3. Νίκος, Πέτρος Ε’3
• Μπορεί η δική μας λαογραφία να μας έχει
μάθει πως τα Χριστούγεννα δεχόμαστε...
επισκέψεις από καλικάντζαρους, όμως στην
Νορβηγία έχουν έναν ακόμα πιο σκοτεινό
μύθο. Σύμφωνα με αυτόν, κάθε παραμονή
Χριστουγέννων μάγισσες και διάφορα άλλα
δαιμόνια πνεύματα αναζητούν από τις αυλές
των σπιτιών σκούπες, που κλέβουν και
χρησιμοποιούν για να πετάξουν. Γι' αυτό
είναι παράδοση οι Νορβηγοί να κρύβουν τις
σκούπες το βράδυ εκείνο προκειμένου να
κακά πνεύματα να μην πλησιάσουν το σπίτι
τους.
4. Νίκος Πέτρος
• Η παράδοση στη Νορβηγία
υπαγορεύει ότι οι μάγισσες και τα
κακά πνεύματα εμφανίζονται την
Πρωτοχρονιά και κλέβουν τα
σκουπόξυλα των Νορβηγών και
πετάνε μακριά. Για αυτό και οι
άνθρωποι, κρύβουν τα
σκουπόξυλα και οτιδήποτε
σχετικό, ένα βράδυ πριν, ώστε να
«προλάβουν» το κακό.
6. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Τ.- ΒΙΚΤΩΡΙΑ Μ.
• Τα Κάλαντα, ή Καλήμερα, ή άσματα του
αγερμού είναι τραγούδια με θρησκευτικό
κυρίως χαρακτήρα και όχι μόνο.
Λέγονται κυρίως από παιδιά, σε
συγκεκριμένες μέρες του χρόνου, από
πόρτα σε πόρτα και συνοδεύονται
πάντοτε από φιλοδώρημα από τους
νοικοκύρηδες προς τους καλαντιστές.
7. ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΩΝ
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ!!!
• Τέτοια τραγούδια λέγονταν τα Χριστούγεννα, την
Πρωτοχρονιά, τα Φώτα, το Σάββατο του Λαζάρου, την
Κυριακή των Βαΐων και το βράδυ της Ανάστασης.
Παλαιότερα δε είχαμε τα χελιδονίσματα, την περπερούνα,
τον Μάν, τον κλήδονα, το τραγούδι του Ζαφείρη στην
Ήπειρο, του Λειδινού στην Αίγινα. Σήμερα έχουν παραμείνει
κυρίως τα κάλαντα των Χριστουγέννων και της
Πρωτοχρονιάς.
8. ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!!!
Η ονομασία “Κάλαντα” προέρχεται από τις
αρχαίες Ρωμαϊκές Καλένδες (σ.σ δική μου
-calenta :που διαμορφώθηκε από το ελληνικό
ρήμα καλώ), που ήταν γιορτές που γίνονταν στην
αρχαία Ρώμη κατά τις πρώτες πέντε ή επτά μέρες
κάθε μήνα. Στη διάρκειά τους που ήσαν μέρες
αργίας, επικρατούσε μεγάλη ευθυμία και γίνονταν
μεγάλες ολονύχτιες διασκεδάσεις οινοποσίες,
μεταμφιέσεις και όργια. Ήταν δε ιδιαίτερα
λαμπρές οι καλένδες του Γενάρη που συνέπιπταν
με την αρχή του χρόνου και τις γιορτές προς τιμή
του θεού Ιανού (εξ’ ου και ο Ιανουάριος).
9. Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΑ
ΚΑΛΑΝΤΑ!!!
• Παρ’ όλο όμως που τα κάλαντα πήραν την ονομασία
τους από τις Ρωμαϊκές Καλένδες η προέλευσή τους είναι
αρχαία ελληνική - από το έθιμο της Ειρεσιώνης. -
Πέρασαν μετά στο Βυζάντιο και έφτασαν μέχρι τις μέρες
μας.
H Ειρεσιώνη ήταν ένα έθιμο της αρχαίας Ελλάδας που
εγίνετο δυο φορές το χρόνο. Μια την Άνοιξη για να
παρακαλέσουν τους θεούς να προστατέψουν τη σοδειά, και
μια το Φθινόπωρο για να τους ευχαριστήσουν για την καλή
συγκομιδή που είχαν.
10. Για την ιστορία!!!
Τα κάλαντα είναι από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται ακόμη και
σήμερα με τα παιδιά να γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και μαγαζιά
μόνα ή με παρέα και να τραγουδούν τα κάλαντα με το
τριγωνάκι στο χέρι! Η λέξη "κάλαντα" προέρχεται από τη
λατινική «calenda», που σημαίνει αρχή του μήνα. Πιστεύεται ότι
η ιστορία τους προχωρεί πολύ βαθιά στο παρελθόν και
συνδέεται με την Αρχαία Ελλάδα. Βρήκαν, μάλιστα, αρχαία
γραπτά κομμάτια παρόμοια με τα σημερινά κάλαντα
(Ειρεσιώνη στην αρχαιότητα).
11. Merry Christmas!!!
Τα παιδιά της εποχής εκείνης
κρατούσαν ομοίωμα καραβιού που
παρίστανε τον ερχομό του θεού
Διόνυσου. Άλλοτε κρατούσαν κλαδί
ελιάς ή δάφνης στο οποίο κρεμούσαν
κόκκινες και άσπρες κλωστές. Στις
κλωστές έδεναν τις προσφορές των
νοικοκύρηδων.
13. ΜΑΥΡΟΣ ΠΗΤ ΣΤΗΝ
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
Είναι μία από τις πιο δημοφιλείς παραδόσεις των
Χριστουγέννων στην Ολλανδία, αλλά σύμφωνα με
κάποιους αξιωματούχους των Ηνωμένων Εθνών
υποκρύπτει ρατσισμό κατά των μαύρων και καλό θα ήταν
να καταργηθεί. Ο Sinterklaas, ο Αγιος Βασίλης, φτάνει
τέτοια εποχή, μέσα Νοεμβρίου, στη χώρα μαζί με τον πιστό
ακόλουθό του: τον «Μαύρο Πιτ». Τον ρόλο του Μαύρου Πιτ
υποδύεται πάντα κάποιος λευκός με βαμμένο κατάμαυρο
το πρόσωπο, περούκα με αφρικανικά κατσαρά μαλλιά και
μεγάλο, κατακόκκινο στόμα.
14. ΜΑΥΡΟΣ ΠΗΤ ΣΤΗΝ
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
– Όταν στις 15 Φεβρουαρίου 1925, ο Πητ πρωτοεμφανίστηκε στην
οθόνη σαν βασικός πρωταγωνιστής, ήταν στην ταινία Alice
Solves The Puzzle -τρία χρόνια πριν από τον κυριότερο
χαρακτήρα της Ντίσνεϋ, το Μίκυ Μάους [8]
- που αποτέλεσε μέρος
μιας σειράς ασπρόμαυρων ταινιών. Τότε ο Ντίσνεϋ
πειραματιζόταν με την εμφάνιση κινουμένων σχεδίων και
ηθοποιών μαζί . Μέσα σ'αυτήν την ταινία των επτά λεπτών, ένας
αντιπαθητικός τύπος προσπαθεί να κλέψει το σταυρόλεξο που
λύνει η μικρή Αλίκη. Έίναι ο λαθρέμπορος Μπούτλεγκ Πητ-Πητ,
ο οποίος δημιουργήθηκε μετά τον Τζούλιους, τον γάτο του
κοριτσιού.[9]
Είναι συλλέκτης σπάνιων σταυρολέξων και ζητά από
αυτήν να του το δώσει γιατί είναι το μόνο που του λείπει. Αυτή
αρνείται και έτσι αυτός αρχίζει να την κυνηγάει. Τελικά θα
γλιτώσει γιατί την σώζει ο φανταστικός γάτος της. Μετά αυτή
ανακαλύπτει την τελευταία φράση στο παζλ και αυτό είναι το
τέλος.[10]
15. ΣΤΕΛΙΟΣ Κ. ΜΙΧΑΛΗΣ Π.
Η προέλευση του Μαύρου Πιτ
εξαρτάται από την πηγή σας.
Σύμφωνα με τη λαογραφία και
ορισμένους ιστορικούς, έχει ιστορία
300 ετών και δημιουργήθηκε στις
αρχές ή στα μέσα του 18ου αιώνα.
Κάποιοι λένε ότι ήταν μια δαιμονική
φιγούρα που έβαζε τα άτακτα
παιδιά στον σάκο του και τα
μετέφερε μακριά από την πατρίδα.
Αλλοι λένε ότι είναι ένας
απελευθερωμένος σκλάβος και το
γεγονός ότι επιλέγει να μείνει και
να βοηθήσει τον Sinterklaas είναι
απόδειξη της ευγνωμοσύνης του.
17. ΔΕΣΠΟΙΝΑ Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
Κ. –ΜΕΡΟΣ 1/4
• Οι στοίβες από ωραία τυλιγμένα δώρα κάτω
από το στολισμένο δένδρο,
πρωτοεμφανίστηκαν στη Βικτωριανή εποχή. Η
ανταλλαγή των δώρων το χειμώνα έχει πολύ
παλαιότερες ρίζες. Οι αρχαίοι Ρωμαίοι
αντάλλασσαν μικρά δώρα που ονομάζονταν
«strenae» και ήταν κλαριά από το άλσος της
θεάς strenae.
• Αργότερα, τα δώρα έγιναν πιο δαπανηρά, τα
οποία ήταν σύμβολα καλών ευχών για το
ερχόμενο έτος, όπως: ζαχαρωτά, για να είναι
γλυκός ο καινούργιος χρόνος, ή χρυσός, ασήμι
και χαλκός, για να είναι προσοδοφόρος.
18. ΔΕΣΠΟΙΝΑ Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
Κ.- ΜΕΡΟΣ 2/4
• Την 1η Ιανουαρίου, οι Γάλλοι εργένηδες,
πρόσφεραν γλυκά στους φίλους που τους
φιλοξένησαν και τους περιποιήθηκαν κατά την
διάρκεια της χρονιάς. Σήμερα , τα δώρα,
παίρνουν τη θέση κάτω από το στολισμένο
δένδρο. Δίδονται από τη παραμονή του Αγίου
Νικολάου (5 Δεκεμβρίου), μέχρι τη παραμονή
των Φώτων (5 Ιανουαρίου). Τα φέρνει ο Αγιος
Βασίλης και σε άλλες χώρες ο Άγιος
Νικόλαος, ο οποίος μπαίνει από τη καμινάδα
και γεμίζει τις κρεμασμένες στο τζάκι κάλτσες,
με όποιο δώρο του έχουν ζητήσει τα παιδιά.
19. ΔΕΣΠΟΙΝΑ Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
Κ.- ΜΕΡΟΣ 3/4
• Το έθιμο λέγει οτι ο Άγιος Νικόλαος
προσπαθώντας να βοηθήσει τις τρείς (3)
κόρες ενός ξεπεσμένου αριστοκράτη να
παντρευτούν, κατάφερε να συγκεντρώσει
τρία (3) σακούλια χρυσάφι και να τα ρίξει
κρυφά από τη καμινάδα του σπιτιού. Ένα
από αυτά, έπεσε μέσα σε μιά κάλτσα που
ήταν κρεμασμένη στο τζάκι για να
στεγνώσει. Στην Ολλανδία ο Άγιος
Νικόλαος, τυλίγει τα δώρα, ώστε να είναι
δύσκολη η αναγνώρισή τους και τα
συνοδεύει με ένα ρητό, που φέρνει σε
αμηχανία τον παραλήπτη.
20. ΔΕΣΠΟΙΝΑ Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
Κ.- ΜΕΡΟΣ 4/4
• Στα Σουηδικά τα χριστουγεννιάτικα δώρα
λέγονται «julklappur», «klappa» σημαίνει
κτυπώ και αυτός που δίνει το δώρο, συνήθως
κτυπά την πόρτα, πετά τα δώρα στο σπίτι και
φεύγει γρήγορα , για να μην τον αναγνωρίσουν.
• Στη Νότια Ιταλία, τα παιδιά παίρνουν τα δώρα
τους από τη Befana, μια μάγισσα πάνω σε μιά
σκούπα, που εμφανίζεται στις 5 Ιανουαρίου.
• Στη Ισπανία, τη νύχτα της 5ης Ιανουαρίου, οι
τρείς μάγοι, «Los leyes Magos», είναι αυτοί
που μοιράζουν δώρα σε όλα τα παιδιά.
21.
22.
23. ΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΑ ΤΗΣ
ΚΑΤΑΛΩΝΙΑΣ
• Τα παιδιά στην Καταλονία,Τα παιδιά στην Καταλονία,
ακολουθούν και εκείνα ένα έθιμο,ακολουθούν και εκείνα ένα έθιμο,
που τα θέλει να φροντίζουν έναπου τα θέλει να φροντίζουν ένα
κούτσουρο από τις 8 Δεκέμβρη μέχρικούτσουρο από τις 8 Δεκέμβρη μέχρι
την αλλαγή του χρόνου. Τα παιδιά,την αλλαγή του χρόνου. Τα παιδιά,
πρέπει να το έχουν σκεπασμένο μεπρέπει να το έχουν σκεπασμένο με
μία κουβέρτα και να το ταΐζουν κάθεμία κουβέρτα και να το ταΐζουν κάθε
απόγευμα με «Turron», δηλαδή τοαπόγευμα με «Turron», δηλαδή το
μαντολάτο, ώστε να το κρατούνμαντολάτο, ώστε να το κρατούν
ζεστό και καλοταϊσμένο για ναζεστό και καλοταϊσμένο για να
μπορέσει να «αφοδεύσει» πολλάμπορέσει να «αφοδεύσει» πολλά
γλυκά την Πρωτοχρονιά.γλυκά την Πρωτοχρονιά.
25. ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ Ε3
• Την πρώτη μέρα κάθε νέου έτους, είθισται να
κόβουμε μία βασιλόπιτα μέσα στην οποία έχει
τοποθετηθεί ένα φλουρί. Σε εκείνη ή εκείνον που
θα τύχει το κομμάτι με το φλουρί, το νέο έτος θα
του φέρει γούρι. Γιατί, όμως, έχει καθιερωθεί
αυτό; Ποιες είναι οι ρίζες του εθίμου;
26. ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ Ε3
• Κατά το ελληνικό έθιμο, το βράδυ της παραμονής
της πρωτοχρονιάς, οικογένεια και φίλοι
συγκεντρώνονται γύρω από το εορταστικό τραπέζι.
Πάνω σε αυτό υπάρχει και μία βασιλόπιτα μέσα στην
οποία υπάρχει κρυμμένο ένα φλουρί (νόμισμα,
χρυσό όποτε είναι εφικτό). Με τον ερχομό του νέου
έτους, ο νοικοκύρης του σπιτιού την κόβει σε
τρίγωνα κομμάτια καθένα από τα οποία προσφέρεται
στους παρευρισκόμενους, εκτός φυσικά από εκείνα
που είναι του Χριστού, της Παναγίας, του φτωχού
κλπ. Σε όποιον τύχει το φλουρί, το έθιμο ορίζει πως
θα του φέρει τύχη στο νέο έτος.
• Αν αναρωτιέστε, πώς καθιερώθηκε αυτό το έθιμο, υπάρχουν
πολλές εκδοχές. Σύμφωνα, όμως, με τη θρησκευτική
παράδοση, οι ρίζες του τοποθετούνται στην Καισάρεια της
Καππαδοκίας πριν από περίπου 1600 χρόνια.
27. ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ Ε3
• Εκείνη την εποχή, επίσκοπος ήταν ο Μέγας
Βασίλειος, ο οποίος ήταν γνωστός για τη
συμπόνια και τη βοήθεια που προσέφερε
στους συνανθρώπους του. Τότε, κατά μία
εκδοχή, ο τύραννος έπαρχος της Καππαδοκίας
ζήτησε από το Μέγα Βασίλειο να του
παραδώσει όλο το χρυσάφι της πόλης,
ειδάλλως θα την πολιορκούσε και λεηλατούσε.
Εκείνος προσευχόταν όλη τη νύχτα στο Θεό
για τη σωτηρία της πόλης και όταν ξημέρωσε,
ο έπαρχος με το στρατό του περικύκλωσε την
πόλη , έτοιμος να τη λεηλατήσει. Όταν ο Μέγας
Βασίλειος του είπε πως δε μπορεί να
ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του, καθώς οι
περισσότεροι κάτοικοι είναι πολύ φτωχοί, τότε
εκείνος θύμωσε πάρα πολύ και τον απείλησε
πως θα τον εξορίσει ή και ακόμα ότι θα τον
σκοτώσει.
28. ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ Ε3
• Οι χριστιανοί της Καισάρειας, που αγαπούσαν πολύ το
δεσπότη τους, ακούγοντας τις απειλές, συγκέντρωσαν όσα
χρυσαφικά διέθεταν και τα παρέδωσαν σε ένα σεντούκι στο
Μέγα Βασίλειο και εκείνος με τη σειρά του στον τύραννο.
Όταν ο τελευταίος επιχείρησε να το ανοίξει, έγινε το θαύμα.
Όλοι είδαν μία λάμψη και εμφανίστηκε ένας καβαλάρης (ο
Άγιος Μερκούριος) που μαζί με το στρατό του (άγγελοι)
όρμησε στον έπαρχο και τους ανθρώπους του οι οποίοι
αφανίστηκαν. Έτσι η πόλη σώθηκε.
• Τότε, ο Μέγας Βασίλειος αντιμετώπισε το πρόβλημα της
επιστροφής και της δίκαιης διανομής των χρυσαφικών στους
κατοίκους. Προσευχήθηκε στο Θεό και Εκείνος του έδωσε
φώτιση. Ζήτησε από τους βοηθούς του να ζυμώσουν
ψωμάκια και μέσα σε καθένα από αυτά να τοποθετήσουν λίγα
χρυσαφικά. Κάθε οικογένεια καταναλώνοντας το ψωμάκι της,
διαπίστωνε με έκπληξη το περιεχόμενό του. Αυτό το ψωμάκι
ήταν η βασιλόπιτα, που έφερνε χαρά και ευλογία.
• Γι’ αυτό, λοιπόν, προς τιμήν του Αγίου, την πρώτη μέρα του
χρόνου (ημέρα μνήμης του θανάτου του) φτιάχνουμε
βασιλόπιτα και τοποθετούμε ένα φλουρί σε αυτήν.
30. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Π. ΑΝΤΖΕΛΙΚΑ Λ.
ΑΝΤΖΕΛΑ Λ.
• Τον 16ο αιώνα, παραμονή Χριστουγέννων, ο
Λούθηρος, περπατώντας μέσα σε ένα δάσος
από έλατα, κοίταζε το γεμάτο αστέρια ουρανό
και γοητευμένος από τον τρόπο που τα αστέρια
έλαμπαν μέσα στα έλατα, γύρισε σπίτι του και
προσπάθησε να αναπαραστήσει το θέαμα για
τα παιδιά του, στολίζοντας ένα δένδρο με κεριά.
Αυτό ήταν το πρώτο Χριστουγεννιάτικο δένδρο
που στήθηκε. Από τότε πολλά έχουν αλλάξει
αλλά το Χριστουγεννιάτικο δένδρο, όμως,
παρέμεινε το σύμβολο της γιορτής.
31. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Π. ΑΝΤΖΕΛΙΚΑ Λ.
ΑΝΤΖΕΛΑ Λ.
• Πριν την καθιέρωσή του, σε ολόκληρη την
Ευρώπη που άργησε λόγω της
Λουθηρανικής προέλευσης, υπήρχαν
διάφοροι προπομποί του Χριστιανικού
δένδρου. Κλαδιά, κερασιές ή και ολόκληρα
δένδρα συνήθιζαν και έφερναν μέσα στο
σπίτι για να ανθίσουν τα Χριστούγεννα.
Στη Χίο, οι ένοικοι πρόσφεραν στους
ιδιοκτήτες ένα κοντάρι στο οποίο είχαν
στερεώσει στεφάνια και λουλούδια,
πορτoκάλια και λεμόνια. Πριν διαδοθεί
στην Αγγλία και στη Γερμανία οι κάτοικοι
στόλιζαν ξύλινες πυραμίδες με κεριά,
πρασινάδα, μήλα, καρύδια και μικρά δώρα
32. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Π. ΑΝΤΖΕΛΙΚΑ Λ.
ΑΝΤΖΕΛΑ Λ.
• Το 1840, η βασίλισσα Βικτωρία και ο πρίγκηπας
Αλβέρτος έστησαν για πρώτη φορά στην Αγγλία ένα
Χριστουγεννιάτικο δένδρο, στο παλάτι του Γουίνστορ
και το γέμισαν με δώρα για τα παιδιά τους. Στην
Αμερική εισήλθε από τους Γερμανούς κατοίκους της
Πενσυλβάνιας τον 19ο αιώνα. Το 1737, εμφανίστηκαν
τα κεριά στη Γερμανία, τα οποία αντικαταστήθηκαν
μετά τη ανακάλυψη του ηλεκτρισμού με ηλεκτρικά φώτα
που αναβοσβήνουν.
• Το 1833, το Χριστουγεννιάτικο δένδρο έκανε την
εμφάνισή του και στην Ελλάδα, όπου στόλισε την
πλατεία του Ναυπλίου. Η αιτία ήταν το ενδιαφέρον των
Βαυαρών για το Χριστουγεννιάτικο δένδρο
36. ΓΙΩΡΓΟΣ Λ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ Π.
• Οικογένειες στη
Φινλανδία συνήθως
επισκέπτονται τους
τάφους των προγόνων
και των συγγενών τους
την παραμονή των
Χριστουγέννων για να
ανάψουν κεριά στη
μνήμη των νεκρών
τους.
37. ΓΙΩΡΓΟΣ Λ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ Π.
• Ακόμη και εκείνοι που δεν
έχουν τάφους συγγενών
τους επισκέπτονται
νεκροταφεία για να
αποθέσουν κεριά στην
μνήμη όσων δεν είναι στη
ζωή. Είναι ένα παράξενο
και όμορφο θέαμα στην
παγωμένη νύχτα.