SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 16
Соѐлын
хэлбэрүүд
 Зонхилох соѐл
 Дэд соѐл
 Сөрөг соѐл
 Тодорхой цаг үед тухайн нийгмийн
гишүүдийн дийлэнхид нь зонхилж буй
амьдрах зан үйл, үйлдлийн загварыг
тодорхойлогч соѐл юм.
 Дэд соѐл гэдэг нь нийгмийн тодорхой
бүлгийг бусдаас нь ялгаж буй итгэл
үнэмшил, билэгдэл, зан үйлдлийн хэв
загвар, үнэт зүйлсийн цогц юм.
Нийгмийн анги давхраа, угсаа
гарал, шашин оршин суух нутаг зэрэг
хүчин зүйлийн нөлөөгөөр дэд соѐл
бүрэлдэнэ.
 Сөрөг соѐл гэдэг бол зонхилж буй
соѐлтой зөрчилдөж байдаг, Дэд соѐлын
нэгэн зүйл юм. Өрнөдөд нэрд гарсан
сөрөг соѐл бол богема ( задгай
сэхээтнүүд) бөгөөд үүний тод жишээ нь
60-70-аад оны хиппи юм. Өөрийгөө
илэрхийлэх хүсэл, зөвхөн өнөөдрөөр л
амьдрах эрмэлзэл, чамин зүйлийг
сонирхох энэ бүхэн нь богемийн үнэт
зүйлс юм
 Соёлыг хэн бүтээж байна соёлын түвшин
ямар байна гэдгээс хамааран
социологичид элитийн соёл, ардын
соёл, нийтийн соёл, соёл гэсэн 3 хэлбэрээр
ялган үзсэн байдаг
Соёлын
хэлбэрүүд
Элитийн
соёл
Нийтийн
соёл
Ардын
соёл
Нийгмийн цөөнх буюу
дээд
давхраа болох
язгууртан элит
эсвэл түүний
захиалгаар
мэргэжлийн хүмүүс бий
болгосон соѐлыг
элитийн соѐл гэнэ.
Элитийн соёлд
сонгодог хөгжим,
уран зохиол,
тансаг урлаг зэрэг
сонгодог соёл
багтана.
Элитийн соёл
Элитийн соёлын төлөөлөгчид нь нийгмийн
бусад хүрээлэлээс зохих утгаар ангил байж
тэдгээртэй ихэмсэгээр харьцан аж төрөх
нөхцөл тодорхой хэв маш чухалчлан үздэг
хүмүүсийн хүрээлэл юм.
 Элитийн соёлыг хэрэглэгчид нь утга зохиол
судлаач, шүүмжлэгч, музей үзэсгэлэнгийн
хорхойтон, театр судлаач, зураач, зохиолч
хөгжимчид гэсэн нийгмийн өндөр боловсролтой
хэсэг байдаг. Элитийн соёлын уриа нь
 Урлаг бол урлагийн төлөө байх ёстой
 Ардын соѐл бол хамгийн эртний төлөөлөл
мөн бөгөөд түүнээс хожим нь соѐлын бусад
хэлбэр үүссэн гэдэг. Ардын соѐлын онцлог нь
шашин хийгээд домгийн төсөөлөлтэй нягт
холбоотой байдаг. Ардын соѐлд шидэт домог
домог хууч тууль үлгэр дуу бүжиг зэргийг
оруулж болно
 Ардын соѐлын элементийг гүйцэтгэх
бүрэлдэхүүний байдлаар нь
Ардын соёлын элементийг гүйцэтгэх
бүрэлдэхүүний байдлаар нь
 Ганцаарчилсан буюу үлгэр хэлэх
домог ярих
 Бүлгийн буюу туйль хайлах дуу
дуулах бүжиг бүжиглэх
 Нийтийн буюу багт наадам галын
наадам зэрэг зохион байгуулдаг
гэж ялган үзэж болно
Ардын соѐл
 Нийтийн соѐл нь олон улсын болон
үндэсний хэмжээний чанартай байж
болно. Нийтийн соѐл нь нас оршин
суугаа газар болон боловсрол
түвшингээс үл хамааран бүх хүнд
хүртээмжтэй маш олон хэрэглэгчтэй
боловч тэдний хэрэгцээг багахан
хугацаанд хангаад ач холбогдлоо алдаж
болно
Нийтийн соёл
Нийтийн соѐл бол
язгууртны тансаг таашаал,
ард түмний оюуны
эрэл хайгуулын аль
алиныг нь илэрхийлдэггү
Эстрад хөгжим бол
нийтийн соѐлын тод
жишээ юм.
Энэ нь хүмүүсийн
боловсролын түвшинээс ү
л хамааран хэнд ч г
эсэн ойлгомжтой бөгөөд
хүртээмжтэй байдаг
Уран сайхан үнэ цэнийн
хувьд нийтийн соѐл нь
элит, ардын соѐлд
хүрэхгүй
Гэхдээ энэ нь
хамгийн олон үзэгч
сонсогчтой ба
зохиогч нь тодорхойгүй
Нийтийн соѐл, ардын соѐл, шилмэл соѐлоос
уран сайхны үнэлэмжээрээ доогуур байдаг.
 Нийтийн соѐл нь ардын соѐлто
харьцангүй ойр дөт боловч зарим
талаар ялгаатай
 Нийтийн соѐл ихэвчлэн зохиогчтой байх
бөгөөд зохиогч нь шан хөлс хүртдэг
 Ардын соѐлыг бодвол түүнийг тээгч
хэрэглэгчээсээ харьцангүй өндөр
боловсрол шаарддаг

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

найруулгын төрөл
найруулгын төрөлнайруулгын төрөл
найруулгын төрөл
sainaa88
 
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншилМонголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
Batbaatar Everlastinghero
 
бие хүн ба би
бие хүн ба бибие хүн ба би
бие хүн ба би
А. Итгэл
 
хувь хүний соёл
хувь хүний соёлхувь хүний соёл
хувь хүний соёл
Yadmaa Vic
 

Was ist angesagt? (20)

найруулгын төрөл
найруулгын төрөлнайруулгын төрөл
найруулгын төрөл
 
Legts 13
Legts 13Legts 13
Legts 13
 
SSHS12
SSHS12SSHS12
SSHS12
 
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих зааварэрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
 
нийгмийн институт
нийгмийн институт нийгмийн институт
нийгмийн институт
 
Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlalUgzuin zadlal
Ugzuin zadlal
 
төр гэж юу вэ
төр гэж юу вэтөр гэж юу вэ
төр гэж юу вэ
 
даяаршил
даяаршилдаяаршил
даяаршил
 
Тууль
Тууль Тууль
Тууль
 
Харицаа-Эерэг хандлага
Харицаа-Эерэг хандлагаХарицаа-Эерэг хандлага
Харицаа-Эерэг хандлага
 
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншилМонголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
 
Yндсэн хуульт төр ба төрийн эрх мэдлийн хуваарилалт
Yндсэн хуульт төр ба төрийн эрх мэдлийн хуваарилалтYндсэн хуульт төр ба төрийн эрх мэдлийн хуваарилалт
Yндсэн хуульт төр ба төрийн эрх мэдлийн хуваарилалт
 
эдийн засгийн онол -1
эдийн засгийн онол -1эдийн засгийн онол -1
эдийн засгийн онол -1
 
Найруулга зүй
Найруулга зүйНайруулга зүй
Найруулга зүй
 
бие хүн ба би
бие хүн ба бибие хүн ба би
бие хүн ба би
 
Butets
ButetsButets
Butets
 
хувь хүний соёл
хувь хүний соёлхувь хүний соёл
хувь хүний соёл
 
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудалДаяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
 
семинар3
семинар3семинар3
семинар3
 
Оюутны товч анкет, тодорхойлолтын загвар
Оюутны товч анкет, тодорхойлолтын загварОюутны товч анкет, тодорхойлолтын загвар
Оюутны товч анкет, тодорхойлолтын загвар
 

Ähnlich wie соёлын хэлбэрүүд

í-ü3 -+
 í-ü3 -+ í-ü3 -+
í-ü3 -+
А. Aku
 
соёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдсоёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүд
doljoo79
 
Ssh identity
Ssh identitySsh identity
Ssh identity
Uls Ulsaa
 
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох ньхэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
А. Aku
 
хээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлалхээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлал
ts-tsetsee
 
язгуур урлаг 3 р баг №6
язгуур урлаг 3 р баг  №6язгуур урлаг 3 р баг  №6
язгуур урлаг 3 р баг №6
Sainbuyn Baagii
 
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёлLekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Ariuntulga Byambadorj
 
нийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэгнийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэг
tulgaa14
 

Ähnlich wie соёлын хэлбэрүүд (20)

í-ü3 -+
 í-ü3 -+ í-ü3 -+
í-ü3 -+
 
Coiol
CoiolCoiol
Coiol
 
Coyol
CoyolCoyol
Coyol
 
соёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдсоёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүд
 
Ssh identity
Ssh identitySsh identity
Ssh identity
 
Ssh identity
Ssh identitySsh identity
Ssh identity
 
11 анги соёл.pptx
11 анги соёл.pptx11 анги соёл.pptx
11 анги соёл.pptx
 
Sem
SemSem
Sem
 
GLON303-Хичээл 11
GLON303-Хичээл 11GLON303-Хичээл 11
GLON303-Хичээл 11
 
Дорнын философи
Дорнын философиДорнын философи
Дорнын философи
 
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох ньхэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
 
хээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлалхээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлал
 
язгуур урлаг 3 р баг №6
язгуур урлаг 3 р баг  №6язгуур урлаг 3 р баг  №6
язгуур урлаг 3 р баг №6
 
12
1212
12
 
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэгДорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
 
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёлLekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
 
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
 
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
 
нийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэгнийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэг
 
дэлхийн уран зохиол 11 р анги
дэлхийн уран зохиол 11 р ангидэлхийн уран зохиол 11 р анги
дэлхийн уран зохиол 11 р анги
 

соёлын хэлбэрүүд

  • 2.  Зонхилох соѐл  Дэд соѐл  Сөрөг соѐл
  • 3.  Тодорхой цаг үед тухайн нийгмийн гишүүдийн дийлэнхид нь зонхилж буй амьдрах зан үйл, үйлдлийн загварыг тодорхойлогч соѐл юм.
  • 4.  Дэд соѐл гэдэг нь нийгмийн тодорхой бүлгийг бусдаас нь ялгаж буй итгэл үнэмшил, билэгдэл, зан үйлдлийн хэв загвар, үнэт зүйлсийн цогц юм. Нийгмийн анги давхраа, угсаа гарал, шашин оршин суух нутаг зэрэг хүчин зүйлийн нөлөөгөөр дэд соѐл бүрэлдэнэ.
  • 5.  Сөрөг соѐл гэдэг бол зонхилж буй соѐлтой зөрчилдөж байдаг, Дэд соѐлын нэгэн зүйл юм. Өрнөдөд нэрд гарсан сөрөг соѐл бол богема ( задгай сэхээтнүүд) бөгөөд үүний тод жишээ нь 60-70-аад оны хиппи юм. Өөрийгөө илэрхийлэх хүсэл, зөвхөн өнөөдрөөр л амьдрах эрмэлзэл, чамин зүйлийг сонирхох энэ бүхэн нь богемийн үнэт зүйлс юм
  • 6.  Соёлыг хэн бүтээж байна соёлын түвшин ямар байна гэдгээс хамааран социологичид элитийн соёл, ардын соёл, нийтийн соёл, соёл гэсэн 3 хэлбэрээр ялган үзсэн байдаг
  • 8. Нийгмийн цөөнх буюу дээд давхраа болох язгууртан элит эсвэл түүний захиалгаар мэргэжлийн хүмүүс бий болгосон соѐлыг элитийн соѐл гэнэ. Элитийн соёлд сонгодог хөгжим, уран зохиол, тансаг урлаг зэрэг сонгодог соёл багтана. Элитийн соёл
  • 9. Элитийн соёлын төлөөлөгчид нь нийгмийн бусад хүрээлэлээс зохих утгаар ангил байж тэдгээртэй ихэмсэгээр харьцан аж төрөх нөхцөл тодорхой хэв маш чухалчлан үздэг хүмүүсийн хүрээлэл юм.
  • 10.  Элитийн соёлыг хэрэглэгчид нь утга зохиол судлаач, шүүмжлэгч, музей үзэсгэлэнгийн хорхойтон, театр судлаач, зураач, зохиолч хөгжимчид гэсэн нийгмийн өндөр боловсролтой хэсэг байдаг. Элитийн соёлын уриа нь  Урлаг бол урлагийн төлөө байх ёстой
  • 11.  Ардын соѐл бол хамгийн эртний төлөөлөл мөн бөгөөд түүнээс хожим нь соѐлын бусад хэлбэр үүссэн гэдэг. Ардын соѐлын онцлог нь шашин хийгээд домгийн төсөөлөлтэй нягт холбоотой байдаг. Ардын соѐлд шидэт домог домог хууч тууль үлгэр дуу бүжиг зэргийг оруулж болно  Ардын соѐлын элементийг гүйцэтгэх бүрэлдэхүүний байдлаар нь
  • 12. Ардын соёлын элементийг гүйцэтгэх бүрэлдэхүүний байдлаар нь  Ганцаарчилсан буюу үлгэр хэлэх домог ярих  Бүлгийн буюу туйль хайлах дуу дуулах бүжиг бүжиглэх  Нийтийн буюу багт наадам галын наадам зэрэг зохион байгуулдаг гэж ялган үзэж болно
  • 14.  Нийтийн соѐл нь олон улсын болон үндэсний хэмжээний чанартай байж болно. Нийтийн соѐл нь нас оршин суугаа газар болон боловсрол түвшингээс үл хамааран бүх хүнд хүртээмжтэй маш олон хэрэглэгчтэй боловч тэдний хэрэгцээг багахан хугацаанд хангаад ач холбогдлоо алдаж болно
  • 15. Нийтийн соёл Нийтийн соѐл бол язгууртны тансаг таашаал, ард түмний оюуны эрэл хайгуулын аль алиныг нь илэрхийлдэггү Эстрад хөгжим бол нийтийн соѐлын тод жишээ юм. Энэ нь хүмүүсийн боловсролын түвшинээс ү л хамааран хэнд ч г эсэн ойлгомжтой бөгөөд хүртээмжтэй байдаг Уран сайхан үнэ цэнийн хувьд нийтийн соѐл нь элит, ардын соѐлд хүрэхгүй Гэхдээ энэ нь хамгийн олон үзэгч сонсогчтой ба зохиогч нь тодорхойгүй
  • 16. Нийтийн соѐл, ардын соѐл, шилмэл соѐлоос уран сайхны үнэлэмжээрээ доогуур байдаг.  Нийтийн соѐл нь ардын соѐлто харьцангүй ойр дөт боловч зарим талаар ялгаатай  Нийтийн соѐл ихэвчлэн зохиогчтой байх бөгөөд зохиогч нь шан хөлс хүртдэг  Ардын соѐлыг бодвол түүнийг тээгч хэрэглэгчээсээ харьцангүй өндөр боловсрол шаарддаг