Tema 11. a crise do sistema da restauración (1902-1931
1. 11 A crise do sistema da Restauración (1898-1931)
2. CRISE E DICTADURA Cronoloxía 1898 1902 1931 1930 1923 Reinado de Alfonso XIII A crise do sistema da Restauración Dictadura de Primo de Rivera Crise do sistema da Restauración Dictablanda IIª República 1 1898 - 1930
3.
4.
5. Rexeneracionismo Joaquín Costa “ Oligarquía y caciquismo” Incentivar a educación, europeización, Descentralización e política hidràulica e agraria Mobilizar as clases desencantadas (“Masas neutras”) E aplicar unha “disciplina social férrea” con “ ciruxía de ferro” Algunha influéncia e pouca efectividade práctica propón Por eso hai que O DESASTRE DO 98 pero Hai unha crítica sociopolítica Representada por 2 Crise e Dictadura 1898 - 1930 O reformismo dinástico 1 escribe - Repatriación de capitais (reactivación industrial) - Non se asumen responsabilidades - Non provoca grandes cambios políticos (continua a monarquia) A xeneración do 98 (Miguel de Unamuno, Pio Baroja...) Miguel de Unamuno
6.
7. José Canalejas Aparecen novos partidos no Congreso Fortalecemento da oposición 1.2 As reformas de maura e Canalejas Intervencionismo de Alfonso XIII Desaparición de líderes carismáticos e unha forte inestabilidade política Antonio Maura (1907-1909) Reforma do sistema “Revolución dende arriba” É substituido a causa da represión da semana tràxica de 1909 3 Partido liberal Crise e dictadura 1898 - 1930 Os partidos dinásticos continúan alternándose no poder, continúa o caciquismo Pero Con apoio nos núcleos urbanos Santiago Alba Romanones... Eduardo Dato tabla Modernización da vida política Lei do Cadeado Substitución do imposto de consumos Lei de Recrutamento Melloras laborais Lei de Mancomunidades E reformas sociais Apoio nas masas neutras Apartar casta caciquil Integrou catalanismo Medidas intervencionistas Outras Antoni Maura Partido conservador Canalejas Republicanos Rexionalistas Socialistas
15. .- A GUERRA DE MARROCOS E A SEMANA TRÁXICA 4 Crise e dictadura 1898 - 1930 Perda das colonias e só nos queda África Que facemos en África? Provocará unha forte axitación social 2 1905 Asalto a redacción de Cu-Cut! 1906 Lei de Xurisdiccións (tribunais militares) 1907 Solidaritat Catalana (victoria electoral, 41 de 42 deputados en Cataluña) 1909 A Semana Tràxica A guerra del Marrocos A chamada dos reservistas Folga e revolta anticlerical provoca Represión do goberno Execución de Francesc Ferrer i Guàrdia (Escola Moderna e laica) provoca Campaña contra Maura, conservador (“Maura no!”) Serà substituido por Canalejas, liberal 1917 A gran crise parlamentaria, militar e social Asemblea de parlamentarios Xuntas de Defensa Folga xeneral revolucionària Folgas de 1902, 1909, 1917, 1919, 1920... Solidaridade Obreira, 1907 CNT, 1910-1911 Evolución política 1902-1917 Salvador Seguí
27. 5 A CRISE DO ANO 1917 3 Crise e dictadura 1898 - 1930 Crise militar Crise política (trece gobernos) Crise social Guerra de Marrocos A descomposición do sistema A revolta de 1919 Folga da Canadiense Desastre de Annual (1921) Conflictividade obreira e violencia Pistoleirismo Golpe de Estado de Primo de Rivera 13 de setembro de 1923 Consolídase o fracaso do sistema da Restauración Entre 1917e 1923 entramos nunha crise permanente 1920 __ sublevación de Abd el_Krim.... Video 1917 mapa provoca
35. Doc. 32 As causas do golpe de estado 4.1.- Directorio Militar (1923-1925) 7 4 Orde social Problema marroquí Autoritarismo e represión Crise e dictadura 1898 - 1930 Duas etapas:Directorio militar e Directorio Civil Eliminación do sistema da Restauración (anúlase a constitución de 1876) Censura e prohibición de partidos e sindicatos Militarización e decretazos. Suspende Parlamento A Dictadura de Primo de Rivera Supresión de Liberdades individuais Represión policial (acaba co pistoleirismo) Abolición da Mancomunidade(1925) Promete unha rexeneración política Ofensiva francoespañola Desembarco de Alhucemas Derrota de Abd-El-Krim Ocupación do RIF, 1927 Directorio Militar
36. 4.2.- Directorio Civil (1925-1930) Creación da Unión Patriótica Asemblea Nacional Consultiva Facer un Plebiscito Política económica Hai que destacar Obras públicas Monopolios Proteccionismo Intervencionismo Creación de carreteras e ferrocarrís Regadio, Confederacións hidrogràficas (electrificación) Axuda a empresas que non poden competir co exterior Creación de monopolis (Campsa, Telefònica...) Non mellora o campo (reforma agraria) e a condición de vida dos campesiños La política social Supresión dos sindicatos anarquistas e radicais ( UXT colabora) Represión dos máis radicais Reformismo social paternalista (descanso dominical,seguridade...) Organización Corporativa Nacional (comitès obreiros e patróns) Aparecen os sindicatos libres 8 Crise e dictadura 1898 - 1930 Basada no en
37. 4.3.-A oposición á Dictadura A primeira oposición : intelectuais .- Parte do exército Socialismo (a favor da República) Comunismo 1928- Intensifícase a oposición a dictadura Crise económica (endeudamento do Estado , devaluación...) Perda de confianza entre os oficiais do Exèrcito Substitución de Primo polo xeneral Dámaso Berenguer (“ Dictablanda ”) Pacto de San Sebastián Preparan a chegada da República Anarquismo (CNT) FAI (insurrección e violencia) Catalanismo Radicalización (loita armada) esquerra Estat Catalá (Francesc Macià) Foi un problema Republicanos Alianza Republicana , 1926 (dende o exterior) (estudiantes, intelectuais e unha parte do Exèrcito) Doc.25 9 Crise e dictadura 2n crèdit 1898 - 1930 Àngel Pestaña A causa de Al 1930 Dimisión de Primo de Rivera Esto provoca
44. 10 Rebeldes, rebeldes! Crise e dictadura 1898 - 1930 Jóvenes bárbaros de hoy, entrad a saco en la civilización decadente y miserable de este país sin ventura, destruid sus templos, acabad con sus dioses, alzad el velo de las novicias y elevadlas a la categoria de madres para virilizar la especie, penetrad en los registros de la propiedad y haced el fuego que purifique la infame organización social, entrad en los hogares humildes y levantad legiones de proletarios, para que el mundo tiemble ante sus jueces despiertos. (...) “ Escuela y despensa”, decía el más grande patriota español, don Joaquín Costa. Para crear la escuela hay que derribar la Iglesia o siquiera cerrarla, o por lo menos reducirla a condiciones de inferioridad. Para llenar la despesa hay que crear el trabajador y organizar el trabajo. A toda esa obra gigante se oponen la tradición, la rutina, los derechos creados, los intereses conservadores, el caciquismo, el clericalismo, la mano muerta, el centralismo y la estúpida contextura de partidos y programas concebidos por cerebros vaciados en los troqueles que fabricaran el dogma religioso y el despotismo político. Alejandro Lerroux, Partido Republicano Radical
45. 11 Asemblea de parlamentarios, 1917 “ Los representantes en Cortes de Catalunya, ante la gravedad y trascendencia de los momentos actuales, coinciden en afirmar (...) que es de gran coincidencia para España transformar la organización del estado, basándola en un régimen de autonomia (...). Y acuerdan pedir al Gobierno la inmediata reunión de las Cortes para que las mismas, en funciones de Constituyentes, deliberen y resuelvan sobre la organización del Estado y la autonomia de los municipios y den solución inmediata al problema militar y a los que las circunstancias actuales plantean con apremio inaplazable para la vida económica de España.” Crise e dictadura 1898 - 1930 La convocatoria por parte de F. Cambó
46. 14 Asasinatos en Barcelona (1916-1923) Crise e dictadura 1898 - 1930 Dirixentes obreiros do“sindicato único” (CNT) A causa da represión policial ou dos pistoleiros do“Sindicato Libre” (patronal) 1921, asasinato do presidente Eduardo Dato A conflictividade aumenta despois da Gran Guerra (1918)