رساله ماجستير بالهندسه المعماريه عن دراسة تأثير الطاقة الحيويه على تشكيل الفراغات العمرانيه بالقرى السياحيه الساحلية بمنطقة البحر الأحمر Effect of Biogeometry on urban spaces in Coast Tourism villages In Red Sea area 2009

1. ‫حلوان‬ ‫جامعة‬
‫الهندس‬ ‫كلية‬‫ـ‬‫بالمطري‬ ‫ة‬‫ه‬
‫المعماري‬ ‫الهندسة‬ ‫قسم‬‫ه‬
‫الحيوي‬ ‫الطاقة‬ ‫تأثير‬ ‫دراسة‬‫ه‬‫على‬‫تشكيل‬‫العمراني‬ ‫الفراغات‬‫ه‬
‫السياحي‬ ‫بالقرى‬‫ه‬‫األحمر‬ ‫البحر‬ ‫بمنطقة‬ ‫الساحلية‬
‫من‬ ‫مقدم‬ ‫بحث‬
‫م‬/‫شيحه‬ ‫أحمد‬ ‫محمد‬ ‫علي‬ ‫إيمان‬
‫المعيد‬‫ه‬‫المعماري‬ ‫الهندسة‬ ‫بقسم‬‫ه‬
‫بالم‬ ‫الهندسة‬ ‫كلية‬‫طري‬‫ه‬
‫حلوان‬ ‫جامعة‬
‫في‬ ‫الماجستير‬ ‫درجة‬ ‫على‬ ‫للحصول‬‫المعماري‬ ‫الهندسة‬‫ه‬
‫تحت‬‫إشراف‬
‫أ‬.‫د‬/‫حسن‬‫حسن‬ ‫محمد‬‫كامل‬
‫التصميم‬ ‫أستاذ‬‫و‬ ‫المعماري‬‫العمراني‬
‫المعمارية‬ ‫الهندسة‬ ‫قسم‬-‫بالمطري‬ ‫الهندسة‬ ‫كلية‬‫ه‬
‫حلوان‬ ‫جامعة‬
‫أ‬.‫د‬/‫إبراهيم‬‫سيد‬‫كريم‬‫أ‬.‫م‬.‫د‬/‫محم‬‫ــ‬‫ط‬ ‫ود‬‫ـ‬‫ه‬‫محم‬‫ـ‬‫ود‬‫سليم‬
‫البايوجيومتري‬ ‫علم‬ ‫مؤسس‬‫المعماري‬ ‫الهندسة‬ ‫بقسم‬ ‫المساعد‬ ‫األستاذ‬‫ه‬
(‫الحيوي‬ ‫التشكيل‬ ‫هندسة‬)‫بالمط‬ ‫الهندسة‬ ‫كلية‬‫ري‬‫ه‬
‫حلوان‬ ‫جامعة‬
0229

3. "‫إهــــــــــــــــــــــــداء‬"
‫أبي‬ ‫إلى‬....‫أمي‬....‫الغاليين‬
‫هللا‬ ‫أطال‬‫الحة‬ ‫مييمرا‬ ‫أأاا‬ ‫مرههرا‬ ‫يي‬
‫أالعاييه‬
‫أخي‬ ‫إلى‬...‫أزأجته‬
‫شيةه‬ ‫مةرد‬ ‫يوســـــــــف‬
‫أرماهم‬ ‫هللا‬ ‫حفظمم‬

4. ِ‫يم‬ِ‫ح‬َّ‫الر‬ ِ‫من‬ْ‫ح‬َّ‫الر‬ ِ‫هللا‬ ِ‫م‬ْ‫س‬ِ‫ب‬
﴿‫ك‬ُّ‫ب‬َ‫ر‬ َ‫ن‬َّ‫ذ‬َ‫أ‬َ‫ت‬ ْ‫ذ‬ِ‫إ‬َ‫و‬‫ـ‬‫ت‬ْ‫ر‬َ‫ك‬َ‫ش‬ ‫ِن‬‫ئ‬َ‫ل‬ ْ‫م‬‫ـ‬‫ك‬َّ‫ن‬َ‫يد‬ِ‫ز‬َ‫أ‬‫ل‬ ْ‫م‬‫ـ‬ْ‫م‬﴾(‫سورة‬‫إبراهيم‬7)
‫على‬ ‫سلطانك‬ ‫وعظيم‬ ‫وجهك‬ ‫لجالل‬ ‫ينبغي‬ ‫كما‬ ‫والشكر‬ ‫الحمد‬ ‫لك‬ ‫رب‬ ‫يا‬
‫علي‬ ‫به‬ ‫أنعمت‬ ‫ما‬‫ﱠ‬‫ك‬ ‫نعم‬ ‫من‬‫تحصى‬ ‫وال‬ ‫تعد‬ ‫ال‬ ‫ثيره‬.....
‫ثم‬
"‫و‬ ‫شكر‬‫عرفان‬"
‫من‬ ‫كل‬ ‫إلى‬....
‫أ‬.‫د‬/‫كامل‬ ‫حسن‬ ‫محمد‬ ‫حسن‬‫أ‬.‫د‬/‫كريم‬ ‫سيد‬ ‫إبراهيم‬
‫أ‬.‫م‬.‫د‬/‫سليم‬ ‫محمـود‬ ‫طـه‬ ‫محمــود‬
‫ماضينا‬ ‫تاذ‬‫س‬‫أ‬ ‫اي‬ ‫العمل‬ ‫جملس‬ ‫اي‬‫ــم‬‫ك‬‫شكر‬‫أ‬ ‫تيت‬‫أ‬.....‫ميامينا‬ ‫قوما‬
‫ــ‬‫ل‬‫ل‬‫ا‬ ‫لت‬‫سأ‬ ‫متوين‬‫م‬‫كر‬‫ه‬‫ــــم‬‫ك‬‫يكرم‬‫يف‬ ‫اخلدل‬ ‫ـــة‬‫ن‬‫ج‬ ‫يف‬‫يينا‬‫لنب‬‫ا‬ ‫غرف‬
‫لـة‬‫زن‬‫وم‬ ‫النعمى‬‫و‬ ‫اخلري‬ ‫ــم‬‫ت‬‫جوزي‬‫ـــا‬‫ن‬‫امي‬ ‫ــت‬‫ي‬‫الب‬ ‫ل‬‫أ‬‫و‬ ‫ام‬‫ر‬‫الكــــ‬ ‫هبا‬
‫القل‬ ‫يعجز‬‫ـــ‬‫يسط‬ ‫أن‬ ‫م‬‫ــ‬‫ر‬*‫ينط‬ ‫أن‬ ‫واللسان‬‫ـــ‬‫ق‬*‫يب‬ ‫أن‬ ‫والقلب‬‫ــ‬‫فيه‬ ‫بما‬ ‫وح‬
‫حقـــا‬....‫العلم‬ ‫أهل‬ ‫صفـــوة‬ ‫من‬ ‫لتكونوا‬ ‫وجل‬ ‫عز‬ ‫المولى‬ ‫إختاركـم‬
‫والعلم‬‫ــ‬‫خي‬ ‫وكنتم‬ ‫اء‬‫ــ‬‫ع‬ ‫ر‬‫ــ‬‫مر‬ ‫إبتغاء‬ ‫لي‬ ‫ون‬‫ض‬‫ـــ‬‫وتعالى‬ ‫سبحانه‬ ‫هللا‬ ‫اة‬
‫الحصا‬ ‫فكان‬‫موعده‬ ‫في‬ ‫أيديكم‬ ‫بين‬ ‫الذي‬ ‫د‬....‫يداكم‬ ‫سلمت‬....
***‫واإلم‬ ‫الشكر‬ ‫وجب‬ ‫لذلك‬‫والعرفان‬ ‫تنان‬***
***‫ل‬ ‫والتقدير‬ ‫الشكر‬ ‫بخالص‬ ‫أتقدم‬ ‫أن‬ ‫يفوتني‬ ‫وال‬‫أ‬0‫د‬/‫رضا‬ ‫محمد‬ ‫راندا‬
‫كامل‬‫م‬ ‫نهو‬ ‫على‬ ‫وحافزا‬ ‫دافعا‬ ‫كانت‬ ‫معنويه‬ ‫مساندة‬ ‫من‬ ‫لي‬ ‫قدمته‬ ‫ما‬ ‫على‬‫بين‬ ‫ا‬
‫أيديكم‬.
***‫ألستاذي‬ ‫والتقدير‬ ‫الشكر‬ ‫بخالص‬ ‫أتقدم‬ ‫كما‬‫د‬/‫زكي‬ ‫ممدوح‬‫تعاون‬ ‫على‬
‫الصعوبات‬ ‫من‬ ‫العديد‬ ‫تذليل‬ ‫في‬ ‫اإليجابي‬ ‫األثر‬ ‫له‬ ‫كان‬ ‫مما‬ ‫الصادق‬.
***‫السياحيه‬ ‫للقرى‬ ‫مينا‬ ‫بشركة‬ ‫العاملين‬ ‫للسادة‬ ‫والتقدير‬ ‫الشكر‬ ‫بخالص‬ ‫أتقدم‬ ‫كما‬
‫من‬ ‫كل‬ ‫بالشكر‬ ‫وأخص‬‫الآنسه‬/‫جليل‬ ‫لمياء‬‫و‬‫م‬/‫م‬‫عبد‬ ‫حمد‬
‫الفتاح‬.
***‫جزاهم‬ ‫لي‬ ‫عون‬ ‫خير‬ ‫فكانو‬ ‫الغاليين‬ ‫وأمي‬ ‫ألبي‬ ‫والتقدير‬ ‫بالشكر‬ ‫أتوجه‬ ‫كما‬
‫الجزاء‬ ‫خير‬ ‫هللا‬***
‫ال‬ ‫صورته‬ ‫في‬ ‫أصبح‬ ‫حتى‬ ‫العمل‬ ‫هذا‬ ‫في‬ ‫ساهم‬ ‫من‬ ‫كل‬ ‫وإلى‬‫مني‬ ‫جميعا‬ ‫لهم‬ ‫نهائيه‬
‫والتقدير‬ ‫الشكر‬ ‫خالص‬

5. ‫حيم‬َّ‫الر‬ ‫حمن‬َّ‫الر‬ ‫هللا‬ ‫بسم‬
﴿ٌ‫ة‬َ‫ن‬ ِ‫س‬ ُ‫ه‬ُ‫ذ‬ُ‫خ‬ْ‫أ‬َ‫ت‬ َ‫ا‬‫ل‬ ُ‫وم‬ُّ‫ي‬َ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُّ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫و‬ُ‫ه‬ َّ‫ا‬‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫َـه‬‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫ا‬‫ل‬ ُ‫ه‬ّ‫ل‬‫ال‬
‫ن‬َ‫م‬ ِ‫ض‬ْ‫ر‬َ‫أ‬‫ال‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫س‬‫ال‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫ه‬َّ‫ل‬ ٌ‫م‬ْ‫و‬َ‫ن‬ َ‫ا‬‫ل‬َ‫و‬
َ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫َم‬‫ل‬ْ‫ع‬َ‫ي‬ ِ‫ه‬ِ‫ن‬ْ‫ذ‬ِ‫إ‬ِ‫ب‬ َّ‫ا‬‫ل‬ِ‫إ‬ ُ‫ه‬َ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬ ُ‫ع‬َ‫ف‬ْ‫ش‬َ‫ي‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫ذ‬
‫ي‬ِ‫د‬ْ‫ي‬َ‫أ‬ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ف‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ْ‫ن‬ِّ‫م‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ ُ‫يط‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬ َ‫ا‬‫ل‬َ‫و‬
‫اء‬َ‫ش‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َّ‫ا‬‫ل‬ِ‫إ‬ ِ‫ه‬ِ‫م‬ْ‫ل‬ِ‫ع‬ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫س‬‫ال‬ ُ‫ه‬ُّ‫ي‬ ِ‫س‬ْ‫ر‬ُ‫ك‬ َ‫ع‬ ِ‫س‬َ‫و‬
ُّ‫ي‬ِ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫و‬ُ‫ه‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬ ُ‫ظ‬ْ‫ف‬ِ‫ح‬ ُ‫ه‬ُ‫ود‬ُ‫ؤ‬َ‫ي‬ َ‫ا‬‫ل‬َ‫و‬ َ‫ض‬ْ‫ر‬َ‫أ‬‫ال‬َ‫و‬
ُ‫يم‬ ِ‫ظ‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬﴾
(‫سورة‬‫البقرة‬:522)
‫العظيم‬ ‫هللا‬ ‫صدق‬

6. ‫المحتويات‬ ‫قائمة‬
‌‫أ‬
‫المحتويات‬ ‫قائمة‬
‫إهـــداء‬......................................................................................
‫شكر‌و‬‫عرفان‬..............................................................................‌
‫قائمة‌المحتويات‬...........................................................................‌
‫فهرس‌األشكال‬............................................................................‌
‫فهرس‌الجداول‬............................................................................‌
‫مقدمة‬‌‌‫الدراسة‬............................................................................‌
‫أهمية‌البحث‬...............................................................................‌
‫منهج‌البحث‬................................................................................‌
‌
‫األول‬ ‫الباب‬:‫السياحية‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬‌
1/1‌‫مفهوم‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرى‌السياحية‬....................................‌
‌1/1/1‌‫تقديم‬.....................................................................‌
‌1/1/2‌‫تعريف‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرى‌السياحية‬.....................‌
‌1/1/3‌‫أبعاد‌الفراغات‌العمرانيــة‌بالقرى‌السياحيــة‬.....................‌
‌‌1/1/3/1‌‫البعد‌الفيزيائي‬............................................‌
‌‌1/1/3/2‌‫البعد‌اإلنساني‬............................................‌
1/1/3/3‌‫البعد‌الزمني‬..............................................‌
‌1/1/4‌‫محددات‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرى‌السياحية‬....................‌
‌‌1/1/4/1‌‫الحوائط‬...................................................
‌‌1/1/4/2‌‫األرضيات‬................................................‌
‌‌1/1/4/3‌‫األسقف‬....................................................‌
‌1/1/5‌‫خصائص‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرى‌السياحية‬..................‌
‌‌1/1/5/1‌‫درجة‌احتواء‌الفراغات‌العمرانية‬.....................‌
‌‌1/1/5/2‌‫نوعية‌الفراغات‌العمرانية‬.............................‌
‌‌1/1/5/3‌‫أشكال‌الفراغات‌العمرانية‬.............................‌
‌‌1/1/5/4‫مقاييس‌الفراغات‌العمرانية‬.............................‌
‌‌1/1/5/5‌‫درجة‌تركيب‌الفراغات‌العمرانية‬....................‌
‌1/1/6‌‫رى‌السياحية‬ٍ‫ق‬‫الفراغات‌العمرانية‌المكونة‌لل‬......................‌
‌‌1/1/6/1‌‌‫فراغ‌المنطقة‌الشاطئية‬(‫الشريط‌الساحلي‬)..........‌
‌‌1/1/6/2‌‫فراغ‌التجمع‌الرئيسي‌لمنطقة‌المركز‬................‌
‌‌1/1/6/3‌‫فراغ‌ساحة‌المدخل‬......................................‌
‌‌1/1/6/4‌‫فراغات‌وحدات‌اإلقامة‬................................‌
‫أ‬
‫ه‬
‫ط‬‌
‫ي‬‌
‫ك‬‌
‫ل‬‌
‌
‌
1‌
1‌
1‌
3‌
3‌
3‌
4‌
4‌
5‌
5‌
6‌
7‌
8‌
8‌
8‌
9‌
9‌
9‌
13‌
14‌
16‌
16‌

7. ‫المحتويات‬ ‫قائمة‬
‌‫ب‬
‌‌1/1/6/5‌‫فراغات‌األنشطة‌الرياضية‬............................‌
‌‌1/1/6/6‌‫فراغات‌انتظار‌السيارات‬..............................‌
‌‌1/1/6/7‌‫الفراغات‌البينية‬‌‫والفاصلة‌بين‌المناطق‌المختلفة‬...‌
1/2‌‫أسس‌ومعايير‌تصميم‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرى‌السياحية‬.................‌
‌1/2/1‌‫تقديم‬.....................................................................‌
‌1/2/2‌‫تصميم‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرى‌السياحية‬.....................‌
‌‌1/2/2/1‫إختيار‌موقع‌الفراغات‌العمرانية‬.......................‌
‌‌1/2/2/2‫دراسة‌العالقات‌الوظيفية‬................................‌
‌‌1/2/2/3‌‫دراسة‌مسارات‌الحركة‬................................‌
‌‌1/2/2/4‌‫دراسة‌العالقات‌البصرية‌بين‌المباني‬‫والفراغات‬...‌
‌‌1/2/2/5‫دراسة‌التشكيل‌البصري‌للفراغات‌العمرانية‬........‌
‌‌‌1/2/3‫عناصر‌تصميم‌وتشكيل‌الفراغات‌العمرانية‌في‌القرى‌السياحية‬.‌
‌‌1/2/3/1‫التوجيه‬.....................................................‌
‌‌1/2/3/2‫اإلتزان‬.....................................................‌
‌‌1/2/3/3‫اإليقاع‬......................................................‌
‌‌1/2/3/4‫الملمس‬.....................................................‌
‌‌1/2/3/5‫خط‌السماء‬.................................................‌
‌‌1/2/3/6‫األلوان‬......................................................‌
‌‌1/2/3/7‫فرش‌الفراغ‬...............................................‌
‌
‫الثاني‬ ‫الباب‬:‫الحيوي‬ ‫التشكيل‬ ‫هندسة‬(‫البايوجيومتري‬)‌
2/1‫مفهوم‬‌‫الطاقة‬.........................................................................‌
‌2/1/1‌‫تقديم‬.....................................................................‌
‌2/1/2‌‫أنواع‌الطاقة‬............................................................‌
‌2/1/3‌‫وسائل‌نقل‌الط‬‫اقة‬.....................................................‌
‌2/1/4‌‫الطاقة‌بين‌األرض‌وطبقات‌الجو‬..................................‌
‌2/1/5‌‫رنين‌الطاقة‬............................................................‌
‌2/1/6‌‌‫العالقة‌بين‌اإلشعاع‌ورنين‌دورة‌الطاقة‌في‬‫مكونات‌البيئة‬....‌
‌‌2/1/6/1‫العالقة‌بين‌اإلشعاع‌ورنين‌دورة‌الطاقة‌في‌النبات‬.‌
‌‌2/6/1/2‫العالقة‌بين‌اإلشعاع‌ورنين‌دورة‌الطاقة‌في‌اإلنسان‬.‌
‌‌2/6/1/3‫الجامدة‬ ‫المواد‬ ‫في‬ ‫الطاقة‬ ‫دورة‬ ‫ورنين‬ ‫اإلشعاع‬ ‫بين‬ ‫العالقة‬‌
‌2/1/7‌‫أثرالتكنولوجيا‌على‌التلوث‌الكهرومغناطيسي‬....................‌
‌‌2/1/7/1‌‫أنواع‌الموجات‌الكهرومغناطيسية‬....................‌
22‌
22‌
21‌
22‌
22‌
22‌
23‌
24‌
25‌
27‌
28‌
28‌
29‌
29‌
29‌
32‌
32‌
31‌
32‌
‌
‌
37‌
37‌
38‌
38‌
38‌
39‌
41‌
42‌
42‌
43‌
43‌
45‌

8. ‫المحتويات‬ ‫قائمة‬
‌‫ج‬
‌‌2/1/7/2‫المعايير‌البحثية‌والمعملية‌لتحديد‌حدود‌األمان‬......‌
2/2‫علم‌البايوجيومتري‬-‫المفهوم‬.......................................................‌
‌2/2/1‌‫تقديم‬.....................................................................‌
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌2/2/2‌‫مفهوم‬‌‫علم‌البايوجيومتري‬...........................................‌
‌2/2/3‌‫نشأة‌علم‌البايوجيومتري‬.............................................‌
‌2/2/4‌‫العلوم‌المؤثرة‌على‌ظهورعلم‌البايوجيومتري‬...................‌
‌‌2/2/4/1‌‫علم‌ال‬‫تناغم‬‌(Harmony).............................‌
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌2/2/4/2‌‌‫علم‌الجيوبيولوجي‬(‫علم‌طاقة‌األرض‬).............‌
‌‌‌2/2/4/2/1‫الجيوبيولوجي‬ ‫علم‬ ‫أهمية‬...........................‌
‌‌‌2/2/4/2/2‫اإلنسان‬ ‫على‬ ‫وتأثيرها‬ ‫األرضية‬ ‫الطاقة‬ ‫خطوط‬ ‫أنواع‬.‌
‌‌‌2/2/4/2/3‌‫األرضية‬ ‫اإلجهادات‬ ‫أوتغيير‬ ‫إزالة‬ ‫في‬ ‫المستخدمة‬ ‫الطرق‬..‌
‌‌2/2/4/3‌‌‫علم‌الباوبيولوجي‬(‫طاقة‌المبنى‬)......................‌
‌‌‌2/2/4/3/1‌‫الباوبيولوجي‬ ‫علم‬ ‫مفهوم‬..........................‌
‌‌‌2/2/4/3/2‌‫الباوبيولوجي‬ ‫علم‬ ‫أسس‬...........................‌
2/3‌‫أدوات‌وبرامج‌قياس‌الطاقة‬.......................................................‌
‌2/3/1‌‫تقديم‬.....................................................................‌
‌2/3/2‌‫األجهزة‌المستخدمة‌لقياس‌الطاقات‌المختلفة‬.....................‌
‌2/3/3‌‫برامج‌محاكاة‌المبنى‬.................................................‌
2/4‌‌‫الطاقة‬‌‫في‬‫علم‌البايوجيومتري‬....................................................‌
‌2/4/1‌‫تقديم‬.....................................................................‌
‌2/4/2‌‫العناصر‌المكونة‌لعلم‌البايوجيومتري‬.............................‌
‌2/4/3‌‫الطاقة‌المنظمة‌في‌علم‌البايوجيومتري‬............................‌
‌‌2/4/3/1‌‫مفهوم‌الطاقة‌المنظمة‌في‌علم‬‫البايوجيومتري‬.......‌
‌‌2/4/3/2‫مكونات‌الطاقة‌المنظمة‌في‌علم‌البايوجيومتري‬.....‌
‌2/4/4‌‫أسس‌التشكيل‌بالبايوجيومتري‬......................................‌
‌‌2/4/4/1‌‫إستخدام‌الطاقات‌األرضية‌في‌التصميم‬..............‌
‌‌2/4/4/2‌‫ربط‌التصميم‌بالكون‬....................................‌
‌‌2/4/4/3‌‌‫اإلتزان‬(‫التناغم‌االنوعي‌للطاقة‬).....................‌
‌‌2/4/4/4‌‫إ‬‫ستخدام‌مبادئ‌التصميم‌بالبايوجيومتري‬............‌
‌‌2/4/4/5‌‫إ‬‫دخال‌الحركة‌في‌التصميم‬.............................‌
‌2/4/5‫لتح‬ ‫المستخدمة‬ ‫الطاقة‬ ‫مؤثرات‬‫البايوجيومتري‬ ‫خالل‬ ‫من‬ ‫المكان‬ ‫طاقة‬ ‫سين‬.
‌‌2/4/5/1‌‫أهمية‌وإستخدام‌فرش‌الفراغ‌لتحسين‌طاقة‌المكان‬‌‌‌
‌‌2/4/5/2‌‫أهمية‌وإستخدام‌األلوان‌لتحسين‌طاقة‌المكان‬.......‌
46‌
52‌
52‌
52‌
51‌
51‌
51‌
52‌
52‌
53‌
62‌
62‌
62‌
62‌
65‌
65‌
65‌
77‌
82‌
82‌
81‌
82‌
83‌
83‌
84‌
85‌
85‌
85‌
87‌
93‌
94‌
94‌
96‌

9. ‫المحتويات‬ ‫قائمة‬
‌‫د‬
‌‌2/4/5/3‌‫أهمية‌وإستخدام‌النباتات‌لتحسين‌طاقة‌المكان‬‌......‌‌
‌‌2/4/5/4‌‌‫أهمية‌وإستخدام‌األشكال‬‫الهندسية‌لتحسين‌طاقة‌المكان‬..‌
‌2/4/6‌‫خالصة‬‌‫الدراسة‌ال‬‫نظرية‬............................................‌
‫الثا‬ ‫الباب‬‫لث‬:‫التطبيقية‬ ‫الدراسة‬
3/1‌‫هدف‌الدراسة‌التطبيقية‬............................................................
‌3/1/1‌‫تقديم‬.....................................................................
‌3/1/2‌‫أهداف‌الدراسة‌ال‬‫تطبيق‬‫ية‬.............................................‌
‌3/1/3‌‫منهج‌الدراسة‌ال‬‫تطبيق‬‫ية‬...............................................‌
‌3/1/4‫حاالت‬‌‫الدراسة‬.........................................................‌
3/2‌‫حاالت‬‌‫الدراسة‌التطبيقية‬..........................................................‌
‌3/2/1‌‫مجموعة‌كليوباترا‬(‫خليج‌مكادي‬)‌...................................‌
‌‌3/2/1/1‌‫مقدمة‌عن‌القرية‬.........................................
‌‌3/2/1/2‌‫مكونات‌القر‬‫ية‬...........................................
‌‌3/2/1/3‌‫الفكرة‌التصميمية‌للقرية‬................................
‌‌3/2/1/4‌‫الطاقات‌السلبية‌المؤثرة‌على‌القرية‬..................
‌‌3/2/1/5‌‌‫الفراغات‌محل‬‫الدراسة‬.................................‌
‌
‌
‌
‌
‌
‌
‌‌
‌3/2/2‌‌‫قرية‬‫مينافيل‬(‫سفاجا‬).................................................
‌‌3/2/2/1‌‫مقدمة‌عن‌القرية‬.........................................
‌‌3/2/2/2‌‫مكونات‌القرية‬...........................................
3/2/2/3‌‌‫الفراغات‌محل‬‫الدراسة‬...............................
‌
‌
‌
‌‌
‌‌
‫أوال‬˝‌‌‌‌‌:‫فـــــ‬‌‫ـراغ‬‫ـل‬ ‫احة‌المدخـــــ‬ ‫س‬............‌
‫ـا‬‫ثانيــــ‬˝:‌‫ـراغ‬‫فــــــــ‬‫ـة‬‫طة‌الرياضي‬‫األنش‬............‌
‫ثالثــــــا‬˝:‫فــــ‬‫ـراغ‬‫ـارات‬‫ات‌إنتظــار‌السيـ‬............‌
‫رابعــــا‬˝:‫ـة‬‫ة‌الشاطئيـ‬‫فـــــــــراغ‌المنطق‬.............‌
‫ـا‬‫خامسـ‬˝:‫ال‬‫ـراغ‌ال‬‫فـــــــ‬‫ام‬‫ع‬‌‫ـات‬‫للمجموع‬............‌
‫سادســا‬˝:‫فـــــ‬‫ــــ‬‫ـراغ‬‫ـات‬‫ات‌المجموعــــ‬.............‌
‫سابعـــا‬˝:‫ف‬‫ـــــــــ‬‫ـ‬‫راغ‬‫ات‌الوحـــــــــــــدات‬..........‌
‫أوال‬˝‌‌‌‌‌:‫فـــــ‬‌‫ـراغ‬‫ـل‬ ‫احة‌المدخـــــ‬ ‫س‬............‌
‫ـا‬‫ثانيــــ‬˝:‌‫ـراغ‬‫فــــــــ‬‫ـة‬‫طة‌الرياضي‬‫األنش‬............‌
‫ثالثــــــا‬˝:‫فــــ‬‫ـراغ‬‫ات‌إنتظــار‌السيــارات‬............‌‌
‫رابعــــا‬˝:‫فـــــــــراغ‌المنطقة‌الشاطئيــة‬.............
‫خامســا‬˝‌:‫ال‬‫فــــــــراغ‌ال‬‫عام‬‌‫للمجموعـات‬............
‌
96‌
97‌
123‌
‌
‌
124‌
124‌
124‌
125‌
125‌
112‌
112‌
112‌
111‌
112‌
113‌
117‌
117‌
117‌
117‌
119‌
122‌
122‌
126‌
129‌
129‌
132
131
‌
131‌
131‌
131
132
133‌

10. ‫المحتويات‬ ‫قائمة‬
‌‫ه‬
‌
3/2/3‌‫خالصة‌الدراسة‌التطبيقية‬............................................‌
‫ال‬ ‫الباب‬‫رابع‬:‫والتوصيات‬ ‫النتائج‬‌
4/1‌‫النتائج‬.................................................................................‌
‌4/1/1‌‫نتائج‌الدراسة‌النظرية‬................................................‌
‌‌4/1/1/1‌‫نتائج‌الباب‌األول‬........................................‌
‌‌4/1/1/2‌‫نتائج‌الباب‌ال‬‫ثاني‬........................................‌
‌4/1/2‌‫نتائج‌الدراسة‌التطبيقية‬...............................................‌
4/2‌‫التوصيات‬............................................................................‌
‌4/2/1‌‫توصيات‌عامه‬.........................................................‌
‌4/2/2‌‌‫توصيات‬‫تصميم‌الفراغات‌العمرانية‌بالق‬‫رى‌السياحية‬..........‌
‫المراجع‬
̋‫ال‬‫أو‬:‫المراجع‌العربية‬.....................................................................‌
̋‫ا‬‫ثاني‬:‫المراجع‌األجنبية‬....................................................................‌
‫الم‬‫الحق‬
‫ملحق‬(1‌)‌‫بعض‌براءات‌إختراع‌أشكال‬‫هندسيه‌من‌إختراع‌أ‬.‫د‬/‫إبراهيم‌كريم‬‌
‫سادســا‬˝:‫فـــــ‬‫ــــ‬‫ـراغ‬‫ات‌المجموعـــــات‬.............
‫سابعـــا‬˝:‫ف‬‫ـــــــــ‬‫ـ‬‫راغ‬‫ات‌الوحـــــــــــــدات‬..........‌
‫ثامنــا‬̋:‫في‬ ‫المستخدمة‬ ‫بالبايوجيومتري‬ ‫التشكيل‬ ‫أسس‬‫ال‬‫قرية‬‌
134‌
134
135‌
137
‌
138‌
138‌
138‌
142‌
145‌
146‌
146‌
147‌
‌
148‌
151‌
‌
‫أ‬
‫األشكال‬ ‫فهرس‬
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‫الشكل‬‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‫صفحة‬‌
‫أشكال‬‫األول‬ ‫الباب‬:‫السياحية‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬
(1-1)
(1-2)
(1-3)
(1-4)
(1-5)
(1-6)
(1-7)
(1-8)
(1-9)
(1-12)
(1-11)
(1-12)
‫عناصر‌التصميم‌العمراني‌طبقا‬‌˝‌‫لرؤية‬Carmouna............................
‌‫إرتباط‌عالقة‌التفاعل‌اإلجتماعي‬‫̛ها‌بالفراغ‬‫ر‬‫بأنواع‌عالقات‌تربط‌بين‌األفراد‌وتأث‬.
‫المراحل‌التي‌يتم‌بها‌إدراك‌اإلنسان‌لألشياء‬.........................................‌
‫̋‌بالحوائط‌الجامدة‌من‌خالل‌فرق‌المنسوب‬‫ا‬‫تحديد‌الفراغ‌جزئي‬...................‌
‫تحديد‌جزئي‌للفراغ‌باألعمدة‬...........................................................‌
‫تحديد‌الفراغ‌بالكامل‌بالحوائط‌الجامدة‌من‌خالل‌فرق‌المنسوب‬.................‌
‫أرضيات‌متنوعة‌ل‬‫لفراغ‌من‌مياة‌ومواد‌صلبه‌وحشائش‬..........................‌
‫تباين‌األرضية‌وإختالف‌المناسيب‌ومما‌تتيحه‌من‌تشكيال‬‫ت‌متنوعه‬...........‌
‫تغطية‌الفراغ‌ببرجولة‌لحماية‌أماكن‌الجلوس‬.......................................‌
‫تغطية‌خفيفة‌من‌الخيام‌الماكن‌جلوس‬................................................‌‌‌‌‌
‫تغطية‌الفراغ‌ببرجولة‌لحماية‌ممرات‌المشاه‬........................................‌‌‌‌‌
‫يوضح‌خصائص‌الفراغ‌العمراني‬‌‌‌‌....................................................‌
2
3‌
4
5‌
5‌
5
6‌
6‌
7
7
7
7

11. ‫المحتويات‬ ‫قائمة‬
‌‫و‬
(1-13)
(1-14)
(1-15)
(1-16)
(1-17)
(1-18)
(1-19)
(1-22)
(1-21)
(1-23)
(1-24‌)
(1-25)
(1-26)
(1-27)
(1-28)
(1-29)
(1-32)
(1-31)
(1-32)
(1-33)
(1-34)
(1-35)
(1-36‌)
(1-37)
(1-38)‌
(1-93)
‫ارتباط‌الفراغ‌الداخلي‌بالفراغ‌العمراني‬.............................................‌
‫توزيع‌األنشطة‌المختلفة‌في‌الفراغات‌العمرانية‌وارتباطها‌ببعضها‌البعض‬‌‌..‌
‫دي‬‫اجرام‌يوضح‌منظومتي‌توزيع‌المناطق‌والفراغات‌الخارجية‌بالقرى‌السياحية‬.‌
‌‫فراغ‬‫الشاطئ‬‌‫واألنشطة‌الرياضية‌الترفيهية‌والمقاع‬‫د‌المتنوعة‌في‌الفراغ‬.....‌
‫تنوع‌طريقة‌فرش‌فراغ‌المنطقة‌الشاطئية‌وإستخام‌األلوان‌المبهجة‬‌‌............‌
‫فراغ‌التجمع‌الرئيسي‌واألنشطة‌الترفيهية‌الموجودة‌فيه‬‌‌..........................‌
‫فراغات‌لألنشطة‌الترفيهية‌الخاصة‌باألطفال‬‌‌.......................................‌
‫فراغ‌ساحة‌المدخل‌الرئيسي‌يتميز‌بالشرفية‌والرمزية‬‌‌............................‌
‫فصل‌أماكن‌إنتظا‬‫ر‌السيارات‌في‌المنسوب‌عن‌فراغ‌ساحة‌المدخل‬‌‌............‌
‫فراغ‌الوحدة‌مركزي‌محاط‌باألسيجة‌ومرتبط‌بفراغ‌المجموعة‬.................‌‌‌
‫فراغ‌المجموعة‬...........................................................................‌
‫فراغ‌مجموعة‌وهو‌نفسة‌‌فراغ‌التجمع‌الرئيسي‬‌‌...................................‌
‫فراغ‌مجموعة‌مركزي‌وشبه‌محدد‬‌...................................................‌
‫فراغ‌مجموعة‌طولي‌على‌شكل‌حرف‬.............................................‌
‫الحاالت‌المختلفة‌لتوا‬‫جد‌الفراغ‌العام‌لتجمع‌المجموعات‬..........................‌‌
‫الفراغ‌العام‌لتجمع‌المجموعات‌منفصل‌عن‌الشريط‌الساحلى‬....................‌‌
‫األنشطة‌الرياضية‌بانواعها‌المختلفة‬‌‌..................................................‌
‫فراغاات‌إنتظار‌السيارات‬.............‌‌.................................................‌
‫الفراغات‌البينية‌‌بين‌الوحدات‬‌.........................................................‌
‫دراسات‌سابقة‌في‌العالقات‌بين‌عناصر‌الفراغات‌ال‬‫عمرانية‌بالقرى‌السياحية‬‌
‫بعض‌أنواع‌مسارات‌المشاه‌المختلفة‌التي‌تربط‌الو‬‫حدات‬‌........................‌
‫أمثلة‌على‌التوافق‌والتباين‌اللوني‬‌.....................................................‌
‫عناصر‌التنسيق‌الطبيعية‬...............................................................‌
‫تأثير‌النباتات‌على‌تشكيل‌مسار‌الهواء‌وتنقيته‬........‌‌.............................‌
‫العناصر‌الصناعية‌داخل‌الفراغات‌العمرانية‬.......................................‌
‫‌بالق‬ ‫‌العمراني‬ ‫‌للفراغ‬ ‫‌تضيف‬ ‫‌حديثه‬ ‫‌بطرق‬ ‫‌الزجاج‬ ‫إستخدام‬‌‫‌التنوع‬ ‫ريه‬
‫والتأثيرات‌المميزه‬.......................................................................‌‌‌
12
11
12
13
13
15
15
16‌
16‌
17‌
18‌
18‌
18‌
18‌
19‌
19‌
22‌
22‌
21‌
24‌
27‌
31‌
32‌
33‌
34‌
‌
36‌‌‌‌
‌
‌‫أشكال‬‫ال‬ ‫الباب‬‫ثاني‬:‫الحيوي‬ ‫التشكيل‬ ‫هندسة‬(‫البايوجيومتري‬):
(2-1)
(2-2)
(2-3)
(2-4)
(2-5)
(2-6)
(2-7)
‫الطاقات‌الطبيعية‌المؤثرة‌على‌الكائنات‌الحية‬.......................................‌
‫العالقة‌بين‌ترددات‌األلوان‌والزوايا‬..................................................‌
‫العالقة‌بين‌ترددات‌األلوان‌واألصوات‬..............................................‌
‫اإلشعاعات‌المختلفة‌وارتفاعها‌بالنسبة‌لمنسوب‌البحر‬............................‌
‫بعض‌مصادر‌الموجات‌الكهرومغناطيسية‬..........................................‌
‫تأثير‌أجهزة‌التكنولوجيا‌المحيطة‌باإلنسان‌عليه‬....................................‌
‫إت‬‫جاه‌الموجات‌الكهربية‌والمغناطيسية‌الراسية‌واألفقية‬...........................‌
39‌
42‌
42‌
41‌
44‌
44‌
44‌
‌

12. ‫المحتويات‬ ‫قائمة‬
‌‫ز‬
(2-8)
(2-9)
(2-12)
(2-11)
(2-12)
(2-13)
(2-14)
(2-15)
(2-16)
(2-17)
(2-18)
(2-19)
(2-22)
(2-21)
(2-22)
(2-23‌)
(2-24)
(2-25)
(2-26)
(2-27)
(2-28)
(2-29)
(2-32)
(2-31)
(2-32)
(2-33)
(2-34)
(2-35)
(2-36)
(2-37)
(2-38)‌
(2-39)‌
(2-42)‌
(2-41)‌
(2-42)‌
(2-43)‌
(2-44)‌
(2-45)‌
‫األوتار‌ذات‌الترددات‌المتناغمه‌مع‌بعض‌على‌لوحة‌البيانو‬.....................
‫ترددات‌موجات‌شومان‬.................................................................‌
‫أبعاد‌شبكة‌كاري‌واتجاهها‬.............................................................‌
‫اتجاه‌شبكة‌هارتمان‬......................................................................‌‌
‫أبعاد‌شبكة‌هارتمان‬......................................................................
‫عالقة‌شبكة‌كاري‌بشبكة‌هارتمان‬....................................................‌
‫نطاقات‌شبكة‌هارتمان‬...................................................................‌‌
‫ويوضح‌شبكة‌خطوط‌الطاقة‌هارتمان‌وكاري‬......................................‌‌
‫شبكات‌طاقة‌الجهد‌األرضي‌وعالقتها‌ببعض‬.......................................‌‌
‫شبكة‌بانكر‌وعالقتها‌بالشبكات‌األخرى‬..............................................‌‌
‫مكعب‌بانكر‌ذو‌الشحنات‌السالبة‌والموجبة‬..........................................‌‌
‫شبكة‌بانكر‌المكعبة‬.......................................................................‌‌
‫النطاقات‌العالمية‌بمدي‬‫ن‬‫ة‌زيورخ‌بسويسرا‬...........................................‌‌
‫عداد‌جيجر‬...........................................................................‌.....‌‌
‫مسطرة‌بوفيس‬............................................................................‌‌
‫جهاز‬(PCE-Trainer)................................................................‌‌
‌‫جهاز‬(Biopulsar)...............................................................‌.....‌‌
‫كاميرا‌كيرليان‬............................................................................‌‌
‫جهاز‌الماجنيتوميتر‬......................................................................‌
‌‫جهاز‬‫األسليسكوب‬.......................................................................‌
‫شا‬‫شة‌األسليسكوب‬.......................................................................‌
‫الجزء‌الخاص‌بالتشغيل‬.................................................................‌‌
‫الجزء‌العمودي‌بالجهاز‬...............................................................‌.‌‌
‫الجزء‌األفقي‌بالجهاز‬..............................................................‌.....‌‌
‫تقسيمات‌مفتاح‌قياس‌الزمن‬.......................................................‌.....‌‌
‫جهاز‌االيتاسكان‬....................................................................‌.....‌‌
‫الرموز‌المستخدمة‌في‌جهاز‌االيتاسكان‌وتعبر‌عن‌حالة‌الطاقة‌الحيوية‌في‌العضو‬..‌
‫نتائج‌تجارب‌استخدم‌فيها‌جهاز‌االيتاسكان‌لقياس‌خطوط‌الطاقة‬..........‌.....‌‌
‌‫مثال‌على‌ذلك‌النار‬(‫الطاقة‬‌)‫تأخد‌شكل‌اإلناء‌لتؤدي‌الوظيفة‌المطلوبة‬........‌‌
‌‫العالقة‌بين‬‫ترددات‌األلوان‌واألصوات‬...............................................‌‌
‫العالقة‌بين‌ترددات‌األلوان‌والزوايا‬..................................................‌
‫الموجات‌النا‬‫ت‬‫جة‌من‌حركة‌مركب‌ورد‌الفعل‌من‌المكعب‌معاكس‬‌‫في‌االتجاه‬‌
‫الموجات‌المنبعثة‌من‌مصدر‌الصوت‌و‬‫المرسلة‌اليه‬...............................‌‌
‫موقع‌األخضر‌السالب‌في‌دائرة‌األلوان‬..............................................‌‌
‫مفتاح‌الطاقة‌‌في‌البايوجيومتري‬......................................................‌
‌‫األبعاد‌والزوايا‌التي‌تدخل‌التوازن‌النوعي‬‫في‌التصميم‬...........................‌‌
‫الدوران‬.....................................................................................‌‌
‫مكان‌اللون‌وزاويته‬......................................................................‌‌
52‌
54‌
55‌
56
65
56‌
56‌
57‌
57‌
58‌
58‌
58‌
59‌
66‌
67‌
68‌
68‌
69‌
72‌
72‌
71‌
71‌
71‌
72‌
72‌
72‌
74‌
76‌
81‌
81‌
81‌
82‌
82‌
83‌
85‌
86‌
87‌
87‌

13. ‫المحتويات‬ ‫قائمة‬
‌‫ح‬
‫أشكال‬‫ال‬ ‫الباب‬‫ثا‬‫لث‬:‫الدراسة‬‫التطبيقية‬
(3-1)
(3-2)
(3-3)
(3-4)
(3-5)
(3-6)
(3-7)
(3-8)
(3-9)
‫منطقة‌جنوب‌الغردقة‬................................................................‌....‌
‫درجات‌حرارة‌الهواء‌والماء‌في‌مدينة‌الغردقة‌على‌مدار‌العام‬.................‌
‌‫خريطة‌توضح‌منطقة‌خليج‌مكادي‬‫وموقع‌منطقة‌الدراسة‌بالنسبة‌لها‬......‌....‌
‫خريطة‌توضح‌منطقة‌سفاجا‌وموقع‌منطقة‌الدراسة‌بالنسبة‌لها‬..............‌....‌
‫مكونات‌القرية‬(‫مجموعة‌كليوباترا‬.............................................)......‌
‫الفكرة‌التصميمة‌للقرية‬..............................................................‌....‌
‫المنطقة‌الواقعة‌تحت‌تأثير‌مخرات‌السيول‬......................................‌....‌
‫خطوط‌الطاقة‌السلبية‌المؤثرة‌على‌القرية‬.......................................‌....‌
‫مكونات‌القرية‬(‌‫مينافيل‬‫سفاجا‬................................................)....‌....‌
126‌
126‌
127‌
128‌
111‌
112‌
113‌
114‌
132‌
(2-46)‌
(2-47)‌
(2-48)‌
(2-49)‌
(2-52)‌
(2-51)‌
(2-52)‌
(2-53)‌
(2-54)‌
(2-55)‌
(2-56)‌
(2-57)‌
(2-58)‌
(2-59)‌
(2-62)‌
(2-61)‌
(2-62)‌
(2-63)‌
(2-64)‌
(2-65)‌
(2-66)
(2-76)‌
‫التداخل‬.....................................................................................‌‌
‫نقل‬‌‫المركز‬................................................................................‌‌
‫الشفافية‬.....................................................................................‌‌
‫نمو‌الصدفة‌البحرية‌الحلزونية‌من‌المركز‬...........................................‌‌
‫دوران‌األشكال‌من‌خالل‌مركز‌أو‌محور‌وهمي‬...................................‌‌
‫دوران‌حول‌محور‌إفتراضي‌ولكن‌عكس‌عقارب‌الساعة‬........................‌‌
‫التداخل‌ب‬‫ين‌الكتلة‌والفراغ‬..............................................................‌‌
‫مثال‌على‌تطبيق‌‌مبادئ‌الب‬‫ا‬‫يوجيومتري‌في‌التصميم‬..............................‌‌
‫الفراغ‌قبل‌عمل‌التجربة‬.................................................................‌‌
‌‫الفراغ‬‫بعد‌عمل‌الدوران‌الم‬‫ست‬‫نتج‌من‌التجربة‬......................................‌‌
‫طريقة‌القياس‌بجهاز‌اإليتاسكان‬.......................................................‌
‫نتائج‌تجارب‌استخدم‌فيها‌جهاز‌االيتاسكان‌لقياس‌تأثير‌الدوران‬................‌
‫بعض‌أنماط‌التكرار‬......................................................................‌‌
‫إ‬‫ستخدام‌اشكال‌هندسية‌في‌تصميم‌األثاث‬............................................‌‌
‫مقعد‌مصمم‌باستخدام‌مبادئ‌البايوجيومتري‌‌ونتائج‌قياس‌تأثيرة‌على‌طاقة‌الجسم‬‌...‌
‫ترددات‌األلوان‌واالطول‌المو‬‫جية‌لها‬.................................................‌‌
‫مجسمات‌بلوتوواأللوان‌المتوافقه‌معها‌في‌الترددات‬...............................‌‌
‫أ‬‫شكال‌كالدني‬..............................................................................‌‌
‫تأثير‌الطاقات‌المختلفة‌على‬‌‫كريستاالت‌المياه‬.......................................‌‌
‫نتائج‌تجارب‌تأثير‌االشكال‌الهندسية‌على‌الوظائف‌الحيوية‬......................‌
‫شكل‌يعمل‌على‌تنظيم‌الطاقة‌في‌منطقة‌المركز‬....................................‌
‫أشكال‌هن‬‫د‬‫سية‌منظمة‌للطاقة‌بطرق‌متنوعة‬.........................................‌
87‌
87‌
88‌
88‌
88‌
89‌
89‌
92‌
91‌
91‌
91‌
92‌
93‌
94‌
95‌
96‌
97‌
98‌
98‌
121‌
122‌
122‌

14. ‫المحتويات‬ ‫قائمة‬
‌‫ط‬
‫الجداول‬ ‫فهرس‬
‌‫الجدول‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌صفحة‬
‫جداول‬‫األول‬ ‫الباب‬:‫السياحية‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬
(1-1)
(1-2)
‫خصائص‌التجميعات‌المختلفة‬......................................................‌....‌
‫أراء‌الزائرين‌للقرى‌السياحية‌في‌توزيع‌العناصر‌في‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرية‬....‌
23‌
25‌
‫جداول‬‫ال‬ ‫الباب‬‫ثاني‬:‫الحيوي‬ ‫التشكيل‬ ‫هندسة‬(‫البايوجيومتري‬)
(2-1)
(2-2)
(2-3)
(2-4)
(2-5)
‫المسافات‌اآلمنه‌لخطوط‌الضغط‌العالي‌كما‌اقترحها‌د‬/‫روجركوجهيل‬.......‌..‌
‫المعايير‌التي‌وضعتها‌بعض‌الدول‌لحقول‌الموجات‌الكهرمغناطيسة‌اآلمنة‬‌...‌
‫المعدالت‌المسموح‌بها‌من‌أشعة‌جاما‌وغاز‌الرادون‬............................‌..‌
‫نموذج‌لصحيفة‌بيان‌أسس‌بيولوجيا‌المبنى‬........................................‌..‌
‫أكثر‌أنواع‌برامج‌المحاكاة‌شيوعا‬...................................................‌..‌
‌
48‌
48‌
49‌
63‌
79‌
‫جداول‬‫الباب‬‫ال‬‫ثالث‬:‫التطبيقية‬ ‫الدراسة‬‌
(3-1)
(3-2)
(3-3)
(3-4)
(3-5)
(3-6)
(3-7)
(3-8)
(3-9)
(3-12)
(3-11)
(3-12)
(3-13)
(3-14)
(3-15)
(3-16)
(3-17)
‌
‌‫عناصر‌تنسيق‌الفراغات‌العمرانية‌بمجموعة‌كليوباترا‌وخطوط‌الطاقة‌السلبية‬‫و‬‫نقاط‌التقاطع‬‌
‌‫وصف‬‫فــراغ‬(‫ساحة‌المدخل‌للقرية‬+‫فراغ‌األنشطة‌الرياضية‬+‌‫فراغات‬‫انتظار‌السيارات‬)...‌‌
‌‫الحلول‌المقترحة‌لمعالجة‌تأثير‌الطاقة‌السلبية‌على‬‫ال‬‫فـراغ‬.......................‌
‌‫وصف‬‫فـــــراغ‌المنطقة‌الشاطئيـــة‬..................................................‌
‌‫وصف‬‫الفــــــراغ‌العـــــام‌للمجموعات‌بالقــرية‬...................................‌
‌‫الحلول‌المقترحة‌لمعالجة‌تأثير‌الطاقــــــــة‌السلبية‌على‬‫ال‬‫فـراغ‬.................‌
‌‫وصف‬‫فـــــــــــــــــــــراغ‌مجموعة‌جراند‌مكادي‬................................‌
‌‌‫الحلول‌المقترحة‌لمعالجة‌تأثير‌الطاقــــــــة‌السلبية‌على‬‫ال‬‫فـراغ‬.......‌........‌
‌‫وصف‬‫فـــــــــــــــــــــراغ‌مجموعة‌مكادي‌باالس‬................................‌
‌‫الحلول‌المقترحة‌لمعالجة‌تأثير‌الطاقــــــــة‌السلبية‌على‬‫ال‬‫فـراغ‬.................‌
‌‫وصف‬‫الفراغ‌الخاص‌بالوحدات‌في‌مجموعة‌جراند‌مكادي‬.....................‌
‌‫وصف‬‫الفـراغ‌الخاص‌بالوح‬‫دات‌في‌مجموعة‌مكادي‌باالس‬...........‌........‌ ‌
‌‫وصف‬‫فــراغ‬(‫ساحة‌المدخل‌للقرية‬+‫فراغ‌األنشطة‌الرياضية‬+‫فراغات‌انتظار‌السيارات‬)....‌
‌‫وصف‬‫فـــــراغ‌المنطقة‌الشاطئيـــة‬..................................................‌
‌‫وصف‬‌‫الفــــــراغ‌العـــــام‌للمجموعات‬‫بالقــرية‬...................................‌
‌‫وصف‬‌‫الفراغ‌الخاص‌بالوحدات‬‫وفراغ‌ال‬‫مجموعة‬................................‌
‫أسس‌التشكيل‌بالبايوجيومتري‌المستخدمة‌في‌قرية‌مينافيل‬.......................‌
115‌
117‌
118‌
119‌
122‌
121‌
122‌
123‌
124‌
125‌
126‌
127‌
131‌
132‌
133‌
134‌
135‌
‌
‌
‌
‌
‌
‌

15. ‫المقدمـــــة‬
‌‫ي‬
‫مقدمة‬‫الدراسة‬
‫تعتبر‌القرى‌السياحي‬‫ـ‬‌‫ة‬‌‫باألهمية‬‌‫‌من‌تحقيق‌الترفيه‬‫لما‌لها‌من‌فوائد‌متنوعة‬
‫واإل‬‫‌واإل‬‫ستمتاع‬‫ستجم‬‫ــ‬‫‌الذهن‬‫ام‬‫ـ‬‫‌والروح‬‫ي‬‫ـ‬‫‌والنفس‬‫ي‬‫ـ‬‫‌والعقل‬‫ي‬‫ـ‬‌‫ي‬‫و‬‌‫‌يتم‬‫الذي‬‌‫‌خالل‬‫من‬
‫الف‬‫ـــ‬‫‌العم‬ ‫راغات‬‫ــ‬‫‌الموج‬ ‫رانية‬‫ـــ‬‌ ‫‌فيها‬ ‫ودة‬‌‫‌متعددة‬ ‫‌كقاعات‬ ‫‌الفراغات‬ ‫‌هذه‬ ‫‌تعمل‬ ‫حيث‬
‫األغراض‬‌‫تتيح‌للمستخدم‌اإل‬‫تصال‌بالطبيعة‌وتمكنه‌من‌اإل‬‫ستمتاع‌بأوقاته‌فيها‬.‌
‌
‫و‬‫بالرغم‌من‌أن‬‌‫التط‬‫ـــ‬‌‫ور‌التكنولوجي‌أحد‌الوسائل‌التي‌توفر‌أساليب‌الراحة‬
‫لإلنس‬‫ــ‬‌‫ان‬‌‫وتساهم‬‫في‌رفع‌كفاءة‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرى‌السياحية‬‌‫،وفي‌نفس‌الوقت‬
‫ال‌يمكن‌إغفال‌أثارها‌السلبي‬‫ــ‬‫ة‌على‌صحة‌اإلنس‬‫ــ‬‫ان‌سواء‌على‌المست‬‫ــ‬‫وى‌الم‬‫ـــ‬‌‫ادي‌أو‬
،‫النفسي‌أوالفكري‌أوالروحي‬‌‫كما‌توجد‌طاقات‌طبيعية‌منها‌ذات‌التأثير‌السلبي‌ومنها‬
،‌‫اإليجابي‬‌‫‌إحساس‬‫‌يأتي‬‫‌هنا‬‫ومن‬‌‫‌هللا‬‫‌خلق‬‫‌التي‬‫‌األرض‬‫‌عمارة‬‫‌بمسئولية‬‫المعماري‬
‫اإلنسان‌ليستخلفه‌فيها‌وأوجد‌له‌فيها‌كل‌الموارد‌والط‬‫ــ‬‌‫اقات‌والمخلوقات‌التي‌تعينه‬
‌ ‫‌تأثير‬ ‫‌لمدى‬ ‫‌عمارتها،وإدراكه‬ ‫على‬‫‌العناصر‬ ‫تلك‬‌‌‫‌المباني‬ ‫‌تشكيل‬ ‫‌من‬ ‫‌العمارة‬ ‫على‬
‌ ‫والفراغات‬‌ ‫‌السياحية‬ ‫‌بالقرى‬ ‫العمرانية‬‌ ‫‌التكنولوجية‬ ‫أوالتجهيزات‬‌‫‌للفراغات‬ ‫المختلفة‬
‫على‌صحة‌اإلنسان،األمر‌الذي‌يجعل‌من‌الضروري‌اإل‬‫نتباه‬‌‫ألضرار‌هذه‌التكنولوجيا‬‌
‫والعوامل‌الطبيعية‬‌‫ومحاولة‌إيجاد‌الحلول‌المناسبة‌لتجنب‌هذه‌األضرار‬.‌ ‌
‌
‫وعلم‌البايوجيومت‬‫ـــ‬‫ري‌هو‌أحد‌العل‬‫ـــ‬‌‫وم‌التي‌يتحقق‌من‌خاللها‌الوصول‌إلي‬
‫‌و‬‫‌المناسبة‬‫الحلول‬‫إ‬‫ستخدا‬‫‌تصمي‬‫‌في‬‫مها‬‫ــ‬‫‌العم‬‫‌الفراغات‬‫م‬‫ـــ‬‌‫‌إلدخال‬‫‌والمعمارية‬‫رانية‬
‌‫التوازن‌بين‌العناصر‌المختلفة،فمن‌خالل‌الشكل‌يمكن‌إدخال‌الطاقة‌المنظمة‌في‌جميع‬
‫أن‬‫ـــ‬‫واع‌الط‬‫ــ‬‫اقات‌ومن‌ثم‌إعادة‌اإل‬‫تزان‌للوظيفة‬،‫وباالض‬‌‫افة‬‫إ‬‫لى‌األشك‬‫ــــ‬‫ال‌الهندسي‬‫ــ‬‌‫ة‬
‫يستخدم‬‌‫علم‌البايوجيومت‬‫ـــ‬‫ري‌ط‬‫ــــ‬‫اقة‌ا‬‫لل‬‫ــــ‬‫ون‌والصوت‌والحركة‌والعالقات‌الذبذبي‬‫ـ‬‌‫ة‬
‫المختلفة‌بينها‌والتي‌تترجم‌أيضا‌إلى‌زوايا‌ونسب‌وعالقات‌هندسية‬،‌‫لذلك‌يمكن‌من‬
‌‫خالل‌تطبيق‌أسس‌التشكيل‌بعلم‌البايوجيومتري‌منذ‌المراحل‌األولى‌للتصميم‌نتجنب‬
‫الكثير‌من‌المشكالت‌واألض‬‫ـــ‬‫رار‌الناتج‬‫ـــ‬‫ة‌من‌تأثي‬‫ـــ‬‌‫ر‬‫إ‬‫ستخ‬‫ــ‬‌‫دام‌التكنولوجيا‌بأنواعها‬
‌‫المختلفة،كما‌يمكن‌أيضا‌طرح‌الحلول‌لمعالجة‌المشكالت‌القائمة‌من‌خالل‌المعطيات‬
‫التي‌يقدمها‌علم‌البايوجيومتري‬.‌ ‌
‌
‫وي‬‫ركز‬‌‌‫البحث‬‫على‬‌‌‫عدم‬‫إ‬‫عتبار‌تلك‌الفراغات‌العم‬‫ـــ‬‌‫رانية‬‫بالقرى‌السياحي‬‫ـــ‬‌‫ة‬
‌‫مجرد‌فراغ‌مادي‌يستخدم‌فيه‌عناصر‌لتؤدي‌وظيفة‌معينة‬‫فقط‌،ولكن‌اإل‬‌‫نتقال‌من‌تلك‬
‫النظرة‌إلى‌النظرة‌الشمولية‌لما‌يحتوي‌هذا‌الفراغ‌من‌طاقات‌سلبية‌و‬‫إ‬‫يجابي‬‫ـــ‬‌‫ة‌تؤثر‬
‌‫‌خاللها‬‫‌من‬‫‌يمكن‬‫‌التي‬‫‌األساليب‬‫‌كأحد‬‫‌الحيوي‬‫‌التشكيل‬‫‌هندسة‬‫‌هنا‬‫‌وتأتي‬،‫‌أدائه‬‫على‬
‫معالجة‌السلبيات‌واالستفادة‌من‌اإلمكانيات‌والطاقات‌الموجودة‌بالفراغ‬.‌
‌

16. ‫المقدمـــــة‬
‌‫ك‬
‫البحثية‬ ‫المشكلة‬:
‌‫‌إدراك‬ ‫‌عدم‬ ‫‌من‬ ‫‌الناتجة‬ ‫‌السلبيات‬ ‫‌بعض‬ ‫‌وجود‬ ‫‌في‬ ‫‌البحث‬ ‫‌إشكالية‬ ‫تكمن‬
‌‫‌العمرانية‬‫‌للفراغات‬‫‌تصميمه‬‫‌عن‬‫‌ناتجة‬‫‌هامة‬‫‌لطاقات‬‫‌والمعماري‬‫‌العمراني‬‫المصمم‬
‌‫‌على‬ ‫‌منهم‬ ‫‌كل‬ ‫‌وتأثير‬ ‫‌نفسه‬ ‫‌بالمكان‬ ‫‌الموجودة‬ ‫‌الطاقات‬ ‫‌جانب‬ ‫‌إلي‬ ‫‌السياحية‬ ‫بالقرى‬
‌‫كفاءة‌أداء‌تلك‌الفراغات‌وصحة‬‌‫مستخدميها‬.‌
‫ا‬‫لفرضيـــات‬:
‌‫يمكن‌تلخيص‌افتراضات‌البحث‌في‌النقاط‌اآلتية‬:‌-
‌‫يمكن‌باستخدام‌وتطبيق‌علم‌البايوجيومتري‬‌‫منذ‌بداية‌التصميم‬‌‫طرح‬
‌‫‌السياحية‬ ‫‌بالقرى‬ ‫‌العمرانية‬ ‫‌للفراغات‬ ‫‌التصميمية‬ ‫‌الحلول‬ ‫‌من‬ ‫كثيرا‬
‫الساحلية‌التي‌من‌الممكن‌أن‌تجعلها‌أكثر‌كفاءة‌وتحمي‌المستخدم‌من‬‌
‫األضرار‌الناتجة‌من‌الطاقات‌السلبية‌الموجودة‌في‌هذه‌الفراغات‬.‌
‌‫يمكن‌من‌خالل‌تطبيق‌هذا‌العلم‌على‌الفراغات‌المقامة‌حاليا‌إجراء‬
‌‫‌والتي‬‫‌الفراغات‬‫‌هذه‬‫‌طاقة‬‫‌تحسين‬‫‌شأنها‬‫‌من‬‫‌التي‬‫‌التعديالت‬‫بعض‬
‫تنعكس‌على‌أداء‌مستخدميها‬.
‫البحث‬ ‫من‬ ‫الهدف‬
‌ ‫‌سبق‬ ‫‌لما‬ ‫نتيجة‬‫‌أهداف‬ ‫‌تلخيص‬ ‫يمكن‬‌‫ا‬‌ ‫لبحث‬‫في‬‌‌‫‌الحلول‬ ‫‌ومناقشة‬ ‫دراسة‬
‌‫المقترحة‌للتحسين‌من‌كفاءة‌الفراغات‌الخارجية‌بالقرى‌السياحية‌الساحلية‌من‌خالل‬
‫‌أو‬ ‫‌التصميم‬ ‫‌بداية‬ ‫‌من‬ ‫‌سواء‬ ‫‌البايوجيومتري‬ ‫علم‬‌‌‫‌الحلول‬ ‫‌وطرح‬ ‫‌معالجة‬ ‫‌حالة‬ ‫في‬
‫للفراغات‌المقامة‌فعليا‬‌‌.‌
‫البحث‬ ‫أهمية‬
‫ي‬‫سعى‬‌‌‫‌علم‬‫‌أسس‬‫‌إدخال‬‫‌طريق‬‫‌عن‬‫‌التصميمية‬‫‌الحلول‬‫‌طرح‬‫‌إلى‬‫البحث‬
‌‫‌الساحلية‬‫‌السياحية‬‫‌بالقرى‬ ‫‌العمرانية‬‫‌للفراغات‬‫‌التصميم‬‫‌بداية‬‫‌منذ‬‫البايوجيومتري‬
‫التي‌يمكن‌أن‌تجعل‌الفراغ‌أكثر‌كفاءة‌بتحقيق‌اإل‬‫ت‬‫ــ‬‫زان‌من‌خالل‌تأثي‬‫ـــ‬‫ر‌شك‬‫ــ‬‌‫ل‬
‌ ‫‌وظيفة‬ ‫‌على‬ ‫‌يؤثر‬ ‫‌مما‬ ‫‌فيه‬ ‫‌الموجودة‬ ‫‌الطاقة‬ ‫‌على‬ ‫الفراغ‬‌‫‌ويحمي‬ ‌ ‫‌الفراغ‬ ‫هذا‬
‫‌األض‬ ‫‌من‬ ‫المستخدم‬‫ـ‬‫‌بالفراغ‬ ‫‌الموجودة‬ ‫‌السلبية‬ ‫‌الجوانب‬ ‫‌إغفال‬ ‫‌عن‬ ‫‌الناتجة‬ ‫رار‬‌
‫،وكذلك‌التعرف‌على‬‌‌‫تلك‌السلبيات‌الموجودة‌في‌الفراغات‌المقامة‌والتعديالت‌التي‬
‫‌لتحسي‬ ‫‌إجرائها‬ ‫يمكن‬‫ـــ‬‌ ‫‌للفراغ‬ ‫‌الحيوية‬ ‫‌الطاقة‬ ‫ن‬‌‫‌علم‬ ‫‌تطبيق‬ ‫‌خالل‬ ‫من‬
‫البايوجيومت‬‫ـــ‬‫ري‬‫،لذلك‌يمكن‌ت‬‌‫لخيص‌أهمية‌البحث‌بالنسبة‌لكل‌من‌المجتمع‌والعلم‬
‫والباحث‌كاآلتي‬:‌
•‫للمجتمع‬ ‫بالنسبة‬:‌
‫تعتبر‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرى‌السياحي‬‫ــ‬‌‫ة‌من‌أهم‌مقومات‌القرية‬
‫التي‌ال‌يمكن‌إغفالها‌لتحقيق‌أهداف‌القري‬‫ـــ‬‫ة‌من‌تمكي‬‫ـــ‬‫ن‌المستخدمي‬‫ــ‬‌‫ن‌من‬
‫اإل‬‌‫ستمتاع‌بأوقاتهم‌فيها،كما‌يحتاج‬‫المستخدم‌خالل‌فترة‌إقامته‌اإل‬‌‫بتعاد‌عن‬

17. ‫المقدمـــــة‬
‌‫ل‬
‫‌البيئ‬‫ملوثات‬‫ـــ‬‫‌واإل‬‫‌المختلفة‬‫‌بأنواعها‬‫‌بالمدينة‬‫ة‬‫‌البيئ‬‫‌مقومات‬‫‌من‬‫ستفادة‬‫ــ‬‌‫ة‬
‫‌السياحي‬‫‌بالقرى‬‫الصحية‬‫ــ‬‌‫‌الذهني‬‫‌االستجمام‬‫‌على‬‫‌تساعده‬‫‌التي‬‫‌الساحلية‬‫ة‬
‌‫والروحي‌والنفسي‌والعقلي‬.‌
‌‫والبحث‌يسعى‌عن‌طريق‌طرح‌الحلول‌المتنوعة‌لرفع‌كفاءة‬‌‫الفراغ‬
‫‌حماي‬ ‫‌في‬ ‫‌تساهم‬ ‫‌والتي‬ ‫‌بالقرية‬ ‫العمراني‬‫ـــ‬‫‌المستخ‬ ‫ة‬‫ـــ‬‫‌األض‬ ‫‌من‬ ‫دم‬‫ـــ‬‌‫رار‬
‫والمل‬‫ـــ‬‌‫‌يقدمها‬ ‫‌التي‬ ‫‌المعطيات‬ ‫‌تطبيق‬ ‫‌طريق‬ ‫‌عن‬ ‫‌بالفراغ‬ ‫‌الموجودة‬ ‫وثات‬
‫علم‌البايوجيومتري‬.‌
•‫للعلم‬ ‫بالنسبة‬:
‫إن‌دراسة‌األضرار‌والملوثات‌التكنولوجية‌الموج‬‫ــ‬‫ودة‌بالف‬‫ــــ‬‌‫راغات‬
‫‌ا‬ ‫‌بالقرى‬ ‫العمرانية‬‫‌وتأثي‬ ‫لسياحية‬‫ــــ‬‌‫‌لهذه‬ ‫‌المستخدمين‬ ‫‌صحة‬ ‫‌على‬ ‫رها‬
‫الفراغات‌مع‌اإلبق‬‫ـــ‬‫اء‌لهذه‌التكن‬‫ــــ‬‌‫ولوجيا‌التي‌ال‌غنى‌عنها‌في‌مثل‌هذه‬
‫الف‬‫ـــ‬‫راغات‌أصبح‌من‌الضروري‌لمقاومة‌هذه‌األ‬‫ض‬‫ــــ‬‌‫رار،كما‌أنه‌يجب‬
‫‌وتط‬‫‌المشكالت‬‫‌تلك‬‫‌لحل‬‫‌المتاحة‬‫‌الحلول‬‫دراسة‬‫ـ‬‌‫‌لحساب‬‫‌التكنولوجيا‬‫وير‬
‫اإل‬‫نس‬‫ــــ‬‫ان‬‌‌‫‌الجانب‬‫‌بهذا‬‫‌تهتم‬‫‌التي‬‫‌العلوم‬‫‌تقدمها‬‫‌التي‬‫‌المعطيات‬‫من‌خالل‬
‫ومن‌أهمها‌علم‌البايوجيومتري‬.‌
•‫للباحث‬ ‫بالنسبة‬:
‌‫يهتم‌الباحث‌بدراسة‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرى‌السياحية‌ومعرفة‬
‌‫‌للفراغ‬ ‫‌جديدة‬ ‫‌أبعاد‬ ‫‌الفراغات،واكتشاف‬ ‫‌بتلك‬ ‫‌الموجودة‬ ‫‌القصور‬ ‫أوجه‬
‫العم‬‫ـــــ‬‫راني‌تجعله‌أكثر‌تفا‬‫عال‌مع‌صح‬‫ـــ‬‫ة‌اإلنس‬‫ـــ‬‫ان‌عن‌طري‬‫ــ‬‫ق‌عل‬‫ـــ‬‌‫م‬
‫البايوجيومت‬‫ـــ‬‫ري‌وتطبيق‌هذه‌األبعاد‌على‌الفراغات‌العمراني‬‫ــــ‬‌‫ة‌بالقرى‬
‫السياحية‌لرفع‌كفاءة‌أداءها‬.‌
‫ال‬ ‫منهج‬‫بحث‬
‌‫‌بالقرى‬‫‌العمرانية‬‫‌للفراغات‬‫‌األفضل‬‫‌الوضع‬‫‌تحقيق‬‫‌في‬‫‌للمساهمة‬‫كخطوة‬
‫السياحية،يسلك‌البحث‌المنهج‌التالي‌للوصول‬‌‫إلى‌هدفه‬:‌
‫النظرية‬ ‫الدراسة‬:‫وهي‌تنقسم‌إلى‌شقين‬:
‫يتم‌في‌الشق‌األول‌دراسة‌الفراغات‌العم‬‫ـــ‬‫رانية‌بالقرى‌السياحي‬‫ـــ‬‌‫ة‬
،‌‫الساحليـــة‬‫من‌حيث‌أبع‬‫ـــ‬‌‫ادها‌ومحدداتها‌وخصائصها‬‫و‬‫م‬‫ـــ‬‌‫ن‌حيث‬
‫درج‬‫ـــ‬‫ة‌إحت‬‫ـــ‬‫واءها‌وأشك‬‫ا‬‫لها‌ومقاييسها‌ودرج‬‫ـــ‬‌‫ات‌تركيبها‌،ثم‌يتم‬
‌‫‌أنواع‬‫‌على‬‫التعرف‬‌‫‌لموقع‬‫‌طبقا‬‫‌للقرية‬‫‌المكونة‬‫‌العمرانية‬‫الفراغات‬
‌‫‌والمعايير‬ ‫‌األسس‬ ‫‌على‬ ‫‌التعرف‬ ‫‌يتم‬ ‫‌ذلك‬ ‫‌،وبعد‬ ‫‌فراغ‬ ‫‌كل‬ ‫ووظيفة‬
‫التصميمي‬‫ــــ‬‌‫ة‌لهذه‌الفراغات‬‫من‌إختي‬‫ـــ‬‫ار‌موق‬‫ــــ‬‌‫ع‌الفراغ‌والعالقات‬
‌‫‌العالقة‬‫‌ودراسة‬‫‌فيه‬‫‌الموجودة‬‫‌العناصر‬‫‌بين‬‫الوظيفية‬‌‫‌بين‬‫البصرية‬

18. ‫المقدمـــــة‬
‌‫م‬
‫المباني‌والفراغات‌العمرانية‬‌‌‫بالقرية‌السياحية‌والتشكيل‌البصري‌لها‬
‫لخل‬‫ـــ‬‫ق‌األحاسي‬‫ـ‬‫س‌المختلف‬‫ـــ‬‫ة‌بداخلها‌والعناص‬‫ـــ‬‫ر‌المستخدم‬‫ــــ‬‌‫ة‌في‬
‫تصمي‬‫ـــ‬‫م‌وتشكي‬‫ـــ‬‫ل‌هذه‌الفراغات‬.
‌‫أما‌الشق‌الثاني‌فيبدأ‌بالتعرف‌على‌مفهوم‌الطاقة‌وأنواعها‌المختلفة‬
‫ووسائل‌نقلها‌وكيفية‌تأثيرها‌على‌اإلنسان‌والكائنات‌الح‬‌‫ية‌من‌خالل‬
‌‫الرنين‌المتبادل‌بينهما‌الذي‌من‌خالله‌أيضا‌يحدث‌الضرر‌للكائنات‬
‌‫‌مكان‬ ‫‌كل‬ ‫‌في‬ ‫‌بنا‬ ‫‌المحيط‬ ‫‌الكهرومغناطيسي‬ ‫‌التلوث‬ ‫‌نتيجة‬ ‫الحية‬
‌‫والذي‌أثبتت‌دراسات‌عديدة‌خطورته‌على‌اإلنسان‌والكائنات‌الحية‬
‌‫لذلك‌سيتم‌عرض‌بعض‌معايير‌وحدود‌األمان‌والجهات‌المختصة‬
‫لتفادي‌التأثي‬‌‫ر‌الضار‌لها‌،‌كما‌سيتم‌عرض‌العلوم‌المهتمة‌بحماية‬
‌‫‌والتي‬ ‫‌به‬ ‫‌المحيطة‬ ‫‌المختلفة‬ ‫‌للطاقة‬ ‫‌الضارة‬ ‫‌التأثيرات‬ ‫‌من‬ ‫اإلنسان‬
‌‫‌التي‬ ‫‌العلوم‬ ‫‌أحد‬ ‫‌يعتبر‬ ‫‌الذي‬ ‫‌البايوجيومتري‬ ‫‌علم‬ ‫‌ظهور‬ ‫‌في‬ ‫أثرت‬
‌ ‫‌تصميمية‬ ‫‌حلول‬ ‫تقدم‬‌ ‫وتشكيلية‬‌‫‌الموجودة‬ ‫‌للطاقات‬ ‫‌توازن‬ ‫تحدث‬
‫ب‬‌ ‫الفراغ‬‌ ‫‌الحلول‬ ‫‌هذه‬ ‫‌دراسة‬ ‫سيتم‬‌‫‌المراحل‬ ‫‌في‬ ‫‌إستخدامها‬ ‫وكيفية‬
‫المختلفة‌من‌التصميم‬.
‌‫‌التشكيل‬ ‫‌أسس‬ ‫‌إستخدام‬ ‫‌كيفية‬ ‫‌يوضح‬ ‫‌بدياجرام‬ ‫‌الدراسة‬ ‫‌تنتهي‬ ‫ثم‬
‌‫‌حالة‬‫‌في‬‫‌السياحية‬‫‌بالقرى‬‫‌العمرانية‬‫‌الفراغات‬‫‌في‬‫بالبايوجيومتري‬
‌‫‌السلبية‬ ‫‌الطاقات‬ ‫‌معالجة‬ ‫‌مراحل‬ ‫‌لتوضح‬ ‫‌قائم‬ ‫‌المشروع‬ ‫‌يكون‬ ‫أن‬
‫الموجوده‌فيه‌،‌أو‌في‌حالة‌إستخدام‬‌‌‫هذه‌األسس‌منذ‌بداية‌التصميم‬
‫لتفادي‌تأثير‌الطاقات‌السلبية‌على‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرية‬.‌
‫التطبيقية‬ ‫الدراسة‬:‌ ‫وفيها‬‫ي‬‫‌اإلستعانة‬ ‫تم‬‌‌‫‌إليه‬ ‫‌توصلت‬ ‫‌ما‬ ‫‌لتطبيق‬ ‫بأمثلة‬
‌‫‌تأثير‬‫‌تحت‬‫‌تقع‬‫‌التي‬‫‌القائمة‬‫‌السياحية‬‫‌المشروعات‬‫‌على‬‫‌النظرية‬‫الدراسة‬
‫‌معالجة‬ ‫‌كيفية‬ ‫‌لتوضيح‬ ‫‌السلبية‬ ‫الطاقة‬‌‌‫‌سيتم‬ ‫‌وكذلك‬ ‫‌فيها‬ ‫‌الطاقة‬ ‫مشاكل‬
‌‫‌منذ‬ ‫‌بالبايوجيومتري‬ ‫‌التشكيل‬ ‫‌أسس‬ ‫‌إستخدام‬ ‫‌فيه‬ ‫‌تم‬ ‫‌قائم‬ ‫‌مشروع‬ ‫عرض‬
‌‫بداية‌التصميم‌بهدف‬‌‫التعرف‌على‌كيفية‌إستخدام‬‫هذه‌األ‬‌‫سس‌في‌المراحل‬
‫المختلفة‌من‌تصميم‌الفراغات‌العمرانية‌بالقرى‌السياحية‬.
‫وفي‌ختام‌البحث‌سيتم‌عرض‬‌‌‫كافة‌النتائج‌التي‌تم‌الوصول‌إليها‌من‌خالل‬
‌‫الدراسة‌ثم‌التوصيات‌وطرق‌الحلول‌للمشكلة‌موضوع‌البحث‌المقترح‌تطبيقها‬
‫سواء‌في‌حالة‌اإل‬‌‫عتبارات‌التصميمية‌التي‌يجب‌مراعاتها‌منذ‌بداية‌التصميم‬
‌‫أو‌اإلضافات‌والتعديالت‌التي‌يمكن‬‫إ‬‌‫ستخدامها‌في‌الرفع‌من‌كفاءة‌الفراغات‬
‫العمر‬̋‫ا‬‫انية‌المقامة‌فعلي‬.‌
‌‌

19. ‫المقدمـــــة‬
‌‫ك‬
‫مقدمة‬‫الدراسة‬
‫تعتبر‌أسط‬‫ــ‬‫ح‌المباني‌كفراغ‬‫ــــ‬‫ات‌عمراني‬‫ــ‬‫ه‌‌لها‌من‌السم‬‫ـ‬‌‫ات‌والخصائص‌التي‬
‫من‌الممك‬‫ــ‬‫ن‌إستغاللها‌في‌مجاالت‌متعدده‌ترف‬‫ـــ‬‫ع‌من‌كفاءتها‌وعدم‌إه‬‫ـ‬‫ــ‬‫ـ‬‫دار‌اإلمكاني‬‫ــ‬‌‫ات‬
‫المتمي‬‫ـ‬‫زه‌الموجوده‌فيها‌لتكون‌بذلك‌المفت‬‫ــ‬‫اح‌االساس‬‫ــ‬‫ي‌لف‬‫ــ‬‫راغات‌حيـ‬‫ــ‬‫ويه‌خارج‬‫ي‬‫ـ‬‌‫ه‬‫يت‬‫ــ‬‌‫م‬
‫من‌خاللها‌تحقيق‌كافة‌أبعاد‌اإلستـــدامه‌المتاحه‬.‌
‌‫على‬‫الرغم‌من‌أن‌اإلستدامه‌وجهت‌األنظ‬‫ـ‬‫ار‌لبعض‌إمكاني‬‫ــ‬‫ات‌أسط‬‫ــ‬‫ح‌المبان‬‫ــ‬‌‫ي‬
‫الالزمه‌لتحقيق‌متطلبات‌اإلستدامه‌إال‌أنه‌يت‬‫ــ‬‫م‌إستغاللها‌بأقل‌بكثي‬‫ــ‬‌‫ر‌من‌اإلمكانيات‌التي‬
‫تتيحها‌تلك‌األسطح‌كفراغات‌عمراني‬‫ــ‬‫ه‌ممي‬‫ــ‬‫زه‌تساه‬‫ــ‬‫م‌في‌رف‬‫ـ‬‌‫ع‌كفاءة‌المبنى‌بشكل‌كبير‬
‫وتحقي‬‫ــ‬‫ق‌اإلستدام‬‫ــ‬‫ه‌المتكامله‌،وف‬‫ــ‬‫ي‌نفس‌الوقت‌ال‌يمكن‌إغفال‌اآلثار‌ال‬‌‫سلبيــة‌إلهدارها‬
‫سواء‌على‌المست‬‫وى‌البيئي‌واإلجتماعي‌واإلقتصادي‬،‫األمر‌الذي‌يجع‬‫ــ‬‫ل‌من‌الض‬‫ــ‬‌‫روري‬
‫اإلنتباه‌لمحاولة‌إيجاد‌الحلول‌المناسب‬‫ــ‬‫ة‌لإلستف‬‫ــ‬‫اده‌القص‬‫ــ‬‌‫وى‌منها‌بشكل‌يساهم‌في‌تحقيق‬
‫أهداف‌اإلستدامه‌المتكامله‬.‌
‌‫هذا‬‫وتختلف‌أنواع‌أسط‬‫ــ‬‫ح‌المبان‬‫ـ‬‌‫ي‌وبالتالي‌الحلول‌الالزمه‌لها‌تبعا‌لعدة‌عوامل‬
‫من‬‌‌‫أهمها‬‫وظيفه‌ونوع‌ال‬‫مبنى‌وخصائص‌البيئه‌الموج‬‫ــ‬‫ود‌فيها‬‌،‌‫فمنها‌ما‌يوجد‌في‌مناطق‬
‫مزدحم‬‫ــ‬‫ه‌بالسكان‌بإستخ‬‫ــ‬‫دامات‌مت‬‫ع‬‫ــ‬‫دده‌ومنها‌ما‌يوج‬‫ــ‬‫د‌في‌الم‬‫ــ‬‌‫دن‌الجديده‬‌،‫مما‌يتي‬‫ــ‬‌‫ح‬
‫إمكانيات‌إلستغاللها‌تختلف‌بإختالف‌العوامل‌البيئيه‌واإلجتماعيه‌واإلقتص‬‫ــ‬‫اديه‌الممي‬‫ــ‬‌‫زه‬
‫لها‬‌،‫لذلك‌يمكن‌صي‬‫ــ‬‫اغة‌فكر‌تصميم‬‫ــ‬‫ي‌مست‬‫ــ‬‫دام‌مع‌إستخ‬‫ــ‬‫دام‌تكنولوجيا‌حديث‬‫ــ‬‌‫ه‌كما‌في‬
‫تكنولوجيا‌النان‬‫ــ‬‫و‌إل‬‫تاحه‌الكثي‬‫ـ‬‫ـ‬‫ر‬‌‌‫من‌الحلول‌التصميميه‬‌‫إلستخدام‌الفراغ‌اإلستخدام‌األمثل‬
‫لتحقيق‌منظ‬‫ــ‬‫ومة‌اإلستدامه‌المتكامله‬‌،‌‫فاإلستدامة‌هي‌الغايه‌يحركها‌الوسائل‌والتكنولوجيا‬
‌‫الحديثه‬‫ب‬‌‫كثير‌من‌الرؤى‬‫ل‬‫تكون‌نقطة‌االنطالق‌نحو‌تحقيق‌تلك‌االستدامة‬.‌
‌‫كما‬‫ي‬‫رك‬‫ــ‬‫ز‬‌‌‫البحث‬‫على‬‌‫ع‬‫ــ‬‌‫دم‬‫إ‬‫عتبار‌تلك‌الفراغات‬‌‫العمراني‬‫ــ‬‌‫ة‬‌‫بأسط‬‫ــ‬‌‫ح‌المباني‬
‫مج‬‫ــ‬‫رد‌فراغ‬‫ات‬‌‫مادي‬‫ـــه‬‌‫ت‬‫ستخ‬‫ــ‬‫دم‌في‬‌‫تحقي‬‫ـــ‬‫ق‌أهداف‌مكمله‌بفقر‌ش‬‫ــ‬‫دي‬‫ـ‬‫د‌عن‌المق‬‫ـــ‬‌‫ومات‬
‫الموج‬‫ــ‬‫وده‌فيها‌ك‬‫عن‬‫ـــ‬‫اصر‌لتؤدي‌وظيف‬‫ـــ‬‫ة‌معينة‌فقط‌،إلى‌النظ‬‫ــ‬‫رة‌الشمولي‬‫ــ‬‫ـ‬‌‫ة‬‫من‌خ‬‫ـ‬‌‫الل‬
‫وض‬‫ــ‬‫ع‌منهجي‬‫ــ‬‫ه‌واضح‬‫ــ‬‌‫ه‬‫لما‌يحت‬‫ــ‬‫وي‌هذا‌الف‬‫ــ‬‌‫راغ‌من‬‫إمكان‬‫يات‌متع‬‫ــ‬‫دده‌إ‬‫يجابي‬‫ـــ‬‌‫ة‌تؤثر‬
‫على‌أدائه‬‫ا‌وأداء‌المبنى‌الموج‬‫ــ‬‫وده‌فيه‌والتكن‬‫ــ‬‫ولوجيا‌البيئي‬‫ــ‬‫ه‌الحديثه‬‌‌‫كأحد‌األساليب‌التي‬
‌‫يمكن‌من‌خاللها‬‌‫تطوير‌الفكر‌التصميمي‬‫ل‬‫هذه‌الفراغات‬.‌
‌‫وتعتبر‌أسطح‌المباني‬‫أهم‌جزء‌في‌المنظوم‬‫ـ‬‫ه‌للبناء‌المست‬‫ــ‬‫دام‌الذك‬‫ــ‬‌‫ي‬‫إل‬‫حتواءه‬‫ا‬‌
‌‫على‬‫عناص‬‫ر‌تحق‬‫ــ‬‫ق‌اإلستدام‬‫ـ‬‫ه‌للبيئ‬‫ــ‬‫ه‌والمبن‬‫ــ‬‫ى‬‌،‫حيث‬‌‫يساع‬‫ــ‬‫د‌في‬‌‫تحقيقه‬‫ــ‬‫ا‬‌‫بشكل‌كبي‬‫ــ‬‌‫ر‬
‫زراع‬‫ــ‬‫‌أسط‬ ‫ة‬‫ــ‬‫‌م‬ ‫‌المباني‬ ‫ح‬‫ـ‬‫‌إستخ‬ ‫ع‬‫ــ‬‫‌النان‬ ‫‌تكنولوجيا‬ ‫دام‬‫ــ‬‫و‬‌ ،‫وسيت‬‫ــ‬‌‫‌الدراسه‬ ‫‌خالل‬ ‫‌من‬ ‫م‬
‫التعرف‌على‌إمكانيات‌كل‌م‬‫ــ‬‫ن‌أسط‬‫ــ‬‫ح‌المباني‌ومواد‌النان‬‫ـ‬‌‫و‌تكنولوجي‌لتحقيق‌اإلستدامه‬
‫من‌خالل‌الربط‌ف‬‫يما‌بينهما‌في‌منهجيه‌الدراسه‬.‌
‌
‌
‌
‌

20. ‫المقدمـــــة‬
‌‫ل‬
‫البحثي‬ ‫المشكلة‬‫ه‬:
‫تكمن‌إشكالي‬‫ــ‬‌‫ة‌البحث‌في‬‫وجود‌مناطق‌مزدحم‬‫ـ‬‌‫ه‌تفتقد‌مقومات‌اإلستدامه‌واحده‬
‫تلو‌األخرى‌بداية‌بالبيئيه‌واإلقتصاديه‌واإلجتماعي‬‫ـ‬‌‫ه‬‌،‌‫ومن‌أهم‌المؤشرات‌الداله‌على‌ذلك‬
‫عدم‌وجود‌الفراغات‌العمراني‬‫ــ‬‫ة‌القادره‌على‌إستيع‬‫اب‌كافه‌اإلحتياجات‌لتحقي‬‫ـ‬‌‫ق‌اإلستدامه‬
‫المتك‬‫ــ‬‌‫امله‬‌،‫على‌الرغ‬‫ــ‬‫م‌من‌وج‬‫ــ‬‫ود‌فراغ‬‫ــ‬‫ات‌أسط‬‫ــ‬‫ح‌المباني‌متاح‬‫ــ‬‌‫ه‌لكنها‌غير‌مستغله‬
‫اإلستغالل‌األمثل‬.‌
‫ا‬‫لفرضيـــات‬:
‫ي‬‫فترض‌البحث‌أن‬‫ــ‬‫ه‌من‌خالل‌عم‬‫ــ‬‫ل‌منهجي‬‫ــ‬‫ه‌لتحقي‬‫ــ‬‫ق‌اإلستدام‬‫ــ‬‌‫ه‌المتكامله‌عن‬
‫طري‬‫ــ‬‫ق‌إستغ‬‫ــ‬‫الل‌فراغات‌أسط‬‫ــ‬‫ح‌المبان‬‫ــ‬‫ي‌مع‌دعمها‌بالتقني‬‫ــ‬‫ات‌الحديث‬‫ــ‬‫ه‌كما‌في‌النان‬‫ـ‬‌‫و‬
‫تكنولوجي‌يمكن‌الوصول‌إلى‌اإلستدام‬‫ـ‬‫ه‌بالمناط‬‫ــ‬‫ق‌العمراني‬‫ــ‬‫ه‌المزدحم‬‫ــ‬‌‫ه‌بدال‌من‌فقدها‬
‫كثروه‌عمرانيه‌متاحه‬‌.‌
‫البحث‬ ‫من‬ ‫الهدف‬
‫نتيج‬‫ــ‬‌‫ة‌لما‌سبق‌يمكن‌تلخيص‌أهداف‌البحث‌في‌طرح‬‫منهجي‬‫ـ‬‌‫ه‌إلستغالل‌أسطح‬
‫المباني‬‌‫كفراغات‌عم‬‫ــ‬‌‫رانيه‌في‌تحقيق‌اإلستدامه‌المتكامله‌في‌المناطق‌المزدحمه‌مع‌تقييم‬
‫جدوى‌إستخدام‌النانو‌تكنولوجي‌كمدخل‌متطور‌للمعالجه‌الفعاله‬‌.‌
‫البحث‬ ‫أهمية‬
‫ي‬‫سع‬‫ــ‬‫ى‬‌‫البحث‌إلى‌طرح‌الحل‬‫ــ‬‌‫ول‌التصميمية‌التي‌يمكن‌أن‌تجعل‬‫أسط‬‫ـ‬‌‫ح‌المباني‬
‫فراغات‌عمراني‬‫ــ‬‫ة‌مستدامه‬‌‫أكثر‌كفاءة‬‌‌‫من‌خالل‬‫إستغاللها‌اإلستغالل‌األمث‬‫ـ‬‌‫ل‬‌‫في‬‫تحقي‬‫ــ‬‌‫ق‬
‌‫منظومة‬‫اإلستدام‬‫ـ‬‫ه‌المتكام‬‫ــ‬‌‫له‬‫و‬‫اإلستعان‬‫ــ‬‫ه‌بالتكنولوجيا‌الحديث‬‫ــ‬‌‫ه‌المتاحه‌لتحقيق‌اإلستفاده‬
‫القص‬‫ــ‬‌‫وى‌منها‬‌،‫بما‌يضيف‌بعد‌جديد‌وهام‌يساه‬‫ــ‬‫م‌بشكل‌كبير‌في‌إستغاللها‌كف‬‫ـــ‬‌‫راغات‬
‫عمراني‬‫ـــ‬‫ه‌مستدام‬‫ــ‬‫ه‬‌‫لذلك‌يمكن‌تلخيص‬‌‫أهمي‬‫ــ‬‫ة‌البحث‌بالنسبة‌لكل‌من‌المجتم‬‫ــ‬‫ع‌والعل‬‫ــ‬‌‫م‬
‫والباحث‌كاآلتي‬:‌
•‫للمجتمع‬ ‫بالنسبة‬:‌
‌‫تعتبر‬‫دراسة‌أسط‬‫ــ‬‫ح‌المباني‌و‬‫المتغيرات‌التي‌طرأت‌على‌تشكيل‬‫ها‬‌‌‫وإستخداماتها‬
‫وتأثي‬‫ـ‬‫ر‬‌‫تلك‌المتغي‬‫ــ‬‌‫رات‬‫على‬‌‫تحقي‬‫ــ‬‫ق‬‌‫اإلستدامه‌ب‬‌‫اإلمكانيات‬‌‫غير‬‫ال‬‫مح‬‫ــ‬‌‫دودة‬‌‫فيها‬‫من‌أه‬‫ــ‬‌‫م‬
‫ال‬‌‫مقومات‌التي‌ال‌يمكن‌إغفالها‬‌‫لتنميه‌المجتمع‬‌
‌‫كما‌أن‬‌‫البحث‌يسعى‬‫إلى‬‌‫طرح‌الحلول‌المتنوع‬‫ـ‬‌‫ة‬‌‫من‌خالل‌منهجيه‌تستخدم‬‌‫لرفع‬
‌‫كفاءة‬‫أسطح‌المباني‌ك‬‫فراغ‬‫ات‬‌‫عمراني‬‫ه‬‌‫مستدامه‌و‬‌‫تساهم‌في‬‌‫تحقيق‌اإلستفاده‌القصوى‌من‬
‌‫إمكانيات‬‫الفراغ‬‌‫لمستخدميه‌وتلبية‌إحتياجاتهم‬.‌
•‫للعلم‬ ‫بالنسبة‬:
‫إن‬‌‫دراسة‌المتغي‬‫ـ‬‫رات‌التي‌ط‬‫ــ‬‫رأت‌على‌تشكي‬‫ــ‬‫ل‌أسط‬‫ــ‬‫ح‌المباني‌وتأثي‬‫ــ‬‌‫رها‌على‬
‫إستخدام‬‫ها‬‌‫كفراغ‬‫ات‬‌‫عمراني‬‫ــ‬‫ه‬‌‫مستدام‬‫ــ‬‫ه‬‌‫ال‌غنى‌عنها‌وأصب‬‫ـ‬‌‫ح‌من‌الضروري‬‌‫اإلنتباه‌لها‬
‫لتحقيق‌منظومه‌اإلستدامه‌المتكامله‌وحماية‌البيئ‬‫ــ‬‫ه‌والمجتم‬‫ــ‬‫ع‌واإلقتصاد‬‌‫واإلستف‬‫ــ‬‌‫اده‬‌‫من‬
‫المعطيات‌التي‌تق‬‫دمها‌العلوم‌التي‌تهتم‌بالبيئه‌والتكنول‬‫ــ‬‌‫وجيا‬‫ل‬‫تحقي‬‫ــ‬‫ق‌اإلست‬‫ــ‬‫دامه‌ودراس‬‫ـ‬‌‫ة‬
‌‫الحلول‌المتاحة‬‫لها‬.‌

21. ‫المقدمـــــة‬
‌‫م‬
•‫للباحث‬ ‫بالنسبة‬:
‫يهت‬‫ــ‬‫م‌الباحث‌بدراس‬‫ـ‬‌‫ة‌الفراغات‌العمرانية‌ومعرفة‌أوجه‌القصور‌الموجودة‌بتلك‬
‫الفراغات‬‌‫و‬‫إ‬‫كتش‬‫ــ‬‫اف‌أبع‬‫ــ‬‫اد‌جديدة‌للف‬‫ــ‬‫راغ‌العم‬‫ــ‬‫راني‌تجعله‌أكث‬‫ــ‬‫ر‌تفاعال‬‌‫‌مع‬‫اإلستدام‬‫ــ‬‌‫ه‬
‌‫المتكامله‬‫عن‌طري‬‫ــ‬‌‫ق‬‫اإلستف‬‫ــ‬‫اده‌من‌اإلمكاني‬‫ــ‬‌‫ات‌المميزه‌والمقومات‌الموجودة‌في‌أسطح‬‌
‫المباني‌كفراغات‌عمرانيه‌غير‌مستغله‌وكيفيه‌إستخدام‌التكنولوجي‬‫ــ‬‌‫ا‬‫لرف‬‫ــ‬‫ع‌كف‬‫ــ‬‫اءة‌أداءها‬‌
‫لتحقيق‌منظومة‌اإلستدامه‌المتكامله‬.‌
‫ال‬ ‫منهج‬‫بحث‬
‫كخطوة‌للمساهمة‌في‌تحقي‬‫ــ‬‌‫ق‌الوضع‌األفضل‌إلستخدام‌أسطح‌المباني‌كفراغات‬
‫عمرانية‌مستدامه،يسلك‌البحث‌المنهج‌التالي‌للوصول‌إلى‌هدفه‬:‌
‫جزئين‬ ‫إلى‬ ‫وتنقسم‬ ‫النظرية‬ ‫الدراسة‬:
‫يتم‌في‌الجزء‌األول‌دراسة‌منظومة‌اإلستدامه‌المتكامله‌للفراغات‌العمراني‬‫ـ‬‌‫ه‌من‬
‫حيث‌أبعـــ‬‫ادها‌والمعايير‌الالزمه‌لتحقيقها‬.‌‫ثم‬‫صياغ‬‫ــ‬‫ة‌أسط‬‫ــ‬‌‫ح‌المباني‌كفراغات‌عمرانية‬
‫فع‬‫ــ‬‫اله‌بالتع‬‫ــ‬‫رف‌على‌التعريفات‌والمفاهي‬‫ــــ‬‫م‌ألسطــح‌المبان‬‫ــ‬‫ي‌وأهميـــــة‌إستخــ‬‫ــ‬‫ـدام‬‫ها‬‌
‫كفراغ‬‫ـــ‬‫ات‌عمراني‬‫ـــ‬‫ه‌مستدام‬‫ـــ‬‫ه‌والمتطلبات‌الالزم‬‫ـــ‬‫ه‌لها‌لتحقي‬‫ــ‬‫ق‌منظوم‬‫ــ‬‫ه‌اإلستدام‬‫ـ‬‌‫ه‬
‫المتكامله‬‌‫فيها‬.‌
‫أما‌الجزء‌الثاني‌في‬‫هدف‬‌‫إلى‬‌‫التع‬‫ــ‬‫رف‌على‌التقنيات‌المتاح‬‫ـ‬‌‫ه‌في‌تكنولوجيا‌النانو‬
‌‫وتأثيرها‌على‬‌‫تحقيق‌اإلستدامه‌من‌خالل‌الحفاظ‌على‬‫العناصر‌وزياده‌العم‬‫ـ‬‌‫ر‌اإلفتراضي‬
‫و‬‫الناحيه‌اإلقتصاديه‌و‬‫المعالجات‌البيئيه‌التي‌تحققها‌مواد‌النانو‌في‌العماره‬.‌
‫الت‬ ‫الدراسة‬‫حليليه‬:
‫وفيها‌يت‬‫ـ‬‫م‌اإلستعان‬‫ـــ‬‫ة‬‌‫بأمثلة‌لت‬‫حلي‬‫ــ‬‫ل‬‌‫ما‌توصلت‌إليه‌الدراس‬‫ـــ‬‫ة‌النظ‬‫ـــ‬‫رية‌عل‬‫ــ‬‌‫ى‬
‫المشروعات‌القائم‬‫ــ‬‌‫ة‌التي‌تختلف‌تبعا‬‫إلختالف‌وظيفه‌ون‬‫ـ‬‌‌‫وع‌المبنى‌والبيئه‌الموجود‌فيها‬
‌،‌‫وتأثير‬‫إختالف‌العوامل‌البيئيه‌واإلجتماع‬‫يه‌واإلقتص‬‫ـ‬‫اديه‌الممي‬‫ــ‬‌‫زه‌لكل‌مثال‌في‌جزئين‬
‫يتم‌دراس‬‫ـ‬‫ة‌نماذج‌لمشروعات‌ف‬‫راغات‌أسطح‌المباني‌ونماذج‌إلستخدام‌النان‬‫ــ‬‌‫و‌تكنولوجي‬
‫في‌العماره‌وكيفيه‌اإلستفاده‌منها‌في‌تحقيق‌اإلستدامه‌لفراغات‌أسطح‌المباني‬.
‫التطبيقية‬ ‫الدراسة‬:
‫وفيها‌يت‬‫ــ‬‫م‌اإلستعان‬‫ــ‬‫ة‌بأمثلة‌لتطبي‬‫ــ‬‫ق‌م‬‫ــ‬‫ا‌توصلت‌إلي‬‫ــ‬‫ه‌الدراس‬‫ــ‬‫ة‌النظ‬‫ــ‬‌‫رية‌على‬
‫المشروعات‌القائمة‌التي‌تختلف‬‌‌‫تبعا‬‫إلختالف‌وظيفه‌ون‬‫ـــ‬‌‌‫وع‌المبنى‌والبيئه‌الموجود‌فيها‬
‫في‌المناطق‌المزدحمه‌بالسكان‬‌،‌‫وما‌تتيح‬‫ـ‬‌‫ه‌من‌إمكانيات‌تختلف‌بإختالف‌العوامل‌البيئيه‬
‫واإلجتماع‬‫يه‌واإلقتص‬‫ــ‬‌‫اديه‌المميزه‌لكل‌منها‬‫من‌خالل‌اإلستبيان‬‌‫للوص‬‫ــ‬‫ول‌للحل‬‫ــ‬‌‫ول‌التي‬
‫ت‬‫ن‬‫اسبها‌بإستخ‬‫ــــ‬‫دام‌تكن‬‫ــ‬‫ولوجيا‬‌‫تتن‬‫ــ‬‫اس‬‫ـ‬‫ب‌م‬‫ــ‬‫ع‌معطي‬‫ـــ‬‫ات‌ومتطلب‬‫ــ‬‌‫ات‬‫ال‬‫تصمي‬‫ــ‬‌‫م‬‫أل‬‫سط‬‫ــ‬‌‫ح‬
‫المباني‌ك‬‌‫فراغات‬‫ع‬‌‫مرانية‬‫مستدامه‬.
‌‌‫ومن‌ذلك‌يتم‌الوص‬‫ــ‬‫ول‌إلى‌منظ‬‫ـ‬‌‫ومه‌متكامله‌ذات‌منهجيه‌واضحه‌تستخدم‌لكل‬
‌‫نوع‌من‌أنواع‌أسطح‌المباني‬‌‫في‌المشروعات‌القائمه‌وكيفيه‌إستخدامها‌منذ‌بداية‌التصميم‬
‫وفي‌المراحل‌الم‬‫ختلفة‌من‌تصميم‌المباني‌المستدامه‬.

22. ‫المقدمـــــة‬
‌‫ن‬
‫وفي‌ختام‌البحث‌سيت‬‫ــ‬‫م‌عرض‬‌‫كافة‌النتائ‬‫ــ‬‫ج‌التي‌تم‌الوص‬‫ــ‬‌‫ول‌إليها‌من‌خالل‬
‫الدراسة‌ثم‌التوصيات‌وطرق‌الحلول‌للمشكلة‌موض‬‫ـ‬‌‫وع‌البحث‌المقترح‌تطبيقها‌سواء‌في‬
‫حالة‌اإل‬‫عتبارات‌التصميمي‬‫ــ‬‫ة‌الت‬‫ــ‬‌‫ي‌يجب‌مراعاتها‬‫و‬‫اإلض‬‫ــ‬‫افات‌والتع‬‫ــ‬‌‫ديالت‬‫الت‬‫ـ‬‌‫ي‌يمكن‬
‫إ‬‫ستخدامها‌في‌الرف‬‫ــ‬‫ع‌من‌كف‬‫ــ‬‌‫اءة‬‫أسط‬‫ــ‬‫ح‌المبان‬‫ــ‬‫ي‌ك‬̋‫ا‬‫فراغات‌عمرانية‌مقامة‌فعلي‬.‌‌‫ووضع‬
‫منهجيه‌واضح‬‫ـ‬‫ه‌ألسط‬‫ــ‬‫ح‌المباني‌طبقا‌إلمكانياتها‌وتوزي‬‫ــ‬‫ع‌العناص‬‫ــ‬‫ر‌فيها‌وفقا‌لمعايي‬‫ــ‬‌‫ر‬
‫تصميمه‌تتناسب‌مع‌النواحي‌البيئي‬‫ــ‬‫ه‌واإلجتماعي‬‫ــ‬‫ه‌واإلقتصادي‬‫ـ‬‫ه‌المتواجده‌فيه‬‌‫ا‌بما‌يحقق‬
‫اإلستغالل‌األمثل‌للفراغ‬.‌

23. ‫على‬ ‫الحيويه‬ ‫الطاقة‬ ‫تأثير‬ ‫دراسة‬‫تشكيل‬‫العمرانيه‬ ‫الفراغات‬‫األحمر‬ ‫البحر‬ ‫بمنطقة‬ ‫الساحلية‬ ‫السياحيه‬ ‫بالقرى‬
‫المراجـــــــع‬
‫السياحيه‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬ ‫األول‬ ‫الباب‬
‫التشكيل‬ ‫هندسة‬‫الحيوي‬(‫البايوجيومتري‬) ‫الثاني‬ ‫الباب‬
‫التطبيقيـــــــة‬ ‫الدراســــــــــة‬ ‫الثالث‬ ‫الباب‬
‫النتائـــــج‬‫والتوصيـــــات‬ ‫الرابع‬ ‫الباب‬

24. ‫على‬ ‫الحيويه‬ ‫الطاقة‬ ‫تأثير‬ ‫دراسة‬‫تشكيل‬‫السياحيه‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانيه‬ ‫الفراغات‬‫األحمر‬ ‫البحر‬ ‫بمنطقة‬ ‫الساحلية‬
1/1/1‫تقديم‬
1/1/2‫بالق‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬ ‫تعريف‬‫ـــ‬‫ـ‬‫السياحية‬ ‫رى‬
1/1/3‫أبع‬‫ـــ‬‫بالق‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬ ‫اد‬‫ـ‬‫ــ‬‫ـ‬‫السياحية‬ ‫رى‬
1/1/4‫العمراني‬ ‫الفراغات‬ ‫محددات‬‫ـ‬‫بالق‬ ‫ة‬‫ـ‬‫السياحية‬ ‫رى‬
1/1/5‫السياحية‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬ ‫خصائص‬
1/1/6‫المك‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬‫ـــ‬‫للق‬ ‫ونة‬‫ـ‬‫السياحية‬ ‫رى‬
1/1‫مفه‬‫ـــــــ‬‫الفراغ‬ ‫وم‬‫ـــــ‬‫العمراني‬ ‫ات‬‫ـــــ‬‫بالق‬ ‫ة‬‫ــــ‬‫رى‬‫السياحي‬‫ـــ‬‫ة‬
‫المراجـــــــع‬
1/2‫السياحية‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬ ‫تصميم‬ ‫ومعايير‬ ‫أسس‬
‫السياحيه‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬ ‫األول‬ ‫الباب‬
‫الحيوي‬ ‫التشكيل‬ ‫هندسة‬(‫البايوجيومتري‬) ‫الثاني‬ ‫الباب‬
‫التطبيقيـــــــة‬ ‫الدراســــــــــة‬ ‫الثالث‬ ‫الباب‬
‫النتائـــــج‬‫والتوصيـــــات‬ ‫الرابع‬ ‫الباب‬

25. ‫األول‬ ‫الباب‬:‫السياحية‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬‫األ‬ ‫الفصل‬‫ول‬
1
1/1‫األ‬ ‫الفصل‬‫ول‬:‫مفهوم‬‫السياحية‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬
1/1/1‫تقديم‬:-
‫يتم‬‫تصمي‬‫ــ‬‫القري‬ ‫م‬‫ـــ‬‫السياحي‬ ‫ة‬‫ــ‬‫ة‬‫خالل‬ ‫من‬‫برنامج‬ ‫لعناصر‬ ‫توزيع‬‫المشروع‬
‫المختار‬ ‫الموقع‬ ‫علي‬‫ل‬‫وظيفي‬ ‫عالقات‬ ‫يحقق‬‫ــــــ‬‫سليم‬ ‫ة‬‫ـــ‬‫ذات‬ ‫البرنامج‬ ‫مكونات‬ ‫بين‬ ‫ة‬
‫المختلفة‬ ‫الوظائف‬‫مراع‬ ‫مع‬‫ــــ‬‫اة‬‫طابع‬ ‫المنتجع‬ ‫إعطاء‬‫ـــ‬‫ا‬˝‫معم‬‫ـ‬‫اريا‬˝‫مميزا‬˝‫خلق‬ ‫و‬
‫قوي‬ ‫صورة‬‫ـــ‬̋‫ا‬‫دائم‬ ‫لتبقي‬ ‫ة‬‫السائح‬ ‫ذاكرة‬ ‫في‬،‫مراعاة‬ ‫الضروري‬ ‫من‬‫المنشآت‬ ‫تناغم‬
‫الطبيعي‬ ‫المكونات‬ ‫مع‬‫ــ‬‫القري‬ ‫فيه‬ ‫تقع‬ ‫الذي‬ ‫للموقع‬ ‫ة‬‫ــ‬‫كعنصر‬ ‫يصبح‬ ‫بحيث‬ ‫السياحية‬ ‫ة‬
‫الطبيع‬ ‫عناصر‬ ‫من‬‫ـــــ‬‫ة‬‫ك‬ ‫أن‬ ‫حيث‬‫يمث‬ ‫معينة‬ ‫منطقة‬ ‫في‬ ‫منتجع‬ ‫ل‬‫مالم‬ ‫ل‬‫ــ‬‫فردي‬ ‫ح‬‫ــــ‬‫ة‬
‫مبتكرة‬ ‫وتخطيطية‬ ‫معمارية‬ ‫حلول‬ ‫تتطلب‬.
‫هذا‬‫الفراغ‬ ‫وتعتبر‬‫ـــ‬‫العمراني‬ ‫ات‬‫ـــ‬‫السياحي‬ ‫بالقرى‬ ‫ة‬‫ــ‬‫نجاح‬ ‫عوامل‬ ‫أهم‬ ‫من‬ ‫ة‬
‫األبع‬ ‫على‬ ‫الفصل‬ ‫هذا‬ ‫القرية،ويحتوي‬‫ـــ‬‫المختلف‬ ‫اد‬‫ه‬‫لهذ‬‫ه‬‫فيزي‬ ‫بعد‬ ‫من‬ ‫الفراغات‬‫ــ‬‫ائي‬
‫إنس‬ ‫وبعد‬‫ــ‬‫إل‬ ‫اني‬‫ى‬‫رؤي‬ ‫على‬ ‫يؤثر‬ ‫الذي‬ ‫الزمني‬ ‫البعد‬‫ـ‬‫ـ‬‫المشاه‬ ‫ة‬‫ـــ‬‫الف‬ ‫لهذا‬ ‫د‬‫ــ‬، ‫راغ‬‫كما‬
‫يعرض‬‫هذا‬‫على‬ ‫تؤثر‬ ‫والتي‬ ‫وأرضيات‬ ‫وأسقف‬ ‫حوائط‬ ‫من‬ ‫الفراغ‬ ‫محددات‬ ‫الفصل‬
‫البص‬ ‫المادي‬ ‫الفراغي‬ ‫التحديد‬ ‫عملية‬ ‫أن‬ ‫حيث‬ ‫الفراغ‬ ‫خصائص‬‫ـــ‬̛ ‫ري‬‫المشاهد‬ ‫يمكن‬
‫ذهني‬ ‫صورة‬ ‫وتكوين‬ ‫الفراغ‬ ‫إدراك‬ ‫من‬‫ه‬‫له‬.
‫هذا‬ ‫ويتضمن‬‫الفراغ‬ ‫الفصل‬‫ــ‬‫العمراني‬ ‫ات‬‫ــــــ‬‫ا‬ ‫ة‬‫لمكون‬‫ــــه‬‫للقري‬‫ـــ‬‫ووصف‬ ‫ة‬
‫به‬ ‫الخاصة‬ ‫الوظيفة‬ ‫مع‬ ‫يتناسب‬ ‫بما‬ ‫فراغ‬ ‫كل‬ ‫خصائص‬.
1/1/2‫السياحية‬ ‫بالقرى‬ ‫العمرانية‬ ‫الفراغات‬ ‫تعريف‬:-
‫األبع‬ ‫ثالثي‬ ‫إطار‬ ‫أنه‬ ‫على‬ ‫العمراني‬ ‫الفراغ‬ ‫يعرف‬‫ــــ‬‫صف‬ ‫له‬ ‫اد‬‫ـــ‬‫اإل‬ ‫ة‬‫حت‬‫ـ‬‫واء‬
‫واألنشط‬ ‫بالناس‬ ‫ملئ‬‫ــ‬‫اإلتص‬ ‫ووسائل‬ ‫ة‬‫ــ‬‫ر‬‫متري‬ ،‫ي‬‫ح‬ ‫هد‬‫مش‬ ‫في‬ ‫ال‬‫ا‬‫طبق‬‫إليقاع‬‫ـ‬‫ــ‬‫ات‬
‫ومتطور‬ ‫منتظمة‬‫ه‬‫الزمن‬ ‫بمرور‬.1
‫العمراني‬ ‫الفراغات‬ ‫تنسيق‬ ‫ويتم‬‫ــ‬‫الج‬ ‫عناصر‬ ‫لتوفير‬ ‫ة‬‫ــ‬‫الفراغ‬‫ب‬ ‫ة‬‫المتنوع‬ ‫ذب‬
‫أن‬ ‫كما‬‫ان‬‫اإلنس‬ ‫ين‬‫ب‬ ‫ة‬‫العالق‬ ‫وتنظيم‬ ‫للتعامل‬ ‫منظمة‬ ‫عملية‬ ‫هي‬ ‫المواقع‬ ‫تنسيق‬ ‫عملية‬
‫ا‬‫مم‬ ‫انية‬‫اإلنس‬ ‫ات‬‫اإلحتياا‬ ‫م‬‫ودع‬ ‫ة‬‫الطبيع‬ ‫ة‬‫حماي‬ ‫دف‬‫به‬ ‫وذل‬ ‫واألرض‬‫ى‬‫إل‬ ‫ؤدي‬‫ي‬
‫ر‬‫العناص‬ ‫ن‬‫م‬ ‫ر‬‫الكثي‬ ‫ع‬‫م‬ ‫ل‬‫التعام‬ ‫الل‬‫خ‬ ‫ن‬‫م‬ ‫وذل‬ ‫صحية‬ ‫عمرانية‬ ‫وخلفية‬ ‫بيئة‬ ‫خلق‬
‫وأشك‬ ‫وتربة‬ ‫مناخ‬ ‫من‬ ‫البيئة‬ ‫منها‬‫المصن‬ ‫العناصر‬ ‫كذل‬ ‫طبوغرافيه‬ ‫ال‬‫والمبنية‬ ‫عة‬.
-Lynch, Kevin-”The Image of the city”,Cambridge-Mass achussets,The M.L.T ( 691)
.)PN-96).
-‫طاهر‬ ‫عادل‬-"‫مستحدثــــة‬ ‫مجـاالت‬ ‫نحـو‬‫ل‬‫لسياحــــة‬"‫البحـــوث‬ ‫،مركز‬ ‫السياحــــة‬ ‫وزارة‬ ،،(1791).(‫ص‬2.)