1. Cell and Structure of cell
1
KWS : Biology

2. ทฤษฎีเซลล์ (Cell theory)
MatthiasSchleiden ค.ศ.1837 Theodor Schwann ค.ศ.1838
“สิ่งมีชีวิตทั้งหลายประกอบด้วยเซลล์
และผลิตภัณฑ์ของเซลล์”
2
KWS : Biology

3. Rudolf Virchow ค.ศ. 1855
“สิ่งมีชีวิตทั้งหลายประกอบด้วยเซลล์ และผลิตภัณฑ์ของ
เซลล์ โดยเซลล์ทุกชนิดมีกาเนิดมาจากเซลล์
ที่มีอยู่ก่อนแล้ว”
3
KWS : Biology

4. สรุปทฤษฎีเซลล์
1. สิ่งมีชีวิตทั้งหลาย อาจมีเพียงเซลล์เดียวหรือหลายเซลล์
ที่มีสารพันธุกรรมและกระบวนการเมตาบอลิซึมจึง
ดารงชีวิตอยู่ได้
2. เซลล์เป็นหน่วยพื้นฐานที่เล็กที่สุดของสิ่งมีชีวิตที่มีการ
จัดระบบการทางานภายในโครงสร้างของเซลล์
3. เซลล์มีกาเนิดมาจากเซลล์แรกเริ่มหรือเซลล์เพิ่มจานวน
ขึ้นมาได้จากเซลล์รุ่นก่อน
4
KWS : Biology

5. ชนิดของเซลล์
1. Prokaryotic cell
- ไม่มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส (Nuclear membrane)
- ไม่มีเยื่อหุ้มออร์แกเนลล์ (organelles membrane)
2. Eukaryoticcell
- มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส (Nuclear membrane)
- มีเยื่อหุ้มออร์แกเนลล์ (organellesmembrane)
5
KWS : Biology

6. Prokaryoticcell
6
KWS : Biology

7. Eukaryotic cell
7
KWS : Biology

8. สรุปแล้วการจาแนกชนิดของ
เซลล์จาแนกจากการ
มี/ไม่มี
เยื่อหุ้มนิวเคลียสและเยื่อหุ้มออร ์
แกเนลล์
8
KWS : Biology

9. Cell Structure
1. Nucleus
2. Cytoplasm
3. Cell membrane
9
KWS : Biology

10. Nucleus
• หมายถึงOrganelle ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดภายในเซลล์ ส่วนใหญ่มี
รูปร่างทรงกลมหรือเป็นรูปไข่ ภายใน Nucleusจะมีหน่วย
พันธุกรรมที่เราเรียกว่ายีน(Gene) บรรจุอยู่ ซึ่งจะทำหน้ำที่
ควบคุมกำรทำงำนและกำรแสดงลักษณะโครงสร้ำงของเซลล์
10
KWS : Biology

11. 11
KWS : Biology

12. เยื่อหุ้มนิวเคลียส
(nuclear membrane หรือ nuclear envelope)
• เยื่อหุ้มนิวเคลียสเป็นเยื่อบางๆ สองชั้นอยู่รอบนิวเคลียส มีสมบัติเป็น
เยื่อเลือกผ่าน
• เยื่อชั้นนอกมีไรโบโซมเกาะติดอยู่ดังภาพหน้าต่อไป
12
KWS : Biology

13. นิวคลีโอลัส (nucleolus)
• เป็นโครงสร้างที่ไม่มีเยื่อหุ้ม ประกอบด้วยกรดนิวคลีอิก ชื่อ กรดไรโบ
นิวคลีอิก กับสารอื่นที่เป็นองค์ประกอบของไรโบโซม
• นิวคลีโอลัสมีหน้าที่ในการสังเคราะห์ RNA ชนิดต่างๆ และถูกนาออก
ทางรูของเยื่อหุ้มนิวเคลียส เพื่อสร้างเป็นไรโบโซมต่อไป ดังนั้นนิวคลี
โอลัสจึงมีความสาคัญต่อการสร้างโปรตีนเป็นอย่างมาก เนื่องจากไรโบ
โซมทาหน้าที่สร้างโปรตีน
13
KWS : Biology

14. โครมาทิน (chromatin)
• โครมาทินเป็นเส้นใยของโปรตีนหลายชนิด และกรดนิวคลีอิกชนิดกรดดี
ออกซีไรโบนิวคลีอิก (deoxyribonucleic acid : DNA) เป็นสาร
พันธุกรรมที่มีหน้าที่ควบคุมการทางานของเซลล์และควบคุมการ
ถ่ายทอดลักษณะของสิ่งมีชีวิต หากมีการหดตัวจะถูกเรียกว่าโครโมโซม
(Chromosome)
14
KWS : Biology

15. 15
KWS : Biology

16. ส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์
• เยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane หรือ plasma
membrane หรือ plasma lemma)
• ผนังเซลล์ (cell wall)
16
KWS : Biology

17. cell membrane
17
KWS : Biology

18. • โครงสร้าง ประกอบด้วย ไขมันพวกฟอสโฟลิพิดเรียงตัวเป็น 2 ชั้น
(lipid bilayer)
• หน้าที่ ควบคุมปริมาณและชนิดของสารที่ผ่านเข้าออกจากเซลล์ จึงมี
สมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่าน (semipermeable membrane หรือ
differentiallypermeable membrane)
18
KWS : Biology

19. Cellwall
19
KWS : Biology

20. • โครงสร้าง ประกอบด้วย เซลลูโลส (cellulose) และมีคิวทิน (cutin)ซู
เบอริน (suberin) เพกทิน (pectin) ลิกนิน (lignin)
• หน้าที่ เพิ่มความแข็งแรงและป้องกันอันตรายให้แก่เซลล์พืช และยอม
ให้สารเกือบทุกชนิดผ่านเข้าออกอย่างสะดวก
20
KWS : Biology

21. 21
KWS : Biology

22. cytoplasm
22
KWS : Biology

23. Cytoplasm
• ไซโทซอล (cytosol)
• ออร์แกเนลล์ (organells)
23
KWS : Biology

24. cytosol
• เป็นส่วนของไซโทพลาสซึมมีลักษณะเป็นสารกึ่ง ของเหลว มีอยู่
ประมาณร้อยละ 50 – 60 ของปริมาตรเซลล์ทั้งหมด บริเวณด้านนอกที่
อยู่ติดกับเยื่อหุ้มเซลล์ เรียกว่า เอ็กโทพลาซึม (ectoplasm) บริเวณด้าน
ใน เรียกว่า เอนโดพลาสซึม (endoplasm) เป็นที่อยู่ของออร์แกเนลล์
ต่างๆ เช่น แวคิวโอล ไมโทรคอนเดรีย และเอนโดพลาสมิกเรติคูลัม เป็น
ต้น นอกจากนี้ในไซโทซอลยังอาจพบโครงสร้างอื่นๆ เช่น ก้อนไขมัน เม็ด
สีต่างๆ เป็นต้น
24
KWS : Biology

25. Cyclosis
• เซลล์บางเซลล์มีการไหลของไซโทพลาสซึมไปรอบๆเซลล์ เรียกการไหล
นี้ว่า ไซโคลซิส (cyclosis)
• เกิดจากการหดและคลายของไมโครฟิลาเมนท์ บริเวณเอนโดพลาซึมซึ่ง
มีลักษณะ ค่อนข้างเหลวเป็นที่อยู่ของออร์แกเนลล์ต่างๆ ทาให้เกิดการ
เคลื่อนที่ของออร์แกเนล์ต่างๆ
Cyclosis
25
KWS : Biology

26. organells
• เป็นโครงสร้างที่กระจายอยู่ตามตาแหน่งต่างๆ ในไซโทพลาซึม
• ออร์แกเนลล์แต่ละชนิดมีโครงสร้าง และหน้าที่แตกต่างกัน
26
KWS : Biology

27. เอนโดพลาสมิกเรติคิวลัม
(endoplasmic reticulum : ER)
• ลักษณะเป็นเยื่อบางๆ สองชั้นเหมือนเป็นท่อแบนใหญ่เรียงทบไปทบมา
• มีรูเป็นทางติดต่อกันเอง และเชื่อมกับเยื่อหุ้มนิวเคลียส มี 2 ชนิด คือ
– เอนโดพลาสมิกเรติคิวลัมชนิดผิวขรุขระ (rough endoplasmic
reticulum : RER)
– เอนโดพลาสมิกเรติคิวลัมชนิดผิวเรียบ (smooth endoplasmic
reticulum : SER)
27
KWS : Biology

28. rough endoplasmic reticulum : RER
• มีไรโบโซมเกาะติดที่ผิว
• ทาหน้าที่สังเคราะห์โปรตีนส่งออกไปนอกเซลล์ผ่านกอลไจคอมเพลกซ์
ไปยังส่วนอื่นของร่างกาย
28
KWS : Biology

29. smooth endoplasmic reticulum : SER
• ไม่มีไรโบโซมเกาะที่ผิว
• ทาหน้าที่สร้างไขมันพวกสเตอรอยด์(steroid) เช่น ฮอรร์โมนเพศ คอเล
สเทอรอล
29
KWS : Biology

30. ไรโบโซม (ribosome)
• ประกอบด้วยโปรตีนและกรดไรโบนิวคลีอิก (ribonucleic acid : RNA)
• ไรโบโซมประกอบด้วย 2 หน่วยย่อย คือ
– หน่วยย่อยขนาดเล็ก (small subunit)
– หน่วยย่อยขนาดใหญ่ (large subunit)
• ทาหน้าที่เป็นแหล่งสร้างโปรตีน
30
KWS : Biology

31. 31
KWS : Biology

32. กอลไจคอมเพลกซ์หรือ กอลไจบอดี
หรือ กอลไจแอปพาราตัส
(golgi complex หรือ golgi bodies หรือ golgi
apparatus)
• ประกอบด้วยส่วนที่เป็นถุงแบนๆ คล้ายจาน เรียงซ้อนกันเป็นชั้นๆ หลาย
ชั้น
• ทาหน้าที่สร้างสารคาร์โบไฮเดรตที่รวมกับโปรตีนที่สร้างจาก RERเป็น
ไกลโคโปรตีน (glycoprotein) แล้วส่งออกไปใช้ภายนอกเซลล์
32
KWS : Biology

33. 33
KWS : Biology

34. ไมโทคอนเดรีย (mitochondria)
• มีลักษณะยาวรีและยืดหยุ่นได้
• ประกอบด้วยเยื่อสองชั้น ชั้นนอกผิวเรียบทา หน้าที่ เป็นเยื่อเลือกผ่าน
ชั้นในพับซ้อนไปมาแล้วยื่นเข้าไปข้างใน เพื่อเพิ่มพื้นที่ในการสร้างพลัง-
งานให้แก่เซลล์
• ทาหน้าที่สร้างหรือเปลี่ยนพลังงานจากอาหารอื่นให้เป็นเอทีพี
34
KWS : Biology

35. 35
KWS : Biology

36. ไลโซโซม (lysosome)
• เป็นเวสิเคิล (vesicle) ที่สร้างจากกอลไจคอมเพลกซ์ มีลักษณะคล้าย
ถุงเล็กๆ มีเยื่อหุ้มชั้นเดียว
• หน้าที่ย่อยเชื้อโรคต่างๆ ที่เป็นสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่เซลล์
36
KWS : Biology

37. 37
KWS : Biology

38. แวคิวโอล (vacuole)
• แซปแวคิวโอล(sap vacuole) ทาหน้าที่สะสมสารละลายต่างๆ
รวมทั้งกลิ่นของพืช
• คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล(contractile vacuole) ทาหน้าที่รักษา
สมดุลของน้าและเก็บของเสีย
• ฟูดแวคิวโอล(food vacuole) ทาหน้าที่ย่อยอาหารภายในเซลล์
38
KWS : Biology

39. 39
KWS : Biology

40. พลาสทิด (plastid)
• คลอโรพลาสต์ (chloroplast)
• โครโมพลาสต์ (chromoplast)
• ลิวโคพลาสต์(leucoplast)
40
KWS : Biology

41. chloroplast
• เป็นพลาสทิดที่มีสีเขียว เนื่องจากมีสารพวกคลอโรฟิลล์
(chlorophyll)ภายใน
41
KWS : Biology

42. 42
KWS : Biology

43. chromoplast
• เป็นพลาสทิดที่มีสารที่ทาให้เกิดสีต่างๆ ยกเว้นสีเขียว เนื่องจากมีสาร
พวกแคโรทีนอยด์ ซึ่งทาให้เกิดสีแดง สีส้ม และสีเหลือง
43
KWS : Biology

44. leucoplast
• เป็นพลาสทิดที่ไม่มีสี ทาหน้าที่สะสมเม็ดแป้งที่ได้จากการสังเคราะห์
ด้วยแสง พบในมันแกว กล้วย เผือก มันเทศ มันฝรั่ง และข้าว
44
KWS : Biology

45. เซนทริโอล (centriole)
• เซนทริโอลเป็นออร์แกเนลล์ที่ไม่มีเยื่อหุ้ม มีลักษณะคล้ายท่อ
ทรงกระบอก 2 อัน ตั้งฉากกัน
• แต่ละอันประกอบด้วยหลอดเล็กๆ เรียกว่า ไมโครทิวบูล
(microtubule)เรียงตัวกันเป็นกลุ่ม 9กลุ่ม กลุ่มละ 3 หลอด
45
KWS : Biology

46. 46
KWS : Biology

47. • ไมโครทิวบูล ควบคุมการเคลื่อนไหวของไซโทพลาซึมในเซลล์ ซิเลีย
แฟลเจลลัม และลาเลียงออร์แกเนลล์ภายในเซลล์ ไมโครทิวบูลเรียงตัว
กันเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 2 หลอด ล้อมรอบ ตรงกลางมี 2 หลอด
47
KWS : Biology

48. 48
KWS : Biology

49. 49
KWS : Biology