Συγκοπή-Καρδιολογία Ανανεωμένη έκδοση!

1. Καπέτης Λορέντζος

3. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΓΚΟΠΗ;
 Η συγκοπή είναι μια παροδική απώλεια
συνείδησης η οποία οφείλεται σε σφαιρική
υποάρδευση του εγκεφάλου…
 Χαρακτηρίζεται από:
1. Ταχεία εγκατάσταση
2. Μικρή διάρκεια
3. Αυτόματη και ολική επαναφορά

4. ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;;;
 Απουσία πρόδρομης συμπτωματολογίας
 Ζάλη
 Ναυτία
 Εφίδρωση
 Αδυναμία
 Διαταραχές όρασης,ακοής
 Ωχρότητα
 Πόνος (τράχηλος,ινίο,ώμοι,οσφύ,προκάρδιο)
 Αίσθημα παλμών

5. ΚΑΙ ΑΠΟ ΔΙΑΡΚΕΙΑ;;; (1+1=;)
 Δευτερόλεπτα!!! Συνήθως όχι >20sec
 Σπανίως επεισόδια μεγαλύτερης διάρκειας,
ακόμη και μερικών λεπτών…

6. OΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ;;; (1+1=;)
 ΝΑΙ!!! Ολική επαναφορά!
 Σπάνια αναδρομική αμνησία (ηλικιωμένοι)
 Μερικές φορές αίσθημα εξάντλησης

7. ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΣΥΓΚΟΠΗ;
 Είναι η παρουσία των
πρόδρομων συμπτωμάτων
χωρίς επακόλουθη απώλεια
συνείδησης.

8. ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Drop
attacks
Nαρκοληψί
α

9. ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

10. Η ΠΕΙΡΑ ΛΕΕΙ…
 6-8sec διακοπής της εγκεφαλικής ροής
αρκούν για να προκληθεί απώλεια
συνείδησης.
 ΣΑΠ</=60mmHg αρκεί για να προκαλέσει
απώλεια συνείδησης

11. ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΟΠΗ
 Καρδιαγγειακά αντανακλαστικά ελέγχου του
κυκλοφορικού ενεργοποιούνται από
ακατάλληλους πυροδότες αγγειοδιαστολή
και/ή βραδυκαρδία
1) Βαγοτονική (Λιποθυμία): Φόβος, πόνος,
παρατεταμένη ορθοστασία
2) Περιστασιακή: Βήχας, πταρμός, κατάποση,
αφόδευση, ούρηση, άσκηση, γεύματα, γέλιο
3) Ερεθισμός καρωτιδικού κόλπου
4) Άτυπες μορφές (άγνωστος πυροδότης)

12. ΟΦΕΙΛΩΜΕΝΗ ΣΕ ΟΡΘΟΣΤΑΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΣΗ
 Υπέρμετρη μείωση ΣΑΠ κατά την ορθόσταση
 Οφείλεται σε ελλειμματική αγγειοσύσπαση
1) Πρωτογενής ανεπάρκεια ΑΝΣ: Αμιγής
ανεπ.ΑΝΣ, Ν.Parkinson, άνοια με σωμάτια
Lewy
2) Δευτερογενής ανεπάρκεια ΑΝΣ: ΣΔ, αναιμία,
τραύματα σπονδυλικής στήλης
3) Φαρμακευτική ορθ.υπόταση: αλκοόλ,
αγγειοδιασταλτικά, διουριτικά, αντιψυχωσικά,
αντικαταθλιπτικά, αντιισταμινικά
4) Έλλειμα ενδαγγ.όγκου: Αιμορραγία, διάρροιες,
έμετοι

13. ΚΑΡΔΙΟΓΕΝΗΣ ΣΥΓΚΟΠΗ
1) Βραδυκαρδίες: Δυσλειτ.φλεβόκομβου,
δυσλειτ.συστ.αγωγής,δυσλειτ.βηματοδότη
2) Ταχυκαρδίες: Υπερκοιλιακές,κοιλιακές
(ιδιοπαθείς,δομικές,διαυλοπάθειες)
3) Φαρμακογενείς βραδυκαρδίες-
ταχυαρρυθμίες
4)
Δομικές:Βαλβιδοπάθειες,ΣΝ,ΗCM,όγκοι,νόσ
οι περικαρδίου,επιπωματισμός
5) Άλλα αίτια: ΠΕ, διαχ.αορτής, ΠΝ υπέρταση

14. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ…
 Συχνότητα: Αντανακλαστική > Καρδιογενής >
Ορθοστατική
Η ορθοστατική και η καρδιογενής είναι πιο
συχνές στους ηλικωμένους
 Η αντανακλαστική είναι πιο συχνή στους
νέους

15. ΑΡΧΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
 Ιστορικό
 Κλινική εξέταση + ΑΠ σε όρθια θέση
 ΗΚΓ
Ανάλογα με τα ευρήματα των παραπάνω

16. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Νευρογενής συγκοπή
 Απουσία καρδιακής νόσου
 Επαναλαμβανόμενα επεισόδια
 Μετά από δυσάρεστα ερεθίσματα (οπτικά, ηχητικά κλπ)
 Πολύωρη ορθόσταση ειδικά σε συνοστισμό/ζέστη
 Παρουσία εμέτου ή ναυτίας
 Με τη στροφή της κεφαλής ή την πίεση του
καρωτιδικού κόλπου
 Μετά από άσκηση

17. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Ορθοστατική υπόταση
 Με την όρθια θέση
 Φάρμακα που προκαλούν υπόταση
 Πολύωρη ορθόσταση ειδικά σε
συνοστισμό/ζέστη
 Νευροπάθεια του ΑΝΣ/Νόσος Parkinson
 Ορθόσταση μετά από άσκηση

18. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Καρδιαγγειακή συγκοπή
 Παρουσία δομικής καρδιοπάθειας
 Οικογενειακό ιστορικό αιφνιδίου θανάτου ή
διαυλοπάθειας
 Κατά την άσκηση ή την κατάκληση
 Προηγηθέν αίσθημα παλμών
 Μη φυσιολογικό ΗΚΓ

19. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΗΚΓ!
 Διδεσμικός αποκλεισμός (LBBB ή RBBB με LAH ή LPH)
 QRS=>0.12sec
 Mobitz I
 Ασυμπτωματική φλεβοκομβική βραδυκαρδία
 Φλεβοκομβοκολπικός αποκλεισμός
 Φλεβοκομβική παύση =>3sec
 NSVT
 Προδιέγερση
 Παράταση ή βράχυνση του QT
 Πρώιμη επαναπόλωση
 Σ.Brugada (RBBB + ανάσπαση ST V1-V3)
 ARVC: (-)T V1-V2, Κύματα Ε, όψιμα δυναμικά
 Παθολογικά κύματα Q

20. ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
ΜΕ 2 ΛΟΓΙΑ
Υψηλού κινδύνου όποιος έχει ΚΑ, ΣΝ,
συγκοπή κατά την άσκηση ή την κατάκληση,
FH(+) για SCD, τα προηγούμενα ΗΚΓ
ευρήματα

21. ΑΡΧΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
 Μάλαξη καρωτιδικού κόλπου (ασθενείς
>40χρ)
 Υπερηχοκαρδιογράφημα σε υποψία
καρδιαγγειακής νόσου
 ΗΚΓ monitoring σε υποψία αρρυθμίας
 Ορθοστατική πρόκληση (απλή ή tilt test) όταν
το επεισόδιο συνδέεται με την ορθόσταση
 Nευρολογική εκτίμηση και εξετάσεις αίματος
σε υποψία μη συγκοπτικής απώλειας
συνείδησης

22. MAΛΑΞΗ ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ
 Χρησιμοποιείται για τη διάγνωση του
Συνδρόμου Καρωτιδικου Κόλπου
(CSS)(υπερευαίσθητος CS)
 Το CSS είναι πρακτικά ανύπαρκτο <40 ετών
και συχνότερο στους ηλικιωμένους άνδρες
 Αντένδειξη σε ασθενείς με ιστορικό ΤΙΑ,
ΑΕΕ <3 μήνες, φύσημα καρωτίδας

23. ΜΑΛΑΞΗ ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ
“Μάλαξη του ΑΡ και ΔΕ καρωτιδικού κόλπου,
για 10 sec, σε όρθια και ύπτια θέση, με
ταυτόχρονο monitoring της ΚΣ και της ΑΠ”
“ Θετική δοκιμασία αν παρουσιαστεί συγκοπή
με ασυστολία >3sec ή/και πτώση ΣΑΠ
>50mmHg”

24. ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΟΡΘΟΣΤΑΣΗΣ
 Μετάβαση από τον κλινοστατισμό στην όρθια
θέση και μέτρηση ΚΣ και ΑΠ αμέσως μετά τη
μετάβαση, μετά 2, 5 και 10 λεπτά. Κατά τα
GL πολλαπλές μετρήσεις (εώς 4/min) για
3min
 Θετική δοκιμασία όταν συμπτωματική (Ι) ή
ασυμπτωματική (IIa) πτώση ΣΑΠ
=>20mmHg ή ΔΑΠ =>10mmHg ή ΣΑΠ
<90mmHg

25. TILT TEST
 Στην ουσία αναπαράγει την αντανακλαστική
συγκοπή από παρατεταμένη ορθοστασία
 Προηγείται φαρμακευτική προετοιμασία με
ισοπροτερενόλη ή νιτρογλυκερίνη
 Συνήθως οι μετρήσεις ΚΣ και ΑΥ γίνονται στις
0 και 60-80°
 Μπορεί να θετικοποιηθεί και σε άλλες μορφές
αντανακλαστικής συγκοπής αλλά και σε SSS
 Ειδικότητα 92-94%, Ευαισθησία 32-85%

26. TILT TEST
ΔΕΝ είναι απαραίτητο όταν:
 Η διάγνωση μπαίνει με το ιστορικό
 Στους ασθενείς με πρώτο ή σπάνια
επεισόδια εκτός από ειδικές περιπτώσεις
όπου υπήρξε τραυματισμός, πρόκληση
αγχώδους συνδρομής, ειδικές
επαγγελματικές κατηγορίες πχ πιλότοι

27. HKΓ MONITORING
 Παρά τη κλίνη monitor – τηλεμετρία (16% αν
γίνει αμέσως μετά το επεισόδιο και αφορά τους
υψηλού κινδύνου ασθενείς)
 Ηolter ρυθμου (24h,48h,7 ημέρες) (1-2%, εκτός
αν τα επεισόδια πολύ συχνά =>1/εβδομάδα)
 Εξωτερικά (0-25% με τουλάχιστον 1 επεισόδιο/
μήνα) και εμφυτεύσημα Loop recorders (35%)

28. ΗΚΓ MONITORING
Τι λένε τα αποτελέσματα;
 Στους ασθενείς >40 ετών, με
επαναλαμβανόμενα συγκοπτικά επεισόδια,
χωρίς σημαντική δομική καρδιοπάθεια και
φυσιολογικό ΗΚΓ, εώς και στο 50% των
καταγραφών παρατηρήθηκε αρρυθμία,
συνηθέστερα ασυστολία κατά τη διάρκεια της
συγκοπής

29. HΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ
Ενδείξεις:
 Ασθενείς με ισχαιμική καρδιοπάθεια,όταν υπάρχει υποψία
αρρυθμίας εκτός αν υπάρχει ένδειξη για ICD
 Αίσθημα παλμών πριν τη συγκοπή όταν οι μη επεμβατικές
δοκιμασίες αποτύχουν
 Ασυμπτωματική βραδυκαρδια (<50bpm)
 Φλεβοκομβο-κολπικός αποκλεισμός
 LBBB ή RBBB όταν οι μη επεμβατικές δοκιμασίες αποτύχουν
 Υποψία SVT ή VT
 Σύνδρομο Brugada, ARVC, HCM

30. ΕΠΙΣΗΣ…
 Υπερηχοκαρδιογραφική μελέτη για την
εκτίμηση της δομής και της λειτουργικότητας
των καρδιακών κοιλοτήτων, των βαλβίδων,
ύπαρξη μορφωμάτων, εκτίμηση του
περικαρδίου, αορτής
 Συμπληρωματικός ρόλος CT και MRI, CAA

31. ΕΠΙΣΗΣ…
 Δοκιμασία κόπωσης για τους ασθενής που
παρουσιάζουν συγκοπή κατά τη διάρκεια ή
μετά από την άσκηση.
Κατά τη διάρκεια: Μηχανισμός μάλλον
αρρυθμιολογικός
Μετά: Μηχανισμός μάλλον
αντανακλαστικός

32. ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΣΥΓΚΟΠΗ
 Συνήθως διαρκεί αρκετά λεπτά…
 Συνήθως παρουσιάζεται με συχνά επεισόδια,
ακόμα και στη διάρκεια της ίδιας ημέρας
 Τραυματισμός >50% των περιπτώσεων
 Οι οφθαλμοί παραμένουν κλειστοί σε
αντιδιαστολή με τα υπόλοιπα είδη συγκοπής
και την επιληψία
 Κατά το Tilt test ΑΠ,HR και ΗΕΓ παραμένουν
φυσιολογικά

33. ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΣΥΓΚΟΠΗ
 Ανεπάρκεια ΑΝΣ (ιδιοπαθής, ν.Parkinson,
άνοια σωμ.Lewy, ΣΔ, αμυλοείδωση,
πολυνευροπάθειες,
φαρμακα:αντιυπερτασικά, διουριτικά,
τρικυκλικά, φαινοθειαζίνες, αλκοολ)
 Σ.Υποκλοπής υποκλειδίου
 Όχι συγκοπή σε περίπτωση επιληψίας,
καταπληξίας, ναρκοληψίας, drop attacks,ΤΙΑ

34. ΕΠΙΛΗΨΙΑ VS ΣΥΓΚΟΠΗ
 Στην επιληψία μπορούμε να έχουμε πλήρη ακινησία στην περίπτωση
των λεγόμενων ¨άτονων σπασμών¨ που αφορούν στα παιδία με
νευρολογικά προβλήματα
 Κινήσεις μπορεί να έχουμε και στη συγκοπή οι οποίες διαρκούν
δευτερόλεπτα. Στην επιληψία ~1min ή και περισσότερο
 Οι κινήσεις στην επιληψία είναι αδρές και ρυθμικές ενώ στη συγκοπή το
αντίθετο αλλά σπάνια και ρυθμικές
 Στη συγκοπή οι κινήσεις αρχίζουν μετά την απώλεια συνείδησης και την
πτώση
 Σπανιότατα στη συγκοπή έχουμε επιγάστρια αύρα που περιγράφεται
¨σαν κάτι να ανεβαίνει¨
 Στην επιληψία σπάνια έχουμε εφίδρωση και ωχρότητα
 Το δάγκωμα της γλώσσας στην επιληψία βρίσκεται στα πλάγια αυτής
ενώ στη συγκοπή στην κορυφή
 Και στα δυο μπορεί να έχουμε απώλεια ούρων

35. ΣΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΥΓΚΟΠΗΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΘΕΣΗ
 ΗΕΓ
 CT
 MRI
 Doppler καρωτίδων

37. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΣΟΒΑΡΩΝ
ΣΥΜΒΑΜΑΤΩΝ