Presentation at the Congres Bouwbesluit 2012 regarding the statutory basis of the environmental performance of building materials in The Netherlands

1. Parallelsessie I.3: Milieu-prestatie
Bepalingsmethodes voor de milieuprestaties van
gebouwen & GWW werken in Nederland

2. Inleiding
2
STELLING:
Het aanscherpen van de energieprestatie naar een energie
neutraal gebouw maakt dat rond 2020 de CO2 last voor
nieuwbouw volledig wordt bepaald door het materiaalgebruik
100%
80% gebruik
60% renoveren
bouwen
40%
20%
0%
1980 1995 2002 2011 2015 2020

3. Voorgeschiedenis
3
Duurzaam Bouwen
• Brundtland (1987); Nationaal Milieubeleidsplan (1989)
• Europa  CEN/TC 350 (2004-2012)
• SBR: Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen (1996-2005)
• Private rekentools:
DuboCalc, Greencalc, Eco-Install, GPR Gebouw (vanaf 1995)

4. Voorgeschiedenis
4
Duurzaam Bouwen
• Brundtland (1987); Nationaal Milieubeleidsplan (1989)
• Europa CEN/TC 350 (2004-2012)
• SBR: Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen (1996-2005)
• Private rekentools:
DuboCalc, Greencalc, Eco-Install, GPR Gebouw (vanaf 1995)

5. Voorbeeld rekentools
5

6. Voorbeeld rekentools
6
300
250
milieu-index
200
150
100
50
0
materiaal energie water totaal

7. Voorbeeld rekentools
7
MKI: € 166,75
Broeikaseffect: 2820 kg CO2 x € 0,05 = € 141,-

8. Voorgeschiedenis
8
Bouwmaterialen
• Bouwbesluit 1992: regeling materialen / CE-kwaliteitsverklaring
• Milieu Relevante Product Informatie MRPI (2000)
• Materiaal gebonden Milieuprofielen Gebouwen MMG (2004)
• NIBE: Milieuclassificaties Bouwmaterialen
• Harmonisatie meetmethodes & milieudata (2012)

9. “Sustainability of Construction Works”
(CEN/TC 350)
9
EN 15643-1 Raamwerk Algemeen
Raamwerk EN 15643-2 EN 15643-3 EN 15643-4
indicatoren Milieu raamwerk Sociaal raamwerk Economisch raamwerk
Beoordeling EN 15978 prEN 16309 ISO 15686-5
op gebouwniveau Bepaling Bepaling sociale Bepaling levenscyclus-
Milieuprestatie indicatoren kosten
Bouwproduct EN 15804
niveau Environmental
Product
Declarations
EN 15942
B2B communicatie
CEN/TC 15941
algemene data

10. “Sustainability of Construction Works”
(CEN/TC 350)
10
EN 15643-1 Raamwerk Algemeen
Raamwerk EN 15643-2 EN 15643-3 EN 15643-4
indicatoren Milieu raamwerk Sociaal raamwerk Economisch raamwerk
Beoordeling EN 15978 prEN 16309 ISO 15686-5
op gebouwniveau Bepalingsmethode Bepaling sociale
Bepaling Bepaling levenscyclus-
Milieuprestatie GWW indicatoren
Gebouwen & kosten
Bouwproduct EN 15804
niveau Environmental Berekening
Product NEN 8006 Milieuprestatie
Declarations Bouwbesluit 2012
EN 15942
B2B communicatie
CEN/TC 15941
algemene data

11. Bouwbesluit 2012 Afdeling 5.2
Artikel 5.8 Aansturingsartikel
Een te bouwen bouwwerk is zodanig dat de belasting van het milieu
door de in het bouwwerk toe te passen materialen wordt beperkt.
Artikel 5.9 Duurzaam bouwen
Voor de samenstelling van constructieonderdelen van woonfuncties (lid 1) en
gebouwen met kantoorfuncties met een GO > 100 m2 (lid 2) is de uitstoot
van broeikasgassen en de uitputting van grondstoffen gekwantificeerd
volgens de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW werken
Lid 3 Bij ministeriële regeling kunnen voorschriften worden gegeven over
het in het eerste en tweede lid bepaalde

12. Bouwbesluit 2012 Afdeling 5.2
Artikel 5.8 Aansturingsartikel
Een te bouwen bouwwerk is zodanig dat de belasting van het milieu door
de in het bouwwerk toe te passen materialen wordt beperkt.
Artikel 5.9 Duurzaam bouwen
Voor de samenstelling van constructieonderdelen van woonfuncties (lid 1)
en gebouwen met kantoorfuncties met een GO > 100 m2 (lid 2) is
de uitstoot van broeikasgassen en de uitputting van grondstoffen
gekwantificeerd volgens de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en
GWW werken
Lid 3 Bij ministeriële regeling kunnen voorschriften worden gegeven over
het in het eerste en tweede lid bepaalde

13. Bouwbesluit 2012 Afdeling 5.2
Artikel 5.8 Aansturingsartikel
Een te bouwen bouwwerk is zodanig dat de belasting van het milieu door
de in het bouwwerk toe te passen materialen wordt beperkt.
Artikel 5.9 Duurzaam bouwen
Voor de samenstelling van constructieonderdelen van woonfuncties (lid 1) en
gebouwen met kantoorfuncties met een GO > 100 m2 (lid 2) is de uitstoot
van broeikasgassen en de uitputting van grondstoffen
gekwantificeerd volgens de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen
en GWW werken
Lid 3 Bij ministeriële regeling kunnen voorschriften worden gegeven over
het in het eerste en tweede lid bepaalde

14. Bouwbesluit 2012 Afdeling 5.2
Artikel 5.8 Aansturingsartikel
Een te bouwen bouwwerk is zodanig dat de belasting van het milieu door
de in het bouwwerk toe te passen materialen wordt beperkt.
Artikel 5.9 Duurzaam bouwen
Voor de samenstelling van constructieonderdelen van woonfuncties (lid 1) en
gebouwen met kantoorfuncties met een GO > 100 m2 (lid 2) is de uitstoot
van broeikasgassen en de uitputting van grondstoffen gekwantificeerd
volgens de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen
en GWW werken
Lid 3 Bij ministeriële regeling kunnen voorschriften worden gegeven over
het in het eerste en tweede lid bepaalde

15. Bouwbesluit 2012 Afdeling 5.2
Artikel 5.8 Aansturingsartikel
Een te bouwen bouwwerk is zodanig dat de belasting van het milieu door
de in het bouwwerk toe te passen materialen wordt beperkt.
Artikel 5.9 Duurzaam bouwen
Voor de samenstelling van constructieonderdelen van woonfuncties (lid 1) en
gebouwen met kantoorfuncties met een GO > 100 m2 (lid 2) is de uitstoot
van broeikasgassen en de uitputting van grondstoffen gekwantificeerd
volgens de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW werken
Lid 3 Bij ministeriële regeling kunnen voorschriften worden gegeven
over het in het eerste en tweede lid bepaalde

16. Regeling Bouwbesluit 2012
Hoofdstuk 3. Duurzaam bouwen
Artikel 3.1
Waar in artikel 5.9 van het besluit wordt verwezen naar de Bepalingsmethode
Milieuprestatie Gebouwen en GWW-werken is bedoeld de Berekeningswijze
Voor het bepalen van de milieuprestatie van gebouwen en GWW-werken
gedurende hun gehele levensduur, gebaseerd op de
levenscyclusanalysemethode (LCA-CML2)

17. Milieubelasting materialen
17
LCA (Levenscyclusanalyse) methode onderzoekt
milieuimpact materialen van “wieg“ tot “graf“
A. Grondstoffase
B. Productiefase
D. Afvalfase
C. Gebruiksfase

18. Bepalingsmethode milieuprestatie
18
Monetarisering (schaduwkosten volgens LCA-CML2)
Milieueffectcategorie Afkorting Schaduwprijs *) Eenheid
Broeikaseffect/Klimaatsverandering GWP-100 € 0,05 kg CO2 eq
Aantasting onzonlaag ODP € 30,00 kg CFC-11 eq
Humane toxiciteit HTTP € 0,09 kg 1,4-DB eq
Zoetwater aquatische ecotoxiciteit FAETP € 0,03 kg 1,4-DB eq
Zoutwater aquatische ecotoxiciteit MAETP € 0,0001 kg 1,4-DB eq
Terrestische ecotoxiciteit TETP € 0,06 kg 1,4-DB eq
Fotochemische oxydantvorming - VOS POCP € 2,00 kg C2H4
Verzuring AP € 4,00 kg SO2 eq
Vermesting - eutrofiëring EP € 9,00 kg PO4 eq
Uitputting abiotische grondstoffen ADP € 0,16 kg antimoon
Uitputting fossiele energiedragers ADP € 0,16 kg antimoon
*) genoemde schaduwprijzen (1-11-2011) zijn aan verandering onderhevig

19. Nationale milieudatabase
19
Milieudatabase met basisprofielen en productkaarten
wordt gebruikt als input voor rekentools milieuprestatie

20. Materiaalgebonden milieuprestatie
20
Nationale Bepalingsmethode
Milieudatabase Milieuprestatie
eenduidige en controleerbare
invoergegevens (Nl Sfb) eenduidige rekenregels
voor het bepalen van de voor het kwantificeren van de
materiaalgebonden milieuprestatie materiaalgebonden milieuimpact
Implementatie in bestaande instrumenten als
Resultaat = borgen dat verschillende instrumenten op gebied van
materiaalgebonden milieuprestaties dezelfde taal spreken!

21. Materiaalgebonden milieuprestatie
21
Wel meenemen: Niet meenemen:
• Ophoogzand • Materieel (o.a bekisting)
• Bodemafsluiting • Stoffering (o.a zonwering)
• Fundering (incl. verloren bekisting) • Verlichting en elektra-armaturen
• Dekvloeren en tegelwerk • Communicatie en ICT
• Wandafwerkingen • Losse kasten en inventaris
(stuc, bouwbehang, schilderwerk) • Vloerbedekking
• Plafondafwerking • Waterkranen, douchekop, (gas)kranen
• Installaties • Opstallen, anders dan losstaande bergingen
• Trappen en liften • Overige terreininrichting en beplanting
• Leidingen in het gebouw
(werkbouwkundig, elektronisch)
• Sanitair
• Bouwkundige zonwering
• Keukenkasten en aanrecht
• Meterkast
• Terreinverharding (tot perceelgrens)
• Terreinafscheiding

22. En hoe nu verder…
22
BHH
5.0 model
• Softwarepakketten aanpassen aan specifieke eisen BB 2012
• Verzamelen van ervaringscijfers door Stichting Bouwkwaliteit
• Bijhouden van milieuprestaties op www.bewijsmilieuprestatie.nl
Berekening milieuprestatie aanleveren bij
aanvraag omgevingsvergunning is vanaf
1 juli 2012 verplicht, maar er is nog geen
harde milieuprestatie-eis!

23. Vragen?
23
STELLING:
Het aanscherpen van de energieprestatie naar een energie
neutraal gebouw maakt dat rond 2020 de CO2 last voor
nieuwbouw volledig wordt bepaald door het materiaalgebruik
100%
80% gebruik
60% renoveren
bouwen
40%
20%
0%
1980 1995 2002 2011 2015 2020

24. Bedankt voor uw aandacht!
24
ir. M. (Menno) Gijrath
bouwtechnoloog
T +31 33 451 15 60
E menno.gijrath@grontmij.nl