2. Η φράουλα (Fragaria vesca) η χαμαικέρασος,(κεράσι του εδάφους)της οι
των ροδωδών,είναι ποώδες,ιθαγενές φυτό της Β.και Ν.Αμερικής.Οι σημ
καλλιεργούμενες ποικιλίες αποτελούν το αποτέλεσμα της εξέλιξης
της¨αρχέγονης"φράουλας στην Ευρώπη την τελευταία πεντηκονταετία
Ετυμολογικά η λέξη φράουλα προκύπτει απο την Ιταλική λέξη "fragola
το ελληνικό "φράγουλα".
Αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό η φράουλα ανήκει στην οικογένεια
των Ροδοειδών (Rosaceae) με 15 περίπου είδη ιθαγενή των βόρειων
εύκρατων περιοχών. Κατά πάσα πιθανότητα η καταγωγή της είναι
από τη Χιλή.
3. Πρώτοι οι Ρωμαίοι την ανακάλυψαν, καλλιεργήθηκε
πρώτη φορά το Μεσαίωνα, στις Άλπεις και διαδόθηκε
έπειτα στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στη Γηραιά ήπειρο, οι
πρώτες καλλιέργειες άγριας φράουλας άρχισαν το
Μεσαίωνα στη Ρώμη και η μόνη γνωστή ποικιλία την
περίοδο αυτή προερχόταν από τις Άλπεις. Σημαντικές
αλλαγές στην καλλιέργειά της παρατηρήθηκαν όταν στην
Ευρώπη ήρθαν οι πολύ μεγαλύτερες αμερικανικές
φράουλες και στη συνέχεια οι ποικιλίες από τη Χιλή, που
οι συνεχείς διασταυρώσεις τους οδήγησαν περίπου στις
τωρινές φράουλες. Στις μέρες μας, τη μεγαλύτερη
παραγωγή φράουλας στον κόσμο έχουν οι ΗΠΑ, ενώ στη
χώρα μας ιδιαίτερα δημοφιλής είναι η ευρωπαϊκή
φράουλα, που τη βρίσκουμε και αυτοφυή σε διάφορες
περιοχές.
4. Η φράουλα είναι πολυετές, δικότυλο,έρπον κυρίως αλλά και
αναρριχώμενο ποώδες φυτό με τριχωτά σύνθετα φύλλα που
αποτελούνται από 3 φυλλάρια που τα περιθώρια τους είναι
πριονωτά. Τα άνθη της είναι λευκά, μονογενή ή και ερμαφρόδιτα
και φύονται σε μικρές ταξιανθίες που ξεκινούν από τις μασχάλες
των φύλλων. Όσο ο χρόνος περνάει οι ρίζες του φυτού γίνονται
ξυλώδεις και αναπτύσσονται παραφυάδες που ριζώνουν
αναπτύσσοντας νέα φυτά. Ο καρπός της φράουλας είναι σύνθετος
και αποτελείται από μια ανθοδόχη που έχει στην επιφάνεια της
πολλά μικρά σπόρια.Γενικά, είναι φυτό των ψυχρών περιοχών,
απαντάται όμως σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη της γης,
διότι διαθέτει πολύ μεγάλη γενετική ποικιλομορφία που της
επιτρέπει να εγκλιματίζεται σε ποικίλα περιβάλλοντα,ανήκει
στην τάξη "ροδώδη"και την οικογένεια "ροδίδες.
5. Το φυτό του πάθους
Ανήκει στην οικογένεια Rosaceae, στο γένος Fragaria,
και είναι φυτό μικρό - συνήθως έρπον και πολυετές, αν
και η εντατική καλλιέργεια το έχει πια μετατρέψει σε
μονοετές. Υπάρχει άγρια και ήμερη, με τον καρπό της
πρώτης να είναι πιο μικρός, αρωματικός και γλυκός. Η
φραουλιά ανθίζει από το Μάιο ως τον Ιούλιο και οι
καρποί της ωριμάζουν το καλοκαίρι. Ωστόσο, υπάρχουν
ποικιλίες που δίνουν καρπούς όλο το χρόνο. Το φυτό
αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες και προσαρμόζεται
σε όλα τα είδη χώματος. Όμως, μια απότομη αλλαγή της
θερμοκρασίας, ένας παγετός, οι πολλές βροχές και η
ξηρασία μπορεί να το βλάψουν, ενώ είναι ευαίσθητο
στους ρύπους.
6. Η φράουλα στην Ελλάδα
Η φράουλα στην Ελλάδα καλλιεργείται από πολύ παλαιά ως υπαίθρια πολυετής
καλλιέργεια, ενώ τα τελευταία χρόνια ως μονοετής ή διετής καλλιέργεια. Μεγάλε
εκτάσεις φράουλας καλλιεργούνται στην Μακεδονία ( Ν. Πιερίας, Ημαθίας,
Φλώρινας), στην Δυτική και Στερεά Ελλάδα (Ν. Άρτας, Πρέβεζας, Μεσσολογγίου
Αμφίσσης ) , Πελοπόννησο (Ν. Πάτρας, Μεσσηνίας και Λακωνίας ), καθώς και σε
άλλα μέρη. Η συνολική έκταση κυμαίνεται περί τις 7.000 στρέμματα.Αρκετά από
αυτά καλύπτονται ( τούνελ ή θερμοκήπια ) για παραγωγή πρώιμων ή εκτός
εποχής καρπών. Η συνολική παραγωγή ανά έτος κυμαίνεται περί τους 15.000
τόνους. Η Ελλάδα είναι ελλειπής σε φράουλες, κάποιες ποσότητες εισάγονται απο
την Ισπανία και άλλες χώρες.
Το κύριο πρόβλημα επέκτασης της φράουλας είναι το υψηλό κόστος εγκατάσταση
της φυτείας και της συγκομιδής των καρπών. Επίσης, η μεγάλη ευπάθεια των
καρπών στις μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις και στις ασθένειες αποτελούν
περιοριστικό παράγοντα επέκτασεις της καλλιέργειας.
7. Οφέλη για την υγεία
Πολλαπλά είναι τα οφέλη για την υγεία, καταναλώνοντας φράουλες,
ιδιαίτερα την εποχή αυτή που υπάρχουν άφθονες. Η σύστασή της έχει
ευεργετικές επιπτώσεις σε όσους πάσχουν απο ρευματισμούς και χολή,
(κυρίως λόγω των βιταμινών), σε όσους έχουν δυσκοιλιότητα, (κυρίως λόγω
των φυτικών ινών), και σε όσους έχουν αναιμία και υπέρταση. Δρα επίσης
καθαρτικά, διουρητικά, μαλακτικά ενώ βοηθά σημαντικά στις αποβολή
τοξινών του οργανισμού, ενισχύοντας τα αντιοξειδωτικά στοιχεία. Διαθέτει
όμως και καλλυντική δράση. Είναι παρατηρημένο ότι n μάσκα με φράουλα
τονώνει τnv επιδερμίδα και τnv κάνει απαλή, όμορφn και σφριγηλή. Είναι
ιδιαίτερα θρεπτική, καθώς έχει άφθονη βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, βιταμίνη Α
(καροτίνη), ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, ιώδιο, μαγνήσιο, σελήνιο, τανίνες, και
αρκετές φυτικές ίνες. Θερμιδικά αποδίδει 46 kcal ανά 100 gr. Δυστυχώς είναι
ιδιαίτερα ευάλωτη σε ρυπαντικές ουσίες, λιπάσματα και φυτοφάρμακα.
8. Μια ενδιαφέρουσα μελέτη έδειξε ότι η μείξη φράουλας με
αλκοόλ, σε μορφή κοκτέιλ, ενίσχυε κατά 30% τις
αντιοξειδωτικές ιδιότητές της, οι οποίες καταπολεμούν τις
ελεύθερες ρίζες που προκαλούν γήρανση στον οργανισμό και
πολλές ασθένειες, (J. Sc. Food Agriculture, 2005).
Επίσης, λόγω της Βιταμίνης C και του Καλίου που περιέχονται
σε μεγάλες ποσότητες, οι φράουλες προσδίδουν επιπλέον οφέλη
για την προστασία από τη σιωπηρή νόσο της οστεοπόρωσης, ενώ
παρέχουν προστασία κατά της στεφανιαίας νόσου, πρόληψη
κατά του καρκίνου, (J Agric Food Chem. 2006), των
καρδιαγγειακών παθήσεων, (Pathophysiol Haemost Thromb.
2006), της αρθρίτιδας, και είναι ευεργετικές για την ισορροπία
των υγρών του σώματος και της αρτηριακής πίεσης.
9. O καρπός, τα φύλλα και οι ρίζες της φράουλας
χρησιμοποιούνται ως φάρμακο εδώ και αιώνες. Μάλιστα,
χρησίμευαν στην παρασκευή φαρμάκων για τη διάρροια,
χωνευτικών, λοσιόν για το δέρμα, επιθεμάτων για τα
εγκαύματα, ενώ ο χυμός της χρησιμοποιούνταν στη λεύκανση
των δοντιών. Της έχουν αποδοθεί αντιοξειδωτικές,
αντικαρκινικές, αντιφλεγμονώδεις και καρδιοτονωτικές
ιδιότητες, χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητά της σε φαινόλες
(με κυρίαρχες τις ανθοκυανίνες, που της δίνουν το κόκκινο
χρώμα) και βιταμίνες Α και C, ενώ περιέχει λουτεΐνη και
ζεαξανθίνη, ουσίες γνωστές για την ευεργετική τους δράση
στην όραση.
Αντιλαμβανόμαστε επομένως ότι η φύση δια μέσου των
τροφίμων της, δεν μας προσφέρει μόνο τα θρεπτικά
συστατικά που απαιτούνται για την επιβίωση μας αλλά μας
δίνει απλόχερα πολύτιμες δραστικές ουσίες που θωρακίζουν
την υγεία μας.
10. Προτεινόμενος τρόπος αγοράς και συντήρησης:
Αγοράζετε όσες έχουν μικρό έως φυσιολογικό μέγεθος, και μόνο όσες θα
καταναλώσετε άμεσα. Να δείχνουν οπωσδήποτε καθαρές, συμπαγείς, λαμπερές,
με ευδιάκριτες μικρές τριχίτσες στην επιφάνειά τους. Δείγμα φρεσκάδας είναι και
τα πράσινα, καλοδιατηρημένα φυλλαράκια στην κορυφή του φρούτου.
Απαραίτητο, όμως το προσεκτικό πλύσιμο τους με άφθονο νερό, μαζί με τα
κοτσανάκια.
Όσον αφορά την συντήρησή τους, ώριμες δεν διατηρούνται περισσότερο από 2
ημέρες, ενώ η πλήρης κατάψυξη πρέπει να αποφεύγεται.
Οι φράουλες πρέπει να αποθηκεύονται στο ψυγείο σε πλαστικό σκεύος με
τρυπημένο κάλυμα για να επιτρέπεται η διέλευση του κρύου αέρα. Χρειάζεται να
πλένονται καλά πριν καταναλωθούν διότι η τραχειά επιφάνεια τους ευνοεί τη
συσσώρευση σκόνης και λιπασμάτων.
Για να μη χάσουν το άρωμα και το χρώμα τους, είναι προτιμότερο να τις βάζετε
σε σουρωτήρι και να τις πλένετε με άφθονο νερό μαζί με τα κοτσανάκια τους,
χωρίς να τις αφήνετε να μουλιάσουν.
Ο καιρός της φράουλας είναι απο τον Απρίλιο ως τον Ιούλιο,αλλά ειδικά ο Μάιος
είναι ο μήνας της.
11. Προτεινόμενος τρόπος αγοράς και συντήρησης:
Αγοράζετε όσες έχουν μικρό έως φυσιολογικό μέγεθος,
και μόνο όσες θα καταναλώσετε άμεσα. Να δείχνουν
οπωσδήποτε καθαρές, συμπαγείς, λαμπερές, με
ευδιάκριτες μικρές τριχίτσες στην επιφάνειά τους.
Δείγμα φρεσκάδας είναι και τα πράσινα,
καλοδιατηρημένα φυλλαράκια στην κορυφή του
φρούτου. Απαραίτητο, όμως το προσεκτικό πλύσιμο
τους με άφθονο νερό, μαζί με τα κοτσανάκια.
Όσον αφορά την συντήρησή τους, ώριμες δεν διατηρούνται
περισσότερο από 2 ημέρες, ενώ η πλήρης κατάψυξη πρέπει να
αποφεύγεται.
Οι φράουλες πρέπει να αποθηκεύονται στο ψυγείο σε πλαστικό
σκεύος με τρυπημένο κάλυμα για να επιτρέπεται η διέλευση του
κρύου αέρα. Χρειάζεται να πλένονται καλά πριν καταναλωθούν διότι
η τραχειά επιφάνεια τους ευνοεί τη συσσώρευση σκόνης και
λιπασμάτων.
Για να μη χάσουν το άρωμα και το χρώμα τους, είναι προτιμότερο να
τις βάζετε σε σουρωτήρι και να τις πλένετε με άφθονο νερό μαζί με τα
κοτσανάκια τους, χωρίς να τις αφήνετε να μουλιάσουν.
Ο καιρός της φράουλας είναι απο τον Απρίλιο ως τον Ιούλιο,αλλά
ειδικά ο Μάιος είναι ο μήνας της