πρόκειται για ένα αρχείο παρουσίασης που αναφέρεται στην πλατωνική Πολιτεία και στην αλληγορία του σπηλαίου και συνοδεύει την υλοποίηση σεναρίου διδασκαλίας για την εισαγωγή και τις τρεις σχετικές ενότητες του σχολικού βιβλίου "Φιλοσοφικός Λόγος" της θεωρητικής κατεύθυνσης γ λυκείου

1. Πλάτωνος Πολιτεία, βιβλίο Ζ ΄
λληγορία το ΣπηλαίουἩ Ἀ ῦ
514a - 520a
Ενδεικτική διδακτική προσέγγιση με τη
χρήση νέων τεχνολογιών
16/08/13 1
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

2. λληγορίαἈ
στί φράσιςἐ
τερον μέν τι δηλο σα,ἕ ῦ
τέρου δέ ννοιαν παριστ σαἑ ἔ ῶ
ρισμός το τεχνογράφου ΤρύφωνοςὉ ῦ
16/08/13 2
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

3. Οι μύθοι του Πλάτωνα
είναι έντεχνα προϊόντα συνειδητής τέχνης
έχουν άρρηκτη σχέση με τη φιλοσοφία
παρουσιάζουν παραστατικά τη σκέψη του
16/08/13 3
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

5. Ο Πλάτων στην «αλληγορία του σπηλαίου»
αναλύει τα θέματα :
Ρόλος της παιδείας
Ευθύνη των φιλοσόφων απέναντι στην κοινωνία
Αμεροληψία και απροσωποληψία του νόμου
Διαφορά ανάμεσα στον αισθητό και νοητό
κόσμο
16/08/13 5
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

6. Παιδεία και άνθρωπος
« νθρωπος παιδείας μέν ρθ ς τυχών καίἄ ὀ ῆ
φύσεως ε τυχο ς θειότατον μερώτατόν τεὐ ῦ ἡ
ζ ον γίγνεσθαι φιλε , μή καν ς δέῷ ῖ ἱ ῶ
μή καλ ς τραφέν γριώτατονἤ ῶ ἀ
πόσα φύει γ »ὁ ῆ
Πλάτωνος Νόμοι 766
16/08/13 6
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

7. Παιδεία είναι :
 η καθοδήγηση του θείου στοιχείου που ενυπάρχει στον
άνθρωπο προς την αληθινή περιοχή του « ντος»ὄ
και προϋποθέτει την «αποκάθαρση» της ψυχής από τις
γήινες επιθυμίες
 Το έργο της «αποκάθαρσης» και της «καθοδήγησης»
μόνο ο φιλόσοφος μπορεί να αναλάβει
 Ο φιλόσοφος θα μεταδώσει την « λήθεια» :ἀ
«άρση της λήθης»
16/08/13
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ
7

8. Ο Σωκράτης στην αλληγορία του
σπηλαίου περιγράφει :
τη γνωσιολογική κατάσταση των
ανθρώπων
 που αρκούνται στην εμπειρία του
αισθητού κόσμου
 την οποία θεωρούν ως αληθινή
πραγματικότητα
16/08/13 8
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

10. Η εικόνα του σπηλαίου :
δεν είναι για τον Πλάτωνα απλή
μεταφορική εξεικόνιση για την
ανθρώπινη γνώση
αλλά συνδέεται
με τις γεωγραφικές του αντιλήψεις :
Ο Πλάτων πίστευε ότι το μέρος της γης
που κατοικούσαν οι άνθρωποι δεν είναι
η πραγματική της επιφάνεια
Κωνσταντίνος Γεωργούλης
16/08/13 10
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

11. «ο απελευθερωμένος δεσμώτης»
είναι ο άνθρωπος που με την κατάλληλη
εκπαίδευση βλέπει
 την αλήθεια του νοητού κόσμου και
 αναλαμβάνει να οδηγήσει τους
υπόλοιπους :
 από την πλάνη στην αλήθεια
από την προσήλωση στις αισθήσεις στην
αναγνώριση της υπεροχής της νόησης
16/08/13
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ
11

12. Χρέος
του «απελευθερωμένου δεσμώτη» :
να γίνει «απελευθερωτής» των άλλων
Αρκετά επικίνδυνο τόλμημα,
 αφού ο φιλόσοφος έχει δει με τα ίδια του τα
μάτια την άδικη καταδίκη του Σωκράτη
16/08/13
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ
12

13.  Όργανο του «απελευθερωμένου δεσμώτη -
φιλοσόφου : η παιδεία
όχι όπως την εννοούν οι σοφιστές :
[εμφύτευση στην ψυχή του ανθρώπου
καινούργιων δυνάμεων]
αλλά
ως «στροφή των οφθαλμών της ψυχής προς
τη γνώση και το «ε ναι»ἶ
 Τρόπος επίτευξης του στόχου : δεν ορίζεται με
σαφήνεια
 Είναι όμως συνδυασμός Βίας και Πειθούς.
16/08/13
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ
13

15. Σ υ μ β ο λ ι σ μ ο ί
Η εικόνα του σπηλαίου συμβολίζει τον αισθητό
κόσμο, τα αισθητά αντικείμενα που είναι
«απεικονίσεις» των ιδεών
Η διαμονή των δεσμωτών στο υπόγειο σπήλαιο
 συμβολίζει την καθημερινή ζωή των ανθρώπων
που
 αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα με τις
 αισθήσεις, που όμως τους οδηγούν στην πλάνη,
γιατί παρουσιάζουν τη σκιώδη πραγματικότητα
16/08/13
ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ
15

16. 16/08/13 ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ16
Ο Σωκράτης χρησιμοποιεί την εικόνα του σπηλαίου και των
δεσμωτών, για να καταστήσει σαφέστερη την έννοια του
« γαθο »ἀ ῦ
• ο ορατός κόσμος των αισθήσεων
• τα αντικείμενα που φωτίζονται
από τον ήλιο
• ο ήλιος
• ο απελευθερωμένος δεσμώτης
• το πέρασμα της ψυχής από το
σπήλαιο στην εξωτερική
πραγματικό τητα
• παρομοιάζεται με το σπήλαιο
• συμβολίζουν το νοητό κόσμο
• συμβολίζει το « γαθόν»ἀ
• παραλληλίζεται με τον φιλόσοφο
• παραλληλίζεται με το
«ανέβασμα» της ψυχής από τον
«ορατό» στο «νοητό» κόσμο

17. 16/08/13 ΕΥΘ. ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 1ο ΓΕΛ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ17
ΓΕΝΙΚΑ
 Η εικόνα του σπηλαίου είναι φανταστική
 Ο «κόσμος των αισθήσεων» είναι : περιορισμένος
φτωχός
μίζερος
 Η πορεία για την ανακάλυψη του «νοητού»
κόσμου είναι ανοδική και δύσκολη
 Οι σκιές είναι «φενάκη» : απάτη, άσχετα αν
εκλαμβάνονται ως πραγματικός κόσμος
 Ο «πραγματικός κόσμος» κατά τον Πλάτωνα είναι
« κόσμος τὁ ῶν ἰδε ν»ῶ

18. 16/08/13 ΕΥΘ ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 1ο ΓΕΛ ΑΓ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ18
Η Ακαδημία του
Πλάτωνος
Μωσαϊκό από την
Πομπηία

19. 16/08/13 ΕΥΘ ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 1ο ΓΕΛ ΑΓ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ19
ΕΘΝΙΚΗ ΓΛΥΠΤΟΘΗΚΗ ΜΟΝΑΧΟΥ
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΠΛΑΤΩΝ

22. 16/08/13 ΕΥΘ ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 1ο ΓΕΛ ΑΓ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ22
Το Φως της γνώσης, «το Αγαθόν» και η κοπιώδης πορεία
για την κατάκτησή του

23. 16/08/13 ΕΥΘ ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 1ο ΓΕΛ ΑΓ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ23

30. 16/08/13 ΕΥΘ ΦΛΑΡΙΩΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 1ο ΓΕΛ ΑΓ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ30