Janssen
1.4K views25 Folien
Serie-ondernemerschap in Nederland von
Serie-ondernemerschap in NederlandSerie-ondernemerschap in Nederland
Serie-ondernemerschap in NederlandJan-Hein Boll
883 views8 Folien
IA Innovatiemanagement 1. Voka Kempen. Frank Dethier. Sessie 6 von
IA Innovatiemanagement 1. Voka Kempen. Frank Dethier. Sessie 6IA Innovatiemanagement 1. Voka Kempen. Frank Dethier. Sessie 6
IA Innovatiemanagement 1. Voka Kempen. Frank Dethier. Sessie 6Ikinnoveer
428 views26 Folien
Special Insight # 45 - Welke bedrijven overleven deze ecomomische tijden von
Special Insight # 45 - Welke bedrijven overleven deze ecomomische tijdenSpecial Insight # 45 - Welke bedrijven overleven deze ecomomische tijden
Special Insight # 45 - Welke bedrijven overleven deze ecomomische tijdenBram Föllings
252 views3 Folien
Starten in de mode von
Starten in de modeStarten in de mode
Starten in de modeFlandersDC
533 views36 Folien

Más contenido relacionado

Was ist angesagt?

Doon "a Day in the life of a startup" von
Doon "a Day in the life of a startup"Doon "a Day in the life of a startup"
Doon "a Day in the life of a startup"Hugo Bakkenist
1.3K views23 Folien
Wie ben ik als ondernemer (deel 2) - Voka Limburg Creativexchange von
Wie ben ik als ondernemer (deel 2) -  Voka Limburg CreativexchangeWie ben ik als ondernemer (deel 2) -  Voka Limburg Creativexchange
Wie ben ik als ondernemer (deel 2) - Voka Limburg CreativexchangeFlandersDC
683 views95 Folien
Startupbootcamp - Patrick de Zeeuw von
Startupbootcamp - Patrick de ZeeuwStartupbootcamp - Patrick de Zeeuw
Startupbootcamp - Patrick de ZeeuwMarketing Pioneers
172 views25 Folien
Trends - College 4 - praktische voorbeelden von
Trends - College 4 - praktische voorbeeldenTrends - College 4 - praktische voorbeelden
Trends - College 4 - praktische voorbeeldenAeronAdvies
1.4K views51 Folien
FLE2012 - pre event 8/10: case arbeidsschaarste - USG People von
FLE2012 - pre event 8/10: case arbeidsschaarste - USG PeopleFLE2012 - pre event 8/10: case arbeidsschaarste - USG People
FLE2012 - pre event 8/10: case arbeidsschaarste - USG PeopleMVO Nederland
181 views22 Folien
Finnoveren white paper von
Finnoveren white paperFinnoveren white paper
Finnoveren white paperdi²D BVBA
300 views22 Folien

Was ist angesagt?(20)

Doon "a Day in the life of a startup" von Hugo Bakkenist
Doon "a Day in the life of a startup"Doon "a Day in the life of a startup"
Doon "a Day in the life of a startup"
Hugo Bakkenist1.3K views
Wie ben ik als ondernemer (deel 2) - Voka Limburg Creativexchange von FlandersDC
Wie ben ik als ondernemer (deel 2) -  Voka Limburg CreativexchangeWie ben ik als ondernemer (deel 2) -  Voka Limburg Creativexchange
Wie ben ik als ondernemer (deel 2) - Voka Limburg Creativexchange
FlandersDC683 views
Trends - College 4 - praktische voorbeelden von AeronAdvies
Trends - College 4 - praktische voorbeeldenTrends - College 4 - praktische voorbeelden
Trends - College 4 - praktische voorbeelden
AeronAdvies1.4K views
FLE2012 - pre event 8/10: case arbeidsschaarste - USG People von MVO Nederland
FLE2012 - pre event 8/10: case arbeidsschaarste - USG PeopleFLE2012 - pre event 8/10: case arbeidsschaarste - USG People
FLE2012 - pre event 8/10: case arbeidsschaarste - USG People
MVO Nederland181 views
Finnoveren white paper von di²D BVBA
Finnoveren white paperFinnoveren white paper
Finnoveren white paper
di²D BVBA300 views
Management - Boeken voor professionals von DieKeure
Management - Boeken voor professionalsManagement - Boeken voor professionals
Management - Boeken voor professionals
DieKeure631 views
Inspiratieboekje von dutch
InspiratieboekjeInspiratieboekje
Inspiratieboekje
dutch372 views
Trends College 5 - startups von AeronAdvies
Trends   College 5 - startupsTrends   College 5 - startups
Trends College 5 - startups
AeronAdvies1K views
FACET Academy - Hoe innoveer je als ondernemer von fransvanrooij
FACET Academy - Hoe innoveer je als ondernemerFACET Academy - Hoe innoveer je als ondernemer
FACET Academy - Hoe innoveer je als ondernemer
fransvanrooij399 views
Sfofr module 3 online nl von streetfood
Sfofr module 3 online   nlSfofr module 3 online   nl
Sfofr module 3 online nl
streetfood120 views
Van de Ven Academy - Hoe innoveer je als ondernemer von fransvanrooij
Van de Ven Academy - Hoe innoveer je als ondernemerVan de Ven Academy - Hoe innoveer je als ondernemer
Van de Ven Academy - Hoe innoveer je als ondernemer
fransvanrooij194 views
Presntatie Henry Robben von NIMA
Presntatie Henry RobbenPresntatie Henry Robben
Presntatie Henry Robben
NIMA935 views
Sociale innovatie in de ingenieursbranche - Themaochtend 10 oktober 2013 von DeltekBenelux
Sociale innovatie in de ingenieursbranche - Themaochtend 10 oktober 2013Sociale innovatie in de ingenieursbranche - Themaochtend 10 oktober 2013
Sociale innovatie in de ingenieursbranche - Themaochtend 10 oktober 2013
DeltekBenelux572 views
Productontwikkeling en innovatie webinar TNS NIPO: Alleen investeren in kansr... von Kantar TNS
Productontwikkeling en innovatie webinar TNS NIPO: Alleen investeren in kansr...Productontwikkeling en innovatie webinar TNS NIPO: Alleen investeren in kansr...
Productontwikkeling en innovatie webinar TNS NIPO: Alleen investeren in kansr...
Kantar TNS856 views

Similar a IA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 1 Frank Dethier

IA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 2 Frank Dethier von
IA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 2 Frank DethierIA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 2 Frank Dethier
IA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 2 Frank DethierIkinnoveer
673 views37 Folien
Overheid en marketing. von
Overheid en marketing.Overheid en marketing.
Overheid en marketing.Filip Modderie
1.1K views80 Folien
IA Innovatiemanagement. Frank Dethier. Sessie 4. Voka Kempen. von
IA Innovatiemanagement. Frank Dethier. Sessie 4. Voka Kempen.IA Innovatiemanagement. Frank Dethier. Sessie 4. Voka Kempen.
IA Innovatiemanagement. Frank Dethier. Sessie 4. Voka Kempen.Ikinnoveer
480 views20 Folien
Creatieve Starters von
Creatieve Starters Creatieve Starters
Creatieve Starters ocwest
1.1K views17 Folien
J&P Academy - Hoe innoveer je als ondernemer von
J&P Academy - Hoe innoveer je als ondernemerJ&P Academy - Hoe innoveer je als ondernemer
J&P Academy - Hoe innoveer je als ondernemerfransvanrooij
241 views30 Folien
Van Lierop Academy - Hoe innoveer je als ondernemer? von
Van Lierop Academy - Hoe innoveer je als ondernemer?Van Lierop Academy - Hoe innoveer je als ondernemer?
Van Lierop Academy - Hoe innoveer je als ondernemer?fransvanrooij
296 views30 Folien

Similar a IA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 1 Frank Dethier(20)

IA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 2 Frank Dethier von Ikinnoveer
IA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 2 Frank DethierIA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 2 Frank Dethier
IA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 2 Frank Dethier
Ikinnoveer673 views
IA Innovatiemanagement. Frank Dethier. Sessie 4. Voka Kempen. von Ikinnoveer
IA Innovatiemanagement. Frank Dethier. Sessie 4. Voka Kempen.IA Innovatiemanagement. Frank Dethier. Sessie 4. Voka Kempen.
IA Innovatiemanagement. Frank Dethier. Sessie 4. Voka Kempen.
Ikinnoveer480 views
Creatieve Starters von ocwest
Creatieve Starters Creatieve Starters
Creatieve Starters
ocwest1.1K views
J&P Academy - Hoe innoveer je als ondernemer von fransvanrooij
J&P Academy - Hoe innoveer je als ondernemerJ&P Academy - Hoe innoveer je als ondernemer
J&P Academy - Hoe innoveer je als ondernemer
fransvanrooij241 views
Van Lierop Academy - Hoe innoveer je als ondernemer? von fransvanrooij
Van Lierop Academy - Hoe innoveer je als ondernemer?Van Lierop Academy - Hoe innoveer je als ondernemer?
Van Lierop Academy - Hoe innoveer je als ondernemer?
fransvanrooij296 views
PR Stammtisch, by-AMR von by-AMR
PR Stammtisch, by-AMRPR Stammtisch, by-AMR
PR Stammtisch, by-AMR
by-AMR428 views
AntCompany presentatie 2009 von antc
AntCompany presentatie 2009AntCompany presentatie 2009
AntCompany presentatie 2009
antc237 views
Antc 2009 Presentatie von bvanwerven
Antc 2009 PresentatieAntc 2009 Presentatie
Antc 2009 Presentatie
bvanwerven274 views
KMO-programma - Caroline Huys von imec
KMO-programma - Caroline HuysKMO-programma - Caroline Huys
KMO-programma - Caroline Huys
imec1.2K views
Prospectory Brochure 2011 von Prospectory
Prospectory Brochure 2011Prospectory Brochure 2011
Prospectory Brochure 2011
Prospectory326 views
Denkpatronen open innovatie en keten innovatie - 2012-2013 von Jurjen Helmus
Denkpatronen open innovatie en keten innovatie - 2012-2013Denkpatronen open innovatie en keten innovatie - 2012-2013
Denkpatronen open innovatie en keten innovatie - 2012-2013
Jurjen Helmus1.4K views
Trends - Slotcollege - blue ocean, scenarioverkenningen, startups en agile von AeronAdvies
Trends - Slotcollege - blue ocean, scenarioverkenningen, startups en agileTrends - Slotcollege - blue ocean, scenarioverkenningen, startups en agile
Trends - Slotcollege - blue ocean, scenarioverkenningen, startups en agile
AeronAdvies191 views
Wonderlijke weekenden - 14 juni 2015 - Handout von Wonderlijk Werken
Wonderlijke weekenden - 14 juni 2015 - HandoutWonderlijke weekenden - 14 juni 2015 - Handout
Wonderlijke weekenden - 14 juni 2015 - Handout
Wonderlijk Werken262 views

Más de Ikinnoveer

Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke... von
Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...
Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...Ikinnoveer
460 views28 Folien
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder... von
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...Ikinnoveer
271 views20 Folien
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme... von
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...Ikinnoveer
167 views3 Folien
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer... von
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...Ikinnoveer
418 views28 Folien
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeld von
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeldTax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeld
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeldIkinnoveer
274 views30 Folien
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413 von
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413Ikinnoveer
234 views45 Folien

Más de Ikinnoveer(20)

Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke... von Ikinnoveer
Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...
Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...
Ikinnoveer460 views
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder... von Ikinnoveer
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...
Ikinnoveer271 views
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme... von Ikinnoveer
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...
Ikinnoveer167 views
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer... von Ikinnoveer
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...
Ikinnoveer418 views
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeld von Ikinnoveer
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeldTax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeld
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeld
Ikinnoveer274 views
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413 von Ikinnoveer
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413
Ikinnoveer234 views
20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl... von Ikinnoveer
20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...
20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...
Ikinnoveer190 views
Webinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmo von Ikinnoveer
Webinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmoWebinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmo
Webinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmo
Ikinnoveer935 views
Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant? von Ikinnoveer
Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?
Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?
Ikinnoveer226 views
20171201 Studio Breakfast De juiste prijs von Ikinnoveer
20171201 Studio Breakfast De juiste prijs20171201 Studio Breakfast De juiste prijs
20171201 Studio Breakfast De juiste prijs
Ikinnoveer361 views
20171124 webinar gdpr von Ikinnoveer
20171124 webinar gdpr20171124 webinar gdpr
20171124 webinar gdpr
Ikinnoveer132 views
Studio breakfast boost jouw sales met Michael Humblet von Ikinnoveer
Studio breakfast boost jouw sales met Michael HumbletStudio breakfast boost jouw sales met Michael Humblet
Studio breakfast boost jouw sales met Michael Humblet
Ikinnoveer314 views
Studio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slides von Ikinnoveer
Studio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slidesStudio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slides
Studio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slides
Ikinnoveer252 views
20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal von Ikinnoveer
20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal
20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal
Ikinnoveer132 views
Samen aan de slag! von Ikinnoveer
Samen aan de slag! Samen aan de slag!
Samen aan de slag!
Ikinnoveer129 views
Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans... von Ikinnoveer
Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...
Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...
Ikinnoveer99 views
Win-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerking von Ikinnoveer
Win-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerkingWin-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerking
Win-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerking
Ikinnoveer111 views
Slides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloer von Ikinnoveer
Slides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloerSlides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloer
Slides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloer
Ikinnoveer148 views
What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017 von Ikinnoveer
What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017
What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017
Ikinnoveer123 views
Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d... von Ikinnoveer
Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...
Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...
Ikinnoveer34 views

IA Innovatiemanagement Voka Kempen Sessie 1 Frank Dethier

  • 1. Sessie 1 Bedrijfsmodel Wat is Innovatie? Frank Dethier Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier
  • 2. INHOUD Bedrijfsmodel  Wat is Innovatie?  Waarom zou elk bedrijf moeten innoveren!  Innovatie Types/Niveaus voor elke Bedrijf  Hoe Innoveer Je? -> Innovatiekader       Strategie Werkwijze Organisatie HR beleid Cultuur Innovatie Beoordeling  Aanbevelingen  Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 2
  • 3. BEDRIJFSMODEL?  Hoe ben je van plan geld te maken?  Er zit veel achter zoals         Wie is je primaire klant? Welk probleem of uitdaging van de klant los je op? Welke waarde lever je? Hoe ga je je klanten bereiken, overtuigen en houden? Hoe ga je je aanbod definiëren en differentiëren? Hoe ga je inkomsten genereren? Wat is je kosten structuur? Wat is je winstmarge? Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 3
  • 4. BEDRIJFSMODEL - APPLE Apple levert superieure nieuwe producten aan premium prijs €? €? 4 Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 4
  • 5. BEDRIJFSMODEL – APPLE Tweedehands toestellen Klanten in US $ Contractors van Sprint Nextel, TMobile & AT&T Distributeurs in Azie & Afrika $$ Klanten in Azie & Afrika $$$ • Onverkochte voorraden van iPhone5 worden verkocht in US • Nieuwe smartphone klanten in Afrika & Azië kopen iPhone Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 5
  • 6. BEDRIJFSMODEL GEORGES & THOMAS VANDERBEKE Je kan nieuw bedrijfsmodel creëren of bestaand aanpassen maar maak altijd gebruik van je sterktes! Indurub Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 6
  • 7. BEDRIJFSMODEL CANVAS Strategische partners Belangrijkste activiteiten • • • • Wie zijn ze? Welke activiteiten doen ze voor ons? Welke middelen leveren ze aan? Kosten structuur • • • Welke hebben • we nodig (productie, ontwikkeling, • verkoop, …)? Belangrijkste hulpmiddelen • Waarde propositie Welke hebben we nodig (competenties, IP, merknaam, …)? • Klantenrelatie Welke relaties met onze Wat bieden we • klanten? aan aan onze • Verschillend klanten? per klantenWelke noden/ • segment? problemen van Verkoops onze klanten kanalen lossen we op? • Hoe bereiken Welke we onze producten/ klanten? diensten bieden we aan • Hoe passen die kanalen bij voor elk wensen van segment? klant? Inkomsten Klanten segmenten • Welke klanten willen we bereiken? Welke verschillende segmenten willen we onderscheiden? Wat zijn de belangrijkste kosten? • Waarvoor wil klant echt betalen? Wat zijn duurste middelen? • Waarvoor wil klant niet betalen? Wat zijn kosten van verschillende • Hoe ontvangen we onze inkomsten? activiteiten? Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier
  • 9. APPLE IPOD/ITUNES CANVAS Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 9
  • 10. BEDRIJFSMODEL CANVAS TRI-VIZOR NIEL  Opportuniteit    Gemiddeld 57% van vrachtwagens op Europese wegen benut hun capaciteit Tri-Vizor bestudeert logistieke patronen, zoekt naar overlap en stelt een samenwerking voor Momenteel helpt Tri-Vizo al meer dan 100 bedrijven om hun transport te optimaliseren en is daarmee de eerste logistieke dirigent ter wereld. Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 10
  • 12. BEDRIJFSMODEL OEFENING Verdeel je in groepjes van 2  Vul Canvas van je eigen bedrijf in, vooral  Waarde propositie  Activiteiten  Klantenrelaties  Bespreek dit met je buurman  Tijd voorzien: 30 min   Doel: je moet eerst je eigen bedrijf zeer goed kennen vooraleer je begint te innoveren! Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 12
  • 14. BEDRIJFSMODELLEN INSPIRERENDE VOORBEELDEN No Frills bedrijfsmodel  Essentie: niet essentiële elementen van de service worden weggelaten en de kosten besparingen worden doorgegeven aan de klant  Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 14
  • 15. BEDRIJFSMODELLEN INSPIRERENDE VOORBEELDEN  Pay-per-Use    Media bedrijven verhogen zo inkomsten per klant Web bedrijven overtuigen zo klant om hun service te proberen en lange termijn relatie op te zetten Essentie: adoptie barrières verlaagd maar hoge transactie volumes nodig Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 15
  • 16. BEDRIJFSMODELLEN INSPIRERENDE VOORBEELDEN Subscription  Essentie  Klant betaalt subscription prijs om toegang te hebben tot product/service.  Laat terugkerende verkoop toe en op die manier merk loyaliteit opbouwen  Healthy Office Snacks Fruit4Thought Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 16
  • 17. BEDRIJFSMODELLEN INSPIRERENDE VOORBEELDEN Freemium = Free + Premium  Product/Service limiteren in free versie          Feature limited Capacity limited Seat limited Customer class limited Effort limited Support limited Time limited Bandwidth limited Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 17
  • 18. BEDRIJFSMODELLEN INSPIRERENDE VOORBEELDEN Razor & Blade  Essentie: verkopen van duurzame goederen (lagere marge) die alleen gebruikt kunnen worden in combinatie met complementaire verbruiksartikelen (hogere marge)  Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 18
  • 19. INHOUD Bedrijfsmodel  Wat is Innovatie?  Waarom zou elk bedrijf moeten innoveren!  Innovatie Types/Niveaus voor elke Bedrijf  Hoe Innoveer Je? -> Innovatiekader       Strategie Werkwijze Organisatie HR beleid Cultuur Innovatie Beoordeling & Innovatie Steun  Aanbevelingen  Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 19
  • 20. WAT IS INNOVATIE? Hoe zouden jullie Innovatie definiëren? Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 20
  • 21. WAT IS INNOVATIE? Enorm veel definities Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 21
  • 22. CREATIVITEIT? Creativiteit = nieuwe ideeën of unieke oplossingen voor problemen 1. Iedereen heeft unieke configuratie van verbindingen tussen je brein cellen, gevormd door onze ervaringen die op hun beurt gedreven worden door je vroegere gedachten 2. Als er meer zulke connecties zijn, kan je 1 iets vanuit meer invalshoeken bekijken Neuroscience & MRI scanners 22 Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier
  • 23. WAT IS INNOVATIE?  Innoveren = Waarde Creëren d.m.v. Creativiteit   Creëren:   Waarde: Creativiteit: zorgen dat concept een voordeel voor bedrijf en markt biedt wat moet gebeuren om werk te initiëren en vol te houden frisse ideeën vinden en combinaties van ideeën Innovatie ≠ Creativiteit Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 23
  • 24. WAT IS INNOVATIE?  Watson en Crick Ontdekking DNA in 1953  Pas laatste 10-15 jaar zien we economische impact van deze ontdekking  Innovatie?   Er zijn 2 manieren om ernaar te kijken 1. 2.  Zonder economische waarde geen Innovatie Actief ontdekkingen creëren zelfs als we nog geen idee hebben van mogelijke praktische applicaties Zelfs al lijken dit tegengestelden, je moet beide doen Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 24
  • 25. WAT IS INNOVATIE? MIJLPALEN IN GESCHIEDENIS VAN INNOVATIE Every organization needs one core competence: innovation Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 25
  • 26. WAT IS INNOVATIE? MIJLPALEN IN GESCHIEDENIS VAN INNOVATIE James March's classic 1991 paper ‘Exploration and Exploitation in Organizational Learning’ Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 26
  • 27. WAT IS INNOVATIE? MIJLPALEN IN GESCHIEDENIS VAN INNOVATIE Clay Christensen – The Innovator’s Dilemma Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 27
  • 28. INHOUD Bedrijfsmodel  Wat is Innovatie?  Waarom zou elk bedrijf moeten innoveren!  Innovatie Types/Niveaus voor elke Bedrijf  Hoe Innoveer Je? -> Innovatiekader       Strategie Werkwijze Organisatie HR beleid Cultuur Innovatie Beoordeling  Aanbevelingen  Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 28
  • 29. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN! TOP PRIORITEIT IN WESTERN WORLD   The OECD Innovation Strategy: “Innovation will become an ever more important driver of growth of many developed Western economies” The OECD also notes that ‘in the long run, innovation and employment creation go hand in hand, contributing to an inclusive and highemployment economy’ Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 29
  • 30. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN! TOP PRIORITEIT VOOR BEDRIJVEN Volgens BCG & BusinessWeek was Innovatie top-3 prioriteit voor 85% van CEO’s in 2012  Voor 40% van CEO’s was Innovatie top prioriteit  Slechts 8% van bedrijven was van plan om Innovatie uitgaven te verlagen  Minder dan helft van bedrijven verwachten dat Westerse wereld meest innovatief zullen blijven volgende 5 jaren Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 30
  • 31. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN! EEN ANDERE MANIER VAN UITLEG  We kunnen hetzelfde blijven doen als gisteren als Markten stabiel zijn  Klanten voorspelbaar zijn  Competitie geen nieuwe producten/services lanceert  Technologie constant zou zijn   Maar de wereld verandert (steeds sneller), dus 1. 2. Zorg voor verandering Wordt veranderd Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 31
  • 32. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN! JA MAAR … Enorme vereenvoudiging van Romer model Exclusieve output (kennis, technologie, proces) € Activiteiten - R&D - Marketing - … Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier ROI! Open output (voor gemeenschap) 32
  • 33. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN! Waar of niet? Pomp meer geld in R&D en je krijgt meer Innovatie Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 33
  • 34. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN! Waar of niet? Hoeveelheid R&D geld dat bedrijf spendeert aan Innovatie, is afhankelijk van de economische toestand Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 34
  • 35. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN! Waar of niet? Grotere bedrijven kunnen veel beter innoveren dan KMO’s Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 35
  • 36. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN! Waar of niet? Bedrijven moeten innoveren om winstgevend te zijn/blijven Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 36
  • 37. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN! Innovatie barrières               Tijdsdruk Te weinig budget Hoe Innoveren? Mindset mensen Overvloed bureaucratische systemen Tekort aan hulpmiddelen zoals geschoold personeel Tekort aan ondersteuning management Samenwerken mensen met verschillende functies Waarde van innovatie aantonen Cultuur van het bedrijf Schrik voor het onbekende Schrik voor kritiek Geen beloningssysteem … Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 37
  • 38. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN! OEFENING  Waarom wilt U/uw bedrijf Innoveren? Bespreek dit met je buurman  Tijd voorzien: 30 min   Doel: ken je drijfveren (en leer van anderen) om te innoveren Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 38
  • 39.   Waarom moet Uw bedrijf Innoveren? Welke zijn de grootste Innovatie barrieres die je ziet en hoe denk je die te overwinnen? Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 39
  • 40. WAAROM ZOU ELK BEDRIJF MOETEN INNOVEREN!  Sinds 31 juli neemt VS investering in boeken, films en ideeën op in het BBP Dit zijn ‘ontastbare’ dingen die nu opgenomen worden in BBP  R&D wordt vanaf dan beschouwd als investering en niet meer als kost    As Federal Reserve Chairman Ben Bernanke said in a 2011 speech, “We will be more likely to promote innovative activity if we are able to measure it more effectively and document its role in economic growth.” Europa volgt in 2014 Vertrouwelijk VOKA Kempen & Frank Dethier 40