Pegada literaria de Lovecraft na narrativa de Agustín Fernández Paz

2. INFLUENCIAS
Agustín Fernández Paz considérase debedor de Edgar Allan
POE e, sobre todo de Howard Phillips LOVECRAFT,
figuras referentes para el nas novelas e relatos de misterio e
terror, coas que espertou o seu gusto pola atmosfera, o
misterio e a sorpresa final da historia.
Tamén se declara un auténtico seguidor do cine de terror e
de obras como O resplandor ou A semente do demo ou
mesmo a saga de Alien. O cine é outro xeito de contar que lle
resulta tan atractivo como o texto escrito. Porque, na súa
opinión, o gusto polas historias de terror está escrito no ADN
da humanidade desde a tradición oral ata as novas
tecnoloxías.

3. AS CHAVES DO TERROR
- O reprimido, o macabro e o sobrenatural son os
principais temas.
- Pero non basta a súa simple presenza senón que é
fundamental a persistencia dunha atmosfera de medo
que xerará na vítima unha mestura de ansiedade,
atracción e temor cara ao descoñecido e ao máis alá, á
manifestacións de forzas descoñecidas e primitivas que
representan unha maligna violación das leis da natureza. É
fundamental a creación dun clima especial: o misterio
debe manterse, o nivel emocional é máis importante que a
trama mesma (descrición de emocións e estados de
ánimo, acción moi pautada...)
(Supernatural Horror in Literatura (1973). H. P. Lovecraft)

4. - Escóllese a primeira persoa como voz narradora,
procurando o acentuar o dramatismo e a empatía do lector,
ampliando os efectos do medo.
-O monstro é invisible porque axexa na escuridade. O terror
que sentimos débese a que eses arquetipos xa estaban aí,
dentro das nosas mentes, anteriores a nós mesmos.
-Cando o protagonista entra en contacto con el, non atopa
as palabras para describilo. O descoñecido, o obxecto do
terror, é irrepresentable, “o innominable” e o informe. A
penas se describe, deixando que a imaxinación do lector
complete os detalles máis horrendos.
-A súa presenza vai unida á escuridade e a un fedor
insoportable.

5. -As vítimas séntense inferiores, indefensas, non conseguen
vencer un terror que as paraliza, incapaces de fuxir ou de
destruír algo que senten coma novo e ameazante, un
acontecemento aparentemente sobrenatural que rompe
coa seguridade das leis da natureza, un risco descoñecido
que os/as desconcerta e provoca parálise e crises
emocionais ata chegar á loucura. É a insignificancia do ser
humano nun mundo cheo de criaturas monstruosas que
esixen tributo.
- O/a protagonista verase envolto nunha dinámica de
repulsión e atracción porque o monstro é abominable e
fascinante á vez, un quixera fuxir pero unha forza máis forte
ca el, obrígao a volverse e mirar.

6. -O terror será experimentado polos personaxes en
espazos contaminados por presenzas demoníacas
(casas enmeigadas, natureza salvaxe que rodea a aldeas
afastadas) que ameazan con mergullar o suxeito nos
seus dominios (criptas e covas baixo terra).
- A experiencia do horror ameaza a integridade do ser
humano. Atopamos así suxeitos que van perdendo a súa
forma humana nun tránsito á desintegración ou reducidos
á insignificancia, ameazados pola expansión dun ente
que non parece ter límites nin formas. A metamorfose
corporal do protagonista remata coa súa fusión completa
con seres inhumanos. Unha invitación a que
descubramos o noso propio monstro interior e a ameaza
real de que nos devore.

7. PROTAGONISTAS E
ANTAGONISTAS
Todo isto traduciuse no fascinante universo de Lovecraft,
caracterizado pola existencia dos Antigos, unha serie de
entidades demoníacas cósmicas cuxos vestixios poden
atoparse dispersos polo mundo en forma de cultos
malignos, ruínas e monstros ocultos.
A este universo enfróntanse unha serie de protagonistas
científicos, estrelándose unha e outra vez contra os límites
do coñecemento humano e xerando toda unha serie de
series tráxicas onde o numinoso e o sinistro sempre
rexorden triunfantes.

8. O HORROR CÓSMICO
Para entender o que escritores como Agustín Fernández
Paz viron en LOVECRAFT hai que considerar o momento
de Lovecraft e as innovacións que introduciu. O declive
do relato gótico, para empezar, e a consolidación da
ciencia ficción de autores como H.G. Wells, ademais de
fenómenos como a teoría da relatividade e certos
avances da filosofía que impregnaron a Lovecraft,
materialista confeso.
As súas obras transmiten unha visión do cosmos moi
moderna, un sentir case existencialista e sobre todo unha
noción do terror e unha imaxinería moi avanzada para a
súa época, que levaron aos seus seguidores para
consideralo un visionario.