1. ΑΦΗΓΗΣΗ (ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ)
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ=
1) είδος αφηγητή 2) εστίαση 3) πρόσωπο 4) αφηγηματικός χρόνος
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ=
1) περιγραφή 2) διάλογος 3) μονόλογος/εσωτερικός μονόλογος
4) σχόλιο 5) Ευθύς (ή έμμεσος ευθύς) λόγος 6) πλάγιος λόγος
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
Αφηγητής = πρόσωπο (φανταστικό ή πραγματικό) που επινοεί ο συγγραφέας, για να διηγηθεί την ιστορία. Συνήθως,
αφηγητής και συγγραφέας δεν ταυτίζονται.
 Είδος αφηγητή =
(Α) Αυτοδιηγητικός= είναι το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας που διηγείται.
(Β) Ομοδιηγητικός (δραματοποιημένος)= συμμετέχει στην ιστορία χωρίς να είναι κεντρικό πρόσωπο ή είναι ένας
παρατηρητής.
(Γ) Ετεροδιηγητικός (μη δραματοποιημένος) = δεν είναι ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας ή δε μετέχει στα γεγονότα.
 Εστίαση της αφήγησης = η οπτική γωνία μέσα από την οποία γίνεται η διήγηση (τι γνωρίζει ο αφηγητής)
(Α) ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ = ο αφηγητής είναι πρόσωπο της ιστορίας, γνωρίζει όσα και το συγκεκριμένο πρόσωπο.
(δραματοποιημένος ή αυτοδιηγητικός αφηγητής)
(Β) ΜΗΔΕΝΙΚΉ = ο αφηγητής φαίνεται να γνωρίζει περισσότερα από τα πρόσωπα (ΠΑΝΤΟΓΝΩΣΤΗΣ). Γνωρίζει τις
σκέψεις και τα συναισθήματα των προσώπων. (ετεροδιηγητικός αφηγητής)
(Γ) ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ = ο αφηγητής γνωρίζει λιγότερα από τα πρόσωπα.
 Αφήγηση και πρόσωπα: στην αφήγηση χρησιμοποιούνται και τα τρία πρόσωπα (α΄ β΄ γ΄ ). Η εναλλαγή τους
δίνει στο έργο ζωντάνια, αμεσότητα, παραστατικότητα.
Ι) ΠΡΩΤΟΠΡΟΣΩΠΗ (στο «εγώ» ή «εμείς»)= μίμηση/άμεση αφήγηση
ΙΙ) ΤΡΙΤΟΠΡΟΣΩΠΗ (στο «αυτός» ή «αυτοί»)= έμμεση διήγηση
 Αφηγηματικός χρόνος= η απόδοση της ιστορίας μέσω της αφήγησης με συγκεκριμένο τρόπο.
α) ΓΡΑΜΜΙΚΗ = ο αφηγητής αναφέρει τα γεγονότα με τη σειρά που συνέβησαν
β) ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ («ανάληψη») = ο αφηγητής επανέρχεται στο παρελθόν, για να αφηγηθεί παλαιότερα γεγονότα σε
σύγκριση με την ιστορία που αφηγείται.
γ) ΠΡΟΔΡΟΜΗ («πρόληψη») = ο αφηγητής αναφέρει εκ των προτέρων γεγονότα που στην ιστορία θα συμβούν
αργότερα.
{ Ο αφηγηματικός χρόνος δεν πρέπει να συγχέεται με τον ιστορικό χρόνο. Ιστορικό χρόνο ονομάζουμε τον χρόνο της
ιστορίας, τον πραγματικό χρόνο στον οποίο τοποθετούνται τα γεγονότα }
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ:
1) Περιγραφή (δίνει εκφραστικότητα, ζωντάνια, ακριβολογία)
2) Διάλογος (θεατρικότητα, παραστατικότητα, αμεσότητα, προβάλλει τον χαρακτήρα των ηρώων)
3) Μονόλογος - εσωτερικός μονόλογος = εκφράζει έντονα τις σκέψεις του ήρωα)
4) Σχόλιο (ο αφηγητής επεμβαίνει για να κρίνει, να σχολιάσει τους ήρωες)
5) Ευθύς λόγος (έμμεσος ευθύς=σε εισαγωγικά) / πλάγιος λόγος (προσδίδουν ποικιλία, ζωντάνια)
ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΆ ΜΕΣΑ
= τα ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ, τα διάφορα γλωσσικά στοιχεία που προσδιορίζουν τη γλώσσα και το ύφος του κειμένου (π.χ.
μεταφορά, παρομοίωση, αντίθεση, συνεκδοχή, προσωποποίηση, ασύνδετο σχήμα, υπερβολή κ.ά.)