Θέμα "Ισόρροπη συμμετοχή ανδρών και γυναικών στα κέντρα λήψεως αποφάσεων"

1. ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΕΡΑΤΩΣ ΚΟΖΑΚΟΥ ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ
ΤΕΩΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ
«Ισόρροπη συμμετοχή ανδρών και γυναικών
στα κέντρα λήψεως αποφάσεων»
στα πλαίσια του Συμποσίου με θέμα:
«Διαχρονικές και Διαθεματικές Προσεγγίσεις
στην Γυναίκα»
27 Μαΐου 2016, 7:00 μ.μ.
Ίδρυμα Αναστάσιος Γ. Λεβέντης

2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΓΙΑ
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ
• Μόνο το 22% των Εθνικών Κοινοβουλίων αποτελούνται από γυναίκες
• Μόνο 15.8% των Κοινοβουλίων έχουν γυναίκα Πρόεδρο
• Μόνο 17% των Κυβερνήσεων αποτελούνται από γυναίκες Υπουργούς
• Παγκόσμια υπάρχουν 19 γυναίκες Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων εκ
των οποίων 13 γυναίκες Αρχηγοί Κρατών και 6 γυναίκες Αρχηγοί
Κυβερνήσεων
• Η Ρουάντα έχει το υψηλότερο ποσοστό γυναικών στο Εθνικό της
Κοινοβούλιο (63.8%) και η Φιλανδία έχει το ψηλότερο ποσοστό
γυναικών στην Κυβέρνηση (62.5%)
• Υπάρχουν 30 κράτη με ποσοστό πάνω από το 30% γυναικών υπουργών
στις εθνικές κυβερνήσεις
• Υπάρχουν 41 χώρες με ποσοστό πάνω από το 30% γυναικών, (που
θεωρείται κριτική μάζα), στο Εθνικό τους Κοινοβούλιο
• Υπάρχουν 38 κράτη στα οποία οι γυναίκες συμμετέχουν με κάτω από
19% στην κυβέρνηση (περιλαμβάνεται και η Κύπρος) και 8 κράτη που
δεν έχουν ούτε μία γυναίκα στην κυβέρνηση τους
• Υπάρχουν 30 κράτη στα οποία η εκπροσώπηση των γυναικών στο
Κοινοβούλιο βρίσκεται κάτω από το 10% και 7 κράτη όπου δεν
υπάρχουν καθόλου γυναίκες στο Κοινοβούλιο.
2

3. Γενική Προσέγγιση
• Για σκοπούς καλύτερης συγκρισιμότητας θα
επικεντρωθούμε στις χώρες μέλη της ΕΕ
• Η επικέντρωση μας θα εστιαστεί στην Πολιτική
συμμετοχή των γυναικών σε θέσεις λήψεως
αποφάσεων
• Στον τομέα αυτό η Κύπρος υστερεί σε σύγκριση
με άλλες χώρες μέλη της ΕΕ- Επικέντρωση και
στην Κυπριακή Πραγματικότητα
• Θα δούμε τις βέλτιστες πρακτικές άλλων χωρών
και με ποιους τρόπους κατάφεραν την αλλαγή
3

4. Ευρωπαϊκή Ένωση:
Πρώτες γενικές διαπιστώσεις
• Σημαντική πρόοδος στην ισότητα των φύλων τις
τελευταίες δεκαετίες
• Η συμμετοχή των γυναικών στην απασχόληση στην
ΕΕ έχει φθάσει στο περίπου 60%
• Το 60% επίσης των αποφοίτων Πανεπιστημίων είναι
γυναίκες οι οποίες κατά μέσο όρο έχουν ψηλότερο
επίπεδο εκπαίδευσης σε σύγκριση με τους άνδρες
• Εν τούτοις στο επίπεδο της λήψης αποφάσεων,
δηλαδή στις ηγετικές θέσεις, στον πολιτικό και σε
μεγαλύτερο βαθμό στον οικονομικό τομέα, η
συμμετοχή των γυναικών βρίσκεται σε ανεπίτρεπτα
χαμηλά επίπεδα, με σημαντικές εξαιρέσεις κυρίως
στις Σκανδιναβικές χώρες.
4

5. Γιατί είναι σημαντική η συμμετοχή των
γυναικών στην πολιτική ζωή;
•
• Ενισχύεται η δημοκρατική διακυβέρνηση και αποτρέπεται η
δημιουργία δημοκρατικού ελλείμματος.
• Η δημοκρατία δεν μπορεί να αποδώσει για όλους τους πολίτες
της εάν ο μισός πληθυσμός, που είναι γυναίκες, υπο-
εκπροσωπείται στην πολιτική σκηνή.
• Ενισχύεται η αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος.
• Αξιοποιείται το σύνολο της κοινωνικής εμπειρίας και το σύνολο
των ταλέντων που υπάρχουν σε μια κοινωνία, συμβάλλοντας
έτσι στην οικονομική ανάπτυξη
• Η 4η Παγκόσμια Διάσκεψη για τις Γυναίκες (1995)-Πλατφόρμα
Πεκίνου, ορίζει ότι: «Η επίτευξη του στόχου της ίσης συμμετοχής
των γυναικών και των ανδρών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, θα
επιφέρει την ισορροπία, η οποία θα αντικατοπτρίζει με
μεγαλύτερη ακρίβεια τη σύνθεση της κοινωνίας και είναι
απαραίτητη, ώστε να ενδυναμωθεί η δημοκρατία και να
προωθηθεί η ορθή λειτουργία της τελευταίας»
5

6. Εμπόδια στη συμμετοχή της γυναίκας στην πολιτική ζωή
• Οι άνδρες κυριαρχούν στην πολιτική αρένα και διαμορφώνουν τους κανόνες
του πολιτικού παιγνιδιού. Αυτό το «αρσενικό» μοντέλο έχει ως αποτέλεσμα την
αποστασιοποίηση ή την απόρριψη πολλών γυναικών από την πολιτική.
• Έλλειψη κομματικής υποστήριξης γυναικών υποψηφίων,
• Η ανάγκη συμφιλίωσης της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής δεν
επιτρέπει σε πολλές ικανές γυναίκες να αναλάβουν αυξημένες υποχρεώσεις
στην πολιτική ζωή.
• Η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει πολλές γυναίκες στη φτωχοποίηση και στην
περιθωριοποίηση, με αποτέλεσμα να αναλαμβάνουν περισσότερες ευθύνες για
την φροντίδα της οικογένειας.
• Προκαθορισμένοι κοινωνικοί ρόλοι για τα δύο φύλα.
• Πολιτισμικά στερεότυπα και προσεγγίσεις που περιορίζουν τον ρόλο των
γυναικών οδηγούν σε έλλειψη εμπιστοσύνης των ίδιων των γυναικών στις
ικανότητες τους
• Αντίληψη εκ μέρους των γυναικών ότι η πολιτική είναι ένα «βρώμικο παιγνίδι»
που προορίζεται για τους άνδρες,
• Ο σεξιστικός τρόπος που η γυναίκα προβάλλεται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης
• Απουσία των γυναικών από τις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη
6

7. Ας δούμε πρώτα ορισμένα δεδομένα
σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΗΓΟΙ ΚΡΑΤΩΝ/ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΣΗΜΕΡΑ
Από τα 28 κράτη μέλη μόνο 5 γυναίκες είναι εκλεγμένες Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων: Η
Πρόεδρος της Λιθουανίας Dalia Grybauskait, Η Καγκελάριος της Γερμανίας Angela Merkel,
η Πρόεδρος της Κροατίας Kolinda Grabar-Kitarović, η Πρωθυπουργός της Πολωνίας Ewa
Kopacz, η Πρόεδρος της Μάλτας Marie-Louise Coleiro Preca και η Πρόεδρος της Κροατίας
Kolindında Grabar-Kıtarovıc.
7

8. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Από τα 28 Μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 9 είναι γυναίκες (32%) προερχόμενες
από την Ιταλία, Βουλγαρία, Βέλγιο, Σουηδία, Τσεχία, Ρουμανία, Πολωνία, Δανία και
Σλοβενία και με σημαντικά θέματα αρμοδιότητας, όπως εξωτερική πολιτική,
εμπόριο, ανταγωνισμός, περιφερειακή πολιτική, μεταφορές, εργασία,
προϋπολογισμός κ.α.
Η Κύπρος είχε γυναίκα Επίτροπο, την Ανδρούλα Βασιλείου από το 2008-2014

9. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο/ Εκλογές Μάιος 2014
Οι γυναίκες αποτελούν το 37% των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Σημαντική αύξηση σε σύγκριση με 16% το 1979 και 30% το 2004. Χώρες που έχουν
φθάσει/ξεπεράσει το 50% εκπροσώπηση είναι η Μάλτα (67%), η Φιλανδία (62%), η
Σουηδία (55%), και οι Εσθονία, Λετονία και Αυστρία με 50%).
9

10. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ
ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΣΠΑΣΕΙ Η ΓΥΑΛΙΝΗ ΟΡΟΦΗ
10

11. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΙΣ
ΕΘΝΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ
• Παρατηρήθηκε σχετική πρόοδος με τις γυναίκες
να αποτελούν σήμερα κατά ΜΕΣΟ ΟΡΟ το 28%
στα Υπουργικά Συμβούλια των κρατών μελών
της ΕΕ.
• Αύξηση 7 εκατοστιαίων μονάδων την τελευταία
δεκαετία (21% 2004 -28% 2014)
• Αν η πρόοδος συνεχιστεί με τον ίδιο αργό
ρυθμό θα χρειαστεί μέχρι το 2033 για να
φτάσουμε στο 40% και μέχρι το 2047 για πλήρη
ισότητα (50%).
11

12. ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΟΥΡΑΓΟΙ
• Τη μεγαλύτερη συμμετοχή γυναικών
έχει η Σουηδία με 50% , η Γαλλία και
Σλοβενία με 47%, η Ιταλία, Γαλλία και
Ολλανδία με 38%
• Τη μικρότερη συμμετοχή έχουν η
Ουγγαρία και Σλοβακία 0%, Ελλάδα και
Μάλτα 7% και Κύπρος 9%
12

13. ΑΝΑΛΗΨΗ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΥΡΙΩΣ ΤΩΝ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ
• Οι γυναίκες στις περισσότερες περιπτώσεις
αναλαμβάνουν Υπουργεία στον Κοινωνικο-
πολιτιστικό τομέα, ενώ οι άνδρες συνήθως
στα «βασικά» Υπουργεία, όπως το
Εξωτερικών , Άμυνας, Εσωτερικών και
Δικαιοσύνης, καθώς και τα οικονομικής
φύσεως Υπουργεία στα οποία η
εκπροσώπηση γυναικών είναι σε χαμηλά
επίπεδα.
13

14. ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΕ ΣΗΜΕΡΑ:
Η Ύπατη Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας είναι
γυναίκα, η Federica Mogherini από την Ιταλία, ενώ υπάρχουν μόνο άλλες δύο γυναίκες
Υπουργοί Εξωτερικών, η Margot Wallström της Σουηδίας, και η Marina Kaljurand της
Εσθονίας
Η Κύπρος είχε για δύο θητείες 2007-2008 και 2011-2013 γυναίκα Υπουργό Εξωτερικών,
την υποφαινόμενη
14

15. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΑ
ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΕΕ: 28% .
ΚΥΠΡΟΣ: ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΑΥΞΗΣΕ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΠΌ
12.5% ΣΕ 17.9% ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΗΝ 24Η ΘΕΣΗ
Χώρες με 45-25% συμμετοχή
1. Σουηδία 43.6%
2. Φιλανδία 41.5%
3. Ισπανία 40.0%
4. Βέλγιο 39.3%
5. Δανία 37.4%
6. Ολλανδία 37.3%
7. Σλοβενία 36.7%
8. Γερμανία 36.5%
9. Πορτογαλία 34.8%
10. Ιταλία 31.0%
11. Αυστρία 30.6%
12. Η.Β 29.4%
13. Λουξεμβούργο 28.3%
14. Πολωνία 27.4%
15. Γαλλία 26.2%
16. Εσθονία 23.8%
Χώρες με 25-10% συμμετοχή
17. Λιθουανία 23.4%
18. Ιρλανδία 22.2%
19. Βουλγαρία 20.4%
20. Τσεχία 20.0%
21. Τσεχία 20.0%
22. Σλοβακία 20.0%
23. Ελλάδα 19.7%
24.Κύπρος 17.9%
25. Κροατία 15.2%
26. Ρουμανία 13.7%
27. Μάλτα 12.9%
28. Ουγγαρία 10.1%
15

16. Αρχηγοί Πολιτικών Κομμάτων
Μέσος όρος ΕΕ:32%
Χώρες με υψηλό ποσοστό γυναικών στην
αρχηγία πολιτικών κομμάτων: Σουηδία
(60%), Βέλγιο (57%) και Φιλανδία (50%)
Χώρες με μηδενικό ποσοστό (0%)
γυναικών στην αρχηγία των πολιτικών
κομμάτων: Βουλγαρία, Τσεχία, Ουγγαρία,
Μάλτα, Πορτογαλία, Ρουμανία.
16

17. Δήμαρχοι/Δημοτικά Συμβούλια
Μέσος όρος ΕΕ 32%
Χώρες με υψηλό ποσοστό γυναικών
δημάρχων ή μελών δημοτικών συμβουλίων είναι η
Σουηδία (με 37% και 44% αντίστοιχα) και η
Λετονία (με 24% και 31%).
Τη χειρότερη θέση κατέχει η Κύπρος με 0%
γυναικών δημάρχων και 18% γυναικών μελών των
δημοτικών συμβουλίων.
17

18. Η Κυπριακή πραγματικότητα
• Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (6) - 5 άνδρες και 1 γυναίκα
(17%)
• Μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου (11) - 10 άνδρες
και 1 γυναίκα (9%)
• Βουλευτές στη Βουλή των Αντιπροσώπων: (56) 46
άνδρες και 10 γυναίκες (17.9%)
• Δήμαρχοι: καμία γυναίκα (0%)
• Πρόεδροι Κοινοτικών Συμβουλίων: (349) 336 άνδρες
και 13 γυναίκες (3.7%)
• Μέλη Δημοτικών Συμβουλίων: (468) 384 άνδρες και
84 γυναίκες (18%)
• Προεδρία Ημικρατικών Οργανισμών (8%)
• Μέλη Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (0%)
• Μέλη Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (0%)
18

19. 0
2
4
6
8
10
12
1959 1968 1973 1978 1983 1988 1993 1998 2003 2007 2008 2011 2012 2013
ΚΥΠΡΟΣ: ΑΡΙΘΜΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΔΡΩΝ
ΥΠΟΥΡΓΩΝ 1960-2016
ΑΝΔΡΕΣ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΥΠΟΥΡΓΟΙ 19

20. Μόνο 9 Γυναίκες διετέλεσαν Υπουργοί (σε σύνολο 165
ανδρών) στα 56 χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας
• Στέλλα Σουλιώτη
• Κλαίρη Αγγελίδου
• Ντίνα Ακκελίδου
• Ερατώ Κοζάκου-Μαρκουλλή
• Μαρία Μαλαχτού-Παμπαλλή
• Σωτηρούλα Χαραλάμπους
• Πραξούλα Κυριακού-Αντωνιάδου
• Ελένη Μαύρου
• Ανδρούλα Αγρότου
• Ζέτα Αιμιλιανίδου
20

21. ΚΥΠΡΟΣ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΜΕΛΩΝ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ
ΚΑΤΑ ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΕΤΗ
0 0 0
2.8
1.8
5.4
7.1
16.1 16.1
12.5
17.9
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
1960 1970 1976 1981 1985 1991 1996 2001 2006 2011 2016
% Γυναικών
21

22. ΜΟΝΟ 24 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΤΗΣΑΝ ΩΣ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ
ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΣΤΑ 56 ΧΡΟΝΙΑ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
• η Τουρκοκύπρια Αϊλά Κιαζίμ Χαλίτ
(1963)
• Ρήνα Κατσελλή
• Καίτη Κληρίδη
• Κλαίρη Αγγελίδου
• Ανδρούλα Βασιλείου
• Κατερίνα Παντελίδου
• Λία Γεωργιάδη
• Ελένη Μαύρου
• Αντιγόνη Παπαδοπούλου
• Μαρία Κυριακου
• Ελένη Θεοχάρους
• Σωτηρούλα Χαραλάμπους
• Αθηνά Κυριακίδου
• Ντίνα Ακκελίδου
• Στέλλα Μισιαούλη Δημητρίου
• Στέλλα Κυριακίδου
• Σκεύη Κούτρα Κουκουμά
• Ειρήνη Χαραλαμπίδου
• Ρούλα Μαυρονικόλα
• Χριστιάνα Ερωτοκρίτου
• Ελένη Σταύρου
• Ευανθία Σάββα
• Άννα Θεολόγου
• Αριστείδου Μαριέλλα
• Δημητρίου Αννίτα
• Εκλέγηκε επίσης η Αντωνέλλα
Μαντοβάνη ως η πρώτη γυναίκα
εκπρόσωπος της Θρησκευτικής
Ομάδας των Λατίνων στη Βουλή
22

23. ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 22 ΜΑΙΟΥ 2016
• Σύνολο Υποψηφίων 493
• Σύνολο Ανδρών Υποψηφίων 385
• Σύνολο Γυναικών Υποψηφίων 108
• Ποσοστό Γυναικών Υποψηφίων 28%
23Άνδρες Γυναίκες

24. Ποσοστό Γυναικών Υποψηφίων ανά Πολιτικό
Κόμμα και πόσες τελικά εκλέγηκαν
ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ #ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ % ΕΚΛΕΓΗΚΑΝ
• ΔΗΣΥ: 13 23.2 4
• ΑΚΕΛ: 11 19.7 4
• ΔΗΜ. ΚΟΜΜΑ: 7 12.5 1
• ΕΔΕΚ: 10 17.9 0
• ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΣΠ: 22 39.0 0
• ΣΥΜΜΑΧΙΑ Π.: 14 25.0 1
• ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ 14 25.0 1*
* Η κα Ελένη Θεοχάρους παραιτήθηκε από τη θέση της στις 23 Μαΐου 2016
24

25. 10 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΠΟΥ ΕΚΛΕΓΗΚΑΝ ΚΑΙ
ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΕΔΡΕΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ
ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ
• Στέλλα Κυριακίδου ΔΗΣΥ
• Αννίτα Δημητρίου ΔΗΣΥ
• Ελένη Σταύρου ΔΗΣΥ
• Μαριέλλα Αριστείδου ΔΗΣΥ
• Ειρήνη Χαραλαμπίδου ΑΚΕΛ
• Σκεύη Κούτρα Κουκουμά ΑΚΕΛ
• Ελένη Μαύρου ΑΚΕΛ
• Ευανθία Σάββα ΑΚΕΛ
• Χριστιάνα Ερωτοκρίτου ΔΗΚΟ
• Άννα Θεολόγου ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ
25

26. Η ανισότητα που επικρατεί στο επίπεδο λήψης
αποφάσεων είναι απογοητευτική και εξοργιστική
26

27. Ποια είναι η απάντηση;
Ποιες οι βέλτιστες πρακτικές;
Ας δούμε πώς ορισμένες χώρες έχουν
κατορθώσει να προχωρήσουν με γοργούς
ρυθμούς και να φθάσουν στα ψηλότερα
επίπεδα εκπροσώπησης των γυναικών στις
ηγετικές θέσεις στην πολιτική ζωή.
27

28. Η απάντηση βρίσκεται :
1. Στη δημιουργία ενός δυναμικού και
διεκδικητικού φεμινιστικού πολιτικού
κινήματος που να είναι υπεράνω πολιτικών
κομμάτων.
2. Στην υιοθέτηση εθελοντικών ποσοστώσεων
των πολιτικών κομμάτων
3. Στην υιοθέτηση νομοθεσίας (συνήθως
τροποποίηση του εκλογικού νόμου) για
εφαρμογή ποσοστώσεων.
28

29. Τι είναι η Ποσόστωση
Ποσόστωση είναι ένα θετικό μέτρο
που θεσπίζει ένα σταθερό ποσοστό ή
αριθμό για την εκπροσώπηση μιας
συγκεκριμένης κατηγορίας
προσώπων.
29

30. Τρία είδη ποσοστώσεων
• Συνταγματικές ποσοστώσεις: όπου στο ίδιο το Σύνταγμα προβλέπεται ότι ένα
συγκεκριμένο ποσοστό γυναικών ή ένα συγκεκριμένο ποσοστό και από τα δύο
φύλα θα πρέπει να εκπροσωπείται κατ’ ελάχιστον στο νομοθετικό σώμα (Γαλλία).
• Οι Νομοθετικές ποσοστώσεις: όπου ο εκλογικός νόμος προβλέπει την εφαρμογή
ποσοστώσεων για την εκπροσώπηση των φύλων στο νομοθετικό σώμα To Βέλγιο,
η Κροατία, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Σλοβενία
και η Πολωνία έχουν υιοθετήσει νομοθετική ποσόστωση για τις εκλογές στα
εθνικά κοινοβούλια, ποσόστωση που κυμαίνεται μεταξύ 30-50%
• Εθελοντικές ποσοστώσεις πολιτικών κομμάτων: Όπου τα ίδια τα κόμματα μιας
χώρας υιοθετούν εθελοντικά κάποια μορφή θετικής δράσης ή ποσόστωσης για
την εκπροσώπηση των φύλων στον εκλογικό κατάλογο που θα υποβάλουν.
Εφαρμόζονται σε 21 από τα 28 κράτη-μέλη , όπως για παράδειγμα στην
Αυστρία, την Κροατία, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Πολωνία, την Πορτογαλία,
την Σλοβενία, την Σουηδία και το Η.Β.
Είναι σημαντικό με την ποσόστωση να προβλέπεται και κατάλληλη τοποθέτηση
γυναικών υποψηφίων στους εκλογικούς καταλόγους.
Επίσης πρέπει να προβλέπονται κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των
πολιτικών κομμάτων με τον νόμο (απόρριψη εκλογικού καταλόγου, περικοπή στη
χρηματοδότηση κ.α.).
30

31. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΟΣΟΣΤΩΣΕΩΝ
• FEMALE QUOTAS: Στοχεύουν στη συμμετοχή
ενός ποσοστού γυναικών στους εκλογικούς
καταλόγους.
• TRUE GENDER QUOTAS: ή πραγματικές
ποσοστώσεις φύλων, στοχεύουν να επιτύχουν
μια ισόρροπη συμμετοχή των δύο φύλων που
να ανέρχεται σε 50-50%.
• GENDER NEUTRAL QUOTAS: ή ποσοστώσεις
ουδέτερες όσο αφορά το φύλο, στοχεύουν σε
ένα μέγιστο ή ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής
των δύο φύλων στους εκλογικούς καταλόγους,
π.χ. κανένα φύλο δεν θα ξεπερνά το 60% ή θα
κατέχει λιγότερο του 40% των υποψηφίων. 31

32. ΡΑΓΔΑΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΕΟΧΗΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ ΜΕ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ
ΠΟΣΟΣΤΩΣΕΩΝ
• Η νομοθετική ποσόστωση έχει αποδεδειγμένα
επιταχύνει την πρόοδο και αυξήσει ραγδαία τη
συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή
• Π.χ: Στο Βέλγιο το 1999 υιοθετήθηκε
ποσόστωση που προβλέπει ίσο αριθμό
υποψηφίων από το κάθε φύλο. Σε διάστημα 17
χρόνων το ποσοστό των γυναικών στο εθνικό
κοινοβούλιο αυξήθηκε από12% το 1995 σε 39%
σήμερα, δηλαδή υπερ-τριπλασιάστηκε.
32

33. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΧΩΡΩΝ:
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΟΣΟΣΤΩΣΕΩΝ
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΠΟΣΟΣΤΩΣΕΩΝ ΣΕ ΠΕΝΤΕ ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΠΟΣΟΣΤΩΣΕΙΣ
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Βέλγιο 1999
Σλοβενία 2008
Γαλλία 2002
Ισπανία 2008
33

34. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΠΟΣΟΣΤΩΣΗΣ
• Οι ποσοστώσεις είναι εναντίον της αρχής των
ίσων ευκαιριών για όλους, εφόσον στις γυναίκες
δίνεται προνομιακή μεταχείριση έναντι των
ανδρών,
• Οι ποσοστώσεις είναι αντιδημοκρατικές, γιατί οι
ψηφοφόροι θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να
αποφασίζουν ποιος θα εκλεγεί,
• Οι ποσοστώσεις υπονοούν ότι οι πολιτικοί
εκλέγονται λόγω του φύλου τους, και όχι ένεκα
των προσόντων τους και ότι ικανοί και
προσοντούχοι υποψήφιοι παραμερίζονται,
• Οι ποσοστώσεις παραβιάζουν τις αρχές της
φιλελεύθερης δημοκρατίας. 34

35. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΠΟΣΟΣΤΩΣΗΣ
• Οι ποσοστώσεις δεν αποτελούν διάκριση, αλλά
αποζημιώνουν τις γυναίκες για τα πραγματικά εμπόδια που
αντιμετωπίζουν που δεν τους επιτρέπουν να απολαμβάνουν
το μερίδιο της πολιτικής συμμετοχής που τους αναλογεί,
• Οι γυναίκες έχουν το δικαίωμα ως πολίτες στην ίση
εκπροσώπηση,
• Οι εμπειρίες των γυναικών είναι απαραίτητες στην
πολιτική ζωή,
• Οι γυναίκες είναι εξίσου προσοντούχες όπως οι άνδρες,
όμως τα προσόντα των γυναικών υποβαθμίζονται σε ένα
ανδροκρατούμενο πολιτικό σύστημα,
• Στην ουσία είναι τα πολιτικά κόμματα που ελέγχουν τον
διορισμό των υποψηφίων και όχι οι ψηφοφόροι. Επομένως οι
ποσοστώσεις δεν παραβιάζουν τα δικαιώματα των
ψηφοφόρων.
• Οι ποσοστώσεις μπορούν να συμβάλουν σε μια διαδικασία
εκδημοκρατισμού κάνοντας τη διαδικασία ορισμού των
υποψηφίων πιο διαφανή και δίκαιη. 35

36. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
• Η Κύπρος με 17.9% ποσοστό γυναικών στη Βουλή, όπως
προκύπτει από τις πρόσφατες Βουλευτικές εκλογές, υστερεί
σοβαρά στην εκπροσώπηση και συμμετοχή των γυναικών
στην πολιτική ζωή (τέταρτη από το τέλος στην ΕΕ).
• Σε παγκόσμιο επίπεδο, βρίσκεται στην 103η θέση με χώρες
όπως η Ρουάντα, η Αλγερία, η Τυνησία, το Σουδάν, το
Αφγανιστάν και το Ιράκ να βρίσκονται σε πολύ καλύτερη θέση
στη διεθνή κατάταξη….
• Ο ρυθμός αύξησης των γυναικών στην Βουλή είναι εξαιρετικά
αργός και μάλιστα μεταξύ 2006 και 2011 παρατηρήθηκε
μείωση 22%. Η αύξηση που παρατηρήθηκε στις τελευταίες
εκλογές κρίνεται σημαντική μεν αλλά μη ικανοποιητική
• Αν δεν υιοθετηθούν θετικές δράσεις υπό τη μορφή
ποσοστώσεων θα περάσουν άλλα 50 χρόνια μέχρι να
πετύχουμε μια πιο ισόρροπη συμμετοχή των Κυπρίων
γυναικών στην πολιτική ζωή.
36

37. Τι πρέπει να γίνει στην Κύπρο
1. Nα προχωρήσουμε άμεσα στην υιοθέτηση νομοθετικής
ποσόστωσης ουδέτερης ως προς το φύλο, με βάση την οποία
οι υποψήφιοι των δύο φύλων να αποτελούν τουλάχιστον το
40% του συνολικού αριθμού των υποψηφίων στο
ψηφοδέλτιο των κομμάτων.
2. Σε περίπτωση αποτυχίας αυτών των προσπαθειών, λόγω μη
συνεργασίας των πολιτικών κομμάτων της Κύπρου, δεν μένει
άλλη επιλογή παρά η δημιουργία ενός φεμινιστικού
πολιτικού κινήματος που να διεκδικήσει δυναμικά τη θέση
που αρμόζει στην Κύπρια γυναίκα στην πολιτική ζωή του
τόπου. Μόνο μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να
προκαλέσει τον απαραίτητο κλονισμό στο ανδροκρατούμενο
κατεστημένο της Κύπρου για να επιφέρει την απαραίτητη
αλλαγή.
37

38. Gro Harlem Brundtland, (Prime Minister of Norway from 1981-1996),
in a speech at the United Nations Fourth World Conference on
Women οn 15 September 1995 said:
"When I first became Prime Minister 15 years ago,
it was a cultural shock to many Norwegians.
Today, four-year-olds ask their mommies:
but can a man be Prime Minister?'"
38

39. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΡΟΑΣΗ
39