1. Ο Ήλιοσ ςτη μυθολογύα
και τη μυθοπλαςύα

2. Ηλύου καταγωγό
ΟΉλιοσ και Ηϋλιοσ
(ποιητικώς ): υιόσ του
ΣιτϊναΤπερύωνα και
τησ Θεύασ.
Σιτϊνασ και
Τπεριωνύδησ ό
ταυτιζόμενοσ με τον
Τπερύωνα, αδελφόσ
τησ ΢ελόννα και τησ
Ηιούσ.

3. Ἡςιόδου Θεογονία, 371-374
Η Θεογονύα του Ηςιόδου
μϊσ παρουςιϊζει τον
Ήλιο ωσ γιό του
Τπερύωνοσ, που εύναι και
αυτόσ μια ηλιακό μορφό,
και αδελφό τησ ΢ελόνησ
και τησ Ηούσ. Δεν
ςυμπεριλαμβϊνεται ςτην
ομϊδα των Ολυμπύων
Θεών, αλλϊ ανόκει ςε μιϊ
παλαιότερη και λιγότερο
καθοριςμϋνη ομϊδα,
τιτανικό, ςτενότερα
ςυνδεδεμϋνη με τα
φυςικϊ φαινόμενα

4. Ηλύου ύπποι
Σο λαμπρό του
ϊρμα το ϋςυραν
κατϊλευκα ϊλογα
που ονομϊζονταν
Ἐῷοσ, Αἴθων,
Πυρόεισ καὶ
Υλϋγων.
Από τα ρουθούνια
τουσ ϋβγαζαν
φλόγεσ

5. Ήλιοσ: ταυτίζεται με
τον Απόλλωνα ή Φοίβο

6. ΟμηρικόσΎμνοσ ςτονΉλιο
“φϋγγει ςτουσ θνητούσ
και τουσ αθϊνατουσ
Θεούσ, ςτουσ ύππουσ
του καβϊλα και ϊγρια
κοιτϊζει με τα μϊτια
του, από το χρυςό του
κρϊνοσ και λαμπρϋσ
ακτύνεσ ςτύλβουν
αςτραφτερϊ και ςτουσ
κροτϊφουσ του οι
παραγναθύδεσ, λαμπρϋσ
με χϊρη από ψηλϊ
καλύπτουν το
πρόςωπο, το πρόςωπο
το τηλαυγϋσ”.

7. Ομηρικϊ ϋπη
Για τονΌμηρο ο
Ήλιοσ εύναι
« Πανδερκόσ » και
« Παντεπόπτησ »,
γιατύ με τισ ακτύνεσ
του ειςχωρεύ παντού
κι ϋτςι βλϋπει και
γνωρύζει τα πϊντα. Γι’
αυτό ορκύζονταν ςτο
όνομϊ του για
πρϊγματα ϊγνωςτα
και κρυμμϋνα.

8. Ομηρικϊ ϋπη-Οδύςςεια
Ο Οδυςςϋασ ςτο νηςύ
τουΉλιου
Οι ςύντροφοι τρώνε
τα βόδια τουΉλιου

9. Υαϋθων- ο μύθοσ
Ο Υαϋθων όθελε, ςαν απόδειξη τησ πατρικόσ αγϊπησ, να του επιτρϋψει οΉλιοσ
να οδηγόςει, για μια μϋρα, το ϊρμα του πϊνω από τη Γη και τουσ ανθρώπουσ. Ο
Ήλιοσ, παρ’όλο, ότι εύχε ορκιςτεύ ςτα νερϊ τησ Ιερόσ ΢τυγόσ, ότι δεν θα επιτρϋψει
ςε κανϋναν να οδηγόςει το ϊρμα του, θϋλοντασ να μην πικρϊνει το γιο του, του
παραχώρηςε το ϊρμα του, για μια μϋρα μόνον, ςυμβουλεύοντϊσ τον να εύναι πολύ
προςεκτικόσ.
Έτςι το επόμενο πρωύ, ο γιοσ του Ήλιου, ο Υαϋθων, ξεκύνηςε το καθημερινό,
γνωςτό ταξύδι του πατϋρα του. Με την πρώτη, όμωσ, ματιϊ που ϋριξε κϊτω, ο
Υαϋθων ζαλύςτηκε κι ϋχαςε τον προςανατολιςμό του.Σα γκϋμια τού ϋφυγαν από
τα χϋρια και τ’ ϊλογα ϊρχιςαν ν’ανεβοκατεβαύνουν ξϋφρενα και ανεξϋλεγκτα. Από
το γρόγορο ποδοβολητό οι τροχού πόραν φωτιϊ και οι φλόγεσ ϊγγιξαν τη Γη. Και
τότε, ϊρχιςαν να καύγονται τα βουνϊ και τα νερϊ να βρϊζουν.
Οι ϊνθρωποι ϋτρεχαν αλαφιαςμϋνοι να κρυφθούν.
Η θεϊ Γη, βλϋποντασ την καταςτροφό παρακϊλεςε το Δύα να ςταματόςει το κακό.
Ο Δύασ ϋριξε αμϋςωσ τον κεραυνό του και κατϊκαψε το Υαϋθοντα, ο οπούοσ
χϊθηκε μϋςα ςτο ςύμπαν.
ΟΉλιοσ πρόλαβε και ξαναπόρε τα ηνύα του ϊρματόσ του κι ϋτςι η Γη δεν
καταςτρϊφηκε τελειωτικϊ.

10. Υαϋθων
«Αυτό που λϋγεται από εμϊσ,
ότι δηλαδό, κϊποτε ο Υαϋθων,
ο γιοσ τουΉλιου, ϋζεψε το
ϊρμα του πατϋρα του, επειδό
δεν κατϊφερε να τ' οδηγόςει
ςτη διαδρομό του, κατϋκαυςε
τα επύγεια, αλλϊ και αυτόσ
χτυπόθηκε από κεραυνό και
ςκοτώθηκε, αυτό λϋγεται ςαν
ςχόμα μύθου, ενώ η αλόθεια
εύναι ότι ϋγινε παρϊλλαξη των
γύρω από τη γη και τον
ουρανό ςωμϊτων και πολλϊ
χρόνια ϋπεφτε ϊφθονο πυρ
επύ τησ Γησ και προξενούςε
καταςτροφϋσ».
Πλϊτων «Σύμαιοσ», 22c

11. Υαϋθων
Σα ϊλογα ξϋφυγαν από τον
ϋλεγχό του Υαϋθοντοσ,
ϊλλαξαν πορεύα και
βρϋθηκαν πολύ κοντϊ ςτη
γη που ϋνα μϋροσ τησ κϊηκε
κι ϋτςι δημιουργόθηκε η
ϋρημοσ τησΛιβύησ.
Ο Δύασ, βλϋποντασ πωσ η γη
κινδύνευε να
καταςτραφεύ ολοκληρωτικϊ,
ϋριξε ϋναν κεραυνό
πϊνω ςτο Υαϋθοντα, ο νϋοσ
ςκοτώθηκε ακαριαύα
και το ςώμα του ϋπεςε ςτον
Ηριδανό ποταμό.

12. Μύθοσ Ίκαρου και Δαίδαλου
Όταν ο Ίκαροσ και ο πατϋρασ του Δαύδαλοσ φυλακύςτηκαν
από τον Βαςιλιϊ Μύνωα ςτον Λαβύρινθο, ο πολυμόχανοσ
Δαύδαλοσ βρύςκει τρόπο διαφυγόσ: καταςκευϊζει δύο
ζευγϊρια φτερϊ πούπουλα και κερύ, ϋνα για τον ύδιο και ϋνα
για τον Ίκαρο.Με αυτϊ ο Ίκαροσ και ο Δαύδαλοσ πϋταξαν και
δραπϋτευςαν από την φυλακό τουσ, πραγματοποιώντασ
την πρώτη πτόςη ςτην ιςτορύα, δύο χιλιϊδεσ χρόνια πριν
τουσ αδερφούσ Ρϊιτ.
Πριν ξεκινόςει η πτόςη ο Δαύδαλοσ ϋδωςε οδηγύεσ ςτον
νεαρό γιο του Ίκαρο, για το πώσ να πετϊει. Σον
προειδοπούηςε ότι αν πληςύαζε πολύ κοντϊ ςτο νερό τησ
θϊλαςςασ, η υγραςύα θα πότιζε τα πούπουλα που θα
βϊραιναν και θα ϋκαναν τα φτερϊ ϊχρηςτα.Αν από την
ϊλλη πετούςε πολύ ψηλϊ κοντϊ ςτον όλιο, η ψηλό
θερμοκραςύα θα ϋλιωνε το κερύ και τα φτερϊ θα
καταςτρϋφονταν.
Ο Ίκαροσ ςυμφώνηςε αλλϊ χαιρόταν τόςο πολύ το
πϋταγμα, που παραςύρθηκε και το μετϋτρεψε ςε παιχνύδι
αψηφώντασ τισ οδηγύεσ του πατϋρα του. Ανϋβηκε ψηλϊ
ςτον ουρανό, τόςο ψηλϊ που ο όλιοσ ϋλιωςε το κερύ, τα
φτερϊ του διαλύθηκαν και αυτόσ ϋπεςε ςτη θαλαςςα και
πνύγηκε.

13. Λατρεύα τουΉλιου
Τπϊρχει ωςτόςο πολύ
περιοριςμϋνη ϊμεςη λατρεύα του
Ήλιου ςτην Αρχαύα Ελλϊδα, αν και
υπϊρχουν ύχνη αρχαιότερων
τελετών.
Ο Πλϊτων, λϋει πωσ οι πρώτοι
Ελληνεσ υπϊκουαν ςτον
ανατϋλλοντα και δύονταΉλιο. Ο
Παυςανύασ, ςτην “Περιόγηςό”
του, αναφϋρει αρκετούσ βωμούσ
αφιερωμϋνουσ ςτονΉλιο, κυρύωσ
ςε απομονωμϋνεσ περιοχϋσ.

14. Λατρεύα τουΉλιου
Αλλϊ το κϋντρο τησ
λατρεύασ του ςτην
ηπειρωτικό Ελλϊδα,
βριςκόταν ςτην Κόρινθο
που ονομαζόταν και
Ηλιούπολισ. ΢την αγορϊ
τησ Κορύνθου υπόρχαν
προπύλαια πϊνω ςτα
οπούα υψώνονταν δύο
ϊρματα επύχρυςα, με τον
Υαϋθοντα, τον γιό του
Ήλιου πϊνω ςτο ϋνα και
τον ύδιο τον Ήλιο, ςτο
ϊλλο (Παυςανύασ, ΙΙ 3,2).

15. Ήλιοσ ςτη Ρόδο
Σο λεζί ηες Ρόδοσ είτε κία ηζτσρή
άκεζε ιαηρεία γηα ηολ Ήιηο. ΢ύκθφλα
κε ηολ ηοπηθό κύζο, ηο λεζί βγήθε από
ηελ ζάιαζζα γηα λα αποδεκηώζεη ηολ
Ήιηο γηα ηολ αποθιεηζκό ηοσ από ηο
Δφδεθάζεο. Καη επίζες ήηαλ ζηε Ρόδο
ποσ ο Ήιηος ερφηεύηεθε ηελ οκώλσκε
λύκθε. Εθεί ιοηπόλ πραγκαηοποηούληο
θάζε 4 τρόληα ελησπφζηαθές γηορηές
προς ηηκήλ ηοσ Ήιηοσ ζηης οποίες
ζσκπερηιακβάλοληαλ αρκαηοδροκίες
θαη αζιεηηθοί αγώλες. Κάζε τρόλο οη
Ρόδηοη έρρητλαλ ζηελ ζάιαζζα έλα
ζηοιηζκέλο ηέζρηππο. Ο περίθεκος
Κοιοζζός ηες Ρόδοσ, έλα από ηα επηά
ζαύκαηα ηοσ αρταίοσ θόζκοσ, ποσ
δεκηοσργήζεθε ηο 284 πΧ, ήηαλ ε
εηθόλα ηοσ Θεού Ήιηοσ. Ο Πιίληος
αλαθέρεη πφς ήηαλ 105 πόδηα υειός
θαη πφς έλα από ηα δάθησιά ηοσ ήηαλ
κεγαιύηερο. Καηέρρεσζε κεηά από
ζεηζκό, 66 τρόληα κεηά ηελ αλέγερζή
ηοσ.

16. Εργαςύα τησ ομϊδασ «Καλλιτϋχνεσ»
Έλενα Κροκύδα
Μαρύα Κϊκκου