1. PENGURUSAN
BILIK DARJAH
CIK ZAINAB HJ. NAWAB KHAN
Jabatan Ilmu Pendidikan
Maktab Perguruan Keningau
Sabah
2. PENGENALAN
B darjah adalah merupakan tempat
ilik
yang sangat penting bagi guru dan
pelajar. Tempat ini bukan sahaja menjadi
bumbung kepada murid , kerusi untuk
duduk dan meja untuk menulis, malahan
menjadi tunggak proses pengajaran dan
pembelajaran sepanjang murid berada di
sekolah .
3. .Pengurusan bilik darjah yang baik dan
berkesan akan dapat melahirkan suasana
kondusif yang meransang kepada
kecemerlangan akademik.
Seorang guru memainkan peranan yang
banyak semasa ia berada didalam bilik
darjah . Adalah menjadi impian setiap
guru untuk menguasai dan mengawal
setiap aspek bilik darjah sepanjang proses
pembelajaran berlaku .
4. RASIONAL
Dari aspek pedagogy pembelajaran
hanya boleh berlaku dengan
berkesan sekiranya bilik darjah
berada dalam keadaan yang
terkawal dan terancang ( E lliot et.al,
2000)
5. . Dalam bilik darjah murid mempunyai
jangkaan yang tinggi terhadap proses
pembelajaran . Seorang guru yang masuk ke
bilik darjah mempunyai tanggungjawab yang
sangat besar dalam menyediakan
pengalaman dan aktiviti pembelajaran yang
bermakna. P ada peringkat sekolah rendah
dan prasekolah interaksi dan keberkesanan
pengurusan bilik darjah mempunyai pengaruh
yang tinggi terhadap guru dan pelajar ( Elliot
et al, 2000).
6. KONSEP
• Bilik darjah merupakan ruang yang mempunyai
pelbagai kemudahan yang bertujuan membantu
guru dan pelajar dalam proses pembelajaran .
• Fungsi bilik darjah - proses pembelajaran ,
pembentukan disiplin positif , motivasi dan
sosialisasi pelajar.
• Fungsi sekarang - telah bertambah
• Peranan guru bertambah
7. TEORI
• Keberkesanan organisasi sekolah dilihat
dari sudut penekanan dan pengaruh
positif sekolah terhadap pencapaian atau
prestasi akademik dalam kemahiran ,
termasuk disiplin dan kehadiran pelajar
ke sekolah .
(Al Ramaiah , 1995)
8. Krite ria se ko lah be rke san Martimo re ( 1 9 8 8 ) :
• Ke pimpinan pe ng e tua yang be rke san
• Pe ng libatan pe no lo ng pe ng e tua
• Pe ng libatan g uru
• Pe ng ajaran g uru yang co nsiste nt
• Pe ng ajaran yang te rsusun
• Pe ng ajaran me ncabar
• Pe rse kitaran po sitif
• Fo kus matape lajaran te rhad pada se suatu masa
• Ko munikasi maksima antara g uru dan pe lajar
• M nyimpan re ko d
e
• Pe ng libatan ibu bapa
• I se ko lah yang po sitif
klim
9. SKOP PENGURUSAN
BILIK DARJAH
1. pengurusan bilik darjah
2. pengurusan disiplin
3. rekod murid
10. 1. PENGURUSAN BILIK
Semua usaha guru mengekal dan menwujudkan
persekitaran yang membantu proses pengajaran
dan pembelajaran yang berkesan .
Rutin juga termasuk dalam aspek ini .
11. BILIK DARJAH KBSR
• kerusi dan meja pelajar disusun mengikut
kumpulan
• pembahagian pelajar dalam kumpulan
mengikut kebolehan
• pelajar menjadi aktif dalam sesi pembelajaran
– pelajar bergerak secara aktif dalam aktiviti
pembelajaran
• berpusat pelajar – guru sebagai fasilitator dan
pembimbing
12. • galakan interaksi guru dan pelajar – interasksi 3
hala : guru- murid; muird – guru dan murid –
murid
• penggunaan bahan bantu mengajar yang
berkesan
• ruang yang mencukupi – termasuk pelbagai
sudut mata pelajaran
• pembelajaran secara kolaborasi – aktiviti
kumpulan
(Kamarudin dan Siti Hajar, 2003, m.s 333
13. • hasil kerja murid dipamer di dalam kelas
(Shahabuddin,Dr.Rohizani dan Mohd.
Zohir , 2003)
15. Cuba jawab soalan ini ……Adakah …
• Susunan meja murid dalam barisan lurus ?
• Meja guru di hadapan kelas ?
• Guru selalu duduk di meja guru ?
• Selalu mengajar mengadap murid depan kelas ?
• Hanya guru mempunyai bahan rujukan ?
• Menekankan tugasan dalam lembaran kerja ?
• Matlamat untuk menghabiskan sukatan pelajaran ?
• Mempunyai peraturan disiplin yang ketat ?
• Murid selalu mengadu merasa bosan..dan jemu ?
• Menegah murid berinteraksi dalam bilik darjah ?
• Guru menentukan susunan `perabut dalam kelas?
16. • Jika kebanyakan daripada jawapan anda
adalah ‘ ya” maka anda sebenarnya mempunyai
pengajaran berpusat guru ….
17. 1.1 SUSUNAN FIZIKAL
1. 1.1 Susunan kerusi meja
Meja murid
– susun kedudukan pelajar yang bermasalah di
depan meja guru untuk memudah pengawasan
semasa pengajaran dan pembelajaran .
– kumpulan mempunyai 6 – 8 orang mengikut
bilangan murid
– susunan perlu mengambil kira ruang untuk murid
dan guru bergerak dengan bebas dan selesa.
18. – murid tidak duduk membelakang papan
hijau
– memilih cara yang sesuai dengan saiz
bilik darjah dan bilangan murid.
– mencampuraduk kedudukan pelajar
lelaki dan perempuan ( mengikut
kesesuaian budaya setempat)
– Pelajar disusun mengikut kebolehan
20. 1.1.2 PERABOT
• perabot yang usang perlu diceriakan , dicat atau
dibalut dengan kertas warna .
• disusun mengikut keutamaan penggunaan
pengajaran dan pembelajaran .
• perabut yang tidak digunakan semasa aktiviti
pengajaran dan pembelajaran dikeluarkan .
21. 1.1.3 Keceriaan
• bilik darjah dihias dengan pelbagai maklumat ( kertas
atau polestrin)
• mural ( gambar atau kata-kata hikmat)
• kata – kata hikmat
• peraturan kelas
• hiasan meja guru dan murid ( dibalut)
• langsir
• pameran hasil kerja murid
24. 1.1.4 K emudahan
• mempunyai keperluan minima –
papan hijau / hitam , bakul sampah ,
• papan kenyataan , kerusi , meja ,
tingkap , kipas angin dan lampu .
25. 1.1.5 Iklim bilik darjah
• suara guru kuat dan sesuai dengan bilangan
murid.
• guru sentiasa ceria dan bermotivasi
• murid tidak takut kepada guru - mesra
• sikap guru terbuka dan mudah didekati pelajar
26. • tingkah laku dan mood guru adalah consistent
• mempunyai karisma mengawal tingkah laku
murid
• sentiasa menggunakan peneguhan poitif
( memuji , memberi galakan , hadiah )
• murid berasa selesa semasa sesi pengajaran dan
pembelajaran berjalan.
27. 1.2 AKTIVITI KELAS
• Mengikut Berliner( 83)
( dalam Elliot et al , 2000) ,
terdapat sebelas aktiviti yang
perlu dilaksanakan secara
konsisten dalam bilik darjah .
28. • Membaca ( reading circle)
• Seatwork ( pembelajaran secara individu & guru
sebagai penyelia , pembelajaran sendiri tanpa
diselia oleh guru )
• presentation ( secara sehala)
• Presentation ( 2 hala)
29. • Penggunaan media
• Pembacaan senyap
• Construction
• Permainan ( games)
• Transisi
• Pembersihan kelas
• Aktiviti belajar melalui
bermain ( play)
30. setiap aktiviti yang dijalankan oleh
guru perlulah mempunyai peraturan
yang telah difahami oleh murid. Ini
adalah penting bagi memastikan semua
murid terlibat dengan aktiviti dengan
berkesan .
31. 1.3 RUTIN
Mengikut Emmer, Evertson dan Anderson
( dalam Elliot et al, 2000) guru yang dapat
mengendalikan aktiviti kelas dengan berkesan
adalah merupakan guru yang telah menyedian
rutin (peraturan kelas) yang difahami oleh
murid semenjak hari pertama mereka masuk
dalam bilik darjah .
32. Sulaiman ( 97) terdapat 7 aspek
rutin bilik darjah iaitu:
a) Rutin guru :
• memeriksa cahaya bilik darjah dan
peredaran udara
• semua murid berada di tempat duduk
semasa guru masuk kelas
• menyediakan alat p & p sebelum
memulakan pengajaran
• bahan tambahan ditulis dalam papan
gulung / kertas mahjong / fotokopi
33. • mengambil kedatangan
• membenarkan murid bergerak secara
bebas dalam bilik darjah
• menggalakkan khidmat komuniti
( membersih papan hijau ,
mengangkat meja kerusi , dll secara
suka rela)
34. b) Rutin pelajar :
• bersedia semasa guru masuk
kelas.
• membersihkan bilik darjah
sebelum mula belajar
• mengemas pakaian dan
mengurus diri
35. • mengeluarkan alat tulis sebelum guru
masuk kelas
• berbaris sebelum ke aktiviti luar
• meminta kebenaran sebelum keluar
kelas
36. Tambahan rutin
• seperti bacaan doa sebelum mula
belajar ( muslim ) menyanyikan lagu
patriotic , dan lain- lain yang
difikirkan perlu oleh guru .
37. 2. DISIPLIN
• Disiplin bermaksud latihan kearah
pembentukan kawalan diri . setiap guru
dalam bilik darjah memerlukan kawalan
disiplin yang sistematik untuk memastikan
proses pengajaran dan pembelajaran
berjalan dengan berkesan. ( K amus
Dewan )
39. • Dalam senario yang biasa terdapat beberapa
sebab yang boleh dikaitkan dengan masalah
disiplin dalam bilik darjah :
40. • guru tidak bersedia mengajar
dan menyebabkan murid
merasa bosan
• penyampaian yang tidak
menarik dan hanya
melibatkan minat dan
kebolehan segelintir murid
sahaja.
• pembelajaran tidak aktif
41. • kurang kreativiti
• bilik darjah yang tidak
kondusif
• murid tidak bersedia
• guru tidak menguasai
kemahiran pedagogi
42. • Terdapat 2 matlamat yang hendak
dicapai melalui pembentukan disiplin
murid iaitu :
43. Matlamat jangkapendek
• memastikan objektif p & p tercapai
• obejktif umum
• objektif khusus
• nilai murni
• kecerdasan pelbagai
44. Matlamat jangkapanjang
• memastikan matlamat Falsafah
Pendidikan Negara tercapai .
• perkembangan jasmani
• rohani
• emosi
• kognitif ( intelektual)
46. • Peraturan yang jelas
M urid memahami tingkahlaku yang
boleh dan tidak boleh dipamerkan
dalam bilik darjah ( guru menjadi
model tingkah laku positif dalam bilik
darjah)
47. • Guru dan murid mempunyai
persefahaman dalam bilik darjah
• Guru memahami apa yang diharap dan
dijangka oleh murid semasa sesi p & p
48. • Guru mengambil berat perasaan dan
perbezaan murid ( understanding)
• M enjadikan pembelajaran bermakna
( kontekstual)
• B erusaha mengesan masalah dan
mengatasi sebelum berleluasa
( withiness)
49. • Pendekatan dan kaedah yang boleh
digunakan untuk mengawal tingkah
laku murid ialah modifikasi tingkah
laku ( behavior modification – teknik
mengawal tingkah laku murid yang
bermasalah berasaskan pendekatan
teori )
51. T oken ekonomi
• individu atau kumpulan memperolehi
‘ mata’ / ‘ poin’ terkumpul apabila
mempamerkan tingkah laku yang positif .
• mata ini nanti boleh ditebus dengan hadiah /
ganjaran
• benda yang boleh dijadikan token ialah seperti
; stiker smiley ☺ ,manik , setem lama, kad
yang dicop , kad berwarna , bentuk bintang dll
52. Shaping
• banyak digunakan bagi meningkatkan
kemahiran bertutur dikalangan kanak-kanak
• membantu murid melakukan tingkah laku
yang dikehendaki ( target behavior) sehingga
murid menguasainya.
• Cth mengajar murid membuka pintu dan
menutupnya dengan sopan
53. Dendaan
• dendaan menyebabkan tingkah laku yang tidak
diingini tidak diulangi lagi oleh murid di masa
hadapan .
• dilakukan serta merta apabila berlaku tingkah
laku yang tidak diingini .
• apa – apa tindakan yang dapat mengurangkan
tingkah yang tidak diingini
54. Kolaborasi dengan ibu bapa
Terapy
• perlu dirujuk kepada pakar untuk mendapat
rawatan
55. A PEOPLE PLACE
If this is not a place where tears are understood ,
Where do i go to cry?
If this is not a place where my spirits can take wing,
Where do i go to fly?
If this is not a place where questions can be asked,
Where do i go to seek?
If this is not a place where my feelings can be heard,
Where do i go to speak?
If this is not a place where you will accept me as i am ,
Where do i go to be?
If this is not a place where i can try to learn and grow,
Where can i just be me?
If this is not a place where tears are understood,
Where can i go to cry?
William j. Crockett
56. 3. Rekod Murid
• Terdapat 3 rekod yang perlu dikendalikan
bagi memastikan p & p dan bilik darjah
dikendalikan dengan baik . Iaitu :
• rekod peribadi murid ( Kad 001R)
• rekod kesihatan murid
• rekod kemajuan murid /
• rekod kehadiran
57. • Langkah pengurusan rekod murid :
disimpan dengan teratur dan dilabel mengikut
nama murid
• boleh dirujuk dengan mudah ( sistematik )
• kemas dan dikemas kini mengikut masa
tertentu ( harian /minggu / bulan / penggal )
• maklumat tepat dan bermakna
• dianalisis dan mempunyai tindakan susulan
58. PROF P NGURUSAN B IK
IL E IL
DARJAH
1. Senarai semak bilik darjah
( fizikal )
2. Senarai semak disiplin
3. Senarai semak rekod
59. PROSES
• Proses pengurusan bilik darjah boleh
dilaksanakan dalam dua pendekatan :
a. pemantauan sepanjang masa
b. program sokongan
60. PROGRAM SOKONGAN
Murid
• Pertandingan kelas tercantik ( bulanan)
• Pertandingan sudut terbaik ( bulanan)
• Pertandingan kelas terbersih (mingguan)
61. Guru
• Pertandingan guru kelas terbaik
• Pertandingan guru kelas terajin
• Pertandingan guru kelas paling kreatif
• Pertandingan guru kelas perihatin
62. P NUT
E UP
Guru yang berkesan adalah guru yang dapat
mengurus bilik darjah dengan baik dan teratur .
Murid yang cemerlang adalah murid yang
berfungsi dengan optima semasa berada dalam
bililk darjah .
63. Tugasan
1. Merangka plan tindakan untuk program
sokongan di sekolah anda bagi tahun
2005
2. Merancang mengikut zon tempat
bertugas
3. Mendokumentasikan plan tindakan untuk
tindakan
4. Pembentangan
65. AL M NYE E
AT E L SAIKAN MASALAH
• BRAIN STORMING
• CARTA AL AN
IR
• SENAR SE AK
AI M
• RAJ SE AB DAN AKIBAT ( FISH BONE
AH B )
• GRAF
• HISTOGRAM
• PL TINDAKAN
AN
• CONTROL CHART
