1. 4. ΗΛΕΚΣΡΟΜΑΓΝΗΣΙ΢ΜΟ΢
4.4. Η φλη μζςα ςτο μαγνητικό πεδίο
Η ζνταςθ του μαγνθτικοφ πεδίου είναι Βo όταν ςτο εςωτερικό
του πθνίου υπάρχει αζρασ και γίνεται Β όταν το εςωτερικό
γεμίςει με κατάλλθλο υλικό όπωσ μαλακό ςίδθρο.

2. Διαπιςτϊνουμε ότι Β > Βo αν και όλα τα μεγζκθ τα ζχουμε
κρατιςει ςτακερά. Η αφξθςθ αυτι τθσ ζνταςθσ του
μαγνθτικοφ πεδίου πρζπει να οφείλεται ςτον πυρινα
μαλακοφ ςιδιρου που βάλαμε ςτο ςωλθνοειδζσ.
4. ΗΛΕΚΣΡΟΜΑΓΝΗΣΙ΢ΜΟ΢
4.4. Η φλη μζςα ςτο μαγνητικό πεδίο
Η μαγνθτικι διαπερατότθτα δείχνει πόςεσ φορζσ
αυξήθηκε θ ζνταςθ του μαγνθτικοφ πεδίου λόγω τθσ
παρουςίασ του ςιδιρου. Η μαγνθτικι διαπερατότθτα
είναι καθαρόσ αρικμόσ.

3. 4. ΗΛΕΚΣΡΟΜΑΓΝΗΣΙ΢ΜΟ΢
4.4. Η φλη μζςα ςτο μαγνητικό πεδίο
Η αφξθςθ τθσ ζνταςθσ του πεδίου χωρίσ να αυξθκεί το ρεφμα προζρχεται από
τον προςανατολιςμό των ςτοιχειωδϊν μαγνθτικϊν περιοχϊν του ςιδιρου. Ο
προςανατολιςμόσ τουσ προκαλείται από το μαγνθτικό πεδίο Βo του
ςωλθνοειδοφσ. Πειραματικι ζρευνα ζδειξε ότι όλα τα υλικά, όταν βρεκοφν
μζςα ςτο μαγνθτικό πεδίο παρουςιάηουν μαγνθτικζσ ιδιότθτεσ.
Η μαγνθτικι διαπερατότθτα του ςιδιρου
είναι πολφ μεγαλφτερθ τθσ μονάδασ. Το
ίδιο ςυμβαίνει και για άλλα υλικά, όπωσ
π.χ. για το Νικζλιο (Νi) και το Κοβάλτιο
(Co). Τα υλικά αυτά χαρακτθρίηονται ωσ
ςιδηρομαγνητικά και θ τοποκζτθςι τουσ
ςε ζνα μαγνθτικό πεδίο ςυνεπάγεται τθ
πολφ μεγάλθ αφξθςθ τθσ ζνταςισ του.

4. 4. ΗΛΕΚΣΡΟΜΑΓΝΗΣΙ΢ΜΟ΢
4.4. Η φλη μζςα ςτο μαγνητικό πεδίο
Μερικά υλικά ζχουν μαγνθτικι διαπερατότθτα λίγο
μεγαλφτερθ τθσ μονάδασ, όπωσ π.χ. το Αργίλιο (ΑΙ)
και το Χρϊμιο (Cr). Τα υλικά αυτά χαρακτθρίηονται
ωσ παραμαγνητικά και θ τοποκζτθςθ τουσ ςε ζνα
μαγνθτικό πεδίο ςυνεπάγεται τθ ςχετικά μικρι
αφξθςθ τθσ ζνταςισ του.
Υπάρχουν τζλοσ και υλικά που ζχουν μαγνθτικι
διαπερατότθτα μικρότερθ τθσ μονάδασ, όπωσ π.χ. ο
Άνκρακασ (C) και ο Χαλκόσ (Cu). Τα υλικά αυτά
χαρακτθρίηονται ωσ διαμαγνητικά και θ τοποκζτθςι
τουσ ςε ζνα μαγνθτικό πεδίο ςυνεπάγεται τθν
ελάττωςθ τθσ ζνταςισ του.

5. 4. ΗΛΕΚΣΡΟΜΑΓΝΗΣΙ΢ΜΟ΢
Παραμόρφωςη μαγνητικοφ πεδίου λόγω τησ παρουςίασ ςιδήρου
Τθν ιδιότθτα αυτι εκμεταλλευόμαςτε, ϊςτε να προςτατεφςουμε τα ρολόγια
από ιςχυροφσ μαγνιτεσ (αντιμαγνθτικά ρολόγια).

6. 4. ΗΛΕΚΣΡΟΜΑΓΝΗΣΙ΢ΜΟ΢
Ηλεκτρομαγνήτησ
Αν μζςα ςε ςωλθνοειδζσ βάλουμε κάποιο ςιδθρομαγνθτικό υλικό τότε θ ζνταςθ του
μαγνθτικοφ πεδίου του ςωλθνοειδοφσ κα δίνεται από τθ ςχζςθ:
Αν για παράδειγμα χρθςιμοποιιςουμε μαλακό ςίδθρο που ζχει μ = 15.000 τότε το
μαγνθτικό πεδίο κα μεγαλϊςει κατά 15.000 φορζσ.
Η μαγνιτιςθ του ςιδιρου είναι παροδικι και παφει πρακτικά να υφίςταται μετά τθ
διακοπι του ρεφματοσ ςτο ςωλθνοειδζσ.
Το ςφςτθμα που αποτελοφν το ςωλθνοειδζσ και θ ράβδοσ μαλακοφ ςιδιρου μζςα ς'
αυτό, ονομάηουμε θλεκτρομαγνιτθ.
Αν αντί για μαλακό ςίδθρο βάλουμε χάλυβα, διαπιςτϊνουμε ότι, ακόμα και αν
διακόψουμε το ρεφμα, ο χάλυβασ διατθρεί τισ μαγνθτικζσ του ιδιότθτεσ, γίνεται
δθλαδι ζνασ μόνιμοσ μαγνήτησ.

7. 4. ΗΛΕΚΣΡΟΜΑΓΝΗΣΙ΢ΜΟ΢
Ηλεκτρομαγνητικόσ γερανόσ
Το πολφ ιςχυρό μαγνθτικό πεδίο που
δθμιουργείται με τθ βοικεια ενόσ
θλεκτρομαγνιτθ μαλακοφ ςιδιρου μποροφμε
να εκμεταλλευτοφμε για να ςθκϊνουμε πολφ
βαριά αντικείμενα. Ζνασ γερανόσ
εφοδιαςμζνοσ με ζνα τζτοιο θλεκτρομαγνιτθ
ονομάηεται ηλεκτρομαγνητικόσ γερανόσ.
Ο πεταλοειδισ θλεκτρομαγνιτθσ ζλκει με μεγάλθ δφναμθ τον οπλιςμό του που
είναι φτιαγμζνοσ από μαλακό ςίδθρο.
Για να αποςπαςτεί αυτόσ από τον θλεκτρομαγνιτθ, πρζπει να αςκθκεί πάνω του
μία δφναμθ F τθν οποία ονομάηουμε φζρουςα δφναμθ. Είναι φανερό ότι ο
θλεκτρομαγνιτθσ μπορεί να ςθκϊςει ςϊματα που το βάροσ τουσ είναι μικρότερο
τθσ φζρουςασ δφναμθσ.
Αν κζλουμε να ςθκϊςουμε ςιδερζνια αντικείμενα μποροφμε να μθ
χρθςιμοποιιςουμε κακόλου τον οπλιςμό αλλά να αποτελζςουν οπλιςμό τα ίδια
τα ςιδερζνια αντικείμενα, π.χ. φορτοεκφόρτωςθ πλοίου.