¨ΕΡΩ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ- ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011)
•
0 gefällt mir•772 views
Η ¨ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ¨ ΣΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΤΟ ΕΒΔΟΜΟ ΤΕΥΧΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ¨ΕΡΩ¨ – ( ΙΟΥΛΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011). ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΤΩΡΑ ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΣΑΣ. ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Γραφεῖα Θεσσ/νίκης: Μοναστηρίου 225, Μενεμένη, 54628 τηλ: 2310552207, τηλεομοιότυπο: 2310552209 Γραφεῑα Ἀθηνῶν: Πανεπιστημίου 34 καί Ἱπποκράτους γωνία, Στοά Παλλάδος 10679, 2ος ὄροφος, τηλ.2105227967 καί Πανεπιστημίου 39, Στοά Πεσματζόγλου 10679, 5ος ὄροφος, τηλ.2106930355 http://www.enromiosini.gr/
Empfohlen
Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
Was ist angesagt? (20)
Ähnlich wie ¨ΕΡΩ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ- ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011)
Ähnlich wie ¨ΕΡΩ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ- ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011) (20)
Mehr von ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Ε.ΡΩ.
Mehr von ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Ε.ΡΩ. (15)
Kürzlich hochgeladen
Kürzlich hochgeladen (20)
¨ΕΡΩ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ- ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011)
- 1. ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 / ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗς-ΠΡΟΒΟΛΗς ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ / ΤΕΥΧΟΣ 7 /ΤΙΜΗ: 4 ΕΥΡΩ χριστόφορος παπουλᾶκοσ † 18 - 01 - 1861 150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του. ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ: ΑΡΧΙΜ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣ ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗ Δρ. Ε. ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΑΡΧΙΜ. ΝΙΚΟΔ. ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ IΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ π. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
- 2. ΤΕ Υ ΧΟΣ ΑΡ. 7/ ΙΟΥλΙΟς-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟς 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ TOY ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕ ΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑ Σ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ «ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ» ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ -ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΕΚΔΟΤΗΣ Παπαδόπουλος Θεόφιλος, Πρόεδρος Τηλ.: 6985 085 012 ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Χειλαδάκης Νικόλαος ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Βιλλιώτης Γεώργιος Γαλανόπουλος Χρῆστος Θανάσουλας Δῆμος ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Παπαδόπουλος Θεόφιλος ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Βιλλιώτης Γεώργιος Τζίκα Δήμητρα Σεραφείμ Κωνσταντίνου «Ἔχε πλοῦτον, δὲν ἔχεις χαράν; ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ / ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Εἶσαι πένης. Βεζυργενίδης Χαράλαμπος Ἔχε ξηρὸν ἄρτον, ἔχεις χαράν; ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Εἶσαι πλούσιος». ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Ἰωαννίδου Μαρία Τηλ.: 2310 552 207 «Ὤ! Ἀλλοίμονον εἰς τὸν EΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ἄνθρωπον, ὁ ὁποῖος Ἐσωτερικοῦ: 20 Εὐρώ, Ἐξωτερικοῦ: 40 Εὐρώ δὲν ἔχει οὔτε πυρὰν εἰς τὴν ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ἑστίαν του, Eurobank, BIC: EFGBGRAA IBAN: GR4002603220000140200352972 οὔτε ἐλπίδα εἰς τὴν καρδίαν του!» ΓΡΑΦΕΙΑ Μοναστηρίου 225, 546 28 Θεσσ/νίκη Τηλ. παραγγελιῶν: 2310 552 713 Τηλεομοιότυπο: 2310 552 209 Διαδίκτυο: www.enromiosini.gr Ἀλέξανδρος Μωραϊτίδης Ἠλεκτρ. ταχυδρομεῖο: contact@enromiosini.gr Οἱ συγγραφεῖς τῶν ἄρθρων φέρουν τὴν εὐθύνη γιὰ τὶς ἀπόψεις τους. ISSN: 1792-2828
- 3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ιου λ ιου - σεπτεμβρ Ι Ο Υ 2 0 1 1 Ἀρχιμ. Νεκταρ. Πέττα Ἁγ. Ἰωάν. Δαμασκηνοῦ Δρ. Ἐρ. Ζέλλιου - Ἰωάννη Ἀρμενάκη Εἰρήνης Ἀρτέμη Μαστοροκώστα ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ Εγκωμιον εΙΣ «Α ΝΕΞΑ ΡΤΗΤΗ ΒΑΣΙ Λ ΕΙΟς Β΄ Π Α ΠΟΥΛ Α ΚΟΣ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΙΝ ΕΥΞ. ΠΟΝΤΟΣ, Κ ΡΗΤΗ» Ο Μ Α Κ ΕΔΩΝ Σελ. 5 ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΜΕΡΟΣ Β΄ Σελ. 68 Σελ. 76 Σελ. 32 Σελ. 58 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΛΩΣΣΑ σ. 5 Χριστόφορος Παπουλᾶκος, σ. 48 Ὁ γλωσσικὸς ἀφελληνισμός, Ἀρχιμ. Νεκταρίου Ν. Πέττα Κωνσταντίνου Χολέβα σ. 10 Ὅσιος Πέτρος τῆς Ἀτρώας σ. 52 Ἡ γλώσσα μας, ὁ θησαυρὸς μας Σωτηρίου Κόλλια σ. 14 Τὸ ὁσιακὸ τέλος Μετσοβίτισσας γυναίκας, Μιχαὴλ Γ. Τρίτου σ. 54 Θαῦμα εἰδέσθαι, Γεωργίου Ἰ. Βιλλιώτη σ. 19 Βάπτιση μουσουλμάνας, Ἀναστασίας Ἀρπατζῆ σ. 27 Τέσσερις γυναῖκες διηγοῦνται ΙΣΤΟΡΙΑ σ. 32 Ἐγκώμιον εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς Θεοτόκου, σ. 58 Εὔξ. Πόντος: Χιλιάδες ἔτη ἑλληνικός, Ἁγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ μέρος Β΄, Δρ. Ἐρ. Ζέλλιου-Μαστοροκώστα σ. 63 Ὁ κλασσικὸς πολιτισμὸς τῆς Ἀρχ. Ἑλλάδας, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ - ΝΕΟΤΗΤΑ Στάθη Πελαγίδη σ. 35 Οἰκογένεια, σ. 68 «Ἀνεξάρτητη Κρήτη», Ἰωάννη Ἀρμενάκη π. Ἀναστασίου Παρούτογλου σ. 73 Ἔχει μέλλον ὁ ἑλληνισμὸς τῆς Κύπρου; σ. 39 Ἕνας μῆνας μέλιτος καὶ μιὰ ζωὴ πίκρας, Ἀλέξανδρου Ταπάκη π. Νικοδήμου Κανσίζογλου σ. 76 Βασίλειος Β΄ ὁ Μακεδών, Εἰρήνης Ἀρτέμη σ. 43 Μνῆμες ἀπὸ ἕνα ἀξέχαστο σχολεῖο, σ. 81 Ὁ εὐεργέτης Γ. Χατζηκώστας, Μερόπης Ν. Σπυροπούλου Πέτρου Α. Τσόδουλου σ. 86 Ὁ Ἰ. Καποδίστριας καὶ ἡ μόρφωση τῶν Ἑλληνοπαίδων, Γεωργίου Παπαδόπουλου Ἐξώφυλλο: Χριστόφορος Παπουλᾶκος † 18-01-1861. Ἡ αὐθεντικὴ δαγκεροτυπία μὲ τὴ μορφή του ἀπὸ τὴν οἰκία του στὸν Ἄρμπουνα Δήμου Κλειτορίας.
- 4. Γεωρ. Παπαβασιλείου Σπυρίδωνος Μαρίνη Νίκου Χειλαδάκη Ο ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΤΩΝ ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΚΟΡΥΦΑΙΩΝ ΜΑΣ ΣΤΗΝ Π Α ΡΑ ΔΟΣΙ Α Κ Α Ο ΡΟΛΟΣ Κ Α Ι Η Λ ΕΚΤΡΟΝΙΚ Η Σελ. 119 ΑΝΑΤΟΛΗ Π Α ΙΧ ΝΙΔΙ Α Κ Α Ι Η ΣΗΜ ΑΣΙ Α ΤΟΥ Κ Α ΡΤΑ Σελ. 120 Α ΓΩΓΗ ΣΥ ΝΤΗΡΗΤΗ Σελ. 110 Σελ. 91 ΕΡΓΩΝ ΤΕΧ ΝΗΣ Σελ. 99 ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΕΠΙΚΑΙΡΑ σ. 91 Παιδικὰ παραδοσιακὰ παιχνίδια καὶ ἀγωγή, σ. 105 Οἱ ἀρχαιολογικοὶ θησαυροὶ τῆς Μακεδονίας, Γεωργίου Β. Παπαβασιλείου Νίκου Μάρτη σ. 108 Ὅλοι δωρητὲς ὀργάνων μὲ τὸ ζόρι, Γιώργου Δελαστὶκ TEXNH σ. 110 Ἠλεκτρονικὴ κάρτα, Νίκου Χειλαδάκη σ. 99 Ὁ ρόλος καὶ ἡ σημασία τοῦ συντηρητὴ ἔργων τέχνης, Σπυρίδωνος Μαρίνη σ. 103 Περιγραφὴ τῆς εἰκόνος τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, Φώτη Κόντογλου ΕΙΔΗΣΕΙΣ (Παγκόσμια Ὀρθοδοξία Οἰκουμενικὸς Ἑλληνισμός) σ. 112 Συνεργαζόμενα γυναικεῖα σωματεῖα Θεσσαλονίκης σ. 113 Τμήματα ἀρχαῖας ἑλληνικῆς πόλης στὴ Ρωσσία σ. 114 Νέα ἑλληνικὰ στήν Αὐστραλία σ. 115 Ὁ Μόρφου Νεόφυτος γιὰ τὴ Θεία Λειτουργία σ. 117 Εὐχαριστῶ τὸν ἑλληνικὸ λαὸ σ. 119 Ὁ κορυφαῖος τῶν κορυφαίων πιλότος σ. 120 Ἑλληνικὸ ἠλεκτροκίνητο ὄχημα σ. 120 Οἱ Ἐκκλησίες μας στὴν Ἀνατολὴ σ. 121 Πρώην ὑπερασπιστὴς τῶν ἀμβλώσεων
- 5. ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ 150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΠΑΠΟΥΛ ΑΚΟΥ ὀρθόδοξα πνευματικά θέματα Ἀρχιμ. Νεκταρίου Ν. Πέττα, δρ. Φ. προέδρου τοῦ μή κερδοσκοπικοῦ ἰνστιτούτου: «ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ» Ε ̔ κατόν πενήντα χρόνια συμπληρώνονται ἀπό τήν ὁμολογιακή κοίμηση τοῦ πατρός ἡμῶν Χριστοφό- ρου τοῦ Παπουλάκου (†18-1-1861). Ὡστόσο ἡ βιωτή καὶ ἡ τιμή του, ἂν καί παρῆλθε ἐνάμιση αἰώνας, μένει πολύ ζωντανή στόν σύγχρονο ρω- μηό. Οἱ διῶκτες του νόμιζαν ὅτι μέ τό νά τόν φιμώσουν θά τόν «σκότωναν». Μπορεῖ νά τόν σκότωσαν σωματικά, ὅμως τό πνεῦμα καί οἱ Διδαχές του πῆραν σάρκα, ἔμειναν ζωντανές καί δυναμώνουν. Στή συνέχεια παρατί- θεται ἕνα σύντομο βιογραφικό τῆς θρυλικῆς αὐτῆς μορφῆς. Ὁ Μοναχός Χριστοφόρος Παναγι- ωτόπουλος ἤ Παπουλᾶκος εἶναι ἕνας σύγχρονος ἀπόστολος τῶν Ρωμηών καί τῆς Ὀρθοδοξίας. Παρά ταῦτα ἡ μορφή καί ἡ δράση του ἐπί ἑκατόν πενήντα καί πλέον χρόνια τελοῦσε ὑπό ἀμφισβήτηση καί παρεξήγηση
- 6. μέσα στήν τεχνητή ὁμίχλη, τήν ὁποία φαλῆς στόν ἀγώνα γιά τήν ἀλήθεια εἶχαν δημιουργήσει ἡ κακία καί οἱ καί τήν ἐλευθερία. Μαζί του λόγιοι ἀντινομίες τῆς ἐποχῆς του, καί μόλις καί ὁσιώτατοι ρασοφόροι τῆς ἐπο- στίς μέρες μας ἀποκαθίσταται μέ ὅλη χῆς του, ὅπως ὁ ἐκ Κεφαλληνίας Κο- της τή λαμπρότητα. σμᾶς Φλαμιᾶτος, ὁ Μεγαλοσπηλιώ- Ὁ Παπουλᾶκος/κης γεννήθηκε με- της Ἰγνάτιος Λαμπρόπουλος, ὁ Κων- τά τό 1770 στόν Ἄρμπουνα τῶν Καλα- σταντῖνος ὁ ἐξ Οἰκονόμων, ὁ Διονύσιος βρύτων. Ἦταν ἄνθρωπος φιλήσυχος Ἐπιφανιάδης, καί ἄλλοι Κολλυβάδες καί δίκαιος. Σέ ὥριμη ἡλικία βλέπει καί πνευματικοί ἄνθρωποι ἀπό ὅλα ἕνα οὐράνιο σημεῖο στήν οἰκία του, τά κοινωνικά καί μορφωτικά στρώ- πού τόν προστάζει νά ἀφιερωθεῖ ἐξ ὁ- ματα. λοκλήρου στόν Χριστό ὡς κήρυκας Ὁ Παπουλᾶκος περιοδεύει σέ ὅλη μοναχός. Πιό ψηλά ἀπό τό χωριό του τήν Πελοπόννησο, στήν Ἀττική καί σέ χτίζει τήν ἰδιόκτητη Σκήτη τῆς «Κοι- πολλά νησιά, ὅπως στίς Σπέτσες, στήν μήσεως τῆς Θεοτόκου». Ἦταν ἁπλός Ὕδρα, στόν Πόρο καί στήν Ἐλαφόνη- καί κατεῖχε στοιχειώδεις γραμματικές σο, διδάσκοντας τόν Λόγο τοῦ Θεοῦ. Οἱ γνώσεις· ὡς ἐκ τούτου δέν θά μποροῦ- Διδαχές του εἶναι βάλσαμο καί ἐλπί- σε νά κατακτήσει κάποια ὑπεύθυνη θέ- δα γιά τούς ταλαίπωρους ἀνθρώπους ση στόν ἀνώτερο κλῆρο. Εἶχε ὅμως τήν τῶν περιοχῶν αὐτῶν. Παντοῦ στηλι- τύχη νά ζήσει στήν πιό ἔντονη περίο- τεύει τίς προσπάθειες τῆς ξενόφερτης δο τοῦ Ἔθνους μας. Συμμετεῖχε στή ἐξουσίας καί τῶν προστατῶν αὐτῆς, μεγάλη προετοιμασία καί στόν ἀγώνα πού προσπαθοῦν νά ἀλλοιώσουν τήν γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Ἑλλάδος παράδοσή μας. Μέ τόν λόγο του μετα- Οἱ Διδαχές του εἶναι βάλσαμο καί ἐλπίδα γιά τούς ταλαίπωρους ἀνθρώπους τῶν περιοχῶν αὐτῶν. Παντοῦ στηλιτεύει τίς προσπάθειες τῆς ξενόφερτης ἐξουσίας καί τῶν προστατῶν αὐτῆς, πού προσπαθοῦν νά ἀλλοιώσουν τήν παράδοσή μας. ἀπό τό μακρόχρονο ὀθωμανικό ζυγό. μορφώνει τόν λαό, ὥστε νά ἐπικρατεῖ Ἔτσι ζυμώθηκε μέ τά ἐθνικά νά- ἀγάπη, δικαιοσύνη καί συγχώρηση. ματα καί τήν πνευματικότητα, πού Ὁ Τύπος τῆς ἐποχῆς γράφει πώς: ἀπορρέουν ἀπό τή μακραίωνη πα- «ὅ,τι δέν κατάφεραν οἱ νόμοι, τό κα- ράδοσή μας καί τήν ἄνευ ὅρων καί τόρθωσε μέ τό κήρυγμά του ὁ Χριστο- ὁρίων προσήλωση τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκ- φόρος». Ἡ φιλανθρωπία καί ἡ καλο- κλησίας στή Μεγάλη Μητέρα Ἐκ- σύνη ἐξαπλώνονται παντοῦ, ἀπ̓ ὅπου κλησία. Καί ὅταν οἱ Βαυαροί καί περνᾶ. Ὡστόσο οἱ ἰσχυροί φοβοῦνται τά ὄργανά τους θέλησαν νά ἀλλοι- καί πιέζουν τήν Ἱερὰ Σύνοδο νά ἐκ- ώσουν τό ἑλληνορθόδοξο πνεῦμα μέ δώσει ἀπαγορευτική ἐγκύκλιο γιά ἀπαράδεκτες καί ὕποπτες καινοτο- τά κηρύγματά του. Ἡ Ἱερά Σύνοδος μίες, ὁ Χριστοφόρος τέθηκε ἐπικε- προτείνει νά τόν ἀφήσουν ἐλεύθερο,
- 7. διαπιστώνοντας: «ὅτι ὅπου ἂν ἀπῆλθε, εται στίς ὑγρές καί ἀνήλιες φυλακές κηρύξας τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, οὔτε τοῦ Ρίου. Ὅταν μεταφέρεται στήν ἀγυρτίαν, οὔτε ἰδιοτέλειάν τινα ἐφά- Ἀθήνα, γιά νά δικασθεῖ, κλῆρος καί νη μετελθών, ἀλλ̓ ἀφιλοκερδής ὤν, καὶ λαός, μέ κλάματα καί δεήσεις, ὑπο- ἀκτήμων συνέστειλε καὶ παντελῶς κλίνονται σέ ἐκεῖνον, ἀπ̓ ὅπου περνᾶ. ἔπαυσε διὰ τῆς διδασκαλίας του τὴν Τό Κράτος δέν τολμᾶ νά τόν δικάσει, ζωοκλοπήν, τήν δενδροκοπίαν, τὴν γιατί ὁ λαός εἶναι μέ τό μέρος του καί ψευδορκίαν κ.τ.λ. καί - θεωρεῖ αὐτὸν ἕτοιμος νά ἀναιρέσει τίς συκοφαντίες. τῆς κατ̓ αὐτοῦ γενομένης κατηγορί- ας Ἀθῶον». Ὁ Παπουλᾶκος ἐπιστρέφει στόν Ἄρμπουνα γιά περισυλλογή· ἀλλ̓ ὅμως ὄχι γιά πολύ. Ὁ ἀγώνας ἔχει γίνει γἰ αὐτόν σκοπός τῆς ὑπάρξεώς του. Ὅταν σέ λίγο ξανα- βγαίνει στά χωριά καί στήν ὕπαιθρο, ἡ Πελοπόννησος ὁλόκληρη καί πολ- λά νησιά δονοῦνται ἀπό ἐνθουσιασμό. Τοῦ ἐπιφυλάσσουν πρωτοφανῆ γιά τά χρονικά ὑποδοχή. Μιά μεγάλη πνευ- ματική λιτανεία διασχίζει ἀπ̓ ἄκρου εἰς ἄκρον τόν Μοριά μέ ἐπικεφαλῆς τόν Παπουλᾶκο. Παντοῦ τό πλῆθος μαζί μέ τόν κλῆρο τόν ἀποθεώνει καί τόν ἀκολουθεῖ ψάλλοντας τό «Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ...». Ἡ μεγάλη πορεία τῆς πίστεως φθάνει Χριστόφορος Παπουλᾶκος † 18-01-1861. μέχρι τήν Καλαμάτα. Τότε ἡ Κυβέρ- Ἡ αὐθεντικὴ δαγκεροτυπία μὲ τὴ μορφή νηση καί ἡ Ἱερά Σύνοδος ἀνησυχοῦν του ἀπὸ τὴν οἰκία του στὸν Ἄρμπουνα καί ἀποφασίζουν νά ἀντιδράσουν. Δήμου Κλειτορίας. Στρατός καί στόλος ἀποστέλλονται ἐναντίον τοῦ ἄοπλου Γέροντος, γιά Μέ πιέσεις τῆς πολιτείας στήν Ἱερά Συ- νά καταστείλουν τό «κίνημα». Ὁ Πα- νόδο περιορίζεται σωματικῶς διά βίου, πουλᾶκος καταφεύγει στά ἀπρόσιτα περιφρουρούμενος στή Μονή Προ- βουνά τῆς Μάνης, ὅπου τόν προστα- φήτου Ἠλιοῦ Θήρας καί ἀργότερα τεύει μὲν ἡ ἀγάπη τῶν κατοίκων, θά στή Μονή Παναχράντου Ἄνδρου. Οἱ τόν καταδώσει ὅμως τό πάθος τῆς φι- ἐντολές τῆς ἐξουσίας σέ ὅλη τή διάρ- λαργυρίας. Ἡ ἀμοιβή τῆς συλλήψεώς κεια τῶν ἐξοριῶν τοῦ Παπουλάκου του εἶχε ὁριστεῖ σέ ἕξι χιλιάδες δραχ- εἶναι ἰδιαίτερα αὐστηρές. Οἱ διαταγές μές καί ὁ προδότης, δυστυχῶς, βρέθη- θυμίζουν δικτατορικά καθεστῶτα. κε ἀνάμεσα στόν κλῆρο. Ἀκόμα οἱ ἀρθρογράφοι ἀναφέρονται Ὁ ἀγωνιστής γιά ἕνα χρόνο ἐγκλεί- σέ ἕνα δυσάρεστο γεγονός, ὅπου ὁ
- 8. ἐπίσκοπος Ἄνδρου Μητροφάνης, σά- Καίτοι ἐγίνωσκον τήν αἰτίαν, δἰ ἥν πισε στό ξύλο τόν ὁμολογητή Χριστο- ὁ Παπουλᾶκος ἐτιμωρεῖτο οὕτως, ἠ- φόρο: «Προσεκλήθη εἰς τήν Μονήν ρώτησα ὅμως αὐτόν, οὗτος δέ μοι ἶπεν Παναχράντου Άνδρο ὁ λειτουργός Μη- ὅτι τόν ἐκτύπησεν ὁ ἀρχιερεύς καί τροφάνης... ἐξέρχεται καί προσκαλεῖ τόν ἐφυλάκισε, διότι ἐλάλησε πρός τόν γέροντα Παπουλᾶκον, ἵνα τόν αὐτόν τήν ἀλήθειαν. Τίς δέ ἦτο ἡ κα- νουθετήσῃ ὁ χρείαν ἔχων νουθεσίας τά Παπουλᾶκον ἀλήθεια αὕτη; Ὅτι καί ἀκούει παῤ αὐτοῦ τό «ἰατρέ, θερά- ὁ ἀρχιερεύς ἠγόρασε χρήμασι τήν πευσον πρῶτον σεαυτόν». Ἀλλ̓, ἀντί ἐπισκοπήν, ὅτι τά δαπανηθέντα, ὡς ἑνός λόγου τοῦ θείου Εὐαγγελίου, ρα- εἰκός, ἔμελλε νά εἰσπράξῃ παρά τοῦ πίζει τόν δυστυχῆ αὐτόν γέροντα καί ποιμνίου του, ἵνα μή ζημιωθῇ, καί κατασυντρίβει ἐπί τῆς κεφαλῆς του πρός τοῦτο μάλιστα ἔφερε τῷ ἀρχιερεῖ παχεῖαν ράβδον. Εἶτα καταδεσμεύει καί αὐτός ὁ Παπουλᾶκος τήν εἰσφο- αὐτόν εἰς κάθυγρόν τι καί σκοτει- ράν του δραχμήν μίαν». νόν δωμάτιον τῆς Μονῆς, ὅπως ἐκεῖ Ἀλλά ὁ λαός δέν τόν λησμονεῖ. Ἀπ̓ ἀποδώσῃ τάς τελευταίας πνοάς του. ὅλα τά Βαλκάνια ἔρχονται προσκυνη- Ὁ παράτολμος Μητροφάνης κατεβαί- τές στά σιδερόφρακτα κελλιά, ὅπου νει εἰς τήν πόλιν καί διαδίδει ψευδῶς φυλάσσεται, γιά νά πάρουν τήν εὐχή ὅτι ὁ πνέων τά λοίσθια γέρων ὕβρισε του ἤ κομμάτι ἀπό τό ράσο του γιά τό ἱερόν τοῦ Βασιλέως πρόσωπον. ἁγιασμό. Κοιμήθηκε στήν Ἄνδρο στίς Μεσολαβήσει τοῦ δικηγόρου Ν. Σαρι- 18 Ἰανουαρίου 1861. Λίγο νωρίτερα ὁ πόλου πρός τόν ἀπηνῆ Μητροφάνην, φρουρός του ζήτησε συγγνώμη ἀπό μεταφέρεται ὁ δυστυχής γέρων εἰς τόν Γέροντα καί τήν εὐλογία του, γιά ἄλλο δωμάτιον, ἄλλως ὁ Χριστοφόρος νά γίνει Μοναχός. Εἶχε τήν πεποίθηση Παπουλᾶκος ἤθελε κατακλείεσθαι ὅτι κάτω ἀπό τήν κατάλευκη γενειάδα σήμερον εἰς ἕναν ψυχρόν τάφον καί του ἐκπορεύονταν φῶς καί ἀλήθεια. ὁ λεγόμενος Ἱεράρχης ἤθελεν εἶσθε Ὁ Παπουλᾶκος κοιμήθηκε ἀγνοη- ὁ προφανής του ἀνθρώπου φονεύς». μένος ἀπό τούς ἰσχυρούς, πού προ- Μετά ἀπό αὐτό τό γεγονός ὁ δικη- σπάθησαν καί μετά τόν θάνατό του γόρος Ν. Σαρίπολος ζητᾶ νά δεῖ τόν νά κηλιδώσουν τή μνήμη του. Ἀλλά τραυματισμένο γέροντα καί σημει- ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τόν ἤθελε πάντα ώνει μεταξύ ἄλλων στήν ἀναφορά κοντά του. Πολλοί ναοί χτίζονταν στό του: «Περιεργείας χάριν ἐζήτησα νά ὄνομά του, ὅσο ἀκόμα ζοῦσε, προσωπι- ἴδω τόν Παπουλᾶκον, καί τοῦτο μοι κά του ἀντικείμενα τοποθετοῦνταν, ἐπετράπη. Εἰς τήν θέαν λοιπόν ἀνδρός μαζί μέ τή μορφή του σε δαγκερο- γέροντος ἐν καθύγρῳ κεκλεισμένου τυπία, στά εἰκονοστάσια ὡς λείψα- δωματίῳ, καί ἐπί τῆς ὑγρᾶς γῆς κει- να. Ἀπό πατέρα σέ παιδί μέ εὐλάβεια μένου, τό ράσον αὐτοῦ μόνον ὡς κλί- μεταφέρεται ὁ σπόρος, πού ἔρριξε ὁ νην ἔχοντος, πικρῶς συνεκινήθην, φωτισμένος αὐτός, ἀλλά καί θαρρα- ἡ δέ λύπη μου ηὔξησε ὅτ̓ ἔμαθον ὅτι λέος, ἀγωνιστής μοναχός. Μέ σεβα- ἦν καί ἀσθενής, καί ὅτι τῷ ἐγένετο σμό ἀναφέρονται ὅλοι στήν πορεία καί ἀφαίμαξις ἐκείνην τήν ἡμέραν. τῆς ζωῆς του, ἀπό τό σπίτι του στόν
- 9. Ἄρμπουνα Κλειτορίας μέχρι τή Μο- Παπουλᾶκος». νή Παναχράντου, «ἐδῶ γεννήθηκε ὁ Γιά τόν Παπουλᾶκο βλέπε πε- Παπουλᾶκος», ἤ «ἀπό ἐδῶ πέρασε», ἤ ρισσότερα στήν ἱστοσελίδα: www. «σέ αὐτή τήν πέτρα ἀνεβασμένος κή- papoulakos.gr ρυξε». Στήν ἐποχή του ὁρισμένοι ἀπό σύγ- χυση ἤ ἐμπάθεια τόν ἀποκάλεσαν ἀγύρτη, τό ἐπίσημο κράτος τόν συνέ- ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ λαβε καί ἡ Ἱερά Σύνοδος, ὑπό τήν πίε- ση τῆς ἐξουσίας, τόν περιόρισε διά βίου σέ Μονές τῆς Θήρας καί τῆς Ἄνδρου. Ἡμερολόγιο τοῦ ἔτους 2011 μέ δώ- Ἀλλά ὁ λαός ἀπό γενιά σέ γενιά, σάν δεκα ἄγνωστες ἅγιες μορφές πού μέσα σέ θρύλο, μᾶς μεταλαμπαδεύει εἶναι ἀφιερωμένο στά 150 χρόνια μέ εὐλάβεια καί σεβασμό τή μνήμη, ἀπό τήν κοίμηση τοῦ ὁσίου πατρός τή φήμη καί τά σημεῖα του. Ἔτσι, ἡμῶν Χριστοφόρου τοῦ Παπουλάκου τώρα μέ τήν ἀσφάλεια πού παρέχει († 18-1-1861), τοῦ ὁποίου τό ὄνομα φέ- ἡ ἀπόσταση τοῦ χρόνου, μποροῦμε ρει τό μή κερδοσκοπικό ἰνστιτοῦτο νά τόν δοῦμε καί νά τόν κρίνουμε «ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ», καλύτερα. καθώς καί στά 300 χρόνια ἀπό τήν κοίμηση τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Πρός τόν σκοπόν τῆς προβολῆς καί Σοφιανοῦ, ἐπισκόπου Δρυϊνουπόλεως ἀναδείξεως τοῦ βίου καί τοῦ ἔργου τοῦ καί Ἀργυροκάστρου († 26-11-1711). πατρός Χριστοφόρου προβήκαμε στήν ἵδρυση τοῦ φερωνύμου ἰνστιτούτου, στήν ὀργάνωση ἐπιστημονικῶν συ- 1. Μπούσια Χ., Ἱερά Ἀκολουθία, Κα- νεδρίων καί στήν ἔκδοση βιβλίων νών Παρακλητικός καί Χαιρετιστή- σχετικῶν μέ τον ἵδιο καί μέ ἄλλες, ἄ- ριοι Οἶκοι εἰς τόν ὅσιον καί Θεοφό- γνωστες ὥς τώρα, μορφές τοῦ Γένους ρον πατέρα ἡμῶν Χριστοφόρον τόν καί τῆς Ἐκκλησίας. Ἕνα ἱστορικό Παπουλᾶκον, ἔκδ. Ἰνστιτοῦτον Χρι- ἔργο πού εἶναι ἀφιερωμένο στά ἑκα- στοφόρου Παπουλάκου, Ἀθήνα 2009. τόν πενήντα ἔτη ἀπό τήν κοίμησή 2. Πέττα Ν. Ν. ἀρχιμ., δρ. Φ., Ὁ του καί προβάλλει τόν πραγματικό Ὁσιώτατος Μοναχός Χριστοφόρος ὁ Παπουλᾶκο μέσα ἀπό ἱστορικά ντο- Παπουλᾶκος στή Θήρα (1854) καί κουμέντα εἶναι τά Πρακτικά τῆς Α΄ στήν Ἄνδρο (1854-1861), Ἀθήνα 2009, Ἐπιστημονικῆς Ἡμερίδας ἐν Καμάρι ὅπου συγκεντρωμένη παλαιότερη βι- τῆς Θήρας τῇ 23ῃ τοῦ μηνός Ἰουλίου βλιογραφία. 2009 μέ θέμα: «Ὁ Ὁσιώτατος Μονα- χός Χριστοφόρος Παπουλᾶκος στή 3. Πέττα Ν. Ν. ἀρχιμ. δρ. Φ., Χριστο- Θήρα καί στήν Ἄνδρο» Πρακτικά φόρος Παπουλᾶκος, ὁ σύγχρονος ἀ- τοῦ A΄ Πανελλήνιου Ἐπιστημονικοῦ πόστολος τῆς Πίστεως καὶ τοῦ Γένους, Συνεδρίου ἐν Κλειτορίᾳ τῶν Καλα- Θεσσαλονίκη 2009. βρύτων τῆ 26ῃ καί 27ῃ Σεπτεμβρίου 4. Πέττα, Ν. Ν. ἀρχιμ. δρ. Φ., Ἱστορικό 2009 μέ θέμα: «Ὁ Ὅσιος Χριστοφόρος Ἀρχεῖο τοῦ Ἰνστιτούτου Χριστοφό-
- 10. 10 ρου Παπουλάκου, φάκελλοι (sic) μέ Ἐπιστημονικῆς Ἡμερίδος ἐν Θήρᾳ τῇ ἔγγραφα τοπικῶν ἀρχῶν, ὑπουργῶν, Πέμπτῃ 23ῃ τοῦ μηνός Ἰουλίου 2009 Ὄθωνος καί Ἱερᾶς Συνόδου, καί μέ μέ θέμα: «Ὁ Ὁσιώτατος Μοναχός Χρι- τόν τύπο τῆς ἐποχῆς. στοφόρος Παπουλᾶκος στή Θήρα καί 5. Πρακτικά τοῦ Α΄ Πανελληνίου Ἐπι- στήν Ἄνδρο». Ἐκδίδονται ἐπιμελείᾳ στημονικοῦ Συνεδρίου ἐν Κλειτορίᾳ τῇ 26ῃ καί 27ῃ τοῦ μηνός Σεπτεμβρίου Ἀρχιμανδρίτου Νεκταρίου Ν. Πέττα, 2009 μέ θέμα: «Ὁ Ὅσιος Χριστοφόρος δρ. Φιλοσοφίας Προέδρου τοῦ ἡμε- Παπουλᾶκος» καί Πρακτικά τῆς Α΄ τέρου Ἰνστιτούτου, 2010. ΟΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΗΣ ΑΤΡΩΑΣ 8. Μετά ἀπό αὐτό, ὁ Παῦλος, ὁ μέγας παρακαλοῦσαν οἱ μέν νά καταπαύ- ἐκεῖνος ποιμήν, παίρνει μαζί του τόν σουν τήν πλημμύρα τῶν ὑδάτων, ὥ- πατέρα μας Πέτρο, ὡς ὑπάκουο μαθη- στε νά διαβοῦν τό ταχύτερο πρός τά τή, καί ξεκινᾶ πρός τά Ἱεροσόλυμα, σπίτια τους, οἱ δέ νά ἐξαφανίσουν τή ποθώντας νά ἰδῇ καί νά ἀσπασθῇ τούς λοιμώδη καταστροφή πού ἐπῆλθε στή ἐκεῖ ἁγίους καί σεβασμίους τόπους. χώρα τους. Γιατί πλῆθος ἀπό «μυσα- Καθώς οἱ δυό τους προχωροῦσαν σέ ρά1» ἔπληξε σ᾿ ἐκείνους τούς τόπους μιά παράπλευρη ὁδό, ἔφθασαν στόν βότανα, φυτά καί κάθε εἶδος ποικί- Ἄλυ ποταμό. Τόν βρῆκαν γεμᾶτο ἀπό λων βλαστῶν καί πέφτοντας ἐπάνω νερά καί πολλούς ὁδοιπόρους νά κά- τους καταστροφικά κατέτρωγε τά πά- θωνται ἀπό τή μιά καί τήν ἄλλη πλευ- ρά στίς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ καί νά πε- ριμένουν τή μείωση τῆς στάθμης τοῦ νεροῦ. Οἱ ὅσιοι ὅμως ἔχοντας σταθερό τό «κατ᾿ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ», ἀνέβηκαν μέ πίστη ἐπάνω στά νερά τοῦ ποταμοῦ, ὅπως διά ξηρᾶς, καί πέρασαν στή στε- ριά. Ὅλοι ὅσοι ἦταν παρόντες ἐκεῖ καί παρακολουθοῦσαν, ὁδοιπόροι καί ἐγχώριοι, ἐξεπλάγησαν· φιλοῦσαν τά ἴχνη τῶν ποδιῶν τῶν μακαρίων καί Ὁ Ἄλυς ποταμός.
- 11. 11 ντα. Ὅταν ὅμως προσευχήθηκαν οἱ βάρη τῶν ἀδυνάτων καί παιδαγωγώ- ὅσιοι, ὁ ποταμός συγκράτησε ἀμέσως ντας τούς μαθητές του σ᾿ αὐτό ἀκρι- τήν πολλή ὁρμή του καί ἐπέτρεψε βῶς. ἀνενόχλητη τή διάβαση σέ ὅσους τή χρειάζονταν· ἐνῶ τό πλῆθος τῶν «μυσαρῶν» ἐξαφανίσθηκε τήν ἴδια 10. Κάποια ἡμέρα συνέβη νά κληθῇ στιγμή ἀπό τόν τόπο τους. ἀπό τόν μεγάλο ποιμένα ὁ ὅσιος πατήρ ἡμῶν Πέτρος νά τελέσῃ θεία λειτουρ- γία, ἀπέναντι ἀπό τήν μονή, στό πα- 9. Θέλοντας ὁ ὅσιος Παῦλος νά ρεκκλήσιο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. ὁδοιπορήσῃ πρός τά ἐμπρός πρός τούς Ὅταν τελείωσε, γύρισε στή μονή φο- Ἁγίους τόπους, ὅπως εἶχε ξεκινήσει, ρώντας ἀκόμη τά ἄμφια, γιατί ἡ κοι- ἐμποδίσθηκε ἀπό τή δύναμη τοῦ Ἁγίου νοβιακή παράδοση εἶχε ἕναν κανόνα: Πνεύματος, ἀφοῦ ἔλαβε ρητά τήν ἑξῆς νά μήν ἐκδύεται ὁ ὑποτακτικός, οὔτε προφητεία ἀπό αὐτό: «Παῦλε, δέν θέ- νά ἐνδύεται, οὔτε νά κάνῃ κάτι ἄλλο λω πιά νά ζῇς ἀπομονωμένος, ἀλλά χωρίς τήν παρότρυνση καί τήν εὐχή νά ἡγηθῇς τῆς ποίμνης μου πρός σω- τοῦ ἡγουμένου. Βρίσκει τόν ποιμένα τηρίαν πολλῶν καί νά φροντίζῃς τά του νά κάθεται δίπλα σέ μιά φωτιά, λογικά μου πρόβατα, νά καλλιεργῇς γιατί ἦταν χειμώνας. Μπαίνει, λοιπόν, τίς ἀκατέργαστες καρδιές καί νά ὁ ὅσιος Πέτρος καί πέφτει μπροστά πληθύνῃς μέ πράξη καί λόγο τά δημι- στά πόδια του ζητώντας εὐχή, γιά νά ουργήματά μου. Ἀπό αὐτή τή μάντρα βγάλῃ τήν ἱερατική του στολή. θά σέ στείλω στή θεία καί οὐράνια σκηνή καί μετά ἀπό σένα ἀφήνω διά- Τή στιγμή ἐκείνη βρισκόταν ἐκεῖ δοχο τόν μαθητή σου Πέτρο. Γι᾿ αὐτό κάποιος ἀπό τούς ἀμελέστερους ἀ- γύρισε ὀπίσω ἀπ᾿ ὅπου ἦλθες καί, δελφούς, ὁ ὁποῖος εἶχε πέσει στό πα- ἀφοῦ κάνεις ἕνα γῦρο στούς πρόπο- ράπτωμα παραβάσεως ἐντολῆς καί δες τοῦ Ὀλύμπου, θά βρῇς ἕνα παρεκ- εἶχε ἐξοργίσει τόν ὅσιο Παῦλο. Καί κλήσιο, ἀφιερωμένο στόν προφήτη ἐπειδή εἶδε, ὡς ποιμήν, ὅτι αὐτός πού Ζαχαρία καί ἐκεῖ θά κατοικήσῃς· σ᾿ ἁμάρτησε δέν μποροῦσε νά ὑπομείνῃ αὐτό θά ποιμάνῃς τό λογικό μου ποί- μέ μακροθυμία τά ἐπιτίμιά του, τί μνιο· καί ἐκεῖ θά τελειώσῃς μέ τιμή κάνει ὁ ἀληθινός μιμητής τοῦ θεί- τόν δρόμο τῆς ζωῆς σου». Ἀφοῦ ὁ ὅσιος ου Παῦλος; Ἀφήνοντας αὐτόν πού Παῦλος στράφηκε ἀπό ἐκεῖ πρός τά ἔπεσε στήν ἁμαρτία καί τραυματίσθη- ὀπίσω, σύμφωνα μέ τήν προσταγή, κε, ἐπιτίθεται κατά τοῦ ὁσιωτάτου βρῆκε τόν τόπο καί τό παρεκκλήσιο Πέτρου πού δέν εἶχε πράξει κανέ- καί ἔνοιωσε μεγάλη χαρά. Σέ λίγο να ἀδίκημα. Αὐτό λοιπόν τό ἔκανε ὁ χρόνο συναθροίσθηκε θεία συνοδεία· ὅσιος καί ψυχωφελής πατήρ Παῦλος, αὐτούς τούς ὡδήγησε ἡ Θεία Χάρις ἐπειδή εἶδε ὅτι ἔτσι δέν λύγισε καθό- πρός αὐτόν, γιά νά τόν ἀκολουθοῦν λου ὁ ἔνοχος καί χρειάζεται δραστικώ- ἀποτελεσματικά καί νά γίνουν τελεί- τερο φάρμακο. Κατηγόρησε, λοιπόν, ως ὅμοιοί του. Ἐκεῖνος ἐφέρετο πρός αὐστηρότερα ὡς ὑπεύθυνο τοῦ σφάλ- ὅλους ἀποστολικά, ἐλαφρύνοντας τά ματος αὐτόν πού δέν ἔφταιξε. Τόν κα-
- 12. 12 τηγόρησε ἀκόμη ὅτι ὑπερηφανεύθηκε τό ἔνδυμα ἀβλαβές, ὥστε ὅλοι νά θαυ- γιά τά ἄμφιά του καί τόν προστάζει νά μάσουν καί νά δοξάσουν τόν Θεό. τά βγάλῃ καί νά τά ρίξῃ στή φωτιά. Ὁ ὅσιος Πέτρος σηκώθηκε ἀπό τά 11. Ὕστερα ἀπό λίγες ἡμέρες ἀπο- πόδια τοῦ ὁσίου Παύλου, ἔβγαλε τήν καλύπτει ὁ Κύριος στόν ὅσιο πατέρα ἱερατική στολή του καί, σύμφωνα μέ Παῦλο ὅτι θά εἶναι σύντομη ἡ ἔξοδός τήν προσταγή τοῦ μεγάλου, τήν ἔρριξε του ἀπό τό σῶμα. Ὅταν ἔμαθε αὐτό στή φωτιά. Ὅταν ὁ ἔνοχος μοναχός ὁ ἅγιος, πρίν ἀπό τή φυσική του τα- εἶδε τό παράδοξο, νά καταδικάζεται φή σέ μνῆμα, κατασκεύασε ἕνα μικρό δηλαδή ἀπό τόν ἡγούμενο ἐκεῖνος πού καταφύγιο ὡς τάφο, μέ διαστάσεις μι- δέν ἔκανε καμμία ἀδικία καί ἔφερε κρότερες ἐκείνων τοῦ σώματός του, στό νοῦ του τό παράπτωμά του, πέ- καί σ᾿ αὐτό φυλάκισε τόν ἑαυτό του. φτει στό ἔδαφος καί ζητεῖ συγγνώμη Πέρασε ἐκεῖ ἕξι μῆνες, ὁπότε πλησί- ἀπό τόν πατέρα ὡς ὑπεύθυνος τοῦ ασε ἡ ἐκδημία τοῦ σώματός του. Καί, σφάλματος, λέγοντας στόν ἡγούμενο: ἀφοῦ ἦλθε ἡ ἀπόφαση, ἐπρόκειτο πλέ- «Δικό μου εἶναι τό σφάλμα, πάτερ, δι- κή μου ἡ πληγή. Δέν φταίει αὐτός ὁ ον νά πεθάνῃ. Ἀλλά, ὁ μαθητής του ἱερέας ἀλλά ἡ ραθυμία μου». Πέτρος τόν ὁποῖο, ὅπως ἔλαβε ἐντολή ἀπό τόν Θεό, ἐπρόκειτο νά ἀφήσῃ δι- άδοχό του δέν ἦταν ἐκεῖ, γιατί εἶχε σταλῇ σέ διακονία. Ἔτσι, παρεκάλεσε θερμά τόν Θεό νά τόν ἀφήσῃ νά ζήσῃ λίγο ἀκόμη. Μόλις ὁ ὅσιος Πέτρος, μετά ἀπό τρεῖς ἡμέρες, ἐπέστρεψε τοῦ λέγει: «Τέκνο μου, ὁ καθορισμένος χρόνος τῆς ζωῆς μου συμπληρώθηκε καί ἐπρόκειτο πρίν ἀπό λίγο νά προστεθῶ στούς προγόνους μου. Ἐπειδή ὅμως Χάρτης Μικρᾶς Ἀσίας. δέν ἤσουν ἐδῶ, παρεκάλεσα τόν Κύ- ριο καί παρέμεινα γιά σένα τρεῖς Τότε λοιπόν τό σύνολο τῶν ἀδελφῶν, ἡμέρες, ἀφ᾿ ὅτου ἐπρόκειτο νά φύγω». πού ἦταν παρόντες καί τά εἶχαν ἰδεῖ ὅ- Ἀφοῦ εἶπε αὐτά ἔδωσε τήν ἄδεια νά λα, πέφτουν στά πόδια τοῦ ἡγουμένου συγκεντρωθῇ ἡ ἀδελφότητα καί τούς καί παρακαλοῦν νά μήν καταστραφῇ λέγει: «Παιδιά μου, φεύγω ἀπό τήν ἀπό τή φωτιά τό ἔνδυμα τοῦ ἱερέως παροῦσα ζωή· παραδίδω στόν Κύριο Πέτρου, ἀφοῦ μέ τόν διάλογο εἶχε πε- τήν παρακαταθήκη μου2 καί ὡς χῶμα ράσει διάστημα μιᾶς ὥρας καί ἡ φωτιά ἐπανέρχομαι στό χῶμα. Τώρα λοιπόν τό εἶχε τυλίξει. Ὁ ἀείμνηστος Παῦλος ἀκοῦστε με, ἐπειδή ἐνδιαφέρομαι γιά δέχθηκε τήν ἱκεσία τους καί διέταξε τή σωτηρία σας· μετά τή μετάστασή νά τό ἀπομακρύνουν ἀπό τή φωτιά. μου μένετε ἀδιάσπαστοι, παραμένο- Αὐτοί τό ἔκαναν γρήγορα καί ἔφεραν ντας συνεχῶς στόν φόβο τοῦ Κυρίου,
- 13. 13 καί ἑνωμένοι μέ τήν τέλεια ἀγάπη καί, ἄφησέ με νά δαμάζω τόν ἑαυτό μου πα- ὅπως ὑπακούατε σέ μένα ἀναντίρρητα ντοτινά κάτω ἀπό τόν χρηστό ζυγό3». σέ ὅλη μου τή ζωή, ἔτσι θά κάνετε Καί ὁ ὅσιος Παῦλος λέγει: «Παῦσε, καί σ᾿ ἐκεῖνον πού μέ τή βοήθεια τοῦ παιδί μου, μήν ἀντιλέγῃς, ὅταν ὁ Κύ- Κυρίου θά γίνῃ πατέρας σας. Ἄν καί ριος προστάζῃ, καί μήν ἀντιτίθεσαι ὁ κανονισμός σᾶς δίνῃ τό δικαίωμα στή θεία Του πρόνοια· ἀλλά σήκω νά ἐκλέγετε μέ ψῆφο τόν ποιμενάρ- ἐπάνω καί ποίμανε θεόπνευστα τήν χη σας, ὡστόσο τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἀδελφότητα μέ ράβδο παιδείας καί βα- πρό πολλοῦ μοῦ ὑπέδειξε τόν ἄξιο τῆς ἡγουμενίας. Αὐτόν θά τόν δεχθῆτε κτηρία παραμυθίας, γιά νά καυχηθῇς πρόθυμα καί, σύμφωνα μέ τόν θεῖο ἀπροκάλυπτα στόν Χριστό: «Ἰδού ἐγώ Ἀπόστολο, θά ὑποτάσσεσθε καί θά καί τά παιδιά πού μοῦ ἔδωσε ὁ Θεός». ὑπακούετε ἀπονέμοντάς του κάθε (Ἀπόσπασμα ἀπό τόν ὑπό ἔκδοση βίο εὐγνωμοσύνη καί τιμή. τοῦ ὁσίου Πέτρου τῆς Ἀτρώας ἀπό τίς Φώναξε τότε τόν ὅσιο Πέτρο, τόν ἐκδόσεις «Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη»). ἔφερε μπροστά τους καί τούς λέγει: «Ἰδού ὁ πατέρας σας». Ὅταν ἔγινε αὐτό, ὅλοι μέ ἕνα στόμα εἶπαν: «Ἄς εἶναι εὐλογητός ὁ Θεός, πού ἐπιβλέπει ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ τά κρύφια, πού ἔδωσε λύση στήν ἀπορία τῆς συνειδήσεώς μας, μέ τό προορατικό καί διορατικό χάρισμα τοῦ 1. Μυσαρά: μικρά ζῶα τοῦ ἀγροῦ πού πατρός μας, καί μᾶς ἔφερε ὡς ποιμένα καταστρέφουν τά σπαρτά, συνήθως ἐκεῖνον πού ποθούσαμε». τρωκτικά, ὅπως τό ἀγριοκούνελο, ὁ Ὅταν ἄκουσε αὐτά ὁ ὅσιος πατήρ ποντικός τῶν ἀγρῶν, ὁ κάστορας κ.ἄ. ἡμῶν Πέτρος, ἔπεσε στά πόδια τοῦ πού οἱ ἀγρότες τά ἀποκαλοῦν βδελυ- πατρός Παύλου καί ἔλεγε μέ δάκρυα: ρά, σιχαμερά, ἀποτρόπαια, ἀηδιαστι- «Λυπήσου με, πάτερ, τόν ἀνάξιο· μή κά, ἀποκρουστικά... μέ ἐπιφορτίσῃς πάνω ἀπό τίς δυνά- 2. Ὅ,τι τοῦ κατέθεσε ὁ Κύριος πρός μεις μου· μή δώσῃς στήν κουφότητα φύλαξη: Δηλαδή, τά πρόσωπα πού καί ἐλαφρότητά μου φτερά ὑπεροψίας παρέδωσε στή φροντίδα του καί τήν μέ τή διαχείριση τῆς ἐξουσίας. Ὅρισε ἄλλον, φέρε σ᾿ αὐτό τό ἀξίωμα κάποιον πιστή τήρηση τῶν ἐντολῶν Του. πρᾶο καί κατά Χριστόν ταπεινόφρονα· 3. Χρηστός ζυγός: Εἶναι ἡ ὑπακοή.
- 14. 14 ΤΟ ΟΣΙΑΚΟ ΤΕΛΟΣ ΜΙΑΣ ΑΠΛΟΪΚΗΣ ΜΕΤΣΟΒΙΤΙΣΣΑΣ ΓΥΝΑΙΚ ΑΣ Μιχαὴλ Γ. Τρίτου Καθηγητοῦ Α.Π.Θ. H ῎ μουν μαθητὴς τοῦ Γυ- μνασίου Μετσόβου, ὅταν ἔβλεπα τὶς ἀπογευματινὲς ὧρες μία συμπαθέστατη γριούλα, ντυμένη τὴν τοπικὴ μετσο- βίτικη στολή, νὰ πηγαίνει στὴν Ἁγία Παρασκευὴ νὰ παρακολουθήσει τὴν ἀκολουθία τοῦ ἑσπερινοῦ. Κρατοῦσε στὰ χέρια της ἕνα μικρὸ μεταλλικὸ δοχεῖο μὲ λάδι γιὰ νὰ ἀνάψει τὰ κανδή- λια τοῦ ναοῦ. Ἦταν ἡ Μαρία Μπίσα, μία εὐλογημένη ἀπὸ τὸν Θεὸ ψυχή! Μετὰ τὸ πέρας τοῦ ἑσπερινοῦ πήγαι- νε στὸ κέντρο τοῦ ναοῦ καὶ μὲ μία ἐκ βαθέων δοξολογικὴ κραυγὴ ἔλεγε τὸ «Δόξα Σοι Κύριε», χωρὶς κἂν νὰ γνω- ρίζει τὴ σημασία αὐτῆς τῆς φράσης. Τὸ πρόσωπό της ἔλαμπε, καὶ ἀπὸ τὰ γεροντικά της μάτια ἔβγαιναν δάκρυα ἱκεσίας πρὸς τὸν δωρεοδότη Θεό. ροβασίλη, νὰ περιγράψει ὡς αὐτόπτης Ἦταν ἡ ἐξωτερίκευση τῆς βιωμένης μάρτυς τὸ γεγονός, μὲ ἕνα κείμενο πίστεως καὶ ἡ ἔκφραση τῆς γνήσιας ξεχωριστῆς χάρης καὶ ὀμορφιᾶς καὶ ὀρθοδόξου πνευματικότητος. μὲ ἔντονο τὸ στοιχεῖο τῆς βιωμένης Ὁ Κύριος βράβευσε τὴν πίστη τῆς ἀμεσότητας. ἁπλῆς αὐτῆς γυναίκας, δίνοντάς της «Τὴ γιαγιά μου τὴν ἔλεγαν Μαρία. τὴ δυνατότητα νὰ προβλέψει μὲ κά- ΄΄Ἔφυγε΄΄ στὶς 20 Φεβρουαρίου 1971· θε λεπτομέρεια τὸ τέλος τῆς ἐπίγειας ἦταν 85 ἐτῶν. Ἀπὸ καιρὸ εἶχε φροντί- ζωῆς της. σει καὶ τὴν παραμικρὴ λεπτομέρεια Στὸ σημεῖο αὐτὸ θὰ ἀφήσω τὴν τοῦ θανάτου της, ἂν καὶ ὁ τρόπος ζωῆς ἐγγονή της, τὴν κ. Μαρία Μπίσα-Ψα- της ἦταν μία συνεχὴς προετοιμασία.
- 15. 15 »Τελευταῖα δὲν ἔβγαινε ἔξω, γιατί θηκε προκοπὴ καὶ εὐτυχία, γιατί δὲν τὴν ταλαιπωροῦσε τὸ ἄσθμα ποὺ εἶχε. θὰ τὸν ξανάβλεπε πιά. Δὲν ἦταν ὅμως σὲ τόσο ἄσχημη κατά- »Σιγὰ σιγὰ ἀρχίσαμε νὰ συνειδη- σταση. Μέσα στὸ σπίτι κυκλοφοροῦσε τοποιοῦμε ὅτι κάτι συνέβαινε μὲ τὴ ἄνετα καὶ αὐτοεξυπηρετοῦταν. γιαγιά. Θυμήθηκα ὅτι τὴν τελευταία »Ἦταν Ψυχοσάββατο. Ἐκεῖνο τὸ Δευτέρα ἐκείνης τῆς ἑβδομάδας μοῦ πρωινὸ ξύπνησε γύρω στὶς ἕξι. Παρὰ ζήτησε νὰ τῆς γράψω ἕνα καινούριο τὴ γκρίνια μου μὲ ξύπνησε κι ἐμένα, ψυχοχάρτι (μικρὸ τετραδιάκι μὲ τὰ γιατί, ὅπως μοῦ εἶπε, μὲ ἤθελε ξύπνια. ὀνόματα τῶν ψυχῶν ποὺ μνημονεύ- Ἡ μητέρα μου ἄναψε τὴ σόμπα καὶ ονται στὴν Προσκομιδὴ καὶ στὰ Ψυ- τῆς ἐφτίαξε τὸν καφέ της. Ἀφοῦ τὸν χοσάββατα). Ἐνῷ μέχρι τότε γράφαμε ἤπιε, ρώτησε γιὰ τὸν καιρὸ καὶ ζήτησε τρεῖς Μαρίες ἐκείνη τὴν ἡμέρα μοῦ νὰ πιεῖ δυὸ γουλιὲς κρασί, ἀσυνήθιστο ζήτησε νὰ γράψω καὶ μία τέταρτη. Τῆς πράγμα γιὰ τὴν ὥρα. ἔλεγα πὼς μπερδεύτηκε, πὼς ἔκανε »Ἤμασταν οἱ τρεῖς μέσα στὸ δωμάτιο λάθος, ἀλλὰ ἐπέμενε νὰ τὴ γράψω καὶ καὶ πολὺ σοβαρὰ μᾶς εἶπε ὅτι ἐκείνη πὼς ἀργότερα θὰ καταλάβαινα. τὴν ἡμέρα ἤθελε νὰ ΄΄κοιμηθεῖ΄΄. Ζήτη- »Τὴν Πέμπτη τὸ ἀπόγευμα εἶχε κα- σε ἀπὸ τὴ μητέρα μου νὰ τὴ βοηθήσει λέσει ὅλους τοὺς συγγενεῖς στὸ σπίτι, νὰ πλυθεῖ καὶ νὰ τὴ ντύσει μὲ τὰ ροῦ- ἔκανε εὐχέλαιο καὶ μετάλαβε.»Ἔτσι χα ποὺ εἶχε φυλαγμένα στὸ σεντούκι. ἀποφασίσαμε νὰ ἐνδώσουμε στὶς ἐπι- Ἀκόμη ζήτησε νὰ εἰδοποιήσουμε τὰ θυμίες της καὶ εἰδοποιήθηκαν τὰ παι- παιδιά της νὰ ἔρθουν στὸ σπίτι καὶ διά της καὶ ἡ γειτόνισσα. μία γειτόνισσα νὰ βοηθήσει στὴν τα- »Ἡ μητέρα μου τὴν ἔπλυνε, τὴ χτέ- κτοποίηση τοῦ σπιτιοῦ, γιατί μετὰ θὰ νισε, τῆς ἔκοψε τὰ νύχια. Τῆς ἦταν ἐρχότανε κόσμος. πολὺ δύσκολο νὰ τῆς φορέσει τὰ Ἦταν ἡ ἐξωτερίκευση τῆς βιωμένης πίστεως καὶ ἡ ἔκφραση τῆς γνήσιας ὀρθοδόξου πνευματικότητος. »Βέβαια ἀκολούθησαν πολλοὶ δι- νεκρικὰ ροῦχα καὶ τότε ἡ ἴδια προ- άλογοι, ὅπως: ΄΄δὲν γίνονται αὐτὰ τὰ σπάθησε νὰ τὰ φορέσει λέγοντάς μας πράγματα, ἀκόμη δὲν τρελαθήκα- ΄΄ἐγὼ ἔχω ντύσει τὰ παιδιά μου δὲν θὰ με΄΄ κι ἄλλα. Ἡ γιαγιὰ ὅμως ἐπέμενε. ντυθῶ ἡ ἴδια;΄΄. Κρατοῦσε τὸν σφυγμό της καὶ συνε- »Ἡ γιαγιὰ εἶχε ὀχτὼ παιδιά, τὰ τρία χῶς ἔλεγε στὴ μητέρα μου ΄΄βιάσου ἀπὸ αὐτὰ πέθαναν ἐνῷ ἡ ἴδια ἦταν γιατί θέλω νὰ κοιμηθῶ, βιάσου γιατί ἐν ζωῇ. Τὰ παιδιά της, οἱ νύφες, τὰ δὲν θὰ προλάβουμε΄΄. ἐγγόνια ἔρχονταν ἕνας-ἕνας. Κλείσα- »Ὅταν ὁ ἀδερφός μου ἑτοιμάστηκε με πόρτες καὶ παράθυρα γιὰ νὰ μὴν νὰ πάει στὴ δουλειά του, τὸν ἀποχαι- ἔρθει κανεὶς ξένος καὶ θεωρηθοῦμε ρέτησε φιλώντας τον καὶ τοῦ εὐχή- τρελοὶ ποὺ ἕναν ζωντανὸ ἄνθρωπο
- 16. 16 τὸν ἑτοιμάζαμε νὰ πεθάνει. Πρέπει »Ἐκεῖ λοιπὸν στὸ καλὸ δωμάτιο ξά- νὰ πῶ ὅτι ὅσο κρατοῦσε αὐτὴ ἡ δια- πλωσε στὴν εἰδικὴ θέση. Ἀπέναντι δικασία κατὰ διαστήματα ἔχανε τὴν στὸν τοῖχο ὑπῆρχε ἕνας μεγάλος κα- ἐπικοινωνία της μαζί μας καὶ μιλοῦσε θρέπτης. Παρατήρησε πὼς τὰ ροῦχα ψιθυριστά. Ἡ μητέρα μου συχνά τὴ της δὲν ἦταν καλὰ τακτοποιημένα ρωτοῦσε ποιὸν ἔβλεπε, μὲ ποιὸν μι- καὶ παραπονέθηκε στὴ μητέρα μου. λοῦσε, τί ἔλεγε, ἀλλὰ ἡ ἀπάντησή της Ἀκόμη καὶ αὐτὰ τὰ τελευταῖα λεπτὰ ἦταν: ΄΄μὴ μὲ ρωτᾶς τέτοια πράγματα, τὸ μυαλό της λειτουργοῦσε τόσο καλὰ δὲν μπορῶ νὰ σοῦ πῶ΄΄. ποὺ ζήτησε νὰ τῆς κόψουμε μὲ ἕνα »Ἡ ἴδια μᾶς ρωτοῦσε μόνο γιὰ λεπτὸ ψαλίδι τὸ κλειστὸ (ροῦχο ποὺ τὸν καιρό. Ἤθελε πάντα νὰ πεθά- φοροῦσε) στὴ μεριὰ τῆς πλάτης ποὺ νει ἄνοιξη, γιατί ἀγαποῦσε τὰ λου- δὲν φαινόταν ἔτσι ὥστε νὰ ἔρθει σὲ λούδια, ἀλλὰ ἐκείνη τὴν ἡμέρα καὶ εὐθεία γραμμὴ μπροστὰ στὸ στῆθος. τὴν ἑπομένη τῆς κηδείας της χιόνιζε Μέσα στὴν ταραχή μας εἴχαμε βάλει δυνατά. πρόχειρα τὰ παπούτσια της. Ζήτησε νὰ τῆς τὰ φορέσουμε κανονικὰ καὶ νὰ τὰ »Ὅταν ὁλοκληρώθηκε ἡ διαδικα- κουμπώσουμε γιατί μετὰ παρατήρησε σία τοῦ ντυσίματος ζήτησε νὰ τῆς φέ- πὼς θὰ πρηζόταν τὰ πόδια της καὶ δὲν ρουμε ἀπὸ τὸ σεντούκι τὸ ΄΄κομπόδε- θὰ ἦταν εὔκολο νὰ μποῦν. Τῆς φορέ- μα΄΄ της. Δὲν θυμᾶμαι ἀκριβῶς πόσο σαμε τὸ σάβανο ὅπως ἐκείνη ἤθελε. ἦταν, δὲν πρέπει ὅμως νὰ ξεπερνοῦσε Ζήτησε καὶ τὶς δυὸ μεγάλες λαμπάδες τὶς 20 μὲ 30 δραχμές· μᾶς τὰ μοίρασε. ποὺ εἶχε φυλαγμένες μαζὶ μὲ τὰ κηρο- Ἐμένα μοῦ ἔδωσε ἕνα δίφραγκο καὶ πήγια, μία γιὰ τὸ κεφάλι καὶ μία γιὰ δυό-τρεῖς δεκάρες. Μᾶς ἀποχαιρέτησε τὰ πόδια. Τὶς ἤθελε ἀναμμένες. ὅλους ἕναν-ἕναν χωριστά, μᾶς φίλησε, μᾶς ἔδωσε εὐχὲς καὶ μᾶς εἶπε ὅτι ἦταν »Ἀφοῦ βεβαιώθηκε ὅτι ὅλα ἦταν ἕτοιμη νὰ ΄΄κοιμηθεῖ΄΄. Σὲ ὅλη αὐτὴ τὴ ἄψογα μὲ τὸ ντύσιμό της, μὲ δική διαδικασία ἦταν ἡ πρώτη φορὰ ποὺ της προτροπὴ καλύψαμε τὸν μεγάλο συγκινήθηκε καὶ βούρκωσαν τὰ μά- καθρέφτη μὲ ἕνα μαῦρο μαντήλι εἰς τια της. ἔνδειξιν πένθους ὅπως συνηθίζαμε στὸ χωριό. »Πλάγιασε κάτω ἀπὸ τὸ ντουλά- πι τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ, ἔκλεισε τὰ μά- »Ἀπευθύνθηκε πρὸς ὅλους καὶ τια της καὶ προσπάθησε νὰ κοιμηθεῖ. μᾶς εἶπε νὰ μείνουμε στὸ δωμάτιό Δὲν τὰ κατάφερε ὅμως καὶ σύντομα της κάτω ἀπὸ τὸ εἰκονοστάσι καὶ νὰ ἄλλαξε γνώμη. Σηκώθηκε καὶ μᾶς προσευχηθοῦμε. Μαζί της στὸ καλὸ εἶπε νὰ ἑτοιμάσουμε τὴ θέση της στὸ δωμάτιο ἤθελε μόνο τὶς νύφες της, δί- καλὸ δωμάτιο (ἔτσι λέγαμε τὸ δωμάτιο πλα της γονατιστὲς νὰ προσεύχονται. ὑποδοχῆς), ὅπως συνέβαινε μὲ ὅλους »Ἐγὼ δὲν ἀκολούθησα τοὺς ἄλλους τοὺς πεθαμένους τοῦ σπιτιοῦ. Καθὼς στὸ εἰκονοστάσι, γιατί ἤθελα τόσο τὴ μεταφέραμε ἀπὸ τὸ ἕνα δωμάτιο πολὺ νὰ δῶ τὸ τέλος. Ἄφησα τὴν πόρ- στὸ ἄλλο, εἶπε δυὸ φορὲς: ΄΄ἄχ!΄΄ σπίτι τα τοῦ καλοῦ δωματίου μισάνοιχτη μου, σπίτι μου. καὶ γονάτισα ἐκεῖ κοιτάζοντάς την.
- 17. 17 »Σταύρωσε τὰ χέρια της, ἔκλεισε καίρι νὰ πηγαίνει δυὸ φορὲς τὴ μέ- τὰ μάτια της καὶ ἄρχισε νὰ προσεύ- ρα στὴν ἐκκλησιὰ τῆς ἐνορίας μας, χεται. Πρώτη προσευχὴ τὸ ΄΄Πι- τὴν Ἁγία Παρασκευή, στὸν ὄρθρο στεύω εἰς ἕνα... Δὲν ξέρω πόσες ἄλλες καὶ τὸν ἑσπερινό. Τὰ τελευταῖα χρό- ἀκολούθησαν, γιατί ἡ φωνή της γινό- νια ἡ Ἁγία Παρασκευὴ ἦταν τὸ σπί- ταν ὅλο πιὸ βαρειά, πιὸ βραχνὴ καὶ ὁ τι της, τὴν ἔβρισκε κανεὶς ἐκεῖ ὧρες λόγος της δὲν ἦταν καθαρός. Ἔμεινε ἀτελείωτες νὰ κάθεται μόνη μαζὶ μὲ ἔτσι προσευχόμενη γύρω στὸ δεκά- τὰ εἰκονίσματα. Στὸ γυναικωνίτη εἶχε λεπτο. Στὸ τέλος φώναξε δυνατὰ δυὸ μία συγκεκριμένη θέση ποὺ ἀκόμα φορὲς ΄΄γιέ μου, γιέ μου΄΄. Πῆρε μία φέρει τὸ ὄνομά της. Ὅλη ἡ κοινωνικό- βαθειὰ εἰσπνοή, μία τελευταῖα ἐκπνοὴ τητά της ἐξαντλοῦνταν στὸ προαύλιο καὶ ΄΄κοιμήθηκε΄΄. τῆς ἐκκλησίας καὶ ἀγαπημένο της θέ- μα συζήτησης ἦταν οἱ βίοι τῶν ἁγίων. »Ἡ ὥρα ἦταν περίπου 10.30 τὸ Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ στενοχωριόταν ποὺ πρωί. δὲν ἤξερε νὰ διαβάζει. »Βέβαια δὲν ἦταν τυχαῖο ποὺ ἡ για- »Τηροῦσε μὲ αὐστηρὴ εὐλάβεια γιὰ ἔφυγε ἔτσι. ὅλες τὶς παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας. »Ἦταν μία γυναίκα ἀγράμματη. Δὲν Τὶς ἡμέρες τῆς αὐστηρῆς νηστείας πῆγε ποτὲ σχολεῖο, δὲν ἤξερε νὰ διαβά- ἔτρωγε ΄΄χουσάφια΄΄ (ξερὰ βρασμένα ζει, νὰ μιλάει ἑλληνικά, οὔτε κἂν νὰ δαμάσκηνα μὲ ζουμί) ἢ νερόβραστα βάζει τὴν ὑπογραφή της. Ἤξερε ὅμως χόρτα τυλιγμένα μὲ καλαμποκάλευρο. ὅλη τη θεία λειτουργία ἀπέξω καὶ ἂς Τιμοῦσε ὅλους τους Ἁγίους καὶ τὴν μὴν καταλάβαινε τί ἔλεγε. Εἶχε μία παραμονὴ τῆς ὀνομαστικῆς ἑορτῆς ἔμφυτη γνώση καὶ σοφία καὶ ἦταν τοῦ κάθε ἁγίου κοιμόταν στὸν ναό του. πρόθυμη νὰ βοηθήσει ὁποιονδήποτε Κάθε Πέμπτη μὲ μεγάλη εὐλάβεια καὶ καὶ νὰ συμβουλέψει τὸν καθένα. αὐστηρὴ σχολαστικότητα ζύμωνε τὰ »Ἔζησα μὲ τὴ γιαγιὰ δεκαοχτὼ πρόσφορα τῆς ἑβδομάδας. χρόνια. Τὴ θυμᾶμαι χειμώνα - καλο- »Τὸ σπίτι ποὺ ἔζησε μὲ τὴν οἰκογέ- Μέτσοβο
- 18. 18 νειά της δὲν τὸ ἔχτισε· τὸ ἀγόρασε »Ἦταν πάντα μετρημένη στὰ λό- ὅπως ἦταν. Ὅταν ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ για της καὶ δὲν ἔκανε κριτικὴ γιὰ Αἰτωλὸς πῆγε περιοδεία στὸ χωριό τοὺς ἄλλους. Μέσα στὸ σπίτι ἦταν ἄ- μας ἔτυχε νὰ μείνει σ̓ αὐτὸ τὸ σπίτι. φταστη νοικοκυρά, ἀκούραστη καὶ Μόλις τῆς τὸ εἶπε ἡ ἰδιοκτήτρια, ἡ ἀεικίνητη. γιαγιὰ τὸ ἀγόρασε χωρὶς δεύτερη κου- »Ἀπέκτησε ὀχτὼ παιδιά. Τρεῖς γιοὺς βέντα. Τὸ θεώρησε μεγάλη εὐλογία καὶ πέντε κόρες, τὶς ὁποῖες πάντρεψε καὶ ἐγκαταστάθηκε στὸ δωμάτιο ποὺ μὲ φτωχὰ παιδιὰ τοῦ χωριοῦ, παιδιὰ κοιμόταν ὁ Ἅγιος. Ἐκεῖ ἔφτιαξε καὶ ποὺ τοὺς εἶχαν στὴ δούλεψή τους. τὸ εἰκονοστάσι της μὲ τὸ καντήλι Τρία ἀπὸ τὰ παιδιά της πέθαναν ἐνῷ ποὺ σιγόκαιγε νύχτα-μέρα καὶ πρώτη ἡ ἴδια ζοῦσε. Πονοῦσε καὶ μοιρολογοῦ- τὴν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου. Κάτω ἀπὸ τὸ σε συχνά, ἀλλὰ παρὰ τὸ πένθος της, εἰκονοστάσι ἦταν τὸ ντουλάπι ὅπου τὴν ἑπομένη τῆς κηδείας τους πήγαι- ὁ ἅγιος Κοσμᾶς εἶχε βάλει τὰ βιβλία νε στὴν ἐκκλησία. ΄΄Ἔτσι ἦταν τὸ θέ- του. Ἐκεῖ ἔβρισκες τὸ θυμιατό της, τὸ λημα τοῦ Θεοῦ΄΄: ἔλεγε καὶ ἔτσι ἔζησε λάδι γιὰ τὸ καντήλι, τὴ σφραγίδα γιὰ κι ἐκείνη σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ τὰ πρόσφορα, τὸ σκεῦος μὲ τὸ ζυμάρι Θεοῦ. καὶ ἄλλα παρόμοια. Ἀκόμη ἐκεῖ φύ- λαγε καὶ τὴ δικιά της ξύλινη γαβάθα, »Ἡ μητέρα μου θυμᾶται πὼς ἕνα μὲ τὸ δικό της ξύλινο κουτάλι, γιατί ἀπόγευμα τοῦ 1941 εἶχε πάει στὸ μο- ἡ γιαγιὰ δὲν χρησιμοποιοῦσε τὰ δικά ναστήρι τοῦ Ἁγίου Νικολάου. Ἐπέ- μας πιάτα γιὰ φαγητό. στρεψε στὸ σπίτι ἀναστατωμένη, ΄΄θὰ ἔρθουν οἱ Γερμανοί΄΄ τοὺς εἶπε καὶ »Ἂν καὶ εἶχε καλὴ περιουσία ἦταν ἄρχισε νὰ συγκεντρώνει τὶς κατάλλη- ἄνθρωπος λιτὸς καὶ ταπεινός. Ἡ πε- λες προμήθειες. Φυσικὰ δὲν ὑπῆρχαν ριουσία της δυὸ φορὲς χάθηκε γιὰ τὰ σημερινὰ μέσα ἐνημέρωσης, ἡ μη- ἱστορικοὺς λόγους ἐκείνης τῆς ἐποχῆς. τέρα μου κατάλαβε πὼς κάποιο μή- Καὶ τὶς δυὸ φορὲς ἡ οἰκογένεια ὀρθο- νυμα πῆρε στὸ μοναστήρι. Ἡ γιαγιὰ πόδησε, γιατί ὁ Θεὸς τοὺς ἔδινε πλού- ὅμως δὲν μιλοῦσε ποτὲ γἰ αὐτά. σια τὰ ἐλέη. Παρὰ τὴν καλὴ οἰκο- νομικὴ κατάσταση καὶ τὴν κοινω- »Ὁ παπποῦς ΄΄ἒφυγε΄΄ πρὶν ἀπὸ τὴ νική της θέση, οὐδέποτε ἀπέκτησε γιαγιά· τὸ 1956. Ἦταν 80 ἐτῶν, ἡμέρα τὴ λαμπερὴ καὶ κεντητὴ στολὴ ποὺ τῆς Λαμπρῆς. Πῆρε τὴ λαμπάδα του εἶχαν ὅλες οἱ γυναῖκες τοῦ χωριοῦ. καὶ ξεκίνησε νὰ πάει στὴν Ἀνάσταση, Δὲν εἶχε χρυσαφικὰ καὶ δὲν στολιζό- στὸν Ἅι-Γιώργη. ΄΄Πῶς θὰ φτάσεις ταν. Τὴ μοναδικὴ φορὰ ποὺ θυμᾶμαι ὣς ἐκεῖ γέρος ἄνθρωπος΄΄, τοῦ εἶπε ἡ νὰ ἐνδιαφέρθηκε γιὰ τὴν ἐμφάνισή γιαγιά. ΄΄Ἄσε με νὰ πάω, γιατί εἶναι της, ἦταν οἱ τελευταῖες στιγμὲς τῆς ἡ τελευταία μου φορά΄΄, ἀπάντησε ὁ ζωῆς της μπροστὰ στὸν καθρέφτη. παπποῦς. Τὸ προσωπικὸ ποὺ εἶχε ἡ οἰκογένεια »Καὶ ἦταν ἡ τελευταία του φορά, στὴ δούλεψή της τὸ πλήρωνε μὲ λί- γιατί ἔμεινε στὸ στασίδι τοῦ Ἅι-Γι- ρες, ἡ γιαγιὰ ὅμως, ὅταν ΄΄ἔφυγε΄΄, εἶχε ώργη τὴν ὥρα ποὺ ὁ παπᾶς ἔλεγε τὸ πενταροδεκάρες. ΄΄Χριστὸς Ἀνέστη΄΄».
- 19. 19 ΒΑΠΤΙΣΗ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΑΣ Ἀναστασίας Ἀρπατζῆ ἐκπαιδευτικοῦ E ὑρέθην τοῖς ἐμὲ μὴ ζη- της ὀρθοδόξων πιστῶν, προσπάθησε τοῦσιν, ἐμφανὴς ἐγενόμην νὰ ἔρθει μαζί τους στὴν πρώτη σειρὰ τοῖς ἐμὲ μὴ ἐπερωτῶσι. μαθημάτων. (Ρωμ.Ι΄, 20) Λυπηθήκαμε ὅταν τὸν Ὀκτώβριο Ἡ Μπουρτζοὺ γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ τοῦ 2009 μάθαμε ὅτι δὲν κατάφερε νὰ 35 χρόνια σὲ μία μουσουλουμανικὴ ἔρθει ἡ Τ. Μπουρτζού παρόλο ποὺ τὸ χώρα ὅπου καὶ μεγάλωσε χωρὶς νὰ ἔχει ἐπιθυμοῦσε διακαῶς· εἶχε ἤδη ἐπιλέξει κανέναν συγγενικὸ ἢ φιλικὸ δεσμὸ χριστιανικὸ ὄνομα: Τ. Εἶπα στοὺς ἐν μὲ χριστιανούς, μέσα σὲ ἕνα καθαρὰ Χριστῷ ἀδελφοὺς καὶ συνενορίτες μου μουσουλουμανικὸ περιβάλλον. Ὅλοι ὅτι ἡ Τ. κλαίει ἀπαρηγόρητη καὶ βέ- στὴν οἰκογένειά της εἶναι μουσουλου- βαια ἐκεῖνοι ἔβαλαν τὰ «μεγάλα μέσα». μάνοι καὶ ποτὲ δὲν ἔτυχε νὰ γνωρίσει Ἄρχισαν προσευχὴ γιὰ τὴν ἴδια καὶ χριστιανούς. Ὅταν πρὶν ἀπὸ 5 χρόνια ἦρθε ἕνα ταξίδι στὴν Ἑλλάδα ἀνακάλυψε ὅτι ἡ Κυρία ποὺ ἔβλεπε συχνὰ στὸν ὕπνο της ἦταν ἡ Παναγία. Ἔνιωσε ρίγος μέσα σὲ ἕνα μοναστήρι τῆς Βορείου Ἑλλάδος ὅταν ἀντίκρισε τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας καὶ πυκνὰ δάκρυα κύ- λησαν στὰ μάγουλά της. Τότε ἦταν ποὺ ἄρχισε νὰ ρωτάει γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ ἀποφάσισε νὰ γίνει χριστιανή. Ἀλλὰ ὁ δρόμος της ἦταν δύσκολος... Ρώτησε, ἔψαξε, ἀλλὰ κανένας δὲν ἦταν πρόθυμος νὰ τὴ βοηθήσει. Ἡ Μπουρτζοὺ ἔφτασε ὣς τὴ Θεσ- σαλονίκη προκειμένου νὰ κατηχηθεῖ καὶ νὰ βαπτιστεῖ. Ἐπικοινώνησε μὲ ἱερέα ποὺ ἤξερε τὴ γλώσσα της κι ὅταν ἔμαθε ὅτι ἐκεῖνος ἔχει πάρει ἐντολὴ ἀπὸ τὴ Μητρόπολή του νὰ κατηχήσει καὶ νὰ βαπτίσει ὁμάδα συμπατριωτῶν Ἡ Βάπτισις τοῦ Κυρίου.
- 20. 20 τὸν ἄντρα της. Ὁ πατὴρ Θ. τῆς ἄρχισε σκεπτικοὶ τὸ μεγάλο καμπαναριὸ ποὺ μαθήματα τηλεφωνικῶς (!!!) γιὰ νὰ εἶχε χρόνια νὰ χτυπήσει. Ἐπειδὴ ὁ συντονιστεῖ μὲ τοὺς ὑπόλοιπους στὴν χῶρος εἶναι τζαμὶ οἱ ἰμάμηδες ἔχουν ἑπόμενη σειρὰ μαθημάτων. Ἀπὸ τὴ βγάλει τὸ σήμαντρο ἀπὸ τὴν καμπά- χαρά της ἔκλαιγε καὶ δὲν μποροῦσε να. Τὴν ὥρα λοιπὸν ποὺ ἡ Τ. σκεφτό- νὰ παρακολουθήσει τὸ μάθημα... Ὅλοι ταν τί ὡραῖες λειτουργίες θὰ γίνονταν στὴν ἐκκλησία προσεύχονταν καὶ γιὰ κάποτε ἐδῶ, ξαφνικὰ χτυπάει δυὸ αὐτοὺς ποὺ ὁλοκλήρωσαν τὴν πρώτη φορὲς καθαρὰ καὶ δυνατὰ ἡ καμπά- σειρὰ μαθημάτων καὶ ἔφυγαν γιὰ νὰ να!!! Ὁ ἰμάμης, οἱ «πιστοί», οἱ γύρω ἐπανέλθουν σὲ ἕνα μήνα ἀλλὰ καὶ γιὰ περαστικοὶ τρέχουν ἔντρομοι κάτω τὴ Τ. μὲ τὸν ἄντρα της καὶ γιὰ ἀρκετοὺς ἀπὸ τὸ καμπαναριὸ νὰ δοῦν τί γίνεται! ἀκόμα ποὺ δὲν κατάφεραν νὰ πάρουν Κανένας δὲν μπορεῖ νὰ ἐξηγήσει πὼς βίζα καὶ νὰ ἔρθουν, λὲς καὶ τοὺς γνώ- χτύπησε μία καμπάνα χωρὶς σήμα- ριζαν χρόνια κι ἂς μὴν τοὺς εἶχαν δεῖ ντρο ποὺ ἦταν σὲ ἀχρηστία πάνω ἀπὸ ποτὲ στὴ ζωή τους. Τελικὰ μετὰ ἀπὸ 80 ἔτη! Ἄρχισαν νὰ ρωτοῦν ὁ ἕνας τὸν ἕναν μήνα μία εὐχάριστη ἔκπληξη ἄλλον ἂν ξέρει κάτι σχετικό... μᾶς περίμενε: ξαφνικὰ ἐμφανίστηκαν Οἱ συζητήσεις φούντωσαν καὶ δὲν στὴν ἐνορία ἡ Τ. καὶ ὁ ἄντρας της ὁ Σ.! ἔλεγαν νὰ κοπάσουν γιὰ πολὺ ὥρα Ὁ ἴδιος ἄνθρωπος ποὺ πρίν ἕνα μήνα μεταξὺ τῶν περαστικῶν καὶ τῶν πα- τῆς ἀπαγόρευσε νὰ ἔρθει γιὰ κατήχη- ρευρισκομένων. Ὅλους τοὺς κατέλα- ση, ὁ ἴδιος ἄνθρωπος τὴν ἔφερε μὲ τὰ βε ρίγος. Μερικοὶ μάλιστα ἀπομα- ἴδια του τὰ χέρια! κρύνθηκαν... καλοῦ κακοῦ... Καὶ τό- Ὁ ἄνθρωπος βγαίνει ἀπὸ τὸ νερὸ ΝΕΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ! ΑΝ ΔΕΝ ΤΟ ΖΗ- ΣΕΙΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ! Ὅταν ὁ ἄνθρωπος βγεῖ ἀπὸ τὴν κολυμπήθρα εἶναι ἀνάλαφρος σὰν πουλί. Πολὺ ζεστοὶ ἄνθρωποι. Ὁ Σ. παρό- τε ὁ Σ. λέει στὴ γυναίκα του: ὁ Θεὸς λο ποὺ δὲν δήλωσε κατηχούμενος μό- εἶδε τὴν πίστη σου. Ἡ Ἐκκλησία σὲ λις εἶδε τὸν πατέρα Θ. τὸν ἀγκάλιασε ὑποδέχεται μὲ τυμπανοκρουσίες· γιὰ θερμὰ καὶ τὸν σήκωσε σχεδὸν στὴν σένα ἔγινε αὐτό! ἀγκαλιά του. Κουβέντιασαν μαζί του Μία ἄλλη φορὰ πάλι ἐπισκέφτηκαν καὶ ἡ καρδιά τους γέμισε χαρὰ καὶ ἕναν ἄλλον μισογκρεμισμένο ναό. ἐλπίδα. Ὅλοι μείναμε κατάπληκτοι Ὅλη τὴν ὥρα ἡ Τ. προσευχόταν στὸν μὲ τὶς εὔστοχες ἀπορίες τους καὶ τὴν ἔρημο ναὸ μὲ δάκρυα. Μία ἔντονη πίστη τους. Ἡ Τ. λέει ὅτι θέλει νὰ κά- μυρωδιὰ ἀπὸ λιβάνι τῆς τρυποῦσε τὰ νουν παιδιὰ μετὰ τὴ βάπτισή της. ρουθούνια ποὺ μάταια ἔψαχνε νὰ βρεῖ Μᾶς διηγήθηκαν ὅτι σὲ ἕνα ταξί- ἀπὸ ποῦ ἔρχεται. Σκέφτηκε νὰ τὸ πεῖ δι τους στὸ Ἀ. εἶχαν καθίσει ἔξω ἀπὸ στὸν σύζυγό της, ἀλλὰ δὲν τὸ ἔκανε ἕνα παλιὸ ὀρθόδοξο ναὸ ποὺ ἔχει γιατί φοβόταν μὴν τὴν πεῖ φαντασιό- μετατραπεῖ σὲ τζαμὶ καὶ κοιτοῦσαν πληκτη. Καὶ τότε ἐκεῖνος τὴ ρωτάει:
- 21. 21 μὰ ἀπὸ ποῦ ἔρχεται αὐτὴ ἡ ὡραία μυ- Ὅταν γύρισαν πίσω σπίτι τους, τὸ ρωδιά; Δὲν σοῦ μυρίζει κάτι ὄμορφο; μικρό τους ἀνιψάκι ἐπέμενε ἡ θεία του Δὲν βρῆκαν ποτὲ τὴν «πηγή» της. νὰ τὸ πάει στὴν Ἐκκλησία. Τὸ παιδά- Μιλούσαμε πολὺ καιρὸ στὸ τηλέ- κι αὐτὸ δείχνει μεγάλο ἐνθουσιασμὸ καὶ ἐνδιαφέρον γιὰ τὴν πίστη τῆς θεί- φωνο μὲ τὴ Τ., ἀλλὰ ὅταν ἦρθε καὶ ας του. Χωρὶς ἐκείνη νὰ τοῦ λέει κάτι τὴ γνώρισα ἀπὸ κοντὰ ντράπηκα γιὰ ἰδιαίτερο, τὸ παιδάκι ἀναπαύεται νὰ τὰ πνευματικά μου χάλια. Εἴπαμε τὴν ἀντιγράφει. πολλά. Μᾶς διηγήθηκε πὼς τὸ πρῶτο της ταξίδι στὴν Ἑλλάδα τὴν ἔκανε Οἱ μῆνες κύλησαν... Ἡ Τ. ὁλοκλή- σὰν τρελὴ νὰ θέλει νὰ γίνει χριστια- ρωσε μέρος τῆς κατήχησής της διαδι- νή. Τὶς δυσκολίες τους, τὸν φόβο τῆς κτυακά, ἀλλὰ καὶ διὰ ζώσης. ἀπόρριψης, τὴν ἄγνοιά τους καὶ γιὰ Ὅταν ἔφτασε ἡ εὐλογημένη ὥρα τῆς τὰ πιὸ βασικὰ πράγματα, τὶς πόρτες βάπτισής της (ἔγινε στὶς 14 Ὀκτωβρί- ποὺ τοὺς ἄνοιξε ὁ Θεός, τὸ πρῶτο τους ου 2010) δὲν κατάφερα νὰ εἶμαι κοντά Πάσχα στὸν ναό... Πρὶν φύγουν τοὺς της. Ἐκείνη μοῦ ἔγραψε τὴν παρα- ἀγόρασα τὸ πρῶτο τους θυμιατήρι καὶ κάτω ἐπιστολὴ ὅπου μοῦ περιγράφει τὴν πρώτη τους καντήλα καὶ ἡ χαρά ἀναλυτικὰ τὰ γεγονότα ἐκείνης τῆς τους ἦταν ἀπερίγραπτη. Τοὺς ἔδειξα ἡμέρας. πῶς νὰ τὰ χρησιμοποιοῦν. Εἶναι τόσο Ἡ ἐπιστολὴ γράφτηκε λίγες μέρες ὄμορφο νὰ δείχνεις στοὺς ἀδελφοὺς μετὰ τὴ βάπτισή της. Στὰ σημεῖα ποὺ μερικὰ μικρὰ καὶ πρακτικὰ ποὺ γιὰ ὑπάρχουν μεγάλα γράμματα ἔχει βά- μᾶς εἶναι ἁπλὴ ρουτίνα, ἐνῷ γἰ αὐτοὺς λει καὶ ἡ ἴδια κεφαλαῖα στὸ πρωτότυ- εἶναι ἐντελῶς ἄγνωστα... πο. Τὴ μεταφράζω αὐτούσια. Κυριακὴ 17 Ὀκτωβρίου 2010 Πῶς εἶσαι ἀδελφή μου; Θέλεις νὰ μάθεις τὰ νέα μου, ἔ; Λοιπόν, εἶμαι τόσο εὐτυχισμένη, ἐσωτερικὰ ἀναπαυμένη καὶ συναισθηματικὰ ἀσφαλὴς ὅσο δὲν ὑπῆρξα ποτὲ στὴ ζωή μου. Τὴ μέρα τῆς βάπτισής μου βίωσα μία κατάσταση πανικοῦ... Τὸ πρωὶ ξεκινήσαμε νωρὶς ἀπὸ τὸ σπίτι μαζὶ μὲ τὸν Σ. (τὸν ἄντρα της) καὶ φτάσαμε ἐγκαίρως στὸ ἀεροδρόμιο γιὰ νὰ παραλάβουμε τὴ νονά μου ποὺ ἐρχόταν ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη εἰδικὰ γιὰ τὴ βάπτιση. Τὴν παραλάβαμε, ἀλλὰ ὁ Σ. ἀντὶ νὰ πάει ὡς συνήθως παραλιακὰ στὸν Ναὸ ἀποφάσισε νὰ πάρει ἄλλον δρόμο γιὰ τὸν ναὸ καὶ ἔχασε τὸν δρόμο καὶ παιδευτήκαμε 1,5 ὥρα. Ἄρχισα νὰ κλαίω ἀπὸ τὰ νεῦρα μου. Βλέπεις ὁ πονηρὸς μὲ βασάνισε μέχρι τὸ τελευταῖο λεπτό. Πήραμε τηλέφωνο στὸν ἀδελφό μας τὸν Ἰ., μᾶς ἔδωσε νέες πληροφορίες καὶ βρήκαμε τὸν σωστὸ δρόμο, ἀλλὰ ἐν τῷ μεταξὺ ἄρχισαν νὰ μᾶς παίρνουν τηλέφωνο ὁ ἕνας μετὰ τὸν ἄλλον ὁ Π., ἡ Β.,
- 22. 22 ὁ Μ... ὅλοι ρωτοῦσαν τί πάθαμε. Εἶπα μέσα μου «πάει, δὲν θὰ γίνει ἡ βάπτιση». Τελικὰ φτάσαμε στὸν Ναό, πετάχτηκα ἀπὸ τὸ αὐτοκίνητο καὶ ἔπιασα τὸ χέρι τοῦ Π. καὶ ἄρχισα νὰ κλαίω ἀσυναίσθητα. (σημ: ἡ Β. καὶ ὁ Ἰ. εἶναι πνευματικοὶ ἀδελφοί της, ὁμοεθνεῖς, βαπτισμένοι ὀρθόδοξοι ἐνῷ ὁ Π. καὶ ὁ Μ. Ἕλληνες φί- λοι τους.) Ὁ ἱερέας εἶπε «ἂς ἀρχίσουμε ἀμέσως» καὶ ἀρχίσαμε... Λὲς καὶ σταμάτησε ὁ χρόνος γιὰ μένα. Τί αἴσθηση ἦταν αὐτή, τί στιγμή... Μόλις ὁ πατέρας ἔβαλε τὸ χέρι του στὸ κεφάλι μου γιὰ τοὺς ξορκισμοὺς ἄρχισα νὰ τρέμω. Καὶ ἡ νονά μου ἦταν τὸ ἴδιο φορτισμένη. Ἡ Β. ἦταν πίσω μου. Μετὰ τὴν κα- τήχηση ἀνεβήκαμε ὅλοι μαζὶ πάνω στὸ γυναικωνίτη. Ξαφνικὰ βλέπω ἕ- να γκροὺπ ποὺ εἶχε συνοδεύσει ὁ Μ. ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη - ἄνθρωποι ἄγνωστοί μου ὣς ἐκείνη τὴν ὥρα - νὰ ἔχουν καθίσει ὅλοι στὸ γυναικωνίτη καὶ νὰ περιμένουν τὴ βάπτισή μου. Τὰ ἔχασα! Μὲ βοήθησαν νὰ ἑτοιμαστῶ. Δὲν μπορῶ νὰ σοῦ περιγράψω τὴν ἀ- γωνία τῆς Β. καὶ τῆς νονᾶς μου... Ἄρχισαν οἱ δεήσεις τῆς κολυμπήθρας. Μετὰ μοῦ εἶπαν νὰ φορέσω τὸν χιτώ- να μου καὶ νὰ μπῶ στὴν κολυμπήθρα. Δὲν ξέρω πὼς τὰ κατάφερα μὲ τὰ τό- σα κιλά μου νὰ μπῶ ἀλλά, ἂν δὲν μοῦ Ὁμαδική βάπτιση ἔλεγαν νὰ βγῶ, θὰ μποροῦσα νὰ μείνω μέρες ὁλόκληρες μέσα στὸ νερό... Γιὰ σκέ- ψου ἀδελφή μου, ἐδῶ καὶ 5 χρόνια πηγαινοέρχομαι καὶ παρατηρῶ μὲ λαχτάρα αὐ- τὴν τὴν κολυμπήθρα, ἀναρωτιέμαι πότε θὰ ἔρθει αὐτὴ ἡ εὐλογημένη στιγμὴ τῆς βάπτισής μου. Ὁ ἄνθρωπος βγαίνει ἀπὸ τὸ νερὸ ΝΕΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ! ΑΝ ΔΕΝ ΤΟ ΖΗΣΕΙΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ! Ὅταν ὁ ἄνθρωπος βγεῖ ἀπὸ τὴν κολυμπήθρα εἶναι ἀνάλαφρος σὰν πουλί. Στὸ μύρωμα τὰ ἔχασα - δὲν ἤξερα τί ἔπρεπε νὰ κάνω, μὲ βοήθησε ἡ Β. Γελοῦσε μὲ τὸν πανικό μου - φυσικὸ ἦταν· δὲν εἶχα ξαναδεῖ βάπτιση· δὲν ἤξερα. Ἀλλὰ μόλις πῆγα στὸ δωματιάκι νὰ ντυθῶ ἄρχισα νὰ κλαίω μὲ ἀναφιλητὰ ἀπὸ τὴ συγκίνη- ση. Μὲ ἄκουσαν. Ὁ ἱερέας μὲ ρώτησε ἄν μοῦ συνέβη κάτι. Ὅλα ἦταν ὑπέροχα, ἀδελφή μου, εἶχα τέτοια ἀγωνία καὶ τώρα ἔχω τὸ ἴδιο συναί- σθημα... λὲς καὶ τὰ ξαναζῶ ὅλα τώρα καὶ δὲν μπορῶ νὰ σοῦ γράψω. Ἀντὶ νὰ φιλή- σω τὸ χέρι τοῦ πατέρα μετὰ τὸ εὐαγγέλιο φίλησα ξανὰ τὸ εὐαγγέλιο... Μετὰ ὅμως
- 23. 23 φίλησα καὶ τὸ χέρι του. Ἡ καρδιά μου πῆγε νὰ σπάσει, «ἄχ, δὲν φίλησα τὸ χέρι του» σκέφτηκα ἀλλὰ μετὰ παρηγορήθηκα στὴν ἰδέα ὅτι θὰ τοῦ ἔχει ξανασυμβεῖ κάτι τέτοιο. Ὅλοι στὸ γκροὺπ παρακολουθοῦσαν ὄρθιοι κλαίγοντας. Ἔκλαιγα κι ἐγώ, ἡ Μά- να μου (ἐννοεῖ τὴ νονά της), ὁ Σ., ὁ Μ., ἡ Β.· ὅλοι κλαίγαμε. Δηλαδὴ ἦταν μία βάπτιση μὲ μπόλικα δάκρυα ἡ δική μου... Μετὰ κατεβήκαμε κάτω στὸν ναὸ γιὰ νὰ κοινωνήσω μαζὶ μὲ τὴ νονά μου. Ἐκείνη τὴ στιγμὴ δὲν μπόρεσα νὰ συγκρατηθῶ. Φαντάσου ἀδελφή μου, θὰ ἔπαιρνα ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΜΟΥ μέσα μου! Χρόνια ὁλόκληρα ἔβλεπα αὐτοὺς ποὺ κοινωνοῦσαν καὶ τώρα εἶχε φτάσει ἡ ὥρα καὶ γιὰ μένα. Κράτησα τὴ λαμπάδα μου καὶ πλησίασα. Κατάπια τὸν μαργαρίτη μὲ τέτοια λαχτάρα λὲς καὶ θὰ κατάπινα τὴ λαβίδα. Νομίζω ὅτι ἀκούστηκε ἕνας θόρυβος ἀπὸ τὴ λαχτάρα μου νὰ πάρω τὸν Κύριο. Ἐκείνη τὴν ὥρα εἶπα: ΝΑ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ H ΖΩΗ, ΠΗΡΑ ΜΕΣΑ ΜΟΥ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ! Προσευχήθηκα: ΘΕΕ ΜΟΥ ΜΗ ΜΟΥ ΣΤΕΡΗΣΕΙΣ ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Ἐκείνη τὴ στιγμὴ κα- τάλαβα ὅτι τίποτα ἄλλο στὴ ζωὴ δὲν ἔχει νόημα κι ὅτι ἐγὼ ἐκείνη τὴν ὥρα ἔγινα πραγματικὰ ΟΡΘΟΔΟΞΗ. Γιὰ σκέψου κι αὐτό: ὅλον αὐτὸν τὸν καιρὸ ἔλεγα ὅτι εἶμαι ὀρθόδοξη ἀλλὰ ἤμουν μακριὰ ἀπὸ τὰ μυστήρια. ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΒΙΩΣΑ 3 ΜΕΓΑΛΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΜΑΖΙ: ΒΑΦΤΙΣΗ, ΧΡΙΣΜΑ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΜΕ- ΤΑΛΗΨΗ. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΙΟ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΒΙΩΜΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟ! ΔΟΞΑΖΩ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΠΟΥ ΜΕ ΑΞΙΩΣΕ ΝΑ ΠΕΡΠΑΤΗΣΩ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΕΓΡΑΨΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ. Κοινώνησε καὶ ἡ μάνα μου (νονά μου). Δὲν μποροῦσα νὰ συγκρατήσω τὰ δάκρυά μου. Ἦρθαν ἀπὸ τὸ γκροὺπ γιὰ ἀναμνηστικὲς φωτογραφίες. Κοιτάω τὰ πρόσω- πά τους καὶ τί νὰ δῶ· ὅλοι κλαίγανε. Ἄρχισαν νὰ μὲ φιλᾶνε στὸ πρόσωπο καὶ στὰ χέρια. Ὁ ἕνας μοῦ περνοῦσε ἕνα κομποσκοίνι, ὁ ἄλλος κάτι ἄλλο. Δυὸ κυρίες ἔβγαλαν τὰ δαχτυλίδια τους καὶ μοῦ τὰ ἔδωσαν. Ἦταν ἀπὸ τὸ Σινᾶ καὶ ἔγραφαν πάνω τὸ ὄνομα τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης. Ἔμεινα ἔκπληκτη, πῶς θὰ μποροῦσα ἐγὼ νὰ ἀποκτήσω ἕνα δαχτυλίδι ἀπὸ τὸ Σινᾶ καὶ μάλιστα μὲ χαραγμένο τὸ ὄνομα τῆς νονᾶς μου... Τὸ ἄλλο γράφει ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΕΛΕΗΣΟΝ ΜΕ. Ἀκόμα κι ἂν τὰ εἶχα παραγγείλει δὲν θὰ ἦταν εὔκολο νὰ μοῦ ἔρθουν τέτοια δῶρα. Ἐκείνη τὴν ὥρα μὲ πλησίασε ἕνας νεαρὸς καὶ μοῦ εὐχήθηκε στὴ γλώσσα μου. Τὰ ἔχασα! Ὅταν μάλιστα μοῦ εἶπε τὶς εὐχές σου νόμισα ὅτι ἄρχισα νὰ τὰ χάνω, λέω δὲν κατάλαβα καλά. Ὅμως ἐκεῖνος μοῦ ἐξήγησε ὅτι εἶναι μαθητής σου, φίλησε τὸ χέρι μου καὶ μοῦ ἔδωσε μία εἰκόνα τῆς Παναγίας κι ἕνα κομπο- σκοίνι. Ἦταν μία μεγάλη ἔκπληξη γιὰ μένα. Βαπτιστήριο στὴν Ἁγία Σοφία. Ἡ μητέρα μου (νονά μου) ΤΑ ΣΚΕ-