Universidades - UPV/EHU Posgrado de Desarrollo Sostenible y Gestor de Agenda ...
Ikastetxea J.M. Barandiaran - Leioa
1. 15
IKASTETXEA:
JOSE MIGUEL BARANDIARAN (LEIOA)
HAUSNARKETA-TAILERRAK
Jasangarritasunaren definizioa, Praktikak eta
Jarduera-Ildoak lantzen
2011ko martxoa eta apirila
2. ECOEUSKADI 2020 ESTRATEGIAREN DISEINURAKO
HAUSNARKETA-TAILERRA – JOSE MIGUEL BARANDIARAN
(LEIOA)
DATA: 2011ko martxoak 21, 22, 24, 25, 28 eta 29
2011ko apirilak 1, 4 eta 7
PARTE-HARTZAILE KOPURUA: 42 pertsona
2
3. 2020 Ikuspegia: ZER DA JASANGARRITASUNA?
Kontsumoa, kontaminazioa, ingurumena.
Ekologiarekin lotzen dut. Niretzat, herri bat dauzkagun
baliabideekin garatzea da, baina kutsatzen ez duten eta
agortezinak diren baliabideekin.
Energia berriztagarriak erabiltzea ingurumena babesteko.
Energia berriztagarrietan inbertitzea.
Kutsadura gutxiago.
Gizartearekin eta Naturarekin lotzen dut.
Gauzen garapena aprobetxatzea, baina ingurumena zainduz eta kutsatu gabe.
Ekologia, ez kutsatzea. Natura.
Ingurumenaren kalteak.
Gizartean gerta daitekeen garapena.
Filosofiarekin, zerbait gizartearekin. Ingurumena ez kutsatu. Ekologia.
Naturarekin zerikusia du, natura zaintzea edo halako zerbait.
Lurra zaintzearekin zerikusia duen zerbait.
Gure inguruan gauza txarrak ez pasatzeko jarraitu behar den garapena.
Ingurumena zaintzea garapen teknologikoarekin batera. Aurrera egitea natura
suntsitu gabe.
Ingurugiroa zaintzea.
Garapen-sistema bat non natura ez den narriatzen.
Ekologikoa den garapena.
Garapena eta berrikuntzak egin ahala, kutsadura saihestu behar dugu eta
efizienteak izan behar dugu.
Lurrari kalte ez egitea, adibidez, eraikuntzen eguzki-panelak erabiltzea, ez
eraikitzea itsasoaren ondoan eta abar.
Gauza txar bat. Ekologiarekin zerikusia duen zerbait.
Material ez kutsagarriak erabiltzea, ingurumenari laguntzea gure
ekintzekin.
3
4. ZER EGITEN DUGU INGURUMENAREN ALDE ALA KONTRA?
PRAKTIKA ONAK:
- Birziklatu: pilak birziklatu, plastikoa, - Jostailuak haur pobreei eman.
papera, beira, mugikorrak, olio - Haurrak “apadrinatu”.
erabilia (zaborrak sailkatu). - Ez erre.
- Poltsak berrerabili. - Jendea birziklatzeko kontzientziatu.
- Kristalezko poteak berrerabili. - Bideo-joku zaharrak saldu.
- Paper birziklatua erabili - Gailu elektronikoak stand-by-en ez
- Poltsa ekologikoak erabili. utzi.
- Asteburuetan garraio publikoa hartu - Arropa eman eta ez bota.
(metroa, autobusa...). - Dirua ez alperrik gastatu.
- Zaborra zakarrontzira bota eta ez - Pila berriztagarriak erabili.
lurrera. - Merkataritza solidarioko produktuak
- Dutxatu, bainua hartu beharrean. erosi.
- Beste kulturak errespetatu. - Adineko pertsonak zaindu eta
- Argia ahal den gutxien piztu. lagundu.
- Berogailua gutxi erabili. - Janaria ahalik eta gehien
- Garraio publikoan ibili. Kotxea ahalik aprobetxatu.
eta gutxien erabili. - Ontzi batzuk berrerabili.
- Txorrota itxi hortzak garbitzean. - Gutxi kutsatzen duen kotxea erabili.
4
5. HOBETU BEHARREKO PRAKTIKAK:
- Gai batzuk beti birziklatu. - Janaria bota.
- Olioa ez birziklatu. - Zaborra lurrera bota.
- Kotxea gehiegi hartu. - Ingurunea kez bete.
- Dutxan denbora gehiegi egon. - Gailu elektronikoak ez birziklatu.
- Ordenagailua itzali gabe utzi denbora - Paper birziklatua ez erabili.
luzez. - Elkarte solidarioetan ez parte hartu.
- Argia behar ez denean, piztuta utzi. - Garraio publikoak ez erabili.
- Eskolan poltsak lurrera bota. - Ura alperrik gastatu.
- Pilotuak ez itzali. - Elektrizitate gehiegi erabili.
- Spray-ak erabili. - Behar ez duguna kontsumitu.
- Mugikor gehiegi izan. - Beste arrazatako jendea ez onartu.
- Behar ez den arropa bota. - Erostean ez kontuan izan plastiko
poltsa gutxi erabiltzea.
5
6. LANDUTAKO GAKOAK
1. GAKOA: BALIABIDE NATURAL URRIAK ETA AGORTZEAR eta
2. GAKOA: MENDEKOTASUN ENERGETIKOA ETA ALDAKETA KLIMATIKOA
GURE ESKU DAUDENAK
• Kotxe elektrikoak erabili.
• Hemen ekoizten diren gauzak erosi.
• Birziklatu.
• Tresna teknologikoak, gehiago zaindu, hondakin-arazo larririk ez egoteko. Behin
apurtuta, birziklatu eta denda batera eraman.
• Familia konbentzitu eguzki-plakak jartzeko etxean.
• Garraio publiko erabili.
• Automobilen erabilpena murriztu.
• Erabiltzen ez ditugun gailuak itzali.
• Mugikorrak birziklatu eta ez etengabe aldatu.
• Energia aurreztu.
• Uraren erabilera murriztu.
• Ahal diren gauzak berriro erabili.
• Eguzkiaren argia aprobetxatu.
OROKORRAK
• Energia berriztagarriak bultzatu.
• Euskal herriak dituen lehengaiak eta baliabide naturalak erabili.
• Lehen sektorean inbertitu. Eta sektorea bultzatu.
• Lehen sektoreari diru-laguntzak eman indarra har dezan.
• Garraio publikoa bultzatu, adibidez, merkeago jarrita, jendeak gehiago erabiltzeko.
Autobus-linea gehiago jarri denbora tarte txikiagoan, maiztasun handiagorekin.
6
7. • Berogailuak beharrezkoak ez direnean amatatu.
• Argiaren kontsumoa murriztu.
• Ke toxikoa sortzen duten lantegiak salatu.
• Segurtasun-neurri gehiago jarri zentral nuklearretan.
• Produktu elektronikoak gutxiago erabili.
4. GAKOA: ALDAKETA DEMOGRAFIKO SAKONAK eta
5. GAKOA: BELAUNALDI-ALDAKETA DESOREKATUA
GURE ESKU DAUDENAK
• Bi seme-alaba izan gehienez ere.
• Beharrezkoa dena bakarrik kontsumitu.
• Lana bertan bilatu.
• Esperientzia profesionala areagotu.
• Ikasketa hauei prestakuntza hobea eman.
• Hizkuntzak jakin.
• Atzerrian ikasi.
OROKORRAK
• Jaioberrien txekea berreskuratu.
• Jubilatze adina jaitsi.
• Lanean irabazten denaren araberako zergak ordaindu.
• Estatuak gazteei laguntza eskaini.
• Eskulan merkea eta ekoizpen ugaria.
• Enpresa txikiei laguntza eskaini lanpostu gehiago sortzeko.
• Atzerrikoei laguntza ekonomikoak jaitsi.
7
8. • Bertako produktuak erosi.
• Lan-eskaintza hobeak espainolentzat.
• Laguntzak eman haur gehiago izateko.
• Kalitatezko produktuak ekoitzi.
• Esportazioa handitu.
• Teknika berriak erabili.
• Haurdun dauden emakumeak ez kaleratu.
• Haurtzaindegiak merketu.
• Seme-alabekin egoteko lan-jardun murriztuak.
• Jubilazioa aurreratu gazteok lana eduki ahal izateko.
• Lanpostuak sortu.
• Ikasketen arabera, lanpostu hobeak eman.
7. GAKOA: MUGIKORTASUNA ETA GARRAIO IRAUNGAITZA
GURE ESKU DAUDENAK
• Bizikleta erabili edo oinez joan gertu dauden lekuetara.
• Garraio publikoa erabili.
• Taldean egonez gero, kotxea konpartitu.
• Hirian zehar ibiltzeko tranbia erabili.
• Bizikletak erabiltzeko postuak jarri (Getxoko moduan, 1 € bizikleta alokatzeko).
• Erregai organikoak erabili.
8
9. OROKORRAK
• Garraio publikoak erabili.
• Trenez edo itsasontziz garraiatu merkantziak.
• Kotxeak konpartitu.
• Garraio publikoen prezioa jaitsi.
• Garraio publikoen maiztasuna handitu.
• Metrotik urrun dauden lekuetara joateko “lanzaderak” ipini.
• Auto elektrikoak sustatu.
• Herri handietan tranbia eraiki.
• Petrolioaren ordezkoak bilatu.
• Bidegorrien sarea hobetu.
• Tranbia-sarea handitu, Bizkaian zehar.
• Egun bikoitietan matrikula bikoitia duten kotxeak ibili eta bakoitietan bakoitia
dutenak.
8. GAKOA: NAZIOARTEKO GARAPEN DESBERDINA
GURE ESKU DAUDENAK
• Besteenganako errespetua.
• Etorkinak ez baztertu (eskoletan...).
• Erabiltzen ez ditugun arropak... bidali.
• Haurrak “apadrinatu”.
• ONGetara laguntzak bidali.
• Beste lekuetara laguntza ekonomikoa bidali.
• Erabiltzen ez ditugun arropak bidali.
9
10. OROKORRAK
• Garapena sustatzeko baliabideak lortzen lagundu.
• Osasun-laguntza.
• Hezkuntza garatzeko jendea prestatu.
• Lehengaiak behar den prezioan erosi.
• Bitartekariei uko egin.
• Elizaren aberastasunaren zati bat herrialde ez garatuetan inbertitu.
• Herrialde garatuetan kontsumoa murriztu.
• Interes ekonomikoak alde batera utzita, beste herrialdeak lagundu.
• Migrazioa kontrolatu.
• Hirugarren munduko Gobernuek lanpostuak sortu.
• Hango merkataritzan diru inbertitu.
• Herri garatuak batu laguntza ekonomikoak eskaintzeko.
• Teknologia aurreratua eskaini eta laguntzak sustatu (garapen bidean diren
herrien) beren industria modernizatzeko.
• Herri garatuek garapen bidean daudenei oinarrizko bizi-baldintzak izateko lagundu.
• Herri garatuek BPGren %0,7 eman.
• Botikak eman.
10