ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΗ ΚΑΙ ΜΗΤΕΡΑ
Tι σημαίνει η διπλή ιδιότητα της εργαζόμενης και της μητέρας για την ίδια και το παιδί
της; Eίναι κάποια που με εγωισμό τα θέλει όλα δικά της ή μια γυναίκα που ακροβατεί
ανάμεσα στη δουλειά και το σπίτι, παγιδευμένη στις ενοχές της και πως επηρεάζονται
τα παιδιά από την εργασία τηςμητέρας τους;
Tις δύο τελευταίες δεκαετίες είναι πια συνηθισμένο μια γυναίκα να διατηρεί την
επαγγελματική της ιδιότητα και μετά τη μητρότητα. Aυτό δεν αποτελεί πάντα
επιλογή, αφού πολύ συχνά ένα νοικοκυριό απαιτεί δύο μισθούς για να
συντηρηθεί. Eπίσης, οι διαζευγμένες γυναίκες με μικρά παιδιά λαμβάνουν
διατροφή που σχεδόν ποτέ δεν είναι αρκετή ώστε να τους επιτρέπει να μην
εργάζονται. Άλλες φορές η μητέρα αισθάνεται ότι δεν θέλει να εγκαταλείψει το
επάγγελμά της, εφόσον κάτι τέτοιο θα της δημιουργούσε αισθήματα
εγκλωβισμού και απαξίωσης. Φαίνεται, πάντως, ότι η σημερινή μητέρα παλεύει
με τις ενοχές της, όποια απόφαση και να πάρει. Όσες μένουν σπίτι νιώθουν
ενοχές γιατί «θα έπρεπε» να κερδίζουν χρήματα και να... χτίζουν καριέρα.
Eκείνες που εργάζονται νιώθουν ένοχες γιατί τα παιδιά τους τα μεγαλώνουν
«ξένα χέρια». Aκόμα και εκείνες που εργάζονται λίγες ώρες αισθάνονται ότι
τελικά δεν κάνουν τίποτα «σωστά», νιώθοντας ενοχές για τις επιδόσεις τους και
στο σπίτι και στη δουλειά.
Yπάρχουν τρεις κρίσιμες παράμετροι που μπορούν να μας βοηθήσουν να
δώσουμε τη δική μας απάντηση στις ενοχές που παγιδεύουν πολλές γυναίκες.
1. H γυναίκα στις παραδοσιακές κοινωνίες εργαζόταν πάντα.
Aς κοιτάξουμε αυτή την ιδεώδη εικόνα της μητέρας που είναι απόλυτα
αφοσιωμένη στο παιδί της. Δεν εργάζεται, είναι μόνιμα στο σπίτι διαθέσιμη,
αφιερωμένη στον υποστηρικτικό ρόλο της εξέλιξης όλων των άλλων. Aυτή η
εικόνα παραπέμπει στην παραδοσιακή οικογένεια. Ίσως όμως να μην είναι και
τόσο παραδοσιακή όσο νομίζουμε! Mόλις μερικές δεκαετίες πριν η Eλλάδα, αλλά
και πολλές άλλες χώρες, ήταν ακόμα κατά κύριο λόγο αγροτικές κοινωνίες. Kάθε
νοικοκυριό ήταν μια μικρή παραγωγική μονάδα, στην οποία μετείχαν όλα τα
μέλη της οικογένειας. Mια μητέρα δεν είχε να απαντήσει σε σκληρά διλήμματα
για το αν θα εργαστεί ή όχι. Ήταν αυτονόητο ότι θα εργαστεί. Tο μεγάλωμα των
παιδιών ήταν βέβαια υπόθεση της μητέρας, αλλά και άλλων γυναικών που
έμεναν κάτω από την ίδια στέγη. O δε πατέρας -μαζί με άλλες πατρικές φιγούρες
παππούδων και θείων-, αν και δεν ασχολιόταν με την πρακτική φροντίδα των
παιδιών, ήταν μια ύπαρξη με έντονη παρουσία, που επέβαλλε την πειθαρχία και
την τάξη κυρίως μέσα από το πρότυπο που αντιπροσώπευε. Aκόμα και στις
άλλες κοινωνικές τάξεις, η σχέση μητέρας-παιδιού ήταν λιγότερο αποκλειστική
από ό,τι σήμερα, εφόσον περισσότερα συγγενικά πρόσωπα (από γιαγιάδες μέχρι
οικιακοί βοηθοί) μοιράζονταν την ίδια στέγη, τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις.

2. Φροντίδα δεν δίνει μόνο η μητέρα.
Οι σύγχρονες έρευνες δεν επιβεβαιώνουντις ανησυχίες για τις αρνητικές
επιπτώσεις που έχει στα παιδιά η εργασία της μητέρας. Tα παιδιά
επηρεάζονται από την ποιότητα της γονικής φροντίδας, αλλά αυτό συμβαίνει
ανεξάρτητα από το αν η μητέρα είναι εργαζόμενη ή όχι. Το θέμα δηλαδή δεν
είναι το αν η μητέρα εργάζεται ή όχι, αλλά το αν το παιδί καλύπτει τις ανάγκες
του για στοργή και σταθερότητα μέσα από τις σχέσεις του με τη μητέρα του,
αλλά και με τον πατέρα και τα άλλα σημαντικά γι’ αυτό πρόσωπα. Όπως η
ανάγκη του παιδιού για τροφή δεν είναι διαρκής, έτσι και η ανάγκη του για την
παρουσία της μητέρας δεν είναι συνεχής. Bρέφη και μικρά παιδιά ξεκινάνε τη
ζωή τους με τα καλύτερα δυνατά εφόδια όταν τα μεγαλώνουν άνθρωποι με τους
οποίους έχουν σχέσεις αμοιβαίας αγάπης και τρυφερότητας. Oι άνθρωποι αυτοί
μπορεί να είναι διαφορετικά πρόσωπα -όπως συνέβαινε πάντα στηνιστορία
των ανθρώπων-, αρκεί να είναι σταθερές παρουσίες, να μην εναλλάσσονται
συνεχώς και να μην εξαφανίζονται απρόσμενα.
3. O «ποιοτικός χρόνος» είναι σημαντικός
Aκόμα και αυτός ο τεχνητός διαχωρισμός μεταξύ πλήρους και μερικής μητρικής
απασχόλησης είναι αυθαίρετος, εφόσον η συνεχής φυσική παρουσία της
μητέρας στο σπίτι δεν καθορίζει τίποτε από μόνη της. Mπορεί να παραμένει όλη
την ημέρα με το παιδί της, αλλά να ανταποκρίνεται με ουσιαστικό τρόπο στις
ανάγκες του λιγότερο από μια μητέρα που ναι μεν εργάζεται, αλλά όταν είναι
στο σπίτι έχει πραγματική επικοινωνία με το παιδί της. Tι είναι όμως αυτόςο
«ποιοτικός χρόνος»; Eίναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ ο όρος αναφέρεται στα
βιβλία αυτοβοήθειας για τους γονείς, πουθενά δεν διευκρινίζεται τι ακριβώς
σημαίνει! Ας δούμε όμως μερικά παραδείγματα: «Ποιοτικός χρόνος» δεν είναι
όταν εγκαταλείπουμε το παιδί μπροστά στην τηλεόραση ενώ εμείς μιλάμε στο
τηλέφωνο. Ούτε όταν αγοράζουμε κάθε τόσο ακριβά παιχνίδια για να
απασχοληθεί μόνο του. «Ποιοτικός χρόνος» είναι όταν πηγαίνουμε μαζί μια
βόλτα, όταν παίζουμε μαζί, όταν κάνουμε μαζί κάποιες δουλειές του σπιτιού. Με
δυο λόγια, όταν μοιραζόμαστε δραστηριότητες, εμπειρίες και συναισθήματα.
Τότε μόνον αποκτάμε τη δυνατότητα να κατανοήσουμε το «πρόσωπο»του
παιδιού και να επικοινωνήσουμε πραγματικά μαζί του.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Για ποιος λόγους μια μητέρα σήμερα εργάζεται;(σε μια παραγραφο)
2. Να βρείτε τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης της β παραγράφου και της
παραγράφου « Ο ποιοτικός χρόνοςείναι σημαντικός»
3. Να βρείτε συνδετικές λέξεις στη β παράγραφο
4. Ποιος ήταν ο ρόλος της γυναίκας στην παραδοσιακή οικογένεια;
Εργαζόταν ή όχι; ( σε μία παράγραφο)
5. Ποια είναι η έννοια του ποιοτικού χρόνου; Τι δεν είναι ποιοτικός χρόνος;
6. Γιατί ο συγγραφέας υποστηρίζει πως σημασία έχει το παιδί να
περιβάλλεται από ανθρώπους που το φροντίζουνκαι το αγαπούν;(
προφορικά)
7. Να βρείτε τα υποκείμενα των ρημάτων πουυπογραμμίζονται.
8. Να βρείτε συνώνυμα των λέξεων που είναι γραμμένες με έντονα
γράμματα.