boyun muayenesi ve ilişkili anatomik yapılar

1. BOYUN MUAYENESİ
DR.FETHİ İSNAÇ
İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİV.
ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA
HASTANESİ

2. • SUNUM İÇERİĞİ
• CERVİCAL BÖLGE ANOTOMİSİ
ÖYKÜ
• İNSPEKSİYON
• PALPASYON
• BOYNUN FONKSİYONEL HAREKETLERİ
• MUAYENELER
• ÖZEL DURUMLAR

3. CERVİCAL BÖLGE ANATOMİSİ
OMURGA
26 KEMİK(33 VERTEBRA)
HAREKETLİ VERTEBRA 24
İNTERVERTEBRAL DİSK SAYISI 23
C1-C2 VERTEBRA ARASINDA DİSK YOK

4. • Omur ve disklerin boyutları yukarıdan aşağıya
doğru artar.
• Yetişkin bir erkekte yaklaşık 71cm. olan
omurga boyu, yetişkin kadında 61cm’dir.
• Bu uzunluğun ¼’ü diskler, ¾’ü omurlar
tarafından oluşturulur

6. SERVİCAL VERTEBRALAR
• 7 TANE SERVİCAL VERTEBRA
• 8 TANE SPİNAL SİNİR(C1-C8)
• C8 SPİNAL SİNİR(C7-T1)
• C1-C2 ARASINDA DİSK YOK
• EN KARAKTERİSİTİK ÖZELLİKLERİ FORAMEN
TRANSVERSARİUM(A.V VERTEBRALİS)
• PROCESSUS SPİNOSUS ÇATTALI

7. ÖZELLİKLİ VERTEBRALAR
• ATLAS: C1
• CORPUS VE PROCESSUS SPİNOSUS U YOKTUR
• AXİS :C2
• DENS AXİS
• VERTEBRA PROMİNİENS;C7
• PROCESSUS SPİNOSUS EN UZUN VE ÇATALSIZ
• A.V VERTEBRALİS FORAMENDEN GEÇMEZ
• SERVİCAL KOSTA (CERVİCAL KOSTA SENDROMU)

14. BAŞ BOYUN LİGAMENT VE EKLEMLERİ
• ARTİCULATİO ATLANTOOCCİPİTALİS
• ELLİPSOİD TİP EKLEMDİR
• EKLEMİN ESAS HAREKETİ BAŞA FLEKSİYON VE
EKSTENSİYON ‘’EVET’’
• MEMBRANA ATLANTOOCCİPİTALİS ANTERİOR
• MEMBRANA ATLANTOOCCİPİTALİS POSTERİOR

15. A
R
T
İ
C
U
L
A
T
T
İ
O
A
T
L
A
N
T
O
O
C
C
İ
P
İ
T
A
L
İ
S

16. BAŞ BOYUN LİGAMENT VE EKLEMLERİ
• ARTİCULATİO ATLANTOAXİALİS
• ÜÇ EKLEMDEN OLUŞUR
• MEDİANA ;TROKOİD (BAŞ ROTASYON HAREKETLERİ)(HAYIR)
• LATERALİS; PLANA TİPİ (OLANLAR DA LATERAL FLEKSİYON)
• LİG.ALARİA BAŞIN ROTASYON HAREKETLERİNİ KONTROL EDER
• LİG.TRANSVERSUM ATLANTİS;DENS AXİS İ POZİSYONUNDA
TUTAN LİGAMENTTİR
• MEBRANA TECTORİA : ÖNCEKİ LİGAMENTLERİ
ÖRTER.VERTEBRA GÖVDELERİN ARKA YÜZÜNÜ ÖRTEN
LİG.LONGİTUDİNALE POSTERİUS İLE DEVAM EDER.

18. BAŞ BOYUN LİGAMENT VE EKLEMLERİ

19. BOYUN LİGAMENTLERİ
• Dens axis’le medulla spina-lis atlanto-axialis
mediana posterior) bulunur. Kazalarda başın
arasında lig. transversum atlantis (art.
hiperekstansiyonuyla yırtılabilir (whiplash)
ve medulla oblangata’nın alt kısmı ve komşu
medulla spinalis bölümü hasar görebilir.

20. whiplash

21. BOYUN EKLEMLERİ VE LİGAMENTLAR
• ARTİCULATİONES ZYGAPOPYSİALES
• Komşu vertebraların processus articularis superior ve
inferiorları arasında kurulu plana tipi eklemlerdir.foramen
intervertebrale ye (spinal sinirlere ) komşu olduklarından
patolojileri ağrılıdır

23. BOYUN KASLARI
BOYUN OMURLARIN ÖN KISMINDA
• Plexus cervicalis tarafından innerve edilirler.
• 1. M. longus colli: Boynu öne eğer.
• 2. M. longus capitis: Başı öne eğer.
• 3. M. rectus capitis anterior: Başı öne eğer.
• 4. M. rectus capitis lateralis: Başı yana eğer.

25. BOYUN KASLARI
• BOYUN OMURLARIN DIŞ
YANDA(PARAVERTEBRAL)
• Plexus cervicalis tarafından innerve edilirler.
• 1. M. scalenus anterior
• 2. M. scalenus medius
• 3. M. scalenus posterior

26. BOYUN KASLARI
• Genellikle skalen kaslar birlikte çalışırlar. Boyna
fleksiyon yaptırırlar.
• İnspirasyona yardımcı olurlar.
• M. scalenus anterior’un ön yüzünde fasyasının
içinde n. phrenicus seyreder. M. scalenus
anterior ile medius arasına interskalen aralık
denir, arteria subcalavia ve plexus brachialis
geçer (sıkışırlarsa torasik çıkış sendromu)
• ,

28. BOYUN KASLARI
• M .sternocleidomastoideus: Sternum ve
klavikuladan başlar temporal kemiğin mastoid
parçasında sonlanır. N. accessorius ve ll-lll.
servikal spinal sinirler tarafından innerve edilir.
• Tek taraflı kasıldığında baş ve boyuna
ekstansiyon yaptırır. Çene ucunu ve yüzü yukarı
ve karşı tarafa çevirecek şekilde başa rotasyon
yaptırır
• İki taraflı kasıldığında başı arkaya eğer
(ekstansiyon). Boynu ve yüzü öne çeker

30. BAŞ BOYUN
• YÜZEYEL ENSE KASLARI

32. Baş Boyun kasları
• DERİN ENSE KASLARI
• Sinirleri: N. suboccipitalis (C1’spinal sinirin arka
dalı) ve n. occipitalis majör (C2’nin arka dalı)
• 1. M. rectus capitis posterior majör
• 2. M. rectus capitis posterior minör
• 3. M. obliquus capitis inferior
• 4. M. obliquus capitis superior
• Görevleri: Başı arkaya eğerler. M. obliquus
capitis inferior başı ve yüzü kasıldığı tarafa
çevirir.

34. BAŞ BOYUN SIRT KASLARI
DERİN SIRT KASLARI.
Tümü kendi seviyelerinde bulunan spinal
sinirlerin r. dorsalis’lerinden innerve edilirler.
- M. splenius capitis et cervicis
Mm. erector spinae: Üc kolondan oluşur:
1. M. iliocostalis 2. M. longissimus 3. M. spinalis
Mm. transversospinales: - M. semispinalis -
Mm. multifidi - Mm. rotatores

35. DERİN SIRT KASLARI

36. MEDULLA SPİNALİS
• Atlas’ın üst kenarı hizasında başlar ve L1- L2 arası discus
seviyesinde Conus medullaris adını alarak sonlanır.
• Filum terminale: Conus medullaris ucundan uzanan içi boş
piamater yapraklarının birleşmesiyle oluşan ipliksi yapı
• Ligamentum coccygeum: Filum terminale’nin dura mater
dışı uzantısıdır
• Intumescentia cervicalis: C3 - T2 arası şişkinlik (plexus
brachialis nedeniyle)
• Intumescentia lumbalis: T9 — conus medullaris arası
şişkinlik (plexus lumbosacralis)
• Cauda equina: Filum terminale etrafında spinal sinirlerin
köklerinin oluşturduğu at kuyruğu görüntüsündeki yapı

38. • ilk spinal sinir foramen magnum ile atlas (C1)
arasından çıkar (C1. spinal sinir) bu nedenle
servikal bölgeden 8 çift spinal sinir çıkar.
• Spinal sinir sayısı vertebra sayısından 1 fazladır
• C8 c7 vertebra altından çıkar
• Bundan sonraki spinal sinirler aynı sayılı
vertebra altından çıkar

39. PLEXUS CERVİCALİS C1 C4V
• ilk 4 servikal spinal sinirin ön dallarının yaptığı basit
halkalardan oluşur.
• M.scalenius medius üzerindedir.
• PUNCTUM NERVERUM(DUYUSAL)
• n. occipitalis minör
• n.auricularis magnus
• n. transversus colli
• nn. supraclaviculares
• ANSA CERVİCALİS(MOTOR)(pars superior pars inferior)
• N.PHERİNİCUS(DİYAFRAGMA)(M.scalenus anterior)

41. BAŞ BOYUN SİNİRLERİ

42. PLEXUS BRAKİALİS
• C5 - T1 ön dalları tarafından oluşturulur.
• Önce interskalen aralıkta m. scalenus ile medius arasında;
• C5 - C6’nın ön dalı birleşerek truncus superior’u C7’nin ön
dalı truncus medius’u C8 - T1 ön dalları birleşerek truncus
inferior’u oluştururlar
• Daha sonra aksillada:
• Tüm trunkuslardan ayrılan bir grup axon aksular arterin
arkasında birleşerek fasciculus posterior’u;
• truncus superior ve medius’un öne devam eden dalları
aksular arterin lateralinde fasciculus lateralis’i
• truncus inferior’un öne devam eden lifleri ise aksular
arterin medyalinde fasciculus medialis’i oluştururlar.

43. PLEXUS BRAKİALİS

44. PLEXUS BRAKİALS

45. PLEXUS BRAKİALİS
C5: Anahtar kası bisepstir, anahtar noktası antekübital
fossanın lateralindedir, refleksi biseps refleksidir.
C6: Anahtar kası ekstansör karpi radyalis longus ve
brevistir, anahtar noktası başparmak birinci falanks
dorsal ortasındadır, refleksi brakiyoradyal refleksidir.
C7: Anahtar kası trisepstir, anahtar noktası orta parmak
birinci falanks dorsal ortasıdır, refleksi triseps
refleksidir.
C8: Anahtar kası fleksor digitorum profundustur, anahtar
noktası küçük parmak birinci falanks dorsal ortasıdır,
refleksi yoktur.
T1: Anahtar kası abduktor digiti minimidir, anahtar
noktası antekübital fossanın mediyalidir, refleksi
yoktur.

46. ÖYKÜ
• EN SIK AĞRI ŞİKAYETİ
• TRAVMA,DİSTONİ,TORTİKOLİS,ENFEKSİYON
• TÜMOR,YANSIYAN AĞRI
• SİSTEMİK HASTALIKLAR(RA, AS)
• FİBROMYALJİ,RADİKULOPATİ,WHİPLASH
• İLAÇ KULLANIMI
• MESLEK
• METABOLİK
HASTALIKLAR(PAGET,OSTEOPOROZ,GUT)

47. İNSPEKSİYON
• HASTANIN POSTÜRÜ
• YÜRÜYÜŞÜ
• YÜZ İFADESİ
• BOYUN HAREKETLERİ
• ATROFİ
• HİPERTROFİ
• CİLT DEĞİŞİKLERİ
• SKOLYOZ
• TORTİKOLİS

48. PALPASYON
• İDEAL OLANI SIRTÜSTÜ YATMASI
PARASPİNAL KASLAR
LİGAMANLAR
• TRAPEZİUS KASI
• SPİNOZ ÇIKINTILAR
• BOYUN ÖN KISMI
-Arter nabzı
- Lenf bezleri(SCM İÇ KENARI VE TRAPEZİUS ANTEROLATERAL)
- Tiroid bezi
- Trakea
-Skalen kaslar
- Diğer yapılar

49. PALPASYON
• Faset eklemleri spinoz cıkıntıların yaklaşık 2,5
cm dışında hissedilir.
• C3 seviyesin de hiyoid kemik,
• C4 ve C5’de tiroid kıkırdak, C6’da krikoid
kıkırdak eklemlerin yerini belirlemeye
yardımcı olur.

50. BOYNUN FONKSİYONEL HAREKETLERİ
• 3 .DEKATTA
• FLEXİON 0-70
• EKSTANSİYON 0-70
• LATERAL FLEKSİON 0-45
• ROTASYON 0-90
• 5.DEKKATTA HAREKET AÇIKLIĞI 10° AZALIR
• MUTLAKA AKTİF VE PASİF OLARAK
DEĞERLENDİRİLMELİDİR

51. ROTASYONLAR
• MAXİMUM FLEXİONDAKİ PASİF ROTASYONLAR
• C2 ALTI VERTEBRALAR KİLİTLENİR ATLANTOAKSİAL –ATLANTOOCCİPUTAL
EKLEMLER DEĞERLENDİRİLİR
• AĞRI YADA KISITLILIK ÜST VERTEBRA DİSFONKSİYON
GÖSTERGESİ(İNFLAMATUVAR,DEJENERATİF,İNSTABİLİTE)
• MAXİMUM EKSTENSİYONDAKİ PASİF ROTASYONLAR
• atlantooksipital eklem bölgesi kilitlenmiştir.
• omurganın alt segmentlerin de ve servikotorasik bileşke
değerlendirilir.
• Ağrı yada kısıtlılık alt vertebra disfonksiyon
göstergesi(dejeneratif)
• NÖTRAL POZİSYONDAKİ PASİF ROTASYONLAR
• Orta vertebra fonksiyonlarını gösterir

52. MUAYENELER
FORAMİNAL KOMPRESYON (SPURLİNG,JACKSO)TESTİ
• AĞRI +NÖRAL FORAMEN DARLIĞI,FASET EKLEMÜZERİNDEKİ
BASINÇ,KAS SPAZMI
• AĞRININ KOLA YAYILMASI DURUMUNDA DERMATOMUNA
BAK
• DİKKAT ;AS VE RA HASTASINDA KONTRAENDİKE
(ATLANTOOCCİPUTAL SUBLUKSASYON)

53. DİSTRAKSİYON TESTİ
- Distraksiyon testi: Bir el ile hastanın çenesi
kavranır, diğer el ile oksipital bölgeden
tutularak baş yukarı doğru çekilir. Boyun
ve/veya koldaki ağrı azalır veya ortadan
kalkarsa test pozitiftir.
-Distraksiyonla nöral foramenler genişler,
intervertebral mesafe artar, faset eklem
kapsülündeki basınç düşer.

55. OMUZ ABDUKSİYON(BAKODY) TESTİ
• Bu radikuler semptomların,özellikle C4 C5 sinir
köklerinin değerlendirilmesinde
kullanılır.hastanın kolu pasif yada aktif olarak
abduksiyona getirilir,eli ve ön kolu başın
üzerine konulur.semptomların azalması ya da
koybolması C4-5 ve C5-6 intervertebral
aralıktaki ekstradural kompresyona işaret
eder.Ağrı artarsa interskalen aralıktaki basının
artışını gösterir

56. BAKODY TESTİ

57. VALSAVA TESTİ
Valsalva testi: Hasta derin nefes alır, tutar ve
ıkınır. Boyun ve/veya kolda ağrı olursa veya
var olan ağrı artarsa test pozitiftir.
Valsalva testi ile intratekal basınç artar, ilgili
bölgede ve onunla bağlantılı alanda şikayetin
olması ve bunun hasta tarafından belirtilmesi
önemlidir.Test sonuçları subjektiftir.

58. VALSAVA MANEVRASI

59. ADSON TESTİ
Adson testi: Hasta ayakta dururken hastanın
arkasından radyal nabız palpe edilir. Hasta
başını o tarafa çevirir.Hastaya derin nefes
alması ve tutması söylenir. Daha sonra, kol
abdüksiyon, dışa rotasyon ve ekstansiyona
getirilir. Bu arada diğer el ile omuzdan aşağı
doğru bastırılır. Radyal nabız kaybolur veya
ileri derecede azalırsa test pozitiftir.
Servikal kot sendromu, skalenus antikus ve medius
kasları subklavian arteri sıkıştırarak buna neden
olabilir.

60. ADSON TESTİ

61. WHRİGT TESTİ
Hastanın kolu maximum abduksiyona getirlir.ouz
dış rotasyonda dirsek ekstansiyondadır.hasta
derin nefes tutar boyna ekstansiyon ya da
rotasyon yapar . Nabızda azalma testin pozitif
olduğunu gösterir.Bu test kostoklavicular
aralıktaki daralmayı gösterir.

62. WRİGHT TESTİ

63. HALSTEAD TESTİ
• Radyal nabız palpe edilirken,test edilen
ekstremite asağı doğru çekilir. Hasta başını
ters yne çevirir ve aynı anda ekstansiyon
yapar. Nabızda azalma yada kaybolma testin
pozitiflğini gösterir.

64. HALSTEAD TESTİ

65. ROOS TESTİ
• Hasta yakta dururken,kollarını 90 derece
abd.,omuz dış rotasyonda ve dirsekler 90
derece flex. Ve frontal düzlemin hafifçe
gersinde tutar.Bu pozisyonda ellerini 3 dk
boyunca açıp kapatır. 3 dk altında yada
iskemik ağrı,kolda güçsüzlük testin pozitifliğini
gösterir.

66. ROOS TESTİ