نگاهي گذرا به نقش پلي فنلها در سلامت
"نگاهي گذرا به نقش پلي فنلها در سلامت"
پلي فنلها در ده سال گذشته بواسطه خواص آنتي اكسيداني شان و احتمال نقش آفريني در پيشگيري از بيماري هاي گوناگون وابسته به استرس اكسيداتيو همانند سرطان و بيماري هاي قلبي عروقي و نورودژنريتيو همواره در كانون توجه محققين و متخصصين حوزه تحقيقات ضد پيري بوده اند.
ميزان دريافت پلي فنل روزانه براي يك زندگي سالم بايد در حدود ١ گرم در روز باشد كه اين مقدار بيش از همه انواع مواد فيتوشيميايي و آنتي اكسيدان هاي شناخته شده است .
بر اساس نتایج بررسی ها مشخص شده است که به طور کلی در افرادی که رژیم غذایی غنی از پلی فنول بيش از ٦٥٠mg/day) مصرف می کردند در مقایسه با افرادی که پلی فنول کمتری ( كمتر از ۵۰۰mg/day) دریافت می کردند، مرگ و میر تا ۳۰% کاهش یافت.
کاهش التهاب به وسیله مهار ادم ، جلوگیری از رشد تومورها ،تعدیل کردن سیستم ایمنی بدن ،جلوگیری از پوکی و اختلالات استخوان ،افزایش مقاومت مویرگی با فعال کردن ترکیباتی در عروق خونی ،محافظت از سیستم قلبی عروقی ،محافظت ازشبکیه چشم ، افزایش وزن بدن از اثرات پلي فنلها در بدن هستند
اين مواد در اكثر ميوه ها و نوشيدني هاي گياهي همانند انواع آب ميوه ، چاي، قهوه... يافت ميشود.
گياهان ، غلات ، شكلات , بنشن خشك نيز همچنين منابع شناخته شده دريافت پلي فنل ها هستند.
چندين هزار مولكول داراي ساختمان پلي فنلي در گياهان شناخته شده اند كه عموما در دفاع در برابر اشعه UV يا تهاجم پاتوژنها درگير هستند.
بسته به تعداد حلقه هاي فنل و چگونگي اتصال اين حلقه ها به يكديگر پلي فنل ها را مي توان به گروه هايي با عملكرد متفاوت همانند فنليك اسيدها، فلاونوئيد ها، استايلبن ها و ليگنان ها تقسيم بندي نمود.
فلاونوئيدها خود نيز به فلاوون ها ، فلاونول ها ، ايروفلاونها، و فلاونونها تقسيم بندي ميشوند كه هركدام تفاوتهاي اندكي در ساختمان شيميايي شان دارند.
گزارشات تحقيقاتي متعددي وجود دارد مبني بر اينكه محتواي پلي فنليك غذاها به راحتي مي تواند توسط متد پخت و پز و روش آشپزي تحت تاثير قرار گرفته يا كاهش شديد يابد .
براي مثال پياز كه يكي از منابع اصلي فنليك اسيدها همانند فلاونوئيد ها است و همچنين گوجه فرنگي زمانيكه بيش از ١٥ دقيقه مي جوشد بين ٧٥ تا ٨٠ درصد ار محتوي فنليك اوليه خود را از دست مي دهد و اين درحاليست كه در اوون ميكرو ويو ٦٥ درصد و در زمان سرخ شدن اين محتواي فنليك ٣٠ درصد كاهش مي يابد. اين در حاليست كه در سيب زميني سرخ شده يا سرخ شده و فريز شده هيچ فنليك اسيدي باقي نمي ماند.
مطالعات آزمايشكاهي پلي فنل هاي مختلف همانند ،پلي فنل هاي چاي سبز ، پروآنتوسيانيدين هاي هسته انگور ، رزوراترول، سيليمارين، جنستئين درمطالعات مدل حيواني و در التهاب پوستي ناشي از تابش UV ، استرس اكسيداتيو ، آسيب DNA ، مشخص نمود اين پلي فنل ها همراه با ضد آفتاب ، داراي قابليت محافظت از پوست در برابر آسيب هاي وارده از تابش يو وي و كاهش خطر ابتلا به سرطان نيز مي باشند.
مطالعات متعدد و دامنه دار صورت گرفت توانايي و قابليت پلي فنلها را در محافظت در برابر بيماري هاي وابسته به سن با مكانيسم هاي متعدد تاييد نموده است.
مطالعات تاييد ميكند ، پلي فنلهاي خوراكي از جمله رزوراترول ، اپيگالوكتچين -٣(EGCG) و كروكومين قابليت محافظت و ممانعت در برابر آسيب هاي سلولي وابسته به سن ناشي از ساخت متابوليتهاي حاصل از گونه هاي واكنش دهنده اكسيژن را دارا هستند.
✍️ دكتر محمد بقايي
داروساز و پژوهشگر