2. De Staatsloterij heeft deelnemers in de periode 2000-2008 op diverse
manieren misleid. Kopers van staatsloten werden misleid over het
wel of niet gegarandeerd zijn van prijzen, de winkansen en het
aantal gewonnen prijzen per trekking. Volgens de Hoge Raad
handelde de Staatsloterij hierdoor in strijd met de wet. Deze
uitspraak kan grote gevolgen hebben, want de Hoge Raad stelt de
Stichting Loterijverlies.nl grotendeels in het gelijk en de Staatsloterij
kan zich opmaken voor aanzienlijke schadeclaims. De stichting
heeft namelijk voor ongeveer 23.000 personen een procedure
aangespannen vanwege misleiding.
3. Misleiding van het relevantie publiek
Van misleiding is sprake als aannemelijk is dat onjuiste en/of
onvolledige mededelingen een rol spelen bij het besluit van – in dit
geval – de gemiddelde consument om een staatslot te kopen.
Aangezien de Staatsloterij is bestemd voor het algemene publiek,
wordt dit publiek als maatman genomen om te toetsen of sprake is
van misleiding.
4. Verkeerde informatie
De Staatsloterij maakte niet duidelijk dat de prijstrekkingen
plaatsvonden uit de verkochte én uit de niet verkochte loten, het
zogenaamde ‘universum’. De informatie hierover van de
Staatsloterij was niet juist en in ieder geval onvolledig. Ook was
geen sprake van ‘elke maand 20 winnaars van grote prijzen’ maar
van gemiddeld slechts vier winnaars per maand. Door dit soort
onjuist informatie werden kopers beïnvloed omdat de indruk werd
gewekt dat er veel meer grote prijzen te winnen waren bij veel
minder loten. Ook heeft de Staatsloterij in 2008 verkeerd
gecommuniceerd over de Koninginnedagtrekking, waarbij slechts €
6.8 miljoen was uitgekeerd in plaats van de voorgehouden € 10
miljoen.
5. Minuscule kans dus geen schade
De Staatsloterij verweerde zich door aan te voeren dat de
deelnemers hooguit een minuscule kans op winst hadden gemist
waardoor er in feite geen schade was geleden. De kans op winst is
nu eenmaal zeer klein, ongeacht het aantal loten en het aantal grote
prijzen dus is de kans op schade minuscuul.
6. Geen lot gekocht
De Hoge Raad ziet dat anders. Het gaat niet alleen om de
winkansen maar ook om de kosten van de aankoop van een
staatslot. Een aanzienlijk deel van de consumenten zou hebben
afgezien van het kopen van een lot als ze over de juiste informatie
hadden beschikt.
7. Gemiddeld 60 procent uitgekeerd
Niet alle klachten worden toegewezen. De Stichting had namelijk
ook bezwaar tegen het feit dat de Staatloterij niet iedere maand 60
procent van de inleg uitkeert, zoals de Wet op de Kansspelen
voorschrijft. De Hoge Raad is het eens met de eerdere uitleg van
het Hof, dat het gaat om een verplichting om te streven naar 60
procent per maandelijkse trekking en dat dit percentage over een
langere periode moet worden gehaald.
8. Overdrijven mag, misleiden niet
Het is natuurlijk frappant dat de uitgerekend de Staatsloterij wordt
veroordeeld wegens misleiding. Misleiding van consumenten en
bedrijven is echter aan de orde van de dag. Het is tot op zekere
hoogte toegestaan dat marktpartijen bepaalde
producteigenschappen of diensten overdrijven of dat zij
superlatieven gebruik. “De lekkerste friet is van Piet” zal niet letterlijk
worden genomen en is bovendien een kwestie van smaak. Het
aanprijzen mag niet zo ver gaan dat het aankoopgedrag wordt
beïnvloed door de misleidende mededelingen over bijvoorbeeld de
aard, de eigenschappen en/of de gebruiksmogelijkheden. Ook
onjuiste informatie over de prijs, de voorraad en de wijze van
betaling of levering is misleidend. In dat geval is namelijk sprake
van onrechtmatig handelen en daartegen kunnen zowel
consumenten als bedrijven optreden.
9. Juist en volledig aanprijzen
Let bij het aanprijzen van producten en diensten daarom altijd goed
op of de eigenschappen juist en verifieerbaar zijn. Zo niet, dan loopt
u het risico op juridische acties van uw klanten en/of concurrenten.
