komunikasyon

2. TAGALOG
CEBUANO WARAY
TAUSUG
KAPAMPANGAN
ILONGGO
ILOKANO
BICOLANO

3. Biblical (Tore ng Babel) Malinaw na ipinahayag sa
bibliya na ang wika ay kaloob ng Diyos. Batay din
sa istorya ng Bibliya, matapos ang matinding
pagbaha noong panahon ni Noah, binigyan uli ng
pagkakataon ng Diyos ang mga tao na magbago.
Iisa lang ang wika noong unang panahon kaya’t
walang suliranin sa pakikipagtalastasan ang tao.
Ngunit, mayroon silang lider, si Nimrod, na naging
maramot at nais makita ang kaharian ng Diyos sa
alapaap. Naghangad din ang tao na higitan ang
kapangyarihan ng Diyos, naging mapagmataas at
nag-ambisyong maabot ang langit.

4. Hinimok ni Nimrod ang mga tao na gumawa ng
tore para maabot ang kaharian ng Diyos. Nagtayo
ng pagkataas-taas na tore ang mga tao. Nang
nalaman ito ng Diyos, nagalit Siya na naging
ganid, mapangahas at mayabang na ang mga tao.
Pinatunayan ng Diyos na higit siyang
makapangyarihan kaya sa pamamagitan ng
kaniyang kapangyarihan, ginuho niya ang tore at
nahulog ang mga tao. Ginawa ng Diyos na
magkakaiba ang wika ng bawat isa, hindi na
magkaintindihan at naghiwa-hiwalay ayon sa
wikang sinasalita. (Genesis 11:1-9)

5. Ayon kay Sapir (1961), tanging tao
lamang ang nakagagawa ng wika, at
dahil dito likas niyang naipapahayag
ang kanyang kaisipan, damdamin at
mga ninanais sa pamamagitan ng
mga sadyang isinagawang simbolona
kinokontrol nila. Ito ang kakayahang
nagpatangi sa tao sa iba pang nilikha,
at ang ikinaiba niya sa mga hayop.

6. Ang tao sa tulong ng wika ay nakabubuo ng mga
paraan upang maiangkop ang sarili sa kanyang
kapaligiran. Mahalaga sa kanya ang wika bilang di-
pangkaraniwang bahagi ng kultura.
Sa pamamagitan ng wika, nakagagawa rin siya
ng mga pamantayang magiging gabay sa
pakikitungo sa kapwa o sa isa’t isa sa institusyon o
lipunan.
Dahil sa wika naipahayag ang kaugalian,
kaisipan at damdamin ng bawat pangkat ng tao.

7. Ano ang nagtulak sa Diyos upang
pag-iba-ibahin Niya ang wika ng
sangkatauhan?
Bakit mahalaga ang wika sa tao?
Magsaliksik ng isang kuwento o alamat
tungkol sa wika. Ibahagi ito
pagkatapos ilahad ang inyong sariling
pananaw o konklusyon tungkol dito.

8. 1. Bakit kaya ginawa ng Diyos na may
iisang wika lamang ang sangkatauhan
noong unang panahon?
2.Ano kaya ang maaaring mangyari kung
hindi pinag- iba-iba ng Diyos ang wika
ng sangkatauhan?

9. ANO NGA BA ITO?

10. WIKA- nagmula sa salitang Latin na
“lengua” na ang kahulugan ay dila.
Ito’y isang masistemang gamit sa
pakikipagtalastasan na binubuo ng
mga simbolo at panuntunan.

11. Ito’y paraan ng pagpapahayag
ng damdamin at opinyon sa
pamamagitan ng mga salita
upang magkaunawaan ang mga
tao (Panganiban).

12. Henry Gleason: Ang wika ay masistemang
balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at
isinaayos sa paraang arbitraryo upang
magamit ng mga taong kabilang sa isang
kultura.
George Lakoff: Ang wika ay politika,
nagtatakda ng kapangyarihan, kumukontrol
ng kapangyarihan kung paanong magsalita
ang tao at kung paano sila maunawaan.

13. Jose Villa Panganiban: Ang wika ay paraan ng
pagpapahayag ng damdamin at opinyon sa
pamamagitan ng mga salita upang magkaunawaan
ang mga tao.
Nenita Papa: wika ang ginagamit natin upang
malayang maipahayag ang ating iniisip at nadarama.
Pamela Constantino at Monico Atienza: ang wika
ay mahalagang kasangkapan sa pag-unlad kapwa
ng indibidwal at ng bansa.

14. Ayon kay Archibal A. Hill sa kanyang
papel na What is Language? Na
binanggit sa aklat ni Alcomtiser P.
Tumangan et.al., ang wika ay
pangunahing anyo ng simbolikong
gawaing pantao. Ang mga simbolong ito
ay binubuo ng mga tunog na nililikha ng
aparato sa pagsasalita at isinasaayos sa
mga klase at patern na lumilikha sa
isang komplikado at simetrikal na
istruktura.

15. Sa depinisyon ni Gleason na binanggit sa aklat ni
Rolando A. Bernales et.al, ang wika ay masistemang
balangkas ng sinasalitang tunog. Lahat ng wika ay
nakabatay sa tunog na kung tawagin ay ponema, na
ang maagham na pag-aaral nito ay tinatawag na
ponolohiya. Kapag ang ponema ay pinagsama-
sama, maaaring makabuo ng maliliit na yunit ng
salita na tinatawag na morpema. Sintaksis naman
ang tawag sa makaagham na pinag-ugnay-ugnay na
mga pangungusap. Diskors naman kapag nagkaroon
ng makahulugang palitan ng dalawa o higit pang
tao.

16. Ayon sa pagsusuri ni Gordon Wells, ang
wika ay may limang tungkulin:
1.Pagkontrol sa kilos at gawi ng iba.
2.Pagbabahagi ng damdamin.
3.Pagpapanatili sa pakikipagkapwa at
pagkakaroon ng intensyon sa kapwa.
4.Pangarap at paglikha.
5.Pagbibigay o pagkuha ng impormasyon.

17. Gawain:
- Itala ang mga salitang magkakatulad sa mga
kahulugang ibinigay sa wika ng mga dalubwika.
WIKA

18. 1. BOW WOW- Kalikasan. Dito ang tunog ng nalikha
ng kalikasan, anuman ang pinagmulan ay ginagad
ng tao.
2. DING-DONG- Bagay. Ipinalagay sa teoryang ito na
ang lahat ng bagay sa kapaligiran ay may sariling
tunog na siyang kumakatawan sa nasabing bagay.
Tinawag ito ni Max Muller na simbolismo ng
tunog.
3. POOH POOH- Tao. Ipinalalagay na ang tao ang
siyang lumikha ng tunog at siya ring nagbibigay ng
kahulugan. Dahil sa hindi sinasadya ay napabulalas

19. sila bunga ng mga masisidhing damdamin tulad ng
sakit, tuwa, sarap, kalungkutan, takot, pagkabigla,
atbp.
4. YO-HE-HO- Pinaniniwalaan ng linggwistang si A. S.
Diamond (2003) na ang tao ay natutong magsalita
bunga diumano ng kanyang pwersang pisikal.
5.TA-TA- sa mga kumpas at galaw ng kamay na
ginagawa ng mga tao sa mga partikular na okasyon
ay ginaya ng dila hanggang ito ay mag-produce ng
tunog at natutong magsalita ang mga tao. Ang
tawag dito ay ta-ta na sa France ay paalam o
goodbye.

20. 6. SING-SONG- Inimungkahi ng linggwistang si
Jesperson na ang wika ay nagmula sa paglalaro,
pagtawa, pagbulong sa sarili, panliligaw.
Iminungkahi pa niya na taliwas sa iba pang teorya,
ang mga unang salita ay sadyang mahahaba at
musikal, at hindi bulalas.
7. TA-RA-RA-BOOM-DE-AY- sa mga tunog na galing
sa mga ritwal ng mga sinaunang tao ang naging
daan upang matutong magsalita ang tao. Ang mga
sayaw, sigaw, incantation at mga bulong ay
binigyan nila ng kahulugan at sa pagdaan ng
panahon ito ay nagbago-bago.

21. 8. HOCUS-POCUS – Nayon kay Boeree (2003),
maaaring ang pinanggalingan ng wika ay tulad ng
mahikal o relihiyosong aspeto ng pamumuhay ng
ating ninuno.
9.EUREKA!- sadyang inimbento ang wika ng ating mga
ninuno.
10.RENE DESCARTES- hindi pangkaraniwang hayop
ang tao kung kaya’t likas sa kaniya ang gumamit ng
wika na aangkop sa kaniyang kalikasan bilang tao.
May aparato ang tao lalo na sa kaniyang utak
gayundin sa pagsasalita upang magamit sa mataas
at komplikadong antas ng wika.

22. 11.PLATO- nalikha ang wika bunga ng
pangangailangan. Necessity is the mother of all
invention. Sa paniniwalang ito, gaya ng damit,
tirahan at pagkain, pangunahing pangangailangan
din ng tao ang wika kung kaya’t naimbento ito ng
tao.
12.CHARLES DARWIN- nakikipagsapalaran ang tao
kung kaya’t nabuo ang wika. Survival of the fittest,
elimination of the weakest. Ito ang simpleng batas
ni Darwin. Upang mabuhay ang tao, kailangan niya
ng wika. Ito ay nakasaad sa aklat ni Lioberman
(1975) na may pamagat na “On the Origin of
Language”.

23. ANTAS NG WIKA
1. PABALBAL/BALBAL- may katumbas itong “slang” sa
Ingles at itinuturing na pinakamababang antas ng wika.
-Mga salitang pangkalye o panlansangan.
-Tinatawag din itong singaw ng panahon sapagkat
bawat panahon ay may nabubuong mga salita.
-Pinakamababang antas ng wika na karaniwang
ginagamit sa lansangan.

24. Halimbawa:
parak- pulis
eskapo- takas sa bilangguan
istokwa- naglayas
tiboli- tomboy
balbonik- taong maraming balahibo
lobat- lupaypay

25. 2. KOLOKYAL/PAMBANSA- mga salitang ginagamit sa
pang-araw-araw na hinalaw sa pormal na mga
salita.
-Nagtataglay ng kagaspangan ang mga salitang ito
subalit maari rin naman maging repinado batay sa
kung sino ang nagsasalita gayon din sa kanyang
kinakausap.
Halimbawa: yorme,erpat,rokmapu,utol,
atsay, tisay

26. 3. LALAWIGANIN- ang wikang ito ay ginagamit sa
isang rehiyon at ang mga tagaroon lamang ang
nakauunawa nito kung ang pagbabatayan ay ang
wikang pambansa.
Halimbawa:
TAGALOG ILOKANO CEBUANO BIKOLANO
aalis pumanaw molakaw mahali
kanin inapoy Kan-on maluto
alikabok tapok abug alpog
paa saka tiil bitis
ibon bilit langgam gamgam