ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ ΚΟΡΙΝΑ

1. Μιλτιάδθσ Μαλακάςθσ
(Μεςολόγγι 1869 - Ακινα 27 Ιανουαρίου 1943)

2. Ποιοσ ιταν :
• Ο Μιλτιάδης Μαλακάσης, υπιρξε ζνασ από
τουσ ςθμαντικότερουσ ποιθτζσ του
νεοελλθνικοφ λυριςμοφ.
• Αςχολικθκε επίςθσ με τθ μετάφραςθ και τθν
πεηογραφία.

3. Θ ηωι του
•
Γεννικθκε το 1869 ςτο Μεςολόγγι, από πλοφςια
οικογζνεια. Αφοφ τελείωςε το δθμοτικό και το
Ελλθνικό ςχολείο ςτο Μεςολόγγι, χωρίσ ιδιαίτερεσ
επιδόςεισ ςτα μακιματα, τελείωςε το Α' Γυμνάςιο
Πατρϊν και το 1885 πιγε ςτθν Ακινα και μπικε
εςωτερικόσ ςτο ιδιωτικό λφκειο Παπαγεωργίου. ΢τθ
ςυνζχεια γράφτθκε ςτθ Νομικι ΢χολι, κατόπιν πίεςθσ
τθσ οικογζνειάσ του, τθν οποία όμωσ δεν τελείωςε
ποτζ.
•
Θ οικονομικι άνεςθ τθσ οικογζνειάσ του τοφ ζδωςε τθ
δυνατότθτα να αφοςιωκεί ςτθν ποίθςθ και
τθ λογοτεχνία για ολόκλθρθ τθ ηωι του. ΢τθν Ακινα
ζηθςε κοςμικι ηωι και ιταν μζλοσ τθσ Ακθναϊκισ
Λζςχθσ. Σο 1897 γνωρίςτθκε με τον Ελλθνογάλλο
ποιθτι Ηαν Μωρεάσ (Ιωάννθ Παπαδιαμαντόπουλο) και
θ γνωριμία αυτι επθρζαςε αποφαςιςτικά τθν ποίθςι
του και τθ μετζπειτα λογοτεχνικι του πορεία.

4. • Σο 1908 νυμφεφτθκε τθν κόρθ του Επαμεινϊνδα Δελθγιϊργθ,
Ελίηα, και τον επόμενο χρόνο εγκαταςτάκθκε μαηί τθσ
ςτο Παρίςι όπου μπικε ςτον κφκλο του Μωρεάσ που είναι ό
ςθμαντικότεροσ ειςθγθτισ τθσ Μεταςυμβολικισ Γαλλικισ
Ρομανικισ ΢χολισ και ιρκε ςε επαφι με το γαλλικό πνευματικό
κόςμο τθσ εποχισ.
•
Επζςτρεψε ςτθν Ελλάδα το 1915, αφοφ προθγουμζνωσ είχε
ταξιδζψει ςτθ Γερμανία, τθν Κωνςταντινοφπολθ κ.α. Σο 1917
διορίςτθκε κοςμιτορασ και αργότερα διευκυντισ τθσ βιβλιοκικθσ
τθσ Βουλισ.
•
Δεκαοκτϊ χρόνια αργότερα παφκθκε από τθ κζςθ αυτι,
διορίςτθκε όμωσ ξανά το 1936 για να παραιτθκεί τελικά τθν
επόμενθ χρονιά.

5. • Κατά τον ελλθνοϊταλικό πόλεμο του 1940 ο Μιλτιάδθσ
Μαλακάςθσ μαηί με άλλουσ Ζλλθνεσ λογίουσ
προςυπζγραψε τθν Ζκκλθςθ των Ελλινων Διανοουμζνων
προσ τουσ Διανοοφμενουσ ολόκλθρου του Κόςμου με τθν
οποία αφενόσ μεν καυτθριαηόταν θ κακόβουλθ ιταλικι
επίκεςθ, αφετζρου δε, διιγειρε τθν παγκόςμια κοινι
γνϊμθ ςε επανάςταςθ ςυνειδιςεων για κοινό νζο
πνευματικό Μαρακϊνα.
• Θ οικογζνεια του Μαλακάςθ είχε ενεργό ςυμμετοχι ςτθν
επανάςταςθ του 1821. Ζηθςε τα τελευταία χρόνια τθσ ηωισ
του αποτραβθγμζνοσ ςτο ςπίτι του ςτο Ψυχικό και πζκανε
ςτο νοςοκομείο Ευαγγελιςμόσ από καρκίνο ςτισ 27
Ιανουαρίου του 1943.

6. • Σὸ 1924 τιμικθκε μὲ τὸ ἖κνικὸ Ἀριςτεῖο Γραμμάτων. Ἀπὸ τὸ
1917 ὡσ τὸ 1935 καὶ ἀπὸ τὸ 1936 ὡσ τὸ 1937 διθφκυνε τὴ
Βιβλιοκικθ τῆσ Βουλῆσ. Διετζλεςε καὶ πρόεδροσ τῆσ
἗ταιρείασ ἗λλινων Λογοτεχνῶν.
• ἖νδιαφζρον παρουςιάηουνε τὰ ποιιματα ποὺ
δθμοςιευκικανε μὲ τὸ γενικὸ τίτλο «Μεςολογγίτικα». Σὰ
ποιιματα αὐτὰ κινιςανε τὸ ἐνδιαφζρον τοῦ λογοτεχνικοῦ
κόςμου καὶ ςῴηονται γράμματα πρὸσ τὸν Μιλτιάδθ
Μαλακάςθ, ποὺ τὸν ςυγχαίρουνε καὶ τὸν ἐπαινοῦν. Μεταξὺ
αὐτῶν ὁ Κ.Π. Καβάφθσ καὶ ὁ Νίκοσ Καηαντηάκθσ.

7. Βροχή
Ἔξω βροχὴ κι ἀπ᾿ τὸ παράκυρο
Μαῦρεσ οἱ ςτζγεσ, μαῦροι οἱ δρόμοι,
Δὲν πζφτουν ἀπ᾿ τὰ μάτια δάκρυα,
Ποῦ μιὰ βαρειὰ τὰ πνίγει γνϊμθ.
Τὰ ςφγνεφα ποὺ ἀνεμοδζρνονται
Καὶ ςιγαλὰ βογκοῦν καὶ κλαῖνε,
Δὲ ςζρνουν τὴν ψυχι μου ςκλάβα
τουσ,
Μ᾿ ὅλα τὰ μυςτικὰ ποὺ λζνε.
Κάποτε μζς᾿ ἀπ᾿ τὸ παράκυρον,
Ὅπωσ κακόςουν ςτὸ πλευρό μου,
Κφτταηα ςτὰ γλαρὰ τὰ μάτια ςου
Τὴ κλιβερὴ βροχὴ τοῦ δρόμου.
Κ᾿ ἔβλεπα ἀκόμα, πιὸ μακρφτερα,
Μζςα ςτὰ μάτια ςου καὶ πάλι,
Τὰ ςφγνεφα ποὺ τὰ ταξίδευε
Στὸν οὐρανὸ ἡ ἀνεμοηάλθ. Η ςυνεχεια
Ἔξω βροχι, κι ἀπ᾿ τὸ παράκυρο
Μαῦρεσ οἱ ςτζγεσ, μαῦροι οἱ
δρόμοι,
Δὲν πζφτουν ἀπ᾿ τὰ μάτια
δάκρυα,
Ποὺ μιὰ βαρειὰ τὰ πνίγει
γνϊμθ.
Τὰ ςφγνεφα ποὺ τϊρα
κρζμονται,
Καὶ χαμθλϊνουν κι ὅλο
βρζχουν,
Δὲν κακρεφτίηονται ςτὰ μάτια
ςου,
Κι ἄλλουσ κρυφοὺσ καχμοὺσ
δὲν ἔχουν...

8. Στὸ κοχύλι
•
•
•
•
•
•
•
Μζςα ςτὸ κοχφλι κλείνω
Φλάουτα καὶ βιολιά·
Σὴν ψυχι μου παραδίνω
΢᾿ ἄυλθ ἀγκαλιά.
Ὤ! δὲν ξάνοιξαν τὰ μάτια,
Μιτ᾿ ὁ πλάνοσ νοῦσ,
Σ᾿ ἀκεμελίωτα παλάτια
΢τοὺσ ὠκεανοφσ!
Ρίχνω ςίδερα, ἁλυςίδεσ
Σρίγυρεσ, βαρειζσ,
Σὶσ παλιζσ μου τὶσ φροντίδεσ,
Σὶσ ἀπελπιςιζσ.
Κι ὅπωσ ηῶ ςτιγμὲσ τὶσ ὦρεσ,
Ὧρεσ τοὺσ καιροφσ,
Δρζπω καὶ ςτὶσ ἄγριεσ μπόρεσ,
Ρόδα τοὺσ ἀφροφσ.
Ἔξω ἀπὸ τὸν ἴδιο ἐμζνα,
Πρϊτθ μου φορά,
Μὲ τοῦ γλάρου τ᾿ ἀνοιγμζνα
Πζτομαι φτερά.
Καὶ βυκῶ μὲ τὸ δελφίνι
Ποὺ ἄςτραψε μὲ μιᾶσ,
Μὲσ ςτὴν ἀπεραντοςφνθ
Σῆσ ἀλθςμονιᾶσ...
΢τὸ κοχφλι μζςα κλείνω
Φλάουτα καὶ βιολιά...

9. Ὁ Τάκη-Πλούμας
•
•
•
•
•
΢τὰ παιδικά μου χρόνια, ὁ πιὸ μεγάλοσ
Ἀξάδερφόσ μου μ᾿ ἔπαιρνε μαηὶ
΢τὰ πανθγφρια, ποὺ ἤτανε, παρ᾿ ἄλλοσ,
Πρῶτοσ ςτὴν ὀμορφιὰ καὶ ςτὴν ὁρμι.
Σί ὡραῖοσ! τὸν κυμοῦμαι, ἀςτροβολοῦςε
Καβάλα ςτὸ φαρί του, βυςςινιὰ
Φζρμελθ χρυςοκζντθτθ ἐφοροῦςε,
Γιουρντάνια ἀπὸ βενζτικα φλουριά.
Σοῦ Καπετὰν παςᾶ φόραε τὴν πάλα
Καὶ τὸ χαρμπὶ τοῦ Μπότςαρθ, καὶ δυό,
΢τῆσ ςζλασ του δεξόηερβα τὴ ςπάλα
Πιςτόλια ἀπὸ τ᾿ Ἀλῆ τὸ κθςαυρό.
Φουςτανελίτςα φόραε ηυγιαςμζνθ
Καὶ κάλτςεσ καὶ τςαροφχια φουντωτά,
Παραγγελιὰ ἀπ᾿ τὰ Γιάννενα φερμζνθ,
Γαντηοφδια πρεβεηάνικα ἀςθμιά.
Ἔτςι ςιαγμζνοσ κ᾿ ἔχοντασ ςτὸν ὦμο
Σὸ καριοφίλι, χαίτθ καὶ λουριὰ
΢τὸ χζρι του, ἐλαμπάδιηε τὸ δρόμο,
Χυμϊντασ ἀπ᾿ τὴν Πφλθ τὴν πλατειά.
•
•
•
•
Κι᾿ ἐγϊ, λίγο ξωπίςω του, ὅλο κάμποσ,
΢τὸ γριγορο ἀλογάκι μου κι᾿ ἐγϊ.
Δυνόμουν νὰ τὸν φτάνω, κι᾿ ἤμουν ςάμπωσ
Νἄχα φτερά, κορμάκι ἀερινό.
Κι᾿ ὡσ τρζχαμε, κυμᾶμαι, τὰ κλειςμζνα
΢τὸ τουνεηὶ φεςάκι του ςγουρά,
΢κόρπια τριγφρα, φζγγανε, ςὰν ἕνα
Γνεφάκι ἀπ᾿ ἀναμμζνθ ἀκθμωνιά.
Κι᾿ ὡσ πφρωνεν ἀκόμα ςτὴ φευγάλα
Σρικυμιςμζνοσ κι᾿ ὅλοσ μὲσ ςτὸ φῶσ,
Χρυςόχυτοσ μοῦ ἐφάνταηε καβάλα,
΢ὰν τὸν Ἅθ-Γιϊργθ, λίγο πιὸ μικρόσ.
Ὢ τὸ λεβζντθ τοῦ Μεςολογγιοῦ μασ,
Σὸν ἥλιο τῆσ αὐγοφλασ μου ηωῆσ!
Καὶ νὰ μετρῶ καὶ νἆναι ὁ Σάκθ - Πλοφμασ
Σριάντα τρία χρόνια μὲσ ςτὴ γῆσ...

10. Ὁ ποιθτικόσ τθσ λόγοσ, ςὲ γενικὲσ γραμμζσ, ςτρζφεται ςτὸ ἐςωτερικὸ τοῦ ἀτόμου κι ἀπὸ κεῖ ἀντλεῖ ςτοιχεῖα μὲ
τὰ ὁποῖα διαμορφϊνει μία ποιθτικὴ μὲ ἐλάςςονεσ τόνουσ, ὅπου ἐπιβιϊνουν ἐπιδράςεισ ἀπὸ τὸ ρομαντιςμό, τὸν
παρναςςιςμό, τὴ ςολωμικὴ ποίθςθ, ςυγχωνευμζνεσ κάτω ἀπὸ τὴν καταλυτικὴ καὶ ἰςχυρὴ ἐπίδραςθ τοῦ
ρεφματοσ
τοῦ
ςυμβολιςμοῦ.
΢χετικὰ μὲ τὶσ γλωςςικὲσ ἐπιλογὲσ τοῦ Μαλακάςθ, ςυναντᾶμε ςυχνὰ ςφνκετεσ καὶ παραςφνκετεσ λζξεισ:
καλαςςοδζρνεςαι,
τετράξανκο,
ὀνειροπλανεμζνθ,
νυχτοπαρορίτρα,
ὀνειροπλάνταχτθ,
δακρυοςταλαχτίτρα, πονόδαρτθ, ποκοπλάνταχτοσ, ἀγριομάνιςμα, νεραϊδογζννθτεσ, ποροφάγγαρο,
ἀλαφροδάχτυλοσ, χρυςοφτζρουγο, χαμθλογλζφαρθ, ἀκροβλεφαρίδα, καλαςςοπινθμζνο, πολυφίλθτοι
κ.ἄ. Ἡ γλωςςοπλαςτικὴ αὐτὴ ςυνικεια, ποὺ υἱοκετεῖται καὶ ςτὶσ μεταφράςεισ ποιθμάτων ἀπὸ τὴν ξζνθ
λογοτεχνία, δείχνει τὴν ἐμμονὴ τοῦ Μαλακάςθ ςὲ μιὰ ἐπιμελθμζνθ κακαρὰ ποιθτικὴ γλῶςςα,
διαφορετικὴ ἀπὸ τὴ γλῶςςα τῆσ κακθμερινότθτασ. Ἡ ποιθτικὴ γλῶςςα γίνεται τὸ πεδίο δεξιοτεχνικῶν
γλωςςικῶν ςυνδυαςμῶν καὶ εὐρθματικότθτασ. Εἶναι χαρακτθριςτικὸ ὅτι ὁ Μαλακάςθσ εἶχε καταρτίςει
καὶ ἀλφαβθτικὸ λεξιλογικὸ εὑρετιριο, ὅπου ςθμείωνε τὶσ ςπάνιεσ, κατὰ τὴ γνϊμθ του, λζξεισ καὶ τὶσ
χρθςιμοποιοῦςε κατὰ περίπτωςθ
΢τὸ Μαλακάςθ ςυναντᾶμε τολμθροφσ, καὶ ὄχι οἰκείουσ, γιὰ
τὴν ἐποχι του, ςυνδυαςμοφσ:
Ἕνα καράβι πνίγεται
Μζςα ςὲ πφρινο αἷμα
ἢ ὑγρὴ φωτιὰ ἢΣὰ δίχτυα ἂσ τρίηουν μοναχὰ τῶν ἀραχνῶν

11. Ευχαριςτϊ που με παρακολουκιςατε!
Ακαναςιάδου Κορίνα