SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 40
Downloaden Sie, um offline zu lesen
by MediaCom, 04.05.2012




SES 2012
Türkiye'nin sosyo ekonomik statü ölçeğine
yeniden bakış >> 2012 SES

 Reklamverenler Derneği (RVD), Reklamcılar Derneği (RD) ve
  Türkiye Araştırmacılar Derneği (TÜAD), ülkemizdeki pazarlama
  faaliyetlerinde, tüketici analizleri ve hedef kitle yaklaşımı
  açısından referans değer içeriği taşıyan Hanehalkı (HH) Sosyo
  Ekonomik Statü (SES) gruplamasını güncellemek amacıyla bir
  çalışma başlattı.
 Çalışmanın hedefi, en son 2006 yılında yapılan SES ölçeğinin,
  değişen ihtiyaçlara yanıt vermek amacıyla, gelirin de entegre
  edildiği, tüm sektörde uygulanabilir ve standart bir formasyona
  dönüştürülmesi.
     SES ölçeğini tanımlarken, tüketimle doğrudan ilişkili olan gelir kriterini
      de ekleyerek revize etmek ve bu yeni yaklaşımla sektörde kullanımını
      ortaklaştırmak ve yaygınlaştırmak ana amaçlardandır.
Neden değişikliğe gidildi?


■ 2006 SES gruplamasında; tüketim için belirleyici olan hane geliri SES
  ile doğrudan ilişkili değildir. Nitekim öyle bir amaç güdülmemiştir.
■ 2006‟dan beri SES tanımlamasında kullanılan meslek ve eğitim
  kriterleri de Türkiye‟de geliri açıklamada yetersiz kalmakta, sapmalara
  yol açmaktadır.
■ Buna ek olarak, sektörde birbirinden farklı SES ölçekleri kullanılmakta
  olup özellikle Adhoc çalışmalarda ortak dil oluşamamıştır.
«   Projenin eksenini teşkil eden amaç üç
    bileşkenden oluşmaktadır: SES ölçeğini,
    tüketimle doğrudan ilişkili olan Hane halkının
    ekonomik durumunu da göz önünde
    bulundurarak revize etmek ve bu yeni yaklaşımla




                                                   »
    tüm paydaşlar için pratik ve ortak bir dil
    oluşturmak amaçlandı. İki yıllık süreyi kapsayan
    SES revizyon çalışmaları tamamlanmış
    bulunmaktadır.
    Ali Levent Orhun
    TÜAD Yönetim Kurulu Başkanı
Sürece kimler dahil oldu


 Geçtiğimiz senelerde reklamverenlerden ve sektörden gelen
  geri bildirimlerden yola çıkılarak ve 2010 başında Durum
  Analizini takiben başlatılan «SES‟de Revizyon» projesi, değişik
  aşamalarda sektörden 20‟den fazla kişinin katılımıyla yürütülen
  çok paylaşımlı bir süreç oldu.
 Projenin ana lideri TÜAD ve TÜAD‟a üye araştırma şirketleri
  olmuştur.
 Süreç boyunca; RVD, RD, TİAK, BİAK, RİAK gibi diğer
  paydaşlarla yapılan güncelleme toplantıları vesilesiyle de, amaç
  ve sonuç ilişkilendirmesi sürekli teyid edilerek, yeni SES‟in
  sektörde yaygın kullanımı için ortam hazırlandı.
Mayıs 2012
SES 2012 Gelişim Haritası                                                            lansman

                     RVD, RD , TİAK                                       11 2011 – 03 2012
                      güncelleme                                          6. Analizler
                       toplantıları                                       ve Sonuçlandırma
                                                           08-10 2011
                                                          5. SES Algı Çalışması
                                            02-08 2011    ve TR Proje Analizleri

                                                                                21 Kasım 2011 
                                           4.TR geneli Saha çalışması
                                                                                Araştırma sektörü
                            09-12 2010     Projelendirme, saha, veri girişi     WORKSHOP
                                                                             10 Şubat 2012 
                            3.Taslak Model Gelişimi                          Tüm paydaşlar
             07-08 2010     2006 vs Mevcut adhoc uygulamalar                 GERİ BİLDİRİM
                                                                        Mart 2012  Sektörde PİLOT
             2. İstanbul pilot çalışma (350 HH)
01-06 2010   Soru formu test, gelir aralıkları, geliri etkileyen faktörler

1. Durum Analizi ve «Go ahead»
Geri bildirimler, Sektör paylaşımı, TÜAD SES Komite oluşumu
1. Durum analizi >>
Mevcut sorunun tespiti
       Uluslararası SES ölçümlenmesinde meslek ve eğitim esas alınıyor. ESOMAR bazında standard bir
        yaklaşım olmadığı, yine meslek ve eğitim bileşkesinin temel alındığı, bir ölçüde buna eşya sahipliğinin
        eklenmediği görülüyor. Bazı batı Avrupa ülkelerinde sadece gelir aralıkları kullanılarak segmentasyon
        yapılıyor, ama bu zaten SES (ya da SEC) olarak adlandırılmıyor.
       Oysa, ülkemizde bu iki kriterin her zaman birbiriyle orantılı olmaması ve gelirle bağlantılı olarak
        ilerlememesi sapmalara yol açabiliyor.
          Ülkemizde eğitim durumu her zaman mesleki statüyü belirlemediği gibi gelirle de her zaman doğru orantılı bir profil
           çizmiyor.

       Ek olarak, 2006 SES‟de, aile reisinin yanısıra ikinci kuşağın (alile reisinin ve eşinin anne ve babalarının)
        eğitim ve meslek durumuna da bakılıyordu.
          Bu durum, hanehalkının SES tespitinde %30‟luk bir etki yaratıyor ve dolayısıyla birtakım sapmaları besleyen bir faktör
           olarak karşımıza çıkıyordu.

       2006 SES tanımlaması; eğitimden kaynaklı olarak sosyal yöne daha ağırlık veren, statik bir yapıda olup,
        hanehalklarının ekonomik durumun değişimine paralel SES gelişim ve olası değişimini
        yansıtamamaktadır.


       Özetle, bu çalışmanın amacı; SES ve gelir grupları arasındaki sapmaları en aza indirmektir ve dolayısıyla
        sektörde kullanılmakta olan birbirinden farklı SES ölçeklerini ortadan kaldırarak, ortak dil oluşturmaktır.
2. İstanbul pilot çalışma


 Temmuz-Ağustos 2010‟da 350 HH‟de İstanbul‟da yapılan pilot
  çalışmasında;
           Soru formu test edildi
           Gelir aralıkları soruldu ve test edildi
           Geliri etkileyen faktörler sorgulandı.
             Gelir; SES gruplarıyla anlamlı dağılım sergiliyor ama henüz tam bir ayrıştırıcı faktör
              olarak karşımıza çıkmıyor.
             Özellikle eşya sahipliği ayrıştırıcı olmaktan çok uzak bulundu.



       Gelir sorusu, gelir aralıkları halinde soruldu; cevap vermeme oranı:
        %13
       Hanelerin %87‟sinde Aile Reisi ve Asıl Gelir Getiren kişinin aynı kişi
        olduğu saptandı (CATI çalışmasında da teyit edildi.
3. Taslak model gelişimi >>
Süreç ve yaklaşımın temel ilkesi >>

 Ana yaklaşım, varolan bir uygulamayı tamamen değiştirmek
  yerine, panellerde kullanılan 2006 SES ve Adhoc uygulamalarda
  kullanılan (ve Aile Reisinin meslek ve eğitimine dayalı olan) SES
  ölçeklerini birbirine yaklaştırmak üzerine şekillendirildi.
 Taslak model geliştirilmesinde, temel yaklaşım olarak panellerde
  uygulanan 2006 SES ve Adhoc alanda mevcutta uygulanan
  SES‟i birbirine yaklaştıran ve buna gelir etkisi katacak bir yol
  izlenmesine karar verildi.



                  Paneller   Adhoc çalışmalar
4. Türkiye geneli saha çalışması >>
       SES saha çalışmasında, örneklem planı için TÜİK‟den Türkiye kent/kır temsiliyetini
        verecek şekilde ve 26 Nuts bölgesi rassal olarak seçilen, ilçe/blok/daire bazında, blok
        başına 10‟ar adres olmak üzere, toplamda 5.000 adreslik bir liste alındı.
       2006 SES‟de 20.000+ nüfuslu yerleşimler yer alırken, 2012 SES‟de, Türkiye‟nin
        %30‟unu oluşturduğu gerekçesiyle 5.000+ nüfuslu yerleşimler dahil edilmiştir.
       Bu 5.000 adreslerle yüz yüze görüşme yöntemiyle anket yapıldı. Soru formunda hem
        2006 SES‟e hem de 2012 SES‟e ilişkin meslek, eğitim ve gelir soruları soruldu.
         20 dakika süren soru formunda HH‟nın tüm üyelerinin meslek ve eğitim bilgileri, hanenin gelir,
          harcama, tasarruf yapısı ve gelirle ilişkili olduğu düşünülen faktörler alındı (eşya-ev sahipliği, tatil
          ve ev dışı tüketim vs.)

       Bir adrese görüşme sağlanıncaya kadar en az 3 kez ziyaret yapılması, eğer bu çabalar
        sonunda görüşme yapmak mümkün olamadıysa yedek adrese başvurulması gerekti.
         15 blok yazlık bölge, girilemeyen site alanı vs gibi sebeplerle ikame blok istenerek tamamlandı.

       Saha çalışması Nisan-Haziran 2011‟de TÜAD‟a üye 7 saha firmaları tarafından
        paylaşımlı olarak yapıldı ve merkezi kontrol uygulandı.
4. Türkiye geneli saha çalışması >>


 Denek erişimi:
        18 yaş üzeri, evde bulunan, HH üyesi deneklerle görüşüldü
             Askerde olan, veya eğitim, çalışma vs gibi sebeplerle geçici olarak şehir dışında
              olan kişiler de hane üyesi olarak kabul edildi.
             Hane halkından olmak için en az 6 ay o hanede yaşıyor olması koşulu kondu.
             Görüşmeye uygunluk koşulları:
               Gündelikçi, çocuk bakıcıları, misafirler (evlenip evden ayrılmış olup ziyarete gelenler dahil)
                hanede ikamet eden kişiler olarak sayılmadı, görüşme kriterine uygun olarak
                değerlendirilmedi.
               Akrabalık derecesi olmasa bile o hanede yatılı olarak 6 ay ve daha uzun bir süredir kalan bir
                kişi, o hanenin bir üyesi olarak sayıldı ve görüşme yapıldı.
               Askerde olan, veya eğitim, çalışma vs gibi sebeplerle geçici olarak şehir dışında olan kişiler
                hane üyesi sayılmakla birlikte görüşme kriterine uygun görülmesi.
4. Türkiye geneli saha çalışması >>


 Soru formu kapsamı;
        Hane Tablosu, HH Meslek-Eğitim bilgileri ve HH Tüketim ve Gelir bilgilerine
         yönelik 3 kısımdan oluştu. Anket ortalama 20 dk sürdü.
             Hanedeki tüm bireylerin yaş, cinsiyet, varsa meslek, eğitim bilgileri (açık alınarak)
             AGG‟nin ve Aile Reisinin kim oldukları (ve aynı olup olmadıkları) ve eş bilgileri
             Bunların ve eşlerinin anne ve babalarının meslek ve eğitim durumu
             HH gelir ve tüketimine ilişkin sorular:
               Ev sahipliği, eşya sahipliği, araba sahipliği, tatil ve ev dışı etkinlikler, internet sahipliği ve
                kullanım alanı vs
               Gelir kaynakları, yapılıyorsa tasarruf alanları ve aylık toplam HH geliri ve harcaması.
Bulgular - 1 - >>

 Saha çalışmasında görüldü ki:
        HH‟nın SES‟ini belirleyecek temel kişinin kim olması gerektiği konusunda
         adaylar Aile Reisi, En çok Geliri Getiren kişi (EGG) ve Asıl Geliri Getiren
         kişi (AGG) idi.
             İstanbuldaki pilot çalışmasından sonra doğru tanımın AGG olduğunu ortaya
              çıktı. AGG ve 2006 SES‟de esas alınan Aile Resisi %93 oranında
              örtüşmektedir.

        Ayrıca ikinci kişiye gidilmeli midir, gidilecekse bu kişinin kim (eş? eş
         yoksa?) olması gerektiği konusunda mutabakata varıldı.
      Varılan nokta, %80 ev kadını ve %80 ortaokul ve altı olan ikinci kişinin meslek
              ve eğitimi bir katma-değer yaratmıyor olmasından ve SES ataması yaparken
              etken faktörler arasında yer almadığından dolayı katılmamasından yana.
               2. kişinin SES‟i %87 oranında eşiyle örtüşüyor
Bulgular - 2 - >>

 Saha çalışmasında görüldü ki:
    2006 SES‟inde sorulan 2. kuşağın katkısı %30 ile SES‟i yüksek oranda
     etkilemektedir fakat bu katkı anlamlı bir katkı olmadığından dolayı ve de
     sahada zorluklar yaşatıyor olmasından dolayı;
  2.kuşağın kaldırılmasına gidildi.
2006 SES                                          2012 SES
      Aile Reisinin Babası %70
                                          Aile Reisi         %70      Haneye Asıl
      Aile Reisinin Annesi %30
                                                                    Gelir Getiren Kişi

                                 +

          Eşin Annesi %30

%30                                  Aile Reisinin Eşi %70   %30
          Eşin Babası %70
                                                                         Meslek



                                                                           +
                            Meslek

                                 +                                       Eğitim

                            Eğitim




                            HH                                            HH
                            SES                                          SES
Bulgular - 3 - >>
       Saha çalışmasında görüldü ki:
            (Aralıklar halinde sorulan) gelir sorusuna cevap vermeme oranı %5‟in altındadır
              İstanbul pilot araştırmada bu oran %12 idi
            Fakat üst gelir gruplarında geliri düşük gösterme eğilimi devam etmektedir.
            Eşya sahipliği ve diğer faktörler gelir gruplarıyla korele bir davranış göstermekle birlikte
             anlamlı bir ayrıştırma yaratamamaktadır.


            Bu bağlamda gelirin «entegre» edilmesi için direkt olarak sorularak veya eşya sahipliği
             beyanından değil, sektör ve reklamverenler için daha anlamlı ve belirleyici olan HH‟nin
             yaşam tarzına bağlı olan hem satınalma gücü hem de tüketim alışkanlıklarını etkileyen
             faktörler SES belirlemesinde dikkate alınmasına karar verilmiştir.
            Yapılan analizlere göre SES atamalarını öncelikli olarak etkileyen faktörler; gelir işin
             içindeyken gelir, sonrasında AGG‟nin eğitimi ve mesleği, gelirin işin içine katılmadığı
             durumlarda ise AGG‟nin mesleği ve eğitimi ana belirleyiciler olarak karşımıza çıkıyor.
             Cluster analizi sonucu çıkan segmentasyon, meslek-baskın bir tablo ortaya çıkarmaktadır
             (örneğin eğitimsiz esnaf vs. eğitimli işçi farkı).
              Sonuç olarak, Meslek x Eğitim ilişkisini mesleği daha baskın hale getirecek şekilde ele
               aldığımızda, gelirle bağlantısı güçleniyor ve SES ataması daha doğru oluyor.
Bulgular - 3 - >>
Gelirin entegrasyonu >>

 Sosyo-Ekonomik-Statu‟nün gelirle %100 ilişkili olması
      beklenmemelidir.

       Gelir ve yaşam tarzı %100 korele olmadı gibi, gelir ve SES de %100 korele
        değildir.

 2012 SES‟te uygulanan yeni yaklaşımdaki amaç SES ve Gelir
      Grupları arasında %100 korelasyonun sağlanması değil, bu anlamda
      meslek ve eğitimin açıklamakta eksik kaldığı sapmaları minimize
      etmektir.

       Hanehalkı paneli baz alınarak yapılan bir çalışmaya göre AB grubunun
        %12‟si en alt iki gelir grubunda, DE grubunun %22‟si en üst gelir grubunda
        gözükmektedir.(Kaynak: Gelir Dağılımları, Sosyal Statü ve Tüketim, Ipsos KMG, 2009)
Bulgular - 4 - >>

       Saha çalışmasında görüldü ki:
            2006 SES‟indeki meslek bilgisinin “bedenli/zihinsel vs eğitimli/eğitimsiz” yaklaşımından
             dolayı, meslek gruplarının tam anlaşılır olmaması ve dolayısıyla ayrıştırıcı etken olarak
             ortaya çıkmamasından dolayı,
            daha anlaşılır ve sübjektif olmayan meslek gruplamaları şeklinde alınmasına karar
             verildi ve gruplama yapılırken gelirle orantılı ölçeklere oturtuldu.


            Notlar:
              Emekli olup halen çalışanlara emeklilik mesleklerine, çalışmayanlara 1 alt gruba göre SES
               ataması yapılması öngörülmüştür.
              Böylece eskiden kendisi ve ailesi eğitimsiz olduğu için daha alt gruba atanan bir
               züccaciyecinin SES‟ini daha doğru bir noktaya, yani C1‟e yükseltebilen bir yapıya
               gidilmiştir.
              İşsizlerin irad / ek gelir sahipliğine göre farklı değerlendirilmeye alınmasına gidilmiştir.
              Özellikle C1, C2 ve D için AGG‟nin eşinin çalışıp çalışmadığına bakılması ve eğer
               çalışıyorsa 1 kademe yukarıda SES‟e atanmasına karar verme aşamasında; çalışan eş
               oranının düşüklüğü, toplam HH gelirine katkı oranının ancak üst SES gruplarında etki
               yaratması nedeniyle bu faktör kapsam dışı bırakıldı
2006 SES   2012 SES
5. SES algı çalışması >>
Conjoint anket & workshop
       Türkiye geneli çalışmaya paralel olarak, sektörde SES tanımlamasına
        yönelik nasıl bir algı olduğunu ve SES ataması yaparken nelerin ön
        plana çıktığını anlamak üzere “SES Algı Çalışması” yapıldı.
       Amaç:
         Sektörde farklı kullanıcı gruplarının farklı SES tanımları olup olmadığını
          saptamak
         ve hangi değişkenlerin hangi oranda SES gruplarını tanımlamada
          kullanıldığını netleştirmek.
       Bu çalışmaya TÜAD, RVD, RD, TİAK, BİAK, RİAK, AÇİAK üyeleriyle
        tüm TÜAD zirve katılımcıları dadil edildi.
       Her katılımcı kendisine sunulan ve belirli kriterler çerçevesinde
        kurgulanmış, 90 profil içerisinden kendisine rassal olarak çıkan 10
        adet hane profilini değerlendirip o hanenin hangi SES‟e ait olduğunu
        belirtti.
         Profiller arasında günlük hayatta çok karşılaşılmayan fakat kontrastı
          artıracak bazı prototip haneler de mevcuttu.
       Online yapılan bu çalışma TÜAD databank üzerinden 4000 kişiye
        gönderildi. 415 kişinin cevaplaması ve bunun içerisinden 396 geçerli
        katılımla gerçekleşti.
 Bazı prototip haneler için göreli fikir birliği varken, bazı prototip haneler
  için ise esaslı fikir ayrılığı gözlemlenmiştir
5. SES algı çalışması >>
Conjoint anket & workshop

 Sektör algı çalışmasından sonra grup çalışması yapılarak, özellikle fikir
  ayrılığı teşkil eden prototip kartları değerlendirildi ve saha çalışmasından
  çıkan kararlara göre revize edildi.
     7-8 kişilik 5 grup, sunulan 17 karta hem bireysel olarak hem de grup konsensusu
      olarak SES ataması yaptı ve farklılıklar tartışılıp gelişim alanları tespit edildi.


   Bu workshop’tan çıkan bulgular >>
         Katılımcıların SES ataması yaparken fikir ayrılıklarının yoğun olduğu kartlar
          incelendiğinde, bunlar, gelir ve eğitim korelasyonunun bozuk olduğu kartlar olarak öne
          çıkmaktadır.
         Mesleğin eğitimden daha baskın rol aldıği bir SES skalası, genel anlamda gelirle daha
          ilişkili bir sonuç yaratmakta, dolayısıyla olumlu bir tablo çıkarmaktadır.
         Öte yandan, bu yaklaşımdaki SES gruplarında karşımıza çıkan sert geçişlere (örn: ev
          kadını X meslek – normal lise mezunu) ve bazı hücrelerdeki şişmelere (örn: kendi işi –
          çalışanı olan / olmayan) tekrar bakıp “öznel-subjektif” düzeltmeler yapmak gerekmektedir.
Tüm bu çalışmaların sonucu
ortaya çıkan yeni SES skalası >>
2012 SES Skalası >>
2012 SES Dağılımı >>



   Total             A              B              C1             C2                D     E

    Baz             4%             9%            22%            29%                28%   9%
  KENT              5%            10%            24%            31%                22%   8%
    KIR             1%             2%            11%            22%                52%   12%

 Baz: 5000 örneklemli Türkiye geneli saha çalışması – ağırlıklandırılmış olarak.
Grup büyüklükleri analizi >>

 Yeni ve eski SES kriterlerine göre dağılım ile ilgili TÜAD resmi bir karşılaştırma
  yayınlamamıştır ancak 2012 SES kriterlerine göre yayınlanan tabloyu 2006
  SES kriterlerini kullanan AGB Nielsen verisi ile karşılaştırdığımızda aşağıdaki
  tablo çıkmaktadır.
                                    Yeni                      Eski
                              Dağılım (TUAD)            Dağılım (Nielsen)
           A:                4%
                                         13%                   21%
           B:                9%
           C1:                      22%                        30%
           C2:                      29%                        37%
           D:                28%
                                         37%                   12%
           E:                9%
 Buna göre;
   AB grubu küçülmüştür, tanımı daha rafine hale getirilmiştir
   C1 ve C2 grupları da küçülmüştür
   DE grubu ise, özellikle D‟den büyümüştür, çoğunluk haline getirilmiştir
2012 SES’in 2006’dan temel farklılıkları >>
       Gelir odaklılık
           Meslek gruplaması günlük hayatta karşılığı daha net bulunur hale getirilmiştir
           SES atamasında mesleğin eğitimden daha ağırlıklı rol oynaması sağlanmış, bu da ekonomik faktörün
            entegrasyonuna katkı sağlamıştır
           Netice olarak SES grupları gelirle daha orantılı bir grafiğe oturtulmuştur
           Eskiden eğitimsiz olduğu için daha alt gruba atanan bir tüccar bugün kendisi için daha «doğru» olan
            C1‟e yükselebilmektedir
           Daha kristalize bir gruplama olmuştur;
              Özellikle alt ve üst SES grupları içinde önemli bir ayıraç teşkil eden C1‟in C2‟den farklılaştırılması sonucu, gruplar arası
               ayrıştırma daha net bir çizgiye oturtulmuştur
              Bu da, hem sektörde daha anlaşılır bir SES gruplaması sistemine, hem de saha uygulamasında pratik, daha anlaşılır, dolayısıyla
               zaman avantajı getiren bir yaklaşıma olanak sağlamıştır.

       Dinamik yapı
           Kişilerin kariyer ve ekonomik gelişimlerine paralel olarak farklı SES gruplarında bulunabilmesine olanak
            sağlayan bir tanımlama getirilmiştir
       Sektörde ortak dil oluşturma
           Saha uygulaması sadeleştirilerek sektörde ortak kullanım konusunda çözüm getirilecektir.
           Süreç olarak çok katılımlı, yaygın iletişimli, araştırma kullanıcılarının ve uygulayıcıların geri bildirimlerine
            açık bir yaklaşım izlenmiş, bu da ortak dil oluşması için uygun zemin yaratmıştır
Yeni SES’leri tanıyalım >>
A SES Grubu


 % Hemen hepsi Üniversite mezunu, %30 dolayında
  lisansüstü.
 Yarıya yakın kısmı ücretli çalışan nitelikli uzman
  (Avukat, Doktor, Mühendis vb).
 % 10„a yakın 20'den fazla çalışanı olan beyaz yakalı.
 ¼‟ü irili ufaklı işyeri sahibi (bunların yarıya yakınının
  yanında çalışanı yok).
 Eşi olanların AGG‟lerin %40‟a yakınının eşi çalışıyor.
 Hanelerin %20‟si para biriktiriyor.
 %30‟u tatilini tatil köyü/otele giderek değerlendiriyor.
 Hanelerin yarısına yakınında kitaplık/kütüphane var.
B SES Grubu


 Üniversite /lisansüstü oranı %60‟larda. %35
  civarında 2 yıllık veya Lise mezunu.
 % 60‟ı memur, teknik personel, uzman (yönetici
  olmayan).
 %15‟i irili ufaklı İşyeri sahibi (bunların çoğunun
   yanında 1-5 arası çalışanı var).
 Eşi olanların AGG‟lerin %30‟unun eşi çalışıyor.
 Hanelerin %13‟ü para biriktiriyor.
 %20‟si tatilini tatil köyü/otele giderek
  değerlendiriyor.
 Hanelerin %30‟unda kitaplık/kütüphane var.
C1 SES Grubu

 %60‟ı Lise mezunu (bunun içinde %20
  Meslek Lisesi); %10‟u Yüksekokul ve üstü.
 %40‟ı esnaf, dükkan sahibi; %30‟u kalifiye
  işçi (Lise eğitimli).
 %15‟e yakın memur, teknik eleman.
 %15‟e yakını emekli.
 Eşi olanların AGG‟lerin %13‟ünün eşi
  çalışıyor.
 Hanelerin %5‟i para biriktiriyor.
 %20‟si tatilini tatil köyü/otele giderek, %40‟a
  yakını yakınlarını ziyaret ederek
  değerlendiriyor.
 Hanelerin %20‟ye yakınında
  kitaplık/kütüphane var.
C2 SES Grubu


 %20‟ye yakını lise mezunu. Ortaokul ve daha
  düşük eğitimli oranı %80.
 Çoğunlukla ilkokul mezunu, düzenli çalışan işçi
  (%60‟lar dolayında).
 %10 kadarı tek başına seyyar olarak çalışıyor.
 %20‟si emekli, çalışmıyor.
 Eşi olanların AGG‟lerin eşinin çalışma oranı
  %10‟un altında.
 %70‟i tatile çıkmıyor, çıkanlar yakınlarını ziyaret
  etmek için memlekete gidiyorlar (%25).
 Hanelerin %10‟unda kitaplık/kütüphane var.
D SES Grubu


 %70‟in üzerinde ilkokul mezunu veya
  illkokul terk, gerisi ortaokul.
 %30 kadar emekli, çalışmıyor.
 %20‟nin üzerinde işçi (çoğunlukla
  parça-başı çaışan).
 %30‟u küçük çaplı çiftçi.
 %10‟a yakını ev kadını.
 %80‟i tatile çıkmıyor, gerisi memlekete
  gidiyor.
E SES Grubu


 %95‟I ilkokul mezunu veya
  ilkokul terk.
 %30‟a yakını işsiz (ve çoğu
  yardımla geçiniyor).
 %40‟ı emekli, çalışmıyor;
  %30‟u emekli, işçi olarak
  çalışıyor.
 Geri alan %20‟nin üzerinde
  hanede AGG ev-kadını
  (düzenli geliri olmayan
  yardımla geçinen).
Yazılımcı Berk            Kaptan Necati
    Selçuk Üniversitesi       9 Eylül Üniversitesi
Bozkır Meslek Yüksekokulu-   Deniz İşletmeciliği ve
 Bilgisayar Programcılığı    Yönetimi Yüksekokulu
Çiftçi, traktör kullanıcısı Hüsnü   Organik tarım yapan
         Ulukışla Ortaokulu             çiftçi Burak
                                      İstanbul Üniversitesi,
                                      Mühendislik Fakültesi
                                         Ziraat Mühendisi
Ev hanımı Sibel
Nafaka ile geçiniyor        İrad sahibi Mehmet
                       İstanbul Üniversitesi,İktisat Fakültesi
    Açık Öğretim                    Ekonometri
Başkasının taksisinde şöförlük   Kendi arabasında taksi
       yapan Selami                    şöförü Arif
   Kastamonu Merkez Ortaokulu          Sarıyer Lisesi
3 Mayıs 2012 LANSMAN >>


 3 Mayıs‟tan sonra SES tanımlaması 2012 SES ile yapılacak ve tüm
  sektör bu ortak kullanımı yapacaktır.
Teşekkürler

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Sosyal sorumluluk projeleri sunumu
Sosyal sorumluluk projeleri sunumuSosyal sorumluluk projeleri sunumu
Sosyal sorumluluk projeleri sunumu
hubbudunya
 
ASLI ŞENGÜL PEST ANALİZİ VE ÖRNEKLERİ
ASLI ŞENGÜL PEST ANALİZİ VE ÖRNEKLERİ ASLI ŞENGÜL PEST ANALİZİ VE ÖRNEKLERİ
ASLI ŞENGÜL PEST ANALİZİ VE ÖRNEKLERİ
snglasli
 
Swot ve pest anali̇zi̇ züleyha
Swot ve pest anali̇zi̇ züleyhaSwot ve pest anali̇zi̇ züleyha
Swot ve pest anali̇zi̇ züleyha
zuleyhatryakii
 
Lg pest ve swot anali̇zi̇
Lg pest ve swot anali̇zi̇Lg pest ve swot anali̇zi̇
Lg pest ve swot anali̇zi̇
Edanur Akçay
 

Was ist angesagt? (20)

Medya Planlama
Medya PlanlamaMedya Planlama
Medya Planlama
 
Sosyal sorumluluk projeleri sunumu
Sosyal sorumluluk projeleri sunumuSosyal sorumluluk projeleri sunumu
Sosyal sorumluluk projeleri sunumu
 
Digital 2022 United Arab Emirates (February 2022) v01
Digital 2022 United Arab Emirates (February 2022) v01Digital 2022 United Arab Emirates (February 2022) v01
Digital 2022 United Arab Emirates (February 2022) v01
 
Kampanya sunum
Kampanya sunum Kampanya sunum
Kampanya sunum
 
Pazarlama planı
Pazarlama planıPazarlama planı
Pazarlama planı
 
Swot&pest
Swot&pestSwot&pest
Swot&pest
 
Bose Presentation.pdf
Bose Presentation.pdfBose Presentation.pdf
Bose Presentation.pdf
 
ÇAYKUR Çay Evi
ÇAYKUR Çay EviÇAYKUR Çay Evi
ÇAYKUR Çay Evi
 
Digital 2021 Ireland (January 2021) v01
Digital 2021 Ireland (January 2021) v01Digital 2021 Ireland (January 2021) v01
Digital 2021 Ireland (January 2021) v01
 
Sosyal medya stratejileri 051214 ver_pdf
Sosyal medya stratejileri 051214 ver_pdfSosyal medya stratejileri 051214 ver_pdf
Sosyal medya stratejileri 051214 ver_pdf
 
Sosyal Medya Proje Dosyası (Örnek) - Social Media Project File (Example)
Sosyal Medya Proje Dosyası (Örnek) - Social Media Project File (Example)Sosyal Medya Proje Dosyası (Örnek) - Social Media Project File (Example)
Sosyal Medya Proje Dosyası (Örnek) - Social Media Project File (Example)
 
ASLI ŞENGÜL PEST ANALİZİ VE ÖRNEKLERİ
ASLI ŞENGÜL PEST ANALİZİ VE ÖRNEKLERİ ASLI ŞENGÜL PEST ANALİZİ VE ÖRNEKLERİ
ASLI ŞENGÜL PEST ANALİZİ VE ÖRNEKLERİ
 
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
 
Reklam kampanyasi nasil hazirlanir
Reklam kampanyasi nasil hazirlanirReklam kampanyasi nasil hazirlanir
Reklam kampanyasi nasil hazirlanir
 
Markalar İçin Sosyal Medya Kullanımı
Markalar İçin Sosyal Medya KullanımıMarkalar İçin Sosyal Medya Kullanımı
Markalar İçin Sosyal Medya Kullanımı
 
Siyasal İletişim ve İtibar Yönetimi
Siyasal İletişim ve İtibar YönetimiSiyasal İletişim ve İtibar Yönetimi
Siyasal İletişim ve İtibar Yönetimi
 
Swot ve pest anali̇zi̇ züleyha
Swot ve pest anali̇zi̇ züleyhaSwot ve pest anali̇zi̇ züleyha
Swot ve pest anali̇zi̇ züleyha
 
Dijital Pazarlama Planı Nasıl Yapılır?
Dijital Pazarlama Planı Nasıl Yapılır?Dijital Pazarlama Planı Nasıl Yapılır?
Dijital Pazarlama Planı Nasıl Yapılır?
 
Lg pest ve swot anali̇zi̇
Lg pest ve swot anali̇zi̇Lg pest ve swot anali̇zi̇
Lg pest ve swot anali̇zi̇
 
DAGİ REKLAM KAMPANYALARI TASARIMI
DAGİ REKLAM KAMPANYALARI TASARIMIDAGİ REKLAM KAMPANYALARI TASARIMI
DAGİ REKLAM KAMPANYALARI TASARIMI
 

Ähnlich wie SES 2012

İŞLETMELERDE ÇEVRESEL RAPORLAMA -Power Point Sunumu
İŞLETMELERDE ÇEVRESEL RAPORLAMA -Power Point SunumuİŞLETMELERDE ÇEVRESEL RAPORLAMA -Power Point Sunumu
İŞLETMELERDE ÇEVRESEL RAPORLAMA -Power Point Sunumu
Oguz Hatipoglu
 
Yeni Microsoft PowerPoint Sunusu (8).pptx
Yeni Microsoft PowerPoint Sunusu (8).pptxYeni Microsoft PowerPoint Sunusu (8).pptx
Yeni Microsoft PowerPoint Sunusu (8).pptx
CelalAkman
 

Ähnlich wie SES 2012 (18)

2012 S.E.S.
2012 S.E.S.2012 S.E.S.
2012 S.E.S.
 
TÜSİAD Endüstri 4.0
TÜSİAD Endüstri 4.0TÜSİAD Endüstri 4.0
TÜSİAD Endüstri 4.0
 
İhtiyaç Analizi.pptx
İhtiyaç Analizi.pptxİhtiyaç Analizi.pptx
İhtiyaç Analizi.pptx
 
Kapasite Raporlarına Göre Ankara Sanayisinin Kümelenme Eğilimleri
Kapasite Raporlarına Göre Ankara  Sanayisinin Kümelenme EğilimleriKapasite Raporlarına Göre Ankara  Sanayisinin Kümelenme Eğilimleri
Kapasite Raporlarına Göre Ankara Sanayisinin Kümelenme Eğilimleri
 
Bologna süreci̇
Bologna süreci̇Bologna süreci̇
Bologna süreci̇
 
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE AR-GE FAALİYETLERİ 2013
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE AR-GE FAALİYETLERİ 2013DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE AR-GE FAALİYETLERİ 2013
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE AR-GE FAALİYETLERİ 2013
 
İl ve Sektör Düzeyinde Ekonomik Temel Çarpanların En Küçük Kareler Yöntemi il...
İl ve Sektör Düzeyinde Ekonomik Temel Çarpanların En Küçük Kareler Yöntemi il...İl ve Sektör Düzeyinde Ekonomik Temel Çarpanların En Küçük Kareler Yöntemi il...
İl ve Sektör Düzeyinde Ekonomik Temel Çarpanların En Küçük Kareler Yöntemi il...
 
Başarılı Fin KOBİ’lerinde Uluslararası AR-GE
Başarılı Fin KOBİ’lerinde Uluslararası AR-GEBaşarılı Fin KOBİ’lerinde Uluslararası AR-GE
Başarılı Fin KOBİ’lerinde Uluslararası AR-GE
 
Peter Vagi, Seminar on Monitoring and Evaluation, Kizilcahamam, Republic of T...
Peter Vagi, Seminar on Monitoring and Evaluation, Kizilcahamam, Republic of T...Peter Vagi, Seminar on Monitoring and Evaluation, Kizilcahamam, Republic of T...
Peter Vagi, Seminar on Monitoring and Evaluation, Kizilcahamam, Republic of T...
 
Sunum degerlendirme formu
Sunum degerlendirme formuSunum degerlendirme formu
Sunum degerlendirme formu
 
İŞLETMELERDE ÇEVRESEL RAPORLAMA -Power Point Sunumu
İŞLETMELERDE ÇEVRESEL RAPORLAMA -Power Point SunumuİŞLETMELERDE ÇEVRESEL RAPORLAMA -Power Point Sunumu
İŞLETMELERDE ÇEVRESEL RAPORLAMA -Power Point Sunumu
 
Yeni Microsoft PowerPoint Sunusu (8).pptx
Yeni Microsoft PowerPoint Sunusu (8).pptxYeni Microsoft PowerPoint Sunusu (8).pptx
Yeni Microsoft PowerPoint Sunusu (8).pptx
 
TUSIAD Türkiye’nin Sanayide Dijital Dönüşüm Yetkinliği Raporu 2017
TUSIAD Türkiye’nin Sanayide Dijital Dönüşüm Yetkinliği Raporu 2017TUSIAD Türkiye’nin Sanayide Dijital Dönüşüm Yetkinliği Raporu 2017
TUSIAD Türkiye’nin Sanayide Dijital Dönüşüm Yetkinliği Raporu 2017
 
Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Beklentiler, İbrahim Turhan, 12 Nisan 2012
Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Beklentiler, İbrahim Turhan, 12 Nisan 2012Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Beklentiler, İbrahim Turhan, 12 Nisan 2012
Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Beklentiler, İbrahim Turhan, 12 Nisan 2012
 
Yeni Is Gelistirme Kilavuzu
Yeni Is Gelistirme KilavuzuYeni Is Gelistirme Kilavuzu
Yeni Is Gelistirme Kilavuzu
 
Bursa-Eskişehir Region Smart Specialization and Innovation Strategy
Bursa-Eskişehir Region Smart Specialization and Innovation StrategyBursa-Eskişehir Region Smart Specialization and Innovation Strategy
Bursa-Eskişehir Region Smart Specialization and Innovation Strategy
 
Stratejik Planlama
Stratejik PlanlamaStratejik Planlama
Stratejik Planlama
 
Yatırım Proje Değerleme (18 25 EylüL 2008)
Yatırım Proje Değerleme (18 25 EylüL 2008)Yatırım Proje Değerleme (18 25 EylüL 2008)
Yatırım Proje Değerleme (18 25 EylüL 2008)
 

SES 2012

  • 2. Türkiye'nin sosyo ekonomik statü ölçeğine yeniden bakış >> 2012 SES  Reklamverenler Derneği (RVD), Reklamcılar Derneği (RD) ve Türkiye Araştırmacılar Derneği (TÜAD), ülkemizdeki pazarlama faaliyetlerinde, tüketici analizleri ve hedef kitle yaklaşımı açısından referans değer içeriği taşıyan Hanehalkı (HH) Sosyo Ekonomik Statü (SES) gruplamasını güncellemek amacıyla bir çalışma başlattı.  Çalışmanın hedefi, en son 2006 yılında yapılan SES ölçeğinin, değişen ihtiyaçlara yanıt vermek amacıyla, gelirin de entegre edildiği, tüm sektörde uygulanabilir ve standart bir formasyona dönüştürülmesi.  SES ölçeğini tanımlarken, tüketimle doğrudan ilişkili olan gelir kriterini de ekleyerek revize etmek ve bu yeni yaklaşımla sektörde kullanımını ortaklaştırmak ve yaygınlaştırmak ana amaçlardandır.
  • 3. Neden değişikliğe gidildi? ■ 2006 SES gruplamasında; tüketim için belirleyici olan hane geliri SES ile doğrudan ilişkili değildir. Nitekim öyle bir amaç güdülmemiştir. ■ 2006‟dan beri SES tanımlamasında kullanılan meslek ve eğitim kriterleri de Türkiye‟de geliri açıklamada yetersiz kalmakta, sapmalara yol açmaktadır. ■ Buna ek olarak, sektörde birbirinden farklı SES ölçekleri kullanılmakta olup özellikle Adhoc çalışmalarda ortak dil oluşamamıştır.
  • 4. « Projenin eksenini teşkil eden amaç üç bileşkenden oluşmaktadır: SES ölçeğini, tüketimle doğrudan ilişkili olan Hane halkının ekonomik durumunu da göz önünde bulundurarak revize etmek ve bu yeni yaklaşımla » tüm paydaşlar için pratik ve ortak bir dil oluşturmak amaçlandı. İki yıllık süreyi kapsayan SES revizyon çalışmaları tamamlanmış bulunmaktadır. Ali Levent Orhun TÜAD Yönetim Kurulu Başkanı
  • 5. Sürece kimler dahil oldu  Geçtiğimiz senelerde reklamverenlerden ve sektörden gelen geri bildirimlerden yola çıkılarak ve 2010 başında Durum Analizini takiben başlatılan «SES‟de Revizyon» projesi, değişik aşamalarda sektörden 20‟den fazla kişinin katılımıyla yürütülen çok paylaşımlı bir süreç oldu.  Projenin ana lideri TÜAD ve TÜAD‟a üye araştırma şirketleri olmuştur.  Süreç boyunca; RVD, RD, TİAK, BİAK, RİAK gibi diğer paydaşlarla yapılan güncelleme toplantıları vesilesiyle de, amaç ve sonuç ilişkilendirmesi sürekli teyid edilerek, yeni SES‟in sektörde yaygın kullanımı için ortam hazırlandı.
  • 6. Mayıs 2012 SES 2012 Gelişim Haritası lansman RVD, RD , TİAK 11 2011 – 03 2012 güncelleme 6. Analizler toplantıları ve Sonuçlandırma 08-10 2011 5. SES Algı Çalışması 02-08 2011 ve TR Proje Analizleri 21 Kasım 2011  4.TR geneli Saha çalışması Araştırma sektörü 09-12 2010 Projelendirme, saha, veri girişi WORKSHOP 10 Şubat 2012  3.Taslak Model Gelişimi Tüm paydaşlar 07-08 2010 2006 vs Mevcut adhoc uygulamalar GERİ BİLDİRİM Mart 2012  Sektörde PİLOT 2. İstanbul pilot çalışma (350 HH) 01-06 2010 Soru formu test, gelir aralıkları, geliri etkileyen faktörler 1. Durum Analizi ve «Go ahead» Geri bildirimler, Sektör paylaşımı, TÜAD SES Komite oluşumu
  • 7. 1. Durum analizi >> Mevcut sorunun tespiti  Uluslararası SES ölçümlenmesinde meslek ve eğitim esas alınıyor. ESOMAR bazında standard bir yaklaşım olmadığı, yine meslek ve eğitim bileşkesinin temel alındığı, bir ölçüde buna eşya sahipliğinin eklenmediği görülüyor. Bazı batı Avrupa ülkelerinde sadece gelir aralıkları kullanılarak segmentasyon yapılıyor, ama bu zaten SES (ya da SEC) olarak adlandırılmıyor.  Oysa, ülkemizde bu iki kriterin her zaman birbiriyle orantılı olmaması ve gelirle bağlantılı olarak ilerlememesi sapmalara yol açabiliyor.  Ülkemizde eğitim durumu her zaman mesleki statüyü belirlemediği gibi gelirle de her zaman doğru orantılı bir profil çizmiyor.  Ek olarak, 2006 SES‟de, aile reisinin yanısıra ikinci kuşağın (alile reisinin ve eşinin anne ve babalarının) eğitim ve meslek durumuna da bakılıyordu.  Bu durum, hanehalkının SES tespitinde %30‟luk bir etki yaratıyor ve dolayısıyla birtakım sapmaları besleyen bir faktör olarak karşımıza çıkıyordu.  2006 SES tanımlaması; eğitimden kaynaklı olarak sosyal yöne daha ağırlık veren, statik bir yapıda olup, hanehalklarının ekonomik durumun değişimine paralel SES gelişim ve olası değişimini yansıtamamaktadır.  Özetle, bu çalışmanın amacı; SES ve gelir grupları arasındaki sapmaları en aza indirmektir ve dolayısıyla sektörde kullanılmakta olan birbirinden farklı SES ölçeklerini ortadan kaldırarak, ortak dil oluşturmaktır.
  • 8. 2. İstanbul pilot çalışma  Temmuz-Ağustos 2010‟da 350 HH‟de İstanbul‟da yapılan pilot çalışmasında;  Soru formu test edildi  Gelir aralıkları soruldu ve test edildi  Geliri etkileyen faktörler sorgulandı.  Gelir; SES gruplarıyla anlamlı dağılım sergiliyor ama henüz tam bir ayrıştırıcı faktör olarak karşımıza çıkmıyor.  Özellikle eşya sahipliği ayrıştırıcı olmaktan çok uzak bulundu.  Gelir sorusu, gelir aralıkları halinde soruldu; cevap vermeme oranı: %13  Hanelerin %87‟sinde Aile Reisi ve Asıl Gelir Getiren kişinin aynı kişi olduğu saptandı (CATI çalışmasında da teyit edildi.
  • 9. 3. Taslak model gelişimi >> Süreç ve yaklaşımın temel ilkesi >>  Ana yaklaşım, varolan bir uygulamayı tamamen değiştirmek yerine, panellerde kullanılan 2006 SES ve Adhoc uygulamalarda kullanılan (ve Aile Reisinin meslek ve eğitimine dayalı olan) SES ölçeklerini birbirine yaklaştırmak üzerine şekillendirildi.  Taslak model geliştirilmesinde, temel yaklaşım olarak panellerde uygulanan 2006 SES ve Adhoc alanda mevcutta uygulanan SES‟i birbirine yaklaştıran ve buna gelir etkisi katacak bir yol izlenmesine karar verildi. Paneller   Adhoc çalışmalar
  • 10. 4. Türkiye geneli saha çalışması >>  SES saha çalışmasında, örneklem planı için TÜİK‟den Türkiye kent/kır temsiliyetini verecek şekilde ve 26 Nuts bölgesi rassal olarak seçilen, ilçe/blok/daire bazında, blok başına 10‟ar adres olmak üzere, toplamda 5.000 adreslik bir liste alındı.  2006 SES‟de 20.000+ nüfuslu yerleşimler yer alırken, 2012 SES‟de, Türkiye‟nin %30‟unu oluşturduğu gerekçesiyle 5.000+ nüfuslu yerleşimler dahil edilmiştir.  Bu 5.000 adreslerle yüz yüze görüşme yöntemiyle anket yapıldı. Soru formunda hem 2006 SES‟e hem de 2012 SES‟e ilişkin meslek, eğitim ve gelir soruları soruldu.  20 dakika süren soru formunda HH‟nın tüm üyelerinin meslek ve eğitim bilgileri, hanenin gelir, harcama, tasarruf yapısı ve gelirle ilişkili olduğu düşünülen faktörler alındı (eşya-ev sahipliği, tatil ve ev dışı tüketim vs.)  Bir adrese görüşme sağlanıncaya kadar en az 3 kez ziyaret yapılması, eğer bu çabalar sonunda görüşme yapmak mümkün olamadıysa yedek adrese başvurulması gerekti.  15 blok yazlık bölge, girilemeyen site alanı vs gibi sebeplerle ikame blok istenerek tamamlandı.  Saha çalışması Nisan-Haziran 2011‟de TÜAD‟a üye 7 saha firmaları tarafından paylaşımlı olarak yapıldı ve merkezi kontrol uygulandı.
  • 11. 4. Türkiye geneli saha çalışması >>  Denek erişimi:  18 yaş üzeri, evde bulunan, HH üyesi deneklerle görüşüldü  Askerde olan, veya eğitim, çalışma vs gibi sebeplerle geçici olarak şehir dışında olan kişiler de hane üyesi olarak kabul edildi.  Hane halkından olmak için en az 6 ay o hanede yaşıyor olması koşulu kondu.  Görüşmeye uygunluk koşulları:  Gündelikçi, çocuk bakıcıları, misafirler (evlenip evden ayrılmış olup ziyarete gelenler dahil) hanede ikamet eden kişiler olarak sayılmadı, görüşme kriterine uygun olarak değerlendirilmedi.  Akrabalık derecesi olmasa bile o hanede yatılı olarak 6 ay ve daha uzun bir süredir kalan bir kişi, o hanenin bir üyesi olarak sayıldı ve görüşme yapıldı.  Askerde olan, veya eğitim, çalışma vs gibi sebeplerle geçici olarak şehir dışında olan kişiler hane üyesi sayılmakla birlikte görüşme kriterine uygun görülmesi.
  • 12. 4. Türkiye geneli saha çalışması >>  Soru formu kapsamı;  Hane Tablosu, HH Meslek-Eğitim bilgileri ve HH Tüketim ve Gelir bilgilerine yönelik 3 kısımdan oluştu. Anket ortalama 20 dk sürdü.  Hanedeki tüm bireylerin yaş, cinsiyet, varsa meslek, eğitim bilgileri (açık alınarak)  AGG‟nin ve Aile Reisinin kim oldukları (ve aynı olup olmadıkları) ve eş bilgileri  Bunların ve eşlerinin anne ve babalarının meslek ve eğitim durumu  HH gelir ve tüketimine ilişkin sorular:  Ev sahipliği, eşya sahipliği, araba sahipliği, tatil ve ev dışı etkinlikler, internet sahipliği ve kullanım alanı vs  Gelir kaynakları, yapılıyorsa tasarruf alanları ve aylık toplam HH geliri ve harcaması.
  • 13. Bulgular - 1 - >>  Saha çalışmasında görüldü ki:  HH‟nın SES‟ini belirleyecek temel kişinin kim olması gerektiği konusunda adaylar Aile Reisi, En çok Geliri Getiren kişi (EGG) ve Asıl Geliri Getiren kişi (AGG) idi.  İstanbuldaki pilot çalışmasından sonra doğru tanımın AGG olduğunu ortaya çıktı. AGG ve 2006 SES‟de esas alınan Aile Resisi %93 oranında örtüşmektedir.  Ayrıca ikinci kişiye gidilmeli midir, gidilecekse bu kişinin kim (eş? eş yoksa?) olması gerektiği konusunda mutabakata varıldı.  Varılan nokta, %80 ev kadını ve %80 ortaokul ve altı olan ikinci kişinin meslek ve eğitimi bir katma-değer yaratmıyor olmasından ve SES ataması yaparken etken faktörler arasında yer almadığından dolayı katılmamasından yana.  2. kişinin SES‟i %87 oranında eşiyle örtüşüyor
  • 14. Bulgular - 2 - >>  Saha çalışmasında görüldü ki:  2006 SES‟inde sorulan 2. kuşağın katkısı %30 ile SES‟i yüksek oranda etkilemektedir fakat bu katkı anlamlı bir katkı olmadığından dolayı ve de sahada zorluklar yaşatıyor olmasından dolayı;  2.kuşağın kaldırılmasına gidildi.
  • 15. 2006 SES 2012 SES Aile Reisinin Babası %70 Aile Reisi %70 Haneye Asıl Aile Reisinin Annesi %30 Gelir Getiren Kişi + Eşin Annesi %30 %30 Aile Reisinin Eşi %70 %30 Eşin Babası %70 Meslek + Meslek + Eğitim Eğitim HH HH SES SES
  • 16. Bulgular - 3 - >>  Saha çalışmasında görüldü ki:  (Aralıklar halinde sorulan) gelir sorusuna cevap vermeme oranı %5‟in altındadır  İstanbul pilot araştırmada bu oran %12 idi  Fakat üst gelir gruplarında geliri düşük gösterme eğilimi devam etmektedir.  Eşya sahipliği ve diğer faktörler gelir gruplarıyla korele bir davranış göstermekle birlikte anlamlı bir ayrıştırma yaratamamaktadır.  Bu bağlamda gelirin «entegre» edilmesi için direkt olarak sorularak veya eşya sahipliği beyanından değil, sektör ve reklamverenler için daha anlamlı ve belirleyici olan HH‟nin yaşam tarzına bağlı olan hem satınalma gücü hem de tüketim alışkanlıklarını etkileyen faktörler SES belirlemesinde dikkate alınmasına karar verilmiştir.  Yapılan analizlere göre SES atamalarını öncelikli olarak etkileyen faktörler; gelir işin içindeyken gelir, sonrasında AGG‟nin eğitimi ve mesleği, gelirin işin içine katılmadığı durumlarda ise AGG‟nin mesleği ve eğitimi ana belirleyiciler olarak karşımıza çıkıyor. Cluster analizi sonucu çıkan segmentasyon, meslek-baskın bir tablo ortaya çıkarmaktadır (örneğin eğitimsiz esnaf vs. eğitimli işçi farkı).  Sonuç olarak, Meslek x Eğitim ilişkisini mesleği daha baskın hale getirecek şekilde ele aldığımızda, gelirle bağlantısı güçleniyor ve SES ataması daha doğru oluyor.
  • 17. Bulgular - 3 - >> Gelirin entegrasyonu >>  Sosyo-Ekonomik-Statu‟nün gelirle %100 ilişkili olması beklenmemelidir.  Gelir ve yaşam tarzı %100 korele olmadı gibi, gelir ve SES de %100 korele değildir.  2012 SES‟te uygulanan yeni yaklaşımdaki amaç SES ve Gelir Grupları arasında %100 korelasyonun sağlanması değil, bu anlamda meslek ve eğitimin açıklamakta eksik kaldığı sapmaları minimize etmektir.  Hanehalkı paneli baz alınarak yapılan bir çalışmaya göre AB grubunun %12‟si en alt iki gelir grubunda, DE grubunun %22‟si en üst gelir grubunda gözükmektedir.(Kaynak: Gelir Dağılımları, Sosyal Statü ve Tüketim, Ipsos KMG, 2009)
  • 18. Bulgular - 4 - >>  Saha çalışmasında görüldü ki:  2006 SES‟indeki meslek bilgisinin “bedenli/zihinsel vs eğitimli/eğitimsiz” yaklaşımından dolayı, meslek gruplarının tam anlaşılır olmaması ve dolayısıyla ayrıştırıcı etken olarak ortaya çıkmamasından dolayı,  daha anlaşılır ve sübjektif olmayan meslek gruplamaları şeklinde alınmasına karar verildi ve gruplama yapılırken gelirle orantılı ölçeklere oturtuldu.  Notlar:  Emekli olup halen çalışanlara emeklilik mesleklerine, çalışmayanlara 1 alt gruba göre SES ataması yapılması öngörülmüştür.  Böylece eskiden kendisi ve ailesi eğitimsiz olduğu için daha alt gruba atanan bir züccaciyecinin SES‟ini daha doğru bir noktaya, yani C1‟e yükseltebilen bir yapıya gidilmiştir.  İşsizlerin irad / ek gelir sahipliğine göre farklı değerlendirilmeye alınmasına gidilmiştir.  Özellikle C1, C2 ve D için AGG‟nin eşinin çalışıp çalışmadığına bakılması ve eğer çalışıyorsa 1 kademe yukarıda SES‟e atanmasına karar verme aşamasında; çalışan eş oranının düşüklüğü, toplam HH gelirine katkı oranının ancak üst SES gruplarında etki yaratması nedeniyle bu faktör kapsam dışı bırakıldı
  • 19. 2006 SES 2012 SES
  • 20. 5. SES algı çalışması >> Conjoint anket & workshop  Türkiye geneli çalışmaya paralel olarak, sektörde SES tanımlamasına yönelik nasıl bir algı olduğunu ve SES ataması yaparken nelerin ön plana çıktığını anlamak üzere “SES Algı Çalışması” yapıldı.  Amaç:  Sektörde farklı kullanıcı gruplarının farklı SES tanımları olup olmadığını saptamak  ve hangi değişkenlerin hangi oranda SES gruplarını tanımlamada kullanıldığını netleştirmek.  Bu çalışmaya TÜAD, RVD, RD, TİAK, BİAK, RİAK, AÇİAK üyeleriyle tüm TÜAD zirve katılımcıları dadil edildi.  Her katılımcı kendisine sunulan ve belirli kriterler çerçevesinde kurgulanmış, 90 profil içerisinden kendisine rassal olarak çıkan 10 adet hane profilini değerlendirip o hanenin hangi SES‟e ait olduğunu belirtti.  Profiller arasında günlük hayatta çok karşılaşılmayan fakat kontrastı artıracak bazı prototip haneler de mevcuttu.  Online yapılan bu çalışma TÜAD databank üzerinden 4000 kişiye gönderildi. 415 kişinin cevaplaması ve bunun içerisinden 396 geçerli katılımla gerçekleşti.
  • 21.  Bazı prototip haneler için göreli fikir birliği varken, bazı prototip haneler için ise esaslı fikir ayrılığı gözlemlenmiştir
  • 22. 5. SES algı çalışması >> Conjoint anket & workshop  Sektör algı çalışmasından sonra grup çalışması yapılarak, özellikle fikir ayrılığı teşkil eden prototip kartları değerlendirildi ve saha çalışmasından çıkan kararlara göre revize edildi.  7-8 kişilik 5 grup, sunulan 17 karta hem bireysel olarak hem de grup konsensusu olarak SES ataması yaptı ve farklılıklar tartışılıp gelişim alanları tespit edildi.  Bu workshop’tan çıkan bulgular >>  Katılımcıların SES ataması yaparken fikir ayrılıklarının yoğun olduğu kartlar incelendiğinde, bunlar, gelir ve eğitim korelasyonunun bozuk olduğu kartlar olarak öne çıkmaktadır.  Mesleğin eğitimden daha baskın rol aldıği bir SES skalası, genel anlamda gelirle daha ilişkili bir sonuç yaratmakta, dolayısıyla olumlu bir tablo çıkarmaktadır.  Öte yandan, bu yaklaşımdaki SES gruplarında karşımıza çıkan sert geçişlere (örn: ev kadını X meslek – normal lise mezunu) ve bazı hücrelerdeki şişmelere (örn: kendi işi – çalışanı olan / olmayan) tekrar bakıp “öznel-subjektif” düzeltmeler yapmak gerekmektedir.
  • 23. Tüm bu çalışmaların sonucu ortaya çıkan yeni SES skalası >>
  • 25. 2012 SES Dağılımı >> Total A B C1 C2 D E Baz 4% 9% 22% 29% 28% 9% KENT 5% 10% 24% 31% 22% 8% KIR 1% 2% 11% 22% 52% 12% Baz: 5000 örneklemli Türkiye geneli saha çalışması – ağırlıklandırılmış olarak.
  • 26. Grup büyüklükleri analizi >>  Yeni ve eski SES kriterlerine göre dağılım ile ilgili TÜAD resmi bir karşılaştırma yayınlamamıştır ancak 2012 SES kriterlerine göre yayınlanan tabloyu 2006 SES kriterlerini kullanan AGB Nielsen verisi ile karşılaştırdığımızda aşağıdaki tablo çıkmaktadır. Yeni Eski Dağılım (TUAD) Dağılım (Nielsen) A: 4% 13% 21% B: 9% C1: 22% 30% C2: 29% 37% D: 28% 37% 12% E: 9%  Buna göre;  AB grubu küçülmüştür, tanımı daha rafine hale getirilmiştir  C1 ve C2 grupları da küçülmüştür  DE grubu ise, özellikle D‟den büyümüştür, çoğunluk haline getirilmiştir
  • 27. 2012 SES’in 2006’dan temel farklılıkları >>  Gelir odaklılık  Meslek gruplaması günlük hayatta karşılığı daha net bulunur hale getirilmiştir  SES atamasında mesleğin eğitimden daha ağırlıklı rol oynaması sağlanmış, bu da ekonomik faktörün entegrasyonuna katkı sağlamıştır  Netice olarak SES grupları gelirle daha orantılı bir grafiğe oturtulmuştur  Eskiden eğitimsiz olduğu için daha alt gruba atanan bir tüccar bugün kendisi için daha «doğru» olan C1‟e yükselebilmektedir  Daha kristalize bir gruplama olmuştur;  Özellikle alt ve üst SES grupları içinde önemli bir ayıraç teşkil eden C1‟in C2‟den farklılaştırılması sonucu, gruplar arası ayrıştırma daha net bir çizgiye oturtulmuştur  Bu da, hem sektörde daha anlaşılır bir SES gruplaması sistemine, hem de saha uygulamasında pratik, daha anlaşılır, dolayısıyla zaman avantajı getiren bir yaklaşıma olanak sağlamıştır.  Dinamik yapı  Kişilerin kariyer ve ekonomik gelişimlerine paralel olarak farklı SES gruplarında bulunabilmesine olanak sağlayan bir tanımlama getirilmiştir  Sektörde ortak dil oluşturma  Saha uygulaması sadeleştirilerek sektörde ortak kullanım konusunda çözüm getirilecektir.  Süreç olarak çok katılımlı, yaygın iletişimli, araştırma kullanıcılarının ve uygulayıcıların geri bildirimlerine açık bir yaklaşım izlenmiş, bu da ortak dil oluşması için uygun zemin yaratmıştır
  • 29. A SES Grubu  % Hemen hepsi Üniversite mezunu, %30 dolayında lisansüstü.  Yarıya yakın kısmı ücretli çalışan nitelikli uzman (Avukat, Doktor, Mühendis vb).  % 10„a yakın 20'den fazla çalışanı olan beyaz yakalı.  ¼‟ü irili ufaklı işyeri sahibi (bunların yarıya yakınının yanında çalışanı yok).  Eşi olanların AGG‟lerin %40‟a yakınının eşi çalışıyor.  Hanelerin %20‟si para biriktiriyor.  %30‟u tatilini tatil köyü/otele giderek değerlendiriyor.  Hanelerin yarısına yakınında kitaplık/kütüphane var.
  • 30. B SES Grubu  Üniversite /lisansüstü oranı %60‟larda. %35 civarında 2 yıllık veya Lise mezunu.  % 60‟ı memur, teknik personel, uzman (yönetici olmayan).  %15‟i irili ufaklı İşyeri sahibi (bunların çoğunun yanında 1-5 arası çalışanı var).  Eşi olanların AGG‟lerin %30‟unun eşi çalışıyor.  Hanelerin %13‟ü para biriktiriyor.  %20‟si tatilini tatil köyü/otele giderek değerlendiriyor.  Hanelerin %30‟unda kitaplık/kütüphane var.
  • 31. C1 SES Grubu  %60‟ı Lise mezunu (bunun içinde %20 Meslek Lisesi); %10‟u Yüksekokul ve üstü.  %40‟ı esnaf, dükkan sahibi; %30‟u kalifiye işçi (Lise eğitimli).  %15‟e yakın memur, teknik eleman.  %15‟e yakını emekli.  Eşi olanların AGG‟lerin %13‟ünün eşi çalışıyor.  Hanelerin %5‟i para biriktiriyor.  %20‟si tatilini tatil köyü/otele giderek, %40‟a yakını yakınlarını ziyaret ederek değerlendiriyor.  Hanelerin %20‟ye yakınında kitaplık/kütüphane var.
  • 32. C2 SES Grubu  %20‟ye yakını lise mezunu. Ortaokul ve daha düşük eğitimli oranı %80.  Çoğunlukla ilkokul mezunu, düzenli çalışan işçi (%60‟lar dolayında).  %10 kadarı tek başına seyyar olarak çalışıyor.  %20‟si emekli, çalışmıyor.  Eşi olanların AGG‟lerin eşinin çalışma oranı %10‟un altında.  %70‟i tatile çıkmıyor, çıkanlar yakınlarını ziyaret etmek için memlekete gidiyorlar (%25).  Hanelerin %10‟unda kitaplık/kütüphane var.
  • 33. D SES Grubu  %70‟in üzerinde ilkokul mezunu veya illkokul terk, gerisi ortaokul.  %30 kadar emekli, çalışmıyor.  %20‟nin üzerinde işçi (çoğunlukla parça-başı çaışan).  %30‟u küçük çaplı çiftçi.  %10‟a yakını ev kadını.  %80‟i tatile çıkmıyor, gerisi memlekete gidiyor.
  • 34. E SES Grubu  %95‟I ilkokul mezunu veya ilkokul terk.  %30‟a yakını işsiz (ve çoğu yardımla geçiniyor).  %40‟ı emekli, çalışmıyor; %30‟u emekli, işçi olarak çalışıyor.  Geri alan %20‟nin üzerinde hanede AGG ev-kadını (düzenli geliri olmayan yardımla geçinen).
  • 35. Yazılımcı Berk Kaptan Necati Selçuk Üniversitesi 9 Eylül Üniversitesi Bozkır Meslek Yüksekokulu- Deniz İşletmeciliği ve Bilgisayar Programcılığı Yönetimi Yüksekokulu
  • 36. Çiftçi, traktör kullanıcısı Hüsnü Organik tarım yapan Ulukışla Ortaokulu çiftçi Burak İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Ziraat Mühendisi
  • 37. Ev hanımı Sibel Nafaka ile geçiniyor İrad sahibi Mehmet İstanbul Üniversitesi,İktisat Fakültesi Açık Öğretim Ekonometri
  • 38. Başkasının taksisinde şöförlük Kendi arabasında taksi yapan Selami şöförü Arif Kastamonu Merkez Ortaokulu Sarıyer Lisesi
  • 39. 3 Mayıs 2012 LANSMAN >>  3 Mayıs‟tan sonra SES tanımlaması 2012 SES ile yapılacak ve tüm sektör bu ortak kullanımı yapacaktır.