3. Ano ang Pilosopiya o Philosophy
• Etymology
• The term philosophy is taken from the Greek
word, (phileo) meaning "to love" or "to befriend"
and , (sophia) meaning "wisdom." Thus,
"philosophy" means "the love of wisdom".
Socrates, a Greek philosopher, used the term
philosophy as an equivalent to the search for
wisdom. Also, the term wisdom is used as a
general term for describing the intellectual
probing of any idea.
4. Ano ang nagtulak sa mga pilosopo na
mag-isip at magsulat?
• Ang mga pilosopo ay nagsimula sa pag-aaral nila ng
kanilang kapaligiran, sarili at kapwa tao. Ganito ang
naging tuntungan nina Plato, Aristotle at iba pa
• Sa gayon, batay sa kanilang mga karanasan at
kinamulatan, ang mga pilosopo at manunulat ay
nakaisip ng kung ano ang pananaw nila sa kanilang
sarili, kapaligiran, lipunan, gobyerno at kapwa-tao at
ano ang relasyon ng mga ito sa bawat isa
• Ang ibang pilosopo naman ay nagkaroon ng pagnanasa
na baguhin ang kanilang kinagisnang mga gawi at
bagay sa kanilang kapaligiran, sarili at kapwa-tao
• Ang ilan ay may mga nakitang problemang gusto nilang
solusyunan
5. Ano ang naging paraan upang
magkaroon ng sariling “ideya”?
• Ang mga pilosopo ay gumamit ng panulat sa mga
pagkakataong gusto nilang maibahagi ang kanilang mga
nalalaman sa ibang mga tao
• Kung sakaling ang isang pilosopo ay may mga paniniwala na
nakikita o nababasa natin ngayon, ito ay dahil ang kanilang
mga panulat ay tumagal at paulit-ulit na isinalin sa mga lahi
at panahon
• Ang mga manunulat ay nagkaroon ng pagkakataong maging
“imortal” sa pamamagitan ng literatura, kanilang mga salita
at kung paano ang mga ito ay na-interpret o nasuri ng iba
pang mga iskolar o manunulat
• Karamihan sa mga kilalang pilosopo noon at ngayon ay
naging ahente ng pagbabago sa kani-kanilang lipunan at
maging sa iba pa
6. Ano ang kahalagahan ng mga pilosopo
noon?
• Noong panahon nila, ang mga pilosopo ay nag-iisip ng mga
bagay na maaaring makapag-bigay ng pagbabago sa
kanilang lipunang ginagalawan at maging sa kanilang
kapwa-tao
• Ang ilan sa kanila ay nagsumikap rin na ipaliwanag kung
ano ang nangyayari sa kanilang lipunan at gobyerno
• Ang mga panulat at pananalita ng mga pilosopo ay
sinasabing nakaapekto sa kanilang lipunan dahil kung ano
ang kanilang mga naisulat ay sumalamin sa kung ano ang
naging takbo ng kanilang pamahalaan, ekonomiya at
kasaysayan. Kumbaga, kung ano ang mga ideya na lumabas
sa mga panulat ng mga pilosopo ay naging totoo at
naisakatuparan (applied) sa realidad
7. Ang mga pilosopo at pilosopiya ngayon
• Sa ngayon ang mga pilosopong tulad nina Plato at
Aristotle ay makabuluhan upang magkaroon tayo ng
ating mga sariling pag-iisip at pananaw tungkol sa mga
bagay-bagay. Sila ang magsisilbing mga gabay natin
kung paano ba ang pag-iisip at pagiging rasonable sa
mga bagay-bagay at bawat paksa
• Iba-iba ang naging paksain ng mga pilosopo. May ilan
sa kanila na nagsulat tungkol sa kung ano ang hustisya,
ano ang lipunan, ano ang gobyerno at pamamalakad,
sino at ano ang tao at ano ang mga bagay na mahalaga
sa isang lipunan
8. Ang mga pilosopo at pilosopiya ngayon
• Sinasabi ng ilang tao, lalo na iyong may maraming
alam at nabasa na ang karamihan sa ating mga
iniisip ngayon ay hindi na “orihinal” kundi inulit
na lang at nasabi o naisip na ng mga sinaunang
tao. Diyan papasok ang konsepto ng “plagiarism”.
Sa konseptong ito, maaari nating sabihin na
kapag ang iyong sinabi o sinulat ay naisip na ng
ibang tao kahit pa hindi mo ito alam, ikaw ay
maaaring maakusahan ng pagnanakaw ng ideya
ng taong iyon
9. Ang mga pilosopo at pilosopiya ngayon
• Samakatwid, kailangan nating araling mabuti ang mga
pilosopo at kanilang mga pananaw upang malaman natin
kung ang ating mga gustong isulat at sabihin ba (halimbawa
sa Facebook, blog, assignment, project o kaya ay exam) ay
orihinal o hindi
• Ang plagiarism ay isang batas na maituturing sa pagsusulat
at pagsasalita. Kailangan lubusang alam mo kung ang iyong
sinabi ba ay sarili mong pananaw o sinabi na ng iba.
Halimbawa dito ang kaso ni Senator Tito Sotto sa kainitan
ng mga debate sa RH o Reproductive Health Bill. Diba may
speech si Sotto na hindi niya raw alam ay Tinagalog na
bersyon lang pala ng speech ni John F. Kennedy. Kaya
mahalaga talaga na alam natin kung ano ang ating mga
sinasabi dahil kapag nalaman ng ibang tao na kinopya
lamang natin ang mga ideya natin, ito ay nakakahiya
10. Ang mga pilosopo at pilosopiya ngayon
• Sa ngayon, ang mga pilosopo ay maituturing na lamang
nating mga sinaunang mga tao na nag-isip upang
maging ano at sino tayo ngayon. Karamihan sa kanila ay
sinasabing nagpasimuno kung paano at bakit tayo
gumagalaw ngayon sa lipunan. Makikita natin na ang
ilan sa mga pilosopong ito ay bumago sa ugali, kilos at
pananaw ng ibang mga tao tulad halimbawa nina
Thomas Hobbes, John Locke, Jean Jacques Rousseau at
Karl Marx na talaga namang mga tanyag sa kanilang
panulat at kabuuang kontribusyon sa pagbabago ng
mga lipunan sa Europa at maging sa ibang bansa
11. Ang mga pilosopo at pilosopiya ngayon
• Sa halimbawang ibinigay ko, makikita ninyo sa ating pagaaral kung paano binago nina Hobbes, Locke at Rousseau
ang pananaw ng mga tao tungkol sa pamamahala o paggogobyerno at sa pagkakaroon ng mga hari at reyna sa
Europa habang si Marx naman ay nakaapekto sa pananaw
ng mga tao tungkol sa kapitalismo. Ang pinakamalapit na
aplikasyon ni Marx sa ating lipunan sa Pilipinas ay ang
paniniwala ng mga NPA o New People’s Army at New
Democratic Front. Ang mga taong nakaanib sa mga
samahang ito ay naniniwala sa mga pananaw ni Marx kung
kaya sila ay sinasabing namundok o nagrerebelde sa
ngayon. Pero para sa inyong mga kapakanan, hindi natin
pag-uusapan si Marx nang husto dahil para sa akin ay luma
na ang kanyang pananaw para sa makabagong lipunan
ngayon
12. Mga lugar kung saan namuhay ang
mga pilosopo
Ibigay ang mga dahilan kung bakit nanguna ang mga lugar
na ito sa pagkakaroon ng mga kilalang pilosopo. Ano ang
mayroon sa kanila at ano ang naging papel nila sa
Kasaysayan
• Greece
• Rome
• Europe, especially Italy, England, France
• Germany
• United States of America
• Scandinavian countries: Sweden, Norway, Denmark
13. Mga pananaw ng mga Pilosopo
• Ang mga kilalang pilosopo ay mahahati natin ang mga
pananaw batay sa mga “Movement” o “sets of ideas”
na kanilang kinabibilangan. Halimbawa, si Plato ay
napapabilang sa Rationalist movement dahil ang
kanyang pangunahing gamit sa pag-aanalisa at
pagsasalaysay sa takbo ng buhay ng tao at lipunan at
batay sa “Rason” o “Reason”. Ang mga movement na
ito ay patuloy ang pag-usad at pagbabago hanggang sa
kasalukuyang panahon. Masasabi natin na ang
movement ay hinuhubog ng panahon at tayo ay nasa
panahon na nga na ang “welfare state” at “mixed
political economic systems” and namamayani
14. Mga pananaw ng mga Pilosopo
•
•
•
•
•
•
•
Rationalism and Idealism
Realism
Modernism and Empiricism
Liberalism and Modern Economics
Revolutionary communism
The Welfare State and Social Democracy
Post-modernism and critical theory: NeoMarxism, Socialism and Feminist theory (Optional
– too revolutionary)
15. Rationalism, Idealism and Legalism
• Plato – Idealism, world of ideas, what is justice?,
harmony of classes and division of labor in society,
philosopher-kings, the ideal society that consists of an
aristocracy run by a class of legislators groomed for
leadership by a state education system
• Aristotle – relativism (belief in changeable standards:
the belief that concepts such as right and wrong,
goodness and badness, or truth and falsehood are not
absolute but change from culture to culture and
situation to situation) politics, city-states
• Cicero – Roman law and the Greco-Roman legacy
16. Realism
• Niccolo Machiavelli – what is the role of the
state and the Prince; pursuit and preservation
of power in the hand of the Prince at all cost;
kapag pulitiko ka, iyan ang magiging hangarin
mo sa buhay, ang makuha at mapanatili sa
iyong mga kamay ang kapangyarihan. Example
of Ferdinand Marcos and Gloria Macapagal
Arroyo – political survival
17. Modernism and Empiricism
• The Social Contract Theorists – where does power
come from and how can a society attain justice in a
post-divine right of kings doctrine
• Batay sa ating mga karanasan, makakakuha tayo ng
mga obserbasyon at hinuha kung ano ang katotohanan.
Ang mga bagay sa paligid ay kailangang masusi o
sistematikong pag-aralan. Ganoon din sa pagtatatag ng
pamahalaan, ang mga tao ang dapat na bumubuo nito
batay sa mga katotohanang ating nakikita sa paligid
• Dati ay Bibliya at takot sa Diyos lamang ang basehan ng
kaalaman, sa panahon ng Modern period, natuto ang
mga tao na gumamit ng scientific method at science sa
pag-aaral ng sanlibutan
18. Liberalism and Modern Economics
• Adam Smith – Laissez-faire economy and the role of
the government, the invisible hand (as opposed to the
planning-centered “hand” of mercantilism) and the
division of labor
• Self-interest and personal gains as the guiding force of
man’s economic activity to promote the common good
of society: cite the “butcher’s example” – hindi sa awa
ng taga-patay ng mga baka o baboy kung bakit tayo
may pagkaing karne kundi dahil gusto nilang kumita o
magkaroon ng pera. Sa kabuuan, ang mga tao ay
nabubuhay upang mapunan masunod ang kanilang
mga gusto at interes na magiging dahilan upang ang
mga tao ay magkaroon ng kanya-kanyang negosyo
19. Revolutionary Communism
• Karl Marx – the revolutionary impetus, the
dictatorship of the proletariat, ownership by
the state of the means of production,
socialism and the role of the state vis-a-vis the
economy
20. The Welfare State and Social
Democracy
• John Maynard Keynes – the monetarist and fiscal
roles of the government during economic crisis
situations
• Beveridge – full employment
• Myrdal – the social insurance aspect of the state
• John Rawls – a theory of justice in modern times
(In his work Rawls sought to develop an
alternative conception of justice to that of
utilitarianism—the doctrine that humans should
always act in a way that provides the greatest
benefits for the most people)
24. Neo-Marxism
• Neo-Marxism is a loose term for various twentiethcentury approaches that amend or extend Marxism
and Marxist theory, usually by incorporating elements
from other intellectual traditions, such as: critical
theory, psychoanalysis or Existentialism
• Neo-Marxism comes under the broader framework of
the New Left. In a sociological sense, neo-Marxism
adds Max Weber's broader understanding of social
inequality, such as status and power, to Marxist
philosophy. Strains of neo-Marxism include: critical
theory, analytical Marxism and French structural
Marxism.
25. Neo-Marxism
• Critical theory is a school of thought that stresses the
reflective assessment and critique of society and
culture by applying knowledge from the social sciences
and the humanities. As a term, critical theory has two
meanings with different origins and histories: the first
originated in sociology and the second originated in
literary criticism, whereby it is used and applied as an
umbrella term that can describe a theory founded
upon critique; thus, the theorist Max Horkheimer
described a theory as critical insofar as it seeks "to
liberate human beings from the circumstances that
enslave them."