การเดินทางด้วยนวัตกรรมแบบเปิดของ นักจิตวิศวองค์กร

1. จินตวิศวองคกร (Corporate Imagineer) ดร.ดนัย เทียนพุฒ :สงวนลิขสิทธิ์ 2558
CORPORATE IMAGINEER:การเดินทางดวยนวัตกรรมแบบเปด
ดร.ดนัย เทียนพุฒ
ในยุคปจจุบันเรื่องของ “นวัตกรรม” ไมวาจะเปนประเทศ อุตสาหกรรม ธุรกิจ สถาบันการศึกษา ฯลฯ
ตางก็ใหความสนใจและทุมเทงบประมาณในการพัฒนานวัตกรรมใหมกันอยางมากมาย และมีการจัดทําดัชนีวัดประเทศ
ดานนวัตกรรม การจัดอันดับบริษัทนวัตกรรมยอดเยี่ยมในแตละป ขณะเดียวกันในดานการศึกษานวัตกรรมทางธุรกิจตาง
ก็คนหาวิธีการวา “ทําอยางไรจึงจะเกิดนวัตกรรมไดอยางรวดเร็วในองคกร ธุรกิจ หรือ ฝาย R&D และฝายการตลาด” ก็มี
การศึกษาและจัดทํากันเปนจํานวนมากพรอมทั้งจัดทํากันมาอยางยาวนานเชนดียวกัน
ไอเดียในการสรางนวัตกรรมดานผลิตภัณฑและบริการใหม เปนสิ่งที่ธุรกิจตองการ
แสวงหาอยางตอเนื่อง ปจจุบันทํากันอยูแทบทุกกิจการและมากยิ่งกวาในอดีตที่ผานมา แตมักทํากันแบบ
ปกปดจน ถือเปนความลับของกิจการดวยความกลัวในคูแขงขันและความไมไวในคนภายนอกองคกร
การสรางนวัตกรรมแบบดั้งเดิมในลักษณะดังกลาวเรียกวา นวัตกรรมแบบปด (Closed
Innovation) ตามรูปภาพ (รูปที่ 1) โดยแนวคิดของผลิตภัณฑ (Product concept) ถูกพัฒนาขึ้น
มาจากหลากหลายหนาที่งานในองคกร แตเปนวิธีที่อยูในกําแพงอันมั่นคง ซึ่งขอมูลจากภายนอกองคกร
หรือธุรกิจไมมีโอกาสไดเขามาถึงหรือเติมมูลคาได และแนวคิดของผลิตภัณฑดังกลาวแมจะเปนที่ถูดอิจฉา
จากโลกภายนอก แตมีขอจํากัดในดานความเร็วและอาจไมโดนตลาดจนเปนอันตรายตอธุรกิจอยางยิ่ง
บางครั้งอาจทําใหธุรกิจตองปดและเลิกกิจการไปในที่สุด
ในยุคปจจุบันนี้เมื่อธุรกิจตองการใหเกิดนวัตกรรมอยางรวดเร็ว วิธีการแบบเดิม
(นวัตกรรมแบบปด) ไมสามารถเรงใหมีนวัตกรรมได ความจําเปนเรงดวนในการมีผูรับผิดชอบดาน
นวัตกรรมโดยตรงจึงมีความสําคัญตอธุรกิจเปนอยางมาก
ดังนั้น นักจินตวิศวองคกร (Corporate Imagineer) จึงเปนบุคคลที่มีบทบาทสําคัญใน
การกระตุน สรางผลักดันและสงมอบใหนวัตกรรมเปนเชิงพาณิชยเขาสูตลาดจนถึงมือลูกคาหรือผูบริโภค

2. จินตวิศวองคกร (Corporate Imagineer) ดร.ดนัย เทียนพุฒ :สงวนลิขสิทธิ์ 2558
รูปที่ 1 วิธีการดั้งเดิมแบบปดเพื่อพัฒนานวัตกรรม
*Noble, Durmusoglu & Griffin.(2010). Open Innovation. p.XIII
การเดินทางดวยนวัตกรรมแบบเปด (Open Innovation)
ดวยวิธีการของธุรกิจแบบเดิมในการคิดพัฒนาผลิตภัณฑและบริการใหมๆ โดยการใช
นวัตกรรมแบบปดนั้นไมตอบสนองการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของเทคโนโลยีและผูบริโภค
สําหรับนวัตกรรมแบบปด เปนลักษณะของการวิจัยและพัฒนาใหเกิดนวัตกรรมใหมที่ทํา
การวิจัยกันขึ้นเอง ตามรูปที่ 2 จะเห็นวาในกระบวนการวิจัยและพัฒนา จัดทํากันภายในขอบเขตธุรกิจ
โดยไมนําพากับทรัพยากรภายนอกและไมนําพากับตลาดเกิดใหมหรือตลาดขางเคียง จึงทําใหธุรกิจมี
นวัตกรรมผลิตภัณฑและบริการที่ชาและอาจไมตอบสนองตอการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วของผูบริโภค
ในป 2005 Chesbrough ไดเขียนหนังสือ Open Innovation ทําใหเกิดคําวา “นวัตกรรม
แบบเปด (Open Innovation) ขึ้นในธุรกิจ โดยอธิบายวา

3. จินตวิศวองคกร (Corporate Imagineer) ดร.ดนัย เทียนพุฒ :สงวนลิขสิทธิ์ 2558
รูปที่ 2 นวัตกรรมแบบปด (Closed Innovation)
*Sloane, P. (2011). A Guide To Open innovation and Crowdsourcing. p.8
ดนัย เทียนพุฒ (2554). ไอเดีย & นวัตกรรมในธุรกิจ (2). หนา 168
ในป 2005 Chesbrough ไดเขียนหนังสือ Open Innovation ทําใหเกิดคําวา “นวัตกรรม
แบบเปด (Open Innovation) ขึ้นในธุรกิจ โดยอธิบายวา
“นวัตกรรมแบบเปด เปนจุดประสงคของการใชความรูทั้งภายใน (ฝายงานตาง ๆ ) และ
ภายนอก (เชน รัฐบาล มหาวิทยาลัย ซัพพลายเออร และที่ปรึกษา) เพื่อเรงนวัตกรรมภายในและขยาย
ตลาดสําหรับผูใชนวัตกรรมภายนอก” คูแขงสามารถพิจารณาไดดังรูปที่ 3

4. จินตวิศวองคกร (Corporate Imagineer) ดร.ดนัย เทียนพุฒ :สงวนลิขสิทธิ์ 2558
รูปที่ 3 รูปแบบทั่วไปของนวัตกรรมแบบเปด
*Noble, Durmusoglu& Griffin (2014). Open Innovation. p.XIV
นวัตกรรมแบบเปดจึงเปดมิติใหมในการพัฒนาผลิตภัณฑและบริการใหมของธุรกิจ
แลวใครในองคกรจะเขามาเปนผูจัดการนวัตกรรม (Innovation Manager) ใหเกิดและ
ดําเนินตอเนื่องไปจนทําเชิงพาณิชยไดในที่สุด
ใครจะเปน “นักจินตวิศวองคกร”
นักจินตวิศวกร (Corporate Imagineer) ผูเขียนเห็นวาสิ่งที่ Kotler เสนอไวใน Marketing
3.0 (2011) ถึงลักษณะผูที่จะมีสวนพัฒนาใหเกิดนวัตกรรมขึ้นมาไดจนประสบความสําเร็จมีคุณสมบัติและ
ลักษณะดังนี้
=แนวคิดผลิตภัณฑ

5. จินตวิศวองคกร (Corporate Imagineer) ดร.ดนัย เทียนพุฒ :สงวนลิขสิทธิ์ 2558
A-Activatorsผูกระตุนนวัตกรรมเปนบุคคลซึ่งริเริ่มกระบวนการนวัตกรรมโดยไมไดกังวล
เกี่ยกวับระยะ (Stage) หรือชวง (Curve) ตางๆ ในกระบวนการนวัตกรรม
สิ่งจําเปนมากในภารกิจของ Activators คือ การริเริ่ม (Initiative) กระบวนการนวัตกรรม
B-Browsers ผูคนหาสารสนเทศเปนผูเชี่ยวชาญในการคนหาสารสนเทศ งานของ
Browsers นี้อาจไมใชสิ่งใหมแต Browsers สามารถซัพพลายใหกลุมนวัตกรรม ทีมนวัตกรรมดวย
สารสนเทศ
C-Creators ผูคิดสิ่งใหม เปนบุคคลที่ผลิตไอเดียสําหรับสมาชิกที่เหลือในกลุม มีหนาที่
สําคัญคือ การใหแนวคิดใหมและไอเดียที่เปนไปได รวมถึงการคนหาโซลูชั่นใหมในทุกจุดของกระบวนการ
นวัตกรรม
D-Developers ผูพัฒนา เปนคนที่เชี่ยวชาญเฉพาะในการเปลี่ยนไอเดียไปสูผลิตภัณฑ
และบริการเปนบุคคลที่ทําให “ไอเดียจับตองได (Tangibles)” สามารถจัดรูปแบบแนวคิดและพัฒนา
จนกระทั่งมีแผนการตลาดคราวๆ
E-Executors ผูปฏิบัติการ คือ คนที่ดูแลทุกๆ สิ่งเพื่อทําใหเกิดการนําไปปฏิบัติและ
ดําเนินการ (Implement)ในกระบวนการนวัตกรรม
เปนผูนํานวัตกรรมภายใตการพัฒนาไปสูตลาด การปฏิบัติภารกิจของ Executors เปน
ตามภาพตอไปนี้
*ดนัย เทียนพุฒ (2555). 3 ไอเดียปรมาจารยคอทเลอรเขยาการตลาดโลก หนา 125
F-Facititators ผูอํานวยงาน เปนคนอนุมัติรายการใหมและการลงทุนในสิ่งที่จําเปน
เพื่อใหกระบวนการขับเคลื่อนนวัตกรรมดําเนินไปขางหนา

6. จินตวิศวองคกร (Corporate Imagineer) ดร.ดนัย เทียนพุฒ :สงวนลิขสิทธิ์ 2558
Facilitators ทําใหกระบวนการนวัตกรรม ไมหยุดชะงัก ภารกิจของ Facilitators คือ
เครื่องมือของกระบวนการนวัตกรรม
รูปที่ 4 A-To-F Model บทบาทของนักจินตวิศวองคกร
*Kotler&Trias de Bes. (2011). Winning at Innovation. p.6
*ดนัย เทียนพุฒ (2555). 3 ไอเดียปรมาจารยคอทเลอรเขยาการตลาดโลก หนา 125
โดยสรุปแลว นักจินตวิศวองคกร (Corporate Imagineer) จะเปนบุคคลที่อยูใน
ฝายงานตางๆ ของธุรกิจ บางครั้งอาจมี 2 บทบาทหรือบทบาทเดียว แตใน A-to-F Model คือบุคคลซึ่ง
หลอหลอมรวมเปน “นักจินตวิศวองคกร”