SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 23
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 1
Αμπελόκηποι Αθήνας και Ιστορία
Ευρήματα των Αμπελοκήπων
στην οδό Παναγή Κυριακού
56ο
Γυμνάσιο Αθήνας
Δράση:
«Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου
Πληροφορικής»
Σχολικό έτος: 2018-2019
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 2
Τα Ευρήματα των Αμπελοκήπων Αθήνας συνοπτικά.................................................................3
Έρωτας φτερωτός......................................................................................................................6
Ποσειδών ‘Ισθμιος ......................................................................................................................6
Απόλλων γυναικωτός-Διόνυσος................................................................................................7
Αλέξανδρος-Ηρακλής..................................................................................................................7
Σάραπις .........................................................................................................................................8
Έρωτας που χορεύει ...................................................................................................................8
Απόλλων ή Άδωνις ......................................................................................................................9
Διόνυσος-Βάκχος.........................................................................................................................9
Ηρακλής επιτραπέζιος..............................................................................................................10
Σάτυρος αναγερτός....................................................................................................................10
Νύμφη ..........................................................................................................................................12
Δορυφόρος-Άρης .......................................................................................................................12
Αρχαϊστική Αθηνά......................................................................................................................13
Νέγρος χορευτής .......................................................................................................................13
Αρποκράτης ................................................................................................................................14
Βοσκός .........................................................................................................................................14
Παράρτημα..................................................................................................................................15
1.Τύπος της εποχής, Φωτογραφίες από την ανασκαφή....................................................15
2.Μέθοδος/ τεχνική του χαμένου κεριού.........................................................................20
3. Φωτογραφίες από την επίσκεψη που πραγματοποιήσαμε την Παρασκευή 7
Δεκεμβρίου 2018...................................................................................................................21
Πηγές: .........................................................................................................................................22
Ευχαριστίες - Συντελεστές:.....................................................................................................23
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 3
Τα Ευρήματα των Αμπελοκήπων Αθήνας συνοπτικά
Στις 6 Ιουλίου 1964, σε ένα χαντάκι στην οδό Παναγή Κυριακού στους
Αμπελοκήπους, βρέθηκαν, σε βάθος περίπου 2 μέτρων, 17 χάλκινα αγαλματίδια.
Ήταν στημένα όρθια, το ένα δίπλα στο άλλο ή το ένα πίσω από το άλλο.
Ανασκαφές έγιναν από τον Φοίβο Σταυρόπουλο και τη συντήρησή τους ανέλαβε το
τμήμα συντήρησης του αρχαιολογικού μουσείου Αθηνών και συγκεκριμένα οι: Α.
Μαυραγάνης, Χ. Χατζηλιού, Σ. Κασσανδρής και Γ. Δαμίγος. Μαζί με αυτά τα
αγαλματίδια ανακαλύφθηκαν 44 πήλινα λυχνάρια, ένα υπόγειο πιθάρι και ένα
ακόμα αγαλμάτιο του οποίου η κακή κατάσταση διατήρησης έκανε απαγορευτική τη
μελέτη του, καθώς δεν μπορούσε να γίνει η ταύτισή του.
Τα 17 χάλκινα αγαλματίδια, που σήμερα εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό
Μουσείο της Αθήνας, βρέθηκαν σε πολύ κακή κατάσταση και για τον λόγο αυτό
στάλθηκαν αμέσως για αποκατάσταση και συντήρηση.
Τα αγαλματίδια αυτά είναι πιθανό:
- να πρόκειται για έργα που θα διακοσμούσαν μια μεγάλη ρωμαϊκή βίλα, της
οποίας τα θεμέλια ίσως να βρίσκονται κάτω από το γήπεδο "Απόστολος
Νικολαΐδης". Τα αγαλμάτια αυτά ίσως έκρυψαν για να σώσουν οι ιδιοκτήτες της
από την επιδρομή των Ερούλων (267μ.Χ.) ή των Γότθων του Αλαρίχου (τέλη
4ου
μ.Χ.).
- να αποτελούν κατάλοιπα τορευτικού εργαστηρίου, όπως εκείνο που βρέθηκε
στην πλατεία Συντάγματος. Να προέρχονται, δηλαδή, από κάποιο από τα
ακμάζοντα αττικά εργαστήρια της περιοχής τα οποία, κατά τους ρωμαϊκούς
αυτοκρατορικούς χρόνους, εκτελούσαν παραγγελίες για έργα, τα οποία
αντέγραφαν σε μικρογραφίες ή μετέπλαθαν δημιουργίες της κλασικής
αρχαιότητας.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 4
Τα χάλκινα αυτά αγαλμάτια φέρουν σαφείς επιδράσεις από μεγάλους καλλιτέχνες
του 5ου
και 4ου
αιώνα π.Χ., όπως είναι ο Πολύκλειτος, ο Πραξιτέλης, ο Σκόπας
και ο Λύσιππος. Πολύ σημαντικό γεγονός είναι ότι κάποιοι από αυτούς τους
τύπους εμφανίζονται για πρώτη φορά στην Αττική. Τα αγαλμάτια αυτά, αν και
αποτελούν επαναλήψεις ή συνθέσεις τύπων, δεν στερούνται εντούτοις το
προσωπικό στοιχείο του καλλιτέχνη και του εργαστηρίου του. Χαρακτηριστικά
παραδείγματα είναι: ο Δορυφόρος Άρης, που αποτελεί τη μόνη πιστή απόδοση του
κορμού του Πολυκλείτειου Δορυφόρου στην Αθήνα, ο Δισκοβόλος, που η σημασία
του έγκειται στο ότι αποτελεί πιστότατο αντίγραφο του μυρώνειου Δισκοβόλου, ο
Ηρακλής επιτραπέζιος, αντίγραφο του περίφημου λυσίππειου έργου, καθώς και ο
Χάλκινος Ποσειδώνας, που αντιγράφει τον τύπο του Ποσειδώνα Ίσθμιου του
Λυσίππου, έργο που σώζεται σε πολλά αντίγραφα. Επιπλέον, σημαντικό είναι το
εύρημα και του ακέφαλου Διόνυσου-Βάκχου, καθώς αποτελεί ένα από τα καλύτερα
διατηρούμενα μικρά χάλκινα αγαλμάτια των Αμπελοκήπων, του οποίου ακριβές
παράλληλο διασώζει και το κεφάλι που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο. Τέλος, τα
δύο μετρίου μεγέθους χάλκινα αγαλμάτια που παριστάνουν Ερωτιδείς – τα οποία
δεν συγκαταλέγονται στις κύριες, αλλά στις δευτερεύουσες θεότητες του
ευρήματος των Αμπελοκήπων – αποτελούν ένα θέμα ιδιαίτερα αγαπητό στους
αυτοκρατορικούς χρόνους. Οι δύο έρωτες θα κοσμούσαν το διάκοσμο αιθουσών
συμποσίου κάποιας ρωμαϊκής έπαυλης.
Η εξέταση των αγαλματίων δείχνει αττική εκτέλεση και φέρουν κοινά
χαρακτηριστικά ενός εργαστηρίου. Τα αγαλμάτια φέρουν ομοιότητες με τα χάλκινα
της Μικράς Ασίας και της Συρίας, καθώς και με πολλά εκθέματα του Βρετανικού
Μουσείου.
Από τα χάλκινα αγαλμάτια των Αμπελοκήπων εκπέμπεται ο απόηχος για τον
πολιτικοκοινωνικό, θρησκευτικό και φιλοσοφικό περίγυρο στον βαρύ από
παράδοση χώρο της Αθήνας κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 5
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 6
Έρωτας φτερωτός
Το αγαλμάτιο είναι κατασκευασμένο με τη μέθοδο του χαμένου κεριού,
σε τέσσερα, πιθανότατα, μέρη. Ειδικότερα, χυτεύτηκαν χωριστά το
κεφάλι, τα χέρια, ο κορμός μέχρι τη μέση των μηρών και οι κνήμες. Για
την επιτυχή σύνδεση των κνημών και των χεριών χρησιμοποιήθηκε
κασσίτερος εσωτερικά, ενώ κατά τόπους υπάρχουν μικρά
παραλληλόγραμμα σφυρηλατημένα μπαλώματα, επισκευές κατά την
αρχαιότητα.
Ποσειδών ‘Ισθμιος
Το αγαλμάτιο είναι κατασκευασμένο με τη μέθοδο του
χαμένου κεριού και διατηρείται σε καλή κατάσταση. Δεν
σώζονται τμήμα του αριστερού ποδιού και οι ένθετες κόρες
των ματιών. Φέρει πολλές αρχαίες επιδιορθώσεις: από μία
στο αριστερό χέρι και στο σημείο ένωσης του αριστερού
βραχίονα και δύο στην αριστερή κνήμη. Το κεφάλι είχε χυθεί
μαζί με το υπόλοιπο σώμα(;), ενώ τα χέρια είχαν χυτευθεί
χωριστά. Πυρήνας άμμου με ψευδάργυρο, που εισήχθη στα
πέλματα από μικρές οπές.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 7
Απόλλων γυναικωτός-Διόνυσος
Το αγαλμάτιο διατηρείται γενικά σε καλή
κατάσταση. Φέρει πολλές αρχαίες επιδιορθώσεις,
και συγκεκριμένα στον δεξιό μηρό, στην αριστερή
κνήμη και κάτω από την ελεύθερη μασχάλη. Είναι
γεμάτο με κασσίτερο, που έμπαινε μέσα στο έργο
για βαρύτητα, αλλά φαίνεται ότι είναι και η αιτία
που αυτό άνοιξε σε τόσα σημεία. Στο πίσω μέρος
του δεξιού ποδιού υπάρχει μια μεγάλη ρωγμή.
Το κεφάλι, οι βόστρυχοι, οι βραχίονες, οι κνήμες και η δορά μάλλον θα είχαν χυτευθεί
ξέχωρα.
Αλέξανδρος-Ηρακλής
Πρόκειται για εξαιρετικής διατήρησης έργο, που σώζεται
ακέραιο μαζί με τη βάση του. Κατά διαστήματα υπάρχουν
οξειδώσεις και μικρές αρχαίες επιδιορθώσεις. Είναι
συμπαγές, χυμένο σε χαλκό και γεμισμένο, για λόγους
οικονομίας, με κασσίτερο. Ο τρόπος χύτευσης είναι αυτός
των χωριστά χυμένων μελών, σώμα, κεφάλι, λεοντή.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 8
Σάραπις
Το αγαλμάτιο σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Παρουσιάζει πράσινη πατίνα και σε
πολλά σημεία κοκκινωπές κηλίδες από την οξείδωση του μετάλλου. Ο χαλκουργός, όπως
φαίνεται, έχει δουλέψει το έργο σε τέσσερα χωριστά μέρη: βάση, κορμό, κεφάλι (με
πιθανή ξεχωριστή επεξεργασία της κόμης) και κάλαθο. Όλα έχουν πιθανότατα δουλευτεί
από το ίδιο κράμα μετάλλου.
Έρωτας που χορεύει
Το κεφάλι έχει χυτευθεί χωριστά από υπόλοιπο σώμα και η ένωση
διακρίνεται στον λαιμό, κάτω από το πηγούνι. Για τους βραχίονες
και τις κνήμες δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, αν ισχύει το ίδιο.
Εσωτερικά ίσως υπάρχει κασσίτερος που συνήθιζαν να τοποθετούν
οι αρχαίοι για λόγους ευστάθειας. Η κατάσταση διατήρησης είναι
κακή. Γεμάτος έλκη και αρρώστια του χαλκού. Διατηρήθηκε στο
σημερινό επίπεδο χάρη στις φροντίδες του συντηρητή Σταύρου
Κασσάνδρη.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 9
Απόλλων ή Άδωνις
Πράσινη σκούρα πατίνα υπάρχει σε όλο το αγαλμάτιο, το οποίο διατηρείται αρκετά καλά.
Στο πίσω μέρος των ποδιών φαίνεται έντονα η οξείδωση, ενώ στο αριστερό γόνατο
υπάρχουν τρύπες από φυσαλίδες. Από την αριστερή παλάμη λείπουν τα άκρα τεσσάρων
δακτύλων.
Διόνυσος-Βάκχος
Ακέφαλο αγαλμάτιο νεαρού Διονύσου. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα διατηρούμενα
μικρά χάλκινα του ευρήματος των Αμπελοκήπων, που διασώζει τη βαθυπράσινη πατίνα.
Σε διάφορα σημεία υπάρχει κόκκινη οξείδωση (κυπρίτης). Κατασκευασμένο με τη μέθοδο
του χαμένου κεριού.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 10
Ηρακλής επιτραπέζιος
Το αγαλμάτιο έχει υποστεί μεγάλες αλλοιώσεις από τη διάβρωση του χαλκού, με
αποτέλεσμα να καθίσταται δύσκολη η ανάγνωση των στυλιστικών και ποιοτικών του
στοιχείων. Η πίσω πλευρά, το αριστερό χέρι και η άκρη του δεξιού ποδιού είναι ανοιγμένα
από ρωγμές που έχει υποστεί ο χαλκός. Αυτά, καθώς και όλη η αριστερή πλευρά και η
πλάτη είναι εξαιρετικά διαβρωμένα. Σύμφωνα με τον Σταυρόπουλο, στα νώτα φέρει
εμφανή ίχνη μολύβδου, σημείο συνδέσεως προς τη βάση του, η οποία δεν σώζεται.
Σάτυρος αναγερτός
Το αγαλμάτιο διατηρείται σε κακή κατάσταση, καθώς έχει υποστεί
διάβρωση σε πολύ μεγάλο βαθμό. Το δεξί χέρι έχει αποκοπεί, ενώ η
βάση δεν βρέθηκε. Τα πόδια έχουν χυτευθεί χωριστά. Κατά πάσα
πιθανότητα το ίδιο ισχύει για το κεφάλι και τα χέρια.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 11
Δισκοβόλος
Ακριβέστατο στο σύνολο του αντίγραφο του Δισκοβόλου του
Μύρωνα που φαίνεται ότι ήταν στην Αττική εξίσου αγαπητό
έργο με τον Δορυφόρο. Η παράλληλη παρουσία είναι πολύ
συχνή στα αντίγραφα. Ο Λουκιανός αναφέρει στο περιστύλιο
μιας έπαυλης τον Δισκοβόλο και τον Διαδούμενο, τα οποία
προφανώς είναι αντίγραφα.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 12
Νύμφη
Το έργο είναι κατασκευασμένο με τη μέθοδο του χαμένου κεριού. Το κεφάλι, ο κορμός και
τα γυμνά πόδια φέρουν παραμορφωτικά ρήγματα εξαιτίας της διάβρωσης του μετάλλου.
Συγκεκριμένα, μεγάλο είναι εκείνο που διαπερνά το μέσον ακριβώς του προσώπου.
Αντίθετα, το ιμάτιο, που αγκαλιάζει το κατώτατο τμήμα του κορμού και τις κνήμες,
διασώζεται σε άριστη κατάσταση, καθώς είναι φτιαγμένο από διαφορετικό κράμα μετάλλου
και διακρίνεται για την πρασινογάλαζη πατίνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι και τα δύο κάτω
άκρα είναι δουλεμένα ξεχωριστά από τον υπόλοιπο κορμό.
Δορυφόρος-Άρης
Το αγαλμάτιο βρέθηκε σχεδόν παραμορφωμένο από τα ιζήματα και τη διάβρωση της
επιφάνειάς του, στους Αμπελόκηπους της Αθήνας. Όταν μεταφέρθηκε όμως στο
εργαστήριο του ΕΑΜ για καθαρισμό και συντήρηση, η πολύ προσεγμένη εργασία του
χαρισματικού αρχιτεχνίτη Χρήστου Χατζηλιού και του επίσης ικανότατου Σταύρου
Κασσανδρή, μας απέδωσαν το έργο στην καλύτερη κατά το δυνατό κατάσταση. Στον
γλουτό του υπάρχει μια μικρή οπή που έγινε στο εργαστήριο για τη διαφυγή του νερού που
είχε εισχωρήσει στο εσωτερικό, καθώς, όπως φαίνεται, ήταν τοποθετημένο δίπλα σε
αγωγό ομβρίων υδάτων. Η τωρινή του όψη εμφανίζει μια επιφάνεια με αλλοιώσεις,
ευτυχώς όχι παραμορφωτικές. Φθαρμένη παρουσιάζεται η μύτη και η άκρη των χειλιών,
το μέταλλο των οποίων έχει υποστεί αλλοίωση. Αν και κατά τόπους υπάρχουν έλκη,
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 13
αναδείχθηκαν οι λεπτομέρειες του αγαλματίου, ακόμα και αυτές του προσώπου και της
κόμμωσης.
Αρχαϊστική Αθηνά
Το αγαλμάτιο είναι εξ ολοκλήρου κατασκευασμένο από χαλκό και η επιφάνειά του είναι
αρκετά αλλά όχι καταστρεπτικά διαβρωμένη. Οι παρυφές του πέπλου και του διπλοϊδίου
είναι ασημοποίκιλτες. Η χύτευση της αριστερής παλάμης και των δακτύλων είναι άτεχνη,
γιατί προφανώς θα καλυπτόταν από το αντικείμενο που θα κρατούσε.
Νέγρος χορευτής
Η διατήρηση του σώματος του αγαλματίου δεν είναι
σπουδαία, σε αντίθεση με τη διατήρηση των δύο
στεφανιών που είναι σαφώς καλύτερη, κάτι που
πιθανότατα οφείλεται στο διαφορετικό κράμα
μετάλλου από το οποίο είχαν κατασκευαστεί. Κατά
την Καρούζου, το έργο είναι μάλλον ολόχυτο, χωρίς
να αποκλείει το γεγονός να χύθηκε χωριστά το
κεφάλι
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 14
Αρποκράτης
Κατασκευασμένο με τη μέθοδο του χαμένου κεριού. Οι βραχίονες έχουν χυθεί χωριστά
και έχουν ενωθεί με το υπόλοιπο σώμα στο σημείο λίγο κάτω από τους ώμους. Στην
ένωση του αριστερού βραχίονα σώζεται μια αρχαία επιδιόρθωση, ενώ λίγο χαμηλότερα
από τον δεξιό ώμο υπάρχει μικρό τετράγωνο τμήμα άλλης επιδιόρθωσης. Το αριστερό
πόδι στην πίσω και πλάγια επιφάνειά του φέρει οξείδωση. Η εργασία γενικά είναι
επιμελημένη. Σε ορισμένα δε σημεία έχουν δημιουργηθεί κενά από φυσαλίδες. Το
αγαλμάτιο φέρει πράσινη σκούρα πατίνα.
Βοσκός
Από τα περισσότερο καλοδιατηρημένα και σημαντικά αγαλμάτια του ευρήματος των
Αμπελοκήπων. Η πατίνα διατηρείται σχετικά καλά, με ανώμαλη οπωσδήποτε την
επιφάνεια εξαιτίας των οξειδώσεων. Το αγαλμάτιο είναι χυτό και συμπαγές. Αποτελείται
από δύο διαφορετικά μέρη, καθώς τα πόδια έχουν χυθεί χωριστά από το υπόλοιπο σώμα,
πράγμα πολύ σύνηθες. Επίσης, ο ιμάντας του σάκου αποδίδεται με ασήμι. Βέβαιο είναι ότι
το σκυλί που βρίσκεται στη βάση προέρχεται από άλλο σύμπλεγμα, γιατί σαφώς η δουλειά
του δείχνει άλλο χέρι και υστερότερη χρονολόγηση. Η βάση, κατά τον πολύπειρο τεχνίτη
Σταύρο Κασσανδρή, θεωρείται πολύ λεπτή για το βάρος του αγαλματίου.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 15
Παράρτημα.
1.Τύπος της εποχής, Φωτογραφίες από την ανασκαφή
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 16
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 17
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 18
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 19
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 20
2.Μέθοδος/ τεχνική του χαμένου κεριού
Η τεχνική του χαμένου κεριού (cire perdue) είναι μία μέθοδος χύτευσης σε καλούπι,
κατά την οποία η επιθυμητή μορφή σκαλίζεται σε κηρόμαζα, καλύπτεται με πηλό και
ψήνεται σε φούρνο. Το κερί διαφεύγει από ειδικά διαμορφωμένες οπές και τη θέση του
παίρνει λιωμένο μέταλλο, συνήθως ορείχαλκος. Μετά την ψύξη του μετάλλου ο πηλός
θραύεται και αποκαλύπτει το χυμένο μέταλλο, κάτι που σημαίνει ότι το συγκεκριμένο
καλούπι στη συγκεκριμένη συμπαγή χύτευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μία φορά. Η
συγκεκριμένη τεχνική είναι γνωστή από την αρχαιότητα και αναπτύχθηκε κατά την 2η
χιλιετία π.Χ. στην Άπω Ανατολή από τους τεχνίτες του ορείχαλκου της δυναστείας
Σανγκ στην Κίνα. Η τεχνική εξαπλώθηκε στην Εγγύς Ανατολή και αναφέρεται τόσο στην
αρχαιοελληνική όσο και τη ρωμαϊκή αγαλματοποιία και μικροτεχνία και ήταν επίσης
γνωστή στην Κεντρική και Βόρεια Αμερική, αλλά για τον χρυσό.
Είδη χύτευσης
Η συμπαγής χύτευση αναφέρεται ως η απλούστερη και αρχαιότερη μέθοδος, σύμφωνα με
την οποία η κηρόμαζα του προπλάσματος περιβαλλόταν από πηλό και ψηνόταν σε φούρνο,
ώστε να σκληρυνθεί το περίβλημα και να αδειάσει το λιωμένο κερί από το εσωτερικό του.
Η συγκεκριμένη μέθοδος ήταν ασύμφορη για τη μνημειακή γλυπτική, καθώς απαιτούσε
υπερβολικά μεγάλες ποσότητες μετάλλου.
Η άμεση χύτευση απαιτούσε την κατασκευή ενός πήλινου πυρήνα του αγάλματος, τη
διαμόρφωση κέρινου καλουπιού πάνω στον πυρήνα και την κατασκευή ενός δεύτερου
πήλινου στρώματος. Η χύτευση του μετάλλου ανάμεσα στα δύο στρώματα εξασφάλιζε τη
χρήση μικρότερης ποσότητας μετάλλου, ωστόσο συνεπαγόταν και την απώλεια του
ενδιάμεσου κέρινου προπλάσματος.
Το πρόπλασμα διασωζόταν, αντίθετα, κατά τη διαδικασία της έμμεσης χύτευσης, η οποία
ολοκληρωνόταν με μια αλληλουχία σταδίων κατασκευής των αγαλμάτων. Από την
κατασκευή ενός προπλάσματος από πηλό σε πραγματικές διαστάσεις, το εργαστήριο του
γλύπτη με τον τεμαχισμό του διαμόρφωνε τα κύρια καλούπια επεξεργασίας, που θα
μπορούσαν να συνδέονται μεταξύ τους και τα οποία κερώνονταν στο εξωτερικό τμήμα
τους. Σε αυτό το στάδιο γινόταν και η λεπτομερής επεξεργασία του προπλάσματος.
Κατόπιν ακολουθούσε ο τεμαχισμός του κέρινου πλέον προπλάσματος, το οποίο
επενδυόταν με ανάλογο εξωτερικό περίβλημα. Στη συνέχεια το καλούπι θερμαινόταν μέσα
σε λάκκο χύτευσης, το κερί έλιωνε, ο πηλός που το περιέβαλλε σκληρυνόταν και ήταν
έτοιμος για την υποδοχή του λιωμένου μετάλλου. Στο τελικό στάδιο τα τμήματα του
αγάλματος συγκολλούνταν σε ένα ενιαίο σύνολο, έτοιμο για το τελικό φινίρισμα.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 21
3. Φωτογραφίες από την επίσκεψη που πραγματοποιήσαμε την Παρασκευή 7
Δεκεμβρίου 2018
Στη συγκεκριμένη επίσκεψη συμμετείχαν 12 μαθητές και 2 εκπαιδευτικοί της δράσης. Με
την ευκαιρία της επίσκεψής μας είδαμε και άλλα εκθέματα, όπως τον μηχανισμό των
Αντικυθήρων.
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 22
Πηγές:
 https://www.archaiologia.gr/
 http://www.my-favourite-planet.de/english/people/d1/dionysus.html (*Bronze
statuette of Dionysus on a round base. Roman period, modelled on works of the late
2nd century BC)
 http://www.my-favourite-planet.de/images/people/d-01/dionysus/athens_dj-
24082014-3204d_dionysus-ambelokipoi.jpg
 https://www.namuseum.gr/monthly_artefact/poseidona-galazochaite-voitha-toys-
taxideytes/
 http://www.namuseum.gr/exhibitions/permanent/permanent-metal-gr.html**
 http://www.namuseum.gr/object-month/2016/aug/disc.png **
 http://www.namuseum.gr/object-month/2016/aug/X16772.PNG **
 http://www.namuseum.gr/object-month/2016/aug/aug16-gr.html **
 https://srv-
web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm2/AG_48/VOYLH%20SCANS/KATH
IMERINH%20(ATHINA)/17675/0062.JPG?fbclid=IwAR0NL91Y8W2M0JjPRN4Bc
9uU_2aS061mR3SSVSCmnDa8AVXk2dU4vRfqfBg
 https://srv-
web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm2/AG_48/VOYLH%20SCANS/KATH
IMERINH%20(ATHINA)/17675/0063.JPG?fbclid=IwAR3dK3-
11NLl2iKkgb0F7YMUwyraRSt5JvSp1B5XaMcUmU8wMNkJ33qoj9E
 https://docplayer.gr/2619923-Ethniko-arhaiologiko-moyseio-dr-roza-
proskynitopoyloy-arhaiologos-proistameni-tis-syllogis-halkon-toy-ethnikoy-
arhaiologikoy-moyseioy.html (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Μια μοναδική συλλογή
χάλκινων έργων μικροτεχνίας - Η επανέκθεση της Συλλογής Χαλκών, Δρ Ρόζα
Προσκυνητοπούλου, Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη της Συλλογής Χαλκών του Εθνικού
Αρχαιολογικού Μουσείου. Επίσης και στη σελίδα: https://www.archaiologia.gr/wp-
content/uploads/2011/07/116-13.pdf)
 https://geomythiki.blogspot.com/2016/07/blog-
post_28.html?fbclid=IwAR3xn4BrJJDctEZQX6sfaddzZ-
MXbgeTuehMmgyto9zoxdyEF0kMemtMTho (Την έρευνα, τις φωτογραφίες και τα
κείμενα της συγκεκριμένης ανάρτησης είναι του Θεοδοσόπουλου Δημήτρη, όπως
αναφέρει και το άρθρο)
 https://el.wikipedia.org/wiki/Τεχνική_του_χαμένου_κεριού
 Π. Κρυστάλλη-Βότση, Τα Χαλκά των Αμπελοκήπων, Αθήνα 2014
** Οι σύνδεσμοι έπαψαν να λειτουργούν. Υπάρχουν, μόνο, ως εικόνες στο διαδίκτυο... Οι
σελίδες ήταν ενεργές μέχρι και τον Νοέμβριο του 2018.
----- 56ο -----
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής.
Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 23
Ευχαριστίες - Συντελεστές:
Αναλυτικές και πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές κατασκευής,
την κατάσταση διατήρησης, τη λεπτομερή περιγραφή, την εικονογραφική ανάλυση, τη
χρονολόγηση των ευρημάτων θα βρείτε στο βιβλίο της Π. Κρυστάλλη Βότση «Τα Χαλκά
των Αμπελοκήπων». Από το βιβλίο της Π. Κρυστάλλη Βότση προέρχονται οι πληροφορίες
σχετικά με την τεχνική και την κατάσταση διατήρησης του κάθε ευρήματος, ενώ το
αρχικό μας κείμενο βασίζεται, κυρίως, σε περίληψη της εισαγωγής και των
συμπερασμάτων του συγκεκριμένου βιβλίου της.
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε:
 τους υπαλλήλους του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθήνας για τη βοήθεια
που μας προσέφεραν και για το ότι άνοιξαν την αίθουσα όπου βρίσκονται τα
ευρήματα των Αμπελοκήπων ειδικά για την ομάδα μας καθώς και
 τον κύριο Χρήστο Μπερούκα για τους συνδέσμους των τευχών της εφημερίδας
που αναζητούσαμε
οι οποίοι μας βοήθησαν στην καλύτερη και ακριβέστερη παρουσίαση των ευρημάτων των
Αμπελοκήπων.
Συντακτική και Φωτογραφική ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής 2018-19:
Μαθητές:
Δανάη Κανταρντζόγλου, Ελεάνα Λίτσο, Ελένη Σταύρου, Εύα Μπούντρη, Ευαγγελία
Καραγιάννη, Κατερίνα Σακκά, Μάρθα Σωτηροπούλου, Νεφέλη Κολιού, Πολυξένη Ντάκου,
Χριστίνα Φωτιάδου, Παναγιώτης Σταμούλος, Στράτος Τσιρβούλης,.
Συντονιστές:
Θάλεια Μπουσιοπούλου, Σοφία Μαναγλιώτου και Τάσος Καραμπίνης
Περιλήψεις, κείμενα: Δανάη Κανταρντζόγλου, Ελεάνα Λίτσο, Ελένη Σταύρου, Εύα
Μπούντρη, Μάρθα Σωτηροπούλου και Χριστίνα Πρίφτη.
Συντακτική και Φωτογραφική ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής
56ο Γυμνάσιο Αθήνας
Σχολικό έτος: 2018-2019

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Ολυμπία: τόπος θεών, τόπος μουσών, τόπος τεχνών
Ολυμπία: τόπος θεών, τόπος μουσών, τόπος τεχνώνΟλυμπία: τόπος θεών, τόπος μουσών, τόπος τεχνών
Ολυμπία: τόπος θεών, τόπος μουσών, τόπος τεχνώνKaterina Dori
 
μουσειο ερμιταζ
μουσειο ερμιταζμουσειο ερμιταζ
μουσειο ερμιταζAnna Triposkoufi
 
Φύση και περιβάλλον στην Ελληνική Τέχνη
Φύση και περιβάλλον στην Ελληνική ΤέχνηΦύση και περιβάλλον στην Ελληνική Τέχνη
Φύση και περιβάλλον στην Ελληνική ΤέχνηYannis Zogakis
 
ΠΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ
ΠΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ ΠΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ
ΠΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ nikonikolo
 
μουσείο της περγάμου
μουσείο της περγάμουμουσείο της περγάμου
μουσείο της περγάμουAnna Triposkoufi
 
Επαναληπτικές Ασκήσεις Ιστορίας Γ΄- 7η Ενότητα: Η εποχή του λίθου
Επαναληπτικές Ασκήσεις Ιστορίας Γ΄- 7η Ενότητα: Η εποχή του λίθουΕπαναληπτικές Ασκήσεις Ιστορίας Γ΄- 7η Ενότητα: Η εποχή του λίθου
Επαναληπτικές Ασκήσεις Ιστορίας Γ΄- 7η Ενότητα: Η εποχή του λίθουΗλιάδης Ηλίας
 
αρχαική τέχνη
αρχαική τέχνηαρχαική τέχνη
αρχαική τέχνηNatassa Kaily
 
Mουσεία της ελλάδας - η Eλλάδα στα μουσεία του κόσμου
Mουσεία της ελλάδας -  η Eλλάδα στα μουσεία του κόσμουMουσεία της ελλάδας -  η Eλλάδα στα μουσεία του κόσμου
Mουσεία της ελλάδας - η Eλλάδα στα μουσεία του κόσμουdrallis
 
η τέχνη της αρχαϊκής εποχής
η τέχνη της αρχαϊκής εποχήςη τέχνη της αρχαϊκής εποχής
η τέχνη της αρχαϊκής εποχήςdaskalogiannis
 

Was ist angesagt? (19)

Ολυμπία: τόπος θεών, τόπος μουσών, τόπος τεχνών
Ολυμπία: τόπος θεών, τόπος μουσών, τόπος τεχνώνΟλυμπία: τόπος θεών, τόπος μουσών, τόπος τεχνών
Ολυμπία: τόπος θεών, τόπος μουσών, τόπος τεχνών
 
μουσειο ερμιταζ
μουσειο ερμιταζμουσειο ερμιταζ
μουσειο ερμιταζ
 
ιστορια της τεχνης (2)
ιστορια της τεχνης (2)ιστορια της τεχνης (2)
ιστορια της τεχνης (2)
 
Athens
AthensAthens
Athens
 
Φύση και περιβάλλον στην Ελληνική Τέχνη
Φύση και περιβάλλον στην Ελληνική ΤέχνηΦύση και περιβάλλον στην Ελληνική Τέχνη
Φύση και περιβάλλον στην Ελληνική Τέχνη
 
Old Athens
Old AthensOld Athens
Old Athens
 
Old athens
Old athensOld athens
Old athens
 
Old athens
Old athensOld athens
Old athens
 
ΠΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ
ΠΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ ΠΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ
ΠΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ
 
Nikolara nefeli
Nikolara nefeliNikolara nefeli
Nikolara nefeli
 
ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΕΧΝΗΚΛΑΣΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
 
ΕΛΓΙΝΕΙΑ ΜΑΡΜΑΡΑ
ΕΛΓΙΝΕΙΑ ΜΑΡΜΑΡΑΕΛΓΙΝΕΙΑ ΜΑΡΜΑΡΑ
ΕΛΓΙΝΕΙΑ ΜΑΡΜΑΡΑ
 
μουσείο της περγάμου
μουσείο της περγάμουμουσείο της περγάμου
μουσείο της περγάμου
 
Επαναληπτικές Ασκήσεις Ιστορίας Γ΄- 7η Ενότητα: Η εποχή του λίθου
Επαναληπτικές Ασκήσεις Ιστορίας Γ΄- 7η Ενότητα: Η εποχή του λίθουΕπαναληπτικές Ασκήσεις Ιστορίας Γ΄- 7η Ενότητα: Η εποχή του λίθου
Επαναληπτικές Ασκήσεις Ιστορίας Γ΄- 7η Ενότητα: Η εποχή του λίθου
 
αρχαική τέχνη
αρχαική τέχνηαρχαική τέχνη
αρχαική τέχνη
 
Gliptiki
GliptikiGliptiki
Gliptiki
 
Mουσεία της ελλάδας - η Eλλάδα στα μουσεία του κόσμου
Mουσεία της ελλάδας -  η Eλλάδα στα μουσεία του κόσμουMουσεία της ελλάδας -  η Eλλάδα στα μουσεία του κόσμου
Mουσεία της ελλάδας - η Eλλάδα στα μουσεία του κόσμου
 
η τέχνη της αρχαϊκής εποχής
η τέχνη της αρχαϊκής εποχήςη τέχνη της αρχαϊκής εποχής
η τέχνη της αρχαϊκής εποχής
 
Geometricart
GeometricartGeometricart
Geometricart
 

Ähnlich wie TaXalkinaParousiasi-v4

Acropoli_Parthenonas
Acropoli_ParthenonasAcropoli_Parthenonas
Acropoli_ParthenonasJim Koutr
 
Αρχαιοελληνικά εκθεματα στα μουσεία του κόσμου
Αρχαιοελληνικά εκθεματα στα μουσεία του κόσμουΑρχαιοελληνικά εκθεματα στα μουσεία του κόσμου
Αρχαιοελληνικά εκθεματα στα μουσεία του κόσμου4o Lykeio Alex/polis
 
ξενάγηση στο μουσείο
ξενάγηση στο μουσείοξενάγηση στο μουσείο
ξενάγηση στο μουσείοelenadamo
 
ΚΛΕΜΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ - ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΘΩΜΑ ΧΑΤΖΗ
ΚΛΕΜΜΕΝΑ  ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ - ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΘΩΜΑ ΧΑΤΖΗΚΛΕΜΜΕΝΑ  ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ - ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΘΩΜΑ ΧΑΤΖΗ
ΚΛΕΜΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ - ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΘΩΜΑ ΧΑΤΖΗmarios hatzis
 
Aρχαϊκή εποχή (δ2.πολιτισμός)
Aρχαϊκή εποχή (δ2.πολιτισμός)Aρχαϊκή εποχή (δ2.πολιτισμός)
Aρχαϊκή εποχή (δ2.πολιτισμός)Peter Tzagarakis
 
Ο ελληνικός κόσμος από το 1100 - 800 π.Χ. Η πολιτισμική αναγέννηση
Ο ελληνικός κόσμος από το 1100 -  800 π.Χ. Η πολιτισμική αναγέννησηΟ ελληνικός κόσμος από το 1100 -  800 π.Χ. Η πολιτισμική αναγέννηση
Ο ελληνικός κόσμος από το 1100 - 800 π.Χ. Η πολιτισμική αναγέννησηvserdaki
 
Πηλός, Τροχός, Καμίνι
Πηλός, Τροχός, ΚαμίνιΠηλός, Τροχός, Καμίνι
Πηλός, Τροχός, Καμίνι11dimaigal
 
Pilos,troxos,kamini/ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Pilos,troxos,kamini/ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το Μουσείο  Κυκλαδικής ΤέχνηςPilos,troxos,kamini/ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το Μουσείο  Κυκλαδικής Τέχνης
Pilos,troxos,kamini/ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το Μουσείο Κυκλαδικής ΤέχνηςΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΙΟΥΡΑΣ
 
ψηφιακά μουσεία χατζηγακησ κ.α
ψηφιακά μουσεία χατζηγακησ κ.αψηφιακά μουσεία χατζηγακησ κ.α
ψηφιακά μουσεία χατζηγακησ κ.αdakekavalas
 
Εποχή του Χαλκού - Πολιτισμοί νήσων του Αιγαίου (δ.πολιτισμός)
Εποχή του Χαλκού - Πολιτισμοί νήσων του Αιγαίου (δ.πολιτισμός)Εποχή του Χαλκού - Πολιτισμοί νήσων του Αιγαίου (δ.πολιτισμός)
Εποχή του Χαλκού - Πολιτισμοί νήσων του Αιγαίου (δ.πολιτισμός)Peter Tzagarakis
 
Αξιοθέατα της Πάτρας
Αξιοθέατα της ΠάτραςΑξιοθέατα της Πάτρας
Αξιοθέατα της Πάτραςkaspostou
 
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμός
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμόςΓεωμετρική τέχνη και πολιτισμός
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμόςvasso76
 
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμός
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμόςΓεωμετρική τέχνη και πολιτισμός
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμόςvasso76
 
Eλληνικά μουσεία
Eλληνικά μουσείαEλληνικά μουσεία
Eλληνικά μουσείαElen Sot
 
οι κατακομβες
οι κατακομβεςοι κατακομβες
οι κατακομβες1odimsxoleio
 
Thisauroi ton tafon_verginas
Thisauroi ton tafon_verginasThisauroi ton tafon_verginas
Thisauroi ton tafon_verginasjovanipoul
 
Πρόγραμμα εκδρομής στην Αθήνα
Πρόγραμμα εκδρομής στην ΑθήναΠρόγραμμα εκδρομής στην Αθήνα
Πρόγραμμα εκδρομής στην Αθήναkaramoula
 
Εμβρυϊκή τέχνη
Εμβρυϊκή τέχνηΕμβρυϊκή τέχνη
Εμβρυϊκή τέχνηnotasiako
 
Η τεχνη της αρχαϊκής εποχής
Η τεχνη της αρχαϊκής εποχήςΗ τεχνη της αρχαϊκής εποχής
Η τεχνη της αρχαϊκής εποχήςvserdaki
 

Ähnlich wie TaXalkinaParousiasi-v4 (20)

Acropoli_Parthenonas
Acropoli_ParthenonasAcropoli_Parthenonas
Acropoli_Parthenonas
 
Αρχαιοελληνικά εκθεματα στα μουσεία του κόσμου
Αρχαιοελληνικά εκθεματα στα μουσεία του κόσμουΑρχαιοελληνικά εκθεματα στα μουσεία του κόσμου
Αρχαιοελληνικά εκθεματα στα μουσεία του κόσμου
 
ξενάγηση στο μουσείο
ξενάγηση στο μουσείοξενάγηση στο μουσείο
ξενάγηση στο μουσείο
 
ΚΛΕΜΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ - ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΘΩΜΑ ΧΑΤΖΗ
ΚΛΕΜΜΕΝΑ  ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ - ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΘΩΜΑ ΧΑΤΖΗΚΛΕΜΜΕΝΑ  ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ - ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΘΩΜΑ ΧΑΤΖΗ
ΚΛΕΜΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ - ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΘΩΜΑ ΧΑΤΖΗ
 
Aρχαϊκή εποχή (δ2.πολιτισμός)
Aρχαϊκή εποχή (δ2.πολιτισμός)Aρχαϊκή εποχή (δ2.πολιτισμός)
Aρχαϊκή εποχή (δ2.πολιτισμός)
 
Ο ελληνικός κόσμος από το 1100 - 800 π.Χ. Η πολιτισμική αναγέννηση
Ο ελληνικός κόσμος από το 1100 -  800 π.Χ. Η πολιτισμική αναγέννησηΟ ελληνικός κόσμος από το 1100 -  800 π.Χ. Η πολιτισμική αναγέννηση
Ο ελληνικός κόσμος από το 1100 - 800 π.Χ. Η πολιτισμική αναγέννηση
 
Πηλός, Τροχός, Καμίνι
Πηλός, Τροχός, ΚαμίνιΠηλός, Τροχός, Καμίνι
Πηλός, Τροχός, Καμίνι
 
Pilos,troxos,kamini/ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Pilos,troxos,kamini/ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το Μουσείο  Κυκλαδικής ΤέχνηςPilos,troxos,kamini/ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το Μουσείο  Κυκλαδικής Τέχνης
Pilos,troxos,kamini/ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
 
ψηφιακά μουσεία χατζηγακησ κ.α
ψηφιακά μουσεία χατζηγακησ κ.αψηφιακά μουσεία χατζηγακησ κ.α
ψηφιακά μουσεία χατζηγακησ κ.α
 
Εποχή του Χαλκού - Πολιτισμοί νήσων του Αιγαίου (δ.πολιτισμός)
Εποχή του Χαλκού - Πολιτισμοί νήσων του Αιγαίου (δ.πολιτισμός)Εποχή του Χαλκού - Πολιτισμοί νήσων του Αιγαίου (δ.πολιτισμός)
Εποχή του Χαλκού - Πολιτισμοί νήσων του Αιγαίου (δ.πολιτισμός)
 
Αξιοθέατα της Πάτρας
Αξιοθέατα της ΠάτραςΑξιοθέατα της Πάτρας
Αξιοθέατα της Πάτρας
 
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμός
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμόςΓεωμετρική τέχνη και πολιτισμός
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμός
 
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμός
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμόςΓεωμετρική τέχνη και πολιτισμός
Γεωμετρική τέχνη και πολιτισμός
 
Eλληνικά μουσεία
Eλληνικά μουσείαEλληνικά μουσεία
Eλληνικά μουσεία
 
οι κατακομβες
οι κατακομβεςοι κατακομβες
οι κατακομβες
 
Thisauroi ton tafon_verginas
Thisauroi ton tafon_verginasThisauroi ton tafon_verginas
Thisauroi ton tafon_verginas
 
Πρόγραμμα εκδρομής στην Αθήνα
Πρόγραμμα εκδρομής στην ΑθήναΠρόγραμμα εκδρομής στην Αθήνα
Πρόγραμμα εκδρομής στην Αθήνα
 
ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ.pptx
ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ.pptxΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ.pptx
ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ.pptx
 
Εμβρυϊκή τέχνη
Εμβρυϊκή τέχνηΕμβρυϊκή τέχνη
Εμβρυϊκή τέχνη
 
Η τεχνη της αρχαϊκής εποχής
Η τεχνη της αρχαϊκής εποχήςΗ τεχνη της αρχαϊκής εποχής
Η τεχνη της αρχαϊκής εποχής
 

Mehr von 56ο Γυμνάσιο Αθήνας

Υπόδειγμα_1 αίτησης_δήλωσης μαθημάτων 2023_24.pdf
Υπόδειγμα_1 αίτησης_δήλωσης μαθημάτων 2023_24.pdfΥπόδειγμα_1 αίτησης_δήλωσης μαθημάτων 2023_24.pdf
Υπόδειγμα_1 αίτησης_δήλωσης μαθημάτων 2023_24.pdf56ο Γυμνάσιο Αθήνας
 

Mehr von 56ο Γυμνάσιο Αθήνας (20)

deltio-katagrafis-apousion.docx
deltio-katagrafis-apousion.docxdeltio-katagrafis-apousion.docx
deltio-katagrafis-apousion.docx
 
Fokidos26PKremos-1.pdf
Fokidos26PKremos-1.pdfFokidos26PKremos-1.pdf
Fokidos26PKremos-1.pdf
 
202324kanonismosleirourgiasF1F.docx
202324kanonismosleirourgiasF1F.docx202324kanonismosleirourgiasF1F.docx
202324kanonismosleirourgiasF1F.docx
 
202324kanonismosleirourgiasSinoptikosF.docx
202324kanonismosleirourgiasSinoptikosF.docx202324kanonismosleirourgiasSinoptikosF.docx
202324kanonismosleirourgiasSinoptikosF.docx
 
MnimonioDiaxeirisisKatstrofwn2023-2024.doc
MnimonioDiaxeirisisKatstrofwn2023-2024.docMnimonioDiaxeirisisKatstrofwn2023-2024.doc
MnimonioDiaxeirisisKatstrofwn2023-2024.doc
 
XwrosSigkentrosisSePeriptwsiAnagkisΑ3.docx
XwrosSigkentrosisSePeriptwsiAnagkisΑ3.docxXwrosSigkentrosisSePeriptwsiAnagkisΑ3.docx
XwrosSigkentrosisSePeriptwsiAnagkisΑ3.docx
 
ΟΑΣΠ-2023-2024-2F.docx
ΟΑΣΠ-2023-2024-2F.docxΟΑΣΠ-2023-2024-2F.docx
ΟΑΣΠ-2023-2024-2F.docx
 
XwrosSigkentrosisSePeriptwsiAnagkis.pdf
XwrosSigkentrosisSePeriptwsiAnagkis.pdfXwrosSigkentrosisSePeriptwsiAnagkis.pdf
XwrosSigkentrosisSePeriptwsiAnagkis.pdf
 
Υπόδειγμα_1 αίτησης_δήλωσης μαθημάτων 2023_24.pdf
Υπόδειγμα_1 αίτησης_δήλωσης μαθημάτων 2023_24.pdfΥπόδειγμα_1 αίτησης_δήλωσης μαθημάτων 2023_24.pdf
Υπόδειγμα_1 αίτησης_δήλωσης μαθημάτων 2023_24.pdf
 
PanelliniaMeraSxolikouAthlitismou.pdf
PanelliniaMeraSxolikouAthlitismou.pdfPanelliniaMeraSxolikouAthlitismou.pdf
PanelliniaMeraSxolikouAthlitismou.pdf
 
ExSEP2023.pdf
ExSEP2023.pdfExSEP2023.pdf
ExSEP2023.pdf
 
Dhmotiko-Gymnasio2223-v2.pdf
Dhmotiko-Gymnasio2223-v2.pdfDhmotiko-Gymnasio2223-v2.pdf
Dhmotiko-Gymnasio2223-v2.pdf
 
Narkotika.pdf
Narkotika.pdfNarkotika.pdf
Narkotika.pdf
 
Prog-22-23-OLA B-1.pdf
Prog-22-23-OLA B-1.pdfProg-22-23-OLA B-1.pdf
Prog-22-23-OLA B-1.pdf
 
B-Dex.pdf
B-Dex.pdfB-Dex.pdf
B-Dex.pdf
 
Prog-22-23-OLA B.pdf
Prog-22-23-OLA B.pdfProg-22-23-OLA B.pdf
Prog-22-23-OLA B.pdf
 
Prog-22-23.pdf
Prog-22-23.pdfProg-22-23.pdf
Prog-22-23.pdf
 
B-Chem.pdf
B-Chem.pdfB-Chem.pdf
B-Chem.pdf
 
C-Phys.pdf
C-Phys.pdfC-Phys.pdf
C-Phys.pdf
 
A-Phys.pdf
A-Phys.pdfA-Phys.pdf
A-Phys.pdf
 

Kürzlich hochgeladen

ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 1ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΜΕΡΟΣ 1ο ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΜΕΡΟΣ 1ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 1ο Χρύσα Παπακωνσταντίνου
 
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΓιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΟΛΓΑ ΤΣΕΧΕΛΙΔΟΥ
 
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx36dimperist
 
Μαθητικά συμβούλια .
Μαθητικά συμβούλια                                  .Μαθητικά συμβούλια                                  .
Μαθητικά συμβούλια .Dimitra Mylonaki
 
Μαθητικές καταλήψεις
Μαθητικές                                  καταλήψειςΜαθητικές                                  καταλήψεις
Μαθητικές καταλήψειςDimitra Mylonaki
 
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdfssuser2f8893
 
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx36dimperist
 
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνηΣουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνηTheodora Chandrinou
 
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptxAthina Tziaki
 
Επίσκεψη στο 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη          στο 10ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη          στο 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 10ο Γυμνάσιο ΠάτραςDimitra Mylonaki
 
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx36dimperist
 
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑΜια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑDimitra Mylonaki
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2οΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2οΧρύσα Παπακωνσταντίνου
 
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docxΗ Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docxeucharis
 
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ  2008Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ  2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008Θεόδωρος Μαραγκούλας
 
Επίσκεψη στο 12ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη          στο 12ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη          στο 12ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 12ο Γυμνάσιο ΠάτραςDimitra Mylonaki
 
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη              στο 11ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη              στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο ΠάτραςDimitra Mylonaki
 

Kürzlich hochgeladen (20)

ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 1ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΜΕΡΟΣ 1ο ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΜΕΡΟΣ 1ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 1ο
 
Σεβασμός .
Σεβασμός                                   .Σεβασμός                                   .
Σεβασμός .
 
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΓιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
 
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
 
Μαθητικά συμβούλια .
Μαθητικά συμβούλια                                  .Μαθητικά συμβούλια                                  .
Μαθητικά συμβούλια .
 
Μαθητικές καταλήψεις
Μαθητικές                                  καταλήψειςΜαθητικές                                  καταλήψεις
Μαθητικές καταλήψεις
 
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf
 
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
 
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνηΣουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
 
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
 
Επίσκεψη στο 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη          στο 10ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη          στο 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
 
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
 
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑΜια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2οΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
 
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docxΗ Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
 
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ  2008Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ  2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
 
Επίσκεψη στο 12ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη          στο 12ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη          στο 12ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 12ο Γυμνάσιο Πάτρας
 
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη              στο 11ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη              στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
 

TaXalkinaParousiasi-v4

  • 1. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 1 Αμπελόκηποι Αθήνας και Ιστορία Ευρήματα των Αμπελοκήπων στην οδό Παναγή Κυριακού 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Δράση: «Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής» Σχολικό έτος: 2018-2019
  • 2. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 2 Τα Ευρήματα των Αμπελοκήπων Αθήνας συνοπτικά.................................................................3 Έρωτας φτερωτός......................................................................................................................6 Ποσειδών ‘Ισθμιος ......................................................................................................................6 Απόλλων γυναικωτός-Διόνυσος................................................................................................7 Αλέξανδρος-Ηρακλής..................................................................................................................7 Σάραπις .........................................................................................................................................8 Έρωτας που χορεύει ...................................................................................................................8 Απόλλων ή Άδωνις ......................................................................................................................9 Διόνυσος-Βάκχος.........................................................................................................................9 Ηρακλής επιτραπέζιος..............................................................................................................10 Σάτυρος αναγερτός....................................................................................................................10 Νύμφη ..........................................................................................................................................12 Δορυφόρος-Άρης .......................................................................................................................12 Αρχαϊστική Αθηνά......................................................................................................................13 Νέγρος χορευτής .......................................................................................................................13 Αρποκράτης ................................................................................................................................14 Βοσκός .........................................................................................................................................14 Παράρτημα..................................................................................................................................15 1.Τύπος της εποχής, Φωτογραφίες από την ανασκαφή....................................................15 2.Μέθοδος/ τεχνική του χαμένου κεριού.........................................................................20 3. Φωτογραφίες από την επίσκεψη που πραγματοποιήσαμε την Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2018...................................................................................................................21 Πηγές: .........................................................................................................................................22 Ευχαριστίες - Συντελεστές:.....................................................................................................23
  • 3. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 3 Τα Ευρήματα των Αμπελοκήπων Αθήνας συνοπτικά Στις 6 Ιουλίου 1964, σε ένα χαντάκι στην οδό Παναγή Κυριακού στους Αμπελοκήπους, βρέθηκαν, σε βάθος περίπου 2 μέτρων, 17 χάλκινα αγαλματίδια. Ήταν στημένα όρθια, το ένα δίπλα στο άλλο ή το ένα πίσω από το άλλο. Ανασκαφές έγιναν από τον Φοίβο Σταυρόπουλο και τη συντήρησή τους ανέλαβε το τμήμα συντήρησης του αρχαιολογικού μουσείου Αθηνών και συγκεκριμένα οι: Α. Μαυραγάνης, Χ. Χατζηλιού, Σ. Κασσανδρής και Γ. Δαμίγος. Μαζί με αυτά τα αγαλματίδια ανακαλύφθηκαν 44 πήλινα λυχνάρια, ένα υπόγειο πιθάρι και ένα ακόμα αγαλμάτιο του οποίου η κακή κατάσταση διατήρησης έκανε απαγορευτική τη μελέτη του, καθώς δεν μπορούσε να γίνει η ταύτισή του. Τα 17 χάλκινα αγαλματίδια, που σήμερα εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, βρέθηκαν σε πολύ κακή κατάσταση και για τον λόγο αυτό στάλθηκαν αμέσως για αποκατάσταση και συντήρηση. Τα αγαλματίδια αυτά είναι πιθανό: - να πρόκειται για έργα που θα διακοσμούσαν μια μεγάλη ρωμαϊκή βίλα, της οποίας τα θεμέλια ίσως να βρίσκονται κάτω από το γήπεδο "Απόστολος Νικολαΐδης". Τα αγαλμάτια αυτά ίσως έκρυψαν για να σώσουν οι ιδιοκτήτες της από την επιδρομή των Ερούλων (267μ.Χ.) ή των Γότθων του Αλαρίχου (τέλη 4ου μ.Χ.). - να αποτελούν κατάλοιπα τορευτικού εργαστηρίου, όπως εκείνο που βρέθηκε στην πλατεία Συντάγματος. Να προέρχονται, δηλαδή, από κάποιο από τα ακμάζοντα αττικά εργαστήρια της περιοχής τα οποία, κατά τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους, εκτελούσαν παραγγελίες για έργα, τα οποία αντέγραφαν σε μικρογραφίες ή μετέπλαθαν δημιουργίες της κλασικής αρχαιότητας.
  • 4. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 4 Τα χάλκινα αυτά αγαλμάτια φέρουν σαφείς επιδράσεις από μεγάλους καλλιτέχνες του 5ου και 4ου αιώνα π.Χ., όπως είναι ο Πολύκλειτος, ο Πραξιτέλης, ο Σκόπας και ο Λύσιππος. Πολύ σημαντικό γεγονός είναι ότι κάποιοι από αυτούς τους τύπους εμφανίζονται για πρώτη φορά στην Αττική. Τα αγαλμάτια αυτά, αν και αποτελούν επαναλήψεις ή συνθέσεις τύπων, δεν στερούνται εντούτοις το προσωπικό στοιχείο του καλλιτέχνη και του εργαστηρίου του. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι: ο Δορυφόρος Άρης, που αποτελεί τη μόνη πιστή απόδοση του κορμού του Πολυκλείτειου Δορυφόρου στην Αθήνα, ο Δισκοβόλος, που η σημασία του έγκειται στο ότι αποτελεί πιστότατο αντίγραφο του μυρώνειου Δισκοβόλου, ο Ηρακλής επιτραπέζιος, αντίγραφο του περίφημου λυσίππειου έργου, καθώς και ο Χάλκινος Ποσειδώνας, που αντιγράφει τον τύπο του Ποσειδώνα Ίσθμιου του Λυσίππου, έργο που σώζεται σε πολλά αντίγραφα. Επιπλέον, σημαντικό είναι το εύρημα και του ακέφαλου Διόνυσου-Βάκχου, καθώς αποτελεί ένα από τα καλύτερα διατηρούμενα μικρά χάλκινα αγαλμάτια των Αμπελοκήπων, του οποίου ακριβές παράλληλο διασώζει και το κεφάλι που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο. Τέλος, τα δύο μετρίου μεγέθους χάλκινα αγαλμάτια που παριστάνουν Ερωτιδείς – τα οποία δεν συγκαταλέγονται στις κύριες, αλλά στις δευτερεύουσες θεότητες του ευρήματος των Αμπελοκήπων – αποτελούν ένα θέμα ιδιαίτερα αγαπητό στους αυτοκρατορικούς χρόνους. Οι δύο έρωτες θα κοσμούσαν το διάκοσμο αιθουσών συμποσίου κάποιας ρωμαϊκής έπαυλης. Η εξέταση των αγαλματίων δείχνει αττική εκτέλεση και φέρουν κοινά χαρακτηριστικά ενός εργαστηρίου. Τα αγαλμάτια φέρουν ομοιότητες με τα χάλκινα της Μικράς Ασίας και της Συρίας, καθώς και με πολλά εκθέματα του Βρετανικού Μουσείου. Από τα χάλκινα αγαλμάτια των Αμπελοκήπων εκπέμπεται ο απόηχος για τον πολιτικοκοινωνικό, θρησκευτικό και φιλοσοφικό περίγυρο στον βαρύ από παράδοση χώρο της Αθήνας κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους.
  • 5. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 5
  • 6. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 6 Έρωτας φτερωτός Το αγαλμάτιο είναι κατασκευασμένο με τη μέθοδο του χαμένου κεριού, σε τέσσερα, πιθανότατα, μέρη. Ειδικότερα, χυτεύτηκαν χωριστά το κεφάλι, τα χέρια, ο κορμός μέχρι τη μέση των μηρών και οι κνήμες. Για την επιτυχή σύνδεση των κνημών και των χεριών χρησιμοποιήθηκε κασσίτερος εσωτερικά, ενώ κατά τόπους υπάρχουν μικρά παραλληλόγραμμα σφυρηλατημένα μπαλώματα, επισκευές κατά την αρχαιότητα. Ποσειδών ‘Ισθμιος Το αγαλμάτιο είναι κατασκευασμένο με τη μέθοδο του χαμένου κεριού και διατηρείται σε καλή κατάσταση. Δεν σώζονται τμήμα του αριστερού ποδιού και οι ένθετες κόρες των ματιών. Φέρει πολλές αρχαίες επιδιορθώσεις: από μία στο αριστερό χέρι και στο σημείο ένωσης του αριστερού βραχίονα και δύο στην αριστερή κνήμη. Το κεφάλι είχε χυθεί μαζί με το υπόλοιπο σώμα(;), ενώ τα χέρια είχαν χυτευθεί χωριστά. Πυρήνας άμμου με ψευδάργυρο, που εισήχθη στα πέλματα από μικρές οπές.
  • 7. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 7 Απόλλων γυναικωτός-Διόνυσος Το αγαλμάτιο διατηρείται γενικά σε καλή κατάσταση. Φέρει πολλές αρχαίες επιδιορθώσεις, και συγκεκριμένα στον δεξιό μηρό, στην αριστερή κνήμη και κάτω από την ελεύθερη μασχάλη. Είναι γεμάτο με κασσίτερο, που έμπαινε μέσα στο έργο για βαρύτητα, αλλά φαίνεται ότι είναι και η αιτία που αυτό άνοιξε σε τόσα σημεία. Στο πίσω μέρος του δεξιού ποδιού υπάρχει μια μεγάλη ρωγμή. Το κεφάλι, οι βόστρυχοι, οι βραχίονες, οι κνήμες και η δορά μάλλον θα είχαν χυτευθεί ξέχωρα. Αλέξανδρος-Ηρακλής Πρόκειται για εξαιρετικής διατήρησης έργο, που σώζεται ακέραιο μαζί με τη βάση του. Κατά διαστήματα υπάρχουν οξειδώσεις και μικρές αρχαίες επιδιορθώσεις. Είναι συμπαγές, χυμένο σε χαλκό και γεμισμένο, για λόγους οικονομίας, με κασσίτερο. Ο τρόπος χύτευσης είναι αυτός των χωριστά χυμένων μελών, σώμα, κεφάλι, λεοντή.
  • 8. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 8 Σάραπις Το αγαλμάτιο σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Παρουσιάζει πράσινη πατίνα και σε πολλά σημεία κοκκινωπές κηλίδες από την οξείδωση του μετάλλου. Ο χαλκουργός, όπως φαίνεται, έχει δουλέψει το έργο σε τέσσερα χωριστά μέρη: βάση, κορμό, κεφάλι (με πιθανή ξεχωριστή επεξεργασία της κόμης) και κάλαθο. Όλα έχουν πιθανότατα δουλευτεί από το ίδιο κράμα μετάλλου. Έρωτας που χορεύει Το κεφάλι έχει χυτευθεί χωριστά από υπόλοιπο σώμα και η ένωση διακρίνεται στον λαιμό, κάτω από το πηγούνι. Για τους βραχίονες και τις κνήμες δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, αν ισχύει το ίδιο. Εσωτερικά ίσως υπάρχει κασσίτερος που συνήθιζαν να τοποθετούν οι αρχαίοι για λόγους ευστάθειας. Η κατάσταση διατήρησης είναι κακή. Γεμάτος έλκη και αρρώστια του χαλκού. Διατηρήθηκε στο σημερινό επίπεδο χάρη στις φροντίδες του συντηρητή Σταύρου Κασσάνδρη.
  • 9. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 9 Απόλλων ή Άδωνις Πράσινη σκούρα πατίνα υπάρχει σε όλο το αγαλμάτιο, το οποίο διατηρείται αρκετά καλά. Στο πίσω μέρος των ποδιών φαίνεται έντονα η οξείδωση, ενώ στο αριστερό γόνατο υπάρχουν τρύπες από φυσαλίδες. Από την αριστερή παλάμη λείπουν τα άκρα τεσσάρων δακτύλων. Διόνυσος-Βάκχος Ακέφαλο αγαλμάτιο νεαρού Διονύσου. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα διατηρούμενα μικρά χάλκινα του ευρήματος των Αμπελοκήπων, που διασώζει τη βαθυπράσινη πατίνα. Σε διάφορα σημεία υπάρχει κόκκινη οξείδωση (κυπρίτης). Κατασκευασμένο με τη μέθοδο του χαμένου κεριού.
  • 10. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 10 Ηρακλής επιτραπέζιος Το αγαλμάτιο έχει υποστεί μεγάλες αλλοιώσεις από τη διάβρωση του χαλκού, με αποτέλεσμα να καθίσταται δύσκολη η ανάγνωση των στυλιστικών και ποιοτικών του στοιχείων. Η πίσω πλευρά, το αριστερό χέρι και η άκρη του δεξιού ποδιού είναι ανοιγμένα από ρωγμές που έχει υποστεί ο χαλκός. Αυτά, καθώς και όλη η αριστερή πλευρά και η πλάτη είναι εξαιρετικά διαβρωμένα. Σύμφωνα με τον Σταυρόπουλο, στα νώτα φέρει εμφανή ίχνη μολύβδου, σημείο συνδέσεως προς τη βάση του, η οποία δεν σώζεται. Σάτυρος αναγερτός Το αγαλμάτιο διατηρείται σε κακή κατάσταση, καθώς έχει υποστεί διάβρωση σε πολύ μεγάλο βαθμό. Το δεξί χέρι έχει αποκοπεί, ενώ η βάση δεν βρέθηκε. Τα πόδια έχουν χυτευθεί χωριστά. Κατά πάσα πιθανότητα το ίδιο ισχύει για το κεφάλι και τα χέρια.
  • 11. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 11 Δισκοβόλος Ακριβέστατο στο σύνολο του αντίγραφο του Δισκοβόλου του Μύρωνα που φαίνεται ότι ήταν στην Αττική εξίσου αγαπητό έργο με τον Δορυφόρο. Η παράλληλη παρουσία είναι πολύ συχνή στα αντίγραφα. Ο Λουκιανός αναφέρει στο περιστύλιο μιας έπαυλης τον Δισκοβόλο και τον Διαδούμενο, τα οποία προφανώς είναι αντίγραφα.
  • 12. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 12 Νύμφη Το έργο είναι κατασκευασμένο με τη μέθοδο του χαμένου κεριού. Το κεφάλι, ο κορμός και τα γυμνά πόδια φέρουν παραμορφωτικά ρήγματα εξαιτίας της διάβρωσης του μετάλλου. Συγκεκριμένα, μεγάλο είναι εκείνο που διαπερνά το μέσον ακριβώς του προσώπου. Αντίθετα, το ιμάτιο, που αγκαλιάζει το κατώτατο τμήμα του κορμού και τις κνήμες, διασώζεται σε άριστη κατάσταση, καθώς είναι φτιαγμένο από διαφορετικό κράμα μετάλλου και διακρίνεται για την πρασινογάλαζη πατίνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι και τα δύο κάτω άκρα είναι δουλεμένα ξεχωριστά από τον υπόλοιπο κορμό. Δορυφόρος-Άρης Το αγαλμάτιο βρέθηκε σχεδόν παραμορφωμένο από τα ιζήματα και τη διάβρωση της επιφάνειάς του, στους Αμπελόκηπους της Αθήνας. Όταν μεταφέρθηκε όμως στο εργαστήριο του ΕΑΜ για καθαρισμό και συντήρηση, η πολύ προσεγμένη εργασία του χαρισματικού αρχιτεχνίτη Χρήστου Χατζηλιού και του επίσης ικανότατου Σταύρου Κασσανδρή, μας απέδωσαν το έργο στην καλύτερη κατά το δυνατό κατάσταση. Στον γλουτό του υπάρχει μια μικρή οπή που έγινε στο εργαστήριο για τη διαφυγή του νερού που είχε εισχωρήσει στο εσωτερικό, καθώς, όπως φαίνεται, ήταν τοποθετημένο δίπλα σε αγωγό ομβρίων υδάτων. Η τωρινή του όψη εμφανίζει μια επιφάνεια με αλλοιώσεις, ευτυχώς όχι παραμορφωτικές. Φθαρμένη παρουσιάζεται η μύτη και η άκρη των χειλιών, το μέταλλο των οποίων έχει υποστεί αλλοίωση. Αν και κατά τόπους υπάρχουν έλκη,
  • 13. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 13 αναδείχθηκαν οι λεπτομέρειες του αγαλματίου, ακόμα και αυτές του προσώπου και της κόμμωσης. Αρχαϊστική Αθηνά Το αγαλμάτιο είναι εξ ολοκλήρου κατασκευασμένο από χαλκό και η επιφάνειά του είναι αρκετά αλλά όχι καταστρεπτικά διαβρωμένη. Οι παρυφές του πέπλου και του διπλοϊδίου είναι ασημοποίκιλτες. Η χύτευση της αριστερής παλάμης και των δακτύλων είναι άτεχνη, γιατί προφανώς θα καλυπτόταν από το αντικείμενο που θα κρατούσε. Νέγρος χορευτής Η διατήρηση του σώματος του αγαλματίου δεν είναι σπουδαία, σε αντίθεση με τη διατήρηση των δύο στεφανιών που είναι σαφώς καλύτερη, κάτι που πιθανότατα οφείλεται στο διαφορετικό κράμα μετάλλου από το οποίο είχαν κατασκευαστεί. Κατά την Καρούζου, το έργο είναι μάλλον ολόχυτο, χωρίς να αποκλείει το γεγονός να χύθηκε χωριστά το κεφάλι
  • 14. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 14 Αρποκράτης Κατασκευασμένο με τη μέθοδο του χαμένου κεριού. Οι βραχίονες έχουν χυθεί χωριστά και έχουν ενωθεί με το υπόλοιπο σώμα στο σημείο λίγο κάτω από τους ώμους. Στην ένωση του αριστερού βραχίονα σώζεται μια αρχαία επιδιόρθωση, ενώ λίγο χαμηλότερα από τον δεξιό ώμο υπάρχει μικρό τετράγωνο τμήμα άλλης επιδιόρθωσης. Το αριστερό πόδι στην πίσω και πλάγια επιφάνειά του φέρει οξείδωση. Η εργασία γενικά είναι επιμελημένη. Σε ορισμένα δε σημεία έχουν δημιουργηθεί κενά από φυσαλίδες. Το αγαλμάτιο φέρει πράσινη σκούρα πατίνα. Βοσκός Από τα περισσότερο καλοδιατηρημένα και σημαντικά αγαλμάτια του ευρήματος των Αμπελοκήπων. Η πατίνα διατηρείται σχετικά καλά, με ανώμαλη οπωσδήποτε την επιφάνεια εξαιτίας των οξειδώσεων. Το αγαλμάτιο είναι χυτό και συμπαγές. Αποτελείται από δύο διαφορετικά μέρη, καθώς τα πόδια έχουν χυθεί χωριστά από το υπόλοιπο σώμα, πράγμα πολύ σύνηθες. Επίσης, ο ιμάντας του σάκου αποδίδεται με ασήμι. Βέβαιο είναι ότι το σκυλί που βρίσκεται στη βάση προέρχεται από άλλο σύμπλεγμα, γιατί σαφώς η δουλειά του δείχνει άλλο χέρι και υστερότερη χρονολόγηση. Η βάση, κατά τον πολύπειρο τεχνίτη Σταύρο Κασσανδρή, θεωρείται πολύ λεπτή για το βάρος του αγαλματίου.
  • 15. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 15 Παράρτημα. 1.Τύπος της εποχής, Φωτογραφίες από την ανασκαφή
  • 16. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 16
  • 17. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 17
  • 18. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 18
  • 19. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 19
  • 20. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 20 2.Μέθοδος/ τεχνική του χαμένου κεριού Η τεχνική του χαμένου κεριού (cire perdue) είναι μία μέθοδος χύτευσης σε καλούπι, κατά την οποία η επιθυμητή μορφή σκαλίζεται σε κηρόμαζα, καλύπτεται με πηλό και ψήνεται σε φούρνο. Το κερί διαφεύγει από ειδικά διαμορφωμένες οπές και τη θέση του παίρνει λιωμένο μέταλλο, συνήθως ορείχαλκος. Μετά την ψύξη του μετάλλου ο πηλός θραύεται και αποκαλύπτει το χυμένο μέταλλο, κάτι που σημαίνει ότι το συγκεκριμένο καλούπι στη συγκεκριμένη συμπαγή χύτευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μία φορά. Η συγκεκριμένη τεχνική είναι γνωστή από την αρχαιότητα και αναπτύχθηκε κατά την 2η χιλιετία π.Χ. στην Άπω Ανατολή από τους τεχνίτες του ορείχαλκου της δυναστείας Σανγκ στην Κίνα. Η τεχνική εξαπλώθηκε στην Εγγύς Ανατολή και αναφέρεται τόσο στην αρχαιοελληνική όσο και τη ρωμαϊκή αγαλματοποιία και μικροτεχνία και ήταν επίσης γνωστή στην Κεντρική και Βόρεια Αμερική, αλλά για τον χρυσό. Είδη χύτευσης Η συμπαγής χύτευση αναφέρεται ως η απλούστερη και αρχαιότερη μέθοδος, σύμφωνα με την οποία η κηρόμαζα του προπλάσματος περιβαλλόταν από πηλό και ψηνόταν σε φούρνο, ώστε να σκληρυνθεί το περίβλημα και να αδειάσει το λιωμένο κερί από το εσωτερικό του. Η συγκεκριμένη μέθοδος ήταν ασύμφορη για τη μνημειακή γλυπτική, καθώς απαιτούσε υπερβολικά μεγάλες ποσότητες μετάλλου. Η άμεση χύτευση απαιτούσε την κατασκευή ενός πήλινου πυρήνα του αγάλματος, τη διαμόρφωση κέρινου καλουπιού πάνω στον πυρήνα και την κατασκευή ενός δεύτερου πήλινου στρώματος. Η χύτευση του μετάλλου ανάμεσα στα δύο στρώματα εξασφάλιζε τη χρήση μικρότερης ποσότητας μετάλλου, ωστόσο συνεπαγόταν και την απώλεια του ενδιάμεσου κέρινου προπλάσματος. Το πρόπλασμα διασωζόταν, αντίθετα, κατά τη διαδικασία της έμμεσης χύτευσης, η οποία ολοκληρωνόταν με μια αλληλουχία σταδίων κατασκευής των αγαλμάτων. Από την κατασκευή ενός προπλάσματος από πηλό σε πραγματικές διαστάσεις, το εργαστήριο του γλύπτη με τον τεμαχισμό του διαμόρφωνε τα κύρια καλούπια επεξεργασίας, που θα μπορούσαν να συνδέονται μεταξύ τους και τα οποία κερώνονταν στο εξωτερικό τμήμα τους. Σε αυτό το στάδιο γινόταν και η λεπτομερής επεξεργασία του προπλάσματος. Κατόπιν ακολουθούσε ο τεμαχισμός του κέρινου πλέον προπλάσματος, το οποίο επενδυόταν με ανάλογο εξωτερικό περίβλημα. Στη συνέχεια το καλούπι θερμαινόταν μέσα σε λάκκο χύτευσης, το κερί έλιωνε, ο πηλός που το περιέβαλλε σκληρυνόταν και ήταν έτοιμος για την υποδοχή του λιωμένου μετάλλου. Στο τελικό στάδιο τα τμήματα του αγάλματος συγκολλούνταν σε ένα ενιαίο σύνολο, έτοιμο για το τελικό φινίρισμα.
  • 21. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 21 3. Φωτογραφίες από την επίσκεψη που πραγματοποιήσαμε την Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2018 Στη συγκεκριμένη επίσκεψη συμμετείχαν 12 μαθητές και 2 εκπαιδευτικοί της δράσης. Με την ευκαιρία της επίσκεψής μας είδαμε και άλλα εκθέματα, όπως τον μηχανισμό των Αντικυθήρων.
  • 22. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 22 Πηγές:  https://www.archaiologia.gr/  http://www.my-favourite-planet.de/english/people/d1/dionysus.html (*Bronze statuette of Dionysus on a round base. Roman period, modelled on works of the late 2nd century BC)  http://www.my-favourite-planet.de/images/people/d-01/dionysus/athens_dj- 24082014-3204d_dionysus-ambelokipoi.jpg  https://www.namuseum.gr/monthly_artefact/poseidona-galazochaite-voitha-toys- taxideytes/  http://www.namuseum.gr/exhibitions/permanent/permanent-metal-gr.html**  http://www.namuseum.gr/object-month/2016/aug/disc.png **  http://www.namuseum.gr/object-month/2016/aug/X16772.PNG **  http://www.namuseum.gr/object-month/2016/aug/aug16-gr.html **  https://srv- web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm2/AG_48/VOYLH%20SCANS/KATH IMERINH%20(ATHINA)/17675/0062.JPG?fbclid=IwAR0NL91Y8W2M0JjPRN4Bc 9uU_2aS061mR3SSVSCmnDa8AVXk2dU4vRfqfBg  https://srv- web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm2/AG_48/VOYLH%20SCANS/KATH IMERINH%20(ATHINA)/17675/0063.JPG?fbclid=IwAR3dK3- 11NLl2iKkgb0F7YMUwyraRSt5JvSp1B5XaMcUmU8wMNkJ33qoj9E  https://docplayer.gr/2619923-Ethniko-arhaiologiko-moyseio-dr-roza- proskynitopoyloy-arhaiologos-proistameni-tis-syllogis-halkon-toy-ethnikoy- arhaiologikoy-moyseioy.html (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Μια μοναδική συλλογή χάλκινων έργων μικροτεχνίας - Η επανέκθεση της Συλλογής Χαλκών, Δρ Ρόζα Προσκυνητοπούλου, Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη της Συλλογής Χαλκών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Επίσης και στη σελίδα: https://www.archaiologia.gr/wp- content/uploads/2011/07/116-13.pdf)  https://geomythiki.blogspot.com/2016/07/blog- post_28.html?fbclid=IwAR3xn4BrJJDctEZQX6sfaddzZ- MXbgeTuehMmgyto9zoxdyEF0kMemtMTho (Την έρευνα, τις φωτογραφίες και τα κείμενα της συγκεκριμένης ανάρτησης είναι του Θεοδοσόπουλου Δημήτρη, όπως αναφέρει και το άρθρο)  https://el.wikipedia.org/wiki/Τεχνική_του_χαμένου_κεριού  Π. Κρυστάλλη-Βότση, Τα Χαλκά των Αμπελοκήπων, Αθήνα 2014 ** Οι σύνδεσμοι έπαψαν να λειτουργούν. Υπάρχουν, μόνο, ως εικόνες στο διαδίκτυο... Οι σελίδες ήταν ενεργές μέχρι και τον Νοέμβριο του 2018. ----- 56ο -----
  • 23. Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα ευρήματα των Αμπελοκήπων. Σχολικό έτος: 2018-2019 23 Ευχαριστίες - Συντελεστές: Αναλυτικές και πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές κατασκευής, την κατάσταση διατήρησης, τη λεπτομερή περιγραφή, την εικονογραφική ανάλυση, τη χρονολόγηση των ευρημάτων θα βρείτε στο βιβλίο της Π. Κρυστάλλη Βότση «Τα Χαλκά των Αμπελοκήπων». Από το βιβλίο της Π. Κρυστάλλη Βότση προέρχονται οι πληροφορίες σχετικά με την τεχνική και την κατάσταση διατήρησης του κάθε ευρήματος, ενώ το αρχικό μας κείμενο βασίζεται, κυρίως, σε περίληψη της εισαγωγής και των συμπερασμάτων του συγκεκριμένου βιβλίου της. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε:  τους υπαλλήλους του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθήνας για τη βοήθεια που μας προσέφεραν και για το ότι άνοιξαν την αίθουσα όπου βρίσκονται τα ευρήματα των Αμπελοκήπων ειδικά για την ομάδα μας καθώς και  τον κύριο Χρήστο Μπερούκα για τους συνδέσμους των τευχών της εφημερίδας που αναζητούσαμε οι οποίοι μας βοήθησαν στην καλύτερη και ακριβέστερη παρουσίαση των ευρημάτων των Αμπελοκήπων. Συντακτική και Φωτογραφική ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής 2018-19: Μαθητές: Δανάη Κανταρντζόγλου, Ελεάνα Λίτσο, Ελένη Σταύρου, Εύα Μπούντρη, Ευαγγελία Καραγιάννη, Κατερίνα Σακκά, Μάρθα Σωτηροπούλου, Νεφέλη Κολιού, Πολυξένη Ντάκου, Χριστίνα Φωτιάδου, Παναγιώτης Σταμούλος, Στράτος Τσιρβούλης,. Συντονιστές: Θάλεια Μπουσιοπούλου, Σοφία Μαναγλιώτου και Τάσος Καραμπίνης Περιλήψεις, κείμενα: Δανάη Κανταρντζόγλου, Ελεάνα Λίτσο, Ελένη Σταύρου, Εύα Μπούντρη, Μάρθα Σωτηροπούλου και Χριστίνα Πρίφτη. Συντακτική και Φωτογραφική ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2018-2019