Munduko klimak

1. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
SARRERA
ATMOSFERA
EGURALDIA ETA KLIMA
LURRAREN HIGIDURAK

2. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Atmosferaren egitura
Atmosferako bigarren
geruza.
Bertan ozonoren
presentzia handia da
Atmosferako lehe geruza,
lur-azalarekin kontaktuan
dagoena.
Fenomeno atmosferikoak
bertan garatzen dira

3. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
EGURALDIA
ETA
KLIMA
EGURALDIA:
Une jakin batean eta toki jakin
batean atmosferaren egoera
KLIMA
Toki jakin batean eta epe luzean
atmosferaren egoera

4. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Lurraren higidurak: Udako solstizioa
Eguzkia eta Lurra
ekainean
Ekainean, eguzki-izpiak
perpendikularki heltzen
dira Kantzer tropikora.
Horren ondorioz, uda da
Ipar hemisferioan, nahiz
eta Lurra Eguzkitik
urrunago egon.

5. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Lurraren higidurak: Neguko solstizioa
Eguzkia eta Lurra
abenduan.
Abenduan, eguzki-izpiak
perpendikularki heltzen
dira Kaprikornio tropikora.
Horrenbestez, uda da
Hego hemisferioan.

6. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
KLIMA
Tenperaturak
Prezipitazioak

7. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Tenperatura
1. Aireak izaten duen bero
kantitatea gradutan
adierazita
2. Tenperaturak
termometroz neurtzen
dira
3. FaktoreaK
1. Latitudea
2. Kontinentaltasuna
3. Altuera

8. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Eguzki-izpien inklinazioa
Eguzki-izpiak, leku
batean
perpendikularki
jotzen badute, leku
txiki batean bakarrik
zabaltzen dira, eta
ondorioz, leku
horretan eguzkiak
indar handia dauka
eta gehiago
berotzen du (zona
beroa). Eguzki-izpiek
inklinatuta
jotzen badute,
eguzki-energia
gehiago zabaltzen
da, eta ondorioz,
indarra galtzen dute.

9. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Lurreko klima-zonak

10. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Munduko ekaineko eta abenduko tenperaturen mapa

11. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Beste faktoreak
Altuera
Itsasoarekiko distantzia
(Kontinentaltasuna)

12. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
PREZIPITAZIOAK

13. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Munduan izaten diren prezipitazioen banaketa-mapa

14. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Erliebeak eragindako prezipitazioak
Leku menditsuetan egiten duen euria da.

15. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
euri konbektiboak

16. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Fronteak

17. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA

18. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Munduko klimen mapa

19. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Landarediaren munduko mapa

20. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klima ekuatorialaren klimagrama
Ezaugarriak:
BBT>22º
HT=0-3º
Tenperaturak:
Altuak eta erregularrak
Eguzkiaren izpien perpendikulartasuna
Pmm
Altuak eta erregularrak
Pmm>1500mm
TAKAren eragina
Urtaro bakarra (Beroa eta hezea)
Landaretza: Ohiana

21. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Oihanen banaketa-mapa

22. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Oihana

23. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Amazoniako oihana

24. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klima tropikalaren klimagrama
Ezaugarriak:
BBT>22º
HT>3º
Tenperaturak
Altuak urtean zehar
Eguzkiaren izpien perpendikulartasuna
Pmm
Altuak (Pmm>1500mm)
Urtaro lehorra neguan
TAKAren eragina
Bi urtaro: Lehorra eta hezea
Landaretza: Sabana

25. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Sabanen banaketa-mapa

26. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Sabana

27. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Sabana

28. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Basamortuetako klimaren
klimagrama
Ezaugarriak:
BBT>22º (Orokorrean)
HT>5º
Tenperaturak:
Altuak urtean zehar (Orokorrean)
Egunaren eta gauaren arteko diferentzia
handia
Pmm
Oso urriak (Pmm<300mm)
Antizikloien eragina
Urtaro bakarra (Lehorra eta beroa)

29. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Basamortuen banaketa-mapa

30. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Basamortuetako paisaiak

31. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Paisaia epelak
1. Koniferoen basoa. 2. Urtegia. 3. Errepidea. 4. Tunela. 5. Herri bat mendiaren magalean. 6.
Nekazaritza-industria. 7. Zelai zabalak. 8. Baso bakana eta hosto erororkorrekoa. 9.
Zerrategia. 10. Zelai itxiak. 11. Hiriaren kanpoaldean dagoen industria. 12. Hirigunea. 13.
Higadura. 14. Baso mediterraneoa. 15. Turismoa. 16. Mahastia. 17. Olibadia.

32. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klima mediterraneoaren klimagrama
BBT>15º (Orokorrean)
HT<15º
Tenperaturak:
Udan > 22º
Negurik ez > 5º
Pmm
Urriak= 300-800mm
Udako lehortea
Landaretza:
Baso mediterranearra eta garriga
Nekazaritza:
1. Hirukote mediterranearra
1. Garia
2. Mahatsa
3. Olibondoak
2. Baratzak

33. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klima mediterraneoaren banaketa-mapa

34. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klima kontinentalaren klimagrama
BBT= 5-15º
HT >15º
Tenperaturak:
Negurik bai (< 6º)
Udarik ez (<22º)
Pmm
Urtaro lehorrik ez
Maximoak udan
Pmm>500mm
Landaretza:
Taiga eta belardiak
Abeltzantza

35. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klima kontinentalaren banaketa-mapa

36. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klima ozeanikoaren klimagrama
BBT= 5-15º
HT< 15º
Tenperaturak:
Epelak urtean zehar
Negurik ez (> 5º)
Unadirk ez (< 22º)
Pmm
Erregularrak
Pmm > 800mm
Landaretza
Hosto erorkorreko basoa
(Hariztiak, pagadiak, lizardiak…)
Belardi eta larreak

37. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klima ozeanikoaren banaketa-mapa

38. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klima txinatarraren klimagrama
BBT=15-22º
HT=15-25º
Tenperaturak:
Udarik bai (> 22º)
Negurik bai (5-10º)
Pmm
Ugariak (>800mm)
Maximoa udan oso markatua
Urtaro lehorrik ez
Landaretza
Baso mistoa

39. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA

40. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klima Hotzak
Polar Ozeanikoa
Polar kontinentala

41. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Polar ozeanikoa
BBT < 6º
HT > 20º
Tenperaturak oso baxuak urtean
zeharbaina lau hilabetetan gutxienez
0tik gorakoak
Pmm erregularrak
Ez dago hilabete idorrik
Landaretza: Tundra

42. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Polar Kontinentala
BBT < 0
HT > 20º
Tenperaturak oso hotzak, hilabete
guztiak 0 azpikoak direlarik.
Pmm oso urriak
Landaretza: Ez dago. Izotz
iraunkorrak

43. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA

44. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Goi-mendiko klimaren
klimagrama

45. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Goi-mendiak

46. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Goi-mendiko klima duen paisaia
1. Laiotza. 2. Egutera. 3. Horma malkartsuak. 4. Glaziarra. 5. Harritzak. 6. Koniferoen
basoa. 7. Hosto erorkorreko basoa. 8. Belardia. 9. Soroak. 10. Abere-ustiategia. 11.
Zerrategia. 12. Eski-estazioa. 13. Urtegia. 14. Zentral hidroelektrikoa.

47. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Zona beroko eta zona epeleko mendi banaren landaredi-kliseriea

48. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA

49. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Klimagrama (2)
• Kakuluak:
– Tenperaturak:
• BBT= t1+t2+...t12/12
• HT: Hilabete berotsuena-hilabete hotzena
• Uda: Bai/Ez (Hilabete beroena>22º)
• Negua: Bai/Ez (Hilabete hotzena<6º)
– Prezipitazioak:
• Pmm=Pmm1+Pmm2+...Pmm12
• Hilabete lehorra:Bai baldin eta P<2T
• Maximoa (Urtaroa)
• Minimoa: (Urtaroa)

50. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Komentarioa
1. pausoa: Zonalde klimatikoa
Zer hartu behar dugu kontutan? BBT
• Baldin eta BBT>22º orduan klima beroa da
• BBT>6º eta <22º Klima epela
• BBT<6º Klima hotza
2. pausoa:
Behin jakinda zer zonaldekoa den, zerrendatu behar ditugu zonalde
bakoitzeko barietateak:
• Beroa: Ekuatoriala, Tropikala, Basamortua
• Epela: Mediterranearra, Txinatarra, Kontinentala eta Ozeaniarra
• Hotza: Polarra, Menditarra (Basamortu hotza)

51. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
3.pausoa: Klima identifikatu
• Beroa:
– Ekuatoriala: Ez du urtaro lehorrik
– Tropikala: Neguko lehortea
– Basamortu: Ia hilabete guztiak lehorrak
• Epela
– Mediterranearra: Udako lehortea
– Ozeaniarra:
• Hezea (pmm>800mm)
• HT txikia (HT<15º)
• Urtaro lehorrik ez (bi hilabete baino gehiago)
– Kontinentala
• Pmm>500mm
• HT>15º
• Benetako negua
– Txinatarra
• Hezea (Pmm>800mm)
• HT 10-15º artean
• Udako maximoa
• Hotza
– Polarra
• Hezea ala lehorra

52. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA
Komentario (III)
Bukaera
• Indentifikaturiko klimaren deskribapena
• Paisajea (Klima mota horri dagokion paisajea)

53. GEOGRAFIA ETA HISTORIA - DBH 1
4. GAIA