1. Het gebruik van intelligente
woontechnologie in de zorg
Introductie, drijfveren, functionaliteiten en selectiecriteria

2. Inhoudsopgave
Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
Definities 3
Ambient Assisted Living,
levensloopgeschikt wonen en intelligente woontechologie 4
Voor wie is Ambient Assisted Living relevant? 5
Drijfveren gebruik woontechnologie in de zorgmarkt 6
Functies van intelligente woontechnologie 8
Consideraties bij selectie van een platform voor woontechnologie 10
Samenvatting 12
IRS en intelligente woontechnologie 13
Dit is een uitgave van IRS BV. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming.
Pagina 2

3. Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
Definities
Ambient Assisted Living is een samentrekking van Ambient Intelligence en Assisted
Living. Ambient Intelligence is letterlijk de “alom aanwezige intelligentie in onze woon-,
leef- en werkomgeving”. Door de alsmaar krachtiger wordende computers, doorgaande
miniaturisatie en meer verfijnde netwerken is het mogelijk om die omgeving in de toekomst
steeds meer mee te laten kijken, denken en ondersteunen. Assisted Living is het Engelse be-
grip voor wonen met hulpmiddelen ofwel ondersteund wonen met hulpmiddelentechnologie.
De samentrekking heeft dus vooral betrekking op het creëren van slimme en meedenkende
omgevingen voor mensen die ondersteuning nodig hebben om zelfstandig te kunnen wonen.
Dit kunnen mensen zijn met een specifieke beperking of chronische ziekte en ouderen die
moeite hebben met zelfstandig wonen als gevolg van allerlei ouderdomskwalen of -ziekten.
Bron: Smart Homes
Domotica is het domein van huiselijke elektronica. Het woord “domotica” is een
samentrekking van het Latijnse woord domus (huis) en -tica wat afkomstig is van informatica,
telematica en robotica. De officiële definitie van domotica luidt: De integratie van technologie
en diensten, ten behoeve van een betere kwaliteit van wonen en leven. Bij domotica draait
het dus niet alleen om integratie van techniek en bediening in de woning, maar ook om de
dienstverlening van buitenaf naar de woning.
Bron: Wikipedia
Extramurale zorg is zorg die erop gericht is personen in staat te stellen zelfstandig
te blijven wonen. Deze personen zouden zonder deze zorg aangewezen zijn op duurzaam
verblijf en verzorging. Diegene aan wie deze zorg wordt geleverd dient hiervoor geïndiceerd
te zijn door het regionale indicatieorgaan.
Bron: Nederlandse zorgautoriteit
Levensloopgeschikte woningen (ook ‘levensloopbestendige woningen’ genoemd)
is het overkoepelende begrip voor woningen die geschikt zijn of eenvoudig geschikt zijn te
maken voor bewoning tot op hoge leeftijd, ook in geval van fysieke handicaps of chronische
ziekten van bewoners. Levensloopgeschikte woningen zijn er in verschillende gradaties en
voor verschillende doelgroepen, bij nieuwbouw en verbouw.
Bron: Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg
Transmurale zorg is het anders indelen van het zorgaanbod en het uitbreiden van
de zorgverlening naar de thuissituatie. Transmurale zorgtechnologie behelst onder andere:
thuiszorgtechnologie, ICT, medische en verpleegkundige middelen, hulpmiddelen ter onder-
steuning van de zelfredzaamheid van patiënten en technologie voor zorgverlening op afstand.
Bron: Nitel, Nederlands Instituut voor Telemedicine
Pagina 3

4. Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
Ambient Assisted Living,
levensloopgeschikt wonen en intelligente woontechologie
Woontechnologie (in de volksmond domotica) werd in de vroege dagen van haar bestaan
vooral toegepast in residentiële projectontwikkelingen. Luxe appartementencomplexen, voor
verhuur of verkoop, werden en worden voorzien van moderne, geautomatiseerde snufjes op
het gebied van toegangscontrole, brand- en inbraakalarmering, huisautomatisering en woon-
diensten. Vandaag de dag wordt domotica steeds vaker toegepast voor wonen en zorgen.
Fabrikanten doen enorme investeringen om hun domoticaoplossingen geschikt te maken
voor de woonzorgmarkt en uit te breiden met functionaliteiten die kunnen beantwoorden
aan de transmurale zorgvraag.
De belangrijkste trend voor de snelle groei van woontechnologie voor de woonzorg-
markt is een groeiende wens van mensen om zo lang mogelijk in hun eigen woning te blijven
wonen. Zo kunnen ze hun eigen onafhankelijkheid behouden. Deze trend, in combinatie met
convenanten van de Nederlandse overheid, zijn de belangrijkste drijfveren in de vraag naar
‘levensloopgeschikt wonen’. Een levensloopgeschikte woning is een woning waarin de bewoner,
in elke levensfase en tot op hoge leeftijd, veilig kan wonen. De woning is geschikt voor
bewoning in het geval van fysieke handicaps of chronische ziekten, en in toenemende mate
ook voor bewoners met dementie. Intelligente woontechnologie is een cruciaal onderdeel van
het levensloopgeschikt wonen, ook wel Ambient Assisted Living genoemd.
Ambient Assisted Living (AAL) is een samentrekking van Ambient Intelligence en
Assisted Living. Ambient Intelligence is letterlijk de “alom aanwezige intelligentie in onze
woon-, leef- en werkomgeving”. Door de alsmaar krachtiger wordende computers, door-
gaande miniaturisatie en meer verfijnde netwerken is het mogelijk om die omgeving in de
toekomst steeds meer mee te laten kijken, denken en ondersteunen. Assisted Living is het
Engelse begrip voor wonen met hulpmiddelen ofwel ondersteund wonen met hulpmiddelen-
technologie. De samentrekking heeft dus vooral betrekking op het creëren van slimme en
meedenkende omgevingen voor mensen, die ondersteuning nodig hebben om zelfstandig
te kunnen wonen. Dit kunnen mensen zijn met een specifieke beperking of chronische ziekte en
ouderen die moeite hebben met zelfstandig wonen als gevolg van allerlei ouderdomskwalen of
-ziekten. Ambient Assisted Living omvat niet alleen (elektronische) systemen, maar ook methoden,
concepten en diensten die allen gebaseerd zijn op de dagelijkse behoeften van de gebruiker.
Daarnaast zijn ze geïntegreerd in de onmiddellijke persoonlijke omgeving van de gebruiker.
Ambient Assisted Living wordt door de Europese Unie als belangrijke factor gezien om
het levensplezier van mensen in de EU te vergroten en aan de toenemende zorgvraag te kun-
nen voldoen. Hiertoe heeft de EU AAL opgezet. AAL is een Europees samenwerkingsprogramma
waarvoor vanuit de deelnemende Europese landen (momenteel 23) nationaal budget wordt
ingezet. Het totale budget voor het AAL programma is geraamd op ruim € 100 miljoen per
jaar tot en met 2013. De deelnemende landen investeren gezamenlijk ruim 30%, de Europese
Commissie draagt 20-25% bij en voor de overige 50% wordt gerekend op investering van
de deelnemende organisaties. Vanuit Nederland draagt het ministerie van VWS jaarlijks
€ 1,9 miljoen bij aan AAL vanuit het Innovatieprogramma in de zorg. Levensloopgeschikt wonen
is een zeer belangrijke factor in het Ambient Assisted Living programma (AAL) van de EU.
Pagina 4

5. Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
Voor wie is Ambient Assisted Living relevant?
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht vormen de potentiële gebruikers van
technologieën, oplossingen en methodieken voor Ambient Assisted Living geen homogene
groep. Het kunnen 55-plussers zijn die zijn geïnteresseerd in de veiligheids- en lifestyle-
functionaliteiten om hun kwaliteit van leven te vergroten. Aan de andere kant kunnen het
ook verschillende groepen individuen zijn die lijden aan een chronische ziekte of dementie
die geïnteresseerd zijn in het behouden van hun eigen onafhankelijkheid aan huis.
Een onderbelichte groep gebruikers zijn jongeren, die door psychiatrische aandoeningen of
Downsyndroom normaliter voorbestemd zouden zijn om in een woongroep te wonen, maar
die met deze technologieën toch de stap kunnen zetten naar zelfstandig wonen. De onder-
steuning die gegeven wordt door middel van AAL is niet gelimiteerd tot de directe gebruiker.
Producten en diensten in de AAL-omgeving adresseren ook professionele verzorgers, medische
professionals en familieleden en mantelzorgers doordat betere en snellere communicatiemo-
gelijkheden ontstaan, alsook eenvoudigere sociale interactie. We lichten wat voorbeelden toe.
1. Begeleid/beschermd wonen voor jongeren
Personen met bijvoorbeeld autisme, downsyndroom, of psychosociale problemen zouden allen
in aanmerking kunnen komen voor begeleid/beschermd wonen. Vandaag de dag richt dit
wonen zich veelal op kleine woongroepen of zorgboerderijen. Gemiddeld wachten er jaarlijks
1.200 mensen die in aanmerking komen op begeleid of beschermd wonen op een plaats.
Intelligente woontechnologie zou een gedeelte van deze groep in staat kunnen stellen om
zelfstandig te wonen met voorzieningen voor zorg of begeleiding op afstand. Woningen
zouden kunnen worden ingericht met alarmering (personen, brand), alarmdoormeldingen
naar begeleiders of mantelzorgers en screen-to-screen communicatie. Met screen-to-screen
communicatie zouden begeleiders op afstand contact kunnen opnemen met bewoners, of
kunnen bewoners contact opnemen met hun begeleider(s).
2. Woonvoorzieningen voor ouderen met zorgvraag
Voor veel ouderen met een beperking, ziekte of simpelweg ouderdomskwalen wordt
zelfstandig wonen moeilijk. Ambient Assisted Living , en de inzet van intelligente woontech-
nologie biedt deze groep de mogelijkheid om, ondanks een toenemende zorgvraag, thuis te
blijven wonen. Wooncomplexen kunnen worden ingericht met domoticavoorzieningen, zoals
personenalarmering en alarmdoormeldingen. Eventueel kan screen-to-screen communicatie
beschikbaar gesteld worden om direct contact op te nemen met verzorgers, artsen of
familie/vrienden. Automatische toegang tot het wooncomplex en de individuele woning
kan op afstand geregeld worden, gekoppeld aan bijvoorbeeld een alarmmelding. Eventueel
kunnen woon- en zorgdiensten gekoppeld worden aan het domoticaplatform, zodat bewoners
via het voor hen bekende bedieningspaneel boodschappen kunnen bestellen, maaltijden
kunnen aanvragen of een klussendienst kunnen inhuren. In Nederland zijn er al diverse voor-
beelden van dit soort woonvoorzieningen, waarbij woningen levensloopgeschikt zijn gemaakt
met domotica. De website van Aedes/Actiz, Kenniscentrum Wonen-Zorg, beschikt over een
databank met gerealiseerde projecten.
Pagina 5

6. Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
Drijfveren gebruik woontechnologie in de zorgmarkt
Als we kijken naar de drijfveren voor het gebruik van woontechnologie in de zorgmarkt
dienen een aantal factoren nader in overweging genomen te worden: 1) het vergrijzen van
de Nederlandse bevolking, met hieraan gerelateerd de stijging van de kosten van de zorg,
en 2) de wens van bewoners om langer thuis te blijven wonen.
1. De Nederlandse bevolking vergrijst
Tot het jaar 2030, zal de oudere bevolking van Nederland (55 plussers) 8-10 keer sneller
groeien dan de ‘algemene’ bevolking. In percentages worden de 55-plussers als groep steeds
groter, hetgeen we in onderstaande tabel en grafiek illustreren.
Tabel 1: Voorspellingen bevolkingsgroei.
Bron: CBS Statline 2006
Jaar Nederlandse % groei # bevolking % van % groei # bevolking % van % groei
bevolking ouder dan 55 het totaal ouder dan 65 het totaal
2005 16,3 4,2 26% 2,3 14%
2020 16,8 3% 5,5 33% 24% 3,2 19% 28%
2030 17,0 1% 6,1 36% 10% 3,8 22% 16%
2040 17,0 0% 5,2 31% -17% 4,3 25% 12%
2050 16,8 -1% 5,0 30% -4% 4,0 24% -8%
Bevolkingsgroei 65-plussers versus bevolkingsgroei Nederlandse bevolking 2005-2040
Groen: bevolkingsgroei 65 plussers
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
2005-2020 2020-2030 2030-2040 2040-2050
-5%
-10%
Een gevolg van de vergrijzing is de toename van de kosten van de gezondheidszorg.
Vandaag de dag wordt circa 10% van het Nederlands BNP (Bruto Nationaal Product) besteed
aan de gezondheidszorg. In 1998 had 44% van deze kosten betrekking op personen van
65 jaar en ouder. Wanneer deze ontwikkeling rechtevenredig wordt gecombineerd met de
geplande vergrijzing zouden we uitkomen op een kostenpost van meer dan 50% van het BNP
tussen 2030-2040. Een onderzoek van de EHTEL (Sustainable Telemedicine Task Force, een
europees initiatief ter bevordering van telemedicine) stelt dat zonder telemedicine, onderdeel
van Ambient Assisted Living, in 2020 al meer dan 20% van de gehele Europese beroepsbevolking
in de zorg werkzaam zou moeten zijn.
Pagina 6

7. Drijfveren gebruik woontechnologie in de zorgmarkt
Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
Gemiddelde kosten (euro per inwoner) van de gezondheidszorg naar leeftijd en geslacht.
Bron: RIVM
Kosten per inwoner Mannen Vrouwen
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
0
1-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
95+
40-44
45-49
50-54
90-94
2. De Nederlandse bevolking
wil zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen
In het verleden was het gemeengoed dat ouderen op een bepaalde leeftijd of op een
specifieke indicatie in een aanleunwoning, bejaardenhuis of verzorgingshuis gingen wonen.
Deze trend is sinds een jaar of 20 aan het veranderen. Vandaag de dag wil in Nederland
96% van de bevolking van 55-plus en ouder en 93% van de bevolking van 65-plus en ouder
zelfstandig wonen. Dit leidt tot een beweging van ‘assisted’ living in bijvoorbeeld een aan-
leunwoning of bejaardenhuis naar ‘Ambient Assisted Living’, het thuis blijven wonen met
hulpmiddelentechnologie.
Ontwikkelaars van woningen, in alle categorieën, zouden daarom moeten focussen op
het aanbrengen van woontechnologie (de basis van de hulpmiddelentechnologie voor AAL),
welke geschikt is voor zowel de basisvoorzieningen van een wooncomplex, zoals toegangs-
controle, brand- en inbraakalarmering, alsook additionele toekomstige voorzieningen als
personenalarmering in de vorm van een toekomstvast platform voor woontechnologie.
Met het aanbrengen van losse technologieën en modules vandaag mist een ontwikkelaar de
kans om een woning toekomstvast te maken en te voorzien in de behoeften van grote groepen
toekomstige bewoners. Daarnaast is het aanbrengen van een toekomstvast platform voor
woontechnologie in kosten vergelijkbaar met losse technologieën en modules voor bijvoor-
beeld toegang tot een wooncomplex en brandalarmering.
Pagina 7

8. Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
Functies van intelligente woontechnologie
De meeste oplossingen voor intelligente woontechnologie zijn modulair opgebouwd.
Op deze wijze kunnen de beschikbare functionaliteiten worden aangepast aan de behoefte
van de bewoner en blijft de oplossing betaalbaar. Verspilling wordt geëlimineerd doordat
bewoners of zorgverzekeraars niet hoeven te betalen voor functionaliteiten die ongebruikt
blijven. Er zijn vele functies en pakketten voor woontechnologie beschikbaar, welke we
kunnen indelen volgens onderstaand schema:
Woontechnologie modules
Bronnen: Trendanalyse domotica, Den Haag en NITEL rapport zorgdomotica, IRS
(1)
Home
(11) Office (2)
Box Management System Energiebesparing
(3)
(10)
Thuisamusement,
Toegangscontrole
recreatie
(4)
(9a)
Informatie &
Woondiensten
communicatie
Residential Care
(9a) (4a)
Portaal voor Tweewegsverbinding
huishoudelijke diensten met zorgcentrale
(8) (5)
Veiligheid Comfort
(7) (6)
Zorgdiensten / Alarmering, passief, actief,
Telemedicine (6a) brand- en inbraak
Alarmopvolging
We lichten de modules in onderstaande tabel toe. Elke leverancier van woontechnologie
kent zijn of haar eigen groeperingen en benamingen, wij hanteren in deze whitepaper
de definities gesteld door het NITEL (Nederlands Instituut Telemedicine) in hun rapport
´Zorgdomotica´, aangevuld met enkele functies die ons inziens hieraan toegevoegd zouden
kunnen worden.
Pagina 8

9. Functies van intelligente woontechnologie
Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
Module Functie
Home Office Telewerken, telebankieren, televergaderen
Energiebesparing De woning zo zuinig mogelijk laten ´werken´, bijvoorbeeld
door automatisch uitschakelen alle elektrische apparatuur
bij afwezigheid of bij inschakelen nachtstand.
Thuisamusement, Functies gerelateerd aan snelle internetverbinding zoals
recreatie internet, digitale TV, downloaden films et cetera.
Informatie & Communicatie, Webcam, videobellen, screen-to-screen communicatie.
tweewegverbinding met De zorgfunctie in dit pakket wordt gevormd door de
zorgcentrale tweewegverbinding in beeld en geluid ten behoeve van tele-
medicine, maar ook contact met familie, vrienden
en mantelzorgers.
Comfort Apparaten en systemen die naar keuze kunnen worden
geprogrammeerd om een taak uit te voeren. Deze functies
zijn waardevol voor iedereen, maar worden noodzakelijk voor
mensen met zwaardere fysieke of cognitieve beperkingen.
Alarmering Actieve personenalarmering, Passieve alarmering,
inbraakalarmering, brandalarmering.
Alarmopvolging Alarmopvolging van alarmering naar 112, mantelzorg,
thuiszorg, huisarts of zorgcentrale.
Telemedicine Toepassingen die op slimme manier zorg of afstand en ICT
combineren. Denk hierbij aan een voetzoolscanner voor
diabetici of INR metingen voor trombosepatiënten.
Veiligheid Functies die de veiligheid van de bewoner bevorderen,
zoals een lichtpad gecombineerd met drukpad.
Portaal voor huishoudelijke Met een portaal voor huishoudelijke diensten kunnen via
diensten het bedieningspaneel of via de PC woon- en zorgdiensten
worden aangeroepen.
Woondiensten Dit pakket omvat de daadwerkelijke woon- en zorgdiensten
die worden aangeboden. Een aantal leveranciers van
woontechnologie kunnen dit standaard aanbieden.
Toegangscontrole Voorzieningen voor toegangscontrole tot de centrale ruimten,
de individuele woning en de parkeergarages. Hieronder
vallen ook voorzieningen voor het automatisch verlenen
van toegang in geval van calamiteiten en video-intercom.
Box Management Met de koppeling van een Box Management Systeem aan
Systeem het platform voor intelligente woontechnologie kunnen
bestelde woondiensten worden afgeleverd in centraal
geplaatste afleverboxen.
Pagina 9

10. Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
Consideraties bij selectie
van een platform voor woontechnologie
Het pad naar Ambient Assisted Living – en met name levensloopgeschikt wonen –
begint met intelligente woontechnologie (domotica, woonzorgtechnologie, zorgdomotica).
Woontechnologie kan het beste gezien worden als een ICT-platform welke in een woon-
complex en individuele woning wordt geïnstalleerd. Aan het ICT-platform worden vervolgens
modules voor wonen en zorgen gekoppeld, zoals toegangscontrole, inbraakalarmering,
personenalarmering en telemedicine. Het is hierbij belangrijk te onthouden dat:
1. we nog aan het begin van de productlevenscyclus staan van woonzorgtechnologie;
2. woonzorgtechnologie kan worden toegepast op de individuele behoeftes van de bewoner.
1. Woonzorgtechnologie staat aan het begin van de productlevenscyclus
Elk product dat op de markt wordt gezet doorloopt een viertal verschillende fasen die worden
beschreven in de productlevenscyclus. De snelheid waarmee elk product zich door deze
cyclus begeeft is afhankelijk van onder meer de marktvraag. De productlevenscyclus kent vier
fasen, introductie, groei, rijpheid en terugval. Als we deze productlevenscyclus toepassen op
woonzorgtechnologie en levensloopgeschikt wonen, constateren we dat we in Nederland in
de groeifase zijn. Er komen meerdere leveranciers op de markt die een ICT-platform bieden
met een of meerdere toepassingen voor levensloopgeschikt wonen. Vandaag de dag zijn
functionaliteiten voor personenalarmering, 24-uurs alarmdoormelding en screen-to-screen
communicatie (videobellen) voor communicatie met verzorgers, artsen en mantelzorgers in
meerdere wooncomplexen succesvol toegepast. Nederland is in deze markt, tezamen met de
Deense en Zweedse markt, voorloper in Europa, waar de productlevenscyclus voor woonzorg-
technologie nog in de introductiefase zit.
Een consequentie van het feit dat woonzorgtechnologie nog aan het begin van de
productlevenscyclus staat, is dat bij keuze voor een woontechnologie-oplossing in deze fase
de mogelijkheid moet bestaan om het platform in de toekomst uit te breiden met momenteel
nog niet bestaande methodieken, systemen, functionaliteiten en technologieën voor Ambient
Assisted Living. Telemedicine is hier een voorbeeld van; op dit gebied wordt hard aan de
ontwikkeling van methodieken gewerkt en zijn er nog weinig succesvolle implementaties
bekend. Een platform welke gebaseerd is op open standaarden, biedt hiervoor een solide
oplossing. Indien van open standaarden is gebruikgemaakt kan in de praktijk elke nieuwe
toepassing die ook op deze open standaarden is ontwikkeld worden toegepast binnen de
bestaande infrastructuur. Cenelec, de Europese normalisatie-organisatie heeft een normering
voor domotica geïntroduceerd, omschreven in NEN-EN 50090.
Pagina 10

11. Consideraties bij selectie van een platform voor woontechnologie
Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
2. Woonzorgtechnologie wordt toegepast op de behoeftes van de bewoner
Als eerder gezegd, wanneer mensen ouder worden, willen ze nog steeds graag thuis blijven
wonen. Op een jongere leeftijd denken veel mensen niet na over de behoeftes en voorzieningen
die zij na hun pensionering wellicht nodig hebben. Als toevoeging hierop kan ook gesteld
worden dat ze, als de behoefte er niet is, zij hier ook niet extra voor willen betalen.
Nu is dit in veel gevallen ook niet noodzakelijk, omdat de kosten voor een basisoplossing
voor woontechnologie in de praktijk, bestaande uit een ICT-platform met hierin geïntegreerd
oplossingen voor toegangscontrole en brand- en inbraakalarmering, gelijk is aan de kosten
van de ‘losse’ technologieën voor toegang en alarmering. Echter, met de keuze voor een
geïntegreerd platform versus individuele oplossingen aan het begin van projectontwikkeling
wordt een fundering gelegd voor levensloopgeschikt wonen, die aangepast kan worden
aan elke fase van de levenscyclus voor de bewoner. Bewoners kunnen hun woontechnologie-
platform uitbreiden met functionaliteiten, al naar gelang hun behoefte aan additionele
voorzieningen toeneemt.
We lichten dit toe aan de hand van een voorbeeld. Een nieuwbouw appartementen-
complex dient te worden voorzien van toegangscontrole bij de centrale ingangen (bellenbord,
video-intercom), een oplossing voor het op afstand openen van de parkeergarage (RFID) en
brandalarmering. De ontwikkelaar kan kiezen voor aparte oplossingen voor deze functiona-
liteiten, of hij kan voor dezelfde investering kiezen voor een geïntegreerd woontechnologie-
platform. In dit laatste geval wordt, door het gehele wooncomplex en in de individuele
woningen, een IP-infrastructuur aangelegd en de bewoners krijgen de beschikking over
een bedieningspaneel (scherm) in hun woning. Aan het woontechnologie-platform worden
functionaliteiten voor video-intercom, toegangscontrole en brandalarmering gekoppeld, die
de bewoner via een eigen scherm kan bedienen. De ontwikkelaar legt op deze wijze de basis
voor levensloopgeschikt wonen. De bewoners die vandaag de dag een appartement betrekken
kunnen op het moment dat dit in de toekomst noodzakelijk wordt functionaliteiten voor per-
sonenalarmering, alarmdoormelding of telemedicine integreren in hun appartement zonder
hiervoor een volledige infrastructuur aan te hoeven leggen.
Overigens, de ontwikkelaar kan deze woonzorgtechnologie nog verder toepassen op
de behoeftes van de bewoner. Stel dat het appartementencomplex in eerste instantie bedoeld
is voor tweeverdieners rond hun 30e levensjaar. De ontwikkelaar zou ervoor kunnen kiezen
om additionele woontechnologie-functionaliteiten ter bevordering van comfortabel en luxe
wonen toe te passen in het appartementencomplex, eventueel tegen vergoeding. Denk hierbij
aan woondiensten, zoals een boodschappenservice, een Box Management Systeem voor
afleveringen van producten en bestellingen, en huisautomatisering. Dit geeft de ontwikkeling
meerwaarde en kan een extra inkomstenstroom genereren.
Conclusie van bovenstaand is dat een gekozen domoticaplatform, of woontechnologie-
oplossing, dient te kunnen voorzien in de verschillende behoeftes van bewoners. Het platform
dient modulair opgebouwd te zijn, waarbij de verschillende functionaliteiten al naar gelang
de levensfase en noodzaak kunnen worden ingezet of uitgefaseerd.
Pagina 11

12. Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
Samenvatting
In Nederland wordt in rap tempo intelligente woontechnologie (domotica, zorgdomotica,
woonzorgtechnologie) toegepast om woningen levensloopgeschikt te maken. Nederland
is hierin een voorloper. De Europese Unie onderstreept het belang van levensloopgeschikt
wonen, of Ambient Assisted Living, wat zich onder andere uit in het AAL-programma, waarin
momenteel 23 landen samenwerken met een jaarlijks budget van 100 miljoen euro om
methodieken, systemen en technologieën te ontwikkelen die dit ondersteunen.
Er zijn twee belangrijke drijfveren te onderkennen voor de groei van het gebruik van
intelligente woontechnologie binnen de zorg:
1. De vergrijzende bevolking, met hieraan gerelateerd de noodzaak het budget voor zorg-
verlening, wat vandaag de dag al 10% van het BNP uitmaakt, onder controle te houden.
2. De wens naar langer zelfstandig thuis wonen. Vandaag de dag wil in Nederland 96%
van de bevolking van 55-plus en ouder en 93% van de bevolking van 65-plus en ouder
zelfstandig wonen.
Om antwoord te geven op de vraag wat belangrijke selectiecriteria zijn voor een oplos-
sing voor intelligente woontechnologie (domoticaplatform) dienen we eerst te kijken naar de
beschikbare functionaliteiten. Een oplossing voor intelligente woontechnologie behelst meer
dan huisautomatisering of technische snufjes voor het automatisch bedienen van verlichting.
We kunnen vandaag de dag grofweg 11 functionaliteiten onderscheiden, van (automatische)
toegangscontrole, personenalarmering met alarmdoormeldingen tot het bieden van woon- en
zorgdiensten middels een platform voor woontechnologie.
Nu dit duidelijk is, kijken we naar de zaken die in overweging genomen dienen te wor-
den bij het selecteren van een woontechnologie-oplossing. Belangrijk hierin is de overweging
dat een basisoplossing voor intelligente woontechnologie in veel gevallen qua kosten over-
eenkomt met individuele voorzieningen als brandalarmering en video-intercom. Dus, voor
de prijs van individuele voorzieningen kan eigenlijk voor elk nieuwbouw of renovatieproject
in Nederland al gekeken worden naar het aanleggen van de infrastructuur voor intelligente
woontechnologie. Indien vervolgens een keuze gemaakt dient te worden voor de leverancier,
stellen we dat onderstaande 2 criteria altijd in overweging genomen dienen te worden:
1. Is de woontechnologie-oplossing gebaseerd op open standaarden? Alleen op deze
wijze is de gekozen oplossing toekomstvast.
2. Is de woontechologie-oplossing modulair opgebouwd, zodat de beschikbare
functionaliteiten kunnen worden afgestemd op de individuele behoefte van de bewoner?
Pagina 12

13. Het gebruik van intelligente woontechnologie in de zorg
IRS en intelligente woontechnologie
IRS (Integrated Residential Services) is de grootste leverancier in Nederland van intel-
ligente woon- en zorgtechnologie in combinatie met woon- en zorgdiensten. Woon- en zorg-
technologie, ook wel domotica genoemd, bevordert het gevoel van veiligheid, comfortabel
wonen en welzijn en biedt architecten en projectontwikkelaars onroerend goed meerwaarde,
zoals snelle verhuur- en verkoopbaarheid.
IRS onderscheidt zich door zeer complete, eenvoudig exploiteerbare en innovatieve
woon- en zorgoplossingen te bieden tegen betaalbare prijzen. Voor een prijs die vergelijk-
baar is met het plaatsen van ´losse´ oplossingen voor toegangscontrole en bijvoorbeeld
brandalarmering, biedt u uw bewoners een volledig geïntegreerde, op open standaarden
gebaseerde oplossing die ze in de toekomst eenvoudig kunnen uitbreiden met modules voor
intelligent wonen en zorgen, zoals bijvoorbeeld personenalarmering of geautomatiseerde
huisbediening.
De IRS woon- en zorgtechnologie is op open internet standaarden (IP) gebaseerd en
bestaat uit een technische infrastructuur en een centraal bedieningspaneel die in elke woning
wordt geplaatst, de IRS Bode®. Aan deze IRS Bode® wordt, naar keuze, één of meer van de
volgende modules voor intelligent wonen en zorgen gekoppeld:
• IRS berichtenmodule
• IRS box management systeem
• IRS beltableau
• IRS huisbediening (domotica)
• IRS personenalarmering
• IRS portaal voor woon- en zorgdiensten
• IRS toegangscontrole
• IRS veiligheid
• IRS videobellen
• IRS video-intercom
Gedurende de jaren heeft IRS honderden vastgoed- en zorgprojecten voorzien van
intelligente woon- en zorgoplossingen, waaronder de wooncomplexen Boston, Mahler 4 en
Montevideo en woon-zorgcomplexen als De Schans in Rotterdam, de Vermeertoren in Delft
en Serviceresidentie Vredenbergh in Breda. Gerenommeerde bedrijven als ING Vastgoed,
Stichting Ouderenhuisvesting Rotterdam, Vesteda, Vidomes en Vestia behoren tot de
vaste klantenkring van IRS.
IRS is lid van Niko Group. Niko Group is een Belgisch bedrijf dat ernaar streeft om
binnen Europa toonaangevend te zijn op het vlak van het sturen en controleren van licht,
energie, toegang en andere omgevingsfactoren in de leef- en werkomgeving. Daarbij gaat
een specifieke aandacht naar oplossingen voor energiebesparing en voor begeleid wonen.
Samen met zijn 800 werknemers ontwikkelt en produceert Niko Group innovatieve, stijlvolle
en gebruiksvriendelijke oplossingen en diensten: van schakelaars en stopcontacten over licht-
sturingssystemen en domotica tot serviceplatforms en telegeneeskundige toepassingen.
Voor meer informatie: www.IRServices.nl. en www.nikogroup.be
Pagina 13