Προετοιμασία για επίσκεψη στο θωρηκτό Αβέρωφ Ε΄ δημοτικού

1. Θωρηκτό Γεώργιος Αβέρωφ

2. Στις 21 Οκτωβρίου του 1909, η Ελλάδα αγόρασε το θωρηκτό Αβέρωφ, αντί
24 εκατομμυρίων δραχμών. Τα 8 από τα 24 εκατομμύρια προέρχονταν
από χρήματα του Γεώργιου Αβέρωφ (Έλληνας επιχειρηματίας, και ένας
από τους μεγαλύτερους εθνικούς ευεργέτες). .

3. Εκείνα τα χρόνια ήταν πολύ δύσκολα και η Ελλάδα έπρεπε οπωσδήποτε
να δημιουργήσει αξιόμαχο στόλο. Έτσι στα τέλη του 1908 αγόρασε
τέσσερα καινούρια αγγλικά και τέσσερα γερμανικά αντιτορπιλικά πλοία. Σε
αυτά επρόκειτο να προστεθεί το Θωρακισμένο-Καταδρομικό «Γ. Αβέρωφ»,
η Δόξα του Πολεμικού Ναυτικού.

4. Η τότε ελληνική κυβέρνηση λοιπόν απευθύνθηκε στα Ναυπηγεία Ορλάντο
της Ιταλίας, όπου εκείνη ακριβώς την εποχή κατασκευαζόταν ένα
θωρακισμένο–καταδρομικό το οποίο το είχαν παραγγείλει οι ίδιοι οι Ιταλοί.

5. Όμως, οι Ιταλοί ακύρωσαν την παραγγελία και τότε η ελληνική κυβέρνηση
έδωσε αμέσως προκαταβολή για να το αγοράσει. Η προκαταβολή ήταν
8.000.000 εκατομμύρια χρυσές δραχμές, χρήματα του Γεωργίου Αβέρωφ,
ενώ το υπόλοιπο ποσό των 15.650.000 χρυσών δραχμών δόθηκε από την
Ελλάδα. Πόσο κόστισε συνολικά;

6. Ο οπλισμός του ήταν: 4 πυροβόλα 9,2 ιντσών (234 χιλιοστών),
συστήματος Armstrong, σε δύο δίδυμους πύργους κατά μήκος, ανά ένα σε
πλώρη και πρύμνη, 8 πυροβόλα 7,5 ιντσών (190 χιλιοστών), ομοίου
συστήματος, σε 4 δίδυμους πύργους, στο ύψος της μέσης, 14 ταχυβόλα
των 75 χιλ., 2 ταχυβόλα αντιαεροπορικά των 75 χιλ., 4 ταχυβόλα των 47
χιλ., 3 τορπιλοσωλήνες, 2 υποβρύχιοι πλευρικοί και 1 υποβρύχιος
πρυμναίος, 17 ιντσών (430 χιλιοστών)

7. Πάνω στο πλοίο ζούσαν 670 άνδρες. Μια στιγμή! 670 άνθρωποι είναι
σχεδόν τρεις φορές όλα τα παιδιά του σχολείου μας. Πόσο μεγάλο ήταν
πια αυτό το πλοίο; Και πού στην ευχή κοιμόντουσαν τόσοι άνθρωποι;

8. Το «Γ. Αβέρωφ» καθελκύστηκε στις 12 Μαρτίου 1910. Τι σημαίνει;
https://www.youtube.com/watch?v=VszoAJB3P3Qhttps://www.youtube.com/watch?v=VszoAJB3P3Q

9. Την 1 Σεπτεμβρίου 1911 κατέπλευσε στο Φάληρο, όπου έγινε δεκτό
από τους Έλληνες με ενθουσιασμό. Πόσα χρόνια πέρασαν από τότε;

10. Και δεν άργησε να φανεί χρήσιμο στους Έλληνες γιατί το 1912 ξεκίνησε
ο Α΄ Βαλκανικός πόλεμος. Όμως για μια στιγμή! Τι πόλεμος ήταν
αυτός; Πήρε μέρος η Ελλάδα; Και γιατί έγινε;

11. Ας πάμε λίγο πίσω.
Τι έγινε το 1453;
Από τότε είπαμε άρχισε η
σκλαβιά των Ελλήνων που
κράτησε 400 χρόνια. Το
1821 ξεκίνησε η Ελληνική
Επανάσταση και η Ελλάδα
τελικά απελευθερώθηκε
από τους Τούρκους, όμως
ΌΧΙ ΟΛΗ.

12. Το 1912 η Ελλάδα
συμμάχησε με άλλα
βαλκανικά κράτη, τη
Σερβία, το Μαυροβούνιο
και τη Βουλγαρία. Τη ίδια
χρονιά τον Σεπτέμβρη
αυτά τα κράτη έστειλαν
τελεσίγραφο στην
Οθωμανική
Αυτοκρατορία.
Απαιτούσαν η Τουρκία
να σεβαστεί την
αυτονομία των
ανθρώπων τους που
ζούσαν ακόμα στο
έδαφός της.

13. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία
φυσικά απέρριψε το
τελεσίγραφο αυτό και έτσι στις
4 Οκτωβρίου του 1912
ξεκίνησε ο πόλεμος.
Ονομάστηκε Βαλκανικός γιατί
έπαιρναν μέρος πολλές
χώρες της Βαλκανικής
Χερσονήσου.

14. Με την έναρξη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, το «Γ.Αβέρωφ», επικεφαλής
του Στόλου του Αιγαίου υπό τον Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη,
απέπλευσε προς τα Δαρδανέλια.

15. Κατέλαβε τη Λήμνο, το
Άγιο Όρος, τα νησιά του
Β. Αιγαίου Θάσο,
Σαμοθράκη, Ίμβρο,
Τένεδο, Αγ. Ευστράτιο,
Μυτιλήνη, Χίο και
άρχισε να πλέει από
βορρά προς νότο. Σε
λίγο εμφανίστηκε
απέναντι στα ελληνικά
πλοία ο οθωμανικός
στόλος.

16. Τότε, ο Κουντουριώτης είπε
στους Έλληνες ναυτικούς: «Με
την δύναμιν του Θεού και τας
ευχάς του Βασιλέως μας και εν
ονόματι του Δικαίου, πλέω
μεθ’ ορμής ακαθέκτου και με
πεποίθησιν προς την νίκην
εναντίον του εχθρού του
Γένους».

17. Το θωρηκτό Αβέρωφ και τα άλλα ελληνικά πλοία έδωσαν δύο
ναυμαχίες και νίκησαν και στις δύο. Ο Σουλτάνος κατάλαβε ότι δεν
μπορούσε πλέον να έχει δικό του το Αιγαίο και ο οθωμανικός στόλος
δεν επιχείρησε πια νέα έξοδο στο Αιγαίο.

18. Και φυσικά όλοι οι Έλληνες θαύμασαν το θωρηκτό Αβέρωφ, τους
ναυτικούς του και τη μεγάλη τους επιτυχία!
Τελείωσε εδώ η δουλειά του θωρηκτού;
Ο ναύαρχος Κουντουριώτης με το πλήρωμα του
Αβέρωφ στο κατάστρωμα του πλοίου

19. Το 1914 ξεκίνησε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Ρωσία,
ΗΠΑ πολέμησαν εναντίον της Γερμανίας, Αυστρίας, Ουγγαρίας,
Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και Βουλγαρίας, φυσικά για τα συμφέροντά της
η καθεμία χώρα (οικονομικά, επεκτατικά). Ήταν ένας τρομερός πόλεμος.
Πάνω από 18,5 εκατομμύρια άνθρωποι σκοτώθηκαν τότε.
Χώρες που συμμετείχαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

20. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η Ελλάδα παρέμεινε
ουδέτερη. Όμως, το 1917 η Κυβέρνηση του Ε. Βενιζέλου αποφάσισε να
συμμετάσχει στον πόλεμο, στο πλευρό των Συμμάχων και έστειλε 300.000
στρατιώτες που εντάχθηκαν στο αγγλογαλλικό στράτευμα. Στον πόλεμο βέβαια
στάλθηκαν και τα ελληνικά πλοία, μαζί και το θωρηκτό Αβέρωφ.

21. Τον επόμενο χρόνο οι Σύμμαχοι νίκησαν, οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να
συνθηκολογήσουν και η Ελλάδα βρέθηκε στην πλευρά των νικητών.

22. Το «Γ. Αβέρωφ» κατέπλευσε στην Κωνσταντινούπολη και εκεί ύψωσε
την ελληνική σημαία ως μία από τις νικήτριες δυνάμεις του Μεγάλου
Πολέμου. Μήπως τώρα είχε έρθει η ώρα να ξεκουραστεί το θωρηκτό;

23. Μπα! Το 1919 ξεκίνησε
καινούριος πόλεμος μεταξύ
της Ελλάδας και της
Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Το «Γ. Αβέρωφ» μαζί με τον
υπόλοιπο στόλο μετέφερε τα
ελληνικά στρατεύματα στην
Ιωνία.

24. Τα πράγματα όμως δεν πήγαν καλά για τους Έλληνες σε αυτόν τον πόλεμο
που τελείωσε με την Καταστροφή της Σμύρνης το 1922. Το «Γ. Αβέρωφ»
βρέθηκε ξανά στα μικρασιατικά παράλια, τούτη τη φορά για να πάρει τους
Έλληνες της Μικράς Ασίας και να τους φέρει πίσω στην Ελλάδα.

25. Κάμποσα χρόνια πέρασαν ήσυχα, ώσπου τον Οκτώβρη του 1940, τι έγινε;

26. Αυτός ήταν ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Στην αρχή τα πράγματα πήγαιναν
καλά και οι Έλληνες άντεχαν και προχωρούσαν. Όμως το 1941 οι Γερμανοί
νίκησαν και ξεκίνησε η Γερμανοιταλική Κατοχή. Θυμηθείτε το Ολοκαύτωμα
των Καλαβρύτων. Τι πιστεύετε ότι θα απέγινε το θωρηκτό Αβέρωφ;

27. Τον Απρίλιο του 1941 που χάσαμε τον πόλεμο το Υπουργείο Ναυτικών
έδωσε μια παράξενη διαταγή. Το θωρηκτό Αβέρωφ έπρεπε να
αυτοβυθιστεί!!!!

28. WHAT;;;;
ΓΙΑΤΙ;;;;

29. Διατάχτηκε από το Υπουργείο η αυτοβύθιση του θωρηκτού, για να μην
περιέλθει στα χέρια του εχθρού.
Και εμείς ποιο θωρηκτό θα δούμε στην Αθήνα; Τι έγινε;

30. Φυσικά κανένας δεν ήθελε το ιστορικό αυτό πλοίο, που μας χάρισε τόσες
νίκες να βυθιστεί και τελικά αποφασίστηκε μαζί με όλα όσα ελληνικά πλοία
είχαν απομείνει να πάνε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

31. Όταν τελικά οι Γερμανοί έχασαν τον πόλεμο, στα τέλη του Σεπτεμβρίου του
1944 και ύστερα από απουσία σχεδόν τεσσάρων ετών, ο ένδοξος «Γ. Αβέρωφ»
επέστρεψε στις 16 Οκτωβρίου 1944 το απόγευμα στην Ελλάδα, φέρνοντας μαζί
του την τότε εξόριστη ελληνική κυβέρνηση και αγκυροβόλησε πανηγυρικά στον
φαληρικό όρμο.

32. Στο χρονικό διάστημα 1947 έως 1949 το Θωρηκτό έγινε Αρχηγείο Στόλου
στο Κερατσίνι. Όμως, το πλοίο είχε ‘γεράσει’ και το 1952 διατάχθηκε ο
παροπλισμός του. Τι σημαίνει;
αφαιρώ από πλοίο τον εξοπλισμό του, έτσι ώστε να μην έχει πια ικανότητα πλεύσης και να παραμένει αγκυροβολημένο στο λιμάνι,
συντηρούμενο από ελάχιστο πλήρωμα.

33. Από το 1957 μέχρι το 1983, το Θωρηκτό βρισκόταν δεμένο στον Πόρο. Το
1984 το Πολεμικό Ναυτικό αποφάσισε να το αποκαταστήσει. Μετά από
τριάντα χρόνια στο περιθώριο, το Θωρηκτό ξεκίνησε τη νέα του πορεία. Το
ρυμουλκήσανε στο Φάληρο και εκεί το επισκεύασαν με χρήματα που
δόθηκαν κυρίως από ιδιώτες.

34. Σήμερα είναι ένα πλοίο μουσείο που μας θυμίζει όλους αυτούς που
υπηρέτησαν και έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα. Το επισκέπτονται οι
πολίτες και μπορούν να δουν πώς ζούσαν μέσα σε αυτό οι ναυτικοί που
ταξίδευαν και πολεμούσαν και έπεσαν ηρωικά για την ελευθερία.

35. Μπορεί να πλεύσει ακόμα;
Έχει ακόμα τα κανόνια του και τα πυροβόλα του;
Πώς ζούσαν όλοι αυτοί οι ναυτικοί μέσα σε ένα τέτοιο πλοίο;
Θα μπορούσε να πάρει πάλι μέρος σε έναν άλλον πόλεμο;
Ποιος το φροντίζει;
Μένουν μέσα ναυτικοί;
Αυτά και άλλα πολλά θα μπορείτε να ρωτήσετε τους υπεύθυνους στην
επίσκεψη που θα πάμε και να λύσετε όλες τις απορίες σας.

36. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ