2. En waar staat u?
“passieve”
voorstanders
“passieve”
tegenstanders
“gepassioneerde” “gepassioneerde”
voorstanders
tegenstanders
3. Risicoperceptie: so what!?
• Risicoperceptie in de tijd: bodemverontreiniging
• Factoren van risicoperceptie
• De ondergrond en risicoperceptie
• Een handelingsperspectief voor schaliegas?
• Vragen en discussie
4. Lekkerkerk 1980
• Grootste gifschandaal in
Nederland
• Snel “fout” nieuws:
• Benzeen metingen zijn foutief
• Niet terug te draaien
• Bewust pers zoeken
burgemeester Lekkerkerk
• Breekijzer wetten en beleid
• Kosten 160 miljoen gulden
• Rechtstreekse medische
gevolg nooit aangetoond
5. Primaire reacties op Lekkerkerk
• Daadkracht van bestuur: ABC-criteria
• Beperkt wetenschappelijke achtergrond
• Alleen schoon was schoon genoeg
• Quick-scan: kosten lijken beheersbaar (bedrag noemen?)
• Strenge beschikkingen afgegeven door de overheid
• Kosten werden steeds hoger
• Historische verontreinigingen (kosten overheid)
• Ook op operationele sites
• Giframp Lekkerkerk def - YouTube
6. Zoeken naar breder perspectief
• Herbezinning door partijen
• Aanvullende wetenschappelijke onderbouwing
• Kosten besparen door risico-gestuurd handelen
• Slechts voorzichtig bijstellen van saneringsperspectief
• Angst voor claims bij overheid
• Rol van publieke opinie
• Natuurlijke beheersing (natural attenuation)
• Laat de natuur het werk doen
• Geen dure ingreep
• Wel monitoren
7. Bodemverontreiniging anno 2013
• Aanpak risicogestuurd
• In breder kader geplaatst: kosteneffectiviteit
• Leeft nauwelijks meer in de publieke belangstelling
• Echter, individueel nog steeds een bron van zorg
8. Factoren die de perceptie bepalen
• Ernst
• Vrijwilligheid
• Beheersbaarheid van het risico
• Voordelen voor de directe omgeving
• Aandacht in de media
• Openheid van de autoriteiten
• Vertrouwen van de burgers
10. Andere initiatieven in de ondergrond
Grote discussie
• CO2-opslag
• Aardgasopslag
• Nieuwe gaswinningen
• Metrolijn Amsterdam
• Opslag radioactief afval
Beperkte discussie:
• Warmte/koude-opslag
• Ondergrondse opslag oliegas zoutcavernes
11. Handelingsperspect voor Schaliegas:
algemeen
1. Richt je ook op de niet gepassioneerde voor- en
tegenstanders
2. Bagatelliseer de tegenstanders niet
3. Verbreed de context van de vraagstelling
12. Handelingsperspectief schaliegas: factoren
van risicoperceptie
7 factoren voor risicoperceptie
• Ernst: neem de tijd en kijk naar lokale kwetsbaarheid
• Vrijwilligheid: niet beïnvloedbaar
• Beheersbaarheid: betrek mensen bij scenario’s en
objectiveer
• Voordelen: bied compensatie
• Aandacht media: beperkt beïnvloedbaar
• Openheid: wees eerlijk over je onzekerheden
• Vertrouwen: wees niet stellig in een te vroeg
stadium
13. Discussie – aftasten voor- en tegenstanders
• De zwijgende meerderheid is zo ondoorgrondelijk: wist
ik maar wat er in ze omgaat.
• In die nuance zal de discussie verzanden.
• Alleen met passie haal ik de media, dat we daarmee
aan de meerderheid voorbijgaan is dan maar zo.
14. Discussie – zoek naar het brede perspectief
• De voordelen van het winnen van schaliegas zijn zo
groot dat we de risico’s maar voor lief moeten nemen.
• Als we nu niet handelen gaat straks de kachel uit.
• Een proefboring is toch heel iets anders dan het
besluit schaliegas te gaan winnen.