1.
‫داروشناسی‬ ‫و‬ ‫درد‬‫دندانپزشکی‬ ‫در‬
‫صورت‬ ‫و‬ ‫فک‬ ‫های‬ ‫دردرمان‬ ‫درد‬ ‫فیزیولوژی‬ ‫نوروپاتو‬
‫حسینی‬ ‫سیدهادی‬ ‫دکتر‬
‫صورت‬ ‫و‬ ‫فک‬ ‫جراحی‬ ‫متخصص‬
‫از‬ ‫اسالیدها‬ ‫دانلود‬:
http://www.slideshare.net/hadidezyan/

2.
‫چیست‬ ‫درد‬
‫آسیب‬ ‫بافت‬ ‫بالقوه‬ ‫تجربه‬ ‫با‬ ‫همراه‬ ‫ناخوشایند‬ ‫احساسی‬ ‫یا‬ ‫حسی‬‫یا‬ ‫و‬
‫واقعی‬
‫می‬ ‫ایجاد‬ ‫آزاد‬ ‫عصبی‬ ‫های‬ ‫پایانه‬ ‫تحریک‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫معموال‬‫گردد‬
‫این‬‫رسانی‬ ‫آسیب‬ ‫عوامل‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫ها‬ ‫تحریک‬‫است‬

3.
‫درد‬ ‫علل‬(Causes of pain)
‫درد‬ ‫های‬ ‫گیرنده‬ ‫تحریک‬ ‫مهم‬ ‫عوامل‬ ‫از‬ ‫بعضی‬‫فیبرهای‬ ‫یا‬‫عبارتنداز‬ ‫درد‬:
*‫عضالنی‬ ‫های‬ ‫اسپاسم‬
*‫های‬ ‫اسپاسم‬‫عروقی‬
*‫التهاب‬
*‫اعصاب‬ ‫گیرافتادن‬‫محیطی‬
*‫باشد‬ ‫زیر‬ ‫موارد‬ ‫با‬ ‫درارتباط‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫که‬ ‫علتی‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫بافت‬ ‫ضایعه‬:
**‫ایسکمی‬(‫بافت‬ ‫خونرسانی‬ ‫کاهش‬)
**‫بدنی‬ ‫شدید‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬
**‫شدید‬ ‫دمای‬ ‫تغییرات‬
**‫بافت‬ ‫مستقیم‬ ‫ضایعه‬
**‫تومورها‬
**‫خونریزی‬
**‫خاص‬ ‫بیماری‬ ‫یک‬ ‫علت‬ ‫به‬
**‫عفونت‬
**‫ها‬ ‫چسبندگی‬ ‫و‬ ‫بافتی‬ ‫اسکار‬
**‫سوختگی‬‫ها‬

4.
‫درد‬ ‫های‬ ‫محرک‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫گیرنده‬ ‫انواع‬
‫برخی‬‫درد‬ ‫به‬ ‫حساس‬ ‫های‬ ‫گیرنده‬ ‫از‬(‫نوسیسپتورها‬)‫انتهاهای‬ ‫دارای‬ ‫که‬
‫شامل‬ ‫هستند‬ ‫آزاد‬ ‫عصبی‬:
*‫مکانیکی‬ ‫درد‬ ‫های‬ ‫گیرنده‬(Mechanical nociceptor)
‫که‬‫دهند‬ ‫می‬ ‫پاسخ‬ ‫شدید‬ ‫مکانیکی‬ ‫فشار‬ ‫یا‬ ‫بافت‬ ‫مکانیکی‬ ‫آسیب‬ ‫به‬.
*‫دما‬ ‫درد‬ ‫های‬ ‫گیرنده‬(Thermal nociceptor)
‫تغییرات‬‫م‬ ‫تقسیم‬ ‫دسته‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫خود‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫حساس‬ ‫دما‬ ‫شدید‬ ‫بسیار‬‫شوند‬ ‫ی‬:
**‫گرما‬ ‫درد‬ ‫های‬ ‫گیرنده‬(Heat nociceptor)
**‫سرما‬ ‫درد‬ ‫های‬ ‫گیرنده‬(Cold nociceptor)
*‫شیمیایی‬ ‫درد‬ ‫های‬ ‫گیرنده‬(Chemical nociceptor)
‫مواد‬ ‫به‬‫دهند‬ ‫می‬ ‫نشان‬ ‫واکنش‬ ‫مختلف‬ ‫شیمیایی‬.
‫برخی‬‫های‬ ‫آنزیم‬ ،‫ها،سروتونین‬ ‫پروستاگالندین‬ ،‫هیستامین‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫مواد‬ ‫این‬ ‫از‬
‫باشد‬ ‫پتاسم‬ ‫های‬ ‫یون‬ ‫و‬ ‫کنین‬ ‫برادی‬ ،‫پروتئولیتیک‬.

5.
‫درد‬ ‫انواع‬(Types of pain)
‫درد‬‫کرد‬ ‫تقسیم‬ ‫اصلی‬ ‫نوع‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫را‬:
*‫حاد‬ ‫درد‬(Acute pain)‫سریع‬ ‫درد‬ ‫یا‬(Fast pain)
*‫مزمن‬ ‫درد‬(Chronic pain)‫آهسته‬ ‫درد‬ ‫یا‬(Slow pain)

6.
‫حاد‬ ‫درد‬(Acute pain)
‫این‬‫و‬ ‫تیز‬ ،‫سوزنی‬ ‫درد‬ ‫چون‬ ‫دیگری‬ ‫های‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫درد‬ ‫از‬ ‫نوع‬
‫گردد‬ ‫می‬ ‫شناخته‬ ‫نیز‬ ‫الکتریکی‬.
‫مدت‬‫ثانیه‬ ‫دهم‬ ‫یک‬ ،‫درد‬ ‫محرک‬ ‫یک‬ ‫اثر‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫حاد‬ ‫درد‬ ‫ایجاد‬ ‫زمان‬
‫است‬.
‫فیبرهای‬A-‫نقش‬ ‫حاد‬ ‫یا‬ ‫سریع‬ ‫درد‬ ‫هدایت‬ ‫در‬ ‫دلتا‬‫دارند‬
‫مثال‬:‫بریدگی‬‫شوک‬ ‫و‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫تیز‬ ‫شئ‬ ‫یک‬ ‫رفتن‬ ‫فرو‬ ،‫پوست‬
‫پوست‬ ‫ناحیه‬ ‫در‬ ‫الکتریکی‬
‫معموال‬‫شود‬ ‫نمی‬ ‫احساس‬ ‫درد‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫این‬ ‫عمقی‬ ‫های‬ ‫بافت‬ ‫در‬.

7.
‫مزمن‬ ‫درد‬(Chronic pain)
‫نام‬‫درد‬ ‫شامل‬ ‫رود‬ ‫می‬ ‫کار‬ ‫به‬ ‫درد‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫این‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫دیگری‬ ‫های‬
‫است‬ ‫مبهم‬ ‫و‬ ‫آور‬ ‫تهوع‬ ،‫سوزشی‬ ،‫آهسته‬.‫از‬ ‫پس‬ ‫آهسته‬ ‫درد‬ ‫شروع‬
‫است‬ ‫بیشتر‬ ‫یا‬ ‫ثانیه‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ،‫درد‬ ‫محرک‬ ‫اثر‬.
‫از‬‫شدت‬ ،‫زمان‬ ‫گذشت‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫آهسته‬ ‫درد‬ ‫دیگر‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬
‫می‬ ‫افزایش‬ ‫آن‬‫یابد‬.
‫فیبرهای‬C‫نقش‬ ‫آهسته‬ ‫درد‬ ‫انتقال‬ ‫در‬‫دارند‬.
‫درد‬‫پوست‬ ‫همانند‬ ‫بافتی‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫تقریبا‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫آهسته‬،
‫احشاء‬ ،‫مفاصل‬ ،‫عضالت‬(‫و‬ ‫ها‬ ‫کلیه‬ ،‫روده‬ ،‫قلب‬ ،‫معده‬)...‫ایجاد‬
‫شود‬.

8.
‫فیبرهای‬ ‫توسط‬ ‫پیام‬ ‫انتقال‬ ‫سرعت‬A-‫حد‬ ‫مرکزی‬ ‫عصبی‬ ‫سیستم‬ ‫به‬ ‫دلتا‬‫ود‬
15‫الی‬30‫است‬ ‫ثانیه‬ ‫در‬ ‫متر‬.‫فیبرهای‬C،‫میلین‬ ‫نداشتن‬ ‫علت‬ ‫به‬
‫حدود‬ ‫در‬ ‫سرعتی‬‫دارند‬ ‫ثانیه‬ ‫در‬ ‫متر‬ ‫دو‬ ‫الی‬ ‫نیم‬.‫حاد‬ ‫درد‬(Acute
pain)‫ازطریق‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫خوانده‬ ‫نیز‬ ‫تیز‬ ‫و‬ ‫سوزنی‬ ،‫سریع‬ ‫درد‬ ‫که‬A-
‫گردد‬ ‫می‬ ‫منتقل‬ ‫دلتا‬.‫مزمن‬ ‫درد‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫آهسته‬ ‫درد‬(Chronic
pain)‫فیبرهای‬ ‫توسط‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫نامیده‬ ‫نیز‬ ‫سوزشی‬ ‫و‬ ‫مبهم‬ ‫درد‬ ،C
‫یابد‬ ‫می‬ ‫انتقال‬.

9.
‫درد‬ ‫نوع‬ ‫دو‬ ،‫شود‬ ‫اعمال‬ ‫پوست‬ ‫به‬ ‫ناگهانی‬ ‫دردناک‬ ‫تحریک‬ ‫یک‬ ‫اگر‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫ایجاد‬:
*‫فیبرهای‬ ‫توسط‬ ‫که‬ ‫آید‬ ‫می‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫حاد‬ ‫سوزنی‬ ‫درد‬ ‫یک‬ ‫ابتدا‬ ‫در‬A-
‫شود‬ ‫می‬ ‫منتقل‬ ‫نخاع‬ ‫به‬ ‫دلتا‬.‫عک‬ ،‫فیبرها‬ ‫این‬ ‫زیاد‬ ‫سرعت‬ ‫علت‬ ‫به‬‫س‬
‫دور‬ ‫دردناک‬ ‫محرک‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫تا‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫ایجاد‬ ‫فرد‬ ‫در‬ ‫سریع‬ ‫العمل‬
‫کند‬.
*‫که‬ ‫آید‬ ‫می‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫آهسته‬ ‫سوزشی‬ ‫درد‬ ،‫ثانیه‬ ‫چند‬ ‫الی‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫پس‬
‫نوع‬ ‫فیبرهای‬ ‫توسط‬ ‫نخاعی‬ ‫طناب‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫انتقال‬C‫گیرد‬ ‫می‬ ‫صورت‬.
‫گردند‬ ‫می‬ ‫شدیدتر‬ ‫زمان‬ ‫گذشت‬ ‫با‬ ‫آهسته‬ ‫سوزشی‬ ‫دردهای‬(‫درد‬ ‫مثال‬
‫داخلی‬ ‫های‬ ‫اندام‬ ‫یا‬ ‫احشاء‬ ‫از‬ ‫ناشی‬.)‫موارد‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫در‬ ‫دردها‬ ‫این‬
‫هستند‬ ‫تحمل‬ ‫قابل‬ ‫غیر‬.

10.
‫درد‬ ‫پاتوفیزیولوژی‬ ‫و‬ ‫آناتومی‬ ‫نورو‬
Nociception:‫جراح‬ ‫محل‬ ‫از‬ ‫عصبی‬ ‫تحریک‬ ‫الکتریکی‬ ‫انتقال‬‫ت‬
‫مغز‬ ‫در‬ ‫باالتر‬ ‫مراکز‬ ‫به‬
‫بافت‬ ‫در‬ ‫آزاد‬ ‫پایانه‬ ‫تحریک‬ ‫فاسیال‬ ‫کرانیو‬ ‫محدوده‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫در‬
‫می‬ ‫انجام‬ ‫شیمیایی‬ ‫و‬ ‫ترمال‬ ‫و‬ ‫مکانیکال‬ ‫های‬ ‫مکانیسم‬ ‫با‬ ‫محیطی‬‫شود‬
‫یا‬ ‫درد‬ ‫آوران‬ ‫رسپتورهای‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫عصبی‬ ‫آزاد‬ ‫های‬ ‫پایانه‬
‫کنند‬ ‫می‬ ‫عمل‬ ‫نوزیسپتور‬

11.
‫آزاد‬ ‫عصبی‬ ‫های‬ ‫پایانه‬(Free nerve
endings)
‫پایانه‬‫های‬‫هست‬ ‫میلین‬ ‫و‬ ‫کپسول‬ ‫فاقد‬ ‫های‬ ‫گیرنده‬ ،‫آزاد‬ ‫عصبی‬‫که‬ ‫ند‬
‫می‬ ‫یافت‬ ‫بدن‬ ‫نواحی‬ ‫اکثر‬ ‫در‬ ‫تقریبا‬‫شوند‬.
‫این‬‫دما‬ ،‫مکانیکی‬ ‫تحریکات‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫گیرنده‬(‫سرما‬ ‫یا‬ ‫گرما‬)‫مواد‬ ‫و‬
‫دهند‬ ‫می‬ ‫پاسخ‬ ‫مضر‬ ‫شیمیایی‬.
‫فیبر‬‫می‬ ‫انتقال‬ ‫مرکزی‬ ‫عصبی‬ ‫سیستم‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫درد‬ ‫آنها‬ ‫عصبی‬‫از‬ ‫تا‬ ‫دهد‬
‫جلوگیری‬ ‫بافتی‬ ‫بیشتر‬ ‫آسیب‬‫گردد‬.
‫بنابراین‬‫نوس‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫درد‬ ‫های‬ ‫گیرنده‬ ،‫آزاد‬ ‫عصبی‬ ‫انتهاهای‬‫یسپتور‬
(Nociceptor)‫شوند‬ ‫می‬ ‫نامیده‬.

12.
‫عصبی‬ ‫انتهاهای‬ ‫دارای‬ ‫که‬ ‫بدن‬ ‫نواحی‬ ‫از‬ ‫برخی‬
‫آزاد‬‫هستند‬
*‫پوست‬
*‫عضالت‬
*‫ها‬ ‫تاندون‬
*‫پریوست‬
*‫ها‬ ‫رباط‬
*‫مفصلی‬ ‫کپسول‬
*‫ها‬ ‫شریان‬ ‫جدار‬
*‫سروزی‬ ‫و‬ ‫مخاطی‬ ‫های‬ ‫غشاء‬
*‫احشاء‬(‫و‬ ‫صفراوی‬ ‫مجاری‬ ،‫بزرگ‬ ‫روده‬ ،‫باریک‬ ‫روده‬ ،‫معده‬ ،‫قلب‬ ‫مانند‬
‫رحم‬)
*‫مننژ‬(‫نخاع‬ ‫و‬ ‫مغز‬ ‫های‬ ‫پرده‬)
*‫پریوست‬
*‫جمجمه‬ ‫چادرینه‬ ‫و‬ ‫داس‬

13.
‫ط‬ ‫به‬ ‫پروتئولیتیک‬ ‫های‬ ‫آنزیم‬ ‫همانند‬ ‫شیمیایی‬ ‫مواد‬ ‫از‬ ‫بعضی‬‫ور‬
‫موادی‬ ‫که‬ ‫درحالی‬ ،‫زنند‬ ‫می‬ ‫صدمه‬ ‫آزاد‬ ‫عصبی‬ ‫انتهاهای‬ ‫به‬ ‫مستقیم‬
‫ض‬ ‫اینکه‬ ‫بدون‬ ‫ها‬ ‫پروستاگالندین‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫و‬ ‫کنین‬ ‫برادی‬ ‫چون‬‫ای‬ ‫ایعه‬
‫آنها‬ ‫شدید‬ ‫بسیار‬ ‫تحریک‬ ‫موجب‬ ‫فقط‬ ،‫کنند‬ ‫ایجاد‬ ‫ها‬ ‫گیرنده‬ ‫در‬‫می‬
‫گردند‬.

14.
‫سیستم‬ ‫به‬ ‫نخاعی‬ ‫طناب‬ ‫از‬ ‫درد‬ ‫فیبرهای‬ ‫مسیر‬
‫مرکزی‬ ‫عصبی‬(CNS)
‫دو‬‫نوع‬‫فیبر‬‫درد‬A-‫دلتا‬‫و‬C،‫پیام‬‫های‬‫درد‬‫را‬‫از‬‫اندام‬‫های‬،‫فوقانی‬
،‫تحتانی‬‫تنه‬‫و‬‫احشاء‬‫یا‬‫اندام‬‫های‬‫داخلی‬(‫به‬‫غیر‬‫از‬‫فیبرهای‬‫در‬‫دی‬
‫که‬‫ازطریق‬‫اعصاب‬‫مغزی‬‫منتقل‬‫می‬‫شوند‬)‫به‬‫گانگلیون‬‫های‬‫ری‬‫شه‬
‫خلفی‬‫نخاع‬‫ارسال‬‫می‬‫کنند‬.
‫این‬‫فیبرها‬‫در‬‫نخاع‬‫به‬‫طرف‬‫باال‬‫یا‬‫پایین‬‫می‬‫روند‬(‫یک‬‫الی‬‫س‬‫ه‬
‫سگمان‬‫نخاعی‬‫و‬‫در‬‫راه‬‫خلفی‬‫جانبی‬‫لیسوئر‬).
‫فیبرهای‬‫درد‬‫درنهایت‬‫در‬‫شاخ‬‫خلفی‬(Posterior horn)‫نخاع‬
‫پایان‬‫می‬‫یابند‬.

15.
‫نوزیسپتیو‬ ‫آوران‬ ‫نورون‬
‫خلفی‬ ‫ریشه‬ ‫گانگلیون‬
‫مدوالری‬ ‫یا‬ ‫اسپاینال‬ ‫خفی‬ ‫شاخ‬
‫مقابل‬ ‫صعودی‬ ‫نورون‬
‫تاالموس‬
‫سوماتوسنسورس‬ ‫کورتکس‬
‫لیمبیک‬ ‫سیستم‬

16.
‫درد‬ ‫فیبرهای‬(Pain fibers)
‫زیر‬ ‫شکل‬ ‫در‬ ‫مختلف‬ ‫عوامل‬ ‫توسط‬ ‫آزاد‬ ‫عصبی‬ ‫پایانه‬ ‫تحریک‬(‫نو‬‫رون‬
‫رود‬ ‫می‬ ‫مقابل‬ ‫طرف‬ ‫به‬ ‫نخاع‬ ‫در‬ ‫مغز‬ ‫به‬ ‫صعود‬ ‫جهت‬ ‫دوم‬:)
‫دو‬‫گیرنده‬ ‫از‬ ‫ها‬ ‫پیام‬ ‫انتقال‬ ‫جهت‬ ‫عصبی‬ ‫فیبر‬ ‫نوع‬‫های‬
‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫آزاد‬ ‫عصبی‬ ‫انتهاهای‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫حسی‬:
*‫فیبرهای‬A-‫هستند‬ ‫ظریف‬ ‫میلین‬ ‫دارای‬ ‫که‬ ‫دلتا‬
*‫فیبرهای‬C‫اند‬ ‫میلین‬ ‫بدون‬ ‫که‬

17.
‫فیبرهای‬ ‫مسیر‬A-‫مرکزی‬ ‫عصبی‬ ‫سیستم‬ ‫در‬ ‫دلتا‬
(CNS)
‫فیبرهای‬A-‫المیناهای‬ ‫در‬ ‫دلتا‬I‫و‬V‫می‬ ‫پایان‬ ‫خلفی‬ ‫شاخ‬‫یابند‬.
‫المینای‬I‫ای‬ ‫حاشیه‬ ‫تیغه‬ ‫همان‬(‫مارژینال‬)‫است‬.
‫المیناهای‬I‫و‬V‫سریع‬ ‫درد‬ ‫های‬ ‫سیگنال‬ ‫با‬ ‫درارتباط‬(‫حاد‬)‫هستند‬.
‫مسیر‬‫فیبرهای‬A-‫مرکزی‬ ‫عصبی‬ ‫دستگاه‬ ‫های‬ ‫بخش‬ ‫دیگر‬ ‫به‬ ‫دلتا‬
‫اسپاینوتاالمیک‬ ‫راه‬ ‫ازطریق‬(‫قدامی‬ ‫دستگاه‬-‫جانبی‬)‫می‬ ‫صورت‬
‫گیرد‬.
‫بنابراین‬‫ک‬ ‫می‬ ‫تقاطع‬ ‫نخاع‬ ‫در‬ ‫ابتدا‬ ،‫صعود‬ ‫جهت‬ ‫فیبرها‬ ‫این‬ ،‫نند‬(‫به‬
‫دومین‬ ‫عنوان‬‫نورون‬)
‫مسیر‬‫درد‬ ‫فیبرهای‬ ‫اکثر‬A-‫تشکیالت‬ ‫به‬ ‫نخاع‬ ‫در‬ ‫تقاطع‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫دلتا‬
‫مشبک‬(Reticular formation)‫مغزی‬ ‫تنه‬‫است‬.
‫برخی‬‫قشر‬ ‫به‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫تاالموس‬ ‫به‬ ‫مستقیم‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫فیبرها‬ ‫از‬‫می‬ ‫مغز‬
‫روند‬.

18.
‫فیبرهای‬A-‫نواحی‬ ‫به‬ ‫مشبک‬ ‫تشکیالت‬ ‫از‬ ‫دلتا‬‫ز‬‫یر‬
‫روند‬ ‫می‬:
*‫تاالموس‬
*‫هیپوتاالموس‬
*‫می‬ ‫بطن‬ ‫اطراف‬ ‫عناصر‬ ‫با‬ ‫درارتباط‬ ‫که‬ ‫دیانسفالون‬ ‫دیگر‬ ‫نواحی‬‫انی‬
(‫سوم‬ ‫بطن‬)‫است‬
*‫مخ‬

19.
‫فیبرهای‬ ‫مسیر‬C‫مرکزی‬ ‫عصبی‬ ‫سیستم‬ ‫در‬
(CNS)
‫این‬‫المیناهای‬ ‫به‬ ‫بیشتر‬ ‫فیبرها‬II‫و‬III‫مربوط‬ ‫که‬ ‫روند‬ ‫می‬ ‫نخاع‬ ‫خلفی‬ ‫شاخ‬
‫است‬ ‫آهسته‬ ‫درد‬ ‫های‬ ‫سیگنال‬ ‫به‬.
‫المینای‬II‫ژالتینی‬ ‫ماده‬ ‫همان‬(Substantia gelatinosa)‫است‬.‫سپس‬
‫کو‬ ‫فیبرهای‬ ‫دارای‬ ‫که‬ ‫نورون‬ ‫چند‬ ‫یا‬ ‫یک‬ ‫ازطریق‬ ‫ها‬ ‫سیگنال‬ ‫بیشتر‬‫تاه‬
‫المینای‬ ‫در‬ ‫بیشتری‬ ‫میزان‬ ‫به‬ ‫هستند‬V‫گردند‬ ‫می‬ ‫ختم‬.
‫از‬‫المینای‬V‫هستند‬ ‫بلند‬ ‫های‬ ‫آکسون‬ ‫دارای‬ ‫که‬ ‫بعدی‬ ‫های‬ ‫نورون‬ ‫با‬
‫و‬ ‫رفته‬ ‫مقابل‬ ‫طرف‬ ‫به‬ ‫نخاع‬ ‫در‬ ‫ابتدا‬ ‫ها‬ ‫آکسون‬ ‫این‬ ‫که‬ ،‫داده‬ ‫سیناپس‬‫راه‬ ‫در‬
‫اسپاینوتاالمیک‬(‫قدامی‬ ‫سیستم‬-‫جانبی‬)‫آن‬ ‫اکثر‬ ‫که‬ ‫کنند‬ ‫می‬ ‫سیر‬‫در‬ ‫ها‬
‫مشبک‬ ‫تشکیالت‬(RF)‫می‬ ‫پایان‬ ‫مغزی‬ ‫تنه‬‫یابند‬.
‫البته‬‫همان‬ ‫از‬ ‫روند‬ ‫نخاع‬ ‫مقابل‬ ‫طرف‬ ‫به‬ ‫اینکه‬ ‫بدون‬ ‫فیبرها‬ ‫از‬ ‫اندکی‬‫طرف‬
‫کنند‬ ‫می‬ ‫صعود‬ ‫مغز‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫نخاع‬.
‫تاال‬ ‫به‬ ‫روند‬ ‫می‬ ‫مشبک‬ ‫تشکیالت‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫فیبرهایی‬ ‫از‬ ‫زیادی‬ ‫تعداد‬‫موس‬
‫م‬ ‫دیگر‬ ‫نواحی‬ ‫و‬ ‫مغز‬ ‫قشر‬ ‫به‬ ‫قسمت‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫سپس‬ ‫که‬ ‫گردند‬ ‫می‬ ‫ارسال‬‫غزی‬
‫روند‬ ‫می‬.

20.
‫خالصه‬ ‫بطور‬:
‫الیاف‬A‫دلتا‬:
‫باشند‬ ‫می‬ ‫میلینه‬ ‫کمتر‬
‫دارند‬ ‫زیاد‬ ‫قطر‬
‫دارند‬ ‫زیاد‬ ‫عمل‬ ‫سرعت‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫فعال‬ ‫مکانیکال‬ ‫تحریک‬ ‫با‬ ‫اولیه‬ ‫بصورت‬
‫شدن‬ ‫مشخص‬:‫تپشی‬ ‫و‬ ‫خنجری‬ ‫و‬ ‫شارپ‬ ‫حس‬ ‫با‬
(sharp.stabing.shooting)

21.
‫خالصه‬ ‫بطور‬:
‫الیاف‬C:
‫میلین‬ ‫بدون‬
‫کم‬ ‫قطر‬ ‫با‬
‫تر‬ ‫پایین‬ ‫سرعت‬ ‫با‬ ‫پیام‬ ‫انتقال‬
‫مبهم‬ ‫درد‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬

22.
‫درک‬‫درد‬
‫مناطقی‬‫د‬ ‫نقش‬ ‫درد‬ ‫درک‬ ‫در‬ ‫بیشتر‬ ‫که‬ ‫مرکزی‬ ‫عصبی‬ ‫سیستم‬ ‫از‬‫ارند‬
‫عبارتنداز‬:
*‫مشبک‬ ‫دستگاه‬(RF)
*‫تاالموس‬
*‫مغز‬ ‫قشر‬ ‫پایین‬ ‫در‬ ‫دیگر‬ ‫مراکز‬ ‫از‬ ‫برخی‬
*‫مغز‬ ‫قشر‬
‫حتی‬‫رو‬ ‫نمی‬ ‫ازبین‬ ‫درد‬ ‫خودآگاه‬ ‫درک‬ ‫جهت‬ ‫فرد‬ ‫توانایی‬ ،‫مغز‬ ‫قشر‬ ‫کامل‬ ‫انهدام‬ ‫درصورت‬‫د‬.
‫دارد‬ ‫درد‬ ‫کیفیت‬ ‫تغییر‬ ‫در‬ ‫مهمی‬ ‫نقش‬ ‫مغز‬ ‫قشر‬ ‫که‬ ‫اند‬ ‫عقیده‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫برخی‬ ‫البته‬.

23.
‫خالصه‬ ‫بطور‬»
‫درجه‬ ‫های‬ ‫نورون‬2‫مسیر‬ ‫بوسیله‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫ایمپالس‬ ‫درسال‬ ‫شاخ‬ ‫در‬
‫برسد‬ ‫تاالموس‬ ‫به‬ ‫تا‬ ‫دهند‬ ‫می‬ ‫عبور‬ ‫مقابل‬ ‫صعودی‬ ‫اسپاینوتاالسمیک‬
‫س‬ ‫و‬ ‫سوماتوسنسوری‬ ‫کورتکس‬ ‫شامل‬ ‫باالتر‬ ‫مغزی‬ ‫مراکز‬ ‫به‬ ‫تاالموس‬ ‫از‬‫یستم‬
‫رسد‬ ‫می‬ ‫لیمبیک‬
‫نکته‬:
‫ن‬ ‫مسیرهای‬ ‫بوسیله‬ ‫شود‬ ‫متاثر‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫همچنین‬ ‫ها‬ ‫ایمپالس‬ ‫این‬ ‫انتقال‬‫زولی‬
pain-modifying‫و‬ ‫میدبرین‬ ‫و‬ ‫کورتکس‬barainstem
‫درج‬ ‫صعودی‬ ‫الیاف‬ ‫مجاورت‬ ‫در‬ ‫خلفی‬ ‫شاخ‬ ‫در‬ ‫اصوال‬ ‫نزولی‬ ‫مسیرهای‬ ‫این‬‫ه‬
2‫یابد‬ ‫می‬ ‫سیناپس‬
‫ر‬ ‫درد‬ ‫حس‬ ‫انتقال‬ ‫بنابراین‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫ساپرس‬ ‫را‬ ‫تحریکی‬ ‫پیام‬ ‫انتقال‬‫می‬ ‫مهار‬ ‫ا‬
‫کند‬

24.
‫کرانیو‬ ‫ناحیه‬ ‫در‬ ‫درد‬ ‫حس‬‫ک‬ ‫می‬ ‫طی‬ ‫را‬ ‫مذکور‬ ‫مسیر‬ ‫همان‬ ‫مگزیلوفاسیال‬‫ند‬
‫در‬ ‫درگیر‬ ‫خاص‬ ‫اعصاب‬ ‫اصلی‬ ‫اختالف‬
‫از‬ ‫سطحی‬ ‫و‬ ‫ترانسمیشن‬CNS‫درآن‬ ‫که‬
‫باشد‬ ‫می‬ ‫یابد‬ ‫می‬ ‫انتقال‬ ‫باالتر‬ ‫مغزی‬ ‫مراکز‬ ‫به‬
‫ژمینال‬ ‫تری‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫درگیر‬ ‫اصلی‬ ‫عصب‬

25.
‫همچنین‬‫الیاف‬‫حسی‬‫آوران‬‫از‬‫اعصاب‬‫کرانیال‬‫شامل‬‫زوج‬‫های‬7‫و‬9‫و‬10‫و‬12
‫و‬‫شاخه‬‫های‬‫اعصاب‬‫اسپاینال‬‫سرویکال‬‫فوقانی‬‫شامل‬C1‫و‬C2‫و‬C3‫نیز‬‫وجود‬
‫دارند‬
‫در‬‫حالی‬‫که‬‫در‬‫بقیه‬‫بدن‬‫ایمپالس‬‫ها‬‫از‬‫ریشه‬‫دورسال‬‫اسپاینال‬‫کورد‬‫عبور‬‫می‬‫کند‬
‫در‬‫ناحیه‬‫کرانیوفاسیال‬‫اطالعات‬‫حسی‬‫از‬‫طریق‬‫ناحیه‬‫خاص‬‫در‬Brainstem‫با‬
‫عنوان‬‫کمپلکس‬‫هسته‬‫ای‬‫حسی‬‫ساقه‬‫مغزی‬‫تری‬‫ژمینال‬(VBSNC)‫عبور‬‫میکنند‬
‫این‬‫ناحیه‬‫دو‬‫طرفه‬‫و‬‫چند‬‫هسته‬‫ای‬‫می‬‫باشد‬‫و‬‫در‬Dorsolateral Brainstem
‫که‬‫از‬Pons‫به‬‫اسپاینال‬‫کورد‬‫سرویکال‬‫فوقانی‬‫امتداد‬‫می‬‫یابد‬
 VNBC: Terigeminal Brainstem Sensory Nuclear Complex
‫در‬ ‫سیناپس‬ ‫از‬ ‫بعد‬VNBC‫به‬ ‫آنجا‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫روند‬ ‫می‬ ‫تاالموس‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫ایمپالس‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫هدایت‬ ‫باالتر‬ ‫مراکز‬
‫در‬ ‫درگیر‬ ‫مناطق‬ ‫از‬ ‫سری‬ ‫یک‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫همپنین‬ ‫ها‬ ‫ایمپالس‬Brainstem
‫برود‬ ‫کورد‬ ‫اسپاینال‬ ‫و‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫رفلکسی‬ ‫مسیرهای‬ ‫در‬ ‫اتصاالت‬ ‫از‬ ‫برخی‬
‫تحت‬ ‫را‬ ‫درد‬ ‫حس‬ ‫و‬ ‫وجوددارند‬ ‫نیز‬ ‫کننده‬ ‫مادیفای‬ ‫نزولی‬ ‫مسیر‬ ‫اینکه‬ ‫نهایت‬ ‫در‬‫تاثیر‬
‫دهند‬ ‫می‬ ‫قرار‬

26.
‫بعد‬‫از‬‫سیناپس‬‫در‬VNBC‫ایمپالس‬‫ها‬‫به‬‫سمت‬‫تاالموس‬‫می‬‫روند‬‫و‬‫از‬‫آنجا‬
‫به‬‫مراکز‬‫باالتر‬‫هدایت‬‫می‬‫شوند‬
‫ایمپالس‬‫ها‬‫همچنین‬‫می‬‫تواند‬‫به‬‫سمت‬‫یک‬‫سری‬‫از‬‫مناطق‬‫درگیر‬‫در‬
Brainstem‫و‬‫اسپاینال‬‫کورد‬‫برود‬
‫برخی‬‫از‬‫اتصاالت‬‫در‬‫مسیرهای‬‫رفلکسی‬‫استفاده‬‫می‬‫شوند‬
‫در‬‫نهایت‬‫اینکه‬‫مسیر‬‫نزولی‬‫مادیفای‬‫کننده‬‫نیز‬‫وجوددارند‬‫و‬‫حس‬‫درد‬‫ر‬‫ا‬‫تحت‬
‫تاثیر‬‫قرار‬‫می‬‫دهند‬
‫التهاب‬‫نیز‬‫نقش‬‫مهم‬‫در‬‫ایجاد‬‫درد‬‫بعد‬‫از‬‫درمان‬‫دارد‬
‫مدیاتورهای‬‫التهابی‬‫شامل‬‫سایتوکاین‬‫یا‬‫ماده‬P‫و‬‫پروستوگالندین‬‫ها‬‫و‬
‫لکوترین‬‫ها‬‫و‬‫کینین‬‫ها‬‫و‬‫هیستامین‬‫و‬‫سروتونین‬‫ها‬
‫اثر‬‫آن‬:
‫با‬‫حساس‬‫کردن‬‫نازی‬‫سپتیو‬‫ها‬‫توسط‬‫پایین‬‫آوردن‬‫آستانه‬‫فعالسازی‬‫ن‬‫ورونی‬

27.
‫درد‬ ‫ارزیابی‬

28.
‫درد‬ ‫نوروفیزیولوژی‬
‫ژمینال‬ ‫تری‬ ‫آناتومی‬
‫زوج‬ ‫عصب‬ ‫توسط‬ ‫وصورت‬ ‫فک‬ ‫های‬ ‫درد‬ ‫عمده‬5‫شوند‬ ‫می‬ ‫هدایت‬
‫زوج‬5‫باشد‬ ‫می‬ ‫مغزی‬ ‫عصب‬ ‫بزرگترین‬
‫باشد‬ ‫می‬ ‫دوم‬ ‫دسته‬ ‫های‬ ‫نورون‬ ‫و‬ ‫اول‬ ‫دسته‬ ‫های‬ ‫نورون‬ ‫شامل‬
‫های‬ ‫نورون‬first order‫یا‬primary‫برعهده‬ ‫آوران‬ ‫وظیفه‬ ‫محیطی‬ ‫بصورت‬
‫رسند‬ ‫می‬ ‫عصب‬ ‫های‬ ‫گانگلیون‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫دارند‬
‫های‬ ‫نورون‬second order‫هستند‬ ‫واقع‬ ‫باالتر‬ ‫مراکز‬ ‫در‬ ‫ای‬ ‫هسته‬ ‫یا‬
‫رسند‬ ‫می‬ ‫عصب‬ ‫مرکزی‬ ‫هسته‬ ‫به‬ ‫الیاف‬ ‫این‬
‫در‬ ‫که‬ ‫ژمینال‬ ‫تری‬ ‫ای‬ ‫هسته‬ ‫کمپلکس‬Brainstem‫زیر‬ ‫اجزای‬ ‫دارای‬ ‫است‬ ‫واقع‬
‫ا‬‫س‬‫ت‬:
1. chief main sensory nucleus
2. spinal treigeminal nucleuos oralis
3. spinal trigeminal nucleus interpolaris
4. spinal tregeminal nucleus caudalis: ‫دریافت‬ ‫برای‬ ‫اصلی‬ ‫هسته‬
‫درد‬

29.
‫بعلت‬‫اینکه‬‫بسیاری‬‫از‬‫الیاف‬‫اعصاب‬‫د‬‫یگر‬
‫به‬‫هسته‬‫عصب‬‫تری‬‫ژمینال‬‫وارد‬‫می‬‫شود‬
‫می‬‫تواند‬‫عامل‬‫شیوع‬‫باالی‬‫درد‬‫های‬
‫ارجاعی‬‫در‬‫فک‬‫و‬‫صورت‬‫باشد‬
‫باالتر‬‫از‬‫آن‬‫الیاف‬‫هسته‬‫به‬‫سیستم‬‫تاال‬‫موس‬
‫و‬‫رتیکوالر‬‫می‬‫روند‬‫و‬‫مسیر‬‫های‬
Trigemothalamic‫و‬
trigemoreticular‫را‬‫می‬‫سازند‬‫که‬
‫وظیفه‬‫رساندن‬‫و‬‫تفسیر‬‫حواس‬‫توسط‬
‫کورتکس‬‫مغز‬‫را‬‫برعهده‬‫دارند‬

30.
‫درد‬ ‫محیطی‬ ‫های‬ ‫مکانیسم‬
‫فاکتورهای‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫سیتوکاین‬ ‫و‬ ‫نوروترانسمیترها‬ ‫شدن‬ ‫آزاد‬ ‫با‬ ‫درد‬‫آزاد‬
‫می‬ ‫رخ‬ ‫بافتی‬ ‫آسیب‬ ‫بعلت‬ ‫آعصاب‬ ‫و‬ ‫دیده‬ ‫آسب‬ ‫سلولهای‬ ‫از‬ ‫شده‬‫دهد‬
‫شامل‬ ‫شوند‬ ‫می‬ ‫درد‬ ‫بروز‬ ‫سبب‬ ‫که‬ ‫التهابی‬ ‫مواد‬:
‫ها‬ ‫پروستوگالندین‬
‫ماده‬P
CGRP
‫اینترلوکین‬1‫و‬6
‫کینین‬ ‫برادی‬
‫هیستامین‬
‫مذکور‬ ‫التهابی‬ ‫مواد‬‫پایانه‬ ‫به‬‫می‬ ‫تاثیر‬ ‫عصبی‬ ‫های‬‫گذارند‬
‫می‬ ‫حساس‬ ‫را‬ ‫آنان‬ ‫و‬ ‫رسیده‬ ‫محیطی‬ ‫اعصاب‬ ‫رسپتورهای‬ ‫به‬ ‫سپس‬
‫کنند‬

31.
‫محیطی‬ ‫عصبی‬ ‫الیاف‬ ‫نوروفیزیولوژی‬
‫الیاف‬‫باشند‬ ‫می‬ ‫اولیه‬ ‫آواران‬ ‫اعصاب‬ ‫همان‬ ‫محیطی‬ ‫عصبی‬
‫آ‬ ‫بودن‬ ‫میلینه‬ ‫و‬ ‫هدایت‬ ‫سرعت‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫الیاف‬ ‫این‬ ‫بندی‬ ‫تقسیم‬‫نها‬‫می‬‫باشد‬
A‫بتا‬:‫الیاف‬‫دارند‬ ‫باالیی‬ ‫انتقال‬ ‫سرعت‬ ‫که‬ ‫داری‬ ‫میلین‬
‫تخصصی‬ ‫های‬ ‫پایانه‬ ‫شامل‬ ‫و‬ ‫کنند‬ ‫می‬ ‫هدایت‬ ‫را‬ ‫رسپتوری‬ ‫مکانو‬ ‫اطالعات‬ ‫الیاف‬ ‫این‬‫زیر‬
‫باشند‬ ‫می‬ ‫هستند‬ ‫پوست‬ ‫در‬ ‫که‬:
meissner`s
pacinian
merkel`s
ruffini
‫الیاف‬‫اند‬ ‫شده‬ ‫مشخص‬ ‫دما‬ ‫و‬ ‫درد‬ ‫انتقال‬ ‫برای‬ ‫مخصوصا‬ ‫دیگر‬
A‫دلتا‬
‫الیاف‬C

32.
‫مرکزی‬ ‫عصبی‬ ‫نوروفیزیولوژی‬
‫مرکزی‬ ‫زایی‬ ‫حساسیت‬(Centeral Sensitization)
‫باالتر‬ ‫مراکز‬ ‫به‬ ‫مداوم‬ ‫محیطی‬ ‫دردهای‬ ‫انتقال‬ ‫اثر‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫پدیده‬
‫دهد‬ ‫می‬ ‫رخ‬ ‫عصبی‬
‫ش‬ ‫می‬ ‫صورت‬ ‫و‬ ‫فک‬ ‫نوروپاتیک‬ ‫دردهای‬ ‫بروز‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫پدیده‬ ‫این‬‫ود‬

33.
‫صورتی‬ ‫دردهای‬ ‫ارزیابی‬
‫اولیه‬ ‫معاینه‬
‫بیمار‬ ‫اصلی‬ ‫مشکل‬
‫موجود‬ ‫مشکل‬ ‫سابقه‬ ‫بررسی‬
‫صورتی‬ ‫دردهای‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫پزشکی‬ ‫سابقه‬ ‫ارزیابی‬
‫کلینیکی‬ ‫ارزیابی‬
‫پاراکلینیکی‬ ‫های‬ ‫ارزیابی‬
‫درد‬ ‫توصیف‬ ‫و‬ ‫تشخیص‬

34.
‫درد‬ ‫ترمینولوژی‬

35.
‫درد‬ ‫پاتوفیزیولوژی‬

36.
‫نوروپاتیک‬ ‫و‬ ‫سندرمیک‬ ‫دردهای‬ ‫متعارف‬ ‫نا‬ ‫اشکال‬
‫وصورت‬ ‫فک‬
‫ارجاعی‬ ‫های‬ ‫درد‬
‫با‬ ‫ارجاعی‬ ‫فاسیال‬ ‫میو‬ ‫دردهای‬Trigger Points
‫های‬ ‫درد‬TMJ(TDM)
‫موسکلواسکلتال‬ ‫دردهای‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫میالژی‬
‫میالژی‬
MFP‫میوفاسیال‬ ‫درد‬ ‫بیماری‬
‫آرترآلژی‬TM
‫تریژموواسکوالر‬ ‫دردهای‬
‫میگرن‬
‫شکل‬ ‫کالستر‬ ‫دردهای‬
‫دردهای‬tension-type
‫صورتی‬ ‫دهانی‬ ‫نوروپاتیک‬ ‫دردهای‬
‫تریژمینال‬ ‫های‬ ‫نورآلژی‬
CRPScomplex regional pain syndrome

37.
‫دردهای‬Trigger Points

38.
‫حسینی‬ ‫هادی‬ ‫سید‬

39.
‫سواالت‬ ‫نمونه‬
‫ببرید‬ ‫نام‬ ‫را‬ ‫درد‬ ‫انواع‬
‫چیست‬ ‫آزاد‬ ‫های‬ ‫پایانه‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫سپتور‬ ‫نوزی‬
‫انها‬ ‫خصوصیات‬ ‫دردو‬ ‫انتقال‬ ‫فیبرهای‬ ‫انواع‬
‫درد‬ ‫درک‬ ‫در‬ ‫دخیل‬ ‫مناطق‬
‫است‬ ‫کدام‬ ‫درد‬ ‫درک‬ ‫برای‬ ‫تریژمینال‬ ‫هسته‬ ‫اصلی‬ ‫قسمت‬
‫ببرید‬ ‫نام‬ ‫را‬ ‫نوروپاتیک‬ ‫و‬ ‫ویسرال‬ ‫سوماتیک‬ ‫دردهای‬ ‫مشخصات‬
‫ببرید‬ ‫نام‬ ‫را‬ ‫بروزدرد‬ ‫در‬ ‫دخیل‬ ‫التهابی‬ ‫فاکتورهای‬
‫کنید‬ ‫تعریف‬ ‫را‬ ‫آلودینی‬