Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Πλάτων Ανδριτσάκης

1 Συνέντευξη με τον κ. Πλάτωνα Ανδριτσάκη στα Starbucks της Λεωφόρου Κηφισίας –
Αμπελόκηποι Αθήνας| 56ο
Γυμνάσιο Αθήνας
Συνεντεύξεις με τον
κ. Πλάτωνα
Ανδριτσάκη
παλιό κάτοικο της
περιοχής και, μεταξύ
άλλων, συγγραφέα,
μουσικό και συνθέτη.
56ο
Σχολικό έτος: 2014-2015

Σάββατο, 06/12/2014
Καλησπέρα κ. Ανδριτσάκη. Ευχαριστούμε που δεχθήκατε να μας παραχωρήσετε
συνέντευξη στο παλιό οικόπεδο της οικογένειάς σας.
Καλησπέρα κ. Καραμπίνη. Χαρά μου να βοηθήσω στην προσπάθεια που κάνετε για
την ανάδειξη της περιοχής και της ιστορίας της περιοχής των Αμπελοκήπων.
Το ιστορικό της έπαυλης ΘΩΝ, το πότε χτίστηκε κλπ το γνωρίζετε. Σας έφερα
και κάποιες φωτογραφίες να δείτε.
Εικόνα 1: Έπαυλη ΘΩΝ

Εικόνα 2: Έπαυλη ΘΩΝ

Στις δύο πρώτες (εικόνες 1 και 2) φαίνεται η έπαυλη ΘΩΝ. Στη δεύτερη με την
οικογένεια ΘΩΝ, μάλλον, να φωτογραφίζεται μπροστά από αυτήν.
Στις δύο επόμενες (εικόνες 3 και 4) φαίνεται η έπαυλη μετά τα Δεκεμβριανά και
την ανατίναξη,
Εικόνα 3: Έπαυλη ΘΩΝ μετά τα Δεκεμβριανά

Εικόνα 4: Έπαυλη ΘΩΝ μετά τα Δεκεμβριανά (μεγέθυνση)

ενώ η τελευταία (εικόνα 5) είναι γύρω στο 1970, πριν την πτώση της χούντας.
Εικόνα 5: Κτήμα ΘΩΝ και ανακατασκευασμένη έπαυλη
Τις τέσσερις πρώτες τις έχουμε βρει και στο διαδίκτυο. Για την τελευταία δεν
είμαι σίγουρος... Θα μπορούσαμε να τη φωτογραφίσουμε ή να τη σαρώσουμε;
Για εσάς τις έφερα. Κρατήστε τες για το αρχείο σας…
Λέγεται ότι από τους απογόνους του ΘΩΝ πουλήθηκε σε δύο επιχειρηματίες από
την Αίγυπτο. Στον Νικόλα Ηλιόπουλο και τον Πλάτωνα Ανδριτσάκη και ότι έκανε
ο παππούς μου τις διαπραγματεύσεις. Αυτό δεν είναι σωστό. Πουλήθηκε στον
παππού μου και αυτός πούλησε το μισό στον Ηλιόπουλο. Ο Πλάτων Ανδριτσάκης
είναι αυτός που εγκαταστάθηκε πρώτος στην έπαυλη ΘΩΝ. Τώρα, όταν λέμε
εγκαταστάθηκε, η αλήθεια είναι ότι η οικογένεια δεν έμεινε ποτέ πραγματικά στην
έπαυλη όπως ήταν στην αρχική της μορφή. Γιατί, ουσιαστικά, ήταν στην Αίγυπτο,
και όταν έρχονταν στην Αθήνα έμεναν ή στο ξενοδοχείο Carlton που είχαν στο
Παλιό Φάληρο [Το Ξενοδοχείο Κάρλτον ήταν τόπος διαμονής και παραθερισμού

Εικόνα 6: Άποψη ξενοδοχείου "ΚΑΡΛΤΟΝ"
Εικόνα 7: Άποψη ξενοδοχείου "ΚΑΡΛΤΟΝ"

εύπορων Αιγυπτιωτών] ή σε αυτό που λένε «Μέγαρο Ανδριτσάκη», που δεν ξέρω
και γιατί το λέγανε έτσι. Ήταν στην Ομόνοια, εκεί που είναι το κατάστημα του
Χόντου. Ήταν ένα σπίτι που από κάτω είχε ένα καφενείο, σαν ένα από τα
διώροφα μεγάλα κτίρια που υπήρχαν στην παλιά Αθήνα, φαντάζομαι. Αυτό
«έπεσε» τη δεκαετία του 60. Δεν είχε τίποτα το «μεγαρώδες». Ένα καφενείο
κάτω και πάνω ένα σπίτι. Αυτό ήταν του Θανάση Ανδριτσάκη που έκανε και τα
λεφτά στην Αίγυπτο με τα οποία αγοράστηκαν και τα ακίνητα στην Αθήνα. Οπότε,
δεν έμεναν εδώ. Η έπαυλη, δε, έγινε διάφορα πράγματα. Ξέρω ότι κάποια στιγμή
είχε επισχεθεί από το Κράτος, από τον στρατό, την αστυνομία, υπήρξε και
φυλακή. Έχουν συλλάβει τον Ίωνα Δραγούμη εδώ… Κάποια στιγμή ήταν κλινική,
και μάλιστα η πρώτη σκέψη του παππού μου στην αγορά ήταν να την κάνει κλινική.
Είχε όνειρο να γίνει ο γιoς του γιατρός (όπως και έγινε τελικά – γυναικολόγος) και
κάποια στιγμή παραλίγο να το κάνουν κλινική μαζί με τον Λούρο. Να το κάνουν
γυναικολογική κλινική με τον Λούρο, τον καθηγητή της γυναικολογίας.
Η έπαυλη πέφτει μετά από βομβαρδισμούς του 1944, πριν εγώ γεννηθώ, όπως
είδατε και στις φωτογραφίες που σας έδωσα. Από την κανονική της μορφή,
δηλαδή, που βλέπετε στις φωτογραφίες 1 και 2, ερχόμαστε στις εικόνες
καταστροφής (3 και 4). Είναι γκρεμισμένο όλο το πίσω μέρος καθώς και εδώ ο
τρούλος. Ανακατασκευάζεται, μετά τους βομβαρδισμούς, για να μείνουμε πια εδώ
πέρα. Από το 1920, όμως, έχει ήδη κάποιες αλλαγές. Υπήρξαν, δηλαδή,
βελτιώσεις γιατί διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να μείνουν στον χώρο. Αυτά τα
γνωρίζω από την οικογένεια. Επίσης, στο πίσω μέρος υπήρχε ένα σπιτάκι που το
ξεχνάνε όλοι. Ένα σπιτάκι, με τα σημερινά δεδομένα, ένα τεράστιο σπίτι, ένα
διώροφο που είχε ένα καταπληκτικό ψηφιδωτό στην αυλή, στο οποίο, από τότε
που αγοράστηκε, έμενε ο πατέρας της γιαγιάς μου. Ο πεθερός του παππού μου.
Αυτός έμενε εκεί πέρα, μέχρι που πέθανε, περίπου 109 ετών. Πλήρης ημερών.
Όταν ανακατασκευάστηκε, δεν χτίστηκε κάτι από την αρχή, αλλά χτίζεται κάτι
καινούριο που δεν προσπαθεί να κάνει μια ρεπλίκα του προηγούμενου κτιρίου αλλά
κάτι νέο. Κρατάνε στοιχεία και τοιχία, δεν προσπαθούν να αναπαράγουν το έργο
του Τσίλλερ, δεν είχαν τέτοια σκέψη τότε, αλλά κρατάνε το κύριο χαρακτηριστικό,
τον τρούλο. Τον τρούλο που υπήρχε και στην Βίλα Μαργαρίτα που ήταν παρακάτω.
Αυτός που φαίνεται στην φωτογραφία 5 είναι ο τρούλος της ανακατασκευής.
Αυτός είναι πριν πέσει το σπίτι (γύρω στο 1970 πρέπει να είναι η φωτογραφία).
Κρατάει τον τρούλο (θα βρούμε και φωτογραφίες από το εσωτερικό του σπιτιού)
και τον μεγαλώνει. Κρατάει, δηλαδή, την ίδια λογική. Θα προσπαθήσω να το
ζωγραφίσω. …

Για παράδειγμα, αυτός εδώ ο τρούλος μεγαλώνει πολύ, χρησιμοποιεί τα βιτρό που
είναι στα παράθυρα (κρατάει στοιχεία δηλαδή της παλιάς έπαυλης) και όλο αυτό
εδώ πάνω είναι γυάλινο. Και πάνω – πάνω η στέγη αυτή, που δεν είναι μυτερή στο
καινούριο/ανακατασκευασμένο κτίριο, είναι λίγο καμπυλωτή, είναι με γυαλί για να
μπαίνει φως. Η δε κατασκευή, η κάθετη, έχει ως εξής. Ο κεντρικός τρούλος πάει
μέχρι πάνω. Εδώ είναι μια μεγάλη αίθουσα που φωτίζεται από πάνω, από τον
τρούλο, και το βράδυ ανάβουν τα φώτα αυτά εδώ πέρα. Όλο το λειτουργικό του
κάτω ορόφου συμβαίνει εδώ, κυκλικά δηλαδή από τον τρούλο. Δηλαδή, μπαίνει
από την είσοδο, εδώ είναι ο κεντρικός χώρος, στη γωνία είναι ένα γραφείο, δίπλα
ένα, σαν μπουντουάρ για πράγματα, εδώ είναι ένα δεύτερο μεγάλο γραφείο του
παππού, εδώ είναι ένα μεγάλο σαλόνι, στη συνέχεια μια τραπεζαρία, εδώ είναι
αυτό που λέγαμε οφίς, και εδώ έχει ένα δωμάτιο που τότε ήταν το τηλέφωνο και
άλλα χρήσιμα πράγματα και εδώ είναι ένα άλλο δωμάτιο, προσωπικό, για εμάς. Για
να πας, τώρα, στον πάνω όροφο, χρησιμοποιείς μια σκάλα η οποία ξεκινάει από
εδώ και ανεβαίνει σε ένα μπαλκόνι. Όλο αυτό το πράγμα, γύρω – γύρω, είναι ένα
μπαλκόνι. Μέχρι εδώ. Εδώ γίνεται ίσιο, και εδώ είναι υπνοδωμάτιο, βεράντα,
υπνοδωμάτιο με βεράντα μεγάλη, υπνοδωμάτιο, υπνοδωμάτιο, υπνοδωμάτιο,
υπνοδωμάτιο. Ανάμεσα στα σκαλιά υπάρχει ένα οφίς μικρό, και ένα μικρό δωμάτιο
γιατί ο κάθε όροφος είχε την καμαριέρα του, αυτή που τον εξυπηρετούσε. Τώρα,
αυτός είναι ο κάτω όροφος, και αυτός ο από πάνω, όπως τον σχεδίασα. Για να
πανε τα πράγματα πάνω και να έρθουν κυρίως, από το υπόγειο. Από το οφίς
ξεκινάει μια σκάλα, που πάει στο υπόγειο, το οποίο, αν το θυμάμαι καλά, γιατί εκεί
δεν με αφήναν να πηγαίνω πολύ, έχει μια πόρτα εξωτερική για να μπαίνεις απ’
έξω και έχει τα μαγειρεία, δωμάτια υπηρεσίας, ένα κελάρι, μια αίθουσα με τρεις
αποθήκες όπου εκεί είναι και ο λέβητας για τη θέρμανση. Εδώ ακριβώς υπάρχει
και ένα ασανσέρ, το οποίο είναι χειροκίνητο με τεράστιο δίσκο. Εκεί βάζουν τα
φαγητά από τα μαγειρεία και ανοίγει το οφίς για να σερβιριστούν π.χ. τα πρωινά.
Από εδώ και πέρα είναι πλυσταριά, και πίσω πίσω ένα μικρό, το οποίο ποτέ δεν
κατάλαβα γιατί, ένα μικρό διαμέρισμα με δύο δωμάτια και μια κουζίνα, στο οποίο
έμενε μια τροφός του πατέρα μου, η οποία είχε γεράσει και την είχαμε στην
οικογένεια μέχρι που «έφυγε». Εδώ πίσω ήταν ο κήπος, πορτοκαλιές, λεμονιές
και τέτοια… Παλιά, υπήρχε εδώ πέρα ένα τένις. Από τα αγάλματα και αυτά είχαν
διαλυθεί σχεδόν όλα. Ό,τι έχει διασωθεί από την έπαυλη… έχω εγώ κάποια
κομμάτια, έχω πολυελαίους, ένα ντεγκέ, ένα μουράνο. Οι χώροι της έπαυλης ήταν
μεγάλοι, όπως και τα πράγματα που υπήρχαν. Δεν είναι πράγματα που μπορείς να
χρησιμοποιήσεις εύκολα σε ένα σύγχρονο σπίτι. Τον πολυέλαιο της τραπεζαρίας,
που είναι ένας Γκαλέ, τον έχει βάλει η κόρη μου στο σπίτι της. Κάτι αγάλματα
έχουμε. Αυτά που έχουν σωθεί είναι κυρίως τα μπρούτζινα αγάλματα και κάποια
που είχαν, νομίζω, σίδερο.

Από τα αγάλματα του κήπου, κάποια, είχαμε διαβάσει, ότι έχουν μεταφερθεί στο
ΚΑΤ, χωρίς να έχουμε καταφέρει να κάνουμε διασταύρωση πηγών.
Δεν ξέρω ακριβώς. Τα αγάλματα του κήπου έφυγαν. Πολλά από αυτά, ο Νίκος
Ηλιόπουλος…..
Ο Νίκος Ηλιόπουλος, γράφεται, ότι είχε δύο ανίψια. Αυτό δεν είναι σωστό. Είχε
έναν ανιψιό και είχε και μια, «κόρη» του την έλεγε, «ανιψιά» του την έλεγε… Ο
πατέρας της κοπέλας στην κατοχή ήταν Βούλγαρος κατάσκοπος, τον έπιασαν με
την κόρη του και τον πήγαν για να τον εκτελέσουν. Ο Νίκος Ηλιόπουλος, το βρήκε
αυτό το κοριτσάκι και το πήρε να το σώσει και το υιοθέτησε. Την λέγανε Τάνγκα,
και την λένε ακόμα… κράτησε το όνομά της. Τάνγκα Ηλιοπούλου, η οποία έχει και
το μεγαλύτερο μέρος αυτής της πολυκατοικίας απέναντι που βλέπουμε – πίσω από
το εκκλησάκι. Ο Δημήτρης Ηλιόπουλος από την άλλη ήταν… είχε ανοιχθεί αρκετά,
άνοιξε το RED bull στην Τούμπα, έχασε τα πάντα που του είχε αφήσει ο πατέρας
του. Έχει πεθάνει. Η Τάνγκα, αντιθέτως, ζει και έχει κρατήσει την περιουσία του
«θείου» της. Όλα αυτά του κήπου, τα αγάλματα κλπ, θα πρέπει να τα έχει
πουλήσει ο Δημήτρης, ο οποίος ήταν και ο πρώτος που πούλησε τα μαγαζιά που
ήταν κάτω, στο κάτω μέρος του κτήματος. Αυτό είχε πάρει ο Δημήτρης κανονικά,
το κτίσμα ήταν στο πάνω μέρος. Έτσι τους τα είχε δώσει ο Νικόλας ο Ηλιόπουλος
ο οποίος ήταν ξάδελφος του παππού. Εγώ τους κήπους δεν τους θυμάμαι με τα
αγάλματα έτσι, αφού γεννήθηκα το 1948…
Τώρα, υπάρχει μια ιστορία και για τα υπόγεια, την οποία έχω γράψει και στο
βιβλίο μου, την οποία μου τη λέγανε. Υπήρχε πράγματι μια μικρή χαμηλή είσοδος,
στην οποία δεν με άφηναν να πάω, η οποία οδηγούσε στο καταφύγιο. Υπήρχε
καταφύγιο για την περίπτωση βομβαρδισμού. Μου έλεγαν ότι το καταφύγιο βγαίνει
κάτω από το ιερό της εκκλησίας, έτσι ώστε να μπορέσεις να ξεφύγεις από εκεί, αν
χρειαστεί. Δεν με άφηναν να πάω εκεί. Με φόβιζαν λέγοντας ότι έχει πεθάνει
άνθρωπος εκεί. Τα υπόγεια ήταν μαγικοί χώροι. Υπήρχαν χιλιάδες μπαούλα από
την Αίγυπτο… Μου άρεσε πάρα πολύ να τα ανοίγω. Είχαν μέσα ό,τι μπορεί να
φανταστεί κανείς. Υπήρχαν τσιγάρα, αυτά τα μαύρα με το χρυσό δέντρο, τα
Αιγυπτιακά, υπήρχαν διάφορα… Μπορούσες να «χαθείς» μέσα σ’ αυτό το σπίτι.
Αυτό ήταν το καλό του. …Δεν μπορούσε να το κρατήσει κανείς αυτό το σπίτι. Δεν
γινότανε. Ήταν τεράστιο. Φαντάζομαι η θέρμανσή του σήμερα, παρόλο που είχε
καλοριφέρ παντού, σε όλα τα δωμάτια… Δεν είχε τζάκι. Το καινούριο σπίτι, λόγω
Αιγυπτιωτών, τζάκι δεν υπήρχε. Δεν ήταν μέσα στην λογική τους.. Δεν ξέρω αν
σας λέω χρήσιμα πράγματα… Λέω ό,τι μπορώ να θυμηθώ.

Φυσικά και λέτε. Οι προφορικές μαρτυρίες αναδεικνύουν όλα αυτά που δεν είναι
γραμμένα σε κανένα αρχείο και συγκροτούν την ιστορία μιας περιοχής, ενός
τόπου… Μια ιστορία γραμμένη από «κάτω». Είναι ένα πολύτιμο υλικό για την
ιστορική έρευνα με τεράστια εκπαιδευτική σημασία. Με βάση αυτές μπορεί να
κατανοήσει, κάποιος, το πώς και το γιατί έγινε κάτι.
Επίσης, το κτήμα ΘΩΝ ήταν μεγαλύτερο, αλλά πήρε ο δρόμος, η Λεωφόρος
Κηφισίας, πολλά μέτρα και μας έφερε πιο μέσα. Το κάτω μέρος του κτήματος είναι
αυτό που «έφυγε» πρώτα. Έγινε εδώ ένα γκαράζ, εδώ έγιναν τα καταστήματα που
υπάρχουν και σήμερα, και στο σημείο αυτό υπήρχε, όταν έφυγε ο παππούς από την
Αίγυπτο –λόγω Νάσερ κλπ, ευτυχώς πρόλαβε και είχε βγάλει τα χρήματα από την
χώρα– είχε εδώ μια σειρά από σπίτια, θα πρέπει να ήταν 8 ή 10 διώροφα, τα οποία
νοίκιαζε. Στο βάθος, κάθετα σε αυτά, υπήρχε μια μονοκατοικία εδώ, μια δεύτερη
μεγάλη μονοκατοικία. Ανάμεσά τους υπήρχε ένα παρκινγκ που δεν νομίζω ότι
χρησιμοποιήθηκε ποτέ. Στη συνέχεια υπήρχε ένα μικρό σπιτάκι στην μέση, εκεί
που ήταν το τερέν του τένις. Εδώ είχε πόρτες Γκαλεόνε κλπ., και είχε έναν δρόμο
που χώριζε αυτά τα δύο, ένα κάγκελο. Τώρα, σε αυτά τα σπίτια εδώ, κάποια
στιγμή, είχε μείνει ο Πάγκαλος. Όχι ο τωρινός, ο … παλιός. Εδώ έμεναν διάφοροι,
έμενε ο Παντόπουλος ο μαθηματικός, που έκανε και τα φροντιστήρια στη
συνέχεια, ο Λεούσης με τη διαφημιστική εταιρεία, που υπάρχει και τώρα, είναι
μεγάλη και γνωστή εταιρεία, μάλιστα έχω συνεργαστεί μαζί τους… Στο σπίτι αυτό
εδώ, πριν πάει να μείνει ένας θείος της μάνας μου, ο Πικραμένος, είναι ο πρώτος
που έφερε την ομοιοπαθητική στην Ελλάδα…
Έχω κάποια γράμματα από τους ενοίκους της εποχής. Έχω ένα γράμμα από τον
Παντόπουλο που φεύγει. Είναι πολύ χαρακτηριστικό. Αφήνει το σπίτι γιατί «πάει»
για σύνταξη, το είχε σαν φροντιστήριο, και γράφει ένα γράμμα στη γιαγιά μου, ο
παππούς μου είχε πεθάνει, που είναι καταπληκτικό. Είναι σαν να αποχαιρετάς
έναν αγαπημένο φίλο, ότι πόσο λυπάται που φεύγει και δεν θα βλέπονται πια…
Είναι τρελό, είναι απίστευτο.
Το έχετε κρατήσει αυτό; Γιατί είναι σημαντικό…
Ναι, το έχω κάπου. Έχω διάφορα τα οποία θα πρέπει να ψάξω να βρω..
Θα θέλαμε, αν δεν έχετε πρόβλημα, με την ομάδα των μαθητών του σχολείου, να
βγάλουμε φωτογραφίες, να τα σαρώσουμε.. ώστε να μείνουν ως δείγματα μια άλλης
εποχής.

Ναι, ναι, φυσικά. Μακάρι. Δεν έχω κανένα πρόβλημα. Το πίσω σπίτι ήταν πολύ
ενδιαφέρον. Εγώ το θυμάμαι με πολλή αγάπη, το οποίο δεν το αναφέρουν πουθενά.
Είναι κάπου εδώ. [το σπίτι που έμενε και ο παππούς. Το 4 στην εικόνα 15 ]
Αυτήν τη φωτογραφία δεν την θυμάμαι... Πότε είπατε ότι είναι;
Είναι πριν πέσει. Εγώ έφυγα το 1968. Γύρισα πρώτη φορά το 1974. Το βρήκα
πεσμένο. Θα πρέπει να έπεσε γύρω στο 70, πριν την πτώση της δικτατορίας.
Είναι, όπως βλέπετε, πολύ χτισμένη η περιοχή. Να εδώ, αυτή η πολυκατοικία η
μεγάλη είναι η πολυκατοικία των συντακτών, και εδώ είναι ο κινηματογράφος
«Ελληνίς».
Είχαμε βρει ότι υπήρχε ένα ρέμα που περνούσε μέσα ή στα όρια του κτήματος
ΘΩΝ….
Ναι, βέβαια. Κατέβαινε από Λουίζης Ριανκούρ και περνούσε στην άκρη του
κτήματος. Ερχόταν από Πανόρμου, κοντά στο σχολείο που είναι εκεί πάνω..
Το 16ο
.
Ναι, το 16. Εγώ το είχα προλάβει το ρέμα. Μπαζώθηκε, όμως υπήρχε και άλλο
ρέμα. Αυτό κατέβαινε από τα Τουρκοβούνια. Πού έπεφτε αυτό δεν θυμάμαι.
Ρέματα εκείνη την εποχή είχε πολλά, αλλά δεν θυμάμαι ακριβώς πού…
Δεν πειράζει. Τα ρέματα είναι ένα από τα θέματα που ψάχνουμε και στο
πρόγραμμα. Ο κύριος Λευτέρης Σκιαδάς, όπως μάθαμε, έχει ασχοληθεί με το
θέμα. Μιλήσαμε, ήδη, τηλεφωνικά μαζί του και θα κανονίσουμε κάποια συνάντηση.
Ξέρετε, η περιοχή θα ήταν τελείως διαφορετική αν υπήρχαν τα ρέματα, αλλά και ο
Ιλισός που διερχόταν από τους Αμπελόκηπους. Το μικροκλίμα θα ήταν
διαφορετικό. Θα είχαμε περισσότερο οξυγόνο, χώρους αναψυχής, λιγότερες
πλημμύρες, καλύτερο περιβάλλον…
Στην Κυψέλη, στο θέατρο που είναι εκεί στην οδό Κυψέλης, δεν θυμάμαι το όνομά
του, αν πας εκεί και κατέβεις στον χώρο που έχουν τα σκηνικά, ανοίγεις μια
πόρτα, κατεβαίνεις κάτι σκαλιά και περνάει ένα ποτάμι από κάτω. Ένα ποτάμι το
οποίο «τρέχει», δεν κάνω πλάκα, έχει νερό και περνάει κάτω από την
πολυκατοικία.
Εδώ είχε νερά. Μάλιστα είχε και πηγάδι. Ο κήπος πίσω ποτιζόταν από πηγάδι.
Ναι, είχε. Στο πλαίσιο της προετοιμασίας που κάναμε το καλοκαίρι για το
συγκεκριμένο πρόγραμμα (τους μαθητές πρέπει να τους βοηθήσεις και να τους
κατευθύνεις στα πρώτα στάδια έρευνας που κάνουν, και αυτό θέλει αρκετή

προετοιμασία) ψάχναμε για ταινίες που είχαν σκηνές από την περιοχή. Αν θυμάμαι
καλά, το όνομα της ταινίας πρέπει να ήταν «Διπλή θυσία», γύρω στο 1950 [1945
ήταν], όπου ο πρωταγωνιστής στην αρχή της ταινίας, περνάει με ταξί από την
περιοχή και διακρίνεται το κτήμα του ΘΩΝ, τα μαγαζιά, και ένας μεγάλος
«στύλος», γεώτρηση της εποχής εκείνης.
Εικόνα 8: Κηφισίας και Αλεξάνδρας. Αριστερά μπροστά το κτήμα
ΘΩΝ.
Ναι, αυτό δεν το ξέρω. Αλλά πηγάδι είχε. Γνωρίζω
ότι ο κήπος ποτιζόταν από πηγάδι….
Τώρα, σχετικά με το κτήμα, αυτό που είχε
διατηρηθεί μέχρι το τέλος, ήταν τα κάγκελα. Αυτό
δεν είναι τυχαίο. Ήταν εξαιρετικά κάγκελα αυτά. Ήταν γερμανικά κάγκελα, και
όταν έφυγαν οι γονείς μου τα πήραν και τα έβαλαν στο σπίτι τους που έχτισαν
στην Κηφισιά.
Χάθηκαν, πάντως, πάρα πολλά πράγματα από την έπαυλη. Ο πατέρας μου δεν
ασχολιόταν, του ήταν παντελώς αδιάφορα τα πράγματα αυτά. Ήταν γιατρός και το
ενδιέφερε μόνο αυτό. Τα υπόλοιπα στα παλιά του τα παπούτσια. Εγώ έλειπα…
Ας προσπαθήσουμε να διασώσουμε ό,τι υπάρχει. Να επικοινωνήσουμε για να
καταγράψουμε/ φωτογραφίσουμε αυτά που έχουν απομείνει.
Βεβαίως, βεβαίως.
Αυτό που λέμε στους μαθητές μας είναι ότι, μετά από 30 χρόνια, που θα κάνουν
αντίστοιχες ομάδες με αυτές που υπάρχουν τώρα στο διαδίκτυο και θα
προσπαθούν να θυμηθούν την ιστορία τους και τα παιδικά τους χρόνια, οι μαθητές
μας θα μπορούν, όχι μόνο να αντιγράφουν/μεταφέρουν απόψεις άλλων, αλλά θα
έχουν δική τους άποψη για την περιοχή, θα βρίσκουν και θα αναρτούν τα δικά
τους βίντεο και τις δικές τους παρουσιάσεις για τα σύγχρονα και τα παλιά
τοπόσημα της περιοχής τους, θα έχουν συμβάλει ενεργητικά στην καταγραφή της
ιστορίας και δεν θα είναι παθητικοί δέκτες. Ξέρετε, οι παθητικοί δέκτες, αρκετά
συχνά, δεν μπορούν να έχουν και δική τους άποψη….
Ναι, δεν είναι μόνο αυτό. Ξέρετε, καμιά φορά από το στοιχείο μπορείς να γράψεις
την ιστορία. Η ιστορία καταγεγραμμένη με βάση καθημερινά πράγματα. Είναι και
μια σημαντική ελληνίδα, που την είχα γνωρίσει στο Παρίσι, που είχε γράψει για
τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο στην Ελλάδα από γράμματα στρατιωτών. Μέσα από αυτά
μπορείς να καταλάβεις το πλαίσιο, πώς ζούσανε, την εποχή, με μεγάλη ακρίβεια.
Τι φάρμακα έπαιρναν…. Μια φωτογραφία μπορεί να έχει πάρα πολύ μεγάλη αξία.

Αυτής της άποψης είμαστε και εμείς. Μάλιστα, μια από τις επισκέψεις που
κλείσαμε για τον Ιανουάριο του 2015, είναι η επίσκεψη στο Μουσείο Ιστορίας του
Πανεπιστημίου Αθήνας. Έχει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίου
με θέμα τη φωτογραφία ως ιστορική πηγή. Παρουσίαση θεωρητική, του Μουσείου
και των φωτογραφιών που διαθέτουν αλλά και βιωματικό εργαστήριο όπου οι
μαθητές θα προσπαθήσουν να ταξινομήσουν φωτογραφίες, να γράψουν σχόλια …
και να παρουσιάσουν τις ερμηνείες τους στην ομάδα. Αυτό είναι κάτι που
συνδέεται και με το αρχείο αφηγήσεων που θέλουμε να δημιουργήσουμε με τη
χρήση φωτογραφιών που θα μας διαθέσουν παλιοί κάτοικοι της περιοχής.
Ελπίζουμε να βρεθούν άτομα να στηρίξουν την προσπάθειά μας.
Α, το Καποδιστριακό το έχει αυτό; Είναι πολύ ενδιαφέρον. Μέσα από αφηγήσεις
και φωτογραφίες μπορείς να καταλάβεις και πώς ήταν η κοινωνία ανά εποχή.
Μέσα από μια ιστορία μπορείς να καταλάβεις την ιστορία γενικά της εποχής. Μέσα
από γράμματα που δεν αφορούν ένα μεγάλο ιστορικό γεγονός, αλλά την
καθημερινότητα.
Πολλές φορές η αναφορά στο παρελθόν κρύβει την αλήθεια. Η Αθήνα της παλιάς
εποχής ήταν φρικτή. Προσωπικά, λυπάμαι που το λέω, αλλά ντρέπομαι πάρα πολύ
για τα νιάτα μου. Ήμασταν απίστευτα κωλόπαιδα, επειδή είχαμε και χρήματα. Μου
άρεσε να παίζω ποδόσφαιρο και επειδή με βόλευε να είναι το
τέρμα σε ένα από αυτά τα σπίτια εδώ κάτω που κοιμόντουσαν
οι άνθρωποι, σπάζαμε το παράθυρο σχεδόν καθημερινά. Αν
θυμάμαι καλά, ο Σωτηριάδης έμενε εκεί. Όταν έβγαιναν για να
παραπονεθούν, τους έλεγα ότι θα τους το πληρώσει ο παππούς
μου. Αισχρά πράγματα. [Περισσότερα για τη φωτογραφία: σελ.
32 (Αρχείο: Γ. Πικραμένου]
Να ξεκινήσουμε και με τις ερωτήσεις των μαθητών της Περιβαλλοντικής μας
ομάδας, αν και κάποιες τις απαντήσατε ήδη με όσα μας αναφέρατε. Οι ερωτήσεις
είναι παιδιών που έχουν φύγει από το σχολείο μας φέτος και είναι στο Λύκειο.
Δύο από αυτά διάβασαν και το βιβλίο ενώ αρκετά ήρθαν σε επαφή με
αποσπάσματα αυτού που είχαμε φωτοτυπήσει. Κάποια κεφάλαια που αναφέρονται
στην περιοχή τα έχουμε αναρτήσει και στο διαδίκτυο. Πέρυσι δεν καταφέραμε να
συναντηθούμε. Δεν πειράζει, όμως. Υπάρχει συνέχεια. Οι φετινοί μαθητές της
Περιβαλλοντικής θα κάνουν την αποφώνηση, θα φτιάξουν τη συνέντευξη, θα
συμμετέχουν στη φωτογράφιση αλλά και σε επόμενη συνάντησή μας. Εξάλλου,
υπάρχουν αρκετά θέματα που βρίσκονται στον κατάλογό μας για να γίνουν, και
έχουν να κάνουν τόσο με την περιοχή μας όσο και με εσάς. Ας ξεκινήσουμε με τις
ερωτήσεις.
Ναι
«Τέρμα»

Τι σημαίνει το ΜΠΟ ΧΟΥ (ο τίτλος του βιβλίου)
Δεν σημαίνει τίποτα. Θα σας απογοητεύσω. Το βιβλίο λεγόταν «Η μνήμη των
τοίχων». Μου το είχε παραγγείλει η Πόπη Γκανά. Μου είπε ότι άρεσε πάρα πολύ
στο Μιχάλη (Γκανά). Ο Μιχάλης είναι φίλος μου. Με το που μου το είπε,
σκέφτηκα: Παναγία μου. Για να άρεσε στον Μιχάλη δεν θα πουλήσει κανένα!
Βρεθήκαμε με έναν φίλο, τον Μίκη, ένας ροκάς και πολυαγαπημένο μου άτομο, και
κάναμε ένα brainstorming (ιδεοθύελλα) για το πώς τελικά θα το ονομάσουμε.
Λέγαμε διάφορα, ό,τι μας κατέβαινε στο κεφάλι, π.χ. «ο πατέρας μου ήταν
καμήλα» … και ξαφνικά βαρέθηκε και είπε. «Μπο χου» πάω να φύγω. Μου άρεσε
η έκφραση και την υιοθέτησα ως τίτλο του βιβλίου.
Γράφτηκε μια κριτική, και μάλιστα σε ένα έγκυρο περιοδικό, όπου μια κυρία έχει
ψάξει και έχει βρει ότι το «Μπο χου» είναι μια εβραϊκή τελετή αποκοπής από τον
πατέρα.
Εικόνα 9: Το εξώφυλλο του βιβλίου "ΜΠΟ ΧΟΥ"

Το ο,τιδήποτε προσπαθούμε να το γεμίσουμε με κάτι. Αυτό είναι καλό γιατί μας
δίνει ενέργεια…
Ναι, σωστά. Το «Μπο χου», όμως, δεν έχει καμιά σχέση με αυτό. Την
ευχαρίστησα βέβαια γιατί ανάλωσε και πολύ χρόνο για να το ψάξει, αλλά τελικά
της είπα ότι το «Μπο χου» δεν πάει να πει κάτι.
Ένας μαθητής μας πέρυσι, είχε βρει στο διαδίκτυο μια αναφορά στο τίτλο του
βιβλίου σας. Έγραφαν ότι είναι ακροστιχίδα.
Άγνωστο.
Μια άλλη κριτική που είχε γραφτεί ήταν για μια ταινία που είχε αγγλικό στίχο.
Επειδή, λοιπόν, δεν μου έβγαινε ο στίχος που έγραφα, έγραψα κάτι που με
βόλεψε… λέω σι όου σι γιου ες σι όου σι εν αρ ες. Έχουν γράψει της Παναγιάς τα
μάτια. Από όλο το δίσκο αυτό τους ενδιέφερε. Α, ήταν: αρ ες εμ αρ ες σι όου σι εμ
αρ ες. Είναι το άρες μάρες κουκουνάρες!
Ποιητική αδεία...
Ναι ακριβώς. Ξέρεις, καμιά φορά, προσπαθείς να βγάλεις και να τελειώσεις κάτι.
Δεν τους το έχω εξηγήσει τι είναι αυτό. Άστους εκεί να τρέχουνε.
Το «Μπο χου», λοιπόν, δεν έχει καμιά σημασία. Λυπάμαι πολύ.
Ποιο ήταν το αρχικό ερέθισμα συγγραφής του βιβλίου; Αν κατάλαβα καλά, από
όσα είπαμε προηγουμένως, ήταν μια παραγγελιά;
Ναι, το βιβλίο ήταν παραγγελία. Ήταν παραγγελία της Πόπης Γκανά. Ήξερε ότι
έμενα εδώ και ήθελε, και αυτή, φωτογραφίες με σχόλια. Δηλαδή να βρω
φωτογραφίες της εποχής και για κάθε φωτογραφία να της γράψω και κάτι ώστε να
βγει σε ένα δεκαπεντασέλιδο μικρό λευκωματάκι.
Α, μάλιστα. Κάτι αντίστοιχο που προσπαθούμε να κάνουμε και εμείς για την
περιοχή. Να καταγράψουμε αφηγήσεις κατοίκων της περιοχής που να ξεκινούν με
βάση τις φωτογραφίες. Ξεκινήσαμε με φωτογράφιση των δρόμων της περιοχής και
δημιουργίας ψηφιακών αφηγήσεων με δημιουργία βίντεο και επιλογή μουσικής
επένδυσης από τους μαθητές της σχολικής μας μονάδας. Έχουμε συλλέξει
αρκετές φωτογραφίες από ανθρώπους που μας βοηθούν και κατανοούν τη
δυσκολία του εγχειρήματος αλλά και τη σημαντικότητα αυτού για τους μικρούς

μαθητές. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς θα αναρτήσουμε κάποια λευκώματα για
ενημέρωση.
Ακριβώς. Εγώ, όμως, για να προσπαθήσω να θυμηθώ εφηύρα μια κατάσταση όπου
θυμάται κανείς καλά όταν είναι στο σκοτάδι. Γι’ αυτό και μετά τον σεισμό [γίνεται
αναφορά στο βιβλίο] βρισκόμαστε, σχεδόν σε όλο το μυθιστόρημα, μέσα στο
σκότος. Έτσι μου ερχόντουσαν αναμνήσεις. Αναμνήσεις τόσο από το ίδιο το κτίριο
όσο και, κυρίως, από την προηγούμενή μου ζωή. Το ερέθισμα, λοιπόν, ήταν
παραγγελία. Μάλιστα, η Πόπη με είχε πιέσει αρκετά για να το γράψω. Είχα
τελειώσει το μισό μέσα σε μια εβδομάδα και ολόκληρο μέσα σε ενάμιση χρόνο, δύο.
Δηλαδή, μετά, το άρχιζα, το άφηνα, το ξανάπιανα. Διόρθωση δεν έχει, καμία.
Πρόσεχα απλώς τη ροή του λόγου. Τίποτε άλλο.
Θελήσατε να περάσετε κάποιο μήνυμα μέσα από το βιβλίο σας; Το βιβλίο σας
«χωρίζεται» σε δύο παράλληλες ιστορίες. Σε έναν πραγματικό χρόνο και σε ένα
χρόνο «αναμνήσεων». Έχει, φαντάζομαι, σχέση η Γαλλία με το κατάστημα που
καταλαμβάνει το χώρο του οικοπέδου στο οποίο μεγαλώσατε. Έτσι δεν είναι;
Ναι, φυσικά, το σούπερ μάρκετ που βρίσκεται εδώ είναι από τη Γαλλία. Σε αυτό
αναφέρομαι. Απλώς δεν ήθελα να αναφέρω το όνομά του. Γιατί ο τίτλος του δεν
νομίζω ότι είναι σωστό να αναφερθεί. Πάντως, ναι, μιλάω γι’ αυτό το
συγκεκριμένο μέρος.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η μνήμη είναι μαχόμενη. Δεν ξέρω πώς να το
εξηγήσω στα παιδιά. Η μνήμη είναι υλικό που είναι μαχόμενο. Δεν είναι σταθερό
πράγμα η μνήμη…. Επειδή οι σπουδές μου ήταν και πάνω στην ψυχιατρική, το
μνημειακό υλικό, έχει μια σειρά από σημεία τα οποία, στη διάρκεια της ζωής,
έρχονται μαζί με άλλα σημαινόμενα, και διευκρινίζονται διαφορετικά και αλλάζουν
συνεχώς. Δηλαδή, φαντάζομαι ότι αν έγραφα αυτό το βιβλίο σήμερα θα ήταν
διαφορετικό.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις αναγνώσεις βιβλίων. Ένα βιβλίο που έχεις διαβάσει
στα 15 σου το βλέπεις με διαφορετικό μάτι όταν το ξαναδιαβάσεις π.χ. στα 48 σου.
Ακριβώς. Είναι το ίδιο. Οι ίδιες αναμνήσεις, αναφορικά με το βιβλίο, θα είχαν ένα
άλλο κέντρο, πώς να το πω, άλλη οπτική γωνία, άλλη βαρύτητα, σημεία των
αναμνήσεων θα είχαν άλλη βαρύτητα. Ας πούμε, ο πατέρας μου είναι απών από το
βιβλίο μου, αν το έχετε προσέξει. Αναφέρεται πάρα πολύ λίγο. Αν το έγραφα
σήμερα, θα ήταν περισσότερο παρών γιατί γνωρίζω πολύ περισσότερα πράγματα
γι’ αυτόν. Έχει πολύ πλάκα γιατί τα τελευταία χρόνια έμαθα πολύ περισσότερα
πράγματα απ΄ όσα γνώριζα όλα τα προηγούμενα χρόνια γι’ αυτόν. Αυτό ήθελα να
πω. Η μνήμη είναι υλικό μαχόμενο. Έτσι το αναφέρω. Δεν ξέρω πώς αυτό
ακούγεται. Υπάρχει μια έκφραση το déjà vu, το οποίο, ουσιαστικά, αυτό που

συμβαίνει, αυτό που νομίζεις ότι το έχεις ξαναζήσει, έχει κάτι από αυτήν την
κατάσταση που ζεις, αυτή, τουλάχιστον, είναι η φροϋδική εξήγηση, ξυπνάει ένα
συναίσθημα το οποίο σου είναι γνώριμο και προβάλλοντας το συναίσθημα πάνω
στη σημερινή κατάσταση σου φαίνεται γνώριμη η κατάσταση. Σαν να προτρέχεις.
Σαν να ξέρεις τι πρόκειται να συμβεί γιατί ξέρεις ποια είναι η πορεία του
συναισθήματός σου. Στην άλλη περίπτωση συμβαίνει το τελείως ανάποδο. Ότι,
δηλαδή, καινούρια τοπία, καινούριες καταστάσεις, επεμβαίνουν πάνω στο
συναισθηματικό υλικό. Σας κουράζω τώρα με λίγο ψυχολογικά, φιλολογικά
πράγματα… Το βιβλίο είναι ένα μυθιστορηματάκι που διαβάζεται και περνάει
ευχάριστα αλλά, για μένα, η διαδικασία ήταν αυτή που περιέγραψα. Φαίνεται λίγο
εκεί, στο σημείο που υπάρχει μια συζήτηση με τον εαυτό μου…
Ακριβώς, και οι αναφορές στα γερμανικά λεβητοστάσια να υποθέσω ότι είναι
πραγματικές.
Ναι, ακριβώς. Είναι από τις αναμνήσεις μου. Γερμανικά ήταν, ήταν και πολύ καλά.
Ήταν καλοχτισμένο και προσεγμένο το κτίριο. Πέρα από τη νοσταλγία, το κτίριο
και η οικογένεια μου δημιουργούσε μια άνεση. Μια άνεση που οδηγούσε σε μη
σωστές συμπεριφορές Δεν φανταζόμουν όταν πήγα να σπουδάσω ότι θα
χρειαζόταν ποτέ να δουλέψω. Αυτά ήταν πρωτόγνωρα πράγματα. Και είναι
καταπληκτικό ότι δεν έχει μείνει φράγκο από την περιουσία. Δεν έχει παραμείνει
τίποτα.
Έχουν γίνει εμπειρίες ζωής.
Ναι, ναι. Ωραία ήταν.
Ποιες είναι οι 2 πιο δυνατές αναμνήσεις που έχετε από το κτήμα ΘΩΝ;
Οι μυρωδιές. Όταν έμπαινε η άνοιξη, η μυρωδιά από τις λεμονιές και τις
πορτοκαλιές του κήπου. Το ανθάκι, αυτό που βγάζουν, έχει απίστευτη μυρωδιά.
Αυτό είναι ένα πράγμα που έχω ατυχήσει σε πολύ μεγάλο μέρος της ζωής μου
μετά, να ζω με αυτήν την ανάγκη. Γιατί στο Παρίσι που έζησα χρόνια δεν υπήρχε.
Λύσσαζα, με αυτό το πράγμα. Ήταν, όμως, η δικτατορία και ήμουν έξω. Δεν
μπορούσα να έρθω Ελλάδα. Μετά, όταν επέστρεψα στην Ελλάδα, ήρθα λίγο στα
συγκαλά μου, όταν έμενα στο σπίτι μας στην Καλλιδρομίου, και τώρα πάλι που
μένω στην Ραφήνα, δυστυχώς, δεν πιάνουν τα «ξινά» δίπλα στη θάλασσα. Είμαι
«έξαλλος» με τη Ραφήνα.

Σε μια μεγάλη γλάστρα, ίσως;
Δεν είναι το ίδιο πράγμα με αυτό που αισθάνεσαι όταν βγαίνεις στο δρόμο και
μυρίζεις τα άνθη της πορτοκαλιάς και της λεμονιάς. Ήταν οργανικό, σχεδόν, αυτό
το πράγμα. Αυτό θυμάμαι πιο πολύ. Μυρωδιές. Θυμάμαι και τις μυρωδιές του
παππού μου. Ο πατέρας μου ήταν γιατρός και έλειπε συνέχεια. Ο παππούς ήταν ο
αρχηγός του σπιτιού. Θυμάμαι, ότι όταν ερχόταν πάνω η μαγείρισσα, για να
παραγγείλουμε για το μεσημέρι και για το βράδυ, ρώταγε δύο ανθρώπους. Τον
παππού μου και εμένα. Ο πατέρας μου ήταν λίγο στην απέξω. Δεν τον ενδιέφερε
κιόλας. Αυτό που θυμάμαι, είναι η μυρωδιά του παππού μου όταν ερχόταν σπίτι.
Φορούσε σανέλ 5 κολόνια, το γυναικείο άρωμα, σε τεράστιες ποσότητες,
αναμεμιγμένο με μυρωδιά πούρου. Του άρεσε πολύ το καλό ντύσιμο και το
πρόσεχε πάρα πολύ. Τις μυρωδιές, λοιπόν, θυμάμαι. Κάθε δωμάτιο είχε τη
μυρωδιά του. Δηλαδή, στον πάνω όροφο είναι το δωμάτιο του παππού και είχε τη
μυρωδιά του, στο δωμάτιο δίπλα ήταν το μπουντουάρ της νόνας. Εδώ μέσα μου
μύριζαν πούδρες καρόν (poudre caron) που τις λατρεύω. Τώρα, κάθε φορά που
πάω στα παρασκήνια, που δουλεύω στο θέατρο, και βάζουν πούδρα και βάφονται,
θυμάμαι τις μυρωδιές από το δωμάτιο της νόνας και έχω μια γλυκιά νοσταλγία.
Είναι η καλύτερή μου. Κάτω, στο υπόγειο, τα μαγειρεία είχαν τη δική τους
μυρωδιά. Οι μυρωδιές, η όσφρηση, πάρα πολύ έντονο πράγμα.
Ποια ήταν τα «τοπόσημα» της τότε περιοχής των Αμπελοκήπων; (π.χ. τώρα είναι
ο Πύργος Αθηνών, οι σταθμοί των μετρό, τα σούπερ μάρκετ…)
Η Βίλα Μαργαρίτα, νομίζω, ήταν πιο πολύ από όλα τα υπόλοιπα. Επίσης, το
γήπεδο του Παναθηναϊκού.
Πώς διασκεδάζατε την εποχή εκείνη, χωρίς υπολογιστές και με τι παίζατε;
Σε ποια ηλικία;
Οι μαθητές που έγραψαν τις ερωτήσεις είναι μαθητές Γυμνασίου. Επομένως,
μιλάμε για ηλικίες 12-15 ετών.
Εξαιρετικά. Σε αυτές τις ηλικίες, πέρα από το ότι παίζαμε μπάλα εδώ γύρω,
βγαίναμε. Ήμασταν λίγοι και γνωριζόμασταν μεταξύ μας. Πηγαίναμε σινεμά, είχαμε
μια ελευθερία. Αναφέρω μια ιστορία μέσα στο βιβλίο, η οποία είναι αληθινή,
νομίζω ότι την αναφέρω. Είχε φύγει ο πατέρας μου για να κάνει μια εγχείριση στην
Αμερική, στο Memorial, και με είχε αφήσει εμένα εδώ, με τις γιαγιάδες, είχε
πεθάνει ο παππούς. Είχα βρει το χρηματοκιβώτιο, στο υπνοδωμάτιο του παππού,
και είχα πάρει 800000 δραχμές. Το θυμάμαι αυτό. Με 800000 δραχμές, τότε,

αγόραζες μιάμιση πολυκατοικία. Αυτές «έπρεπε» να ξοδέψω τους έξι μήνες που
θα έλειπε. Είχα ένα ταξί που με περίμενε το βράδυ, ένα ταξί που με περίμενε το
πρωί. Αλητεύαμε πολύ. Δυστυχώς, πηγαίναμε και πειράζαμε τις κοπέλες στο
αναμορφωτήριο... Γενικά, κάναμε και πολλά πάρτι. Εδώ απέναντι, στην Άνεσις, στο
διπλανό, ήταν ένας μουσικός που έκανε πάρτι πολλά. Ο Νίκος Παραδείσης, ο
αρχηγός μας [των προσκόπων] ήταν dj. Σε όλα μας τα πάρτι. Είχε μαγνητόφωνο
και έβαζε μουσικές κλπ, ναι! Μαγνητόφωνα είχε ο αδελφός του ο ηλεκτρολόγος,
αλλά αυτός είχε τις μπομπίνες με τις μουσικές.
Ο Νίκος με παίρνει και στη γιορτή μου και μου λέει: «Πλατωνί, δεν με λέει
Πλάτωνα αλλά Πλατωνί. Πλατωνί, ο αρχηγός είμαι». Είναι πολύ καλός και
δραστήριος άνθρωπος….
Νομίζω ότι τα παιδιά στα 13 τώρα, βγαίνουν πολύ λιγότερο από εμάς. Εμείς
ήμασταν μια παρέα δέκα, περίπου, παιδιών, από όλες τις τάξεις, γιατί ήμασταν
«μπερδεμένοι». Είχαμε αρκετά φλερτ, όχι σεξουαλικά στις ηλικίες αυτές. Το σεξ
ήταν πιο πολύ, λυπάμαι που το λέω, με το υπηρετικό προσωπικό. Η αναφορά στο
βιβλίο είναι πραγματική, ακόμα και η ιστορία με τα χαρτιά και το σοκολατάκι.
Πείτε μας ένα περιστατικό που σας έκανε εντύπωση την εποχή εκείνη;
Τώρα να σας πω ένα πράγμα που ακόμα και τώρα δεν το καταλαβαίνω. Δεν ξέρω
γιατί μας έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση εκείνη την εποχή. Ήταν η δολοφονία του
Κένεντι, κάτι έξω από τα σύνορα της Ελλάδας. Το θυμάμαι σαν κάτι απίστευτο.
Πόσο είχε επηρεάσει όλον τον κόσμο. Να κλαίνε οι άνθρωποι, μεγάλοι, πιτσιρίκια.
Χρόνια τώρα το σκέφτομαι και συνεχίζει να μου κάνει εντύπωση. Η δολοφονία του
Κένεντι και το πόσο είχε επηρεάσει τους ανθρώπους της εποχής. Πολύ αργότερα
η δικτατορία, η Χούντα. Η δολοφονία του Κένεντι και η δολοφονία του Λαμπράκη.
Ο Λαμπράκης ήταν πολύ σημαντικός σε εμένα, γιατί υπήρχε μια αντιδικία
εσωτερική στο σπίτι, ανάμεσα στον παππού που ήταν δεξιός και στον πατέρα μου
που ήταν πολύ έτοιμος να πάει στην κεντροαριστερά. Και βέβαια γιατί είχε
δημιουργηθεί και η νεολαία Λαμπράκη και εμείς το θέλαμε. Θέλαμε ένα
νεολαιίστικο κίνημα. Έτσι πολιτικοποιηθήκαμε. Εγώ ήμουνα, μέσω ενός φίλου που
ο πατέρας του ήταν γιατρός του Χορν, ΚΚ. Τελευταία, κάναμε και ένα ντοκιμαντέρ,
του Χαραλαμπόπουλου Στέλιου «Γρηγόρης Λαμπράκης: Μαραθώνιος μιας
Ημιτελούς Άνοιξης». Εγώ έγραψα τη Μουσική. Κυκλοφορεί τώρα τόσο το
ντοκιμαντέρ το ίδιο όσο και η μουσική σε cd. Κυκλοφόρησε τον προηγούμενο
Χειμώνα στις αίθουσες, είχε αρχίσει να ετοιμάζεται ένα χρόνο πριν. Πήγε καλά
περιέργως, δεν το περίμενα. Τέλος πάντων. Εγώ χάρηκα πολύ γιατί γνώρισα
όλους εκείνους τους συντρόφους του Λαμπράκη, οι οποίοι είναι εξαιρετικοί

άνθρωποι και είναι άνθρωποι που δεν έχουν εισπράξει την αναγνώριση που θα
έπρεπε. Έχουν μια σεμνότητα. Αντιθέτως, όλοι οι σύντροφοι στην αντίσταση στο
Παρίσι… όσο σκέφτομαι ότι έχω κάνει παρέα τον Πάγκαλο… Άστα..
Υπήρχε ρατσισμός την εποχή εκείνη;
Κανένας. Δεν υπήρχε λόγος. Πάμε πάλι. Η γιαγιά μου στην Αίγυπτο τις
υπηρέτριες τις φώναζε δούλες. Τους φερόταν πάρα πολύ καλά, αλλά ταυτόχρονα,
στα κτήματα ο παππούς … Θα σας πω μια ιστορία για να καταλάβετε. Ο παππούς
να του έλεγες ότι είναι ρατσιστής μπορεί να σε έδερνε. Έλεγε, τους Αιγύπτιους
πόσο τους αγαπάμε, τους αραπάδες πόσο τους αγαπάμε… είχε αυτό το σύνδρομο.
Τα κτήματα του παππού ήταν στη Σινέτα, και όχι στην Αλεξάνδρεια, περιείχαν
κάποια χωριά. Ήταν τρία χωριά. Τσιφλίκια ήταν. Οι εργάτες έπαιρναν κάποιο
μέρος της σοδειάς και το υπόλοιπο το έδιναν. Από τα χωριά αυτά περνούσε ένας
παραπόταμος του Νείλου, ο οποίος άρδευε και περιοχές που ήταν έξω από τα
κτήματα αυτά που ανήκαν σε μικρούς Αιγύπτιους γαιοκτήμονες. Ο παππούς
κατάφερε και έκανε, από όσο ξέρω, επιστάτη και πρόεδρο της κοινότητας της
Σινέτας τον Δημήτρη Πράπα. Ο επιστάτης έκανε το πολύ απλό. Έκοψε το νερό
από τους γύρω και άρδευε μόνο τα δικά του. Φυσικά, τον σκοτώσανε. Αυτό έφτασε
εδώ, στην οικογένεια, ότι υπάρχουν και δολοφόνοι στην Αίγυπτο, ότι οι Αιγύπτιοι
είναι δολοφόνοι, οι περισσότεροι από αυτούς, και για μεγάλη εποχή λέγανε αυτό.
Μάλιστα, ο γάμος του παππού με τη γιαγιά, με την Τσεβί, έγινε γιατί ήταν αδελφή
του επιστάτη, του σκοτωμένου. Ο παππούς το θεώρησε υποχρέωσή του να
αποκαταστήσει την αδελφή του. Έχω το τηλεγράφημα και το γράμμα που είχε
στείλει. Το τηλεγράφημα είναι προς τους γονείς της που τους λέει «Μου αρέσει.
Κρατήστε την». Το γράμμα δε, είναι πολύ συγκινητικό που της λέει ότι έχει
αποφασίσει να περάσουν όλη τους τη ζωή μαζί κλπ. Το πλέον αγαπημένο ζευγάρι
που έχω γνωρίσει. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πώς ήτανε. Η γιαγιά τον
περίμενε και πήδαγε στην πλάτη του, τον τσίμπαγε… άστα να πάνε. Ρεζιλίκια
δηλαδή. Από προξενιό ξεκίνησαν, όμως. Τώρα αυτό, ένας άνθρωπος που λέει ότι
δεν είναι ρατσιστής αλλά βάζει τον επιστάτη του, ας πούμε, να κόψει το νερό (δεν
πιστεύω ότι δεν το ήξερε και ο επιστάτης το έκανε μόνος του)… Η γιαγιά δεν
έπινε καφέ σε όλη της τη ζωή, γιατί όταν έφυγε από την Αίγυπτο, φώναξε τον
υπηρέτη τους και του είπε ότι ξέρω πόσο λυπάσαι που φεύγουμε, αλλά τι να
κάνουμε…. Αυτός της είπε ότι δεν λυπάμαι καθόλου και ότι τόσο καιρό πριν σου
κάνω τον καφέ έβαζα το γεννητικό μου όργανο μέσα στο νερό. Μπορεί και να μην
ήταν αλήθεια και να της το είπε έτσι. Τέλος πάντων. Η γιαγιά μου δεν ξανάπιε
ποτέ της καφέ. Στο λέγειν οι περισσότεροι είναι αντιρατσιστές, όπως οι
περισσότεροι έλληνες. Μην μπερδευόμαστε.

Μάλιστα. Δεν υπάρχει άσπρο – μαύρο και κάθε ιστορία πρέπει να τη βλέπουμε,
ολιστικά, μέσα στο πλαίσιο, στο κάδρο που διαδραματίζεται. Θυμόσαστε ιστορίες,
περιστατικά που δεν είναι γνωστά, τα οποία θα μπορούσατε να μας διηγηθείτε;
Ναι, η γιαγιά μου πήγε να αλλάξει την ονομασία στο μικρό εκκλησάκι απέναντί μας
και από Αγίου Νικολάου να την κάνει Οσίου Πλάτωνα. Δεν τα κατάφερε.
Κατάφερε να κάνει, όμως, τον Πλάτωνα Όσιο.
Αυτό με μια χορηγία στο Πατριαρχείο.
Κάποιος ανέλαβε να κάνει μια μελέτη και
οσιοποιήθηκε αυτός ο άνθρωπος. Η
γιαγιά ήταν πολύ θρήσκα και ο άντρας
της είχε ένα μη χριστιανικό όνομα. Αλλά
δεν κατάφερε να αλλάξει την ονομασία
στο εκκλησάκι. Κατάφερε, όμως, να κάνει
τον Πλάτωνα Όσιο. Είχε πολλές, πάρα
πολλές, σχέσεις με την εκκλησία. Άθεος
ο πατέρας μου αλλά η γιαγιά πολύ
θρήσκα.
Εικόνα 10: Το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου.
Πίσω διακρίνονται τα Starbucks
Θυμάστε τον συνοικισμό «Νέα Ανατολή» όπου λειτουργούσε και η λαϊκή αγορά;
Όχι, εγώ δεν θυμάμαι πώς λεγόταν η περιοχή. Θυμάμαι ότι είχε μια σειρά από
μαγαζιά… ήταν ο χασάπης μας… Δεν πολυπήγαινα από εκεί. Δεν είχε κάτι
ενδιαφέρον για μένα η περιοχή.

Τι ομάδα είσαστε; Είναι μια ερώτηση που έγινε και στον κ. Νίκο Παραδείση. Μας
είπε ότι, αφού μεγάλωσε εδώ, είναι Παναθηναϊκός. Εσείς είστε επίσης
Παναθηναϊκός;
Όχι, εγώ δεν είμαι Παναθηναϊκός. Είμαι Απόλλων Αθηνών. Η αγαπημένη μου
γκουβερνάντα έφυγε αρκετά νωρίς από το σπίτι, λόγω ηλικίας, και πήγε και έμεινε
σε ένα σπίτι στη Ριζούπολη. Επειδή την αγαπούσα πάρα πολύ, την λάτρευα,
πήγαινα και την έβλεπα. Ήταν αριστερή και όταν έφυγε από εμάς, έπιασε δουλειά
στην Ατθίδα, στις σόμπες. Πήγαινα και την έβλεπα εκεί, και έγινα Απόλλων
Αθηνών και εξακολουθώ να είμαι Απόλλων Αθηνών. Δυστυχώς τα παιδιά μου
είναι Παναθηναϊκοί, και τους βρίζω «τσάτσους του Β…» κλπ. Είχε και ομάδα μποξ
ο Απόλλων Αθηνών. Εμένα μου άρεσε το μποξ και έκανα. Ο Παναθηναϊκός τότε
δεν είχε. Φυλλάδιο/δελτίο αθλητή, έχω στον Παναθηναϊκό στο μπάσκετ, και έχω
παίξει και μπάσκετ μέχρι και την Α’ ομάδα, αλλά εγώ ήμουν Απόλλων Αθηνών.
Τώρα πια ξεκουράζεστε στη Ραφήνα και περνάτε χρόνο, κυρίως, με τα εγγόνια
σας;
Ναι, σωστά. Ασχολούμαι, όμως, και με άλλα πράγματα για να περνάει η ώρα. Με
έχουν βάλει στον ΔΟΠΑΠ, Δημοτικό Οργανισμό Πολιτισμού-Αθλητισμού-
Περιβάλλοντος, Δήμου Ραφήνας. Θα κάνουμε ένα φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους
από παιδιά της Α’ τάξης του Λυκείου με θεματικό άξονα τον οποίο θα επιλέξουν
οι ίδιοι. Μάλιστα, έχουμε καταφέρει να το παντρέψουμε με ένα σχολείο στο
Βερολίνο που θα κάνει το ίδιο πράγμα. Αυτό και λίγο εξ’ ανάγκης, για τόνωση και
της περιοχής, μιας και θα πραγματοποιηθούν μετακινήσεις των συμμετεχόντων.
Έτσι, θα έρθουν στην Ραφήνα και θα τονωθεί και η ντόπια αγορά. Στη δημιουργία
των ταινιών θα έχουμε και τη βοήθεια ανθρώπων που έχουμε δουλέψει μαζί στον
κινηματογράφο ώστε να βοηθήσουν τους μαθητές, να τους ενημερώσουν, να τους
κάνουν σεμινάρια. Συνεχίζω να ασχολούμαι με τη μουσική. Έχουμε κάνει και ένα
γκρουπ με τον Μαρινάκη, από τους ΠΕΛΟΜΑ ΜΠΟΚΙΟΥ, και παίζουμε ροκ ξανά
σε μαγαζιά. Κάνουμε και ένα αίτημα στο μαγαζί να υπάρχει ένα ασθενοφόρο κάπου
κοντά λόγω ηλικίας! Το συγκρότημά μας λέγεται generation gap. Αυτό το κάνω για
ευχαρίστηση, όχι για δουλειά. Είναι χαρά να παίζεις. Δεν μπορώ «μέσα» το βράδυ.
Μου αρέσει να βγαίνω για ένα ποτό. Στη Ραφήνα έχουμε κάνει και άλλες παρέες
και σχήματα, με βιολοντσέλο τον Στέλιο Ταχιάτι, κιθάρα … και παίζουμε. Εγώ
παλιά έγραφα πολύ, αλλά τώρα μου αρέσει πάρα πολύ να παίζω.

Επιπλέον στοιχεία σε αυτά που συγκέντρωσαν οι μαθητές μας. Ο Πλάτων
Ανδριτσάκης γεννήθηκε το 1948 στην Αθήνα. Από το 1967 μέχρι το 1975 έζησε
στο Παρίσι και σπούδασε ιατρική στο Μονπελιέ, ψυχολογία στη Σορβόνη,,, έγραψε
μουσική για θέατρο, μπαλέτο, κινηματογράφο, τηλεόραση… Ίσως, μελλοντικά, να
μιλήσουμε για κάποια από αυτά.
Ναι, αλήθεια είναι. Έχω κάνει 450 θεατρικές παραστάσεις, οκτώ ταινίες, σήριαλ,
καμιά χιλιάδα ντοκιμαντέρ. Ίσως να υπάρχει κάτι ενδιαφέρον για τους μαθητές
που θα μπορούσαν να δουν, μια σπουδαία δουλειά, ένα βίντεο ντανς σκωτσέζικο,
όπου είχα κάνει τη μουσική. Αν θέλουν κάτι τέτοιο, μπορούν να το δούνε. Όπως
επίσης έκανα ένα μάθημα στη Σχολή Καλών Τεχνών και Κινηματογράφου στη
Θεσσαλονίκη, που έχουν ένα κοινό τμήμα, για τη μουσική για καρτούν, γιατί είναι
κάτι ξεχωριστό. Η μουσική για καρτούν είναι πολύ ενδιαφέρον πεδίο, είναι ένας
εξαναγκασμός, σε οδηγεί η εικόνα. Δηλαδή, όταν τρέχει το ποντίκι, δεν γράφεις
εσύ και τρέχει το ποντίκι πάνω σε εσένα, αυτό γίνεται στην Αμερική, αλλά εδώ
τρέχει το ποντίκι και γράφεις εσύ πάνω στο ποντίκι. Αυτό έχει μια τρομαχτική
δυσκολία, η οποία έχει τη χάρη ότι σε βγάζει από τις ευκολίες. Έχει πάρα πολύ
δουλειά η μουσική των καρτούν, για να την κάνεις σε ένα επίπεδο ώστε να βγει
στους κινηματογράφους. Η μουσική των καρτούν είναι πιο δύσκολη από την
μουσική του κινηματογράφου. Πολλές φορές επειδή δεν μιλάν, και ανάλογα με το
τοπίο που βρίσκονται, πρέπει να χρωματίσεις, πρέπει να δώσεις με τη μουσική
πράγματα, συναισθήματα, καταστάσεις…
Η μουσική δημιουργεί και στις εργασίες των μαθητών προβλήματα. Τόσο στις
εργασίες που κάνουν σε μορφή καρτούν όσο και σε όλες τις άλλες εργασίες-βίντεο
όπου επιλέγουν μουσική. Η μουσική επένδυση είναι καλό να γίνεται από τον
δημιουργό του βίντεο. Αρκετές φορές, όμως, τα βίντεο αποκλείονται από κάποιες
χώρες. Έχουν ενημερωθεί για το όριο των 70 χρόνων, όπου μετά την παρέλευση
το έργο αυτό καθίσταται «κοινό κτήμα», πχ, τα παραδοσιακά τραγούδια, οι
κλασσικές συνθέσεις». Αλλά, φυσικά, οι μαθητές προτιμούν τραγούδια που ακούν
και τους αρέσουν…
Ναι, ήταν 50, αλλά άλλαξε λόγω των Rolling Stones. Επειδή περάσανε τα 50
χρόνια δισκογραφίας. Γι’ αυτό αλλάξανε. Ο πρώτος δίσκος των Stones έχει
περάσει τα 50 χρόνια. Ο καθορισμός γίνεται από το εξωτερικό και έχει σχέση με
τα δικαιώματα. Η Ελλάδα δεν έχει μεγάλη αγορά. Ο Χαμαιλέων, είναι ένας δίσκος
που βγήκε και στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα ο χρυσός δίσκος είναι στα 5000
κομμάτια, και ο Χαμαιλέων έχει πουλήσει 3800, ενώ στο εξωτερικό έχει πουλήσει
250000.

Ναι, τον έχουμε ακούσει πέρυσι.
Α, τον ξέρετε τον Χαμαιλέοντα. Το πρώτο κομμάτι είναι το πιο γνωστό, το Via
Payuta, που έχει χρησιμοποιηθεί και σε διαφημίσεις. Η Βjiorg έχει πάρει να
χρησιμοποιήσει δύο κομμάτια από το δίσκο.
Ευχαριστούμε πάρα πολύ για τις απαντήσεις στις ερωτήσεις της περιβαλλοντικής
ομάδας μας αλλά και για όλα τα επιπλέον στοιχεία που μας δώσατε καθώς και για
την προθυμία για βοήθεια. Εξάλλου, ήρθατε αργά βράδυ Σαββάτου για να
συναντηθούμε, μιας και το είχαμε αναβάλει αρκετές φορές λόγω των διαφόρων
δυσκολιών που είχαμε παλαιότερα, εσείς, εγώ, οι μαθητές. Όταν υπάρξει χρόνος
να συναντηθούμε για τις φωτογραφίες…
Ναι, βέβαια. Θα κοιτάξω να τις βρω. Μιλάμε για φωτογραφίες εσωτερικού χώρου
από το σπίτι και όχι από τον κήπο. Νομίζω ότι υπάρχει και φωτογραφία που
φαίνεται το βιτρό. Ήταν καλοσχεδιασμένο, είχε λειτουργικότητα.
Τα υπόλοιπα που έχουν απομείνει από την έπαυλη ΘΩΝ είναι στη Ραφήνα;
Όχι, είναι σε μια αποθήκη, μιας και είναι μεγάλα. Εκεί πηγαίνει η πρώην σύζυγος
μου η οποία έχει και πολλά πράγματα από αυτά.
Φωτογραφίες μπορεί να έχει και το αρχείο Χατζηαριστείδη. Αυτός έχει
φωτογραφίσει εσωτερικά την έπαυλη ΘΩΝ. Να θυμηθώ και το όνομα του
αρχιτέκτονα που έκανε την ανακατασκευή της έπαυλης ΘΩΝ.
Πολύ ωραία. Σας ευχαριστώ πολύ. Καλό βράδυ.
Καλό βράδυ.

Συνεντευξιαζόμενος: Ανδριτσάκης Πλάτωνας (τον οποίον ευχαριστούμε πάρα
πολύ για τη συνέντευξη, τις πληροφορίες, τη βοήθεια καθώς και τη στήριξη που
προσέφερε)
Ερωτήσεις: Περιβαλλοντική ομάδα του προγράμματος: "Αμπελόκηποι Αθήνας:
Ερευνώ και μελετώ το περιβάλλον που βρίσκεται το σχολείο μου"
Φωτογραφίες: Από το διαδίκτυο. Πέντε φωτογραφίες μας προσέφερε και ο κ.
Ανδριτσάκης Πλάτων ενώ η φωτογραφία από το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου
είναι της φωτογραφικής μας ομάδας
Εκπαιδευτικοί του προγράμματος: Λυκοκάπη Μαρία, Μαναγλιώτου Σοφία,
Μπουσιοπούλου Θάλεια, Τεκάτογλου Δέσποινα, Καραμπίνης Τάσος
Αποφώνηση: Αναστάσης Θ., Γιάννης Φ., Γιασμίν Ε., Ντόρι Τ., Έρικα Π., Ραφαέλλα
Ν.
Επιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Ν.
Ευχαριστίες: Ευχαριστούμε πάρα πολύ τον κ. Ανδριτσάκη Πλάτωνα, για τις
συνεντεύξεις, τη βοήθεια και τις φωτογραφίες που μας διέθεσε. Ειδικότερα, η
Ειρήνη τον ευχαριστεί και για την κιθάρα που της δώρισε. Επίσης, ευχαριστούμε
πολύ τον κ. Πικραμένο Γιάννη για τις φωτογραφίες, τα σχόλια πάνω σε αυτές, και
τις πληροφορίες που μας έδωσε.
56ο Γυμνάσιο Αθήνας

27 Συνάντηση με τον κ. Πλάτωνα Ανδριτσάκη στο σπίτι του στη Ραφήνα | 56ο
Παρασκευή, 23/01/2015
Παράρτημα συνέντευξης κ. Ανδριτσάκη
Διευκρινήσεις στην αρχική συνέντευξη και φωτογράφιση αντικειμένων της
έπαυλης ΘΩΝ
Ο κ. Πλάτων Ανδριτσάκης μας δέχθηκε και στο σπίτι του στη Ραφήνα. Απάντησε
σε ερωτήματά μας, σχεδίασε τους τρεις ορόφους της έπαυλης, διευκρίνισε
απορίες μας από την αποφώνηση, μας έδειξε επτά από τις κιθάρες τους ενώ μας
άφησε να φωτογραφίσουμε και τρία από τα αντικείμενα που υπήρχαν στην έπαυλη
ΘΩΝ και έχουν μεταφερθεί στη Ραφήνα (ως δείγμα για το πώς ήταν η έπαυλη
ΘΩΝ)
Ακολουθούν βοηθητικά σκαριφήματα, από τον ίδιο, για την κατανόηση των χώρων
της έπαυλης.
Εικόνα 11: Μέρος των υπογείων ήταν κάτω από το έδαφος

Εικόνα 12: Η αποθήκη ήταν ένα τρομακτικό μέρος ... Μέρος του υπογείου ήταν κάτω από την επιφάνεια
της Κηφισίας
Κουζίνα
Κλιμακοστάσιο
Δωμάτιο1
Δωμάτιο2
Δωμάτιο3
Πλυσταριό1
Πλυσταριό2
Πλυσταριό3
Αποθήκη

Εικόνα 13: 1ος όροφος (ισόγειο)
Η είσοδος ήταν από την Λ. Κηφισίας. Δεξιά από την είσοδο υπήρχε χώρος για
ρούχα (παλτά, σακάκια…) και στη συνέχεια η τουαλέτα. Δεξιά της εισόδου υπήρχε
και η σκάλα που ανέβαινε στον επόμενο όροφο. Ο πρώτος όροφος ήταν πολύ
ψηλότερος από τον δεύτερο. Το ταβάνι του πρώτου ορόφου ήταν πολύ ψηλά. Αυτή
η σκάλα για να ανέβεις επάνω, στο μεσαίο περίπου ύψος της, έχει μια πόρτα, μια
μικρή είσοδο, έτσι ώστε πάνω ακριβώς από το οφίς του πρώτου ορόφου, να
δημιουργηθεί ένα μικρό οφίς, όπου φτάνει και το ασανσέρ για να ανεβαίνουν
τρόφιμα από την κουζίνα στα υπνοδωμάτια. Αυτό το οφίς, είναι ανάμεσα στο
πρώτο και τον δεύτερο όροφο. Όταν φτιάχνονται τα πρωινά και ανεβαίνουν επάνω
δεν τα ανεβάζουν από την σκάλα αλλά από αυτό το ασανσέρ. Το ασανσέρ δεν είναι
πολύ μεγάλο. Είναι για να ανεβάζουν τους δίσκους με τα φαγητά.
Ανελκυστήρας
φαγητού
Σκάλα
Πιάνο
Τηλέφωνο

Εικόνα 14: 2ος όροφος (1ος όροφος)
Στο μεγάλο υπνοδωμάτιο του παππού υπήρχε ένα κρεβάτι, ένα μπουντουάρ, μια
ντορμέζ (ανάκλιντρο)… Δίπλα ένα πολύ μεγάλο μπάνιο, όπου η τουαλέτα ήταν, για
κάποιο λόγο, υπερυψωμένη, και το dressing room. Εκεί είχε ένα πολύ μεγάλο
καθρέφτη, ρούχα, παπούτσια… Εμένα μου άρεσε πολύ γιατί πήγαινα εκεί και έκανα
τον Prisley. Έπαιρνα την κιθάρα μου και τραγούδαγα. Στη συνέχεια, και πριν το
υπνοδωμάτιο των γονιών μου, υπήρχε ένα διαδρομάκι. Ο χωρισμός μέσα στον
όροφο ήταν σαν διαμερίσματα. Θα μπορούσες να ζήσεις άνετα χωρίς να έρχεσαι σε
επαφή με τους άλλους. Δίπλα είχε μια τουαλέτα με δύο εισόδους και μια αποθήκη
(για τα ρούχα μη εποχής –καλοκαιρινά/χειμωνιάτικα). Στο καθιστικό δίπλα η
μητέρα μου έραβε, κάποιες φορές. Στο γραφείο δίπλα, ο αδελφός μου ο Μιχάλης
και εγώ διαβάζαμε. Είχαμε τα βιβλία και τα θρανία μας εκεί. Στη συνέχεια ήταν τα
δύο υπνοδωμάτια (του αδελφού μου και εμένα) ενώ μπροστά υπήρχε ένα κλειστός
διάδρομος που εξασφάλιζε ιδιωτικότητα. Το μόνο εκτεθειμένο μέρος του 2ου
ορόφου ήταν το υπνοδωμάτιο του παππού. Τα ιδιαίτερα μαθήματα που κάναμε
γινόντουσαν στο μεγάλο γραφείο του 1ου
ορόφου. Το σπίτι ήταν λειτουργικό πολύ.
Υπνοδωμάτιο
παππούDressing room
Χρηματοκιβώτιο
Σκάλα για να ανέβεις ψηλά, να καθαρίσεις τα
βιτρό και να αλλάξεις τις καμένες λάμπες
Τηλέφωνο

Ανέβαινες από τη σκάλα για να πας στα υπνοδωμάτια και σε «προσωπικό» χώρο.
Ήταν καλοφτιαγμένη, έξυπνη και βολική κατασκευή. Μπορούσες να κάνεις ό,τι
θέλεις σε κάποιο μέρος του σπιτιού και να είσαι ανεξάρτητος και απαρατήρητος
από τους άλλους. Από το μικρό διάδρομο ανάμεσα στο υπνοδωμάτιο του παππού
και του πατέρα έπρεπε να βάλεις σκάλα για να ανέβεις στον τρούλο, στην σκεπή.
Εκεί πάνω ήταν μια τρομερή ιστορία με έναν μηχανισμό για να αλλάξεις τις λάμπες
που καιγόντουσαν. Οι λάμπες ήταν πάρα πολλές. Ανέβαινες δύσκολα. Ανεβαίνανε
συχνά και για να αλλάξουν τις καμένες λάμπες αλλά και για να καθαρίσουν τα
βιτρό. Εκεί λέει ο παππούς ότι είχε κρύψει κοσμήματα πριν την κατοχή και μετά
δεν τα ξαναβρήκε. Στην κατοχή οι Γερμανοί είχαν επιτάξει το σπίτι.
Αναφορές υπάρχουν και στο κυρίως κείμενο. Για καλύτερη απόδοση του χώρου
παραθέτουμε φωτογραφίες του 1959. Τις φωτογραφίες τις προμηθευθήκαμε από
το κτηματολόγιο και τον κύριο Πικραμένο.
Εικόνα 15: Η έπαυλη και ο κήπος (1959)
56ο
Περιβαλλοντικό πρόγραμμα. «Αμπελόκηποι Αθήνας. Μελετώ και ερευνώ το περιβάλλον που
βρίσκεται το σχολείο μου»

Εικόνα 16: Κτήμα και έπαυλη ΘΩΝ το 1959
Το 1 είναι τα 8;, όπως φαίνονται, διώροφα.
Σύμφωνα με τον κ. Ανδριτσάκη, όπως θυμάται, στην πρώτη επί της Λ. Κηφισίας
είχε στον 1ο όροφο το φροντιστήριο μαθηματικών ο Παντόπουλος, στην 3η
έμενε η οικογένεια Κατσούλη στον 1ο όροφο (μετακόμισαν αργότερα στην
νεόδμητη διπλανή πολυκατοικία των συντακτών) και στο δεύτερο όροφο
διατηρούσε γυμναστήριο η Κατσούλη, γιαγιά του Κρατερού. Σε μια από τις
επόμενες έμενε η οικογένεια Λαούδη με την κόρη τους Εύα.
Το 2 και το 3 είναι οι δύο μονοκατοικίες που αναφέρθηκαν και στη συνέντευξη.
Ανάμεσά τους υπήρχε χώρος για παρκινγκ αυτοκινήτου
Το 4 είναι το διώροφο που είχε ένα καταπληκτικό ψηφιδωτό στην αυλή, στο οποίο,
από τότε που αγοράστηκε, έμενε ο πατέρας της γιαγιάς του Πλάτωνα Ανδριτσάκη.
Το 5, το μικρό σπιτάκι, στη θέση του τερέν τένις, στο οποίο έμενε η Άννα η
τροφός.
Το 6 είναι η βίλα/ έπαυλη.
Το 7 είναι κτίσμα που ανήκε στον Ηλιόπουλο.
56ο
Περιβαλλοντικό πρόγραμμα.
«Αμπελόκηποι Αθήνας. Μελετώ και ερευνώ
το περιβάλλον που βρίσκεται το σχολείο
μου»

Οι παρακάτω τρεις φωτογραφίες μας δόθηκαν από τον κ. Πικραμένο. Τα σχόλια
των φωτογραφιών είναι δικά του. Τον ευχαριστούμε πάρα πολύ για τη βοήθειά του
στις εργασίες που κάνουμε.
Στην πρώτη φωτογραφία
αριστερά διακρίνονται τα δύο (x
2) σπίτια από τα 10. Όλα
πανομοιότυπα. Το «δικό» μας
σπίτι, κοινός παρονομαστής και
στις τρεις φωτό είναι το ένα
από τα δύο κάθετα. Το άλλο,
διακρίνεται ως μεσοτοιχία με το
δικό μας αριστερά του
(κατοικούσε ο στρατηγός
Βάσσος, γιος του Τιμολέοντα).
Στα αριστερά του, ένας «διάδρομος» που οδηγούσε σε ένα σπίτι όπου κατοικούσε
ο Ν. Κυρτάτος. Το άλλο σπίτι αριστερά είναι η κατοικία του -υπεραιωνόβιου τότε-
Πράπα, παππού του Πλάτωνα Ανδριτσάκη. Τόσο αυτό όσο και η βίλα,
περιτριγυρίζονταν από νεραντζιές (πολλές, με τα παιδικά μου μάτια ατέλειωτες).
Εκεί όπου το δέντρο αριστερά, η κάτω γωνία του κήπου της βίλας.
Στις επόμενες δύο φωτογραφίες απεικονίζεται η γιαγιά μου, Ευτυχία Γαεζώνη.
Ζούσε με τον παππού μου στο ισόγειο, ενώ η οικογένειά μας (οδοντίατρος Σκεύος
Πικραμένος, σύζυγος Έλσα, η αδελφή μου κι εγώ), στον πάνω όροφο.
Χρονολογία: 1955-1960

Φωτογραφίες από την επίσκεψή μας
Εικόνες 17 (2): Είδαμε κιθάρες
Το παρακάτω άγαλμα βρισκόταν στον 1ο όροφο (ισόγειο) στο δεύτερο γραφείο
αριστερά από την είσοδο, πάνω σε ένα ράφι. Κατά τη μεταφορά έσπασε λίγο. [Το
άγαλμα είναι πολύ βαρύ]
Εικόνες 18 (7): Άγαλμα

Εικόνες 19 (6) : Το αντικείμενο αυτό ήταν στο τραπέζι της τραπεζαρίας
Εικόνες 20 (3): Ένα από τα βάζα της έπαυλης

Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Πλάτων Ανδριτσάκης

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Mehr von Tassos Karampinis

Mehr von Tassos Karampinis (20)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (14)

Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Πλάτων Ανδριτσάκης