1. Η κεηάβαζε από ην δεκνηηθό ζην γπκλάζην
Μαζεηέο ζε ξίζθν
Bullying

2. Πξνεθεβεία: ηη ζπκβαίλεη ηώξα;
 Αιιαγή
 ΢πλαηζζεκαηηθέο δηαθπκάλζεηο (επαηζζεζία, εζσηεξηθέο
ζπγθξνύζεηο, ιύπε – ελζνπζηαζκό, ζηγνπξηά – αλαζθάιεηα, άγρνο θαη
έληαζε)
 Έληνλα ζπλαηζζήκαηα άγρνπο
 Αλαζηάησζε
 Απνρσξηζκό θαη απνραηξεηηζκό
 Αβεβαηόηεηα
 Πξνζαξκνγή θαη ελζσκάησζε
 Μεηακόξθσζε ζηελ απηό-εηθόλα (αιιαγέο ζην ζώκα θαη ζηε
ζπκπεξηθνξά)
 Νέεο θνηλσληθέο ζπκπεξηθνξέο

3. Μεηαβαηηθέο πεξίνδνη: εθδήισζεο πξνβιεκάησλ αιιά θαη
πεξίνδνη πξόιεςεο ή απνθιηκάθσζεο ηνπ επηθίλδπλνπ ξίζθνπ
 από ην ζπίηη ζην λεπηαγσγείν
από ην δεκνηηθό ζηελ Α’ γπκλαζίνπ
 από ην γπκλάζην ζηελ Α’ Λπθείνπ
 ΢ηελ αξρή θάζε ζρνιηθήο ρξνληάο
 Αιιαγή πνιηηηζκηθνύ πεξηβάιινληνο

4. Η κεηάβαζε πεξηιακβάλεη…
 Μεηαθίλεζε από ηε κηα εθπαηδεπηηθή βαζκίδα ζηελ άιιε θαη από ην έλα
αλαπηπμηαθό ζηάδην ζην άιιν
 ΢πλερείο πξνζπάζεηεο ζύλδεζεο κε ηε λέα πξαγκαηηθόηεηα/πεξηβάιινλ
 Αιιαγέο ζε πνιιά επίπεδα :ζρνιηθό, νηθνγελεηαθό, θηιηθό
 Απνρσξηζκνύο κε αλζξώπνπο θαη θαηαζηάζεηο ηεο παηδηθήο ειηθίαο
 Ελέξγεηεο πξνζαξκνγήο

5. ΢ρεηηθέο έξεπλεο δείρλνπλ όηη νη
κεηαβάζεηο απηέο ζρεηίδνληαη κε:
• Υακειή ζρνιηθή επίδνζε
• Απμεκέλα πξνβιήκαηα ζπκπεξηθνξάο ζηελ ηάμε θαη
ζηελ νηθνγέλεηα
• Απμεκέλε πηζαλόηεηα δπζπξνζαξκνγήο ιόγσ ηνπ όηη
ληώζεη επάισηνο απηήλ ηελ πεξίνδν
• Μεγάιν άγρνο θαη αγσλία ζρεηηθά κε ην αλ ζα
θεξδίζνπλ ηελ απνδνρή από ζπλνκήιηθνπο θαη αλ ζα
κπνξέζνπλ λα αληαπνθξηζνύλ ζηηο ζρνιηθέο απαηηήζεηο

6. Μαζεηέο ζε ξίζθν
Αλάιεςε ξίζθνπ:
έλα θπζηνινγηθό ραξαθηεξηζηηθό ηεο εθεβείαο
Όινη νη έθεβνη ξηζθάξνπλ.
Ρίζθν: αλππαθνή, θάπληζκα, θνπάλα, επηθίλδπλε
νδήγεζε, ξάθηηγθ, πξσηαζιεηηζκόο, ζεαηξηθή εθδήισζε, έθζεζε
δσγξαθηθήο, δηαγσληζκόο θαηαζθεπώλ, hacking, θιπ.
Οη ξηςνθίλδπλεο ελέξγεηεο ρσξίδνληαη θπζηνινγηθέο-κε
επηθίλδπλεο θαη ζε επηθίλδπλεο-ξηςνθίλδπλεο.

7. Ση ζεκαίλεη «ζε επηθίλδπλν ξίζθν»;
 ΢ρνιηθή απνηπρία
 Εγθαηάιεηςε ηνπ ζρνιείνπ (καζεηηθή δηαξξνή drop out)
 Υξήζε εμαξηεζηνγόλσλ νπζηώλ
 Αηνκηθέο πξάμεηο βίαο πξνο ζπλνκειίθνπο
 Φζνξά ζρνιηθήο πεξηνπζίαο ή μέλεο ηδηνθηεζίαο
 ΢πιινγηθέο πξάμεηο βίαο, ρνπιηγθαληζκόο, ζπκκνξίεο
 Απηόβνπιε εθηέιεζε επηθίλδπλσλ πξάμεσλ π.ρ. νδήγεζε κε
κεγάιε ηαρύηεηα ρσξίο θξάλνο θ.α.
 Τπνβάζκηζε πγείαο, (θαθή δηαηξνθή, απνθπγή άζιεζεο θ.α.)
 ΢εμνπαιηθή θαθνπνίεζε (ζύηεο/ζύκα)
 ΢εμνπαιηθώο κεηαδηδόκελν λόζεκα
 Αλεπηζύκεηε εγθπκνζύλε

8. Παξάγνληεο επηθηλδπλόηεηαο
 H πξόσξε δηαθνπή ηνπ ζρνιείνπ
 H έιιεηςε εκπινθήο ζε ζρνιηθέο δξαζηεξηόηεηεο
 H ειιηπήο γνληθή επίβιεςε
 Οη αξλεηηθέο πξνζδνθίεο από ηνπο δαζθάινπο
 Σν αλαζθαιέο αξλεηηθό θιίκα θαη νη αζαθείο πνιηηηθέο ζην ζρνιείν
 Η απνηπρία θνηλσληθνπνίεζεο πνπ εθδειώλεηαη κε ηελ απνπζία
νπζηαζηηθώλ ζρέζεσλ ζην ζρνιείν θαη ζηε δσή
 Η ρακειή ζύλδεζε θαη δέζκεπζε κε ην ζρνιείν

9.  Πξνζσπηθόηεηα ηνπ εθήβνπ
 νηθνγελεηαθό πεξηβάιινλ
 ΢πλνκήιηθνη-παξέεο
 ΢ρνιείν
 Άκεζνο θαη επξύηεξνο θνηλσληθόο πεξίγπξνο

10. Οη έξεπλεο δείρλνπλ όηη:
Οη ξηςνθίλδπλεο ζπκπεξηθνξέο:
 είλαη απνηέιεζκα κηαο πνιύπινθεο δηαπινθήο θαη έθθξαζεο δηαθόξσλ
παξαγόλησλ ηεο δσήο ησλ εθήβσλ. Καλέλαο παξάγνληαο από κόλνο ηνπ δελ
κπνξεί λα εμεγήζεη επαξθώο ηε ξηςνθίλδπλε πξάμε.
 αλαπηύζζνληαη κε ηνλ θαηξό θαη αιιάδνπλ θαζώο κεγαιώλνπλ ηα παηδηά.
 αξρίδνπλ ζε κηθξόηεξε ειηθία από όηη παιαηόηεξα. Όζν λσξίηεξα, ηόζν
ρεηξόηεξεο κεγαιώλνληαο.
 δελ εκθαλίδνληαη κεκνλσκέλεο αιιά ζπλππάξρνπλ ζπζρεηηζκέλεο κε άιιεο κε
ηξόπν πνπ λα επηηξέπεη ηελ πξόβιεςή ηνπο.
 Είλαη ζπρλά ιεηηνπξγηθέο γηα ην δξάζηε. Αλ θαη έρνπλ θόζηνο, έρνπλ θαη νθέιε
αλαγλώξηζεο, απνδνρήο, εθηίκεζεο, ζαπκαζκνύ, ξόινπ ζηελ
παξέα, αληηκεηώπηζεο άγρνπο.

11. Bullying
 «παιηθαξηζκόο»
 «εθθνβηζκόο»
 «ζπκαηoπoίεζε»
 «ζρνιηθή επηζεηηθόηεηα»
 «ζρνιηθή ηξνκνθξαηία»
 «ελδνζρνιηθή βία»
 θύματα, θύτες, μάρτσρες -παρατηρητές

12. Άμεσος Έμμεσος
Σωματικός χτφπημα
φτφςιμο Ενζργειεσ που ωθοφν ζνα άλλο πρόςωπο
κλώτςημα να επιτεθεί ςε κάποιον
πζταγμα πζτρασ
Εξώθηςη ενόσ προςώπου να προςβάλλει
Μη-σωματικός λεκτικζσ προςβολζσ
κάποιον
Λεκτικός βρίςιμο
κοροϊδία
Διάδοςη κακόβουλων φημών
παρατςοφκλια
Μη-λεκτικός απειλητικζσ, άςεμνεσ Αποκλειςμόσ κάποιου από ομάδεσ
χειρονομίεσ ςυνομηλίκων ή ομαδικζσ
δραςτηριότητεσ
απειλητικό βλζμμα
Olweus (1993)

13.  Η απάληεζε γηα ηελ επίιπζε ησλ επηζέζεσλ δελ βξίζθεηαη
 νύηε ζηελ απνκάθξπλζε ησλ επηζεηηθώλ καζεηώλ από ην ζρνιείν
 νύηε ζηηο ππξνζβεζηηθέο παξεκβάζεηο ππό ηελ πίεζε ησλ γεγνλόησλ
ρσξίο ηελ απαηηνύκελε ζπλέπεηα, ζπλέρεηα θαη ζύλδεζε κε ηε
ζπλνιηθή ιεηηνπξγία ηνπ ζρνιείνπ.
 Η αλάπηπμε θαη εθαξκνγή εληαίαο ζηξαηεγηθήο ζρεηηθά
κε ηνλ εθθνβηζκό κε ηε ζπκκεηνρή όισλ ησλ κειώλ ηεο
ζρνιηθήο θνηλόηεηαο πηζαλόλ λα απνηειεί ηελ πην
νινθιεξσκέλε απάληεζε ζην επίκαρν ζέκα.

14. Σν ζρνιείν θαη ε θνηλσλία ησλ ελειίθσλ ζα κπνξνύζαλ λα
δώζνπλ πνιύ θαιύηεξεο απαληήζεηο ζηε ζύγρξνλε παηδηθή
θαη εθεβηθή βία:
 λα κάζνπκε λα αθνύκε ηα παηδηά καο, λα ζπλαληνύκε ηελ
αιήζεηα ηνπο, λα θνπβεληηάδνπκε κε εηιηθξίλεηα καδί ηνπο, λα
θάλνπκε θαη λα ηεξνύκε θαζαξέο ζπκθωλίεο, λα ηα
εκπηζηεπόκαζηε θαη λα θεξδίδνπκε ηελ εκπηζηνζύλε ηνπο, λα
ηνπο δίλνπκε ξόιν ζηελ επίιπζε ηωλ ζπγθξνύζεωλ πνπ
βηώλνπλ, λα αλαγλωξίδνπκε ηελ αμία ηνπο θαη, θπξίωο, λα
είκαζηε έκπξαθηα θνληά ηνπο. Να ζρεηηδόκαζηε νπζηαζηηθά θαη
δηαξθώο καδί ηνπο.

15. Βηβιηνγξαθία
 Βλάσορ, Ι. (2005) Έθηβοι ζε Ρίζκο, ppt
 Σζιώηπα ΢., Αγγέλος M, Κάλθαρ Π., Σνκέαο Πξόιεςεο
ΚΕΘΕΑ, (2011), Πξόγξακκα ππνζηήξημεο αιιόγισζζσλ
καζεηώλ ζην κεηαβαηηθό ζηάδην από ην δεκνηηθό ζην
γπκλάζην, παξνπζίαζε ζην Γιεθνέρ ΢ςνέδπιο «Δκπαίδεςζη και
Κοινωνική Ένηαξη Δςάλωηων Ομάδων», ppt
 Καλογεπάκη Ξ., (2006) ζημειώζειρ επιθεηικήρ ζςμπεπιθοπάρ
 Δλληνιάδος Δ., (2008) ζημειώζειρ Παιδαγωγικήρ Ψςσολογίαρ και
Γενικήρ Γιδακηικήρ
Έλενα Δλληνιάδος