Endoskopik ultrasonografi ve hemsirenin rolu

1. FIRAT ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ ENDOSKOPİ ÜNİTESİ
AYTEN DÖNMEZ

2.  Endoskopi ve yüksek frekanslı ultrason probunun
birleşmesiyle oluşan cihaz yardımı ile yapılan bir
görüntüleme tekniğidir.
 EUS’ un temel çıkış noktası trans abdominal
ultrasonografinin yetersiz kaldığı durumlarda tanıya
ulaşabilmektir.

3.  EUS cihazının üzerine yerleştirilen ultrason probu
piezoseramikten imal edilmiştir.
 Bu maddenin özelliği elektrik impluslarını ses
dalgasına dönüştürmesi veya tam tersi işlevi
yapabilmesidir.

4.  Yerleştirilen ultrason probu sayesinde yüksek
frekanslı(5-20MHz) dalgalar kullanılarak yüksek
çözünürlükte görüntüler elde edilir.
 Bu sayede GİS duvarı ve GİS duvarına komşu
yapılar daha net görüntülenebilmektedir.

5.  EUS için kullanılan endoskoplar yandan
görüşlü (lineer) veya önden görüşlü (radyal)
olabilir.
 Lineer cihaza, genellikle yandan görüşlü
endoskop ile konveks ultrason probu
yerleştilerek tasarlanmıştır.
 Bu cihaz lezyonların tesbiti ve tanı
konulması için sitopatolojik materyallerin
alınması amacıyla tasarlanmıştır.

7.  Radyal cihaz önden görüşlü endoskop ,ultrason probu
ve etrafında balon yerleştirilerek tasarlanmıştır.
 Radyal cihaz GİS duvarına ait küçük lezyonların,
ulaşılması zor anatomik kökenli lezyonların ve duvar
katmanları ile ilişkisinin değerlendirilmesinde
kullanılır.
 Aynı zamanda 360 derece tarama yaparak kullanıcıya
avantaj sağlar.

9.  Kabul görmüş endikasyonları:
 Gastrik, rektal ve özofagiyal kanserlerin
evrelendirilmesinde
 Gastrointestinal duvar (submukozal kökenli) ya da komşu
yapıların anormal oluşumlarının değerlendirilmesinde

10.  Kalınlaşmış gastrik foldların değerlendirilmesinde
 Pankreatik kanserlerin evrelendirilmesi ve doku
biyopsisi ile tanı konulmasında
 Pankreas hastalıklarının irdelenmesinde

11.  Guiding kateter
 Pig-tail stent
 Puşher (stent iticiler)
 Buji
 Dilatasyon balonu
 Kistotom
 19-22-25 G biyopsi iğnesi
 Tru-cut iğnesi

12.  Özofagus Akalazya: Ön tanı amaçlı uygulanır.
 Özofagus kisti: Görüntüleme ve drenaj amaçlı
uygulanır.
 Özofagusa dıştan bası: Bası nedenini ve
lokalizasyonunu belirlemek için kullanılır.
 Özofagus duvarında kitle: Görüntüleme ve
sitopatoloji materyal almak için.

13.  Özofagus varisi: Ön tanı amacı için
 Kardiya bölgesine dıştan bası: Görüntüleme ve
gerekli durumda patolojik materyal almak için.
 Mide duvar kalınlaşması: İnceleme ve görüntüleme
amacı
 Mideye dıştan bası: Nedenine yönelik araştırma ve
görüntüleme amaçlı.

14.  Mide polipleri: Sınır belirleme ve derin biyopsi amacı
için.
 Koledok değerlendirmesi: Koledok taş ve yapısını
değerlendirmek amacı için

15.  GİS duvar komşuluğunda bulunan şüpheli alanların
tanımlanması ve patolojik materyalin alınması
işlemidir.

16. İşlem için kullanılacak lineer EUS skopunun hazırlanması
Alınacak materyal için lam, lamel, biyokimya tüpü, edta
tüpü, formaldehitli biyopsi kabı hazırlanması.
Kullanılacak kateterlerin hazırlanması.
 Lezyonun yapısına uygun seçilen biyopsi iğnesinin
hazırlanması(19-22-25 g)

17.  Hasta dosyası ile kabul edilir sol lateral pozisyonu
verilip monitörizasyonu sağlanır.,
Hastaya doktorun orderi ile uygun sedasyon yapılır.
Lezyonun görüntülenmesi sağlandıktan sonra doktor
isteği doğrultusunda biyopsi seti açılır.
 Biyopsi setinin içinde bulunan negatif basınçlı
enjektör hazırlanır.

18.  İğnenin ucu ve kılıfı içinde olacak şekilde stoper
yardımı ile sabitlenir.
 İğnenin içindeki guide wire 1-2 cm geri çekilir.
 İğne lezyonun içerisine girdikten sonra guide wire
ileri itilip, sonra tamamen çıkarılır.
 Negatif basınçlı enjektör takılıp enjektörün ucundaki
musluk açılarak aspirasyon sağlanır.
 Alınan materyal doktor istemine göre (lam’a yayma,
formol içerisine hücre bloğu) bırakılır.

20.  Biyopsi setinin iğnesi içine çekilip sabitlendikten
sonra çıkarılır.
 Hasta toparlanıp stabilize edildikten sonra servise
transveri sağlanır.
 Skop uygun şekilde dezenfeksiyon odasına gönderilir.

21.  . Lineer EUS skobu ile kist görüntülendikten sonra
kistin içindeki sıvının tamamen veya kısmen
boşaltılması işlemidir
 . Endoskopik tedaviler sadece olgunlaşmış ve
gastroduodenum komşuluğundaki sıvı
koleksiyonlarına uygulanabilmektedir.

22.  Alınacak materyal için lam, lamel, biyokimya tüpü,
edta tüpü, formaldehit’li biyopsi kabı hazırlanması.
Kullanılacak kateterlerin hazırlanması;
 Kistotom, biyopsi iğnesi, klavuz tel, pig- teil
kateter,puşher, bilier buji ,

23.  Hasta dosyası ile kabul edilir ,sol lateral pozisyonu
verilip monitörizasyonu sağlanır.
 Hastaya doktorun orderi ile uygun sedasyon yapılır.
 Kistten numune alınacak ise önce biyopsi iğnesi
verilir, kistin içine girildikten sonra negatif basınçla
materyal alınıp isteme göre tüplere boşaltılır.

24.  Kistin drenajı için kistotom ile giriş alanı kesilir
 Kistotom dan klavuz tel geçirilip kist içerisine
yerleştirilir
 Bilier buji veya dilatasyon balonu tel üzerinden
geçilerek kesi yaptığımız alan genişletilir.
 Tel üzerinden pig teil stent yerleştirilir.
 Hasta toparlanıp stabilize edildikten sonra servise
uygun şekilde transveri sağlanır.
 EUS skobu dezenfeksiyon odasına gönderilir

25.  Farklı teknikler ve solüsyonlar kullanılarak çölyak
pleksus nörolizi pankreatik ve retroperitoneal
ağrıların giderilmesinde veya hafifletilmesinde
kullanılmaktadır.
 Endosonografik olarak çölyak ganglionlarına biyopsi
iğnesi ile solüsyonların verilmesi ile karekterize bir
işlemdir.

26.  İşlem için kullanılacak lineer EUS skobunun
hazırlanması
Kullanılacak kateterlerin hazırlanması
Lezyonun yapısına uygun seçilen biyopsi iğnesinin
hazırlanması (19-22-25 g)

27.  Hasta dosyası ile kabul edilir sol lateral pozisyonu
verilip monitörizasyonu sağlanır.
 Hastaya doktorun orderi ile uygun sedasyon yapılır.
Hastaya uygulanacak bupivacaine ve saf alkol
hazırlanır.

28.  İğne çölyak ganglionlarına yerleştirildikten sonra
içerisindeki gayt önce 1-2 cm itilip sonra tamamen
çekilir
 Hazırlanılan solüsyon iğne ucuna takılarak doktor
orderine göre enjekte edilir.

29.  Biyopsi setinin iğnesi içine çekilip sabitlendikten
sonra çıkarılır.
 Hasta toparlanıp stabilize edildikten sonra servise
transveri sağlanır
 EUS skopu uygun şekilde dezenfeksiyon odasına
gönderilir.
.

30. EUS KILAVUZLUĞUNDA PELVİK SIVI
KOLEKSİYONLARININ DRENAJI
 Lineer EUS kullanılarak pelvik sıvı koleksiyonu
görüntülenip biyopsi iğnesi ile sıvı koleksiyonunun
içine girilip örnek alma ve drenaj işlemidir.

31.  Hasta dosyası ile kabul edilir sol lateral pozisyon
verilerek monitörizasyonu sağlanır.
 Hastaya doktorun orderi ile uygun sedasyon yapılır.

32.  Sıvı koleksiyonu görüntülenir doppler ile iğne yolundaki
vasküler yapılar ekarte edildikten sonra, EUS kılavuzluğunda 19 G
aspirasyon iğnesi sıvının içine ilerletilir.
Elde edilen sıvının bir kısmı Gram boyası ve kültür için
gönderilir.
Sıvı koleksiyonu serum fizyolojik ile yıkanıp aspire edilir.
Aspirasyon iğnesinin içinden 0.035 inçlik kılavuz tel apsenin
içine ilerletilir..

33.  Apse ile rektum duvarı arasındaki hat kateter veya
balon ile genişletildikten sonra EUS kılavuzluğunda
drenaj kateteri apsenin içine yerleştirilir.
 Apse kavitesi 6 saat aralarla serum fizyolojik ile
yıkanır. Büyük apselerde birden fazla drenaj kateteri
gerekebilir

34.  EUS uzunca bir süre tümörlerin teşhis ve
evrelenmesinde kullanıldıktan sonra, son yıllarda
habis lezyonların tedavi sürecinde de kullanılmaya
başlandı.

35.  Lineer ekoendoskop ile tümörün yeri belirlenip,
doppler altında iğnenin geçeceği yol üzerindeki
vasküler yapıların varlığı ekarte edildikten sonra,
ucuna 3 mm uzunluğunda 0.8 mm çapında marker
yerleştirilmiş 19 G ince aspirasyon iğnesi tümörün
içine ilerletilir.
 İğne ucunun tümörün içinde olduğu endosonografik
olarak teyyit edildikten sonra stilet ilerletilerek
marker tümörün içine yerleştirilir.

36.  EUS kılavuzluğunda luminal ve ekstraluminal
tümörlerin içine yerleştirilen markerlar radyoterapi
sırasında hedef lezyonun doğru belirlenmesinde yol
gösterici rol oynamaktadır.