Trendrapport ESN

ENTERP
IT'S HARD TO SURVIVE IN THE JUNGLE IF YOU WERE TRAINED IN A ZOO
ENTERPRISE
SOCIAL
NETWORK
MICHELLE BECKERS
FRANK SCHAMP
POWER OF THE

In een gedigitaliseerde wereld waar het aanbod van
informatie steeds groter wordt, is het voor de medewerkers
in een bedrijf een hele uitdaging om al die informatiestromen
te verwerken en het overzicht hierover te behouden.
In een klassiek businessmodel van een bedrijf waar
informatie van de top naar de basis doorvloeit, gaat heel wat
onnodige tijd verloren vooraleer de informatie op de juiste
plaats terechtkomt.
Daarnaast blijkt dat in grote organisaties vaak verschillende
teams op verschillende locaties dikwijls met dezelfde
problematiek bezig zijn, zonder dat zij zich daarvan bewust
zijn.
Om zulke problemen te vermijden introduceren steeds meer
bedrijven software platformen om samen te werken, de
zogenaamde collaboratieplatformen of Enterprise Social
Networks (ESN).
THIS IS THE END OF
BUSINESS AS USUAL
- BRIAN SOLIS
Voorwoord
Dankwoord
Na een intensieve periode van acht maanden is het zover.
Met het schrijven van dit dankwoord leggen wij de laatste
hand aan onze scriptie. Het was een periode waarin wij veel
hebben geleerd. Het schrijven van deze scriptie is ons niet in
de koude kleren gaan zitten. Wij willen graag stil staan bij de
mensen die ons de afgelopen periode enorm hebben
gesteund en geholpen.
Aan onze lectoren Petra Couck en Sofia van Herreweghe:
dank voor de fijne samenwerking en het steeds opzoek gaan
naar inspirerende sprekers voor onze lesmomenten. Jullie
waren altijd bereid om ons te helpen. In het bijzonder willen
wij Sanne Van Biesen bedanken die uren besteed heeft aan
het nalezen van ons werk en ons met raad heeft bijgestaan.
Cartoniste Virpi Oinonen
(https://www.businessillustrator.com): die ons haar
inspirerende en grappige cartoons ter beschikking stelde
Ook aan alle mensen die onze enquête hebben ingevuld, een
welgemeende dankjewel!

Frank
Schamp
LIFELONG LEARNER
MIJN EXPERTISES
Microsoft O365
Social Media
Interne trainer
PROFIEL
Al meer dan 25 jaar actief in de IT
sector. Heeft gewerkt voor bedrijven
zoals Alcatel Bell, BASF en Securex.
Michelle
Beckers
LIFELONG LEARNER
PROFIEL
Leergierige studente met een
bachelor toegepaste informatica en
een postgraduaat IT-management.
MIJN EXPERTISES
Social media
Analyse
UML

INHOUDSTAFEL
4 W A A R O M E S N ?
De voordelen, nadelen, Kodak
3 I N T E R N E C O M M U N I C A T I E
Het huidig probleem
5 S E C T O R A N A L Y S E
Model van Porter, SWOT-analyse
6 T R E N D A N A L Y S E
DESTEP, trends
7 S C E N A R I O P L A N N I N G
Toegevoegde waarde door
technologie, ESN in 2030
8 B R A I N S T O R M
Verslag
1 I N L E I D I N G
Wat is social media?
2
E N T E R P R I S E S O C I A L N E T W O R K
De verschillende platformen
9 T R E N D I M P L E M E N T A T I E
Stappenplan, succesverhaal
11 B I J L A G E
Extra's
10 B R O N N E N
Alle geraadpleegde bronnen

BEGRIPPENLIJST
BBP (bruto binnenlands product)
Co-creatie
Drijvende krachten
KPI (key performance indicator)
KGI (key goal indicator)
Organisch
ROI (return on investment)
SaaS (software as a service)
Sleutelonzekerheden
BBP van een land of van een regio is de marktwaarde van alle
goederen en diensten die er op één jaar tijd worden geproduceerd.
Co-creatie is een vorm van samenwerking, waarbij alle
deelnemers invloed hebben op het proces en het resultaat van dit
proces. Bijvoorbeeld een plan, advies of product.
Een drijvende kracht is een omgevingsfactor waarvan we
aannemen dat die een invloed zal hebben op de wijze waarop de
toekomst, rond de door ons gekozen scope, zich zal ontvouwen.
Bij trends weet men welke richting het gaat veranderen bij
drijvende krachten weet men dat niet. Het verschil tussen een
trend en een drijvende kracht is niet absoluut.
Een drijvende kracht wordt altijd uitgedrukt als variabele.
Variabele om de prestaties van een bedrijf, merk of product te
analyseren. Een KPI wordt uitgedrukt in een getal en is
gerelateerd aan een norm of target.
Waar een KPI toont hoe goed een proces werkt, toont een KGI in
welke mate de resultaten en goals behaald worden.
De opbrengst van de investering. ROI wordt uitgedrukt in een
percentage en meet de financiële toegevoegde waarde ten
opzichte van de kosten.
Wordt ook wel Software on Demand genoemd. Hierbij wordt
software aangeboden als een onlinedienst via internet. Klanten
betalen de software in een abonnementsvorm naar gebruik in
plaats van het eenmalig aankopen van software.
Resultaat van impact-onzekerheidsmatrix. Deze onzekerheden
zijn interessant voor het scenariodenken en bepalen hoe de
toekomsten eruit zullen zien.
Iets dat vanuit de netwerkgemeenschap zelf groeit, zonder dat het
door de directie is opgelegd.

Iedereen kent social media wel, al wil dit
niet betekenen dat ook iedereen het
gebruikt. Het valt niet te ontkennen dat het
gebruik van social mediaplatformen nog
steeds groeit; de smartphone is niet meer
weg te denken. Niet enkel in privé-context,
maar ook in bedrijfscontext spelen social
media sinds een aantal jaren een steeds
belangrijkere rol, zowel intern (tussen de
medewerkers onderling) als extern (tussen
het bedrijf en zijn klant). Als je vandaag
als bedrijf niet actief bent op social media,
loop je een stapje achter.
We kunnen een onderscheid maken tussen
twee soorten sociale media: de sociale
media die bedrijven gebruiken om een
interactie te hebben met hun klanten.
De bekendste voorbeelden van grote
internationale social media platforms voor
communicatie van bedrijven naar klanten
zijn: Twitter, LinkedIn, Facebook,
YouTube, Wikipedia, Google+, Myspace,
Flickr, Fousquare, Snapchat, Instagram,
etc.
Het tweede is dan weer sociale media die
bedrijven gebruiken om intern te
communiceren met elkaar. Het eerste is al
goed ingeburgerde media. Het andere
daarentegen staat nog in de beginfase bij
veel bedrijven en is beter gekend als
Enterprise Social Network (ESN).
De bekendste sociale mediaplatforms die
bedrijven gebruiken voor interne
communicatie zijn: Slack, IBM Connection,
Facebook workplace, Microsoft Yammer,
MangoApps, Salesforce Chatter, Jive, ...
Bij social media speelt de bezoeker een
centrale rol. De bezoeker zorgt namelijk
voor een groot deel van de content van
een website. Bij bijvoorbeeld YouTube zijn
dat filmpjes, bij Flickr foto’s, op linkedIn
profielen, discussies, banen etc. en op
Twitter de zogenaamde ‘Tweets’. Op
steeds meer platformen wordt persoonlijke
content getoond aan de gebruiker,
afgestemd op diens interesses.
Social media worden voor verschillende
doeleinden gebruikt, zowel voor sociaal
contact als marketing, maar het maakt
bijvoorbeeld ook hulpdiensten slimmer.
Denk maar aan de Whatsapp
buurttoezichtgroepen. De leden van deze
groep observeren de omgeving en kunnen
op een snelle manier de hulpdiensten
alarmeren indien nodig. Ook kan social
media handig zijn tijdens crisissituaties.
Via Facebook kan je laten weten aan
familie en vrienden dat je veilig bent na
bijvoorbeeld een ramp(Social media
informatie, sd).
WAT ZIJN SOCIAL MEDIA?

In dit trendrapport focussen wij enkel op het Enterprise Social Network, ook wel een
collaboration platform of samenwerkingsplatform genoemd. Zoals eerder vermeld, zijn dit
de social media platforms die bedrijven intern gebruiken om te communiceren. Denk aan
Yammer, Jive of IBM Connections. Het doel van deze platformen is om medewerkers
gemakkelijker met elkaar te laten communiceren en het aantal e-mails in een organisatie te
verminderen.
Er zijn heel wat grote spelers, maar wat zijn nu eigenlijk de verschillen tussen de
platforms? Het grootste verschil zit voornamelijk in het doel waarvoor het platform gebruikt
wordt.
ENTERPRISE SOCIAL NETWORK
Figuur 1 van Carpool agency, dat hierboven wordt weergegeven, bestaat uit twee
parameters: diversiteit en samenhang. Afhankelijk van het doel wordt er een ander soort
programma gebruikt. Voor individueel werk (low cohesion) met een lage diversiteit wordt er
in de meeste bedrijven simpelweg gebruik gemaakt van Powerpoint, Excel, Google drive en
dergelijke. Wanneer er meer samenwerking is, kunnen platformen zoals Slack, Yammer,
Workplace, Skype enzovoort erg handig zijn.
Om bovenstaand schema beter te begrijpen, bekijken we een innovatievoorbeeld, met als
doel de omzet met 150% te laten groeien:
Medewerkers kunnen hun eigen ideeën hebben over hoe ze de omzet kunnen laten
groeien. Door deze ideeën met anderen af te toetsen (of 'explore' in het schema), kunnen
zij zich een beeld vormen van hoe haalbaar hun idee is. En ze kunnen hun ideeën met
elkaar combineren om tot een beter resultaat te komen.
Bij 'Engage' kunnen de ideeën afgetoetst worden tussen de personen die het idee
aanbrengen en de stakeholders. Die laatste kunnen dan optreden als sponsor van het
project en voorzien de middelen die nodig zijn om het idee uit te werken.
Ten slotte is er bij 'exploit' een kleinere groep deelnemers die als een team samenwerkt om
het idee waar te maken.
Figuur 1: https://www.carpoolagency.com/datadriven3/

ENTERPRISE SOCIAL NETWORK: DE VERSCHILLENDE PLATFORMEN
Op het eerste zicht lijkt Slack een gewone
chatbox, maar het is echter heel handig
voor teams om samen te werken,
aangezien het een cloud-basedset aan
team collaborations tools en services
bevat, waaronder meer dan 1000
ingebouwde applicaties.
Het platform werd gelanceerd in 2014 en
op dit moment gebruiken meer dan 50 000
bedrijven Slack (al dan niet betalend) en
heeft Slack wekelijks 9 miljoen actieve
gebruikers. Grote bedrijven zoals Airbnb,
Buzzfeed, Walmart, Oracle, Ticketmaster,
Harvard University, Los Angeles Time en
Capital One zijn gebruikers. Verder kan
Slack gebruikt worden om direct te chatten,
video calls te doen, bestanden en links te
delen, geschiedenis van conversaties
weergeven, alle informatie centraal op te
slaan op één plaats via integraties en te
communiceren over een bepaald onderwerp
binnen een kanaal.
Kanalen zorgen ervoor dat je enkel binnen
een bepaald team kan communiceren. Om
te kunnen deelnemen moet een gebruiker
uitgenodigd worden door iemand van het
team.
Slack bestaat zowel uit een desktop als
mobiele applicatie, die naadloos op elkaar
aansluiten.
Samengevat: de focus van Slack ligt vooral
op individuele teams. De pluspunten zijn
de uitstekende interface en de gratis
versie. Het minpunt is dat er nog meer
aandacht zou mogen besteed worden aan
security.
Met de lancering van Microsoft Teams (een
nieuw chat-based product binnen Microsoft
office 365) kwam er intussen een
concurrent voor Slack bij (Plante, 2016).
We bespreken op de volgende pagina's de grootste ESN platformen van dit moment:

Yammer werd in 2012 overgenomen door
Microsoft. Net zoals Slack, speelt Yammer
ook in op de samenwerking binnen groepen
(zowel besloten als openbaar), maar zo is
er ook mogelijkheid tot externe
samenwerking.
Partners, klanten en leveranciers kunnen
toegevoegd worden aan groepsgesprekken.
Dit creëert diepere relaties en een
gemeenschapsgevoel. Enkel personen met
hetzelfde email domein kunnen zich
aansluiten bij een bepaald netwerk. Op
uitnodiging vanuit het netwerk kunnen
echter bepaalde personen met een andere
domein ook toetreden tot het netwerk.
Verder kan het platform ook gekoppeld
worden aan Postvak In om zo de meest
relevante items in Yammer te kunnen
bekijken.
Het zou uiteraard geen Microsoft platform
zijn als er geen Office 365-integratie zou
zijn.
Zo is het mogelijk om documenten met
Office online samen te bewerken en te
bekijken. Ook worden de documenten
automatisch opgeslagen. Verder is er ook
integratie met derde partij applicaties zoals
SharePoint, Zapier en Slack.
Yammer wordt vaak gebruikt als interne
facebook en is een manier om
medewerkers uit verschillende takken in
een organisatie met elkaar te laten
communiceren.
Ook Yammer is beschikbaar in zowel
desktop als mobile applicatie.
De tegenhanger van Slack is zoals eerder
al vermeld, niet Yammer maar wel Teams
van Microsoft.
Als collaboratie platform biedt Microsoft
zowel Yammer als Teams aan (Video what
is Yammer, sd).

“THIS ISN’T ABOUT SOFTWARE.
THIS IS ABOUT DOING BUSINESS IN AN ENTIRELY DIFFERENT WAY.”
Mark Zuckerberg
Workplace werd eind 2016 gelanceerd door
Facebook en is hierdoor één van de
jongste platformen. De focus van
Workplace ligt voornamelijk op brede
interactie. De look en feel heeft dan ook
heel veel weg van het Facebook social
media platform. Facebook koos dit bewust,
omdat het platform zo gemakkelijker
ingeburgerd zou geraken. Ook hier wordt er
gebruik gemaakt van groepen waar mensen
kunnen discussiëren en teams kunnen
creëren. Net zoals bij Facebook, kan je op
Workplace ook live gaan en presentaties
geven voor je hele organisatie. Verder is er
een mogelijkheid om multi-company
groepen te maken waarin je kan
samenwerken met verschillende bedrijven
die ook Workplace gebruiken. Daarnaast is
er een newsfeed die je op de hoogte houdt
van alle belangrijke bedrijfsmededelingen.
Net zoals bij Slack en Yammer is er
integratie met andere applicaties, waardoor
je makkelijk bestanden kan delen en
bekijken. Je kan ook berichten uitwisselen
met iedere medewerker. Andere
interessante ingebouwde functies zijn het
automatiseren van alledaagse en
herhalende taken en het managen van
activiteiten en performance.
Zoals bij de meeste platforms moeten
medewerkers ook hier een zakelijk e-
mailadres hebben om op het platform aan
te melden, maar ook mensen met een
privéadres kunnen worden uitgenodigd.
Ten opzichte van de hierboven besproken
platforms concurreert Workplace met Skype
for business door de goede integratie van
de live video's (Linssen, 2016).

Jive bestaat al sinds 2006. De applicatie
heette toen nog Clearspace en is later in
2009 hernoemd naar Jive Engage om
daarna in 2012 nogmaals te veranderen
naar Jive, de huidige naam.
Jive richt zich vooral op interactie binnen
grote ondernemingen. Het is een out-of-
the-box intranet portaal. Het voorziet real-
time communicatie en samenwerking via
livestreams, groepen, discussies en
blogs.
Er zijn meer dan genoeg functies voorzien
voor het uitwisselen van informatie van
taken en projecten tussen teamleden
onderling.
Het hoeven niet per se werknemers uit
hetzelfde bedrijf te zijn, ook mensen van
buitenaf kunnen betrokken worden.
Ook op dit platform kunnen documenten
bewerkt en gelezen worden door meerdere
gebruikers tegelijkertijd, dankzij de
integratie met Microsoft office 365,
SharePoint, Salesforce en Google docs.
Net als bij de vorige platformen is er hier
zowel een mobile als desktopapplicatie.
Afhankelijk van over welke functionaliteiten
je wil beschikken, zijn er verschillende
prijzen(Jive Software, sd.

IBM Connections, ontwikkeld door IBM en
gelanceerd in 2007 bestaat uit een
heleboel modules zoals e-mail, activity- en
taskmanagement, messaging, blogs,
bookmarks, Wiki's of file sharing. Het is
ook mogelijk om samen documenten te
bewerken. De werkomgeving zet
medewerkers en hun dagelijkse
werkzaamheden centraal en maakt het heel
geschikt voor kennis- en expertisedelen en
het opbouwen en onderhouden van
relaties. Het focust zich minder op het
centraal stellen van documenten.
IBM conncetions maakt sociale
structuren zichtbaar en stimuleert de
kennisdeling binnen een organisatie. Zo
kunnen er bijvoorbeeld relaties ontstaan
die gebaseerd zijn op gemeenschappelijke
interesses en zo kennis over een bepaald
onderwerp bundelen. Verder wordt er ook
gebruik gemaakt van tagging en zijn er
analytische tools ingebouwd die je
aanbevelingen geven op vlak prioriteiten
en acties(IBM Connections, sd).
Volgens een studie uitgevoerd door IDC in
juni 2015, was IBM marktleider in de
wereld van ESN. Sindsdien is het aandeel
wel lichtjes gedaald, maar staan ze wel
nog steeds aan de top(Goedhart, 2016).

Chatter is een interne collaboratie
applicatie die beschikbaar is binnen
Salesforce. Met Chatter kan je groepen
maken waarbinnen je bestanden en records
kan delen, video's integreren, nieuwe
leden uitnodigen en aparte privégroepen
aanmaken.
Verbinding is mogelijk tussen bedrijven,
distributeurs, resellers en leveranciers.
Deze verbindingen worden ook wel
communities genoemd. Een dergelijke
community is een centrale locatie waar
klanten antwoorden krijgen via het centrale
contactcentrum. Dit verhoogt loyaliteit en
verlaagt kosten.
Op zogenaamde onderwerp pagina's wordt
de meest actuele content automatisch
verzameld
en weergegeven per onderwerp dat binnen
de community wordt besproken.
Binnen de onderwerpen worden relevante
berichten en antwoorden verzameld en
suggesties voor groepen, deskundigen,
bestanden en andere resources
weergegeven die direct betrekking hebben
op een onderwerp.
Op basis van de activiteit van een
gebruiker beveelt Chatter de juiste
mensen. bestanden en informatie aan om
die te kunnen volgen.
Het is een cloud platform, dat het mogelijk
maakt om eenvoudig te schakelen tussen
de verschillende community's die aanwezig
zijn op Chatter(Chatter, sd).

HET HUIDIG PROBLEEM
Email is laagdrempelig en in ieder bedrijf goed
ingeburgerd. In de meeste bedrijven zien
werknemers dit als een hele efficiënte manier om
te communiceren met elkaar. Per seconde worden
er namelijk 2 miljoen e-mails verstuurd. Dat hoge
aantal e-mails is ontstaan doordat men in
bedrijven, naast e-mails met externe personen,
ook intern is gebinnen te mailen. Voor teams zijn
mails dus een heel stuk minder efficiënt, vooral als
ze dagelijks samenwerken en verspreid over de
hele wereld zitten.
Het grote probleem bij veel bedrijven is de trage
doorstroom van informatie, een overload aan e-
mails en een inefficiënte manier van
communiceren met elkaar. Dit zorgt voor veel
afleiding, wat op zijn beurt zorgt voor een lagere
productiviteit.
Bij veel organisaties wringt het schoentje op vlak
van communicatie. Communicatie is namelijk
vooral belangrijk wanneer organisaties en teams
succesvol willen samenwerken. Door de vele
projecten die lopen in verschillende teams in
hetzelfde bedrijf is het voor de meeste
medewerkers bijna onmogelijk om nog het bos
door de bomen te zien, wie is met wat bezig(Nooit
meer intern emailen dankzij Slack, 2016)?
"E-MAIL DRIVEN WORKLOAD
IS DE ZIEKTE VAN ONZE
TIJD. HET VERLAMT
ORGANISATIES EN TEAMS
DIE STEUNEN OP GOEDE
SAMENWERKING."
INTERNE COMMUNICATIE
De flow die hieronder weergegeven wordt, is
gebaseerd op het Maturity Model van Simon
Terry(Terry, 2014). Door gebruik te maken van
sociale netwerken kan een organisatie, door de
bijhorende stappen te doorlopen, business value
creëren. Als een organisatie aan haar
medewerkers kan aantonen dat door gebruik te
maken van dergelijke netwerken er een
meerwaarde is, zal de adoptie van sociale
netwerken veel vlotter verlopen.
In eerste instantie moet de organisatie de
medewerkers zo ver krijgen om in te loggen op het
platform (Platform Adoption). Door relevante
content te genereren op dit platform zal men
bovendien meer betrokkenheid verkrijgen bij de
medewerkers.
Door de medewerkers te laten connecteren met
elkaar over de verschillende afdelingen heen zal
men de juiste personen bereiken en sneller tot
antwoorden komen op een aantal vragen
(Connecting). De mensen moeten aangemoedigd
worden om informatie te delen met elkaar,
feedback te geven over
onderwerpen etc.
(Sharing).

Veel bedrijven zijn duidelijk
nog niet overtuigd
van de voordelen van
collaboratieplatformen. Er is
nog veel werk aan de
winkel voor bedrijven om hun
kennisdeling te optimaliseren.
Via dit platform kan je ook business problemen
oplossen door de verschillende medewerkers
onderling te laten samenwerken (Solving). Door
open te communiceren op deze platformen kunnen
nieuwe producten of dienstverlingen ontwikkeld
worden (Innovation) (Lee, 2017).
Uit onze fieldresearch blijkt dat voornamelijk de meer
traditionele bedrijven nog niet overtuigd zijn van de
voordelen van ESN. Dit heeft verschillende
oorzaken:
• Het management heeft geen duidelijke strategie
gecommuniceerd i.v.m. het gebruik van ESN.
Waarom een ESN en hoe te gebruiken?
• Aanwezige content wordt als nutteloos ervaren.
Het gaat te veel lijken op facebook zonder
toegevoegde waarde voor het bedrijf.
• Het zijn steeds dezelfde personen die content
leveren.
• Medewerkers durven niets te posten uit angst
voor de reactie van de collega's of de
leidinggevende.
• Personeel weet niet hoe het te gebruiken en
haken af.
• De personeelsleden begrijpen het concept
niet van een ESN
• Te weinig 'drijvende krachten' die zich
bezighouden met ESN
Figuur 2: SWOOP Global Benchmarking Report

WAAROM EEN
ENTERPRISE SOCIAL
NETWORK?

DE VOORDELEN
Een intern sociaal netwerk focust zich niet op het sociaal aspect, maar op het
responsive maken van een onderneming in een constant veranderende wereld.
Het gaat dus om het vergroten van de kennis, ervaring, intelligentie en
wendbaarheid. En laat dit nu net belangrijk zijn voor veel bedrijven in deze
wereld van digitale disruptie.
28%
20%
van de werkweek, wordt door de
gemiddelde medewerker aan email
gespendeerd
WAAROM EEN ENTERPRISE SOCIAL NETWORK ? | VOORDELEN
van de werkweek zijn medewerkers op
zoek naar een collega die kan helpen
met specifieke taken
31%
35%
15%
25%
van de bedrijven die gebruik maken
van een enterprise social network
geven een stijging van productiviteit
aan
minder nood aan
vergaderingen
van de tijd om te zoeken naar de
juiste bedrijfsinformatie, wordt
dankzij ESN gereduceerd
meer kans op innovatie doordat er
een tweerichtingscommunicatie en
meer kennisdeling is
Niet-message based
platform
Message based platform
Meest gebruikte tools om te
connecteren binnen werkgroepen
(in %)
Volgens het studiereport "The social Economy" door McKinsey zijn er heel wat voordelen verbonden aan een ESN
(Bughin, Chui, Harrysson, & Lijek, 2017).

DE NADELEN
WAAROM EEN ENTERPRISE SOCIAL NETWORK ? | MADELEN
Het implementeren van een sociaal netwerk brengt dus tijd, moeite en kosten met zich mee. Maar de
kosten wegen wel degelijk op tegen de verbeteringen en voordelen op enterprise-wide collaboratie
niveau. Een goeie aanpak van de adoption maakt het verschil tussen een succes en een mislukking.
Er moet een sterke ondersteuning zijn van de directie, die het
samenwerken en delen van informatie aanmoedigt.
Helaas brengen deze ESN-platformen ook een kost met zich mee. Maar
strategie, structuur en processen zijn nu eenmaal vereist wanneer sociaal,
mobiel en cloud convergeren.
Het IT-departement zal betrokken moeten worden in de deployment en
integratie en moet voldoen aan de vereisten op vlak van security, compliance
en IP-protectie(Richard, 2016).
Je hebt een community manager nodig, een drijvende kracht, achter dit
project. Hij moet tijd krijgen om medewerkers aan te moedigen om hun
kennis te delen en op een positieve manier aan microblogging (korte
berichtjes, updates) te doen.
'Ik heb geen controle op wat men publiceert. De bedrijfsgeheimen zijn niet
veilig'.
'ESN is zoals facebook en daar mogen mijn medewerkers ook niet op'.
'ESN ondermijnt de hiërarchie'.
'Er is geen duidelijke ROI'.
'Ik weet dat 10% van de gebruikers 90% van de bijdrage
vertegenwoordigen. En er altijd maar 1% van de gebruikers écht actief is.
Dus er is geen evenwichtige balans'.
Als management moet je genoeg tijd nemen om de vooroordelen van de
medewerkers te counteren. Vooroordelen zoals:

WAAROM EEN ENTERPRISE SOCIAL NETWORK? | KODAK
KODAK
Veel van de bedrijven die failliet zijn gegaan konden de veranderingen in hun sector niet verdragen.
Ze hebben daarom ook geen voorbereidingen getroffen en dat zorgde ervoor dat nieuwe spelers hun
sector konden overnemen. Een bekend voorbeeld van een bedrijf dat zich weigerde aan te passen
aan de digitale fotografie was Kodak.
20 jaar geleden stond Kodak aan de top, met een marktaandeel van maar liefst 80% in de
Amerikaanse filmsector. Een vijftal jaar geleden balanceerde het zelfs op het randje van bankroet.
Maar hoe is het zo ver kunnen komen?
Kodak vond als eerste de digitale fotocamera uit in de jaren ’70, maar brachten die niet op de markt
omdat het hier geen goed businessmodel in zag. Het bedrijf ging ervan uit dat zij meest zou verdienen
aan gewone fotorolletjes. Dit noemt men 'de monopolie-ziekte'. Begin jaren ’80 brachten concurrenten
hun eerste digitale camera uit en werd Kodak voorbijgestoken.
Als ondernemingen willen blijven bestaan, moeten ze hun business omvormen naar een digitale
onderneming en dit integreren in hun bedrijfsstrategie. Digitalisering uitstellen is geen optie meer.
Want wie niet mee gaat in de ontwikkeling, zal gauw verliezen van de concurrenten.
“You have to grab onto new communication and collaboration systems or you
will simply end up as roadkill”
– Geoffry Moore, Managing Director, TGC Advisors

SECTORANALYSE: HET MODEL VAN PORTER
Het model van Porter of het vijfkrachtenmodel, ontwikkeld door Michael Porter, is een handig instrument
om het winstpotentieel van een markt of bedrijfstak te bepalen. Iedere bedrijfstak wordt beïnvloed door
vijf factoren, oftewel krachten. Die worden weergegeven in onderstaande afbeelding.
Interne concurrentie: Bestaat er sterke concurrentie onderling?
Substituten: Hoe makkelijk kan een product of dienst vervangen worden?
Potentiële toetreders: Hoe gemakkelijk is het voor nieuwkomers om toe te treden?
Leveranciers: Zijn er veel aanbieders, slechts enkele of is er sprake van monopolie?
Afnemers: Hoe sterk is de positie van de afnemers? Kunnen zij samenwerken?
In de vorige hoofdstukken hebben we uitgelegd wat ESN nu precies is, hebben we de grootste
platformen besproken, alsook de voor- en nadelen. In dit hoofdstuk gaan we de sector verder
analyseren. Dit doen we aan de hand van het model van Porter en een SWOT-analyse.

SECTORANALYSE: MODEL VAN PORTER
Er zijn heel wat aanbieders van Collaboration platformen. Het verschil zit dus voornamelijk in het doel
waarvoor het kanaal gebruikt wordt. Slack en Teams richten zich bijvoorbeeld meer op teams, Yammer en
Workplace dan weer op het sociale aspect over het ganse bedrijf heen.
Toetreden is makkelijk en kost niet veel geld. De "threat" is hier dan ook heel laag. Het enige dat je als
toetreder nodig hebt om op te vallen tussen de grote massa is een unieke feature, wat zich onderscheid
van alle reeds bestaande sociale mediakanalen. Ook voor bedrijven hoeft de implementatie geen grote kost
te zijn.
Om competitie te vermijden blijven platformen zichzelf maar steeds verbeteren en features toevoegen, of
een gratis mobiele app creëren en onderhouden, wat de populariteit verbetert(Salmasi, 2015).
Leveranciers, toetreders en interne concurrentie:
Substituten
De meest recente cijfers dateren uit 2015 (zoals weergegeven in bovenstaan afbeelding). Toen was IBM
Connections de grootste speler, op de voet gevolgd door Jive, Chatter en Yammer.
Slack is de laatste jaren gegroeid. Workplace staat hier ook nog niet tussen, aangezien dat platform in 2016
gelanceerd werd.
Het is niet super moeilijk om een product te vervangen, maar ieder platform heeft net een iets andere focus en
functies (Richard, 2016).
Er zijn heel wat substituten aanwezig. Maar het is vaak moeilijk om op te botsen tegen de grote spelers zoals Slack,
Yammer, Workplace, Jive, IBM connections, etc...
NO
MAINSTREAM
PLATFORM HAS
EMERGED
YET
Figuur 3: https://www.margolis.co.uk/enterprise-social-networks-study

SECTORANALYSE: MODEL VAN PORTER
Zonder gebruikers is een Enterprise social network platform niets waard. De "power" van de afnemers is voor deze
sector het grootst. Digitale business ontstaat uit de noden en verwachtingen van de klanten/gebruikers. Hoe meer
een gebruiker/bedrijf betrokken raakt bij een sociaal netwerk en de voordelen hiervan merkt, hoe meer ze het
zullen (blijven) gebruiken.
Dankzij de snel veranderende technologie kunnen platformontwikkelaars componenten makkelijk en snel
toevoegen of veranderen, gebaseerd op populaire features, user feedback en afname/toename in gebruikers.
Deze factoren dragen bij aan de (steeds groter wordende) populariteit die er nu heerst (Hausman, 2011).
Afnemers
Er zijn heel veel aanbieders van collaboratie platformen, de ene al wat uitgebreider dan de andere. Maar het zijn vooral de
grootste spelers die het meest bekend zijn en het snelst gebruikt zullen worden bij bedrijven. Ze lijken allemaal op vrij hard
op elkaar dankzij de integratie met allerlei applicaties. Het onderscheid bevindt zich vooral in het doel waarvoor het kanaal
gebruikt wordt, de prijs die men ervoor wilt betalen en de grootte van het bedrijf.
Conclusie
0%
10%
20%
30%
40%
IBM
C
onnections
D
rupal
Sharepoint
Yam
m
er
Salesforce
C
ustom
Facebook
G
roups
H
igherLogic
Lithium
Jive
O
ther
Ten Most Cited Primary Community Platforms

STRENGTHS
WEAKNESSES
SECTORANALYSE: SWOT-ANALYSE
In een SWOT-analyse worden de sterktes (strengths), zwaktes (weaknesses),
opportuniteiten (opportunities) en bedreigingen (threats) geëvalueerd. In dit geval
doen we dat voor de sector aan de hand van zowel desk- als fieldresearch.
Altijd en overal toegankelijk
Dankzij mobile: plaatsen tijdonafhankelijke.
Laagdrempelig
Gebruiksvriendelijk en breed toegankelijk.
Transparant
Gecentraliseerde informatie
Persoonlijk
Tweerichtingscommunicatiekanaal: informatie
op maat.
Voldoet aan individuele behoeften
Behoefte aan sociaal contact, erkenning en
waardering en zelfontplooiing.
Transparancy (lack of privacy)
Digitale sporen blijven traceerbaar. Bedrijven
stellen beter richtlijnen op. Ook het monitoren
van verschillende kanalen kan aangewezen
zijn.
Snel veranderlijk
Er komen steeds meer oplossingen bij met
nieuwe gevaren.
Moeilijk meetbaar
Effect van ESN is lastig in cijfers te gieten.
Dit maakt het moeilijk om de effecten op een
bedrijf in KPI's en KGI's te gieten en te
meten. Ook de ROI is moeilijk te berekenen.

OPPORTUNITIES
THREATS
Bereik
Effectiever de juiste personen bereiken omdat
de informatie snel door het netwerk stroomt.
Het bereik wordt ook versterkt doordat deze
netwerken van overal toegankelijk zijn.
Waarde creatie
Dichter bij klanten en leveranciers en sneller
vragen beanwoorden. Meer expertise.
Efficiënter werken/hogere productiviteit
Sneller antwoord op vragen en hogere
kennisdeling. Ook minder kans om foute
informatie naar klanten te communiceren.
Innovatie
Dankzij meer kennisdeling.
Digitale kloof/adoptie
Groter wordende verschil tussen early
adopters en late followers in IT-gerelateerde
innovaties. Leeftijd is een veel voorkomende
criterium, maar ook motivatie en interesse.
Geen controle/victim of own succes
Personen kunnen zich makkelijker verenigen
en anderen beïnvloeden. Empowerment wordt
vaak onderschat, maar één bericht kan al
heel wat schade teweegbrengen.

TRENDANALYSE: DESTEP
Een trendanalyse is slechts één van de mogelijkheden om de omgeving en de veranderingen in kaart te
brengen. Bij de trendanalyse worden verschillende aandachtsgebieden uitgewerkt. Elke verandering is een
bron voor innovatie. Een goede trendanalyse geeft je inzicht in toekomstige kansen en uitdagingen.
Er zijn verschillen de raamwerken voor een trendanalyse. Wij hebben met DESTEP gewerkt. Dit staat voor
Demografisch, Economisch, Sociaal-cultureel, Technologisch, Ecologisch en Politiek/juridisch. De grenzen
tussen de aandachtsgebieden zijn niet altijd even duidelijk. Het gaat er ook meer om dat een trend wordt
gesignaleerd, dan de categorie waar deze onder staat. Hierdoor is een andere indeling uiteraard ook mogelijk.
Sommige ontwikkelingen zijn namelijk onder meerdere topics te plaatsen.
Tot 2060 zal de internationale immigratie van buitenlanders in België zich stabiliseren tussen 120 000 en
140 000 immigranten per jaar. De emigratie van buitenlanders zal ook min of meer stabiel blijven namelijk
tussen de 90 000 en 100 000 emigraties per jaar. Dit betekent dat de netto-impact van de internationale
migratie van buitenlanders voor België op vlak van demografische groei positief is namelijk: 30 000 à 40
000 nieuwe inwoners per jaar in België dankzij internationale migratie. Maar het internationaal
migratiesaldo daartegen is dan weer negatief.
De bevolking van België stijgt van 11,3 miljoen inwoners in 2016 tot 13 miljoen in 2060. De bevolking van
het land stijgt elk jaar gemiddeld met 40 000 inwoners. De demografische groei op lange termijn is echter
minder sterk dan die tijdens de laatste drie decennia.
Het is al langer geweten dat de Belgische bevolking vergrijst. Deze trend zal zich ook voortzetten. In 2016
was er één 67-plusser op 4 personen tussen 18 en 66 jaar. In 2060 is die verhouding 1 op 2,5. Dit heeft
ook een impact op de evolutie van het type huishoudens: het aandeel éénpersoonshuishoudens stijgt
fors. Ook huishoudens met een samenwonend koppel of eenoudergezinnen stijgen verder. Als gevolg van
die evoluties daalt de gemiddelde grootte van huishoudens in België en stijgt het aantal particuliere
huishoudens sneller dan de bevolking.
Mensen blijven ook langer voortwerken. Dat heeft enerzijds te maken met de verhoging van de
pensioenleeftijd en anderzijds met de onzekerheid over het bedrag van het pensioen (als gevolg van de
vergrijzing) (Vandresse, Duyck, & Paul , 2017).
EMOGRAFIE
Bevolkingsomvang, samenstelling en groei
Leeftijdsopbouw en -ontwikkeling
Migratie
De VN berekenden dat de wereldbevolking toeneemt van 7,3 miljard tot 9,7 miljard in 2050. Dat zijn in 35
jaar 100 miljoen mensen meer dan bij een eerdere raming die de VN twee jaar geleden deed. Meer dan de
helft van die groei situeert zich in Afrika, waar de bevolking zal verdubbelen tot 2,5 miljard.
Wereld
België
D

Europa
Een kwart van de Europese bevolking is al 60 jaar of ouder, en de vooruitzichten zijn weinig bemoedigend.
Uit het rapport van de VN blijkt namelijk dat in Europa tegen 2050 het sterftecijfer het geboortecijfer overstijgt
met 32 miljoen. De VN waarschuwt dat enkel migratie Europa kan behoeden voor een verdere afname van de
bevolking (Buelens, 2015).

De Vlaamse economie zal op middellange termijn aantrekken aan een matig tempo. Het bbp is gegroeid van
1,4% in 2016 naar 1,7% in 2017. Voor 2016 komt de reële bbp-groei op 1,4%. Deze groei is te danken aan
een sterkere binnenlandse vraag. Op middellange termijn wordt gemiddeld 1,6% reële groei verwacht. De
groei ligt in het Vlaamse Gewest telkens hoger dan in de andere gewesten. De werkgelegenheid zal
toenemen met 121.200 personen tussen 2016 en 2021. Dit heeft als gevolg dat de werkloosheidsgraad zal
dalen van 8,0% in 2016 naar 6,5% in 2021. De overige marktdiensten (dit zijn vooral de zakelijke diensten)
zijn de belangrijkste motor van de economische en werkgelegenheidsgroei (McLaughlin, 2012).
conomie
Groei- en krimpsectoren
Handelsbalans
Concurrentiepositie
E
ociaal-cultureel
Mediagebruik
Vrijetijdsbesteding
S
Mensen blijven langer werken en langer thuis wonen.
We krijgen meer vrije tijd zeker naarmate er meer ouderen komen die met pensioen zijn. Die vullen we in
met verre reizen en spannende activiteiten.
Bovenstaand diagram toont de groei van het bbp over de hele wereld. Overal zal het bbp minder sterk
stijgen ten op zichte van voorbije jaren. In Amerika zal het bbp nog stijgen met 2%, in Europa met 1,2%. Het
wereldgemiddelde ligt op 2,5%. Dit komt vooral door landen als China, India en andere Aziatische landen die
nog sterk in ontwikkeling zijn. De gemiddelde groei ligt hier op 3% (Hoorelbeke & Vergeynst, 2016).

Op dit moment zijn de vijf grootste bedrijven op de Amerikaanse beurs allemaal technologische bedrijven.
De exponentiële groei van technologie heeft ook een impact op de maatschappij. Denk maar aan de bank
ING dat zevenduizend mensen heeft moeten ontslaan als gevolg van digitale transformatie.
Dat er aan snel tempo veranderd wordt, daar is ondertussen iedereen het wel over eens. Alles genereerd
data, dus er is een overvloed aan informatie. Alleen doen bedrijven er vaak niks mee. Het is pas wanneer
die informatie omgezet wordt in bruikbare gegevens dat het intelligentie verschaft. Daaruit kan er vervolgens
bijvoorbeeld geautomatiseerd worden en vinden de belangrijkste verschuivingen plaats. Veel bedrijven
werken nog aan hun 'digital first', maar slimmere bedrijven zijn al bezig met 'mobile first' gevolgd door 'ai
first'. Dit is iets dat zowel spannend als eng is (Bellens, 2017).
Technologie zal steeds verder groeien, nieuwe beter toepassingen zullen plaats maken voor ouder
achterhaalde technologieën.
echnologie
Adoptie van technologie
Trends
T
cologisch
Klimaat
Milieu en milieutechnologie
Grond- en hulpstoffen
E
Afval
Europese huishoudens en businesses zullen tegen 2025 55% van hun afval moeten recycleren. Na 2025 zal
die doel zelfs met 1 procent verhoogt worden ieder jaar, zodat het in 2035 65% is.
Europa produceerde 2,5 miljard afval in 2014, waarvan een derde van de bouwsector kwam en maar 8% van
huishoudelijk consumptie, Ook is er een groot verschil tussen landen onderling, zo wordt er in Malta maar
8% gerecycleerd terwijl dit in Duitsland op 66% ligt. In het algemeen recycleren de Europeanen wel meer.
Ter vergelijking: 55,6% van alle verpakkingen werd gerecycleerd, ten op zichte van 67,8% in 2013.
Klimaat
Vandaag is de klimaatverandering helaas al een feit. Europa werd bijvoorbeeld in 2017 geconfronteerd met
een stijgende zeespiegel en steeds extremer weer zoals hittegolven, overstromingen, droogte en stormen.
Dat is de conclusie van een globaal onderzoek van het Europees Milieuagentschap.
Het European Environment Agency (EEA) heeft een aantal prognoses opgesteld over de gevolgen van de
klimaatverandering tot 2050 of zelfs tot het einde van deze eeuw. Volgens EEA zulen de neerslagpatronen
veranderen waardoor natte regio's in Europa nog natter worden en droge regio's nog droger. Ook zullen we
steeds extremer weer krijgen: denk maar aan hittegolven, zware neerslag en droogte.
De Europese regio's die het zwaarst zullen lijden, zijn Zuid- en Zuidoost-Europa. Daar is nu al sprake van
steeds meer hittegolven en neemt het volume van rivieren af, met intensere droogteperioden, kleinere
oogsten, bosbranden en verlies van biodiversiteit. De kustgebieden in het westelijke gedeelte van Europa
krijgen dan weer te kampen met overstromingen, als gevolg van de stijgende zeespiegel.
Klimaatsveranderingen zorgen ook voor nieuwe bedreigingen voor de volksgezondheid. Teken, muggen en
andere ziektedragers kunnen oprukken en ziektes meebrengen zoals Lyme, dengue, enzovoort (Bellens,
2017).

Nieuwe wegtgeving: GDPR
AVG (Algemene Vordering Gegevensbescherming) in het Nederlands of GDPR(General Data Protection
Regulation) in het Engels, gaat over het beheer en de beveiliging van persoonlijke gegevens van Europese
burgers. Bedrijven moeten kunnen aantonen hoe ze met gebruikersgegevens omgaan, hoe ze die
verzamelen en beveiligen (datacenter of Cloud).
olitiek-juridisch
Relevante wetgeving
Politieke agenda’s partijen
Subsidies
P
Bescherming van persoonlijke data van de Europese burger
Maatregelen tegen hackers en datalekken
In voege op 25 mei 2018
Procedure voor dataverzameling en -opslag van persoonlijke
gegevens
Toestemming vragen om gegevens te verzamelen en gebruiken
Individu heeft het recht om ‘vergeten te worden’
Verhoogde security maatregelingen zijn nodig
Datalek moet gemeld kunnen worden binnen de 72 uur
De nationale autoriteiten kunnen boetes opleggen
In grote organisaties moet een DPO (Data Protection Officer)
aangesteld worden
GDPR in het kort:
De effecten hiervan voor bedrijven worden echter sterk onderschat. De boetes kunnen namelijk hoog
oplopen, dus treffen de organisaties het best al de nodige voorbereidingen (Bellens, 2017).

TRENDANALYSE: TRENDS
DIGITAL NOMAD
Heeft niet perse een vaste werkplek nodig, vaak
omdat ze hun werk online kunnen doen, vandaar
‘digital', en daardoor leven ze locatie ongebonden.
Digital nomads kiezen ervoor geen vaste thuisbasis
te onderhouden, zodat ze kunnen reizen en leven
zoals nomaden.
Real-time dashboard, ook wel het intelligent operation center genoemd.
Alles dat in 1 van hun smart cities gemeten wordt, wordt meteen getoond.
Dit maakt het makkelijk om een city te managen en om keuzes te maken.
Gartner schat dat er 20 miljard sensors zullen zijn tegen 2020
Everything connected/Internet of things: Smart city Huawei
Wearable: Myo
Met een simpele polsbeweging kan je
slides veranderen, items wijzigen in een
infographic of belangrijke stukken
markeren.
Zelfrijdende
systemen:
Tesla
Smartphone en social media gaan goed samen. Het aantal
smartphone gebruikers is de afgelopen jaren sterk gestegen.
In 2016 waren er 2 biljoen smartphone gebruikers over de
hele wereld en dit zal de komende jaren alleen maar
toenemen. Mobile is geen luxe of statussymbool meer:
mobile op zich is zelfs een basic need geworden. Mensen
hebben hun mobiel altijd bij. En dankzij het steeds beter
wordende mobiel internet netwerk, kunnen mensen dus ook
bijna altijd en overal online zijn.
Live video:
Facebook Workplace
Mobile:
Facebook Workplace
Social video's zorgen voor meer
betrokkenheid dan eender welke
andere content. Vooral millennials
houden van video content en zijn
dan ook de grootste groep kijkers.
Ook de 360 video's winnen steeds
meer aan populariteit. Real live-
content video's zijn de snelste
weg om interactie te hebben met
je publiek. Ze zijn echt, authentiek
en zowat alles is mogelijk tijdens
een live stream.
Alle Tesla-voertuigen die worden geproduceerd beschikken over
de benodigde hardware voor volledig zelfrijdende besturing. Deze
hardware biedt een aanzienlijk hoger veiligheidsniveau dan een
menselijke bestuurder.
Documenten kunnen bewerkt en gelezen worden door
meerdere gebruikers tegelijkertijd, dit dankzij integratie met
Microsoft office 365, SharePoint, Salesforce en Google
docs.
Integratie: Jive

COLLABORATOR
Hackaton: HackElect
Er worden steeds meer hackatons
georganiseerd. Niet enkel in de technologische
wereld, maar ook andere sectoren spelen hier nu
op in. Het zorgt ervoor dat bedrijven meeblijven
met de steeds veranderende omgevingen. Het
moedigt deelnemers aan om te zoeken naar
originele ideeën en oplossingen die gebruikt
kunnen worden.
Co-creation: Lego
DevSecOps: 4 Armed
DevSecOps is vergelijkbaar met DevOps, waarbij ontwikkelaars en operationele mensen nauw samen gaan werken. Bij
DevSecOps komen er hier nog security mensen bij. Security teams hangen steeds meer af van geautomatiseerde
invoeging. Security wordt steeds belangrijker binnen een bedrijf en applicaties. Door een applicatie van bij de
ontwikkeling te beveiligen, is de applicatie minder kwetsbaar.
4 Armed werkt met deze teamcombinatie.
Automerken, koffiezaken, cosmetische en modemerken
investeren in co-creatie om zo nieuwe interesses en inzichten te
verwerven met als resultaat goede ROI.
Lego heeft een online community waar leden leuke creaties
kunnen ontdekken, gemaakt door andere fans. Ook kunnen ze
ook zelf creaties uploaden. Fans kunnen op de inzendingen
stemmen en feedback geven. Wanneer een project 10 000
stemmen krijgt, kiest Lego een winnaar.
Het winnende project wordt vervolgens gecreëerd en wereldwijd verkocht. De winnaar krijgt een percentage van de
verkoopcijfers. Dit concept zorgt voor loyale klanten en beloont hun innovatie, creativiteit en ondernemerschap.
Mensen werken samen met één of meerdere
personen om iets nieuws te creëren of om
bepaalde doelen te bereiken. Collaboratie is
vergelijkbaar met coöperatie.
Samen weet en doe je meer!

VIRTUAL BUSINESS MANAGER
De virtuele business manager zorgt, met behulp
van technologie, dat werken en meetings houden
een hele ervaring op zich wordt.
Je kan een VR
meeting houden met
een onbeperkt aantal
deelnemers.
Groepsleden kunnen
meedoen via allerlei
headsets zoals Oculus
Rift, HTC Vive,
Samsung VR,...
Virtual reality: Altspace
Augmented hearing: Fennex
al doet vermoeden, moet je er een gewoonte van
maken om dagelijks de app te gebruiken. Je krijgt
ervaringspunten door activiteiten uit te voeren. De
activiteiten zijn opgedeeld in drie verschillende
sub-activiteiten; Habits, Dailies en To-Do’s.
Oortjes die talen real-time vertalen. Ook
Google werkt aan iets gelijkaardigs.
Augmented reality: IKEA place
Door virtuele meubels in je woonkamer te
plaatsen, krijg je niet alleen een idee of het
mooi staat, maar ook of het wel past. Dat
scheelt je een boel meten en passen.
Gamification: Habitca
Habitica is
bedoeld om je
hele leven meer
georganiseerd te
maken. Zoals de
naam
Mixed Reality
apps te importeren en er aantekeningen
bij te zetten. Vervolgens kun je het digitale
whiteboard als een OneNote-bestand
opslaan en naar anderen e-mailen zodat
brainstorm-ideeën niet verloren gaan.
Werkvergaderingen worden zo
interactiever en efficiënter.
Surface Hub werkt op het Windows-platform en is al uitgerust Microsoft
Word Office, OneNote en Skype. Ongeacht waar de gebruikers zich
bevinden, het OneNote whiteboard biedt de mogelijkheid om ideeën te
delen en content uit andere
Virtual whiteboard: Microsoft Surface Hub
Het apparaat maakt gebruik van een camera die elementen
van de echte wereld met de VR-omgeving combineert door
fysieke elementen in de virtuele ruimte te integreren. De headset werkt in
combinatie met een app en stelt gebruikers in staat om vergaderingen te houden
in een virtuele ruimte. Dit verlaagt de kosten, verbetert de communicatie en maakt
het zakendoen een stuk gemakkelijker.
Een team van Microsoft ging nog een
stap verder en ontwikkelde Holoport.
Het concept maakt een soort teleportatie
mogelijk. 3D camera’s leggen het
beeld van de gebruiker vanuit
verschillende invalshoeken vast en
combineren deze tot een soort hologram.
HTC virtual reality-headset Vive
Dankzij dit soort hightech gadgets behoort videoconferencing met
Skype binnenkort misschien wel tot het verleden.
Microsoft Holoport

SECURITY HUNTER
Security: BVLGARI Vault
Blockchain: Everledger
Helpt bij het bijhouden van gestolen
diamanten. Everledger bewaard
informatie van meer dan 1 miljoen
diamanten.
Iedere diamant heeft 40 unieke
punten. Deze punten vormen een
“digital footprint” die in de blockchain
geplaatst wordt. Elke keer een
diamant verplaatst, en dus ook van
eigenaar veranderd, wordt er een
nieuwe blok gecreëerd. Na een tijdje
krijg je een volledig beveiligd digitaal
spoor van eigendom(men).
BVLGARI VAULT is een mobiele
applicatie voor veilige opslag van
allerlei soorten persoonlijke data
en paswoorden.
Security speelt steeds een grotere rol in alles wat met
technologie te maken heeft. Hackers worden ook
steeds slimmer. Daarom is een veiligere omgeving
cruciaal.
Er zal steeds meer aandacht besteedt worden aan
security en beschermen van gegevens.
Dit kan ook met andere unieke voorwerpen gedaan worden zoals kunst, dure horloges, luxe auto’s en andere
voorwerpen met hoge waarde.

SMART WORKER
De 'smart'worker houdt van technologische
snufjes. Voornamelijk als deze het leven op werk
vergemakkelijken en helpen bij taken.
Customised design denk zoals Nike ID. Ook Adidas doet iets
gelijkaardigs in samenwerking met Carbon.
3D-printing: Carbon
Artificiële intelligentie en machine learning
Hiroshi Ishiguro, Japanse tech-tovenaar en onderzoeker aan de Universiteit van
Osaka Advanced Telecommunications Research Institute International, is de
ontwikkelaar van de Geminoid. Dit is een op afstand bestuurbare androïde,
ontworpen voor emotionele communicatie.
Haar bewegingen zijn zo vloeiend en haar gezicht zo natuurlijk, dat je haar maar
moeilijk kunt onderscheiden van de menselijke versie. Sterker nog, uit recent
onderzoek is gebleken dat de helft van de ondervraagde mensen de eerste vijf
seconden niet kon zien welke van de twee een robot was en welke een mens.
Big data: Apache Spark
Apache Spark, ooit onderdeel van Hadoop, is en
big-data platform. Het platform heeft intensieve
machine learning, AI en graph algortimes
geïntegreerd. Verder is er ook een goede integratie
met Microsoft Azure, waardoor er meer models en
applicaties gecreëerd kunnen worden die petabytes
aan data verzamelen.
Chatbot: Slackbot
Humanoid robot:Geminoid F van Ishiguro
In slack kan je je eigen bot maken. De eenvoudigste is een bot waarop je zelf op voorhand ingeeft hoe hij op bepaalde
dingen reageert. Maar je kan ook een prank bot maken die GIFS stuurt, of belangrijke telefoonnummers, email
adressen en andere handige informatie. Je kan ook zorgen dat je bot uitkijkt naar berichten met een zoekterm en die
dan aan je toont.
Chatbots zijn een soort van artificiële
intelligentie die een real-time conversatie kan
aangaan met een persoon via een instant
messaging app.
IBM stelt AI beschikbaar op hun platform. Ze hebben sterke analytische tools en integratie met IBM watson's
supercomputer. Ze werken nu toe naar converserende AI systemen, met context. Conversatiesystemen maken bedrijven
intelligenter.
Volgens Gartner is 20% van de business content in 2018 door een
machine gegenereerd.

PHYGITAL NOMAD
De term 'phygital' bestaat uit een combinatie van
physical en digital. Het is een term die gebruikt
wordt voor de combinatie van digitale en fysieke
ervaringen. Phygital nomads willen zich goed
voelen in hun werkomgeving en zitten het liefst niet
dagelijks in een saai, grijs kantoor.
Terwijl meer en meer werknemers niet langer op kantoor werken, zijn
er ook medewerkers die net de lijnen tussen kantoor en leefruimte
willen vervagen.
Urban-based bedrijven zoals WeLive en WeWork combineren werken
leefruimte zodat werknemers een gebalanceerd werkleven hebben met
een flexibel gedeelde kantoorruimte. Bedrijven met co-living en co-
working ruimtes zoals Common ontvangen wel 500 à 700 aanvragen per
maand voor
een appartement.
Hybrid Live-Work spaces
Biofilisch kantoorontwerp
Investeren in de inrichting van een kantoor, door planten te zetten is de moeite waard, omdat het de levenskwaliteit
en productiviteit van kantoormedewerkers verhoogt. Meer groen op de werkvloer verhoogt de productiviteit met maar
liefst 15 procent.
Uit een onderzoek is gebleken dat een langer verblijf in de natuur de prestaties met betrekking tot een creatieve,
probleemoplossende taak met 50 procent verhoogt. Werknemers zijn 18 procent productiever als ze daglicht en
ramen hebben die frisse lucht binnenlaten.
Biofilisch betekent in het Grieks letterlijk: ''liefde voor de natuur'.
Amazon Etsy
Reserva: zorgt
dat werknemers
zich beter thuis
voelen

Deze afbeelding toont
aan dat e-mail het
meest gebruikte
middel is. Vooral de
leeftijdscategorie 30
tot 49 jaar oud maakt
hier graag gretig
gebruik van. De
jongste groep kent
vooral een sterke
daling. Maar 15 %
maakt hier gebruik
van tegen over 73,5%
bij de oudste groep.
Telefoon wordt het
minst gebruik en ook
hier zijn de jongere
groepen de minst
frequente gebruikers.
IMEC DIGIMETER
SCENARIOPLANNING
Het is bewezen dat goede interne, maar ook externe communicatie een grote cruciale rol spelen
binnen een bedrijf. Maar hoe gebeurt dit binnen een aantal jaren? Dit is een omgeving die nog
onzeker is en dit leidt tot de behoefte om deze omgeving beter in kaart te brengen. Waar kunnen al
deze onzekerheden toe leiden? Waar liggen de grenzen? Wat is absoluut (on)mogelijk? Hoe
kunnen bedrijven dus het best inspelen op deze sleutelonzekerheden en acties ondernemen?
Uiteraard hebben wij ook een fieldresearch naar interne communicatie gedaan. De resultaten van
de enquête hebben wij gebundeld en kunt u terugvinden in de bijlage 3.
Er is nog veel groeimarge voor collaboratieplatformen. Ze kunnen voor managers
belangrijk zijn als we kunnen aantonen dat dit effectief een meerwaarde heeft voor
hun bedrijf.
Mail is nog steeds het belangrijkste communicatiemiddel, samen met face to face
en telefoon.
Dit willen mensen veranderen in hun interne communicatie: geen email meer, meer
face to face communicatie, één geïntegreerd platform voor alle communicatie.
We merken dat leidinggevenden niet de drijvende kracht zijn binnen een bedrijf om
ESN te promoten
We zien hier een contradictie: enerzijds willen medewerkers minder e-mail, maar anderzijds
merken we dat het niet zo eenvoudig is om ESN te integreren, nochtans noodzakelijk om minder
e-mails te versturen.
Jaarlijks brengt Imec de digimeter van het media- en technologiegebruik van Vlaanderen in kaart.
De resultaten hieruit zijn gebaseerd op een enquête die ze jaarlijks afleggen bij 2345 Vlamingen
van 15 jaar of ouder. Hieronder een aantal cijfers over het gebruik van communicatie onder
verschillende leeftijden(Vanhaelewyn & De Marez, 2017).
Conclusie van de enquête:
Figuur 4: Imec Digimeter

TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN
SCENARIOPLANNING
HOE VOEGT TECHNOLOGIE WAARDE TOE AAN EEN BEDRIJF?
Wat is de meerwaarde van het gebruik van technologie voor een bedrijf? In wat volgt proberen we deze
vraag zo volledig mogelijk te beantwoorden door verschillende aspecten te bespreken, zoals technologische
ontwikkelingen, digitale transformatie, vergrijzing, generatiekloof en ESN.
Technologische veranderingen gaan ook in de toekomt nog steeds een belangrijke rol spelen, ook op vlak
van interne communicatie. Maar vaak verlopen bepaalde technologische ontwikkelingen trager dan eerst
gedacht werd. Zo gaan we bijvoorbeeld nog altijd niet met een vliegende auto naar ons werk zoals men
tientallen jaren geleden wel voorspeld had (al zit het er wel aan te komen). Anderzijds had niemand de
technologische revolutie van internet verwacht(Lammers, 2016).
Het staat in ieder geval vast dat vooral communicatie- en informatietechnologie de wereld ook de komende
twintig jaar ingrijpend gaat veranderen. Waarschijnlijk komen daar ook nog andere doorbraaktechnologieën
bij.
Wanneer we spreken over 'andere doorbraaktechnologieën', moeten we het zeker hebben over ‘blockchain-
enabled social networks’.
Wat is blockchain?
Om eenvoudig uit te leggen wat een blockchain nu is kan deze vorm van
databeheer het beste worden vergeleken met een spreadsheet of een Excel
werkblad. Het universele grootboek van de blockchain is niets anders dan
een lijst zoals in een spreadsheet. Een excelsheet die is gedeeld met
iedereen ter wereld. Een lijst met gegevens waarbij iedereen die meedoet
een exacte kopie van die lijst krijgt en kan zien wat er in staat. Iedereen met
de spreadsheet kan vervolgens ook wijzigingen aanbrengen in de database.
Wanneer een wijziging in de spreadsheet wordt gemaakt, dan wordt deze
aanpassing direct overgenomen op alle andere kopietjes van de lijst. Het
resultaat is dat iedereen altijd naar dezelfde lijst met gegevens kijkt. Overal
ter wereld, op elk moment.

SCENARIOPLANNING
Mensen die Google drive gebruiken weten dat dit soort
spreadsheets al bestaan met de mogelijkheid om de
Google sheets te delen. Er is echter één eigenschap die
blockchain uniek maakt. En dat is dat aan een blockchain
alleen nieuwe regels toegevoegd kunnen worden aan de
onderkant van de lijst. In feite is hiermee het enige wat
een blockchain doet het toevoegen van nieuwe rijen, die
automatisch met iedereen worden gedeeld. Het is niet
mogelijk om een wijziging door te voeren in eerder
toegevoegde regels. De cryptografische software zorgt
hiervoor, door het combineren van alle rekenkracht in het
netwerk voor de controle van de toevoegingen en het
weigeren van mutaties(Wat is blockchain, sd).
Tot op heden maken sociale netwerken gebruik van onze
interacties op hun platform. Wat sharen wij, wat liken we,
waar bevinden wij ons? Op welke sites loggen we in met
bijvoorbeeld ons Facebook- of Google+ account? Allemaal
belangrijke informatie voor de social networkprovider, die
deze informatie kan verkopen aan adverteerders. Maar
stilaan komt de bewustwording bij de consument dat het
delen van deze gegevens aan de providers hen niets
concreets bij brengt. Op de vraag ‘what’s in it for me’ is
het antwoord duidelijk: je krijgt gepersonaliseerde reclame
in de plaats. En net hier wringt nu het schoentje.
Tom wil geld
versturen naar
Bart
De transactie wordt
online weergegeven
als een blok
Het blok wordt
getoond aan ieder
lid in het netwerk
De leden van het
netwerk bevestigen
dat het blok geldig is
Zodra het blok is goedgekeurd,
kan het worden toegevoegd aan
de reeks records
Bart ontvangt het
geld van Tom
HOE WERKT
BLOCKCHAIN?
1
2
3
4
5
6
De consument wil namelijk dat zijn privacy niet zomaar te
grabbel gegooid wordt. Men wil controle over zijn
gegevens en wat providers daar mee doen.
Nu al bijvoorbeeld loopt in Duitsland een project om een
universele alternatieve inlogmethode te gebruiken als
tegenhanger van de veel gebruikte Facebook login op
verschillende websites(Visser, 2017).
In dit opzicht kan blockchaintechnologie deze leegte
vullen. Als gebruiker kan je namelijk je persoonlijke
gegevens die je nu gratis deelt met de provider, opslaan
in blockchain technologie en daardoor ben je dus eigenaar
van deze gegevens. Vervolgens kan je ervoor kiezen om
deze gegevens te delen met andere providers voor
bijvoorbeeld reclamedoeleinden. Maar de provider zal aan
de gebruiker moeten betalen voor deze gegevens en ze
zullen niet meer gratis zijn.
Blockchain legt zo vast wie de eigenaar is van de data,
garandeert de privacy en sluit security issues uit. Door
gebruik te maken van blockchain technologie wordt dus
de gebruikersauthenticiteit gegarandeerd en de
problematiek van de zogenaamde ‘fake content’ en ‘fake
profielen’ wordt hiermee opgelost(Vinotech, 2017).

DIGITALE TRANSFORMATIE
SCENARIOPLANNING
Digitale transformatie gaat over zakelijke transformatie, en omvat verschillende pijlers: klantrelaties en de verbetering
van de klantervaring, de veranderende rol van managers en management, het gebruik van data en de impact van
technologieën en de toenemende digitalisering van bedrijfsprocessen op mens, bedrijf en zelfs de maatschappij. De
versnellende impact van digitale technologieën heeft ook geleid tot een toenemende kloof tussen wat mensen willen in
dit digitale tijdperk en wat bedrijven daadwerkelijk in staat zijn aan te bieden.
Zoals Sam Walton, de oprichter van Walmart, al ooit zei: “There is only one boss. The customer. And he can fire
everybody in the company from the chairman on down, simply by spending his money somewhere else.” Zonder
100% focus op het succes van je klanten zullen deze altijd gebruik maken van de vele alternatieve opties die ze tot
hun beschikking hebben denk maar aan mobile, social media, big data en internet of things (IoT). Het is de
technologie die helpt de klant nog beter in kaart te brengen en te benaderen.
Besluitvormingsprocessen worden steeds meer gebaseerd op data en algoritmen en communicatie verloopt via
interne sociale netwerken, video meetings en gedeelde documenten.
Technologische vooruitgang is dus niet alleen belangrijk binnen een bedrijf maar ook naar de buitenwereld toe. Want
wie wilt blijven bestaan als bedrijf zal moeten blijven investeren in nieuwe technologieën. Uitstellen is op dit moment
geen optie meer. Want wie niet mee gaat in de ontwikkeling, zal snel verliezen van de concurrenten.
We zitten we in een tijdperk waar digitale en online services aan
ongeziene snelheid groeien. De ontwikkelingen van digitale
technologieën heeft de manier waarop we leven, werken en
ontspannen drastisch veranderd de afgelopen 20 jaar. Willen
ondernemingen blijven bestaan, dan moeten ze hun business
omvormen naar een digitale onderneming en dit integreren in hun
bedrijfsstrategie (met andere woorden: digitaal transformeren).
"There is only one boss. The customer. And he can fire everybody in the company from
the chairman on down, simply by spending his money somewhere else"
- Sam Walton

GENERATIEKLOOF
SCENARIOPLANNING
We kunnen de gebruikers van een ESN onderverdelen in verschillende categorieën en deze categorieën zijn
leeftijdsonafhankelijk(Krans, 2014):
Er wordt veel gedebatteerd over de generatiekloof tussen de verschillende leeftijdscategorieën. Het is natuurlijk zo
dat Generatie Z geboren is met de digitale media, maar gaan zij daar in een werkomgeving vlotter mee om? Of is
deze generatie vooral bezig met het "fun-gehalte" van de digitalisering? M.a.w. zijn zij vooral bezig met WhatsApp,
Snapchat, Instagram, Facebook en vallen zij in een professionele omgeving terug op de klassieke
communicatievormen zoals e-mail?
Mogen we er zo maar vanuit gaan dat Generation Z en/of Generation Y de digitalisering op de werkvloer gaat
versnellen en dat de oudere werknemers ofte generation X en de Babyboomers de rol moeten lossen?
Gaan de jongeren massaal alles digitaal gaan
delen terwijl de ouderen liever nog op de
traditionele manier willen communiceren?
Het antwoord op al deze vragen is niet zo
rechtlijnig. Uit onze enquête blijkt dat het gebruik
van Enterprise Social Networks niet
leeftijdsgebonden is. Zowel jongeren als ouderen
werken namelijk met deze platformen. Het
criterium ligt niet bij de leeftijd wel de
betrokkenheid die mensen voelen met zo’n
platform.
50-plussers maken een grote inhaalbeweging. Ze hebben de digitalisering ontdekt en beginnen
steeds meer gebruik te maken van de nieuwe technologieën. Doordat deze groep zich massaal
connecteert op de social media platformen is bijvoorbeeld Facebook verplicht hun
communicatiemodel aan te passen. Omdat zo veel ouderen tegenwoordig gebruik maken van
Facebook, blijven de generatie Y en Z weg van deze platformen.
Innovators: zij testen de nieuwe
technologieën al uit nog voor er een
officieel programma loopt in het bedrijf.
Early Adopters: zij geloven in het
concept ESN, ook al zijn ze niet technisch
onderlegd.
De Innovators en Early Adopters moeten
zo snel mogelijk gedetecteerd worden in
in het bedrijf en bij het ESN-verhaal betrokken worden. Deze groep is cruciaal voor het promoten van het platform.
Early Majority: Deze groep ziet vooral de voordelen in van ESN, maar wil wel zeker zijn dat dit platform een toekomst
heeft. Het is heel belangrijk om deze grote groep mensen mee in het verhaal te krijgen.
Late Majority: Dit is de terughoudende groep. Het is belangrijk om eerst zeker te zijn dat ESN een succesverhaal is:
dat er een toegevoegde waarde is oor hen. Deze groep moet zo goed mogelijk begeleid en getraind worden.
Laggards: Deze groep wil niet veranderen. Zij moeten uiteindelijk kiezen: meestappen in de digitale evolutie, of
achterblijven met een kans om ontslagen te worden.
Maar wat met de oudere werknemers, de 50-plussers?
Figuur 5: https://www.jobat.be/nl/artikels/4-generaties-op-de-werkvloer-alle-verschillen-op-een-rij/

MET MINDER MENSEN ANDERS WERKEN
SCENARIOPLANNING
Op welke manier we over een tien à twintigtal jaren zullen produceren is
afhankelijk van trends, maar ook vergrijzing, technologische, economische en
sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen beïnvloeden de wijze waarop bedrijven
werken en hoe en wat er in de toekomst geproduceerd wordt.
Binnenkort zullen de babyboomers op pensioen gaan. Dit betekent dat de
jongere generaties deze gaten zullen moeten opvullen. Er moet met minder
mensen dus meer gedaan worden. Men zal doorvoor op een andere manier
moeten gaan werken. Steeds meer taken zullen geautomatiseerd worden,
waardoor er heel wat jobs zullen verdwijnen. Maar er ontstaan ook weer nieuwe
functies. Dit effect wordt ook wel "The Luddite fallacy" genoemd. Nieuwe
technologie vernietigt geen jobs, het verandert enkel de samenstelling van jobs
in de economie(Pettinger, 2017).
"Today, automation is blind to the color of your collar" - Jerry Kaplan
De huidige technologische revolutie is volledig verschillend van de industriële revolutie. Alles
verandert in een veel sneller tempo. Met dit citaat wil Jerry Kaplan zeggen dat het niet
uitmaakt of je een fabrieksarbeider, een financiële adviseur of muzikant bent; hoe dan ook,
automatisering komt eraan, ook voor jou.
De jobs met de hoogste kans om te verdwijnen hebbent veel routine en hoge voorspelbaarheid. Dat zorgt
ervoor dat robots gemakkelijk hun taken kunnen overnemen. De beroepen die heel wat creativiteit en sociaal
contact vereisen hebben de minste kans om geautomatiseerd te worden.
Nieuwe technologieën leiden in de eerste instantie tot een ‘verschuiving’ van werknemers, maar op lange
termijn creëren ze nieuwe banen en leiden ze tot grotere welvaart. Vooral 'soft skills' zoals empathie,
communicatieve eigenschappen, probleemoplossend denkvermogen en strategische besluitvorming zullen
waardevoller dan ooit zijn. Verder zal Kunstmatige Intelligentie ervoor zorgen dat werknemers meer vrijheid
krijgen om te innoveren en dat een bedrijf zijn expertise kan verfijnen en verbeteren. Met behulp van KI en
machine learning kunnen bedrijven beter inzicht krijgen in het gedrag van werknemers en hen gerichte
feedback geven om hun werk te verbeteren. Om optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden die KI biedt
is het belangrijk dat bedrijven hun bedrijfsmodellen opnieuw vormgeven. Amazon Web Services gebruikt nu al
bijvoorbeeld KI als mentor om medewerkers te laten zien waar ze hun aandacht op moeten richten.
"We zitten midden in deze enorme ingrijpende verandering die alle niveaus
van de samenleving zal treffen" - Faith Popcorn
Volgens Popcorn is het normaal voor mensen om meerdere jobs te hebben bij meerdere
bedrijven tegelijk. Mensen zullen over een tiental jaar voornamelijk van thuis uit werken. Iets
wat steeds beter mogelijk wordt dankzij technologie. Ook collaboratieplatformen spelen hier
een grote rol in. Je kan makkelijk op afstand samenwerken aan een project. Dit zal in de
toekomst alleen meer en meer voorkomen. Maar wat heeft dit voor gevolgen op vlak van
mobiliteit? Ook op sociaal vlak kunnen deze veranderingen een grote impact hebben.
"In de toekomst zullen organisaties overschakelen van hiërarchie naar
kleine, flexibele teams" - Richard van Hooijdonk
Blockchain zal volgens hem ook een grote rol spelen in het authentiek, transparant en veilig
opslaan van referenties en kwalificaties van potentiële werknemers.

MEERWAARDE VAN ESN BINNEN BEDRIJVEN
SCENARIOPLANNING
Zoals al eerder vermeld in dit trendrapport, spendeert de gemiddelde medewerker, volgens het studiereport "The
social Economy" door McKinsey, een groot deel van zijn werkweek aan e-mailbeheer en aan het opzoeken van
een collega die kan helpen met specifieke taken. Door een sociaal netwerk te gebruiken, wordt het aantal e-mails
drastisch verminderd, stijgt de productiviteit en is er een derde meer kans op innovatie.
Eerst en vooral is het belangrijk om een beeld te scheppen over hoe bedrijven intern zullen communiceren. Is dit
nog steeds met traditionele communicatiemiddelen of enkel nog online via messaging of
collaboratieplatformen?
0
10
20
30
40
Email Opzoeken collega Productiviteit Innovatie
Niet gebruik makend van een ESN-platform Gebruik makend van een ESN-platform
HOE ZAL EEN ENTERPRISE SOCIAL NETWORK ERUIT ZIEN IN 2030?
Waarschijnlijk zal er één groot platform zijn dat alle communicatietools binnen een bedrijf bevat. Dus
messaging/collaboratie software zoals Slack, Yammer, Workplace, etc... maar ook een grote Cloud waar alle
documenten terug te vinden zijn.
Maar er liggen heel wat vragen open. Zullen de kleinere spelers verdwijnen en zal hun plaats ingenomen worden
door de grote spelers? Zullen bedrijven connecteren met zulke grote spelers en via hun platform onderling ook
connecteren met elkaar?
Gaan Europese bedrijven in de toekomst hun data nog
toevertrouwen aan andere politieke grootmachten of gaan ze
inzetten op een Verenigde Staten van Europa en hier al hun
gegevens stockeren en beheren?
Moeten we in de uitbouw van een ESN enkel rekening houden
met de gekende gevestigde (Amerikaanse) bedrijven of moeten
we een blik werpen op de grote spelers op de Aziatische markt
zoals Baidu, Alibaba en Tencent (a.k.a. BATs)? Uit
onderstaande grafiek blijkt namelijk dat het bij ons onbekende
Chinese Tencent groter aan het worden is dan het Amerikaanse
Facebook.
Ligt onze toekomst bij de Aziatische bedrijven en hun
groeimarkten?
M.a.w. zullen de bedrijven onderling via een Cloud oplossing
veilig met elkaar praten en gegevens uitwisselen en zo de
security problematiek opvangen? En dus niet meer werken op
verschillende platformen, maar op één groot platform voor alles?
Figuur 6: Highcharts.com
Figuur 5: Highcharts.com

SCENARIOPLANNING
Vervolgens hebben we ons bovenstaande vraag gesteld. Aan de hand van de resultaten van de
enquête hebben we achttien drijvende krachten kunnen bepalen die belangrijk zijn voor medewerkers
en bedrijfsleiders. Een aantal van deze drijvende krachten zijn: transparantie, betrokkenheid,
personalisatie, sociaal aspect, beschikbare tijd, mate van samenwerking, .... De achtien drijvende
krachten hebben we gegroepeerd, met als resultaat vier grote clusters.
WAT VERWACHTEN MEDEWERKERS EN
NETWORKS IN 2030?
SCENARIOPLANNING
Beleving
Ervaring, betrokkenheid,
mensen met zelfde
interesses ontmoeten,
personalisatie
Sociale interactie
sociaal aspect, soort
communicatie(open/gesloten),
formele/informele
communicatie, interne/externe
communicatie, mate van
digitaal of face-to-face
communiceren,
beschikbare tijd
Collaboratie
Mate van samenwerking,
delen van bestanden, mate
van integratie met andere
systemen, mate van
expertise, meerwaarde,
beschikbare tijd
Knowledge sharing
Transparantie, mate van
juiste informatie, mate van
kennisdeling, meerwaarde,
beschikbare tijd

Uit bovenstaande matrix hebben we drie sleutelonzekerheden kunnen identificeren met acht
scenariomogelijkheden. Die geven het gedrag weer dat belangrijk is voor mensen. Op de verticale as
maken we de afweging of er een hoge of lage impact zal zijn. Wanneer medewerkers hoog scoren op
interactie, collaboratie en knowledge sharing kan dit o.a. een sterke invloed hebben op hoe het
leiderschapsmodel van de toekomst er zal moeten uitzien. Ook de impact op het remuneratie model
kan hier belangrijke gevolgen hebben.
SCENARIOPLANNING
De volgende stap is de prioriteit bepalen van de drijvende krachten aan de hand van een impact –
onzekerheidsmatrix. Daarvoor hebben we de geclusterde drijvende krachten in een matrix geplaatst.
BEDRIJFSLEIDERS VAN ENTERPRISE SOCIAL
Lage impact
Hoge impact
Lage onzekerheid Hoge onzekerheid
Hoe sociaal zijn de werknemers?
Hebben ze veel sociale interactie met
medewerkers of zijn ze stille
werkers? Sociale interactie zowel op
face tot face vlak als online via
bepaalde tools en Enterprise Social
networks.
Mate van sociale interactie
Hoe goed kunnen medewerkers met elkaar samenwerken
in groep aan projecten? Dit zowel face-to-face als
gebruikmakend van collaboratieplatformen en tools.
Hoe vaak delen medewerkers hun kennis aan collega's
en van welke kwaliteit is die kennis?
Mate van collaboratie
Mate van knowledge sharing
Veel v.s. weinig
Goede v.s. slechte
Veel/goede v.s. weinig/slechte

Deze medewerker wil je niet in je team. Hij/zij
ziet het nut van een Collaboratieplatform/ESN
niet in en heeft verder absoluut geen nood aan
interactie. Samenwerken is volgens deze
persoon ook niet nodig. En kennisdelen zal
hij/zij al helemaal niet doen.
Verder gebruikt deze persoon enkel traditionele
communicatie zoals email en telefoon en
hebben weinig ervaring met digitale
alternatieven. Kortom: de medewerker weigert
om mee te gaan met de tijd.
Einzelgänger
Dit is de modelmedewerker waarvan iedereen
wil dat hij/zij deel uitmaakt van het team. Deze
persoon zal een grote voorstander zijn van
Enterprise Social Networks en hier dan ook
veel tijd op doorbrengen. Deze gebruikt hij/zij
dan voor sociale interactie en om intensief
samen te werken met zowel collega's als
klanten, maar ook met leveranciers en/of
sponsors. Ook zal deze medewerker veel aan
goede knowledge sharing doen.
Deze persoon gebruikt het minst traditionele
media om te communiceren zoals e-mail en
telefoon en vermijdt dit zoveel mogelijk. Het
liefst communiceert deze persoon online via
messaging en collaboratieplatformen.
Teamplayer
Een sociale medewerker met wie je makkelijk
kan samenwerken. Maar als puntje bij paaltje
komt merk je dat hij/zij weinig kennis deelt.
Deze medewerker brengt weinig of geen
meerwaarde in het team door gebrek aan
kennis en/of kennisdeling. Deze persoon zal
wel regelmatig gebruik maken van
ESN/collaboratieplatformen voornamelijk met
betrekking tot de samenwerkingstools en om
te communiceren met collega's.
SCENARIOPLANNING
Ontwikkelingen gebeuren op lange termijn met vele grote onzekerheden. Daarom worden scenario's gebruikt
om de verre toekomst te verkennen. In ons geval zijn er acht verschillende scenario's, maar dit betekent niet
dat dit de enige acht mogelijke beelden voor in 2030. De scenario’s geven de grenzen aan van wat nog
mogelijk is. Ze zijn vooral bedoeld als hulpmiddel bij het formuleren van strategische keuzes van het
bedrijfsleven. Elk scenario geeft aan waar de meeste kansen voor bedrijven liggen. Hieronder, vatten we acht
verschillende types medewerkers samen op basis van interactie, collaboratie en knowledge sharing:
Slechte collaboratie
Weinig interactie
Weinig/slechte knowledge sharing
Goede collaboratie
Veel interactie
Veel/goede knowledge sharing
Deze medewerker praat over van alles en nog
wat, zolang het maar niet over zijn werk gaat.
Hij/zij houdt de medewerkers van hun werk door
zijn gepraat. Gaat op termijn op de collega’s op
de zenuwen werken. Deze medewerker is een
mondig iemand die egoïstisch ingesteld is. Deze
persoon zal een collaboratieplatform/ESN enkel
gebruiken voor sociale interactie en dan vooral
ten behoeve van zichzelf en niet zo van het werk.
Ook zal hij/zij amper gebruik maken van de
collaboratie tools die een platform aanbiedt.
Verder zal hij/zij ook zelden tot nooit aan
knowlegde sharing doen.
The inconvenience
Veel interactie
Compliant type
Veel interactie
(struggler)
(disrupter)

Het sociaal, vlotte type die veel van zijn/haar
kennis prijs geeft. Maar op het einde kan je voor
verrassingen komen te staan. Controleer je
document maar waar je samen aan gewerkt hebt
want hij/zij is geen goede teamplayer.
Deze persoon gebruikt een mix van traditionele
communicatiemiddelen met messaging apps en
collaboratieplatformen.
Deze medewerker heeft weinig kennis en/of deelt
ze niet. Deze persoon is wel de perfecte
medewerker om routineklusjes uit te laten
voeren.
De stille medewerker die nooit opvalt. Doet
wat je vraagt, deelt zijn kennis. Maar veel
zal je niet over hem te weten komen.
SCENARIOPLANNING
Goede collaboratie
Weinig interactie
The solist
We zien dus acht verschillende soorten types van mensen terugkeren in bedrijven op vlak van gedrag voor
communicatie, samenwerking en knowledge sharing. Maar wat zullen deze personen betekenen voor bedrijven in
2030? Wie gaat er relevant zijn en wie niet?
The mistery typeThe performer
The lone wolf
Veel interactie
Weinig interactie
Deze persoon communiceert amper en zal
zelden aan knowledge sharing doen. Als het dan
toch gebeurt, is de informatie die gedeeld wordt
wel van goede kwaliteit. Deze medewerker is
heel introvert, werkt in stilte. Hij/zij zal dan ook
niet snel om hulp vragen. In het algemeen heeft
deze medewerker wel een goede kennis van
zaken.
Goede collaboratie
Weinig interactie
Weinig/Slechte knowledge sharing
(augmented traditionalist)

Bedrijfsleiders hebben het liefst Teamplayers in hun bedrijf. Maar ook het Mistery type is een
gegeerde werknemer, hoewel je weinig interactie van hem/haar krijgt. Maar verder is hij wel een
goede teamplayer en knowledge sharer.
Dit soort mensen zie je natuurlijk heel graag in je bedrijf. Ze kunnen goed samenwerken aan
projecten met andere medewerkers en doen ook vaak en veel aan knowledge sharing. Ze kunnen
redelijk tot heel goed overweg met technologie. Tijdens het ontwikkelen van de ESN software moet
men het minst rekening houden met deze persona's.
SCENARIOPLANNING
The performer is goed voor routineklusjes en doet wat hem/haar gevraagd wordt, maar heeft niet
de motivatie/aanleg om verder te groeien in het bedrijf. Het Compliant type heeft weinig
kennisdeling, maar is verder wel nuttig in een bedrijf. The solist daartegen is dan weer geen goede
samenwerker, maar is voor individuele projecten/taken wel goed voor je bedrijf. De lone wolf tot slot
is een stille, slimme persoon die wel goed op zichzelf werkt.
In deze groep zitten persona's die van nut kunnen zijn in een bedrijf, maar die naast hun goede
kantjes ook een aantal slechte kantjes hebben. De een is goed in samenwerken terwijl de ander dan
weer absoluut niet sociaal aangelegd is. Maar net deze variatie van mensen kan er wel voor zorgen
dat ze samen een sterke groep vormen en een meerwaarde bieden voor het bedrijf. Voor het
ontwikkelen van ESN software moeten ook deze persona's bij de ontwikkeling opgenomen worden
en moet de gebruikersinterface zo opgesteld worden dat het voor ieder type aangenaam en
eenvoudig wordt om te gebruiken.
Personen zoals de Einzelgänger en de inconvenience one heb je liever niet in je bedrijf, maar zijn
jammer genoeg niet te vermijden.
Dit zullen vooral oudere mensen zijn die niet mee willen/kunnen vanwege de technologische
vooruitgang. Het beste is om deze mensen toch zo goed mogelijk te ondersteunen en trainingen aan
te bieden. Een niet al te moeilijke ESN-interface doet ook wonderen. Bij het ontwikkelen van
dergelijke software is het aangeraden om ook deze persona's op te nemen bij het gebruiksvriendelijk
maken van de gebruikersinterface.
Uiteraard is een goede mix van verschillende types heel belangrijk in je bedrijf.

Locatie:
HoGent Schoonmeersen
9000 Gent
lokaal 2.07 Gebouw B
Start: 19u40 - Einde: 21u30
BRAINSTORMSESSIE

BRAINSTORMSESSIE
Deelnemers
A N N E
L A R N O
Leekracht Toegepaste Informatica
42 jaar
Afkomstig uit Nazareth
K A R I N
V E R C A U T E R E N
Operation Manager textielbedrijf
53 jaar
Afkomstig uit Sint-Niklaas
R O M A N A
D E B R U Y N E
Digitale Marketeer
23 jaar
Afkomstig uit Hamme
V A N E S S A
C L A B A U
Strategic Account Manager
43 jaar
Afkomstig uit Antwerpen
L I E S B E T
V A N H A M M E
Communitie relations manager -work out room-
45 jaar
Afkomstig uit Steenokkerzeel
H A N N E K E
N E V E N
Project & Creative team manager
26 jaar
Afkomstig uit Gent
De brainstorm werd gehouden in de gebouwen van Hogent (Gent) en bestond uit zes cursisten van de opleiding 'trendanalyse en
implementatie. Wij hebben deze personen geselecteerd, omdat zij uit een verschillende professionele omgeving komen. Twee
personen hebben al reeds ervaring met deze tools. Voor de andere vier was het een eerste kennismaking.

5W1H
Onthaal + wat is ESN
6-5-3 brainsketching
Grab a coffee
Prefer matrix
20 min
40 min
20 min
30 min
25 min
Door een braimstormsessie te houden onder de verschillende deelnemers willen we aftoetsen in hoeverre de deelnemers
geloven in de kracht van een Enterprise Social Network. Hoe ervaren zij de kracht van ESN? Hoe kan je een bedrijf ervan
overtuigen dat ESN een meerwaarde is voor de medewerkers ? Hoe kan dit platform ervoor zorgen dat er betere en
vluggere doorstroom van informatie en beslissingen is? Hoe kan je je medewerkers overtuigen en motiveren om deel te
nemen aan deze platformen?
BRAINSTORMSESSIE
Elevator pitch
20 min
We starten met een ijsbreker: stel je buur voor, wat weet je van
hem/haar?
Daarna leggen we uit wat de bedoeling is van een Enterprise
Social Network
Door middel van 5 'why' en 1 'hoe' vraag willen we de
inhoud van onze brainstorm vastleggen
Met deze brainstormmethode kunnen we op korte termijn heel wat
ideeën verzamelen.
Keep calm and take a coffee, met een stukje cake
Aan de hand van vier parameters wegen we alle oplossingen af en
maken we een keuze
Op heel korte tijd wordt de oplossing gepresenteerd

Naar analogie van bijvoorbeeld Facebook hebben grote
spelers zoals IBM, Google, Microsoft een platform
ontwikkeld om medewerkers vlotter te laten
samenwerken met elkaar
Hier kan je info delen, vragen stellen
Je kan groepen aanmaken per thema,interesses of
projecten …
Door samen te werken op één platform over alle silo's
heen krijg je vanuit verschillende invalshoeken
antwoorden op vragen
Door over diverse onderwerpen te brainstormen op het
ESN-platform kunnen innovatieve ideeën ontstaan
Solution
Problem
Iedereen klaagt over de hoeveelheid e-mails die
hij/zijper dag krijgt
Kennis is verspreid over verschillende mailboxen
van de collega's
Kennis is macht versus zoveel mogelijk je
kennisdelen. We zien nog te veel het eerste in
bedrijven, terwijl we evolueren naar een
kennisdelende maatschappij (het tweede)
Wie is met wat bezig in een bedrijf? Dubbel werk
wordt gedaan door verschillende afdelingen die
niet op de hoogte zijn van elkaars project
Informatie en documentatie is moeilijk terug te
vinden
BRAINSTORMSESSIE

5W1HFase 1: Problem definition.
We zijn de eerste fase gestart met de methode 5W1H. Dit houdt in dat de deelnemers eerst 5W (who, what,when,why en
where)-vragen moeten invullen. En ten slotte 1H(how)-vraag. Het invullen en de samenwerking verliep vrij vlot, onze groep
was een vat vol ideeën.
Tijdens de werkuren: hulp, sfeer, inspiratie,
documenten delen
Tijdens meetings: verslaggeving
Na de werkuren voor plotse ingevingen
Tijdens ziekte (video's of verslagen van meetings
kunnen volgen)
Wie is betrokken?
Werknemer
Werkgever/management
HR & IT-departement
Juridische diensten (GDPR)
Externe partijen zoals klanten, leveranciers, ...
Vertrouwenspersonen
Wat bereiken we met de oplossing?
Reflexmatig gebruik
Betere samenwerking tussen management
Verhoogde efficiëntie/kwaliteit
Mentaliteitswijziging (zero mail)
1 platform voor alle applicaties(geen
spreiding/allemaal verschillende programma's)
Meer focus/ to the point
Stimulans voor cultuur
Transparantie en innovatie
Wanneer moeten dingen
gebeuren? Wanneer starten?
Waarom is dit belangrijk? Waarom
moet er een goede oplossing
komen?
Alles op de cloud bij ziekte/afwezigheid. Raakt dus
ook niet/nooit verloren
Vergemakkelijkt de overdracht
Concentratie van alle informatie. Minder overload ook
Constante input door mensen uit je team of externe
partijen (overleg)
Waar moet het gebeuren?
Op kantoor
Bij klanten/onderweg
Rewards/incentives
Gebruiksvriendelijke handleiding
Facilitator/moderator
Bewaken van de kwaliteit
Iedereen moet ein geloven, dus ook management
Interactie met apps/mails/kalender/bestanden (alles
geïntegreerd)
Mobiel beschikbaar = hoge toegankelijkheid
Hoe?
BRAINSTORMSESSIE

Fase 2: Idea generation
6-3-5 Brainsketching
In deze stap is het de bedoeling dat de deelnemers ideeën genereren en intensief brainstormen. We hebben hier gekozen voor
de 6-3-5 brainsketching methode.
Bij deze methode vertrekken we van zes deelnemers die gedurende vijf minuten elk drie ideeën geven om een probleem op te
lossen. Zo verkrijgen we op korte tijd heel wat input.
In ons scenario hebben we in groepen van twee gewerkt (m.a.w. in drie groepjes). Ieder groepje moet drie ideeën schetsen.
Hiervoor krijgen ze vijf minuten de tijd. Vervolgens geven ze hun blad door aan het volgende groepje waarop weer verder
gewerkt wordt. In totaal duurt deze fase dus 15 minuten.
Gedurende dit proces is ieder groepje intensief aan het brainstormen over ideeën en ze doen dit in stilte om de andere
deelnemers niet te beïnvloeden. Nooit hadden wij het gevoel tijdens deze sessie dat wij onze deelnemers moesten bijsturen .
BRAINSTORMSESSIE

Fase 3: Idea selection
In deze fase is het de bedoeling om de beste ideeën te selecteren die de deelnemers gevonden hebben in de vorige fase.
Dit doen we aan de hand van de prefer matrix. De participanten schrijven al hun ideeën op onder elkaar en geven ze een
score op vier parameters: groot potentieel, klein risico, weinig inspanning en goed gevoel. De deelnemers geven elk van
deze parameters een score van één tot en met vijf. Vervolgens worden deze punten opgeteld om de totale score te
bekomen. De ideeën met de hoogste "total score" worden meegenomen naar de laatste stap.
BRAINSTORMSESSIE
Prefer matrix
Voorbeelden:
Hieronder bespreken we een drietal ideeën die weerhouden werden tijdens de brainstorm:
1. Werknemer van de dag: we stellen een werknemer voor a.d.h.v. een videoboodschap en posten die op het ESN. Deze
werknemer mag op zijn beurt een andere collega 'nomineren'. Hierdoor krijgt men een adoptie van het platform.
2. Ambassadeur cross-teams: collega's moedigen andere collega's aan in het gebruik van ESN. Hebben deze collega's
vragen over de werking van dit platform dan kunnen de ambassadeurs helpen.
3. Reward Time: een campagne van zes weken opstarten waarmee je kan aantonen dat je door het gebruik x-tijd hebt
uitgespaard. De tijd die je uitspaart meet je ook effectief. De uitgespaarde tijd krijg je gedurende die periode terug als
vrijetijd.
.

Fase 4: Idea communication
Elevator pitch
In de laatste fase is het de bedoeling dat de deelnemers een
verhaal gaan bouwen en hun visie gaan vertellen. De techniek die
we hier gekozen hebben is de elevator pitch. Ze moeten hun visie
vertellen enk bedrijven en werknemers warm maken voor ESN en
dat op maar één minuut tijd.
Tijdens het voorbereiden van de pitch beseften de participanten dat
sommige ideeën een beetje afweken van de brainstorm kernvraag.
Daarom is er gekozen voor de offline sociale interacties. Hierover
hadden ze het beste gevoel en ze waren overtuigd dat dit idee het
meest succesvol kan zijn.
Goede offline werksfeer zal zorgen voor een algemeen betere sfeer
en beter/meer gebruik van ESN.
Conclusie
De brainstorm was zeker en vast de moeite waard. Er zijn heel wat ideeën uit voorgekomen. De één al wat beter dan de
ander. Er zijn ideeën naar voren gekomen waar wij zelf niet aan gedacht hadden.
Hoewel het onderwerp voor de meeste deelnemers niet echt gekend was, zagen we toch een groot enthousiasme over het
onderwerp. De samenwerking tijdens de brainstormsessie was heel goed en we hadden nooit het gevoel dat we de controle
verloren. Integendeel, alle deelnemers deden actief mee en brachten heel wat inventieve ideeën aan.
Voor ons was deze brainstorm een succes en bij navraag bij de deelnemers bleek dat zij dit ook zo ervaren hebben.
Dat de brainstorm heel wat losgeweekt heeft bij de deelnemers bleek op het einde, toen een aantal deelnemers deze vorm
van samenwerken bij hun directie ging aankaarten en overtuigt waren van de meerwaarde van deze tool.
De formule is wat ons betreft zeker voor herhaling vatbaar.
BRAINSTORMSESSIE
"Feeling connected implementeren door eerst een offline event te organiseren waar alle werknemers worden uitgenodigd
en elkaar beter kunnen leren kennen. En dat aan de hand van speeddating. De enige gegevens die ze van elkaar krijgen is
een QR-code zodat ze met elkaar kunnen connecteren via ESN platform. Feeling connected start dus eigenlijk met de
bedrijfscultuur. Het is belangrijk dat mensen zich eerst offline verbonden voelen, om het zo over te brengen naar online."

HOE MAAK JE VAN ESN
EEN SUCCESVERHAAL?
Echter is elke sector weer anders, daarom is het raadzaam om grondig te
bekijken binnen de onderneming welke functionaliteiten het ESN-platform
moet hebben. Verder is het goed om te kijken naar concurrenten met
vergelijkbare systemen en hier lering uit te trekken. Ook moet er veel
aandacht besteed worden aan beveiliging en privacy binnen het systeem,
dit kan door medewerkers goed te informeren over de gevaren en bij de
opzet de beveiligingsrichtlijnen goed te volgen.
We zien trouwens ook dat bedrijven door te migreren naar cloud solutions
een software suite kopen met daarin o.a. een ESN-pakket als één van de
onderdelen van de suite.
Bedrijven willen elk onderdeel dat in zo'n software suite zit ook gebruikt
zien worden door hun business. Alleen weet men niet hoe dit aan te
brengen aan de eindgebruiker. De tool, in dit geval ESN, wordt een doel
op zich terwijl het eigenlijk een middel moet zijn om de vooropgezette
strategie van een bedrijf te bereiken.
TRENDIMPLEMENTATIE
Voordat een organisatie een ESN kan implementeren moet er eerst nog een ESN-platform gekozen of zelfgebouwd
worden. Hier moet dus eerst grondig onderzoek naar gedaan worden. De keuze van maken of huren/kopen hangt
af van meerdere dingen:
Grootte van de organisatie: kleine bedrijven zullen sneller kopen
Aantal transacties: Bij SaaS(software as a service) betaal je vaak voor het aantal
transacties/licenties. Grotere bedrijven zullen hierdoor ook veel meer moeten betalen
Budget: Er zijn vaak prijsverschillen tussen verschillende aanbieders
Beheerbaarheid: Bij kopen/huren heb je niet zo veel controle over gegevens van data. Ook geen
customization mogelijk
Tijdlijn: Indien je op korte termijn een ESN-platform wilt gebruiken zal er eerder gekozen worden voor
huren/kopen, aangezien zelf bouwen nogal wat tijd kost
Veiligheidsredenen: Indien je gebruik maakt van een al bestaand platform zoals Jive, Slack,
Yammer,... weet je niet 100% zeker wat er met je data gebeurt en of die veilig is

Bij de opstart van ESN werd door de verschillende verkopers vooral de focus gelegd op de tool "as such".
Organisaties willen heel erg graag meegaan met deze nieuwe technologische trend en denken daardoor te
weinig na over wat zij met deze nieuwe techniek willen (Mckinsey, 2012). Hierdoor hebben ze vaak geen
leidraad voor het implementeren van een ESN en is er daarnaast te weinig nagedacht over de
vervolgstappen en het praktisch nut van een ESN. Managers weten meestal ook niet goed hoe zij om
moeten gaan met nieuwe technologie, laat staan dat de medewerkers dat allemaal zo goed weten. Ook
weten managers niet goed hoe ze medewerkers goed moeten laten participeren in deze netwerken. Dit kan
er bij een ESN toe leiden dat een netwerk veranderd in een digitale spookstad (Fidelman, 2013).
Nu ligt het succes van ESN niet hoofdzakelijk bij de tool zelf, maar bij de cultuurverandering die moet
plaatsvinden in een bedrijf. De manier van communiceren tussen de verschillende medewerkers en het
investeren in digitale skills van de medewerker is in deze context een belangrijk onderdeel.
Daarom hebben wij getracht een zo goed mogelijk stappenplan op te stellen dat managers van organisaties
een leidraad zou kunnen geven bij het implementatieproces. Dit plan bestaat uit vijf stappen en is bedoeld
voor het implementeren van een ESN, niet voor het kiezen van een ESN.
TRENDIMPLEMENTATIE: STAPPENPLAN
1
2
3
4
5
Organisaties moeten een duidelijke strategie kiezen die aansluit op een al dan niet
bestaande implementatie strategie.
Er moet een duidelijke focus gekozen worden: codificatie of personalisatie.
Deze netwerken werken het beste als de participatie hoog is, dus organisaties moeten
verschillende manieren bedenken om de participatie van medewerkers hoog te krijgen en
te houden.
Met voldoende participatie kan er vervolgens waarde uit de netwerken
gehaald worden door verschillende KPI op te stellen.
Tot slot moet een ESN continu geëvalueerd worden op verschillende punten.
Aandachtspunten:
Participatie is belangrijk om een ESN te laten slagen.
Codificatie is duur. Het kost erg veel geld om mensen te laten participeren in een ESN.
Voor de toekomst is het van belang een standaardevaluatie methode te hebben voor
een ESN.

HOE VERKRIJG JE HOGE PARTICIPATIE?
TRENDIMPLEMENTATIE: HOE VERKRIJG JE HOGE PARTICIPATIE?
In stap 4 zeggen we dat een hoge participatie een onderdeel van het stappenplan is. Dit is een vrij
belangrijke stap indien je je implementatie succesvol wilt maken. Hieronder een aantal manieren om
dit te bereiken:
Het gebruik van collaboratieplatform is een nieuwe vorm van communiceren in
bedrijven en vereist dus een aparte aanpak. Je kan met ESN niet starten als een
nevenactiviteit van een IT-afdeling. IT moet zich bezighouden met zijn kerntaken
waaronder het operationeel houden van de IT-systemen. De community
manager daarentegen moet het ESN levendig houden door bijvoorbeeld
regelmatig relevante content te voorzien.
Community manager
Working out loud
Dit digitaal verbinden van medewerkers door het gebruik van een Enterprise Social Network heeft niet altijd
succes gehad. Onderzoek van Gartner gaf in 2013 al aan dat 80 procent van de Enterprise Social-projecten
niet de voorziene voordelen gaat opleveren.
Bedrijven onderkennen nu dat het introduceren van sociale software alleen niet voldoende is. Ook de manier
van werken en samenwerken moet veranderen. Working Out Loud wordt door steeds meer ondernemingen
gezien als dé manier van werken en samenwerken in een snel veranderende wereld. Working Out Loud is
breder dan leren van nieuwe kennis en verwerven van vaardigheden alleen. Working Out Loud gaat ook
over het wijzigen van gedrag en attitudes, bijvoorbeeld ten aanzien van het delen van kennis (Vries , 2015).
Making an Enterprise Social Network Thrive

TRENDIMPLEMENTATIE: HOE VERKRIJG JE HOGE PARTICIPATIE?
Working out loud is een methode ontwikkeld door Bryce William en bestaat uit hoofzakelijk twee onderdelen:
Personalisatie
Bij het hoofdstuk scenarioplanning kwamen we tot acht verschillende soorten types van mensen die
voorkomen in bedrijven op vlak van gedrag voor communicatie, samenwerking en knowledge sharing. Als
bedrijf is het belangrijk om rekening te houden met deze verschillende soorten mensen.
Types zoals de Einzelgänger (resistor) en de Inconvenience One (struggler) ga je veel moeilijker kunnen
overtuigen dan types zoals de Teamplayer (disrupter) en het Mistery type, die er vlotter weg mee zullen zijn.
Voorzie voor de moeilijkere types een andere, aparte aanpak. Eventueel ook wat extra trainingen om de
nieuwe technologie te leren gebruiken zodat je toch iedereen mee kan nemen in het ESN verhaal.
De medewerker laat via micro-blogging op een collaboratieplatform weten waarmee hij bezig is.
Door dit te delen op dit netwerk kan hij door andere collega's gevonden worden en kan hij
aangesproken worden op zijn expertise.
Je manier van kennisdelen in een bedrijf verandert. Voor ESN is het belangrijk dat je zoveel mogelijk
kennis deelt, dit zal je een hoger aanzien geven in de community.
Wat kan je zoal delen op een ESN:
Interessante artikels die je gelezen hebt
Informatie delen over een nieuw project en de leden van de
community mee laten brainstormen
Algemene weetjes over je bedrijf, job rotaties etc...
"ENTERPRISE SOCAL NETWORKS ARE ABOUT PEOPLE AND DIGITAL
TECHNOLOGY: FOCUS IN THAT ORDER"

TRENDIMPLEMENTATIE: HOE VERKRIJG JE HOGE PARTICIPATIE? | EVALUATIE
Brainstorm
Het winnende idee draaide om het veranderen van de bedrijfscultuur. Bij
"feeling connected" is het belangrijk dat mensen zich eerst verbonden voelen,
om dat vervolgens over te brengen naar het online platform.
Een ander idee was "werknemer van de maand", waarbij je als bedrijf een
werknemer beloond die actief participeert op het ESN-platform. Op deze manier
moedig je de andere medewerkers aan om ook meer gebruik te maken van het
platform.
We raden bedrijven aan een gelijkaardig idee te implementeren. Of breng het
management samen rond de tafel om te brainstormen over hoe ze hun
medewerkers kunnen overtuigen van de voordelen van ESN en hen zo aan te
sporen om dit ook te gebruiken.
In stap 6 zeggen we dat ESN continu geëvalueerd moet worden, m.a.w. moet er een evaluatiesysteem zijn.
Na een paar weken dient het gebruik van het ESN geëvalueerd te worden en waar nodig neemt men actie.
Deze evaluatie moet om de zoveel tijd herhaald worden om het functioneren van het ESN continu in de gaten
te houden en bij te sturen.
Richter et al. (2013) gaven in hun onderzoek een raamwerk voor het meten van de effectiviteit van een ESN.
In dit raamwerk wordt er geëvalueerd op 3 grote gebieden, is er een periodieke evaluatie en aandacht voor
beveiliging en privacy zoals getoont wordt in onderstaande afbeelding. Dit gebeurt echter allemaal na de
implementatie en vraagt wel wat werk van mensen.
Het zou voor organisaties en management een stuk eenvoudiger zijn om een kennisdashboard te hebben
waarbij zij de kennis en activiteiten in een ESN kunnen inzien. Een vervolgonderzoek waarbij wordt gekeken
of de data die gegenereerd wordt door een ESN, op zo’n manier gepresenteerd kan worden dat het
management live kan reageren, kan grote meerwaarde bieden. Zo wordt het voor managers eenvoudiger om
snel te reageren op potentiële problemen (Hinchcliffe, 2017).
EVALUATIE
Maturity Model van Simon Terry
In hoofdstuk 3 beschreven we het Maturity Model. Door dit model te gebruiken kan er business value
gecreëerd worden. Wanneer aan medewerkers aangetoond kan worden dat door gebruik te maken van
dergelijke netwerken er een meerwaarde is, zal de adoptie van sociale netwerken veel vlotter verlopen.

TRENDIMPLEMENTATIE: SUCCESVERHAAL
SUCCESVERHAAL
Engie is een bedrijf met meer dan 150000 werknemers wereldwijd verspreid.
In 2014 heeft de nieuwe CEO van Engie International beslist dat de kennis binnen het bedrijf veel te verspreid zat en
het warm water door de verschillende entiteiten steeds opnieuw moest worden uitgevonden. Wie de juiste personen
binnen het bedrijf niet kende kon bijna nergens terecht met zijn vragen.
Ze zijn de markt gaan verkennen en hebben gekozen voor Microsoft O365, waarin het Yammer collaboratie platform
zat. De keuze was gebaseerd op de integratie met de andere producten van O365. Maar in eerste instantie werd de
focus gelegd op Yammer als enterprise social netwerk.
In 2016 heeft de CEO van ENGIE een KM Charter opgesteld voor het personeel waarin zij de plannen uit de doeken
heeft gedaan om te komen tot betere samenwerking, wat de bedoeling was van Yammer en wat er van de werknemers
en managers verwachtt werd.
Omdat het sterke signaal van de CEO zelf kwam, was
de rollout iets ‘makkelijker’ dan wanneer er van bottom-
up moest gestart worden. Hier was, zoals in veel
bedrijven heel wat terughoudendheid over het gebruik
van Yammer want Engie is historisch gezien een
bedrijf met grote hiërarchische structuur, control and
command en veel regeltjes.Bij vele leidinggevenden
zat de ‘schrik’ erin dat er controleverlies zou zijn
wanneer iedereen die interne sociale media zou
gebruikten of dat het personeel te veel op Yammer zou
zitten en zijn kerntaken niet zou doen.
Vanuit de directie is er veel awareness en
aanmoediging gekomen om informatie te delen op
Yammer. En het bleef niet alleen bij aanmoedigingen,
er moet ook gerapporteerd worden over de successen
of het gebrek er aan. Bij het laatste wordt er dan
gekeken naar wat er fout loopt en wordt er vervolgens
bijgestuurd.
Om het geheel te sturen is er van bij de start van
Yammer een nieuwe centrale cel opgericht namelijk.
het ‘knowledge management team’. Deze cel
detecteert ook de noden van de klant en helpt met het
adviseren over hoe de nieuwe tools ingezet kunnen
worden, beter samen te werken en te innoveren.
Van de 150000 werknemers zijn er een 66000 met een
Yammer account en ongeveer een derde doet er iets
mee. Engie heeft nu een tool aangekocht om beter
rapportering van Yammer te verkrijgen.
Ter vergelijking: bij Facebook is het ongeveer een
10-90 verhaal: 10% post iets, 90% kijkt en volgt.
De 90% worden in de litiratuur ook wel de "lurkers"
genoemd.
Engie gebruikt als jaren ESN in hun officiële communicatie
Hoe hebben zij dit aangepakt?

Trendrapport ESN

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Ähnlich wie Trendrapport ESN

Ähnlich wie Trendrapport ESN (20)

Trendrapport ESN