ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΛΗΞΗΣ Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

1. Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος
Συνθήκες λήξης

2. O πόλεμος αυτός ήταν η μεγαλύτερη σύγκρουση
της ανθρώπινης Ιστορίας. Δεκάδες έθνη
ενεπλάκησαν και οι συνολικές απώλειες έφτασαν
τις 55,5 εκατομμύρια ζωές. Παράλληλα
καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης
η οποία ήταν και το βασικό θέατρο των
επιχειρήσεων του Πολέμου.
Τα αίτια
Η εποχή που μεσολαβεί ανάμεσα στους δυο
Παγκοσμίους Πολέμους (1918-1939) αποτελεί για την
Ευρώπη και για την Ελλάδα μια περίοδο συνεχών
ανακατατάξεων. Η Αγγλία, η Γαλλία, η Ρωσία, η Ιταλία
σύμμαχος των οποίων ήταν και η Ελλάδα αναδείχθηκαν
νικητές στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ η Γερμανία και
η Αυστροουγγαρία αποτελούσαν τους ηττημένους. Οι
συνθήκες ειρήνης που υπογράφηκαν ήταν εξοντωτικές
για τους νικημένους. Δυσβάσταχτες πολεμικές
αποζημιώσεις, διανομή των αποικιών των ηττημένων
μεταξύ των νικητών και αφαίρεση εδαφών ήταν μερικές
μόνο από τις ρυθμίσεις που επιβλήθηκαν το 1919. Το
αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να γεννηθούν και να
αποκτήσουν απήχηση στα κράτη αυτά ακραία κινήματα
που δεν αναγνώριζαν τις αρχές του δημοκρατικού
πολιτεύματος. Στην Ιταλία ο Μουσολίνι δημιούργησε το
φασιστικό κόμμα και στη Γερμανία ο Χίτλερ το
Εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα.

3. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν παγκόσμιος πόλεμος που
διήρκεσε από το 1939 έως το 1945, αν και σχετικές
συγκρούσεις ξεκίνησαν από νωρίτερα.
Ο πόλεμος τελείωσε το 1945 με νίκη
των Συμμάχων. Μετά το τέλος του πολέμου,
εμφανίστηκε ένα πλήθος εντάσεων και
συγκρούσεων από διαφορετικές πολιτικές και
ιδεολογίες, ένας διαρκής αγώνας στο τομέα
των πυρηνικών όπλων και στρατιωτικών
δυνάμεων από τις μεγάλες δυνάμεις. Τα
επόμενα χρόνια, ιδρύθηκαν τα Ενωμένα
Έθνη για να αποφευχθούν μελλοντικοί
παγκόσμιοι πόλεμοι και υπέγραψαν τη
Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για
όλα τα κράτη-μέλη τους

4. Η παράδοση της Γερμανίας στους Συμμάχους πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαΐου του 1945.
Στις 2 Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου, παραδόθηκε και η Ιαπωνία στους Συμμάχους και έληξαν οι
εχθροπραξίες.
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε τελειώσει,
Με τη συνθήκη, οι τέσσερις συμμαχικές δυνάμεις, ΕΣΣΔ, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία
παραιτήθηκαν από όλα τα δικαιώματα που είχαν στη Γερμανία, μεταξύ των οποίων και η τύχη της πόλης
του Βερολίνου, το οποίο έγινε και πρωτεύουσα της ενωμένης και κυρίαρχης πλέον Γερμανίας.
Η Γερμανία αναγνώρισε τα σύνορα με την Πολωνία και δέχτηκε όρους περιορισμού στην ανάπτυξη
στρατευμάτων και όπλων, όπως τα πυρηνικά
Το 1950 υπογράφτηκε συνθήκη ειρήνης με την Ιταλία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία και τη
Φινλανδία.
Η Ιαπωνία υπέγραψε το 1951 και η Αυστρία το 1955.
Η Γερμανία όμως, μετά την παράδοσή της, καταλήφθηκε από τους Συμμάχους, οι οποίοι τη χώρισαν σε
ανατολική και δυτική. Δεν υπέγραψε ποτέ συνθήκη
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε οριστικά μετά την επανένωση της Γερμανίας, στις 3 Οκτωβρίου του
1990, όταν τέθηκε σε εφαρμογή η Συνθήκη Οριστικής Διευθέτησης του Ζητήματος Γερμανίας, η οποία
είχε υπογραφεί στις 12 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους στη Μόσχα.

5. Η Συνθήκη του Potsdam
Η Συνθήκη του Potsdam ήταν το σχέδιο των Συμμάχων για την τριμερή στρατιωτική κατοχή και ανοικοδόμηση
της Γερμανίας και των υπόλοιπων κατεχόμενων κατά τον πόλεμο περιοχών. Περιλάμβανε επίσης τον
αφοπλισμό της χώρας, τις αποζημιώσεις για τις καταστροφές που προκλήθηκαν καθώς και την δίωξη των
υπευθύνων για εγκλήματα πολέμου. Εκτελέστηκε ως ανακοινωθέν, καθώς δεν ήταν συνθήκη ειρήνης
σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και δεν τροποποιήθηκε μέχρι το 1990.
Σύμφωνα με τη συνθήκη, τα βασικότερα σημεία στα οποία οι Σύμμαχοι συμφώνησαν, είναι τα εξής:
Ίδρυση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υπουργών για την διαχείριση της Συνθήκης.
Αρχές πολιτικής διακυβέρνησης της Γερμανίας.
Αφοπλισμός, αποστρατικοποίηση της χώρας και εξάλειψη της ναζιστικής ιδεολογίας. Αργότερα ωστόσο, με την
έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, η Γερμανία οδηγήθηκε στην επανίδρυση του στρατού της. Δημοκρατικοποίηση,
Διοικητική αποκέντρωση, σχηματισμός πολιτικών κομμάτων, ελευθερία του λόγου, του τύπου και της θρησκείας.
Αρχές οικονομικής διακυβέρνησης της Γερμανίας
Μείωση ή καταστροφή της βαριάς βιομηχανίας όπως ναυπηγεία, εργοστάσια χημικών ή κατασκευής
μηχανημάτων. Ανακατασκευή της γερμανικής οικονομίας με γνώμονα τη γεωργία και την ελαφριά βιομηχανία.
Μετά το 1951 και το Δόγμα Τρούμαν, η διάλυση της βιομηχανίας σταμάτησε, αλλά μόνο στη Δυτική Γερμανία.

6. Η συνθήκη ειρήνης του Αγίου Φραγκίσκου.
Η συνθήκη ειρήνης με αναφορά στο μέλλον της Ιαπωνίας υπογράφηκε, κατά τη Συνδιάσκεψη του Αγίου
Φραγκίσκου, στις 7 Σεπτεμβρίου 1951. Σαράντα εννέα κράτη συνομολόγησαν την υποχρέωση της Ιαπωνίας
να παραιτηθεί από κάθε δικαίωμα σε εδάφη της Ασίας, της νότιας Σαχαλίνης, της Ανταρκτικής και των
νότιων κτήσεων της στον Ειρηνικό. Προκειμένου όμως να μην πληγεί η οικονομία της, η Ιαπωνία
απαλλασσόταν από την υποχρέωση άμεσης καταβολής του συνόλου των επιδικασμένων επανορθώσεων. Η
Σοβιετική Ένωση, η Ινδία και η κομμουνιστική Κίνα δεν υπέγραψαν τη συνθήκη- αντίθετα, στις 8
Σεπτεμβρίου 1951, συνομολογήθηκε διμερές αμερικανοϊαπωνικό Σύμφωνο Ασφάλειας, το οποίο και
υπογράμμιζε την αποκατάσταση σταθερών έκτοτε σχέσεων φιλίας και συνεργασίας μεταξύ Ουάσινγκτον και
Τόκυο.

7. Αποζημιώσεις
•Για τις καταστροφές των Γερμανών στη σοβιετική ζώνη κατοχής. Με αυτή την απόφαση, το 10%
της βιομηχανικής παραγωγής της Γερμανίας θα μεταφερόταν στη Σοβιετική Ένωση για τα επόμενα
χρόνια. Οι Σύμμαχοι αποφάσισαν ότι η Αυστρία δεν θα πρέπει να πληρώσει αποζημιώσεις.
Διάλυση του Γερμανικού ναυτικού και εμπορικού στόλου
•Όλα τα υποβρύχια - εκτός από 30 - θα βυθίζονταν και οι υπόλοιπες ναυτικές στρατιωτικές και
εμπορικές δυνάμεις του γερμανικού στόλου θα μοιράζονταν ισότιμα μεταξύ των Συμμάχων.
Ανατολική Πρωσία
•Ηνωμένες Πολιτείες και Μεγάλη Βρετανία θα υποστήριζαν την προσάρτηση της ευρύτερης
περιοχής του Königsberg στη Σοβιετική Ένωση.
Εγκλήματα πολέμου
•Δημιουργία ειδικών δικαστηρίων και διαδικασιών για την εκδίκαση των υποθέσεων που
αφορούσαν εγκλήματα πολέμου της ναζιστικής Γερμανίας
Πολωνία
•Επιστροφή των Πολωνών στη χώρα τους. Καθορίστηκαν τα σύνορα της χώρας και το Danzig
επέστρεψε στη διαχείριση της Πολωνίας.

8. Η Συνθήκη των Παρισίων και η τύχη των ελληνικών
εθνικών διεκδικήσεων.
Το καθεστώς των πέντε «δορυφόρων» της Γερμανίας -Φινλανδίας, Βουλγαρίας,
Ρουμανίας, Ουγγαρίας και Ιταλίας- θα καθοριστεί βάσει των αντίστοιχων
συνθηκών που θα υπογραφούν στο Παρίσι, στις 10 Φεβρουαρίου 1947. Η κάθε
συνθήκη με τις χώρες αυτές συνυπογραφόταν από όσα κράτη είχαν μετάσχει στη
διαδικασία της συνθηκολόγησής της. Οι τρεις πρώτες χώρες είχαν
συνομολογήσει, ήδη στη διάρκεια του 1944, συμφωνία ανακωχής αποκλειστικά
με τη Σοβιετική Ένωση, έχοντας έκτοτε υπαχθεί στον στρατιωτικό και ουσιαστικά
στον πολιτικό έλεγχο της. Η συνομολόγηση, κατά συνέπεια, των συνθηκών
κατοχύρωσε την επιρροή της Μόσχας στις τέσσερις πρώτες περιπτώσεις.
Ειδικότερα, το εδαφικό καθεστώς της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας δε
διαφοροποιούνταν αισθητά από το προπολεμικό, ενώ της Φινλανδίας και της
Ουγγαρίας ρυθμιζόταν με τρόπο που να ικανοποιεί τις σοβιετικές απόψεις.

9. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκίνησε για την
Ελλάδα την 28η Οκτωβρίου 1940 μετά την άρνηση
στα αιτήματα των Ιταλών από τον Ιωάννη
Μεταξά και την Ιταλική εισβολή από την Αλβανία.
Αν και αρχικά οι Ιταλικές δυνάμεις κατάφεραν να
προχωρήσουν στο ελληνικό έδαφος, η εισβολή
διακόπηκε από την αποφασιστική άμυνα των
ελληνικών δυνάμεων στις μάχες κυρίως στη γραμμή
Ελαίας - Καλαμά και στα βουνά της Πίνδου

10. Παρά τις μεγάλες θυσίες της χώρας μας
στον πόλεμο, στη Διάσκεψη της Ειρήνης
(29 Ιουλίου - 11 Οκτωβρίου 1946) οι
ελληνικές εθνικές διεκδικήσεις -πλην
αυτών που αφορούσαν τα Δωδεκάνησα-
προσέκρουσαν στην αντίδραση των
μεγάλων δυνάμεων. Η γελοιογραφία
αποδίδει ανάγλυφα την απογοήτευση του
ελληνικού λαού. Ο Αμερικανός υπουργός
Εξωτερικών Τζέιμς Μπερνς προσφέρει
στην Ελλάδα, που παρουσιάζεται ως
χαροκαμένη μάνα ανάμεσα στα ερείπια,
μικρό ποσό χρημάτων σαν ελεημοσύνη.
Φωκίων Δημητριάδης, «Το παρδαλό
κατσίκι και η εποχή του», Αθήνα.

11. Χώρα Νεκροί Τραυματίες
Αιχμάλωτοι ή
Αγνοούμενοι
Θάνατοι Πολιτών Σύνολο Θανάτων
ΣΥΜΜΑΧΙΚΕΣ
ΔΥΝΑΜΕΙΣ
Βέλγιο 12.000 – – 76.000 88.000
Βραζιλία 943 4.222 – – 1.000
Βρετανική
Κοινοπολιτεία
373.372 475.047 251.724 92.673 466.000
Αποικίες 6.877 6.972 22.323 – 7.000
Αυστραλία 23.365 39.803 32.393 – 24.000
Ην. Βασίλειο 264.443 277.077 213.919 92.673 357.000
Ινδία 24.338 64.354 91.243 – –
Καναδάς 37.476 53.174 10.888 – 38.000
Νέα Ζηλανδία 10.033 19.314 10.582 – 10.000
Νότια Αφρική 6.840 14.363 16.430 – 7.000
Γαλλία 213.324 400.000 – 350.000 563.000
Γιουγκοσλαβία 305.000 425.000 – 1.200.000 1.505.000
Δανία 1.800 – – 2.000 413.000
Ελλάδα 88.300 – – 325.000 –
ΕΣΣΔ 11.000.000 – – 7.000.000 18.000.000
ΗΠΑ 292.131 671.801 139.709 6.000 298.000
Κίνα 1.310.224 1.752.951 115.248 – –
Νορβηγία 3.000 – – 7.000 10.000
Ολλανδία 7.900 2.860 – 200.000 208.000
Πολωνία 121.178 236.606 420.760 5.675.000 5.800.000
Τσεχοσλοβακία 10.000 – – 215.000 225.000
Φιλιππίνες 27.000 – – 91.000 118.000
ΑΞΟΝΑΣ
Βουλγαρία 10.000 – – 10.000 20.000
Γερμανία 3.500.000 5.000.000 3.400.000 780.000 4.200.000
Ιαπωνία 1.300.000 4.000.000 810.000 672.000 1.972.000
Ιταλία 242.232 66.000 350.000 152.941 395.000
Ουγγαρία 200.000 – 170.000 290.000 490.000
Ρουμανία 300.000 – 100.000 200.000 500.000
Φινλανδία 82.000 50.000 – 2.000 84.000
Απώλειες κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο

12. Μαθητές:
Λαμπρινού Ηλιάνα
Μπογιατζής Ευθύμης
Καράμπελας Ευριπίδης – Κωνσταντίνος
Λεμονιάς Αθανάσιος