Tanging Lathalain,

1. PAGSULAT NG TANGING
LATHALAIN
Inihanda ni:
Gloria M. Samaniego
Guro

2. Katuturan ng Tanging Lathalain
1. Isang sanaysay na batay sa tunay na
pangyayari na nagtataglay ng mga
pagpapaliwanag, sanligan at impresyo ng
sumulat.
2. Isang uri ng pamahayagan na nag-uulat ng
mga makatotohanang bagay o pangyayari
batay sa pag-aaral, pananaliksik o
pakikipanayam at sinusulat sa isang paraang
kawili-wili.
3. Isang uri ng sulatin na ang kawilihan ay nasa
ibang bagay sa halip na sa mahalagang tala.

3. Anyo ng Piling Lathalain
1. Maaaring isulat ito sa anumang porma,
anyo o istilo.
2. Maaari ring isulat sa ayos ang baligtad na
piramide tulad ng sa balita o sa ayos
pasalaysay ( narrative ).

4. Katangian ng Tanging Lathalain
1. Walang tiyak na haba, maaaring maikli,
maaaring mahaba dipende sa nilalaman
ng gustong itala.
2. Batay sa katotohanan na maaaring may
kaugnayan sa balita.
3. Maaaring sulatin sa anumang anyo, istilo
o pamamaraan, ngunit kailangan na ito
ay naangkop sa nilalaman at layunin nito.

5. Katangian ng Tanging Lathalain
4. Ginagamitan ng makabagong
pamatnubay (novelty lead) sa halip na
na kabuurang pamatnubay (summary
lead).
5. Nasusulat sa himig ng payak na
pakikipagkaibigan.
6. Maaaring sulatin sa una, ikalawa at
ikatlong panauhan.

6. Katangian ng Tanging Lathalain
7. Pinakamalayang pagsulat sa lahat ng uri ng
pamahayagang akda.
8. Maaaring gumamit ng pang-uri, tayutay o
idyoma hangga’t kailangan.
9. Nagsasaad ng mga ulat batay sa masusing
pag-aaral, pananaliksik at pakikipanayam.
10. Karaniwang nasusulat sa paraang pataas ang
kawilihan.
11. May panimula, katawan at wakas.

7. Mga layunin ng Tanging Lathalain
1.Magpabatid
2.Magturo
3.Magpayo
4.Manlibang

8. Mga Uri ng Tanging Lathalain
1. Lathalaing Nagpapabatid (Informative Feature)-
Ito’y nagbibigay ng kapaki-pakinabang na ulat,
nagdaragdag ng kaalaman o karunungan at
may layuning magturo o magpayo.
Halimbawa:
Ang Dapat Gawin Kapag May Malakas na
Lindol

9. Mga Uri ng Tanging Lathalain
2. Lathalaing Pabalita (News Feature)- Ito’y batay
sa isang balitang nakapupukaw ng damdamin.
Pinapalawak nito ang bahagi ng balita na may
pangyayaring di-pangkaraniwan, may
kababalaghan, o makabagong likha na
nakapagbigay sa mambabasa ng kaalaman,
simpatiya o kawilihan.
Halimbawa:
Ang Tagtuyot sa Timog Luzon

10. Mga Uri ng Tanging Lathalain
3. Pangkatauhang Lathalaing Dagli (Personality or
Character Sketch)- Ang paksa nito’y ang
paglalarawan ng mga kilalang tao, ang kanilang
buhay, karanasan, gawain, patakaran sa buhay at
dahilan ng kanilang tagumpay o kabiguan.
Halimbawa:
Lathalain ukol sa isang artista, manlalaro o
mang-aawit.

11. Mga Uri ng Tanging Lathalain
4. Lathalaing Pangkasaysayan (Historical
Feature)- Nahahawig sa lathalaing nagpapabatid
subalit ang pinakapaksa nito ay isang kasaysayan
ng tao, bagay o lunan.
Halimbawa:
Ang Ebolusyon ng Bandilang Filipino
Ang Edsa Rebolusyon

12. Mga Uri ng Tanging Lathalain
5. Lathalaing Pansariling Karanasan ( Personal
Experience or Adventure) – Ito’y nauukol sa
mga di-pangkaraniwang karanasan ng
manunulat ng ibang tao ayon sa
pagkakasalaysay ng may-akda.
6. Lathalaing Pakikipanayam (Feature
Interview) – Ang paksa nito ay ang kuru-kuro at
kaisipan ng isang kilalang tao. Ang ulat hinggil
sa mga kuru-kurong ito ay nakuha sa
pamamagitan ng pakikipanayam.

13. Mga Uri ng Tanging Lathalain
7. Lathalaing Panlibang ( Entertainment Feature )
– Dahilan sa ang layunin nito’y magbigay
kaaliwan, pinakapili ang paksa upang magsilbing
gamot sa mga taong nalulumbay o pampalipas sa
oras ng mga taong nais maglibang.
Halimbawa:
Ang kahulugan ng Halik

14. Karaniwang Paksa Para sa Pagsulat
ng Lathalain sa Pampaaralang
Pahayagan
1. Karanasan o Pakikipagsapalaran ( experience
or adventure )
2. Paglalarawan ng isang tao, lunan o pangyayari
(description)
3. Kasaysayan ng isang pangyayari (historical
background)
4. Pangkatauhang-dagli (personality sketch)
5. Salaysayin (narrative)- kawili-wiling kuwento o
salaysay. ( Hal. Saan galing ang pangalan ng
isang baryo o pook )

15. Karaniwang Paksa Para sa Pagsulat
ng Lathalain sa Pampaaralang
Pahayagan
6. Pangkaunlarang Lathalain (development feature)-
tinatalakay ang kaunlaran at pagsulong angkop sa mabilis
na pagbabago ng purok o bansa at ng mamamayan nito
na nagbibigay-daan sa kaunlarang pangkabuhayan,
panlipunan at sa lahat ng larangan para sa
pagkakapantay-pantay na kalutasan ng karalitaan.
7. Lathalaing “Ano” o “Paano” ang Gagawin ( How-to-do
and What-to-do Articles)
Halimbawa:
Ang Pagluluto ng Lumpiya
Ang mga Dapat Gawin kung Malakas ang Bagyo
Beauty Tips

16. Mga
Katangian
ng
Manunulat
ng Tanging
Lathalain

17. 1. Handang manaliksik upang mabatid
ang iba’t-ibang bagay hinggil sa isang
karaniwang balita o pangyayari na
ikinatatanggi ng mga ito.
2. Masigasig at masiyasat sa pagkuha
ng mga tala hinggil sa pangyayari.
3. May kakayahang magawang lathalain
ang alinmang balita.
4. May sariling pamamaraan at istilo sa
pagsulat.

18. KARAGDAGAN:
1. Mataas na pagmamasid
2. Pangkaisipang pag-uusisa
3. Kakayahang tumuklas ng lathalain sa
pang-araw-araw na pangyayari
4. Katambak ng mga salitang naglalarawan at
idyoma
5. Kakayahang humabi ng mga salita sa
paglika ng mga kawili-wiling pangungusap at
parapo
6. Kakayahang sumulat ng mabisa at
pambararilang pangungusap

19. Mga Payo
Para sa mga
Bagong
Manunulat
ng Tanging
Lathalain

20. 1. Samahan ng mga anekdota o
mga natatanging pangyayari.
2. Gamitin ang mga siniping sabi
at ilagay ang mga iyon sa
simula.
3. Magbigay ng tiyak at madaling
maunawaang mga halimbawa
upang higit na maipadama ang
diwa ng lathalain.

21. 4. Gumamit ng usapan
(conversation or dialog) at
katutubong kulay (local color) upang
maipadama ang mga pangyayari sa
mambabasa.
5. Gawing maikli ang talata.
6. Tapusin sa pamamagitan ng
pang-ugnay na katapusan (tie in)…..

22. Mga Mungkahing
Panimula sa Pagsulat
ng Lathalain
( Suggested Beginnings )

23. 1. Panretorikang Tanong (Rhetorical Question)
Halimbawa:
Sino ang nagsabi na ang edad ng tao ay hadlang
sa kanyang pag-aaral? Hindi ito ang paniwala ni
Danilo Marcelo. Siya ay huminto sa pag-aaral pitong
taon na ang nakakaraan nang matapos siya sa
mababang paaralan. Ngayong pasukan, sa gulang na
30, nagbalik-paaralan si Danilo at nagpatala siya sa
unang baitang sa Mataas na Paaralang Laurel.

24. 2. Panggulantang na Pahayag ( Startling
Statement)
Halimbawa:
“Hindi pa kami laos!” Ito ang pahayag na ng mga
young once—mga guro, pinuno ng paaralan at mga
magulang nang kanilang ipagdiwang ang Araw ng
Maynila, Hunyo 24, at lumahok sila sa iba’t-ibang
palatuntunan at paligsahan upang bigyang-buhay at
kasayahan ang pagdiriwang.

25. 3. Pasalaysay na Panimula ( Narrative
Opening)
Halimbawa:
Matiwasay niyang pinapag-aral ang kanyang
sarili at ang kanyang anim na anak.
Ginagampanan niya ang tungkulin ng isang ina
at ng isang ama. Siya’y si Gng. Adelfa Prado,
IV-1, sa klaseng panggabi.

26. 4. Siniping Sabi ( Quoted Remark)
Halimbawa:
“Manalig ka sa Kanya at tutulungan ka
Niya.” Ngumiti siya’t sumulyap sa akin na
punung- puno ng pagtitiwala sa sarili
habang siya’y aking kinakapanayam.

27. 5. Isang Kasabihan, Salawikain o
Talinghaga (Maxim, Proverb, or
Aphorism)
Halimbawa:
“Tubig, tubig sa lahat ng dako, ngunit kahit
isang patak ay walang mainom.” Itong
siniping sabi ni Samuel Coleridge sa tulang
“The Ancient Mariner” ay wala nang bisa
ngayon. Kahit na tubig galing sa baha ay
maiinom na. Paano? Ganito ang paraan.

28. 6. Suliraning dapat na pagtalunan sa
artikulo, o pangyayaring dapat na
patunayan (Problems to be
discussed in the article or fact to be
established)
Halimbawa:
May kasagutan sa mabilis na pagtaas ng
halaga ng gulay. Magtanim ka.

29. Mga
Mungkahing
Pangwakas ng
Tanging
Lathalain
( Suggested Endings )

30. 1. Buod ng buong artikulo
(Summary of the Whole
Article
Halimbawa:
Makinig ka sa mga dalubhasa;
ang paninigarilyo ay lubahang
masama sa kalusugan.
Maaaring maturingan kang
tunay na lalaki dahil sa
paninigarilyo mo, subalit hindi
tatagal ang buhay mo upang
mapatunayan mo ang iyong
pagkalalaki.

31. 2. Pahayag ng
pinakamahalagang bahagi sa
kauna-unahang pagkakataon (An
announcement of the main Point
for the First Time)
Halimbawa:
Kaya ang pinakamahalagang
bahagi ng kaunlarang
pakikipagtalastasan ay ang
paglinang ng kagandahang
asal, lalung-lalo na ng
disiplinang pansarili at ng
makataong pag-uugali.

32. 3. Katanungang nabuo sa
kaisipan ng mambabasa (A
Questions Left in the Reader’s
Mind)
Halimbawa:
Ang kamay ng makabagong Pilipino
ay handang marumihan. Pinaiikot
niya ang gulong ng pangkaunlaran.
Iwina-wagayway niya ang bandila ng
kalayaan—kalayaan laban sa
paghihikahos, at kalayaan laban sa
kamang-mangan.
Ikaw ba’y may ganitong uri ng mga
kamay?

33. 4. Mungkahing ukol sa
kahihinatnan (Suggested Results
or Significance)
Halimbawa:
Pahalagahan natin ang mga
gubat kung nais iligtas sa
kapahamakan ang ating bansa,
likha ng mga pagbaha at
tagtuyot.

34. 5. Isang porkast o hula ( A
Forecast or Prophecy)
Halimbawa:
Anim at kalahating dantaon mula
ngayon, kung hindi masusugpo
ang dami ng tao, wala nang
matitirang pagtamnan ng ano
mang uri ng halaman. Ang lahat
ng lupa ay gagamitin ng tao sa
ibang bagay maliban sa
pagtatanim. Dahil sa kagutuman,
sila-sila ay magpapatayan at
maglalamunan na parang mga
hayop.

35. 6. Pag-uulit ng panimula
(Repetition of the Introduction)
Halimbawa:
Nang siya’y tinanong kung
siya’y may kaalaman o
karanasan sa potograpiya, ang
sagot ni Domingo Layson,
“Ako’y natututo habang kumikita
at kumikita habang natututo.”

36. 7. Pag-uulit ng mga salita sa
Pamagat(Repetition of the words
found in the title or of the title
itself)
Halimbawa:
Paglipas ng apat na taon bilang
isang utusan sa araw at isa
namang masipag na mag-aaral
sa gabi, nagtapos din sa pag-
aaral si Danilo Marcelo sa
Mataas na Paaralang
Lakandula kung saan niya
nakamit ang karangalang
salutatoryan.

37. 8. Isang Angkop na Sinipi (An
Appropriate Quotation)
Halimbawa:
Hindi pinabulaanan ni Melchor ang
kanyang karalitaan. At nang tanungin
siya kung bakit niya ibinigay ang
kanyang kaisa-isang piso sa pulubi,
sinipi niya si “Tennyson sa tulang “The
Vision of Sir Launfal” at sa wikang
Ingles:
“Not what we give but what we share
For the gift without the giver is bare,
Who gives himself with his alms feeds
three
Himself, his hungering neighbor and