Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
Was ist angesagt? (20)
Ähnlich wie Biology a lyk-kef3
Ähnlich wie Biology a lyk-kef3 (20)
Kürzlich hochgeladen
Kürzlich hochgeladen (10)
Biology a lyk-kef3
- 1. ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Αίμα
- 2. Κυκλοφορικό σύστημα : Εισαγωγή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 2 Σελ. 43 Η μεταφορά των θρεπτικών ουσιών στα κύτταρα των ιστών και η απομάκρυνση από αυτά των αχρήστων ουσιών γίνεται από το κυκλοφορικό σύστημα. Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελείται από: την καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία και το αίμα που κυκλοφορεί μέσα σ' αυτά Στενά συνδεδεμένο με το κυκλοφορικό σύστημα είναι και το λεμφικό σύστημα, στο οποίο κυκλοφορεί η λέμφος.
- 3. Κυκλοφορικό και λεμφικό σύστημα Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 3 Σελ. 43 κυκλοφορικό σύστημα λεμφικό σύστημα πνευμονικό δίκτυο τριχοειδών συστηματικό δίκτυο τριχοειδών λεμφικά τριχοειδή λεμφικά τριχοειδή ροή του αίματος ροή της λέμφου λεμφαγγεία λεμφογάγγλια ή λεμφαδένες Κυκλοφορικό σύστημα Το λεμφικό σύστημα οδηγεί το επιπλέον μεσοκυττάριο υγρό (λέμφος), από τους ιστούς προς την κυκλοφορία του αίματος.
- 4. Κυκλοφορικό και λεμφικό σύστημα Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 4 Σελ. 43 κυκλοφορικό σύστημα λεμφικό σύστημα καρδιά
- 5. Καρδιά : Θέση Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 5 Σελ. 43 κυκλοφορικό σύστημα
- 6. Καρδιά : Εικόνα Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 6 Σελ. 43 Καρδιά που χτυπάει έξω από το σώμα:
- 7. Καρδιά : Δομή και λειτουργία Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 7 Σελ. 43 Το κύριο όργανο του κυκλοφορικού συστήματος είναι η καρδιά. Είναι όργανο κωνικού σχήματος, που αποτελείται από μυϊκό ιστό, το μυοκάρδιο, και έχει μέγεθος μεγάλης γροθιάς. Βρίσκεται ανάμεσα στους δύο πνεύμονες πίσω από το στέρνο:
- 8. Καρδιά : Θέση στην θωρακική κοιλότητα 8 Σελ. 43 Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης διάφραγμα πνευμονική αρτηρία αορτή άνω κοίλη φλέβα κάτω κοίλη φλέβα περικαρδιακή κοιλότητα αριστερός πνεύμονας δεξιός πνεύμονας πλευρά καρδιά
- 9. Καρδιά : Μυοκάρδιο Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 9 Σελ. 50 περικάρδιο μυοκάρδιο ενδοκάρδιο μυϊκές ίνες μυοκαρδίου
- 10. Καρδιά : Καρδιακός μυς Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 10 Σελ. 44 σκελετικός μυς λείος μυς καρδιακός μυς Η καρδιά στην πραγματικότητα είναι μία μυώδης αντλία, η οποία αποτελείται από ένα χαρακτηριστικό είδος μυός, τον καρδιακό μυ. Οι μυϊκές ίνες του μυοκαρδίου συνδέονται μεταξύ τους κατάλληλα, επιτρέποντας τη σύγχρονη σύσπασή τους.
- 11. Καρδιά : Κόλποι και κοιλίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 11 Σελ. 44 Η καρδιά του ανθρώπου είναι τετράχωρη και αποτελείται από: δύο κόλπους με λεπτά τοιχώματα, στο ανώτερο τμήμα της, και δύο κοιλίες με παχύτερα τοιχώματα, στο κατώτερο τμήμα της. Οι δύο κοιλίες χωρίζονται μεταξύ τους με το μεσοκοιλιακό διάφραγμα και οι κόλποι με το μεσοκολπικό διάφραγμα. Δεν υπάρχει, επομένως, επικοινωνία ανάμεσα στους δύο κόλπους ή στις δύο κοιλίες.
- 12. Καρδιά : Κόλποι, κοιλίες, βαλβίδες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 12 Σελ. 45 Από το σώμα Προς το σώμα Προς τους πνεύμονες ΡΟΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Από το σώμα Από τους πνεύμονες ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΠΑΛΜΟΣ Μεταξύ των κόλπων και των κοιλιών υπάρχουν βαλβίδες που καθορίζουν τη μονόδρομη ροή του αίματος σε κάθε σύσπαση της καρδιάς.
- 13. Καρδιά : Κόλποι, κοιλίες, βαλβίδες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 13 Σελ. 45 Αίμα από το σώμα Αίμα προς το σώμα Αίμα προς τους πνεύμονες ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Αίμα από το σώμα Αίμα από τους πνεύμονες ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣάνω κοίλη φλέβα κάτω κοίλη φλέβα δεξιά κοιλία δεξιός κόλπος αριστερός κόλπος αριστερή κοιλία αορτή πνευμονική αρτηρία πνευμονική φλέβα αορτική βαλβίδα πνευμονική βαλβίδα μιτροειδής βαλβίδα τριγλώχινα βαλβίδα
- 14. Καρδιά : Κόλποι, κοιλίες, βαλβίδες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 14 Σελ. 45 αορτή άνω κοίλη φλέβα κάτω κοίλη φλέβα πνευμονική αρτηρία πνευμονική φλέβα Πρέπει να σημειωθεί ότι η αριστερή κοιλία έχει παχύτερα τοιχώματα από τη δεξιά, διότι στέλνει το αίμα σε μεγαλύτερη απόσταση (σε όλο το σώμα). αριστερή κοιλία
- 15. Συγγενείς καρδιοπάθειες: Κολπική Διαφραγματική Ανωμαλία Atrial Septal Defect (ASD)
- 16. Καρδιά : Κόλποι, κοιλίες, βαλβίδες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 16 VIDEO 42s
- 17. Καρδιά : Κυκλοφορία του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 17 Σελ. 45 Στην πραγματικότητα η καρδιά είναι μία αντλία αναρροφητική και ταυτόχρονα συμπιεστική. Αναρροφητική, γιατί συγκεντρώνει το αίμα από όλα τα τριχοειδή του σώματος μέσω των φλεβών, και Συμπιεστική, διότι στέλνει το αίμα στα τριχοειδή όλου του σώματος μέσω των αρτηριών που ξεκινούν από τις κοιλίες της. πνεύμονας πνεύμονας φλέβα φλέβα αρτηρία αρτηρία τριχοειδή των ιστών τριχοειδή των ιστών αορτή πνευμονική αρτηρία ΔΕΞΙΑ ΚΑΡΔΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΚΑΡΔΙΑ φλεβίδια φλεβίδια αρτηρίδια αρτηρίδια πνευμονική φλέβα
- 18. Καρδιά : Κυκλοφορία του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 18 Σελ. 45 κυκλοφορία στους ιστούς του κάτω μέρους του σώματος τριχοειδή των ιστών δεξιά πλευρά της καρδιάς αριστερή πλευρά της καρδιάς πνεύμονας τριχοειδή του πνεύμονα τριχοειδή των ιστών κυκλοφορία στους ιστούς του πάνω μέρους του σώματος κυκλοφορία στο σώμα (συστηματική) κυκλοφορία στους πνεύμονες (πνευμονική) Στον αριστερό κόλπο φτάνει το αίμα, που έχει ήδη περάσει από τους πνεύμονες και είναι πλούσιο σε οξυγόνο. Στο δεξιό κόλπο φτάνει το αίμα από την περιφέρεια του σώματος, πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα. Από τη δεξιά κοιλία το αίμα εισέρχεται στην πνευμονική αρτηρία και κινείται προς τους πνεύμονες. Από την αριστερή κοιλία το αίμα εισέρχεται στην αορτή και κινείται προς την περιφέρεια του σώματος.
- 19. Καρδιά : Κυκλοφορία του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 19 Σελ. 45 Με τη συστολή των κόλπων το αίμα κινείται προς τις κοιλίες. Στη συνέχεια, με τη συστολή των κοιλιών, και ενώ οι βαλβίδες κλείνουν εμποδίζοντας την παλινδρόμηση του αίματος προς τους κόλπους, το αίμα διοχετεύεται στις αρτηρίες. πνεύμονας πνεύμονας φλέβα φλέβα αρτηρία αρτηρία τριχοειδή των ιστών τριχοειδή των ιστών αορτή πνευμονική αρτηρία ΔΕΞΙΑ ΚΑΡΔΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΚΑΡΔΙΑ φλεβίδια φλεβίδια αρτηρίδια αρτηρίδια πνευμονική φλέβα
- 20. Καρδιά : Κυκλοφορία του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 20 VIDEO: 1:00
- 21. Καρδιά : Κυκλοφορία του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 21 Σελ. 45 Βαλβίδες βρίσκονται στην είσοδο των δύο μεγάλων αρτηριών. Αυτές ελέγχουν τη ροή του αίματος από τις κοιλίες προς την αορτή και προς την πνευμονική αρτηρία. βαλβίδες ανοιχτές βαλβίδες κλειστές χαλάρωση μεταξύ δύο κτύπων: κολπική και κοιλιακή διαστολή συστολή των κόλπων και διαστολή των κοιλιών βαλβίδες κλειστές βαλβίδες ανοιχτές κολπική διαστολή και κοιλιακή συστολή
- 22. Καρδιά : Κυκλοφορία του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 22 Σελ. 45 Ροή του αίματος στην καρδιά (καρδιακός κύκλος): Κοίλες φλέβεςΠνευμονικές φλέβες ΑορτήΠνευμονικές αρτηρίες Περιφέρεια του σώματος Αριστερός κόλπος Δεξιός κόλπος Δεξιά κοιλία Πνευμονική βαλβίδα Τριγλώχινα βαλβίδα Αριστερή κοιλία Αορτική βαλβίδα Μιτροειδής βαλβίδα πνεύμονες
- 23. Καρδιά : Κυκλοφορία του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 23 Σελ. 45 Ροή του αίματος στην καρδιά (καρδιακός κύκλος):
- 24. Καρδιά : Καρδιακοί παλμοί Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 24 Σελ. 46 Για να διατηρείται στη ζωή ένας άνθρωπος, θα πρέπει η καρδιά του να πάλλεται συνεχώς. Οι παλμοί οφείλονται σε διαδοχικές συστολές και χαλαρώσεις του μυοκαρδίου. Ο φυσιολογικός αριθμός παλμών (κτύπων) της καρδιάς στους ενήλικες είναι περίπου 60-80 / λεπτό, που σημαίνει ότι αντιστοιχεί κάτι περισσότερο από ένας παλμός / δευτερόλεπτο. Στις γυναίκες οι παλμοί είναι λίγο περισσότεροι, ενώ οι παλμοί ενός μωρού κατά τη γέννηση του μπορεί να φτάσουν τους 130 / λεπτό. καρδιακοί παλμοί στο καρδιοσκόπιο καρδιακός παλμός
- 25. Καρδιά : Ηλεκτροκαρδιογράφημα Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 25 Σελ. 46 κολπική συστολή κοιλιακή συστολή κολποκοιλιακή χαλάρωση Η καρδιά κτυπά περίπου 100.000 φορές τη μέρα και αντλεί 13.000 λίτρα αίμα.
- 26. Καρδιά : Αυτορρύθμιση Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 26 Σελ. 46 Η λειτουργία της καρδιάς επηρεάζεται και από γεγονότα που συμβαίνουν στον υπόλοιπο οργανισμό. Όταν τα κύτταρα παρουσιάζουν αυξημένη δραστηριότητα, όπως κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης, χρειάζονται περισσότερο αίμα. Τότε η καρδιά αναγκάζεται να αυξήσει το ρυθμό λειτουργίας της, (αυτορρύθμιση).
- 27. Καρδιά : Ρύθμιση της καρδιακής λειτουργίας Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 27 Σελ. 46 Η λειτουργία της καρδιάς συντονίζεται από: εσωτερικούς φυσικούς βηματοδότες και με τη συνεργασία των κυττάρων του μυοκαρδίου, τα οποία μπορούν και συσπώνται απουσία νευρικής ή ορμονικής διέγερσης (αυτορρύθμιση). Οι φυσικοί βηματοδότες της καρδιάς είναι δύο και βρίσκονται: ο ένας στο τοίχωμα του δεξιού κόλπου (φλεβόκομβος) ο άλλος στο σημείο επαφής του μεσοκολπικού και του μεσοκοιλιακού διαφράγματος (κολποκοιλιακός κόμβος)
- 28. Καρδιά : Ρύθμιση της καρδιακής λειτουργίας Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 28 Σελ. 46 Φλεβόκομβος: έναρξη διέγερσης κόλπων Κολποκοιλιακός κόμβος Έναρξη διέγερσης κοιλιών Ολοκλήρωση της διέγερσης των κοιλιών Φλεβόκομβος: έναρξη διέγερσης κόλπων Φυσιολογικό ηλεκτροκαρδιογράφημα: Βηματοδότης:Φυσιολογικά ηλεκτρικά σήματα προερχόμενα από τον δεξιό κόλπο
- 29. Καρδιά : Ρύθμιση της καρδιακής λειτουργίας Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 29 Σελ. 46
- 30. Αιμοφόρα αγγεία Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 30 Σελ. 47 Το κυκλοφορικό σύστημα περιλαμβάνει τρία είδη αγγείων: Τις αρτηρίες (και τα αρτηρίδια), που μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά προς την περιφέρεια. Τα τριχοειδή, που επιτρέπουν την ανταλλαγή ουσιών με τους ιστούς, Τις φλέβες (και τα φλεβίδια), που επαναφέρουν το αίμα στην καρδιά. Τα τριχοειδή αγγεία παρεμβάλλονται μεταξύ αρτηριών και φλεβών. πνεύμονας πνεύμονας φλέβα φλέβα αρτηρία αρτηρία τριχοειδή των ιστών τριχοειδή των ιστών αορτή πνευμονική αρτηρία ΔΕΞΙΑ ΚΑΡΔΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΚΑΡΔΙΑ φλεβίδια φλεβίδια αρτηρίδια αρτηρίδια πνευμονική φλέβα
- 31. Αιμοφόρα αγγεία : Αρτηρίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 31 Σελ. 47 Οι αρτηρίες έχουν παχύτερα τοιχώματα και μικρότερη εσωτερική διάμετρο από τις φλέβες και περισσότερο μυϊκό ιστό. Το αίμα διοχετεύεται στις αρτηρίες με κάθε συστολή των κοιλιών της καρδιάς. φλέβα αρτηρία συνδετικός ιστός συνδετικός ιστός συνδετικός ιστός συνδετικός ιστός ενδοθήλιοενδοθήλιο λείος μυϊκός ιστός λείος μυϊκός ιστός
- 32. Αιμοφόρα αγγεία : Σφυγμός Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 32 Σελ. 47 Κάθε φορά που διοχετεύεται μία ποσότητα αίματος στις αρτηρίες, τα τοιχώματά τους διευρύνονται με την πίεση του εισερχόμενου αίματος και η διεύρυνση αυτή ονομάζεται σφυγμός. Κάθε παλμός της καρδιάς προκαλεί ένα σφυγμό στις αρτηρίες, με αποτέλεσμα να έχουν τον ίδιο ρυθμό οι σφυγμοί των αρτηριών και οι παλμοί της καρδιάς. Ο σφυγμός αυτός ανιχνεύεται στον καρπό του χεριού, καθώς και σε άλλα σημεία του σώματος.
- 33. Αιμοφόρα αγγεία : Αρτηρίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 33 Σελ. 47 Το αίμα προωθείται στο εσωτερικό των αρτηριών και με τις συσπάσεις των τοιχωμάτων τους, που συντελούνται με τη βοήθεια του μυϊκού ιστού που περιέχουν. Δύο είναι οι μεγαλύτερες αρτηρίες του σώματος, η πνευμονική αρτηρία και η αορτή. Όλες οι άλλες είναι διακλαδώσεις των παραπάνω αρτηριών. αορτή πνευμονική αρτηρία
- 34. Αιμοφόρα αγγεία : Αορτή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 34 Σελ. 47 αορτή αορτή πνευμονική αρτηρία
- 35. Αιμοφόρα αγγεία : Αρτηρίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 35 Σελ. 47 Το αίμα στις αρτηρίες, επειδή κινείται με μεγαλύτερη ταχύτητα, εμφανίζει μεγαλύτερη πίεση απ' ό,τι στις φλέβες. Αρτηρίδια είναι διακλαδώσεις των αρτηριών, μόλις ορατές με γυμνό μάτι. ελαστική αρτηρία μυώδης αρτηρία αρτηρίδιο συνδετικός ιστός συνδετικός ιστός ενδοθήλιο λείος μυϊκός ιστός συνδετικός ιστός συνδετικός ιστός ενδοθήλιο λείος μυϊκός ιστός ενδοθήλιο λείος μυϊκός ιστός αορτή
- 36. Αιμοφόρα αγγεία : Φλέβες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 36 Σελ. 48 Οι φλέβες είναι περισσότερες των αρτηριών και δεν εμφανίζουν σφυγμό. Κάθε στιγμή, οι φλέβες και τα φλεβίδια περιέχουν το 75% της ποσότητας του αίματος, οι αρτηρίες το 20% και τα τριχοειδή το 5%. Με τον τρόπο αυτό οι φλέβες λειτουργούν σαν δεξαμενές αίματος. συνδετικός ιστός συνδετικός ιστός ενδοθήλιο λείος μυϊκός ιστός μεγάλη φλέβα φλέβα φλεβίδιο τριχοειδές συνδετικός ιστός συνδετικός ιστός ενδοθήλιο λείος μυϊκός ιστός συνδετικός ιστός ενδοθήλιο ενδοθήλιο
- 37. Αιμοφόρα αγγεία : Φλεβικές βαλβίδες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 37 Σελ. 48 Στο εσωτερικό τους οι φλέβες έχουν βαλβίδες. Οι βαλβίδες επιτρέπουν μονόδρομη πορεία στο αίμα, ώστε να οδεύει αναγκαστικά προς την καρδιά. βαλβίδα ανοιχτή: το αίμα ρέει με κατεύθυνση προς την καρδιά βαλβίδα κλειστή: δεν επιτρέπει την ροή του αίματος προς την αντίθετη κατεύθυνση φλέβααρτηρία αίμα από την καρδιά αίμα προς την καρδιά τριχοειδές αίμα
- 38. Αιμοφόρα αγγεία : Φλεβίδια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 38 Σελ. 48 Τα φλεβίδια είναι μικρές φλέβες. Αυτά συνενώνονται σε μεγαλύτερα στελέχη, τις φλέβες, και επαναφέρουν το αίμα στην καρδιά. προς την καρδιά από την καρδιά σφιγκτήρες φλεβίδιο αρτηρίδιο αρτηρίδιο φλεβίδιο τριχοειδή φλεβίδιο
- 39. Αιμοφόρα αγγεία : Τριχοειδή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 39 Σελ. 48 Τα τριχοειδή είναι τα πολυπληθέστερα και λεπτότερα αιμοφόρα αγγεία με εσωτερική διάμετρο όση περίπου ένα ερυθρό αιμοσφαίριο (7 μm). Αυτό σημαίνει ότι μόνο ένα ερυθρό αιμοσφαίριο χωράει να περάσει μέσα απ' αυτά. Τα τριχοειδή παρεμβάλλονται μεταξύ αρτηριών και φλεβών. αίμα προς φλέβα αίμα από αρτηρία κύτταρα των ιστών υγρά Η λεπτότητα του τοιχώματος του τριχοειδούς επιτρέπει την ομαλή ανταλλαγή ουσιών μεταξύ των ιστών που τα περιβάλλουν.
- 40. Αιμοφόρα αγγεία : Τριχοειδή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 40 Σελ. 48 επιχρωματισμένες εικόνες από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο
- 41. Αιμοφόρα αγγεία : Τριχοειδή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 41 Σελ. 48 Τα τοιχώματα των τριχοειδών συνίστανται από ένα μονόστιβο στρώμα επιθηλιακών κυττάρων, το ενδοθήλιο. Τα τριχοειδή έχουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος και του οργανισμού γενικότερα. ενδοθήλιο (τοίχωμα τριχοειδούς) πυρήνας κυττάρου του ενδοθηλίου
- 42. Αιμοφόρα αγγεία : Τριχοειδή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 42 Σελ. 48 Μέσω των τοιχωμάτων τους (ενδοθήλιο) γίνεται: η ανταλλαγή των ουσιών ανάμεσα στο αίμα και στους ιστούς, η ανταλλαγή, με παθητική διάχυση, του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα. προς τα κύτταρα του σώματος από τα κύτταρα του σώματος άχρηστες ουσίες θρεπτικές ουσίεςΟ2 CΟ2 ερυθρό αιμοσφαίριο χωρίς οξυγόνο προς φλέβα από αρτηρία τριχοειδές ερυθρό αιμοσφαίριο με οξυγόνο
- 43. Αιμοφόρα αγγεία : Τριχοειδή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 43 Σελ. 48 προς τα κύτταρα του σώματος από τα κύτταρα του σώματος άχρηστες ουσίες θρεπτικές ουσίεςΟ2 CΟ2 ερυθρό αιμοσφαίριο χωρίς οξυγόνο προς φλέβα από αρτηρία τριχοειδές ερυθρό αιμοσφαίριο με οξυγόνο Τα κύτταρα των ιστών περιβάλλονται από το μεσοκυττάριο υγρό (υγρό των ιστών), από το οποίο παίρνουν θρεπτικά συστατικά και στο οποίο αφήνουν άχρηστες ουσίες. Η πίεση του αίματος, στο αρτηριακό άκρο των τριχοειδών, είναι σχετικά υψηλή σε σχέση με το μεσοκυττάριο υγρό, με αποτέλεσμα μικρά μόρια που βρίσκονται στο πλάσμα να διαπερνούν τα τοιχώματα των τριχοειδών. Στο φλεβικό άκρο των τριχοειδών η απώλεια μορίων από το αίμα έχει ως αποτέλεσμα την πτώση της πίεσης με αποτέλεσμα μία ποσότητα από το υγρό αυτό μαζί με άχρηστα συστατικά να επαναρροφάται από τα τριχοειδή του φλεβικού άκρου. Τα ερυθροκύτταρα, καθώς και μεγάλα μόρια όπως οι πρωτεΐνες, παραμένουν στο εσωτερικό των τριχοειδών.
- 44. Αιμοφόρα αγγεία : Τριχοειδή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 44 Σελ. 48 Τα τοιχώματα των τριχοειδών επιτρέπουν επίσης στα λευκοκύτταρα να τα διαπερνούν και να φτάνουν όπου είναι απαραίτητη η παρουσία τους για την άμυνα του οργανισμού. λευκοκύτταρα κυτοκίνες βακτήρια τριχοειδές τριχοειδές λευκοκύτταρα
- 45. Αιμοφόρα αγγεία : Τριχοειδή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 45 Σελ. 48 Ροή του αίματος μέσα στα μικρά αγγεία και στα τριχοειδή (2:38λ):
- 46. Αιμοφόρα αγγεία : Τριχοειδή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 46 Σελ. 48 Ροή του αίματος μέσα στα μικρά αγγεία και στα τριχοειδή (4:57λ):
- 47. Αιμοφόρα αγγεία : Μήκος κυκλοφορικού Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 47 Σελ. 49 Το συνολικό μήκος των αρτηριών, των φλεβών και των τριχοειδών του ανθρώπινου σώματος είναι 100.000 km. Η συνολική επιφάνεια των τριχοειδών είναι 800 m2 έως 1.000 m2 (μεγαλύτερη από 3 γήπεδα τένις) 12.576km 3 x 260m2 = 780m2
- 48. Αιμοφόρα αγγεία : Αρτηριακή πίεση Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 48 Σελ. 50 Ο όρος «πίεση του αίματος» εκφράζει την πίεση που ασκείται από το αίμα στο τοίχωμα ενός αιμοφόρου αγγείου. Συνήθως αναφερόμαστε στην πίεση των τοιχωμάτων των αρτηριών. πίεση που ασκείται από το αίμα αρτηρία αρτηρίδια και τριχοειδή (στο σώμα) πνεύμονες καρδιά
- 49. Αιμοφόρα αγγεία : Αρτηριακή πίεση Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 49 Σελ. 50 Σε κάθε συστολή της καρδιάς η πίεση του αίματος στις αρτηρίες κυμαίνεται από 110 έως 150 mmHg και ονομάζεται συστολική ή μέγιστη αρτηριακή πίεση. Όταν η καρδιά χαλαρώνει, η πίεση αυτή γίνεται 80 mmHg και τότε ονομάζεται διαστολική ή ελάχιστη αρτηριακή πίεση. μέτρηση πίεσης με σφυγμομανόμετρο (πιεσόμετρο)
- 50. Αιμοφόρα αγγεία : Αρτηριακή πίεση Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 50 Σελ. 50 από την καρδιά τριχοειδή προς την καρδιά Πίεση (mmHg) Συνολικό εμβαδό διατομής (cm2) κύριες αρτηρίες μικρότερες αρτηρίες τριχοειδή μικρές φλέβες κύριες φλέβες • Η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αγγείων μειώνεται, καθώς το αίμα κινείται από τις αρτηρίες προς τα αρτηρίδια και τα τριχοειδή. • Στην περιοχή των φλεβών ελαχιστοποιείται. • Η πτώση αυτή της πίεσης, οφείλεται στην τριβή μεταξύ αίματος και τοιχωμάτων των αγγείων. αρτηρίες φλέβες Η αύξηση της συνολικού εμβαδού διατομής στα τριχοειδή οδηγεί στην απότομη μείωση της πίεσης Η κυματοειδής μορφή της καμπύλης οφείλεται στην διαφορά συστολικής και διαστολικής πίεσης
- 51. Αιμοφόρα αγγεία : Ταχύτητα ροής αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 51 Σελ. 50 από την καρδιά τριχοειδή προς την καρδιά Ταχύτητα ροής αίματος (cm/s) • Η πίεση του αίματος είναι υπεύθυνη για την ταχύτητα ροής του αρτηριακού αίματος. • Η ταχύτητα αυτή ελαχιστοποιείται στην περιοχή των τριχοειδών, και διευκολύνεται έτσι η ανταλλαγή ουσιών μεταξύ τριχοειδών και των κυττάρων των ιστών. • Στη συνέχεια η κίνηση του φλεβικού αίματος επιτυγχάνεται με τη συστολή των σκελετικών μυών. αρτηρίες φλέβες
- 52. Αιμοφόρα αγγεία : Ροή φλεβικού αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 52 Σελ. 51 Η ροή του φλεβικού αίματος επιτυγχάνεται με τη συστολή των σκελετικών μυών. ροή προς την καρδιά Η συστολή των σκελετικών μυών ωθεί το αίμα από την ανοιχτή φλεβική βαλβίδα ενώ η κλειστή βαλβίδα δεν επιτρέπει την οπισθοδρόμηση του αίματος.
- 53. Αιμοφόρα αγγεία : Μη φυσιολογική αρτηριακή πίεση Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 53 Σελ. 50 Η πίεση του αίματος είναι ένας δείκτης της υγείας ενός ατόμου. Η πίεση του αίματος συνήθως αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας. Η παθολογική αύξηση της αρτηριακής πίεσης ονομάζεται αρτηριακή υπέρταση. Η παθολογική μείωση της τιμής της αρτηριακής πίεσης ονομάζεται αρτηριακή υπόταση. Οι σοβαρότερες συνέπειες της υπέρτασης: Τύφλωση Έμφραγμα του μυοκαρδίου Εγκεφαλικό επεισόδιο Καρδιακή ανεπάρκεια Νεφρική ανεπάρκεια
- 54. Αιμοφόρα αγγεία : Μη φυσιολογική αρτηριακή πίεση Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 54 Σελ. 50 Η υπέρταση θεωρείται ένας ύπουλος εχθρός για την υγεία, διότι τις περισσότερες φορές την αγνοούμε, μέχρι τη στιγμή που θα συμβεί κάποιο καρδιακό επεισόδιο. Οι κίνδυνοι από την υπέρταση αφορούν τη λειτουργία της καρδιάς, του εγκεφάλου και των νεφρών. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό: να ελέγχεται η πίεση του αίματος, αλλά και να επιλέγεται ένας υγιεινός τρόπος ζωής, που να μας προφυλάσσει από την εμφάνισή της όπως: αποφυγή του καπνίσματος, υγιεινή διατροφή και άσκηση.
- 55. Η κυκλοφορία του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 55 Σελ. 53 Το κυκλοφορικό σύστημα, περιλαμβάνει τρεις βασικές πορείες: τη μεγάλη ή συστηματική κυκλοφορία, μέσω της οποίας το αίμα από την καρδιά μεταφέρεται σε όλο το σώμα και επιστρέφει στην καρδιά, τη μικρή ή πνευμονική κυκλοφορία, μέσω της οποίας το αίμα μεταφέρεται από την καρδιά στους πνεύμονες και πάλι στην καρδιά, τη στεφανιαία κυκλοφορία, που τροφοδοτεί την καρδιά. ΚΑΡΔΙΑ πνεύμονες δεξιός κόλπος αριστερός κόλπος δεξιά κοιλία αριστερή κοιλία υπόλοιπο σώμα μικρή ή πνευμονική κυκλοφορία μεγάλη ή συστηματική κυκλοφορία
- 56. Η μικρή (πνευμονική) κυκλοφορία Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 56 Σελ. 54 Με τη μικρή ή πνευμονική κυκλοφορία, γίνεται η μεταφορά του αίματος από την καρδιά στους πνεύμονες και πάλι στην καρδιά. πνευμονικές φλέβες πνεύμονας τριχοειδή πνευμονικές αρτηρίες δεξιός κόλπος δεξιά κοιλία αριστερή κοιλία αριστερός κόλπος Στους πνεύμονες γίνεται η ανταλλαγή αερίων, κατά την οποία το αίμα παραλαμβάνει το οξυγόνο και αποβάλλει το διοξείδιο του άνθρακα.
- 57. Η μικρή (πνευμονική) κυκλοφορία Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 57 Σελ. 54 πνευμονική αρτηρία δεξιά κοιλία δεξιός κόλπος τριχοειδή Κατά την αναπνοή γίνεται ανταλλαγή του διοξειδίου του άνθρακα και του οξυγόνου στις κυψελίδες των πνευμόνων. πνευμονική κυψελίδα
- 58. Η μεγάλη (συστηματική) κυκλοφορία Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 58 Σελ. 54 Με τη μεγάλη ή συστηματική κυκλοφορία, το αίμα από την καρδιά μεταφέρεται σε όλο το σώμα και επιστρέφει στην καρδιά. Το αίμα φτάνει στα τριχοειδή αγγεία των ιστών του σώματος. Στα τριχοειδή γίνεται η ανταλλαγή των χρήσιμων συστατικών (οξυγόνο, υδατάνθρακες, ορμόνες κτλ.), με τις άχρηστες ή τοξικές ουσίες που παράγονται με τον κυτταρικό μεταβολισμό (ουρία, διοξείδιο του άνθρακα κτλ.). τριχοειδή αγγεία των ιστών του σώματος μικρή κυκλοφορία πνευμονικές αρτηρίες τριχοειδή αγγεία στους πνεύμονες πνευμονικές φλέβες κοίλες φλέβες δεξιός κόλπος μεγάλη κυκλοφορία δεξιά κοιλία συστηματικές φλέβες αορτή και διακλαδώσεις αριστερός κόλπος αριστερή κοιλία συστηματικές αρτηρίες
- 59. Η μεγάλη (συστηματική) κυκλοφορία Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 59 Σελ. 54 μικρή κυκλοφορίαπνευμονικές αρτηρίες πνευμονικές φλέβες αορτή κεφάλι και χέρια άνω κοίλη φλέβα κάτω κοίλη φλέβα καρδιά σφαγίτιδα φλέβα (επίσης υποκλείδια φλέβα από τα χέρια) καρωτιδική αρτηρία (επίσης υποκλείδια αρτηρία προς τα χέρια)
- 60. Η μεγάλη (συστηματική) κυκλοφορία Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 60 Σελ. 54 αορτή άνω κοίλη φλέβα καρδιά κάτω κοίλη φλέβα εντερικές αρτηρίες νεφρική αρτηρία νεφρική φλέβα κορμός και πόδια ηπατική φλέβα ηπατική πυλαία φλέβα ήπαρ (συκώτι) νεφρά πεπτική οδός λαγόνια φλέβα λαγόνια αρτηρία
- 61. Η στεφανιαία κυκλοφορία Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 61 Σελ. 54 Η μεταφορά θρεπτικών ουσιών στους ιστούς της καρδιάς και η απομάκρυνση από αυτούς των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού γίνεται με τη στεφανιαία κυκλοφορία. Αυτή περιλαμβάνει δύο μεγάλα αγγεία: τις στεφανιαίες αρτηρίες, που ξεκινούν από την αορτή και στη συνέχεια κατευθύνονται σε καθεμία από τις πλευρές της καρδιάς. τις στεφανιαίες φλέβες με τις οποίες συνδέονται μέσω τριχοειδών οι στεφανιαίες αρτηρίες. Αυτές μεταφέρουν το αίμα στο δεξιό κόλπο της καρδιάς. Οι στεφανιαίες αρτηρίες αορτή
- 62. Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 62 Σελ. 60 στεφανιογράφημα αορτή αριστερή πνευμονική αρτηρία αριστερή στεφανιαία αρτηρία κορυφή κάτω κοίλη φλέβα δεξιά στεφανιαία αρτηρία δεξιά πνευμονική αρτηρία άνω κοίλη φλέβα Η στεφανιαία κυκλοφορία εξωτερική μορφολογία της καρδιάς
- 63. Η στεφανιαία κυκλοφορία εξωτερική μορφολογία της καρδιάς Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 63 Σελ. 54
- 64. Προβλήματα στη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 64 Σελ. 55 Οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες. Η σύγχρονη όμως έρευνα δίνει δυνατότητες για πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία των περισσότερων καρδιακών παθήσεων. Οι καρδιοπάθειες διακρίνονται σε συγγενείς καρδιοπάθειες που εκδηλώνονται από την στιγμή της γέννησης επίκτητες καρδιοπάθειες που εκδηλώνονται μετά την γέννηση κατά την διάρκεια της ζωής του ατόμου
- 65. Προβλήματα στη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 65 Σελ. 55 Οι συγγενείς καρδιοπάθειες αφορούν συνήθως τη λειτουργία των βαλβίδων και έχουν ως αποτέλεσμα: διαταραχές στην παροχή αίματος στους κόλπους και στις κοιλίες διαταραχές στην επικοινωνία ανάμεσα στις κοιλίες ή ανάμεσα στους κόλπους, Αποτέλεσμα είναι να αναμειγνύεται το οξυγονωμένο με το μη οξυγονωμένο αίμα. Πολλές από τις καρδιοπάθειες αυτές οφείλονται στον ιό της ερυθράς, από τον οποίον προσβλήθηκε η μητέρα του πάσχοντα τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης της. Κάποιες από τις παραπάνω παθήσεις επιδέχονται χειρουργική επέμβαση.
- 66. Προβλήματα στη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 66 Σελ. 55 Στις επίκτητες καρδιοπάθειες ανήκουν: οι περικαρδίτιδες, οι μυοκαρδίτιδες, οι ενδοκαρδίτιδες, που οφείλονται σε μόλυνση του περικαρδίου, μυοκαρδίου ή ενδοκαρδίου, αντίστοιχα, από μικρόβια και ιούς. Στην διατατική μυοκαρδιοπάθεια (DCM) η καρδιά διογκώνεται και να αποδυναμώνεται.
- 67. Προβλήματα στη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 67 Σελ. 55 Πολλά προβλήματα της καρδιάς είναι αποτέλεσμα της κακής στεφανιαίας κυκλοφορίας. Η μειωμένη οξυγόνωση των κυττάρων του μυοκαρδίου προκαλεί την εξασθένησή τους με αποτέλεσμα την ισχαιμία του μυοκαρδίου. Ένα πιο σοβαρό πρόβλημα είναι το έμφραγμα του μυοκαρδίου, κατά το οποίο έχουμε νέκρωση ενός τμήματος του καρδιακού μυός, λόγω διακοπής της αιμάτωσής του εξαιτίας ενός θρόμβου ή εμβόλου σε μία από τις στεφανιαίες αρτηρίες. Οι συνέπειες του εμφράγματος εξαρτώνται από το μέγεθος και τη θέση της προσβεβλημένης περιοχής. Δεξιά στεφανιαία αρτηρία Αριστερή στεφανιαία αρτηρία Αορτή
- 68. Προβλήματα στη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 68 Σελ. 56 Η αρτηριοσκλήρυνση οφείλεται στη συσσώρευση λιπιδίων, ιδίως χοληστερόλης, κάτω από το εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών. Ακολουθεί η εναπόθεση ασβεστίου, με αποτέλεσμα τη μειωμένη ελαστικότητα των αγγείων αυτών. Αν η αρτηριοσκλήρυνση προχωρήσει, εμφανίζονται στενώσεις των αρτηριών, που παρεμποδίζουν τη διέλευση του αίματος, με αποτέλεσμα τις ισχαιμίες διάφορων οργάνων (μυοκαρδίου, εγκεφάλου, νεφρών κτλ.), και μπορεί να αποτελέσουν αίτιο δημιουργίας θρόμβου. Φυσιολογική αρτηρία Αρτηρία με στένωση Μη φυσιολογική ροή αίματος Στένωση λόγω αθηρωματικής πλάκας Αθηρωματική πλάκα Αρτηριακό τοίχωμα
- 69. Προβλήματα στη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 69 Σελ. 56 Έμφραγμα του μυοκαρδίου: νέκρωση ενός τμήματος του καρδιακού μυός, λόγω διακοπής της αιμάτωσής του εξαιτίας ενός θρόμβου ή εμβόλου σε μία από τις στεφανιαίες αρτηρίες. Η στεφανιαία αρτηρία παρέχει αίμα και οξυγόνο στο μυοκάρδιο Υγιής καρδιακός ιστός Θρόμβος αποφράσσει την αρτηρία Μπλοκαρισμένη ροή του αίματος Αθηρωματική πλάκα στην αρτηρία Νεκρωμένος καρδιακός ιστός Υγιής καρδιακός ιστός Στεφανιαία αρτηρία Αν συμβεί πλήρης απόφραξη μιας αρτηρίας, (θρόμβωση εγκεφαλικής αρτηρίας ή έμφραγμα του μυοκαρδίου), αυτό συνήθως συνεπάγεται μόνιμη νέκρωση του ιστού που αιματώνεται από αυτήν.
- 70. Προβλήματα στη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 70 Σελ. 56 Το ανεύρυσμα είναι η διόγκωση μιας λεπτής και εξασθενημένης περιοχής του τοιχώματος ενός αγγείου (αρτηρίας ή φλέβας), που μοιάζει με μπαλόνι. Αιτίες του ανευρύσματος είναι η αρτηριοσκλήρυνση, συγγενείς παθήσεις των αρτηριών κτλ. Ρήξη ανευρύσματος Κοιλιακό αορτικό ανεύρυσμα Ανεύρυσμα σε εγκεφαλική αγγειογραφία Φυσιολογική αορτή Θωρακικό αορτικό ανεύρυσμα
- 71. Προβλήματα στη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 71 Σελ. 56 Τα τελευταία χρόνια οι καρδιαγγειακές παθήσεις έχουν πάρει τη μορφή επιδημίας στις δυτικές χώρες. Παράγοντες που ενοχοποιούνται για την πρόκληση καρδιοπαθειών είναι: η παχυσαρκία, η υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα, η χοληστερίνη, ο σακχαρώδης διαβήτης. Επίσης υπάρχει εξάρτηση από: την ηλικία, το φύλο, την γενετική προδιάθεση.
- 72. Τροφές που «καθαρίζουν» τις αρτηρίες μας Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης Σελ. 56 72
- 73. Τροφές που «καθαρίζουν» τις αρτηρίες μας Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 73 Σελ. 56 1. Σκόρδο: Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Preventive Medicine», το σκόρδο εμποδίζει την αποτιτάνωση στεφανιαίων αρτηριών λόγω της εναπόθεσης ασβεστίου. Επίσης, σύμφωνα με άλλη μελέτη, μειώνει το σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας έως και κατά 40%. 2. Σταφύλια & 3. Μούρα: Τα φλαβονοειδή που περιέχουν έχει αποδειχθεί ότι αποτρέπουν την οξείδωση της LDL χοληστερόλης, που προκαλεί το σχηματισμό της αθηρωματικής πλάκας. 4. Μήλα: Περιέχουν πηκτίνη, μια διαλυτή ίνα που μειώνει τη χοληστερόλη, πιθανότατα παρεμβαίνοντας με την εντερική απορρόφηση των χολικών οξέων, η οποία αναγκάζει το συκώτι να χρησιμοποιήσει τη χοληστερόλη στην κυκλοφορία για να δημιουργήσει περισσότερη χολή. 5. Σπανάκι: Είναι πλούσιο σε λουτεΐνη, ένα καροτενοειδές το οποίο προλαμβάνει τη συσσώρευση χοληστερόλης από τα τοιχώματα των αρτηριών. λινκ
- 74. Τροφές που «καθαρίζουν» τις αρτηρίες μας Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 74 Σελ. 56 6. Λιπαρά ψάρια: Λόγω των Ω-3 λιπαρών οξέων προλαμβάνουν τη δημιουργία θρόμβων και την οξείδωση της χοληστερόλης, ενώ μπλοκάρουν τη συσσώρευση λιπαρών αποθέσεων στις αρτηρίες. 7. Ελαιόλαδο: Σύμφωνα με μελέτη τα μόρια της κακής χοληστερόλης, όταν αναμιγνύονται με μονοακόρεστα λίπη που βρίσκονται στο ελαιόλαδο, οξειδώνονται δυσκολότερα, με αποτέλεσμα να μην προσκολλώνται στα τοιχώματα των αρτηριών, δημιουργώντας πλάκα. 8. Ντομάτες: Είναι πλούσιες στην αντιοξειδωτική ουσία «λυκοπένιο», που συμβάλει στην πρόληψη σκλήρυνσης των αρτηριών ή αθηροσκλήρωση. 9. Πράσινο τσάι: Το πράσινο τσάι περιέχει ισχυρά αντιοξειδωτικά, τα φλαβονοειδή, που μπορούν να βελτιώσουν την υγεία των ευαίσθητων επιθηλιακών κύτταρων των αιμοφόρων αγγείων, βοηθώντας στη μείωση του κινδύνου των καρδιακών παθήσεων. 10. Ρόδια: Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε αντιοξειδωτικά εμποδίζουν τη σκλήρυνση των αρτηριών, μειώνοντας τη βλάβη τους, και αντιστρέφοντας την εξέλιξη αυτού του φαινομένου.
- 75. Τροφές που «καθαρίζουν» τις αρτηρίες μας Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 75 Σελ. 56 Οι άνθρωποι που κάνουν κατά βάση, αλλά όχι κατ' ανάγκη, φυτοφαγική διατροφή κινδυνεύουν λιγότερο να εκδηλώσουν καρδιαγγειακά προβλήματα, συγκριτικά με όσους προτιμούν τροφές ζωικής προέλευσης, σύμφωνα με βρετανική μελέτη που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας. Επιστημονική ομάδα του Κολεγίου Ιμπέριαλ του Λονδίνου, με επικεφαλής την δρ Καμίλ Λασάλ της Σχολής Δημόσιας Υγείας του κολεγίου, ανέλυσαν στοιχεία σχετικά με τη διατροφή και τον τρόπο ζωής 451.250 Ευρωπαίων από δέκα χώρες. Οι συμμετέχοντες ήταν 35 έως 70 ετών, χωρίς κάποια χρόνια πάθηση και ετέθησαν υπό ιατρική παρακολούθηση για 12 χρόνια, κατά μέσο όρο. Όπως διαπιστώθηκε, όσοι ακολουθούσαν μια περισσότερο φυτοφαγική διατροφή (τουλάχιστον το 70% όσων έτρωγαν, ήταν φυτικής προέλευσης), είχαν κατά μέσο όρο 20% μικρότερο κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου, σε σχέση με όσους ήταν οι λιγότερο φυτοφάγοι (το φαγητό τους που ήταν φυτικής προέλευσης, δεν ξεπερνούσε το 45% της συνολικής διατροφής τους). «Αντί κανείς να αποφεύγει δραστικά τα ζωικής προέλευσης τρόφιμα, το να υποκαταστήσει απλώς ένα μέρος από το κρέας που τρώει, με φυτικής προέλευσης τροφές, μπορεί να αποτελέσει ένα απλό και χρήσιμο τρόπο για να μειώσει την καρδιαγγειακή θνησιμότητα», σχολιάσε η δρ Λασάλ.
- 76. Χειρουργική αποκατάσταση αρτηριακής απόφραξης Αγγειοπλαστική - Bypass Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 76 Σελ. 57 Σήμερα για την απόφραξη των αρτηριών χρησιμοποιούνται κυρίως δύο τύποι χειρουργικών επεμβάσεων, η αγγειοπλαστική και το bypass. Υπάρχουν διάφορες εναλλακτικές λύσεις της παραπάνω μεθόδου, όπως η τεχνική Laser κτλ. Στην αγγειοπλαστική (μπαλονάκι) ο καρδιοχειρουργός τοποθετεί έναν πλαστικό σωλήνα μέσα σε ένα μεγάλο αρτηριακό αγγείο του χεριού ή του ποδιού και τον οδηγεί προς την καρδιά. Όταν ο σωλήνας πλησιάσει την περιοχή της στένωσης σε μία στεφανιαία αρτηρία, ένα μπαλονάκι που βρίσκεται προσκολλημένο στο άκρο του σωλήνα φουσκώνει, διευρύνοντας με τον τρόπο αυτό το αγγείο. Αρτηρία Καθετήρες Αθηρωματική πλάκα Κλειστό στεντ Ανοικτό στεντ Μπαλόνι Αυξημένη ροή αίματος Αρτηρία ανοιγμένη με στεντ Συμπιεσμένη αθηρωματική πλάκα Αθηρωματική πλάκα Κλειστό στεντ Απόφραξη αρτηρίας Διευρυμένη αρτηρία με στεντ
- 77. Χειρουργική αποκατάσταση αρτηριακής απόφραξης Αγγειοπλαστική - Bypass Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 77 Σελ. 57
- 78. Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 78 Σελ. 57 Κάθε χρόνο χιλιάδες άτομα υποβάλλονται σε εγχειρήσεις bypass στις στεφανιαίες αρτηρίες. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης αυτής λαμβάνεται τμήμα (μόσχευμα) από ένα άλλο αιμοφόρο αγγείο του σώματος του ασθενούς και τοποθετείται το ένα άκρο του στην αορτή και το άλλο στη στεφανιαία αρτηρία, αμέσως μετά το φραγμένο σημείο. Χειρουργική αποκατάσταση αρτηριακής απόφραξης Αγγειοπλαστική - Bypass
- 79. Αίμα: Εισαγωγή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 79 Σελ. 59 Το αίμα με γυμνό μάτι φαίνεται να είναι ένα απλό υγρό. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για έναν πολύ εξειδικευμένο ιστό, ο οποίος αποτελείται από πολλά είδη κυττάρων. Τα κύτταρα του αίματος αιωρούνται σ' ένα υγρό, το πλάσμα. πλάσμα
- 80. Αίμα: Εισαγωγή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 80 Σελ. 59 Τα κύτταρα του αίματος διακρίνονται σε τρεις ομάδες και είναι: τα ερυθρά αιμοσφαίρια ή ερυθροκύτταρα, τα λευκά αιμοσφαίρια ή λευκοκύτταρα τα αιμοπετάλια. Όλα αυτά τα κύτταρα αποτελούν τα έμμορφα συστατικά του αίματος, καταλαμβάνουν περίπου το 45% του όγκου του και παράγονται στον ερυθρό μυελό των οστών. πλάσμα αιμοφόρο αγγείο ερυθροκύτταρα αιμοπετάλια λευκοκύτταρα
- 81. Αίμα: Εισαγωγή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 81 Σελ. 59 Τα έμμορφα συστατικά του αίματος (επιχρωματισμένες εικόνες με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο):
- 82. Αίμα: Εισαγωγή Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 82 Σελ. 59 Το πλάσμα αποτελείται από νερό (90% του όγκου του), μέσα στο οποίο είναι διαλυμένα ανόργανα άλατα, ορμόνες, πρωτεΐνες, θρεπτικές ουσίες κ.ά. Στον ενήλικα υπάρχουν κατά μέσο όρο 5,5 λίτρα αίματος. πλάσμα 55% λευκοκύτταρα & αιμοπετάλια ερυθροκύτταρα έμμορφα συστατικά 45%
- 83. Αίμα: Ερυθρά αιμοσφαίρια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 83 Σελ. 59 Τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι πολυπληθή. Μία σταγόνα αίματος περιέχει εκατομμύρια ερυθροκυττάρων. Ο ρόλος τους είναι η μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς και η απομάκρυνση από αυτούς του διοξειδίου του άνθρακα. Τα ώριμα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν χαρακτηριστικό σχήμα αμφίκοιλου δίσκου και είναι παχύτερα στην περιφέρεια απ' ό,τι στο κέντρο. Το σχήμα τους αυτό οφείλεται στην απουσία πυρήνα.
- 84. ερυθροκύτταρο αιμοσφαιρίνη αίμη Αίμα: Ερυθρά αιμοσφαίρια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 84 Σελ. 59 Το κυτταρόπλασμα των ερυθροκυττάρων περιέχει κυρίως αιμοσφαιρίνη, η οποία τους δίδει το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα. Η αιμοσφαιρίνη είναι μία εξειδικευμένη πρωτεΐνη, υπεύθυνη για τη μεταφορά του οξυγόνου.
- 85. Αίμα: Ερυθρά αιμοσφαίρια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 85 Σελ. 60 Η αιμοσφαιρίνη Α, που είναι ο κύριος τύπος αιμοσφαιρίνης στους ενήλικες, αποτελείται από: δύο ζευγάρια πολυπεπτιδικών αλυσίδων, της αλυσίδας α και της αλυσίδας β και 4 ομάδες αίμης, οι οποίες περιέχουν σίδηρο. Κάθε ομάδα αίμης συνδέεται με μία πολυπεπτιδική αλυσίδα. ερυθροκύτταρο αλυσίδα α αλυσίδα β ομάδα αίμης αλυσίδα ααλυσίδα β ελικοειδής μορφή της πολυπεπτιδικής αλυσίδας σίδηρος μόριο οξυγόνου αιμοσφαιρίνη
- 86. Αίμα: Ερυθρά αιμοσφαίρια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 86 Σελ. 60 Τα ερυθροκύτταρα ζουν περίπου τέσσερις μήνες. Στη συνέχεια εγκαταλείπουν την κυκλοφορία του αίματος και συγκεντρώνονται στο ήπαρ και στη σπλήνα, όπου καταστρέφονται. Για να διατηρείται όμως ο αριθμός τους στο αίμα σταθερός, παράγονται συγχρόνως άλλα από τον ερυθρό μυελό των οστών. Κάθε δευτερόλεπτο στον οργανισμό παράγονται 3.000.000 ερυθροκύτταρα και καταστρέφονται άλλα τόσα. ήπαρ σπλήνα ερυθρός μυελός των οστών
- 87. Αίμα: Μεταφορά Ο2 και CO2 Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 87 Σελ. 60 Όταν τα ερυθροκύτταρα φτάσουν στους πνεύμονες με την κυκλοφορία, προσλαμβάνουν οξυγόνο. Το άτομο σιδήρου που υπάρχει σε κάθε μόριο αίμης δεσμεύει ένα μόριο οξυγόνου. Στην κατάσταση αυτή η αιμοσφαιρίνη ονομάζεται οξυαιμοσφαιρίνη. Το οξυγόνο μεταφέρεται έτσι μέχρι τα τριχοειδή, όπου αποδεσμεύεται από την αιμοσφαιρίνη και διαχέεται προς τα κύτταρα. κύτταρα του σώματος άχρηστες ουσίες θρεπτικές ουσίεςΟ2 CΟ2 προς φλέβα από αρτηρία τριχοειδές ερυθρoκύτταρο με Ο2 ερυθρoκύτταρο χωρίς Ο2 αιμοσφαιρίνη αίμη
- 88. Αίμα: Μεταφορά Ο2 και CO2 Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 88 Σελ. 60 Αφού απελευθερωθεί το οξυγόνο, δεσμεύεται από την αιμοσφαιρίνη ένα μέρος από το διοξείδιο του άνθρακα που έχει παραχθεί με το μεταβολισμό των κυττάρων. Το υπόλοιπο διαλύεται στο πλάσμα με τη μορφή όξινων ανθρακικών ανιόντων (𝑯𝑪𝑶 𝟑 − ). Στη συνέχεια το δεσμευμένο διοξείδιο του άνθρακα και το διαλυμένο στο πλάσμα, μεταφέρονται στους πνεύμονες, όπου αποβάλλονται ως 𝑪𝑶 𝟐 . κύτταρα του σώματος άχρηστες ουσίες θρεπτικές ουσίεςΟ2 CΟ2 προς φλέβααπό αρτηρία τριχοειδές ερυθρoκύτταρο με Ο2 ερυθρoκύτταρο χωρίς Ο2
- 89. Αίμα: Μεταφορά Ο2 και CO2 Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 89 Σελ. 60 Η οξυαιμοσφαιρίνη προσδίδει στο αίμα λαμπερό κόκκινο χρώμα, ενώ η αιμοσφαιρίνη που έχει δεσμεύσει διοξείδιο του άνθρακα, σκούρο κόκκινο.
- 90. Αίμα: Λευκά αιμοσφαίρια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 90 Σελ. 61 Τα λευκοκύτταρα ή λευκά αιμοσφαίρια είναι εμπύρηνα, και έχουν σημαντικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού. Είναι πολύ λιγότερα από τα ερυθροκύτταρα. Παράγονται στον ερυθρό μυελό των οστών. Διακρίνονται σε δύο ομάδες: Στα κοκκιώδη Στα μη κοκκιώδη μονοκύτταρα λεμφοκύτταρα ουδετερόφιλα ηωσινόφιλα βασεόφιλα
- 91. Αίμα: Λευκά αιμοσφαίρια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 91 Σελ. 61 Τα κοκκιώδη, περιέχουν κοκκία στο κυτταρόπλασμά τους και περιλαμβάνουν τα: βασεόφιλα, ηωσινόφιλα ουδετερόφιλα ή πολυμορφοπύρηνα. Τα μη κοκκιώδη, μετά την παραγωγή τους μεταναστεύουν σε άλλα όργανα όπως οι λεμφαδένες και η σπλήνα και περιλαμβάνουν τα: λεμφοκύτταρα μεγάλα μονοκύτταρα, τα οποία διαφοροποιούνται σε μακροφάγα. μονοκύτταρα λεμφοκύτταρα ουδετερόφιλα ηωσινόφιλα βασεόφιλα
- 92. Αίμα: Λευκά αιμοσφαίρια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 92 Σελ. 61 Τα ουδετερόφιλα και τα μονοκύτταρα, με την ικανότητα που έχουν να διαπερνούν τα τοιχώματα των τριχοειδών αγγείων (διαπίδυση), κατευθύνονται στο σημείο όπου υπάρχει μόλυνση. τριχοειδές λευκοκύτταρα διαπίδυση λευκοκύτταρα κυτοκίνες βακτήρια τριχοειδές Εκεί απομονώνουν το μολυσματικό παράγοντα, τον καταστρέφουν και στη συνέχεια εξουδετερώνουν τις τοξικές ουσίες, που πιθανόν αυτός έχει απελευθερώσει.
- 93. Αίμα: Λευκά αιμοσφαίρια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 93 Σελ. 61 Μακροφάγα επιτίθενται σε βακτήρια με την διαδικασία της φαγοκυττάρωσης (εικόνες από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο):
- 94. Αίμα: Λευκά αιμοσφαίρια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 94 Σελ. 61 Ουδετερόφιλο επιτίθεται σε βακτήρια και τα καταστρέφει με την διαδικασία της φαγοκυττάρωσης (βίντεο):
- 95. Αίμα: Λευκά αιμοσφαίρια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 95 Σελ. 61 Τα έμμορφα συστατικά του αίματος: μονοκύτταρα λεμφοκύτταρα ουδετερόφιλα ηωσινόφιλα βασεόφιλα ερυθροκύτταρα αιμοπετάλια
- 96. Αίμα: Λευχαιμίες - λευκοπενία Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 96 Σελ. 61 Στις λευχαιμίες (είδος καρκίνου του αίματος) παρατηρείται υπερβολική αύξηση του αριθμού των λευκοκυττάρων (πάνω από 100.000 ανά mm3). Στις περιπτώσεις αυτές επειδή ένας μεγάλος αριθμός ανώριμων λευκοκυττάρων συσσωρεύεται στον ερυθρό μυελό των οστών παρεμποδίζεται η παραγωγή ερυθροκυττάρων και αιμοπεταλίων. Για ορισμένες μορφές λευχαιμίας ενοχοποιείται ένας ιός, ο HTLV-1. Υπάρχουν διαφορετικά είδη λευχαιμιών λιγότερο ή περισσότερο σοβαρά. Ορισμένα είδη, όπως η οξεία λευχαιμία των παιδιών, μπορούν να αντιμετωπιστούν με αρκετή επιτυχία με φαρμακευτική αγωγή. Στην περίπτωση που ο αριθμός των λευκοκυττάρων πέσει κάτω από 5.000 ανά mm3 αίματος έχουμε τη λευκοπενία.
- 97. Αίμα: Αιμοπετάλια Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 97 Σελ. 62 Τα αιμοπετάλια είναι θραύσματα κυττάρων με διάμετρο 2-4 μm. Παράγονται στον ερυθρό μυελό των οστών και ζουν 5-9 ημέρες. Έχουν σχήμα ακανόνιστο, στερούνται πυρήνα και είναι άχρωμα. Ο αριθμός τους κυμαίνεται από 250.000 έως 400.000 ανά mm3 αίματος. Τα αιμοπετάλια παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της πήξης του αίματος. Ενεργοποιημένα αιμοπετάλια: επιχρωματισμένες εικόνες από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο
- 98. Αίμα: Πλάσμα Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 98 Σελ. 62 Το πλάσμα είναι το υγρό μέρος του αίματος. Αποτελείται κυρίως από νερό μέσα στο οποίο βρίσκονται διαλυμένες διάφορες ουσίες. Σ' αυτές περιλαμβάνονται: ανόργανα άλατα, θρεπτικές ουσίες όπως γλυκόζη, ορμόνες, πρωτεΐνες, ουσίες που πρέπει να αποβληθούν όπως ουρία. Είναι πολύ σημαντικό το πλάσμα να περιέχει τη σωστή ποσότητα νερού, αλάτων και άλλων ουσιών.
- 99. Αίμα: Πρωτεΐνες του πλάσματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 99 Σελ. 62 Οι πρωτεΐνες του πλάσματος διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες με εξειδικευμένη λειτουργία: Αλβουμίνες Σφαιρίνες Ινωδογόνο Συμπλήρωμα Είναι πρωτεΐνες που καθιστούν το αίμα κολλώδες και θολό και συμβάλλουν στη διατήρηση σταθερής ωσμωτικής πίεσης στο αίμα. Είναι πρωτεΐνες που παράγονται στο ήπαρ και προορίζονται κυρίως για την καταστροφή των μικροοργανισμών και τη μεταφορά ουσιών, έχουν ενζυμική δράση, ορισμένες από αυτές συμμετέχουν και στη διαδικασία πήξης του αίματος. Πρωτεΐνη που έχει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία πήξης του αίματος. Αν από το πλάσμα αφαιρεθεί το ινωδογόνο, το υγρό που παραμένει ονομάζεται ορός. Είναι στην πραγματικότητα μία ομάδα 20 πρωτεϊνών που συμμετέχουν στη διαδικασία αντιμετώπισης των παθογόνων μικροοργανισμών, καταστρέφοντάς τους με διάφορους τρόπους.
- 100. Αίμα: Σύσταση των σωματικών υγρών Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 100 Σελ. 62 Όλα τα υγρά του σώματος που σχετίζονται με το αίμα: Πλάσμα: Ορός: Υγρό των ιστών: Λέμφος: Το υγρό μέρος του αίματος Το πλάσμα χωρίς το ινωδογόνο Το πλάσμα χωρίς τις πρωτεΐνες Το υγρό των ιστών μέσα στα λεμφαγγεία
- 101. Αίμα: Λειτουργίες του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης Σελ. 62 Τρεις είναι οι σημαντικές λειτουργίες του αίματος και αφορούν τη μεταφορά, την προστασία και τη ρύθμιση. ΜΕΤΑΦΟΡΑ: Το αίμα μεταφέρει: • Το οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς. • Το διοξείδιο του άνθρακα από τους ιστούς στους πνεύμονες. • Τα θρεπτικά συστατικά από το λεπτό έντερο σε όλο το σώμα. • Τις άχρηστες ουσίες που πρέπει ν’ απομακρυνθούν στους νεφρούς. • Στο αίμα κυκλοφορούν επίσης ορμόνες και αντισώματα. ΑΙΜΑ 101 𝚶 𝟐 𝐂𝚶 𝟐 θρεπτικά συστατικά άχρηστες ουσίες ορμόνες
- 102. Αίμα: Λειτουργίες του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 102 Σελ. 62 Τρεις είναι οι σημαντικές λειτουργίες του αίματος και αφορούν τη μεταφορά, την προστασία και τη ρύθμιση. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ: Με τη διαδικασία της πήξης του αίματος: • Εμποδίζεται η απώλεια υγρών κατά τη διάρκεια μικροτραυματισμών και • Παρεμποδίζεται η είσοδος μικροοργανισμών. ΡΥΘΜΙΣΗ: • Συμβάλλει στον έλεγχο της ποσότητας νερού και διάφορων χημικών συστατικών στους ιστούς, και • Στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος.
- 103. Αίμα: Πήξη του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 103 Σελ. 63 Σε ένα μικρό τραυματισμό το αίμα σύντομα πήζει και η αιμορραγία σταματά. Η πήξη του αίματος είναι πολύ σημαντική διαδικασία διότι: εμποδίζει τη μεγάλη απώλεια αίματος, εμποδίζει την εισβολή των μικροοργανισμών και είναι το πρώτο βήμα για την επούλωση ενός τραύματος.
- 104. Αίμα: Πήξη του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 104 Σελ. 63 Η καταστροφή ενός ιστού ακολουθείται από μια σειρά αντιδράσεων, στο τέλος της οποίας το ινωδογόνο μετατρέπεται με τη βοήθεια της θρομβίνης (ένζυμο) σ’ ένα μη διαλυτό πρωτεϊνικό πλέγμα, το ινώδες. Το ινώδες δημιουργεί ένα μικροσκοπικό δίκτυο, του οποίου οι ίνες εγκλωβίζουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Έτσι σχηματίζεται ένας θρόμβος, που σταματά τη ροή του αίματος. Το ινώδες σε επιχρωματισμένη εικόνα από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο:
- 105. Αίμα: Πήξη του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης Σελ. 63 Φυσιολογικό αιμοφόρο αγγείο: Αιμοπετάλια Τραυματισμένο αιμοφόρο αγγείο: Ενεργοποιημένα αιμοπετάλια Θρόμβος Ινώδες Θρόμβος (ηλεκτρον. μικροσκόπιο): Ενεργοποιημένα αιμοπετάλια: 105
- 106. Αίμα: Πήξη του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 106 Σελ. 69 Για το σχηματισμό της θρομβίνης είναι απαραίτητοι πολλοί παράγοντες όπως: το ασβέστιο, η βιταμίνη Κ τα αιμοπετάλια. Η διαδικασία πήξης του αίματος είναι μια σύνθετη πορεία, κατά την οποία ο ένας παράγοντας ενεργοποιεί τον άλλον. Κατεστραμμένο αγγείο Θρόμβος Τα κατεστραμμένα κύτταρα απελευθερώνουν παράγοντες που συμβάλλουν στην πήξη του αίματος. Προθρομβίνη Θρομβίνη Ινωδογόνο Ινώδες
- 107. Αίμα: Πήξη του αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 107 Σελ. 63
- 108. Αίμα: Πήξη του αίματος – Αιμοφιλία Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 108 Σελ. 63 Πρέπει να σημειωθεί ότι ο καπνός του τσιγάρου περιέχει δύο τουλάχιστον ουσίες οι οποίες παρεμποδίζουν το σχηματισμό του ινώδους. Ορισμένοι άνθρωποι γεννιούνται χωρίς να διαθέτουν κάποιον από τους παράγοντες πήξης του αίματος, με αποτέλεσμα η διαδικασία της πήξης να καθυστερεί σημαντικά, γεγονός που έχει ως συνέπεια τη μεγάλη απώλεια αίματος σε περιπτώσεις τραυματισμού. Η ασθένεια αυτή ονομάζεται αιμορροφιλία ή αιμοφιλία και είναι κληρονομική.
- 109. Αίμα: Γιατί το αίμα πρέπει να διατηρείται υγρό Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 109 Σελ. 64 Το αίμα περιέχει αντιπηκτικές ή αντιθρομβωτικές ουσίες, που εμποδίζουν την πήξη του και το διατηρούν υγρό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, η μη ομαλή εσωτερική επιφάνεια των αιμοφόρων αγγείων, που μπορεί να είναι αποτέλεσμα αρτηριοσκλήρυνσης, τραυματισμού ή μόλυνσης, ενδέχεται να προκαλέσει το σχηματισμό θρόμβου. Διάρρηξη αθηρωματικής πλάκας και σχηματισμός θρόμβου που αποφράσσει την στεφανιαία αρτηρία:
- 110. Αίμα: Γιατί το αίμα πρέπει να διατηρείται υγρό Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 110 Σελ. 64 Αν ο θρόμβος αυτός (έμβολο) παρασυρθεί με την κυκλοφορία, μπορεί να αποφράξει κάποιο αγγείο. Εάν αποφράξει ένα αγγείο των πνευμόνων, μπορεί να προκαλέσει πνευμονική εμβολή. Αν πάλι ο θρόμβος αποφράξει ένα αγγείο που εξυπηρετεί τη στεφανιαία κυκλοφορία, μπορεί να προκληθεί καρδιακό επεισόδιο. Θρόμβος μπορεί να σχηματιστεί και σε αγγεία του εγκεφάλου και να προκαλέσει συμφόρηση ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
- 111. Αίμα: Ομάδες αίματος – Σύστημα ΑΒΟ Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 111 Σελ. 64 Οι ομάδες αίματος καθορίζονται από την παρουσία ή μη ειδικών αντιγόνων στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων. Τα αντιγόνα αυτά ονομάζονται συγκολλητινογόνα. Με βάση τα αντιγόνα αυτά, έχουν προσδιοριστεί τέσσερις ομάδες αίματος, οι A, Β, ΑΒ, Ο (σύστημα ΑΒΟ). Ένα άτομο ανήκει: • στην ομάδα Α, όταν στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων του υπάρχει το αντιγόνο Α, • στην ομάδα Β, όταν υπάρχει το αντιγόνο Β, • στην ομάδα ΑΒ, όταν υπάρχουν και τα δύο αντιγόνα και • στην ομάδα Ο, όταν δεν υπάρχει κανένα.
- 112. Αίμα: Ομάδες αίματος – Σύστημα ΑΒΟ Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 112 Σελ. 64 Στο πλάσμα των ατόμων: • με ομάδα αίματος Α κυκλοφορούν αντισώματα έναντι του αντιγόνου Β, τα αντί-Β, • με ομάδα Β αντισώματα έναντι του αντιγόνου Α, τα αντί-Α, • με ομάδα ΑΒ κανένα, και • με ομάδα 0 και τα δύο είδη αντισωμάτων (αντί-Α και αντί-Β). Τα αντισώματα αυτά ονομάζονται συγκολλητίνες. ΟΜΑΔΑ ΑΙΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΓΟΝΟ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ Α Α Αντί-Β Β Β Αντί-Α ΑΒ Α, Β Κανένα 0 Κανένα Αντί-Α, Αντί-Β
- 113. Αίμα: Ομάδες αίματος – Σύστημα ΑΒΟ Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 113 Σελ. 64 Η παρουσία αντιγόνου συγχρόνως με το αντίστοιχο αντίσωμα, που θα μπορούσε να συμβεί κατά τη διάρκεια μη επιτρεπτών μεταγγίσεων, έχει ως αποτέλεσμα την αντίδραση αντιγόνου - αντισώματος, γεγονός, που προκαλεί συγκόλληση των ερυθροκυττάρων. Η κυκλοφορία του αίματος στην περίπτωση αυτή σταματά και ακολουθεί αιμόλυση, που συνεπάγεται το θάνατο του ατόμου. Αιμοσυγκόλληση στο αίμα του λήπτη Ερυθροκύτταρα ομάδας Α του δότη με αντιγόνα Α στην επιφάνεια Συγκολλητίνες αντί-Α στο πλάσμα του λήπτη
- 114. Αίμα: Ομάδες αίματος – Σύστημα ΑΒΟ Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 114 Σελ. 64 Αιμοσυγκόλληση λόγω μετάγγισης μη συμβατού αίματος: : Ομάδα αίματος ΔΟΤΗ:Ομάδα αίματος ΔΕΚΤΗ:
- 115. Αίμα: Ομάδες αίματος – Σύστημα ΑΒΟ Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 115 Σελ. 64 Αιμόλυση λόγω μετάγγισης μη συμβατού αίματος: Το συμπλήρωμα καταστρέφει τα ερυθροκύτταρα: Αιμόλυση Αιμοσυγκόλληση Αντιγόνα Α στα ερυθροκύτταρα σε αίμα ομάδας Α. Αντι-Α
- 116. Αίμα: Ομάδες αίματος – Σύστημα ΑΒΟ Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 116 Σελ. 65 Για να μη συμβεί αιμοσυγκόλληση, πρέπει κατά τις μεταγγίσεις να δίνεται προσοχή, ώστε το αίμα του δότη να μην περιέχει συγκολλητινογόνα αντίστοιχα με τις συγκολλητίνες του δέκτη. Σήμερα δεν εξετάζεται μόνον η ομάδα αίματος αλλά και κατά πόσον το αίμα του δότη είναι απαλλαγμένο μολυσματικών παραγόντων όπως οι ιοί που προκαλούν το AIDS και την ηπατίτιδα. Οι ομάδες αίματος καθορίζονται από τρία αλληλόμορφα γονίδια. Απ’ αυτά το Ι0, που είναι υπεύθυνο για την ομάδα 0 είναι υπολειπόμενο. Τα ΙΑ και ΙΒ που είναι υπεύθυνα για τη σύνθεση των αντιγόνων Α και Β αντίστοιχα, είναι ισοεπικρατή μεταξύ τους και επικρατή έναντι του γονιδίου Ι0 .
- 117. Αίμα: Ομάδες αίματος – Σύστημα ΑΒΟ Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 117 Σελ. 65 Αιμοσυγκόλληση στο μικροσκόπιο:
- 118. Αίμα: Ομάδες αίματος – Σύστημα ΑΒΟ Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 118 Σελ. 65 Διάγραμμα συμβατότητας ερυθροκυττάρων: Εκτός από την ίδια τους την ομάδα, τα άτομα ομάδας Ο μπορούν να δώσουν αίμα και σε όλες τις υπόλοιπες ομάδες. Η ομάδα Ο είναι καθολικός δότης. Τα άτομα ομάδας Α και Β μπορούν, εκτός από την ομάδα τους, να δώσουν αίμα και στην ομάδα ΑΒ. Η ομάδα ΑΒ είναι καθολικός δέκτης.
- 119. Αίμα: Σύστημα Rhesus Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 119 Σελ. 65 Για το χαρακτηρισμό και την ταξινόμηση του αίματος ενός ατόμου, εκτός από το σύστημα ΑΒΟ, λαμβάνεται υπόψη και ο παράγοντας Rhesus (𝑹𝒉). Ο παράγοντας Rhesus είναι μία πρωτεΐνη που μπορεί να υπάρχει ή όχι στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων ενός ατόμου. Τα άτομα που έχουν αυτή την πρωτεΐνη χαρακτηρίζονται ως Rhesus θετικά (𝑹𝒉+), ενώ εκείνα που δεν την έχουν ως Rhesus αρνητικά (𝑹𝒉−). Αν αυτή η πρωτεΐνη ενεθεί σε άτομο 𝑅ℎ−, προκαλεί την παραγωγή αντισωμάτων αντι-𝑹𝒉.
- 120. Αίμα: Πίνακας συμβατότητας ερυθροκυττάρων Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 120 Σελ. 65 Για τον δότη και τον δέκτη στις μεταγγίσεις αίματος ισχύει:
- 121. Αίμα: Συχνότητα ομάδων αίματος Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 121 Σελ. 65 Συχνότητα ομάδων αίματος σε διάφορες χώρες και στην Ελλάδα:
- 122. Αίμα: Σύστημα Rhesus – αιμολυτική νόσος νεογνού Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 122 Σελ. 65 Ο παράγοντας 𝑹𝒉 μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην περίπτωση που η μητέρα είναι 𝑹𝒉− και ο σύζυγός της 𝑹𝒉+. Στην περίπτωση αυτή το παιδί που θα γεννηθεί μπορεί να κληρονομήσει τον παράγοντα 𝑅ℎ από τον πατέρα και να γίνει 𝑹𝒉+. Η μητέρα έχει αρκετές πιθανότητες να αναπτύξει αντισώματα έναντι του παράγοντα 𝑹𝒉, αν κατά τη διάρκεια του τοκετού ή λίγο πριν σπάσει ο πλακούντας, οπότε τα κύτταρα του ανοσοποιητικού μηχανισμού της μητέρας έρχονται σε επαφή με τα ερυθρά αιμοσφαίρια του παιδιού. Αρχίζει τότε η διαδικασία παραγωγής αντισωμάτων αντί-𝑹𝒉. Τα αντισώματα αυτά δε θα επηρεάσουν το παιδί το οποίο γεννιέται.
- 123. Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 123 Σελ. 66 Κύτταρα του ανοσοποιητικού μηχανισμού της μητέρας έρχονται σε επαφή με τα ερυθρά αιμοσφαίρια του παιδιού και η μητέρα αναπτύσσει αντισώματα έναντι του παράγοντα 𝑹𝒉. Αρχίζει τότε η διαδικασία παραγωγής αντισωμάτων αντί-𝑹𝒉. Τα αντισώματα αυτά δε θα επηρεάσουν το παιδί το οποίο γεννιέται. Αίμα: Σύστημα Rhesus – αιμολυτική νόσος νεογνού
- 124. Αίμα: Σύστημα Rhesus – αιμολυτική νόσος νεογνού Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 124 Σελ. 66 Τα αντισώματα της μητέρας διαπερνούν τον πλακούντα και προσκολλώνται στα ερυθροκύτταρα του εμβρύου. Σε επόμενη όμως εγκυμοσύνη, αφού η μητέρα είναι ήδη ευαισθητοποιημένη (έχει αντισώματα έναντι του παράγοντα 𝑅ℎ), αν το έμβρυο είναι πάλι 𝑹𝒉+ θα πεθάνει. Αυτό συμβαίνει γιατί τα ερυθροκύτταρά του θα καταστραφούν από τα αντισώματα της μητέρας που διοχετεύονται μέσω του πλακούντα στην κυκλοφορία του εμβρύου. Το ανοσοβιολογικό σύστημα του εμβρύου επιτίθεται και καταστρέφει τα ερυθροκύτταρα που έχουν μαρκαριστεί σαν ξένα από τα αντισώματα.
- 125. νο Αίμα: Σύστημα Rhesus – αιμολυτική νόσος νεογνού Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 125 Σελ. 66 Στην μητέρα χορηγείται ένεση ανοσοσφαιρίνης που αποτρέπει την δημιουργία αντισωμάτων αντί-𝑹𝒉. Ο θάνατος του εμβρύου σε επόμενη εγκυμοσύνη προλαμβάνεται, αν αμέσως μετά τον πρώτο τοκετό χορηγηθούν στη μητέρα αντί-𝑹𝒉 αντισώματα, τα οποία θα εξουδετερώσουν τα αντιγόνα 𝑹𝒉. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα ευαισθητοποιηθεί η μητέρα για την παραγωγή αντί-𝑅ℎ αντισωμάτων.
- 126. Αίμα: Αναιμίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 126 Σελ. 67 Όταν υπάρχει μειωμένος αριθμός ερυθροκυττάρων ή όταν τα ερυθροκύτταρα δεν έχουν αρκετή αιμοσφαιρίνη, τότε το άτομο πάσχει από αναιμία και παρουσιάζει αίσθημα κούρασης και ατονίας. Τα μειωμένα επίπεδα αιμοσφαιρίνης μπορεί να οφείλονται σε ανεπάρκεια σιδήρου (σιδηροπενία) λόγω κακής διατροφής του ατόμου. Εάν συμπεριληφθούν στο διαιτολόγιο του ορισμένες τροφές πλούσιες σε σίδηρο όπως συκώτι, σταφίδες, δημητριακά, μπορούν να θεραπεύσουν το είδος αυτό της αναιμίας. Ωχρότητα: ένδειξη αναιμίας
- 127. Αίμα: Αναιμίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 127 Σελ. 67 Όταν υπάρχει ωχρότητα μπορεί να οφείλεται σε αναιμία.
- 128. Αίμα: Αναιμίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 128 Σελ. 67 Ένα άλλο είδος αναιμίας οφείλεται στην αδυναμία του οργανισμού να απορροφήσει τη βιταμίνη Β12 από το έντερο. Η βιταμίνη αυτή είναι απαραίτητη για την ωρίμανση των ερυθροκυττάρων και σε περίπτωση έλλειψής της έχουμε συσσώρευση ανώριμων ερυθροκυττάρων στο μυελό των οστών. Μία δίαιτα πλούσια σε ψάρια, αβγά, γαλακτοκομικά και πουλερικά, καθώς και χορήγηση βιταμίνης Β12 συμβάλλει στην αντιμετώπιση της αναιμίας αυτής. Άλλη μορφή αναιμίας είναι η αιμολυτική, που χαρακτηρίζεται από αυξημένο ρυθμό καταστροφής ερυθροκυττάρων (αιμόλυση). Μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες, σε τοξίνες, παράσιτα ή σε μετάγγιση μη συμβατού αίματος.
- 129. Αίμα: Αναιμίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 129 Σελ. 67 Η δρεπανοκυτταρική αναιμία είναι μία κληρονομική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από την παραγωγή μη φυσιολογικής αιμοσφαιρίνης, με αποτέλεσμα τα ερυθροκύτταρα να εμφανίζουν χαρακτηριστικό δρεπανοειδές σχήμα. Τα ερυθροκύτταρα αυτά, λόγω του σχήματός τους, προκαλούν συχνά απόφραξη των αγγείων.
- 130. Αίμα: Αναιμίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 130 Σελ. 67 Ερυθροκύτταρα με δρεπανοειδές σχήμα φράζουν τα μικρά αγγεία:
- 131. Αίμα: Αναιμίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 131 Σελ. 67 Ερυθροκύτταρα εμφανίζουν χαρακτηριστικό δρεπανοειδές σχήμα:
- 132. Αίμα: Αναιμίες Βιολογία Α' Λυκ.- Θ.Ταντανάσης 132 Σελ. 67 Η μεσογειακή αναιμία (θαλασσαιμία) είναι μία κληρονομική ασθένεια που εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα στην Ελλάδα. Οφείλεται σε μειωμένη παραγωγή της β αλυσίδας της αιμοσφαιρίνης. Θεραπεία δεν υπάρχει και αντιμετωπίζεται με μεταγγίσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα. Είναι απαραίτητος ο προγεννητικός έλεγχος. 2 γονείς με υγιή γονίδια β-σφαιρίνης υγιή παιδιά 1 γονιός με ελαττωματικό γονίδιο β-σφαιρίνης 50% υγιή 50% φορείς 2 γονείς με ελαττωματικά γονίδια β-σφαιρίνης 25% με θαλασσαιμία 25% υγιή 50% φορείς