1. KUR SAVAŞI VE PAZAR
PAYLAŞIMININ EKONOMİ
POLİTİĞİ
Prof. Dr.Havva TUNÇ

3. Kur savaşı nedir?
2007 Sistemik Finans Krizin ekonomiler üzerinde daraltıcı (durgunluk )
etkileri minimize etmek için izlenen gevşek para politikası ve
müdahalelerin sonucu: Kur Savaşı

4. Merkez bankaları ve kur
savaşları
Sistemik kriz,
FED,ECB,BOJ gibi
Merkez Bankaları
geniş letici para ve
düş ük faiz politikası
sonucu, Artan likidite
hacmi ve
ekonomilerin kar
arayış ları kurlara
dolaylı müdahale
değ er kaybı:Kur

5. Sistemik kriz ve kur savaşı
Parasal geniş leme
sonucu
gerçekleş en
tartış maların
baş lığ ı Kur
Savaş ları olup
nedeni Pazar
Paylaş ımıdır.
Uygulayan da
merkez bankaları.

6. Merkantilist düşünce
Sistemik kriz ve çözümü : reel piyasalar
Makro ekonomik göstergelerdeki beklenen olası
iyileş me finansal piyasa ve enstrümanlarıyla değ il
de reel piyasalardaki geliş meyle elde edileceğ i
merkantilist düş ünceyi gündeme taş ıdı.

7. Merkantilist felsefe nedir?
17.yy sonlarında,
Merkantilist felsefeye
göre ülkelerin refah
artış ı ülkeye giren
değ erli maden
stokundaki artış a
bağ lıydı.
Değ erli maden
stokundaki artış
ülkelerin ticaret
hacmindeki büyüklüğ e,
yani ihracatın artmasıyla
olasıydı.
21.yy da sistemik finans
krizi17.yy merkantilist
felsefeyi tekrar gündeme
taş ımış tır.
Ancak dinamikler farklı.

8. Kur savaşı meali devalüasyon
“Kur savaş ı” meali
“Devalüasyon”dur.
Ulusal paranın yabancı para
cinsinden değer kaybına
devalüasyon denir.
Sabit Döviz kuru sistemi
uygulandığı 1970’lerde
ülkeler
özellikle gelişmişlik sürecini
tamamlamayan ekonomiler
mini
devalüasyon yaparlardı, sık
aralıklarla ve bir devlet

9. Döviz kuru
Ulusal paranın yabancı
para para cinsinden
değerine döviz kuru denir.
Döviz kurunu, döviz
piyasası iç dinamikleri olan
döviz arz ve talebi belirler.

10. FED ne yapıyor?
FED’in parasal geniş leme ve düş ük faiz politikası
piyasayı likiditeye boğ du. Etkisi zaman alacak. 2013
ilk 3ayı ABD ekonomisinde iyileş me ,etkinin
göstergesi.

11. Sermaye tam mobil ama
mallar..
Sermayenin özgürleş mesi,
(uluslararasılaşması) MB
ulusal paralarının değ erini
düş ük tutmak amacıyla
döviz kurlarına dolaylı
müdahalelerin temel nedeni
uluslararası mal piyasasının
paylaş ımından daha fazla
pay alıp ekonomilerinin
durgunluktan çıkmalarını
hızlandırmak. Yani Paranın
devalüe edilmesi.

12. Kur savaşları neyi hatırlattı?
Kurlara yapılan bu müdahalelerle
(devalüasyon) reel piyasalar eski popülaritesine
kavuş acak mıdır? Kavuş unca beklentiler
gerçekleş ecek mi?

13. Sermayenin Serbestleşmesi
Reel piyasaların özellikle imalat sanayinin
azalan kar hadleri sermayenin özgürleş mesiyle
finans piyasalara yatırımın artması ve finansal
araçların zenginliğ i ve artan finansal karlar.

14. Finans merkantilizme karşı
Finansal krizlerin tekrarlama aralığ ının daralması
ve krizlerden çıkış süresinin uzaması, krizlerin
ekonomiler üzerindeki yıkımı ve 2007 krizi. Ve
durgunluk merkantilist felsefeye kaybettiğ i eski
itibarını kazandıracak gibi gözükmektedir.

15. Bu bir kur savaşı mıdır?

16. Bu bir kur savaşı
Çin, parası Yuanı, Amerikan Dolarına
endeksleyerek haksız rekabeti baş lattı. Ama
kimse fark etmedi.
Yuan, Amerikan dolarına endekslenince
dolardaki değ er kayıpları Çin mallarının
uluslararası mal piyasasında avantajını kat be
kat artırdı. Bunun Üretim faktörleri avantajı
olduğ u söylendi. Gerisi fazla tartış ılmadı.
Baş langıçta ülkeler durumu algıladılar ama
üzerinde durmadılar.

17. Kur savaşının gizli
başlatıcısı:Çin

18. Kur savaşının gizli
başlatıcısı:Çin
ABD, Çin tarafına parasının değ erini gözden
geçirmesi konusunda uyardı gibi.
Çin sahip olduğu avantajı kaybetmemek ve mal
piyasasında etkinliğini,düşük birim fiyat anlamında,
pazarda varlığı algılanıncaya kadar, dolara endeksliği
devam etti.
Ve nihayetinde 2011 sonlarında parasını dolara
endeksliğinden kaldırıp piyasa koşullarına terk etti.
Bu arada Çin, sahip olduğ u 2,5 trilyon dolar
üzerindeki döviz rezervini kurlara müdahale etmek,
ticarette pazar payını artırmak için kullandı ve
kullanmaktadır. Örneğin Çin 2010 Eylülünde büyük
miktarlarda Japon tahvili alarak Japon Yeninin hızla
değ er kazanımına yol açtı.

19. BOJ ve Japonya
Uzunca bir süredir
Amerikan doları karşılığı
100 Yen, 80 oldu.(Çin
para politikası
nedeniyle)
BOJ Yen satıp Doları
aldı ve Dolar/ Yen kuru
80’den 85’e ve faiz
oranını sıfıra indirerek
kurdaki müdahalesini
destekledi.Ama burada
asılı kaldı.

20. FED ve parasal genişleme: kur
savaş ı
Amerikan Merkez Bankası(FED)’in parasal geniş lemesi 3 trilyon
Doları bulmuş tur. Faiz sıfıra yakın.Dolardaki miktarsal artış , Euro
karş ısında değ er kaybını kaçınılmaz kılmaktadır. Düş ük faiz bunu
destekliyor

21. ECB ve parasal genişleme: kur
savaş ı?
Avrupa’da ECB Euro bölgesi tahvillerini satın
alarak FED benzer parasal genişleme yapmakta
ama faizler yüksek.

22. Kur savaşı yayıldı
Kore’nin ve İ sviçre’nin(Frank) ulusal para birimlerinin
değerini düşürmek için müdahaleler yapmakta.
Brezilya para biriminin değerinin yükselmesini
önlemek için stopaj oranı yükseltti.

23. Türkiye kur savaşının neresinde
FED varlık alımlar ile piyasaya para sunmaya devam ediyor.
Dolar / Dolar değ er kazanımı içersinde 1.82 oldu. Son 10 gün
TL
içersinde %2 değ er kaybı TL’de oldu. TCMB etkin değ il etkilenen
ülke.G.Kıbrıs nedeniyle Euro/ Dolar1.27.Dolar sunumuna rağ men
dolar değ er artımı içersinde?

24. BOJ ve Japonya İktidar:Abe
Parasal genişleme yanlısı Mr.Shnizo ABE’nin
2013 Aralığında Japonya Başbakanı oldu ve
90.25 Yen son iki buçuk yılın en düşük değeri
ve şu an 95.00 dolaylarındadır.
Liberal Başbakan ABE’nin para ve kur
politikası Çin ile var olan kriz özellikle kur
savaşı tekrar gündeme geldi.

25. Japonya’nın değişen politik
yüzü
BOJ’un izleyeceğ i gevş ek para ve kur
politikasıyla yenin dolar karş ısında değ er
kayıpları sürecek gibi gözükmektedir.

26. Durgunluğa çözüm-I
Döviz kurları üzerinde merkantilist bir
rekabetin gündemde olduğ u ve bu rekabetin
ilerde daha da ş iddetlenebileceğ inden
dikkatler merkez bankaların izledikleri
politikalara yöneldi.

27. Durgunluğa çözüm-II
Durgunluktan çıkmanın tek koşulu artan ticaret hacmi :
üretim artış ı istihdam artış ı ve kurlara müdahale
gündemde

28. Durgunluğa çözüm-III
Durgunluktan kurtulmak için, ticareti
artırmanın ve/veya dünya ticaret içinde payını
yükseltmenin yolu değ ersizleş miş kurla olası.

29. Durum değerlendirmesi
Küresel Finansal Krizin ülke ekonomileri
üzerinde yarattığ ı sarsıcı ve yıkıcı etkinin
olumsuzluklarını elimine etmek için çözümü dış
ticaret (dış talep) gören dünya ekonomileri
ticaretteki pazarın paylaş ımında pay almanın en
kolay yolunun ulusal paranın diğ er paralar
karş ınsındaki değ er kaybıyla olabileceğ i
düş üncesindedirler.
Büyük döviz rezervlerine sahip ülke ekonomileri
bu avantajlarını sonuna kadar kullanmakta(Çin‘in
yaptığ ı gibi).

30. Merkez-Periferi
ANCAK, Merkezde bulunan geliş miş ülke
ekonomilerin periferide bulunan geliş en
ekonomilerin pazarını elde etmek ya da pazarında
pay almak kur müdahaleleri ile olası olmakla
beraber yeterli değ ildir.

31. Çözüm-I
Pazarın paylaş ımı beraberinde istihdam
artırmak gibi içsel dinamikleri harekete
geçirerek durgunluktan çıkış ta önemli bir
çözüm.

32. Çözüm: savaş ve paylaşım mı?
Günümüzde bu farklı dinamikler aktive
edilmedikçe sadece kur savaş ları ile sistemik
durgunluktan(krizden) kurtulmak kısa sürede
olası değil.

33. Kur savaşı işe yarar mı?
Misilleme yapılamazsa. Bunalım ve kriz
dönemlerinde kur manipülasyonları ülke
ekonomilerine avantajlar sağ labilmektedir.

34. Kur savaşı neyi bozar?
Ülke ekonomilerin
krizden çıkış sürelerinin
uzatır.
(Çözüm sorun olabilir)
Piyasa kuralları sistemin
sağ lıklı iş lemesi içindir.
Sistemdeki kırılmalar
karş ısında kuralların
çiğ nenmesi, bozulma ve
kırılganlığ ı daha da
artırır.