3. Promover e alentar entre as e os xóvenes a protección do Patrimonio. Fomentar a cooperación interxeneracional. Fomentar os intercambios entre as escolas e as persoas. Identificar o patrimonio inmaterial da propia comunidade. Recoller o coñecemento tradicional e transmitilo ás novas xeracións. Recoñecer nos oficios tradicionais a súa sostenibilidade.

4. Cooperación interxeneracional Identidade cultural Preservación do Patrimonio cultural e inmaterial. Defensa do desenvolvemento sostible

5. Galego Castelán Portugués Inglés Francés

6. A PEGADA DOS CANTEIROS NA NOSA CIDADE: As edificacións tradicionais. Os cruceiros. As rúas e prazas. As fontes. Os petos de ánimas. Os escudos

7. O caserío pontevedrés é basicamente de pedra de granito. E aínda que poucos exemplos da arquitectura privada dos séculos anteriores chegaron ata nós, os que o fixeron son moi significativos. A razón é que, ata os derradeiros anos do século XVII, a maior parte das edificacións eran de madeira. Os edificios máis antigos conservados datan do século XVI e algún deles foron levantados polos mesmos artífices que obraron en Stª María.

9. Tipo de elemento: “Campiño de Santa María” Ubicación: Rúa Don Tristán de Montenegro Cronoloxía: século XVI Estado de conservación: Regular Descripción: Praza arbolada de construccións con soportais.

10. Tipo de elemento: Edificio civil. Ubicación: Entre as rúas Amargura e Isabel II. Cronoloxía: Século XVI. Estado de conservación: Malo Descripción: Casa que debeu ser de maiores proporcións, conserva un arco conopial na porta principal e unha cornisa con decoración de bolas.

11. Tipo de elemento: Edificio. “Casa rectoral de Stª María” Ubicación: Praza de Stª María. Cronoloxía: século XVI. Estado de conservación: Bó Descripción: Corresponde á tipoloxía de casa-torre, actualmente presenta igualdade en altura. Porta de ingreso con arco de medio punto e dovelas de gran tamaño.

12. Tipo de elemento : Edificio civil. “Casa do arco” Ubicación: Praza de Méndez Núñez Cronoloxía: século XVI Estado de conservación: Excelente Descripción: Casa moi reformada que oculta unha mansión con torre almenada.

13. Tipo de elemento: Edificio civil. “Pazo dos Mariño de Lobeira”. Ubicación: Rúa César Boente. Cronoloxía: - Estado de conservación: Malo Descripción: Os restos do pazo aínda conservan o arco medieval. A linaxe fundadora desta casa é recoñecible pola súa peculiar heráldica: unha serea fai de tenante do escudo.

14. Tipo de elemento: Edificio civil. “Casa do Barón” Ubicación: Cinco Rúas Cronoloxía: XVI ó XVIII Estado de conservación: Excelente Descripción: Edificio moi alterado polas reformas barrocas, e sobre todo dende a súa adaptación a Parador de Turismo. Posúe un friso de ovas que percorre elegantemente a súa fachada.

15. Tipo de elemento: Casa Ubicación: Praza da Estrela Cronoloxía: Século XVI Estado de conservación: Excelente Descripción: Da época presenta unha decoración de bustos, o resto da edificación non conserva máis elementos renacentistas.

16. Tipo de elemento: Pazo de Castro Monteagudo Ubicación: Rúa Pasantería Cronoloxía: Século XVIII Estado de conservación: Excelente Descripción: Casa construida polo Castro Monteagudo, moi equilibrada nas súas proporcións e con balcón volado.

17. Tipo de elemento: Pazo dos García Flórez Ubicación: Rúa Sarmiento Cronoloxía: Século XVIII Estado de conservación: Excelente Descripción: Pazo asoportalado e con inmenso escudo de armas, fai unhas décadas engadíronselle unhas esculturas nas cornisas, que nada teñen que ver coa obra orixinal.

18. Tipo de elemento: Casa señorial. Pazo de Mugartegui Ubicación: Praza da Pedreira Cronoloxía: Século XVIII Estado de conservación: Excelente Descripción: Edificio noble no que destaca o escudo da familia Valadares e o reloxio de sol

19. Tipo de elemento: Porta da Vila Ubicación: Sede de Facenda Cronoloxía: 2ª mitade do século XVIII Estado de conservación: Regular Descripción: Obra neoclásica que debe o seu trazado a Antonio de Soto, valorada polos burgueses do XIX e adaptada ó edificio conventual de San Francisco

20. Diseminadas pola cidade atopámo-la mellor colección de “cruceiros” de Galicia. Algúns de tradición gótica como o da Praza de Santa María ou o do Bispo Fonseca. Outros de factura barroca coma o das Cinco Rúas.

21. Tipo de elemento: Cruceiro de Stª María Ubicación: Praza de Stª María Cronoloxía: século XVI Estado de conservación: Bó Material empregado: Granito Descripción: Podio de tres escalóns rematado cunha cruz, ten catro caras, unha coa vella ponte e as outras cos símbolos da mitra compostelá. Rematado co Cristo crucificado.

22. Tipo de elemento: Cruceiro Ubicación: Praza da Leña Cronoloxía: Século XVI Estado de conservación: Bó Material empregado: Granito Descripción: Antigo “cruceiro” da Ponte do Burgo, onde tiñan lugar os bautizos dos non natos. Elevado sobre un podio escalonado. Base cadrada e rematado polo Cristo crucificado

23. Tipo de elemento: Cruceiro Ubicación: Campiño de Stª María Cronoloxía: Século XVI Estado de conservación: Regular Material empregado: Granito Descripción: Cruz sostida por figuras monstruosas moi desgastadas. A Cruz ten, por un lado, o Cristo crucificado e polo outro, a Virxe da Piedade.

24. Tipo de elemento: Cruceiro Ubicación: Cinco Rúas Cronoloxía: Século XVIII Estado de conservación: Regular Material empregado: Granito Descripción: Situado nun lugar alto, leva un podio moi elevado. No corpo da cruz atopamos a Adán e Eva, a Virxen. No remate temos o Descendemento.

25. O caserío agrúpase xeralmente ó redor dunha serie de prazas, que constitúen os lugares de reunión da vecindade e do mercado tradicional. Praza da Leña Praza da Ferreiría Praza de Curros Enríquez Praza da Verdura

26. Pontevedra é boa vila Dá de beber a quen pasa A fonte da Ferreiría San Bartolomeu e a praza A fonte da Ferreiría San Bartolomeu e a praza

27. Pola miña porta pase Un regueiro de auga fría Para darlle de bebere Ós amores dalgún día Algún día era eu só A que o teu xardín regaba Agora xa somos moitas A beber da túa auga.

28. Son, como os cruceiros, mostras non só da arte popular galega, senón tamén das crenzas relixiosas e da devoción polas ánimas, almas ou almiñas das xentes de Galicia. Normalmente levan unha inscrición co nome da persoa co mandou facer e con frases dirixidas aos camiñantes coma: “ Almiñas que ides pasando, lembrádevos de nós que estamos penando”.

29. Pontevedra ten un pasado nobre que descubrimos nos ornamentos heráldicos. As familias Mendoza, Montenegro, Valadares, Monteagudo adornaron as fachadas das súas vivendas cos escudos familiares.

30. O estudio do Patrimonio material obriga á recuperación da memoria das manufacturas tradicionais. O traballo de canteiros, as súas marcas e benfacer amosáronse visibles nas rúas, nas prazas, nas fontes, nos escudos. Descubrir as ferramentas tradicionais e traballar no “Museo do Pobo Galego”.

35. É o materiail máis usado polos canteiros galegos

36. Celso Emilio Ferreiro

37. Algunhas das verbas empregadas neste poema pertencen á xerga dos canteiros galegos, chamada “verba dos arxinas” xaria : man arxina: canteiro muria: obra guchi a guchi: pouco a pouco mariñada: ben feita mureada: traballada arias xidas: perpiaños arias: pedras quintos: cinceis alcamotes : martelos xarnas: muros caicoa: igrexa andalez: auga gadomos: brazos oretadores guiches: ríos arias de mariñar e rufo: pedras lares SIGNIFICADO DE ALGUNHAS DELAS:

38. Canteiros de Pontevedra ¡Miña Santa Liberata! Levan os picos de aceiro hannos de traer de prata Canteiros de Pontevedra vosoutros ben o sabedes por unha nena bonita rompedes sete paredes

39. Entrevistamos ao seu Director Visitamos as súas instalacións Falamos cos alumnos e alumnas Coñecimos moito do seu traballo

40. Contáronnos as súas historias

45. http://canteirostradicionefuturo.blogspot.com I.E.S. “LUÍS SEOANE”- PONTEVEDRA - 2010