1. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Lời nói đầu
Trong xu thế hợp tác và hội nhập không ngừng của nền kinh tế các nước
trong khu vực và trên thế giới hiện nay, Việt Nam đang phấn đấu để có thể đứng
vững và phát triển khi hiệp định mậu dịch tự do ASEAN có hiệu lực.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế sản xuất hàng hoá theo cơ chế thị
trường, hội nhập thương mại đang được hầu hết các quốc gia trên thế giới đón
nhận như một cơ hội phát triển kinh tế một cách có hiệu quả nhất và nhanh
chóng nhất, đồng thời còn không ít những thách thức khó khăn cần phải vượt
qua.
Hoà chung nỗ lực phấn đấu của cả nước, Viglacera cũng cố gắng có
những hoạt động thương mại quốc tế để từng bước mở rộng thị trường xuất
khẩu, tăng hiệu quả trong sản xuất kinh doanh và dần xây dựng uy tín thương
hiệu Viglacera nói riêng và thương hiệu các sản phẩm Việt Nam nói chung trên
thị trường thế giới. Trong bối cảnh hiện nay một nhà sản xuất lớn như Tổng
công ty thuỷ tinh và gốm xây dựng, việc tìm kiếm và xúc tiến các biện pháp đẩy
mạnh công tác xuất khẩu là một việc làm hết sức cần thiết và nếu được thực
hiện tốt sẽ đem lại lợi ích thiết thực đối với Tổng công ty thuỷ tinh và gốm xây
dựng.
Tổng công ty thuỷ tinh và gốm xây dựng là đơn vị sản xuất kinh doanh các
phẩm thuỷ tinh và gốm xây dựng hàng đầu ở Việt Nam. Đây là một doanh nghiệp
nhà nước không những có quy mô rộng khắp trong và ngoài nước mà còn là đơn
vị chủ lực làm đầu mối xuất khẩu các mặt hàng thuỷ tinh và gốm xây dựng. Tổng
công ty rất quan tâm đến công tác xuất khẩu, coi đây là một trong những hoạt
động chủ đạo liên quan chặt chẽ đến sự thành công của Tổng công ty.
Vì những lý do trên tôi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài:
"Một số giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu của Tổng công ty thuỷ tinh
và gốm xây dựng"
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 1

2. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Đây là một đề tài với phạm vi nghiên cứu rộng về các mặt của hoạt động
xuất khẩu như thị trường xuất khẩu, sản phẩm xuất khẩu, kim ngạch xuất khẩu,
hiệu quả xuất khẩu…của Tổng công ty thuỷ tinh và gốm xây dựng trong giai
đoạn (1999-2002).
Mục đích chủ yếu của đề tài là nhằm phân tích, đánh giá thực trạng hoạt
động xuất khẩu của Viglacera. Từ đó tổng kết đánh giá những mặt thành công
và những mặt còn tồn tại cần khắc phục trong hoạt động xuất khẩu. Đồng thời
nêu lên một vài giải pháp, đề xuất kiến nghị nhằm góp phần đẩy mạnh hoạt
động xuất khẩu của Viglacera.
Nội dung đề tài gồm 3 chương:
Chương I: Cơ sơ lý luận chung về hoạt động xuất khẩu.
Chương II: Thực trạng kinh doanh xuất khẩu của Tổng công ty thuỷ tinh
và gốm xây dựng.
Chương III: Phương hướng và giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu
của Tổng công ty thuỷ tinh và gốm xây dựng
Sau đây là nội dung cụ thể của từng chương
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 2

3. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU
I. HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU VÀ TRÒ CỦA NÓ TRONG NỀN KINH TẾ
QUỐC DÂN
1. Khái niệm
1.1. Xuất khẩu
Xuất khẩu là hoạt động trao đổi hàng hoá và dịch vụ của một quốc gia với
phần còn lại của thế giới dưới hình thức mua bán thông qua quan hệ thị trường
nhằm mục đích khai thác lợi thế của quốc gia trong phân công lao động quốc tế.
Hoạt động xuất khẩu là hình thức cơ bản của hoạt động ngoại thương, đã
xuất hiện từ rất lâu đời và ngày càng phát triển. Tuy hình thức đầu tiên chỉ là
hàng đổi hàng, song ngày nay hình thức xuất khẩu đã được thể hiện dưới nhiều
hình thức khác nhau.
Hoạt động xuất khẩu diễn ra trên mọi lĩnh vực, trong mọi điều kiện kinh tế,
từ xuất khẩu hàng hoá tiêu dùng cho đến tư liệu sản xuất, máy móc thiết bị,
công nghệ kỹ thuật cao. Tất cả các hoạt động trao đổi đó đều nhằm đem lại lợi
ích cho quốc gia.
Hoạt động xuất khẩu diễn ra trên mọi phạm vi rộng cả về không gian lẫn
thời gian. Nó có thể chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và cũng có thể diễn ra trong
kéo dài hàng năm. Đồng thời nó có thể được tiến hành trên phạm vi toàn lãnh
thổ một quốc gia hay nhiều quốc gia khác nhau.
1.2. Thúc đẩy xuất khẩu
Là các biện pháp nhằm đẩy mạnh các hoạt động bán hàng hoá và dịch vụ
cho các quốc gia khác trên thế giới và thu ngoại tệ hoặc trao đổi ngang giá.
Ngày nay các quốc gia trên thế giới dù là nước siêu cường hay nước đang
phát triển như Việt Nam thì việc thúc đẩy xuất khẩu vẫn là việc làm cần thiết.
Bởi một lý do hết sức đơn giản là thúc đẩy xuất khẩu đi đôi với tăng tổng sản
phẩm kinh tế quốc dân , tăng tiềm lực kinh tế, quân sự...
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 3

4. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Bởi vì thế hoạt động xuất khẩu nói chung và hoạt động thúc đẩy xuất khẩu
nói riêng là một việc làm hết sức có ý nghĩa trước mắt và lâu dài.
1.3. Mục tiêu của hoạt động thúc đẩy xuất khẩu
Hoạt động xuất khẩu đem lại nhiều bước tiến quan trọng trong việc phát
triển nền kinh tế của một quốc gia. Hoạt đông thúc đẩy xuất khẩu vì thế rất quan
trọng.Và mục tiêu của xuất khẩu là:
 Qua công tác xuất khẩu hàng hoá đã đem lại nguồn thu ngoại tệ lớn và
quan trọng cho đất nước đặc biệt có ý nghĩa quan trọng cho một quốc gia
đang phát triển như nước ta. Thúc đẩy xuất khẩu góp phần đáng kể vào
việc làm cân bằng cán cân ngoại thương và cán cân thanh toán, tăng mức
dự trữ hối đoái, tăng cường khả năng nhập khẩu máy móc thiết bị, hiện
đại hoá hàng công nghiệp xuất khẩu trên thế giới.
 Thúc đẩy xuất khẩu cho chúng ta phát huy được lợi thế so sánh của mình,
sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên phong phú có sẵn và nguồn lao
động, đem lại lợi nhuận cao. Việc sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên
khi đưa chúng vào phân công lao động xã hội cho phép giảm bớt lãng phí
do xuất khẩu nguyên liệu thô và bán sản phẩm.
 Cùng với việc thúc đẩy xuất khẩu thì tất yếu dẫn đến nền kinh tế phát
triển mạnh tronh lĩnh vục chế tạo và sản xuất hàng xuất khẩu. Điều này
dẫn đến việc thu hút được lực lượng lao động tham gia vào hoạt động sản
xuất và giảm nhẹ cho xã hội. Mặt khác, do yêu cầu khắt khe của việc làm
hàng xuất khẩu để đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thị trường quốc tế, chất
lượng mẫu mã chủng loại hình thức của hàng hoá, do vậy mà tay nghề
người lao động không ngừng được nâng cao tạo ra một đội ngũ lành nghề
cho đất nước và sự chuyển biến về chất cho từng công dân.
 Xuất khẩu hàng hoá là phải xuất đi từ các sản phẩm phù hợp với yêu cầu
của thị trường quốc tế. Chính vì vậy, buộc các doanh nghiệp tham gia vào
làm hàng xuất khẩu phải có tính chủ động trong kinh doanh, liên kết tìm
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 4

5. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
bạn hàng, tạo được nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài vào để đầu tư trang
thiết bị hiện đại để xuất khẩu được hàng hoá.
 Thúc đẩy xuất khẩu tạo ra vai trò quyết định trong việc tăng cường hợp
tác phân công và chuyên môn hoá quốc tế, đưa nền kinh tế của mình hoà
nhập vào nền kinh tế thế giơí.
2. Vai trò của hoạt động xuất khẩu
2.1. Đối với nền kinh tế thế giới
Xuất khẩu là một nội dung chính của hoạt động ngoại thương và là hoạt động
đầu tiên trong hoạt động thương mại quốc tế, xuất khẩu có vai trò đặc biệt quan
trọng trong quá trình phát triển kinh tế của một quốc gia cũng như toàn thế giới.
Do những lý do khác nhau nên mỗi quốc gia đều có thế mạnh về lĩnh vực
này nhưng lại yếu ở lĩnh vực khác. Để có thể khai thác được lợi thế, giảm bất
lợi, tạo ra sự cân bằng trong quá trình sản xuất và tiêu dùng, các quốc gia phát
triển phải tiến hành trao đổi với nhau, mua những sản phẩm mà mình sản xuất
khó khăn, bán những sản phẩm mà việc sản xuất nó là có lợi thế . Tuy nhiên
hoạt đông xuất khẩu nhất thiết phải được diễn ra giữa những nước có lợi thế về
lĩnh vực này hay lĩnh vực khác. Một quốc gia thua thiệt về tất cả các lĩnh vực tài
nguyên thiên nhiên, nhân công tiềm năng kinh tế... thông qua hoạt động xuất
khẩu cũng có điều kiện phát triển kinh tế nội địa.
Nói một cách khác, một quốc gia dù trong tình huống bất lợi vẫn tìm ra
điểm có lợi để khai thác. Bằng việc khai thác các lợi thế này, các quốc gia tập
trung vào sản xuất khẩu các mặt hàng có lợi thế tương đối và nhập khẩu các mặt
hàng không có lợi thế tương đối. Sự chuyên môn hoá trong sản xuất này đã làm
cho mỗi quốc gia khai thác được lợi thế tương đối cuả mình một cách tốt nhất để
tiết kiệm nguồn nhân lực như vốn, lao động, tài nguyên thiên nhiên... trong quá
trình sản xuất hàng hoá. Và vì vậy trên quy mô toàn thế giới thì tổng sản phẩm
cũng sẽ được gia tăng
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 5

6. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
2.2. Đối với nền kinh tế mỗi quốc gia
Xuất khẩu có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của
mỗi quốc gia cũng như toàn thế giới. Xuất khẩu là một trong những nhân tố cơ
bản để thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế quốc gia:
*Xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu, phục vụ công nghiệp
hoá hiện đại hoá đất nước
Trong thương mại quốc tế xuất khẩu không chỉ để thu ngoại tệ về mà còn là
với mục đích bảo đảm cho nhu cầu nhập khẩu hàng hoá dịch vụ khác nhằm thoả
mãn nhu cầu tiêu dùng, tăng trưởng nền kinh tế và tiến tới xuất siêu, tích luỹ
ngoại tệ.
Xuất khẩu với nhập khẩu trong thương mại quốc tế vừa là tiền đề của nhau,
xuất khẩu để nhập khẩu và nhập khẩu để phát triển xuất khẩu. Đặc biệt ở các
nước kém phát triển , một trong những vật cản chính đối với sự phát triển kinh
tế là thiếu tiềm lực về vốn. Vì vậy nguồn huy động cho nước ngoài được coi là
nguồn chủ yếu cho quá trình phát triển. Nhưng mọi cơ hội đầu tư hoặc vay nợ
nước ngoài chỉ tăng lên khi các chủ đầu tư hoặc người cho vay thấy được khả
năng xuất khẩu của quốc gia đó. Vì đây là nguồn bảo đảm chính cho nước đó có
thể trả nợ được.
Thực tiễn cho thấy, mỗi một nước đặc biệt là các quốc gia đang phát triển
có thể sử dụng các nguồn vốn huy động chính như:
-Đầu tư nước ngoài
-Vay nợ viện trợ
-Thu từ nguồn xuất khẩu
Tầm quan trọng của nguồn vốn đầu tư nước ngoài thì không ai có thể phủ
nhận đuợc, song việc huy động nguồn vốn này không phải là một điều dễ dàng.
Sử dụng nguồn vốn này thì các nước đi vay phải chịu mất một số thiệt thòi nhất
định và dù bằng cách này hay cách khác thì cũng phải hoàn lại vốn cho nước
ngoài. Điều này vô cùng khó khăn bởi đang thiếu vốn lại càng thiếu vốn hơn
*Hoạt động xuất khẩu phát huy được các lợi thế của đất nước
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 6

7. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Để xuất khẩu được các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu phải lựa chọn
các mặt hàng có tổng chi phí nhỏ hơn giá trị trung bình trên thị trường thế giới.
Họ sẽ phải dựa vào những ngành hàng , những mặt hàng có lợi thế của đất nước
cả về tương đối và tuyệt đối. Hoạt động xuất khẩu thúc đẩy khai thác có hiệu
quả hơn vì khi xuất khẩu các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ có ngoại tệ để nhập
máy móc, thiết bị tiên tiến đưa năng xuất lao động lên cao.
*Hoạt động xuất khẩu góp phần làm chuyển dịch cơ cấu sản xuất định
hướng sản xuất, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Dưới tác động của xuất khẩu, cơ cấu sản xuất và tiêu dùng của thế giới đã
đang và sẽ thay đổi mạnh mẽ. Có hai cách nhìn nhận về tác động của xuất khẩu
với sản xuất và sự dịch chuyển cơ cấu kinh tế
 Coi thị trường là mục tiêu để tổ chức sản xuất và xuất khẩu, quan điểm này
tác động tích cực đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển.
Cụ thể là
- Xuất khẩu tạo điều kiện cho các ngành cùng có cơ hội phát triển
- Xuất khẩu tạo điều kiện mở rộng thị trường sản phẩm, góp phần ổn định
sản xuất, tạo ra lợi thế nhờ quy mô.
- Xuất khẩu tạo điều kiện mở rộng khả năng cung cấp các yếu tố đầu vào
cho sản xuất mở rộng khả năng tiêu dùng của một quốc gia.
- Xuất khẩu là một phương diện quan trọng để tạo vốn và thu hút công
nghệ từ các nước phát triển nhằm hiện đại hoá nền kinh tế nội địa, tạo năng lực
cho sản xuất mới.
- Xuất khẩu còn có vai trò thúc đẩy chuyên môn hoá, tăng cường hiệu quả
sản xuất của từng quốc gia. Khoa học công nghệ ngày càng phát triển thì phân
công lao động ngày càng sâu sắc. Ngày nay, nhiều sản phẩm mà việc chế tạo
từng bộ phận được thực hiện ở các quốc gia khác nhau. Để hoàn thiện được
những sản phẩm này, người ta phải tiến hành xuất khẩu linh kiện từ nước này
sang nước khác để lắp ráp sản phẩm hoàn chỉnh. Như vậy, mỗi nước họ có thể
tập trung vào sản xuất một vài sản phẩm mà họ có lợi thế, sau đó tiến hành trao
đổi lấy hàng hoá mà mình cần.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 7

8. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
 Cách nhìn nhận khác cho rằng: chỉ xuất khẩu những hàng hoá thừa trong
tiêu dùng nội địa, khi nền kinh tế còn lạc hậu và chậm phát triển sản xuất
về cơ bản chưa đủ tiêu dùng. Nên chỉ chủ động chờ sự thừa ra của sản
xuất thì xuất khẩu chỉ bó hẹp trong một phạm vi hẹp và tăng trưởng chậm,
do đó các ngành sản xuất không có cơ hội phát triển.
*Xuất khẩu có tác động tích cực đối với việc giải quyết công ăn việc làm,
cải thiện đời sống nhân dân
Về ngắn hạn, để tập trung phát triển các ngành hàng xuất khẩu thì cần phải
thêm lao động, cần để xuất khẩu có hiệu quả thì cần tận dụng lợi thế lao động
nhiều, giá rẻ ở nước ta. Xuất khẩu tạo ra nguồn ngoại tệ để nhập khẩu hàng hoá
đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của nhân dân.Tác động của xuất ảnh hưởng rất nhiều
đến các lĩnh vực của cuộc sống như tạo ra công việc ổn định, tăng thu nhập...
Như vậy có thể nói xuất khẩu tạo ra động lực cần thiết cho việc giải quyết
những vấn đề thiết yếu của nền kinh tế. Điều này nói lên tính khách quan của
tăng cường xuất khẩu trong quá trình phát triển kinh tế.
2.3. Đối với doanh nghiệp
 Thông qua xuất khẩu các doanh nghiệp trong nước có cơ hội tham gia
vào cuộc cạnh tranh trên thị trường thế giới về giá cả và chất lượng.
Những yếu tố đó đòi hỏi doanh nghiệp phải hình thành một cơ cấu phù
hợp với thị trường.
 Sản xuất hàng hoá đòi hỏi doanh nghiệp phải luôn luôn đổi mới và
hoàn thiện công tác quản lý kinh doanh. Đồng thời có ngoại tệ để đầu tư
lại quá trình sản xuất không những cả về chiều rộng mà cả về chiều sâu.
 Sản xuất hàng xuất khẩu giúp doanh nghiệp thu hút được nhiều việc
làm, tạo thu nhập ổn định , tạo ra nhiều ngoại tệ để nhập khẩu vật khẩu
tiêu dùng, vừa đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân dân, vừa thu
hút được lợi nhuận.
 Doanh nghiệp tiến hành hoạt động xuất khẩu có cơ hội mở rộng quan hệ
buôn bán kinh doanh với nhiều đối tác nước ngoài trên cơ sở lợi ích của
hai bên.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 8

9. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Như vậy đứng trên bất kỳ góc độ nào ta cũng thấy sự thúc đẩy xuất khẩu là
rất quan trọng. Vì vậy thúc đẩy xuất khẩu là cần thiết và mang tính thực tiễn cao.
3. Các hình thức xuất khẩu chủ yếu
3.1. Xuất khẩu trực tiếp
Xuất khẩu trực tiếp là một hình thức xuất khẩu mà trong đó các nhà sản xuất,
công ty xí nghiệp và các nhà xuất khẩu, trực tiếp ký kết hợp đồng mua bán trao
đổi hàng hoá với các đối tác nước ngoài.
Hình thức này không qua một tổ chức trung gian nào, có thể trực tiếp gặp
nhau cùng bàn bạc thảo luận để đưa đến một hợp động hoặc không cần gặp nhau
trực tiếp mà thông qua thư chào hàng, thư điện tử , fax, điện thoại... cũng có thể
tạo thành một hợp đồng mua bán kinh doanh thương mại quốc tế được ký kết.
*Ưu điểm của giao dịch trực tiếp
Thông qua thảo luận trực tiếp dễ dàng dẫn đến thống nhất và ít xảy ra
những hiểu lầm đáng tiếc
Giảm được chi phí trung gian, nhiều khi chi phí này rất lớn, phải chia sẻ lợi
nhuận.
Giao dịch trực tiếp sẽ có điều kiện xâm nhập thị trường, kịp thời tiếp thu ý
kiến của khách hàng, khắc phục thiếu sót.
Chủ động trong việc chuẩn bị nguồn hàng, phương tiện vận tải để thực hiện
hoạt động xuất khẩu và kịp thời điều chỉnh thị trường tiêu thụ, nhất là trong điều
kiện thị trường nhiều biến động.
*Hạn chế khó khăn của hoạt động xuất khẩu trực tiếp.
Đối với thị trường mới chưa từng giao dịch thường gặp nhiều bỡ ngỡ, dễ
gặp sai lầm, bị ép giá trong mua bán.
Đòi hỏi cán bộ công nhân viên làm công tác kinh doanh xuất khẩu phải có
năng lực hiểu biết về nghiệp vụ ngoại thương, ngoại ngữ, văn hoá của thị trường
nước ngoài, phải có nhiều thời gian tích luỹ.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 9

10. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Khối lượng mặt hàng giao dịch phải lớn mới có thể bù đắp được các chi phí
trong giao dịch như: giấy tờ, đi lại, nghiên cứu thị trường….
3.2. Xuất khẩu gián tiếp (uỷ thác)
Là một hình thức dịch vụ thương mại, theo đó doanh nghiệp ngoại thương
đứng ra với vai trò trung gian thực hiện xuất khẩu hàng hoá cho các đơn vị uỷ
thác . Xuất khẩu uỷ thác gồm 3 bên, bên uỷ thác xuất khẩu, bên nhận uỷ thác
xuất khẩu và bên nhập khẩu. Bên uỷ thác không được quyền thực hiện các điều
kiện về giao dịch mua bán hàng hoá, giá cả, phương thức thanh toán.... mà phải
thông qua bên thứ 3 - người nhận uỷ thác.
Xuất khẩu uỷ thác được áp dụng trong trường hợp doanh nghiệp không được
phép kinh doanh xuất khẩu trực tiếp hoặc không có điều kiện xuất khẩu trực tiếp,
uỷ thác cho doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu làm đơn vị xuất khẩu hàng hoá
cho mình, bên nhận uỷ thác được nhận một khoản thù lao gọi là phí uỷ thác.
*Ưu điểm của hình thức xuất khẩu gián tiếp
Giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường tìm nguồn đầu ra cho sản phẩm của
mình.
Giúp cho hàng hoá của doanh nghiệp dễ dàng thâm nhập vào một thị trường
mới mà mình chưa biết, tránh được rủi ro khi mình kinh doanh trên thị trường đó.
Tận dụng sự am tường hiểu biết của bên nhận uỷ thác trong nghiệp vụ kinh
doanh xuất khẩu từ khâu đóng gói, vận chuyển, thuê tàu mua bảo hiểm… sẽ giúp
doanh nghiệp tiết kiệm được tiền của, thời gian đầu tư cho việc thực hiện xuất
khẩu.
*Nhược điểm của hình thức xuất khẩu gián tiếp
Mất mối liên hệ trực tiếp của doanh nghiệp với thị trường (khách hàng).
Phải chia sẻ lợi nhuận
Nhiều khi đầu ra phụ thuộc vào phía uỷ thác trung gian làm ảnh hưởng đến
sản xuất.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 10

11. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
3.3. Xuất khẩu gia công uỷ thác
Đây là hình thức kinh doanh mà trong đó có một đơn vị đứng ra nhập
nguyên liệu hoặc bán thành phẩm cho xí nghiệp gia công, sau đó thu hồi sản
phẩm để xuất khẩu cho nước ngoài. Đơn vị này được hưởng phí uỷ thác theo
thoả thuận với các xí nghiệp sản xuất.
3.4. Buôn bán đối lưu (xuất khẩu hàng đổi hàng)
Buôn bán đối lưu là một phương thức giao dịch trong đó xuất khẩu kết hợp
chặt chẽ với nhập khẩu, người bán đồng thời là người mua. Khối lượng hàng
hoá được trao đổi có giá trị tương đương. Ở đây mục đích của xuất khẩu không
phải thu về một khoản ngoại tệ mà nhằm thu về một khối lượng hàng hoá với
giá trị tương đương. Tuy tiền tệ không được thanh toán trực tiếp nhưng nó được
làm vật ngang giá chung cho giao dịch này.
Lợi ích của buôn bán đối lưu là nhằm mục đích tránh được các rủi ro về sự
biến động của tỷ giá hối đoái trên thị trường ngoại hối .
Đồng thời có lời khi các bên không đủ ngoại tệ thanh toán cho lô hàng
nhập khẩu của mình. Thêm vào đó, đối với một quốc gia buôn bán đối lưu có thể
làm cân bằng hạn mục thường xuyên trong cán cân thanh toán quốc tế.
3.5. Xuất khẩu theo nghị định thư
Đây là hình thức mà doanh nghiệp xuất khẩu theo chỉ tiêu của nhà nước
giao cho để tiến hành xuất một hoặc một số mặt hàng nhất định cho chính phủ
nước ngoài trên cơ sở nghị định thư đã ký giữa hai Chính phủ.
3.6. Xuất khẩu tại chỗ
Đây là hình thức kinh doanh xuất khẩu mới đang có xu hướng phát triển và
phổ biến rộng rãi do ưu điểm của nó đem lại. Đặc điểm của loại hàng xuất này là
hàng hoá không cần phải vượt qua biên giới quốc gia mà khách hàng vẫn có thể
đàm phán trực tiếp với người mua mà chính người mua lại đến với nhà xuất
khẩu. Mặt khác, doanh nghiệp tránh được một số thủ tục rắc rối của hải quan,
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 11

12. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
không phải thuê phương tiện vận chuyển, mua bảo hiểm hàng hoá. Do đó, giảm
được một lượng chi phí khá lớn.
Hình thức xuất khẩu tại chỗ đang được các quốc gia, đặc biệt là các quốc
gia có thế mạnh về du lịch và có nhiều đơn vị kinh doanh, các tổ chức nước
ngoài đóng tại quốc gia đó khai thác tối đa và đã thu được những kết quả to lớn,
không thua kém so với xuất khẩu trực tiếp qua biên giới quốc gia, đồng thời có
cơ hội thu hồi vốn nhanh và lợi nhuận cao.
3.7. Gia công quốc tế
Gia công quốc tế là một hình thức kinh doanh, trong đó một bên nhập
nguồn nguyên liệu, bán thành phẩm (bên nhập gia công) của bên khác (bên đặt
gia công) để chế biến thành phẩm giao lại cho bên đặt gia công và qua đó thu
được phí gia công.
Đây cũng là một hình thức xuất khẩu đang được phát triển mạnh mẽ và
được nhiều quốc gia trong đó đặc biệt là quốc gia có nguồn lao động dồi dào, tài
nguyên phong phú áp dụng rộng rãi vì thông qua hình thức gia công, ngoài việc
tạo việc làm và thu nhập cho người lao động, họ còn có điều kiện đổi mới và cải
tiến máy móc kỹ thuật công nghệ mới nhằm nâng cao năng lực sản xuất. Đối với
bên đặt gia công, họ được lợi nhuận từ chỗ lợi dụng được giá nhân công và
nguyên phụ liệu tương đối rẻ của nước nhận gia công.
Hình thức xuất khẩu này chủ yếu được áp dụng trong các ngành sản xuất sử
dụng nhiều lao động và nguyên vật liệu như dệt may, giầy da…
3.8. Tái xuất khẩu
Tái xuất là sự tiếp tục xuất khẩu ra nước ngoài những mặt hàng trước đây
đã nhập khẩu với điều kiện hàng hoá phải nguyên dạng như lúc đầu nhập khẩu.
Hình thức này được áp dụng khi một doanh nghiệp không sản xuất được
hay sản xuất được nhưng với khối lượng ít, không đủ để xuất khẩu nên phải
nhập vào để sau đó tái xuất.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 12

13. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Hoạt động giao dịch tái xuất bao gồm hai hoạt động xuất khẩu và nhập
khẩu với mục đích thu về một khoản ngoại tệ lớn hơn lúc ban đầu bỏ ra. Các bên
tham gia gồm có: nước xuất khẩu, nước tái xuất khẩu và nước nhập khẩu.
Tạm nhập tái xuất có thể thực hiện theo hai hình thức sau:
*Tái xuất theo đúng nghĩa của nó: Trong đó hàng hoá đi từ nước xuất
khẩu tới nước tái xuất khẩu rồi lại được xuất khẩu từ nước tái xuất tới nước nhập
khẩu. Ngược chiều với sự vận động của hàng hoá là sự vận động của tiền tệ.
nước tái xuất trả tiền cho nước xuất khẩu và thu tiền về từ nước nhập khẩu.
*Chuyển khẩu : Được hiểu là việc mua hàng hoá của một nước (nước xuất
khẩu) để bán hàng hoá cho một nước khác (nước nhập khẩu) mà không làm thủ
tục nhập khẩu vào nước tái xuất. Nước tái xuất trả tiền cho nước cho nước xuất
khẩu và thu tiền về từ nước nhập khẩu.
Ưu điểm của hình thức này là tạo ra một thị trường rộng lớn, quay vòng
vốn và đáp ứng nhu cầu bằng những hàng hoá mà trong nước không thể đáp ứng
được, tạo ra thu nhập.
Nhược điểm của hình thức này là các doanh nghiệp phụ thuộc vào rất nhiều
nước xuất khẩu về gía cả, thời gian giao hàng. Ngoài ra nó còn đòi hỏi người
làm công tác xuất khẩu phải giỏi về nghiệp vụ kinh doanh tái xuất, phải nhậy
bén với tình hình thị trường và giá cả thế giới, sự chính xác chặt chẽ trong các
hợp đồng mua bán.
3.9. Giao dịch tại sở giao dịch hàng hoá
Sở giao dịch hàng hoá là một thị trường đặc biệt, tại đó thông qua những
người môi giới do sở giao dịch chỉ định, người ta mua bán hàng hoá với khối
lượng lớn, có tính chất đồng loại và có phẩm chất có thể thay đổi được với nhau.
Sở giao dịch hàng hoá thể hiện tập trung của quan hệ cung cầu về một mặt
hàng giao dịch trong một khu vực ở một thời điểm nhất định. Do đó giá cả công
bố tại sở giao dịch có thể xem như một tài liệu tham khảo trong việc xác định
giá quốc tế
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 13

14. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
II . NỘI DUNG CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU
1. Nghiên cứu thị trường, sản phẩm xuất khẩu
1.1. Nghiên cứu thị trường
Nghiên cứu thị trường là một việc làm cần thiết đầu tiên đối với bất kỳ một
công ty nào khi tham gia vào thị trường thế giới. Nghiên cứu thị trường tạo khả
năng cho các nhà kinh doanh thấy được quy luật vận động của từng loại hàng
hoá cụ thể thông qua sự biến đổi nhu cầu, nguồn vốn cung cấp và giá cả hàng
hoá đó trên thị trường giúp họ giải quyết được vấn đề của thực tiễn kinh
doanh .
Nghiên cứu thị trường là quá trình thu thập thông tin số liệu về thị trường,
so sánh, phân tích những thông tin số liệu đó để rút ra kết luận về xu hướng vận
động của thị trường. Những kết luận này giúp cho nhà quản lý đưa ra được
những nhận định đúng đắn để lập kế hoạch kinh doanh, kế hoạch marketing. Nội
dung chính của nghiên cứu thị trường là xem xét thị trường và khả năng thâm
nhập và mở rộng thị trường.
*Các bước của nghiên cứu thị trường
 Nghiên cứu khái quát: Nghiên cứu khái quát thị trường cung cấp những
thông tin về quy mô cơ cấu, sự vận động của thị trường, các yếu tố ảnh
hưởng đến thị trường như môi trường kinh doanh, môi trường chính trị-
luật pháp…
 Nghiên cứu chi tiết: Nghiên cứu chi tiết thị trường cho biết những thông
tin về tập quán mua hàng, những thói quen và những ảnh hưởng đến hành
vi mua hàng của người tiêu dùng.
*Các phương pháp nghiên cứu thị trường
 Nghiên cứu tại địa bàn: là nghiên cứu bằng cách thu thập thông tin và các
nguồn tài liêụ công khai và xử lý các thông tin đó.
 Nghiên cứu tại hiện trường: là việc thu thập thông tin chủ yếu thông qua
tiếp xúc trực tiếp, sau đó tiến hành phân tích các thông tin thu thập được .
*Nội dung của nghiên cứu thị trường
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 14

15. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
 Phân tích cung : đầu tiên cần nắm được tình hình cung , là toàn bộ khối
lượng hàng hoá đã, đang và có khả năng bán ra trên thị trường. Cần xem
xét giá cả trung bình, sự phân bố hàng hoá và tình hình sản phẩm của
công ty đang ở giai đoạn nào .
 Phân tích cầu : Từ thông tin về hàng hoá đang bán trên thị trường mà cần
xác định xem những sản phẩm nào có thể thương mại hoá được.
Cần xem xét :
- Đối tượng tiêu dùng: giới tính, nghề nghịêp, giai cấp…
- Lý do mua hàng.
- Nhịp điệu mua hàng.
- Khách hàng tương lai.
1.2. Lựa chọn mặt hàng xuất khẩu
Đây là một trong những nội dung cơ bản nhưng rất quan trọng và cần thiết
để có thể tiến hành được hoạt động xuất khẩu. Khi doanh nghiệp có ý định tham
gia vào hoạt động xuất khẩu thì doanh nghiệp cần phải xác định các mặt hàng
mà mình khẳng định kinh doanh.
Để lựa chọn được đúng các mặt hàng mà thị trường cần đòi hỏi doanh
nghiệp phải có một quá trình nghiên cứu tỉ mỉ, phân tích một cách có hệ thống
về nhu cầu thị trường cũng như khả năng doanh nghiệp. Qua hoạt động này
doanh nghiệp cần phải xác định, dự đoán được xu hướng biến động của thị
trường cũng như khả năng doanh nghiệp. Qua hoạt động này doanh nghiệp cần
phải xác định, dự đoán được xu hướng biến động của thị trường cũng như các cơ
hội và thách thức doanh nghiệp gặp phải trên thị trường thế giới. Hoạt động này
không những đòi hỏi một thời gian dài mà còn phải tốn nhiều chi phí, song bù
lại doanh nghiệp có thể xâm nhập vào thị trường tiềm tàng có khả năng tăng
doanh số lợi nhuận kinh doanh.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 15

16. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
2. Lựa chọn đối tác giao dịch
Sau khi lựa chọn được mặt hàng và thị trường xuất khẩu, doanh nghiệp
muốn xâm nhập vào từng giai đoạn thị trường đó thì doanh nghiệp phải lựa
chọn được đối tác đang hoạt động trên thị trường có thể thực hiện các hoạt động
kinh doanh cho mình. Việc lựa chọn đúng đối tác để giao dịch tránh cho doanh
nghiệp những phiền toái, những mất mát rủi ro gặp phải trong quá trình kinh
doanh trên thị trường quốc tế, đồng thời có điều kiện để thực hiện thành công
các kế hoạch kinh doanh của mình. Cách tốt nhất để lựa chọn đúng đối tác là lựa
chọn đối tác có đặc điểm sau:
 Là người xuất khẩu trực tiếp. Vì với mặt hàng kinh doanh đó, doanh
nghiệp không phải chia sẻ lợi nhuận kinh doanh do đó thu được lơị nhuận
lớn nhất. Tuy nhiên, trong trương hợp sản phẩm và thị trường hoàn toàn
mới thì lại rất cần thông qua các đại lý hoặc các công ty uỷ thác xuất khẩu
để giảm chi phí chi việc thâm nhập thị trường nước ngoài.
 Quen biết, có uy tín kinh doanh .
 Có thực lực tài chính .
 Có thiện trí trong quan hệ làm ăn với doanh nghiệp không có biểu hiện
hành vi lừa đảo .
Trong quá trình lựa chọn đối tác giao dịch, công ty có thể thông qua các
bạn hàng đã có quan hệ kinh doanh với doanh nghiệp trước đó, thông qua các tin
tức thu nhập và điều tra được, các phòng thương mại và công nghiệp, các ngân
hàng, các tổ chức tài chính để họ giúp đỡ .
3. Lập phương án kinh doanh xuất khẩu
Trên cơ sở kết quả thu được trong quá trình nghiên cứu tiếp cận thị trường,
các đơn vị xuất khẩu phải lập phương án kinh doanh cho mình bao gồm:
 Đánh giá tình hình thị trường và thương nhân, phác hoạ bức tranh tổng
quát về hoạt động kinh doanh, những thuận lợi và khó khăn.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 16

17. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
 Lựa chọn mặt hàng thời cơ điều kiện và phương thức kinh doanh, sự lựa
chọn này phải mang tính thuyết phục trên cơ sở phân tích tình hình có liên
quan.
 Đề ra mục tiêu cụ thể như sẽ bán được bao nhiêu hàng, giá bán lẻ bao
nhiêu, thâm nhập vào thị trường nào.
 Đề ra biện pháp và công cụ thực hiện nhằm đạt được mục tiêu.
 Sơ bộ đánh giá hiệu quả kinh tế của hoạt động kinh doanh thông qua các
chỉ tiêu cơ bản:
- Chỉ tiêu tỷ suất ngoại tệ .
- Chỉ tiêu tỷ suất doanh lợi xuất khẩu .
- Chỉ tiêu thời gian thu hồi vốn cho xuất khẩu .
- Điểm hoà vốn trong xuất khẩu hàng hoá .
4. Lựa chọn phương thức giao dịch
Phương thức giao dịch là các doanh nghiệp sử dụng để thực hiện các mục
tiêu và kế hoạch kinh doanh của mình trên thị trường thế giới. Những phương
thức này quy định những thủ tục cần tiến hành, các điều kiện giao dịch, các thao
tác và chứng từ cần thiết trong quan hệ kinh doanh. Có rất nhiều phương thức
giao dịch khác nhau như giao dịch thông thường, giao dịch qua khâu trung gian,
giao dịch tại hội trợ, triển lãm, giao dịch hàng hoá, gia công quốc tế. Tuy nhiên,
phổ biến và được sử dụng nhiều nhất là giao dịch thông thường.
*Giao dịch thông thường
Đây là sự giao dịch mà người mua và người bán thảo luận trực tiếp với
nhau thông qua thư từ, điện tín… để bàn về các điều khoản sẽ ghi trong hợp
đồng. Các bước tiến hành giao dịch thông thường bao gồm: Hỏi giá - báo giá-
chào hàng- chấp nhận, xác nhận.
*Giao dịch qua trung gian
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 17

18. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Là việc người mua và người bán quy định những điều kiện trong giao dịch
mua bán hàng hoá nhờ tới sự giúp đỡ của người thứ 3 để đàm phán và đi đến ký
kết hợp đồng.
*Buôn bán đối lưu
Là phương thức giao dịch trong đó xuất khẩu kết hợp chặt chẽ với nhập khẩu,
người bán đồng thời là người mua, lượng hàng hoá trao đổi có giá trị tương
đương.
*Đấu giá quốc tế
Đây là phường thức bán hàng đặc biệt được tổ chức công khai ở một nơi
nhất định, tại đó sau khi xem xét hết hàng hoá, những người mua hàng để người
bán đưa ra giá mình muốn bán
Ngoài ra, còn một số loại giao dịch khác như:
- Giao dịch ở sở giao dịch hàng hoá .
- Giao dịch tại hội trợ triển lãm.
- Gia công
- Đấu thầu quốc tế
Tuỳ thuộc vào tình hình cụ thể mà doanh nghiệp lựa chọn từng phương
thức giao dịch mua bán thích hợp.
Nói chung, với các loại hàng hoá khác nhau thì phụ thuộc vào đặc điểm của
thị trường và khả nằng của doanh nghiệp, doanh nghiệp có thể lựa chọn các
phương thức giao dịch khác nhau. Chẳng hạn khách hàng mua hàng với số
lượng lớn, mua thường xuyên thì phương thức giao dịch thông thường được áp
dụng. Với những hàng hoá có tính chất chuyên ngành thì tham gia hội trợ và
triển lãm lại có tác dụng tích cực .
5. Đàm phán, ký kết hợp đồng xuất khẩu
Đàm phán, ký kết hợp đồng xuất khẩu là một trong những khâu quan trọng
trong hoạt động xuất khẩu. Nó quyết định đến khả năng, điều kiện thực hiện
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 18

19. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
những công đoạn mà doanh nghiệp thực hiện trước đó. Đồng thời nó quyết định
đến tính khả thi hay không khả thi của kế hoạch kinh doanh của doanh nghịêp.
Việc đàm phán phải căn cứ vào nhu cầu trên thị trường vào đối thủ cạnh tranh,
khả năng, điều kiện và mục tiêu của doanh nghiệp cũng như môí quan hệ của
doanh nghiệp và đối tác. Nếu đàm phán diễn ra tốt đẹp, thì kết quả của nó là hợp
đồng được ký kết. Một cam kết hợp đồng sẽ là những pháp lý quan trọng, vững
chắc và đáng tin cậy để các bên thực hiện lời cam kết của mình. Đàm phán có
thể thực hiện thông qua thư từ , điện tín và đàm phán trực tiếp.
Tiếp sau công việc đàm phán, các bên tiến hành ký kết hợp đồng mua bán
hàng hoá. Hợp đồng mua bán hàng hoá là một văn bản có tính chất pháp lý được
hình thành trên cơ sở thảo luận một cách bình đẳng, tự nguyện giữa các chủ thể
nhằm xác lập thực hiện và chấm dứt các mối quan hệ trao đổi hàng hoá .
Hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế là hợp đồng mua bán đặc biệt trong
đó quy định người bán có nghĩa vụ chuyển quyền (cho người ) sở hữu hàng hoá
cho người mua, còn người mua có nghĩa vụ trả tiền cho người bán theo giá thoả
thuận bằng phương thức quốc tế.
Khác với hợp đồng mua bán nội địa, hợp đồng xuất khẩu thông thường
hình thành giữa các doanh nghiệp có trụ sở kinh doanh ở các quốc gia khác
nhau, hàng hoá thường được dịch chuyển qua biên giới quốc gia và đồng tiền
thanh toán là một ngoại tệ đối với một trong hai quốc gia hoặc cả hai.
6. Tổ chức thực hiện hợp đồng xuất khẩu
Sau khi ký kết hợp đồng xuất khẩu hàng hoá với khách hàng. Doanh
nghiệp cần xác định rõ trách nhiệm, nội dung và trình tự công việc phải làm.
Thông thường trình tự thực hiện hợp đồng gồm các bước:
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 19

20. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Hình 1: Sơ đồ tổ chức thực hiện hợp đồng xuất khẩu
Ký hợp đồng Xin giấy Chuẩn bị
xuất khẩu
Kiểm tra L/
C phép XK hàng hoá XK
Kiểm tra Thuê phương Mua bảo hiểm Làm thủ tục
hàng hoá XK tiện vận hàng hoá hải quan
chuyển
Giao hàng Thanh toán
lên tàu Giải quyết
khiếu nại
Đây là sơ đồ chung để tổ chức thực hiện hợp đồng xuất khẩu, thực tế thì có
một số bước buộc phải theo đúng thứ tự nhưng một số bước thì không cần theo
đúng thứ tự trên.
6.1. Kiểm tra thư tín dụng
Trong hoạt động mua bán quốc tế ngày nay, việc sử dụng thư tín dụng ngày
càng trở nên phổ biến hơn cả nhờ những lợi ích mà nó mang lại. Sau khi nhà
nhập khẩu mở thư tín dụng(L/C), nhà xuất khẩu phải kiểm tra lại cẩn thận, tỷ mỉ
và chi tiết trong L/C có phù hợp với các điều kiện trong hợp đồng không. Nếu
không phù hợp hoặc sai sót thì thông báo cho nhà nhập khẩu để sửa chữa kịp
thời. Bởi vì khi người mua (nhà nhập khẩu) đã mở L/C thì nó đã trở thành một
trái vụ và các bên sẽ thực hiện theo các điều kiện ghi trong L/C.
6.2. Xin giấy phép xuất khẩu
Muốn thực hiện hợp đồng xuất khẩu, doanh nghiệp phải có giấy phép xuất
khẩu hàng hoá. Giấy phép xuất khẩu hàng hoá là một công cụ quản lý của Nhà
nước về hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp. Trước đây khi muốn xuất khẩu
một lô hàng, các doanh nghiệp phải có giấy phép kinh doanh XNK và xin giấy
phép xuất khẩu từng chuyến để giảm gánh nặng về thủ tục hành chính cho các
doanh nghiệp tham gia xuất khẩu. Thủ Tướng Chính phủ ban hành nghị định 57/
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 20

21. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
NĐ-CP, theo đó tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đều được
quyền xuất nhập khẩu ra bên ngoài phù hợp với nội dung đăng ký kinh doanh,
không cần xin giấy phép kinh doanh XNK tại bộ thương mại
6.3. Chuẩn bị hàng hoá xuất khẩu
Đối với các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu trực tiếp, việc chuẩn bị
hàng hoá xuất khẩu là tương đối đơn giản. Sau khi tiến hành sản xuất ra sản
phẩm, doanh nghiệp chỉ còn lựa chọn, đóng gói, kẻ ký mã hiệu và vận chuyển
đến nơi quy định.
6.4. Kiểm tra hàng hoá
Trước khi xuất khẩu, các nhà xuất khẩu có nghĩa vụ kiểm tra số lượng, chất
lượng, phẩm chất, trọng lượng của hàng hoá đó. Nếu hàng hoá đó là động thực
vật thì phải qua kiểm tra vệ sinh, an toàn thực phẩm và khả năng gây bệnh.
6.5. Thuê phương tiện vận chuyển
Việc lựa chọn phương tiện vận chuyển, phương thức vận chuyển ra sao là
căn cứ vào 3 yếu tố sau:
 Điều khoản của hợp đồng xuất khẩu .
 Đặc điểm của hàng hoá .
 Điều kiện vận tải.
6.6. Mua bảo hiểm hàng hoá
Hàng hoá trong mua bán quốc tế thông thường phải vận chuyển bằng
đường biển vì vận chuyển đường biển rủi ro khá cao do đó rất cần thiết bảo hiểm
hàng hoá. Việc mua bảo hiểm hàng hoá được thông qua hợp đồng bảo hiểm. Có
2 loại hợp đồng bảo hiểm là bảo hiểm hợp đồng bao và bảo hiểm hợp đồng cả
chuyến.
6.7. Làm thủ tục hải quan
Hàng hoá khi vượt qua biên giới quốc gia để xuất khẩu đều phải làm thủ
tục Hải quan. Việc làm thủ tục hải quan gồm 3 bước:
 Khai báo hải quan .
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 21

22. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Doanh nghiệp khai báo tất cả các đặc điểm của hàng hoá xuất khẩu : số
lượng, chất lượng, giá trị, tên, phương tịên vận chuyển, nước nhập khẩu. Các
chứng từ kèm theo : như giấy phép xuất khẩu, bảng chi tiết..
 Xuất trình hàng hoá để kiểm tra và tính thuế.
 Thực hiện các quyết định của hải quan.
6.8. Giao hàng lên tàu
Trong khâu này doanh nghiệp phải đăng ký với người vận tải và nhận hồ sơ
xếp hàng, sau đó gặp gỡ các cơ quan điều động của cảng để nhận lịch xếp hàng,
bố trí các phương tiện vận tải đưa hàng hoá vào cảng, xếp hàng lên tàu và sau đó
lấy vận đơn.
6.9. Thanh toán
Thanh toán là bước cuối cùng thực hiện một hợp đồng xuất khẩu nếu như
không có sự tranh chấp và khiếu nại. Đó là thước đo, là yếu tố ảnh hưởng trực
tiếp đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Trong xuất khẩu hàng hoá, bên
nhập khẩu có thể thanh toán cho bên bán bằng nhiều phương thức khác nhau. Ví
dụ như phương thức chuyển tiền; phương thức nhờ thu; phương thức tín dụng
chứng từ.
6. 10. Giải quyết khiếu nại ( nếu có )
Trong quá trình thực hiện hợp đồng kinh doanh xuất nhập khẩu có thể xảy
ra những vấn đề phức tạp làm ảnh hưởng đến kết quả thực hiện hợp đồng trong
những trường hợp đó, hai bên cần thiện trí trao đổi, thảo luận để giải quyết. Nếu
giải quyết không thành thì tiến hành các thủ tục kiện đối tác lên trọng tài. Việc
khiếu nại phải tiến hành một cách kịp thời tỷ mỉ dựa trên những căn cứ của
chứng từ kèm theo.
7. Đánh giá hiệu quả hoạt động xuất khẩu
Việc đánh giá hiệu quả hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp là quan
trọng và rất cần thiết. Nó cho phép doanh nghiệp xác định hiệu quả của mỗi hợp
đồng xuất khẩu cũng như mỗi giai đoạn hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 22

23. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Nhờ các đánh giá đó doanh nghiệp sẽ có những biện pháp ứng xử phù hợp đối
với việc thực hiện các hợp đồng xuất khẩu tiếp theo cũng như thời gian hoạt
động xuất khẩu tiếp theo. Để đánh giá hiệu quả của hoạt động xuất khẩu của
doanh nghiệp có thể sử dụng hai loại chỉ tiêu sau:
7.1. Các chỉ tiêu định tính
*Khả năng xâm nhập, mở rộng và phát triển thị trường : kết quả này có
được sau một thời gian nỗ lực của doanh nghiệp trong việc thúc đẩy các hoạt
động xuất khẩu của mình, kết quả này biểu hiện ở thị trường xuất khẩu có của
doanh nghiệp, khả năng mở rộng sang các thị trường khác, mối quan hệ với
khách hàng nước ngoài , khả năng khai thác, nguồn hàng cho xuất khẩu… Các
kết quả này chính là những thuận lợi quá trình mà doanh nghiệp có thể khai thác
để phục vụ cho quá trình xuất khẩu tới độ thu được lợi nhuận cao, khả năng về
thị trường lớn hơn.
*Kết quả về mặt xã hội : những lợi ích mà doanh nghiệp có thể mang lại
khi thực hiện các hoạt động xuất khẩu nào đó thì cũng phải đem lại lợi ích cho
đất nước. Do vậy, doanh nghiệp phải quan tâm đến lợi ích xã hội khi thực hiện
các hợp đồng xuất khẩu, kinh doanh những mặt hàng Nhà nước khuyến khích
xuất khẩu và không xuất khẩu những mặt hàng mà Nhà nước cấm.
7.2. Các chỉ tiêu định lượng
*Lợi nhuận xuất khẩu
Đây là chỉ tiêu có tính chất tổng hợp, phản ánh kết quả cuối cùng của hoạt
động xuất khẩu. Lợi nhuận thực tế càng lớn thì hoạt động của công ty càng cao.
P = TR - TC
P : Lợi nhuận thu được từ hoạt động xuất khẩu
TR : Tổng doanh thu thu được từ hoạt động xuất khẩu
TC: Tổng chi phí bỏ ra cho hoạt động xuất khẩu
Từ công thức trên ta thấy để tăng lợi nhuận xuất khẩu thì có phương pháp:
tăng doanh thu hoặc giảm chi phí xuất khẩu .
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 23

24. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
*Tỷ suất ngoại tệ (hiệu quả kinh tế của xuất khẩu)
Tỷ xuất ngoại tệ = TR/TC nếu tỷ xuất ngoại tệ > 1 có hiệu quả và < 1 thì chưa
có hiệu quả
*Tỷ suất lợi nhuận xuất khẩu
Là chỉ tiêu hiệu quả tương đối. Nó có thể tính theo 2 cách
 Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu
P
p= T x 100%
R
 Tỷ suất lợi nhuận trên chi phí
P
p= T x100%
C
p: Tỷ suất lợi nhuận xuất khẩu
P: Lợi nhuận xuất khẩu
TR: Tổng doanh thu từ hoạt động xuất khẩu
TC: Tổng chi phí từ hoạt động xuất khẩu
Nếu p > 0 thì doanh nghiệp đạt hiệu quả trong xuất khẩu hàng hoá còn nếu
p < 0 doanh nghiệp chưa đạt hiệu quả trong
III. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU
1. Các nhân tố quốc tế
Đây là các nhân tố nằm ngoài phạm vi điều khiển của quốc gia. Có ảnh
hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới hoạt động xuất khâư của doanh nghiệp. Có thể
kể đến các nhân tố:
* Môi trường kinh tế
Tình hình phát triển kinh tế của thị trưòng xuất khẩu có ảnh hưởng tới nhu
cầu và khả năng thanh toán của khách hàng , do đó có ảnh hưởng đến hoạt đông
xuất khẩu của doanh nghiệp. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế của
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 24

25. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
thị trường xuất khẩu là tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thu nhập của dân cư,
tình hình lạm phát , tình hình lãi xuất.
*Môi trường luật pháp
Tình hình chính trị hợp tác quốc tế được biểu hiện ở xu thế hợp tác giữa
các quốc gia. Điều này sẽ dẫn đến sự hình thành các khối kinh tế, chính trị của
một nhóm các quốc gia do đó sẽ ảnh hưởng đến tình hình thị trường xuất khẩu
của doanh nghiệp.
*Môi trường văn hoá xã hội
Đặc điểm và sự thay đổi của văn hoá - xã hội của thị trường xuất khẩu có
ảnh hưởng lớn đến nhu cầu của khách hàng, do đó ảnh hưởng đến các quyết
định mua hàng của khách hàng và ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của
doanh nghệp.
*Môi trường cạnh tranh
Mức độ cạnh tranh quốc tế biểu hiện ở sức ép từ phía các doanh nghiệp,
các công ty quốc tế đối với doanh nghiệp, khi cùng tham gia vào một thị trường
xuất khẩu nhất định. Sức ép ngày càng lớn thì ngày càng khó khăn cho doanh
nghiệp muốn thâm nhập, duy trì, mở rộng thị trường xuất khẩu cho mình.
2. Các nhân tố quốc gia
Đây là các nhân tố ảnh hưởng bên trong đất nước nhưng ngoài sự kiểm soát
của doanh nghiệp. Các nhân tố đó bao gồm:
*Nguồn lực trong nước
Một nước có nguồn lực dồi dào là điều kện thuận lợi để doanh nghiệp
trong nước có điều kiện phát triển xúc tiến các mặt hàng có sử dụng sức lao
động. Về mặt ngắn hạn, nguồn lực đuợc xem là không biến đổi vì vậy chúng ít
tác động đến sự biến động của xuất khẩu. Nước ta nguồn nhân lực dồi dào, giá
nhân công rẻ là điều kiện thuận lợi để xuất khẩu các sản phẩm sử dụng nhiều lao
động như hàng thủ công mỹ nghệ, may mặc giầy dép...
*Nhân tố công nghệ
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 25

26. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Ngày nay khoa học công nghệ tác động đến tất cả các lĩnh vực kinh tế xã
hội, và mang lại nhiều lợi ích , trong xuất khẩu cũng mang lại nhiều kết quả cao.
Nhờ sự phát triển của bưu chính viễn thông, các doanh nghiệp ngoại thương có
thể đàm phán với các bạn hàng qua điện thoại , fax.. giảm bớt chi phí, rút ngắn
thời gian. Giúp các nhà kinh doanh nắm bắt các thông tin chính xác,kịp thời
.Yếu tố công nghệ cũng tác động đến quá trình sản xuất, gia công chế biến hàng
hoá xuất khẩu. Khoa học công nghệ còn tác động tới lĩnh vực vận tải hàng hoá
xuất khẩu, kỹ thuật nghiệp vụ trong ngân hàng...
*Cơ sở hạ tầng
Đây là yếu tố không thể thiếu nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu. Cơ sở
hạ tầng gồm : đường xá, bến bãi hệ thống vận tải , hệ thống thông tin,hệ thống
ngân hàng... có ảnh hưởng lớn tới hoạt động xuất khẩu nó thúc đẩy hoặc kìm
hãm hoạt động xuất khẩu.
*Hệ thống chính trị pháp luật của nhà nước
Nhân tố này không chỉ tác động đến hoạt động xuất khẩu của doanh
nghiệp ở hiện tại mà cón ảnh hưởng trong tương lai. Vì vậy doanh nghiệp phải
tuân theo và hưởng ứng nó ở hiện tại, mặt khác doanh nghệp phải có kế hoạch
trong tương lai cho phù hợp.
Các doanh ngiệp ngoại thương khi tham gia hoạt động xuất khẩu cần nhận
biết và tuân theo các quy định của pháp luật về hoạt động xuất khẩu nói riêng và
hoạt động kinh doanh nói chung. Do vậy doanh nghiệp cần lợi dụng các chính
sách của nhà nước về hoạt động xuất khẩu cũng như không tham gia vào các
hoạt động xuất khẩu mà nhà nước không cho phép.
*Tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái là quan hệ so sánh giữa giá đồng nội tệ và đồng ngoại tệ.
Tỷ gía hối đoái và chính sách tỷ giá hối đoái là nhân tố quan trọng thực hiện
chiến lược hướng ngoại, đẩy mạnh xuất khẩu trong hoạt động xuất khẩu. Do vậy
doanh nghiệp cần quan tâm đến yếu tố tỷ giá vì nó liên quan đến việc thu đổi
ngoại tệ sang nội tệ, từ đó ảnh hướng đến hiệu quả xuất của doanh nghiệp.Để
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 26

27. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
biết được tỷ giá hối đoái, doanh nghiệp phải hiểu được cơ chế điều hành tỷ giá
hiện hành của nhà nước , theo dõi biến động của nó từng ngày. Doanh nghiệp
phải lưu ý tỷ giá hối đoái được điều chỉnh là tỷ giá tỷ giá chính thức được điều
chỉnh theo quá trình lạm phát.
*Mức độ cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu trong nước
Cạnh tranh một mặt có tác động thúc đẩy sự vươn lên của các doanh
nghiệp, mặt khác nó cũng dìm chết các doanh nghiệp yếu kém. Mức độ cạnh
tranh ở đây biểu hiện ở số lượng các doanh nghiệp tham gia xuất khẩu cùng
ngành hoặc các mặt hàng khác có thể thay thế được. Hiện nay, nhà nước Việt
Nam có chủ trương khuyến khích mọi doanh nghiệp mới tham gia xuất khẩu đã
dẫn đến sự bùng nổ số lượng các doanh nghiệp tham gia xuất khẩu do đó đôi khi
có sự cạnh tranh không lành mạnh.
3. Các nhân tố bên trong doanh nghiệp
Là các nhân tố thuộc về bản thân doanh nghiệp mà doanh nghiệp có thể tác
động làm thay đổi nó để phục vụ cho hoạt động xuất khẩu của mình. Bao gồm
các nhân tố sau:
*Bộ máy quản lý hay tổ chức hành chính của doanh nghiệp
Là sự tác đông trực tiếp của các cấp lãnh đạo xuống các cán bộ, công nhân
viên đến hoạt động tổ chức sản xuất và xuất khẩu hàng hoá. Việc thiết lập cơ
cấu tổ chức của bộ máy điều hành cũng như cách thức điều hành của các cấp
lãnh đạo là nhân tố quyết định tính hiệu quả trong kinh doanh. Một doanh
nghiệp có cơ cấu tổ chức hợp lý cách điều hành hoạt động kinh doanh sẽ quyết
định tới hiệu quả kinh doanh nói chung và hoạt động xuất khẩu nói riêng.
*Yếu tố lao động
Con người luôn được đặt ở vị trí trung tâm của mọi hoạt động. Hoạt động
xuất khẩu hàng hoá đặc biệt phải nhấn mạnh đến yếu tố con người bởi vì nó là
chủ thể sáng tạo và trực tiếp điều hành các hoạt động. Trình độ và năng lực
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 27

28. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
trong hoạt động xuất khẩu của các bên kinh doanh sẽ quyết định tới tới hiệu quả
kinh doanh của doanh nghiệp.
*Khả năng tài chính của doanh nghiệp
Một trong những yếu tố quan trọng tác động tới hoạt động xuất của doanh
nghiệp là vốn . Bên cạnh yếu tố về con người, tổ chức quản lý thì doanh nghiệp
phải có vốn để thực hiên các mục tiêu về xuất khẩu mà doanh nghiệp đã đề ra.
Năng lực tài chính có thể làm hạn chế hoặc mở rộng các khả năng của doanh
nghiệp vì vốn là tiền đề cho mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Như vậy, có rất nhiều nhân tố ảnh hưởng đến xuất khẩu theo chiều hướng
khác nhau, tốc độ và thời gian khác nhau...tạo nên một môi trường xuất khẩu
phức tạp đối với doanh nghiệp, các doanh nghiệp phải thường xuyên nắm bắt,
những thay đổi này để có những phản ứng kịp thời, tránh rủi ro đáng tiếc xảy ra
khi tiến hành hoạt động xuất khẩu
IV. ĐẶC ĐIỂM CỦA MẶT HÀNG THUỶ TINH VÀ GỐM XÂY DỰNG, TÌNH
HÌNH THỊ TRƯỜNG THUỶ TINH VÀ GỐM XÂY DỰNG TRONG THỜI
GIAN QUA
1. Đặc điểm kinh tế kỹ thuật cuả ngành thuỷ tinh và gốm xây dựng
1.1. Khái niệm về mặt hàng thuỷ tinh và gốm xây dựng
Theo quan điểm hiện nay, tất cả các sản phẩm thuỷ tinh và gốm sứ nào
được sản xuất phục vụ mục đích xây dựng đều thuộc phạm vi hàng thuỷ tinh
gốm xây dựng. Do vậy, sản phẩm thuỷ tinh và gốm xây dựng bao gồm rất nhiều
chủng loại khác nhau.
Từ mục đích sử dụng của nó là cơ sở để phân biệt sản phẩm thuỷ tinh và
gốm xây dựng với các sản phẩm thuỷ tinh và gốm sứ khác như gốm dân dụng,
gốm sứ mỹ nghệ...
1.2. Đặc điểm kinh tế kỹ thuật của ngành
Ngành sản xuất thuỷ tinh và gốm xây dựng là một ngành thuộc nhóm
ngành công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng . Các sản phẩm mà ngành sản
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 28

29. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
xuất ra phục vụ cho ngành công nghiệp nói chung và nhu cầu của đại bộ phận
dân chúng nói riêng.
Hiện nay các sản phẩm thuỷ tinh và gốm xây dựng được phân loại như sau:
* Sản phẩm thuỷ tinh xây dựng
Bao gồm các sản phẩm như: Các loại kính xây dựng( kính trắng, kính mờ,
kính an toàn, kính phản quang...), thuỷ tinh lỏng, sợi thuỷ tinh...Các sản phẩm
thuỷ tinh này chủ yếu nhằm phục vụ cho hoạt động xây dựng do đó qui trình sản
xuất, tính sử dụng của chúng hoàn toàn khác các sản phẩm thuỷ tinh khác như
thuỷ tinh mỹ nghệ thuỷ tinh y tế
* Sản phẩm gốm xây dựng
Bao gồm nhiều loại khác nhau. Ta có thể phân loại như sau:
 Nhóm các sản phẩm gốm cao cấp: Bao gồm các sản phẩm như: sứ vệ sinh
gạch ngói trang trí, các loại gạch ốp lát, các loại gạch tráng men cao cấp
khác.
 Nhóm các sản phẩm gốm thô: Bao gồm các loại gạch ngói xây dựng thông
dụng như: gạch xây, gạch chống nóng, gạch mem rỗng, gạch chẻ, ngói
lợp...
 Nhóm các sản phẩm chuyên dụng: Bao gồm gạch chịu lửa chammot, gạch
cách nhiệt, gạch chịu lửa kiềm tính, bi nghiền và các loại bột vữa xây
dựng tương ứng.
Cũng như các loại vật liệu xây dựng khác, các sản phẩm thuỷ tinh và gốm
sứ xây dựng có một đặc điểm chung là trọng lượng nặng, thể tích lớn, khó đóng
gói bảo quản và vận chuyển trong khi giá trị sản phẩm lại không cao. Chính do
đặc điểm đó mà việc sản xuất kinh doanh các sản phẩm thuỷ tinh và gốm xây
dựng gặp nhiều khó khăn vì chi phí vận chuyển thường chiếm một tỷ lệ khá cao
trong giá thánh các sản phẩm. Mặt khác , để có được các sản phẩm tốt đáp ứng
được nhu cầu của thị trường thì việc sản xuất các loại vật liệu xây dựng này
không những đòi hỏi công nghệ, kỹ thuật hiện đại mà còn có nhiều nguyên liệu
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 29

30. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
như cát trắng cho sản xuất thuỷ tinh, đất sét, kaolin, cho sản xuất gốm sứ và
nhiều nguyên vật liệu khác.
Do có nhiều đặc điểm riêng nên ngành sản xuất thuỷ tinh và gốm xây dựng
phụ thuộc rất nhiều vào nguồn nguyên liệu. Vì vậy, hiện nay công tác phát triển
lĩnh vực khai thác và chế biến nguyên liệu phục vụ cho ngành rất được coi
trọng. Thông thường, để giảm giá thành các sản phẩm, giảm chi phí vận chuyển
các thành phẩm, tránh các rủi ro, vỡ hỏng trong khi vận chuyển nên các nhà máy
sản xuất các sản phẩm thuỷ tinh và gốm xây dựng thường được bố trí một cách
hợp lý gần nơi tiêu thụ. Đây cũng là cách phân bổ thường thấy trong các ngành
sản xuất các sản phẩm có đặc trưng tương tự.
2. Thị trường thuỷ tinh và gốm xây dựng thời gian qua
2.1. Thị trường thuỷ tinh và gốm xây dựng Việt Nam
Theo số liệu báo cáo mới nhất của Vụ kế hoạch và thống kê Bộ xây dựng,
vào thời điểm đầu năm 2002 ở Việt Nam có 20 nhà máy sản xuất gạch ốp lát, 8
nhà máy sản xuất sứ vệ sinh cao cấp và hàng trăm nhà máy và các cơ sở sản
xuất gạch ngói thông dụng khác. Về lĩnh vực thuỷ tinh thì có 8 nhà máy trong đó
có 2 nhà máy phục vụ ngành xây dựng là nhà máy kính Đáp Cầu và liên doanh
kính nổi Việt Nam.
*Thị trường thuỷ tinh xây dựng
Trong giai đoạn này khi việc xây dựng nhà máy kính nổi đã được hoàn
thành và đi vào sản xuất đồng thời công tác đại tu sửa chữa nhà máy kính Đáp
Cầu cũng đã tiến hành xong nên sản lượng kính do trong nước đã đáp ứng được
phần lớn nhu cầu của thị trường. Giai đoạn 2000-2002, sản lượng sản xuất trong
nước tăng và giữ ở mức ổn định đáp ứng 90% nhu cầu sử dụng trong nước. Tuy
nhiên lượng kính nhập khẩu và nhập lậu qua đường tiểu ngạch vẫn ở mức cao và
chủ yếu là các mặt hàng kính xây dựng Trung Quốc. Các mặt hàng này chiếm
ưu thế bởi giá rẻ. Kính xây dựng Trung Quốc hiện đang chiếm từ 65%-70% thị
phần với mức giá từ 45000 - 52000 đồng/m2 (bao gồm cả thuế nhập khẩu) chỉ
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 30

31. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
bằng 60% so với giá kính sản xuất trong nước. Năm 2002 năng lực sản xuất
kính trong nước đạt 34 triệu m2 nhập khẩu 4 triệu m2 trong khi nhu cầu là 40-45
triệu m2 nhưng do lượng kính nhập lậu quá lớn dẫn đến kính nội Việt Nam bị ép
đến vỡ thị trường.Tính từ năm 1999 đến tháng 8/2002 Công ty liên doanh kính
nổi đạt mức tồn kho kỷ lục 8 triệu m 2 , giá trị trên 170 tỷ đồng, Công ty kính
Đáp Cầu tồn kho 0,8 triệu m 2 .. Tồn kho đồng nghĩa với việc mất thị trường. Chỉ
tính riêng 6 tháng đầu năm 2002 Việt Nam đã đánh mất 23% thị phần ở khu vực
Miền Bắc
*Thị trường gốm xây dựng
Trong giai đoạn hiện nay, sản lượng gốm xây dựng sản xuất trong nước về
cơ bản đáp ứng được 90% nhu cầu trong cả nước. Theo báo cáo của bộ Xây
Dựng năm 2000 trong cả nước( kể cả liên doanh) đã sản xuất được 22,588 triệu
m2 gạch ốp lát, 2 triệu bộ sản phẩm sứ vệ sinh, tăng 60,2% so với năm 1999.
Trong năm 2001 sản lượng gạch ốp lát cả nước đạt 30 triệu m2, tăng 32,75% so
với năm 2000. Trong khi nhu cầu xây dựng cơ bản là tăng ít nhưng tình hình
cung ứng lại tăng lên gấp đôi. Do đó, mặt hàng gốm xây dựng không chỉ đáp
ứng đủ nhu cầu trong nước mà còn xuất hiện tình trạng cung vượt quá cầu. Bên
cạnh đó các sản phẩm gốm xây dựng của Trung Quốc lại tràn vào thị trường
Việt Nam. Các sản phẩm này tuy chất lượng kém hơn chút ít nhưng mẫu mã lại
phong phú, kiểu dáng hoa văn đẹp, giá cả hấp dẫn, giá gạch ốp lát của Trung
Quốc chỉ 45000- 54.000đ/m2 bằng 60% giá gạch nội địa.
Nhìn chung, việc cung ứng các sản phẩm thuỷ tinh và gốm xây dựng tại
Việt Nam đã quá đủ để đáp ứng nhu cầu. Có thể nói thị này trường này đang ở
giai đoạn ”khủng hoảng thừa”. Điều này chứng tỏ việc cần thiết phải tìm cho các
sản phẩm thuỷ tinh và gốm xây dựng một lối đi mở là hoàn toàn hợp lý.
2.2. Thị trường thuỷ tinh và gốm xây dựng thế giới
Nhìn chung tình hình sản xuất kinh doanh các sản phẩm thuỷ tinh và gốm
xây dựng rất phát triển. Các sản phẩm thuỷ tinh và gốm xây dựng đã được đầu
tư xây dựng với thiết bị tiên tiến, dây truyền sản xuất hiện đại. Chất lượng tốt,
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 31

32. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
mẫu mã đẹp, đa dạng phong phú về chủng loại có thể đáp ứng đủ các nhu cầu về
vật liệu xây dựng trên thế giới. Điều này thể hiện thông qua bảng số liệu sau:
Bảng 1: Tình hình sản xuất thuỷ tinh và gốm xây dựng
trên thế giới năm 2002
Gạch ceramic Sứ vệ sinh Kính xâydựng
Tên nước
(triệu m2) (triệu sản phẩm) (dây truyền)
Toàn thế giới 2800 400 250
Trung Quốc 1800 109 126
Thái Lan 120 20 10
Malaysia 90 16 6
Hàn Quốc 92 19 6
Đài Loan 108 10 8
Ân Độ 124 17 12
Nhật Bản 146 11 5
Inđonesia 126 30 18
Nguồn: Nghiên cứu thị trường của Viglacera
Qua bảng số liệu trên ta thấy các nước có năng sản xuất các loại vật liệu
xây dựng chủ yếu ở Châu Á. Đặc biệt là Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ..
Đây cũng là các đối thủ cạnh tranh đáng gườm của Viglacera không chỉ tịa
thị trường nội địa mà còn cả trên các thị trường xuất khẩu của Việt Nam
Trung Quốc là một quốc gia có sản lượng sản xuất các sản phẩm thuỷ tinh và
gốm xây dựng lớn nhất thế giới. Các sản phẩm gốm xây dựng của Trung Quốc
tuy chất lượng chưa cao nhưng mẫu mã lại phong phú, màu sắc đa dạng, giá
thành rẻ. Trong đó các loại gạch ngói trang trí của Trung Quốc rất phong phú về
kiểu dáng (từ bề mặt phẳng cho đến mặt trang trí nổi), phong phú về màu sắc
cũng như có rất nhiều chủ đề in hình ảnh trên gạch từ phong cảnh, cây kiểng,
tượng đại, nhà cửa, các biểu tượng của tôn giáo cho đến hình ảnh sống động kể
cả những chủ đề cho thiếu nhi. Gạch ngói Trung Quốc còn hiện diện trên thị
trường thế giới bằng vật liệu sứ, gọi là gạch sứ mà một số quốc gia vẫn chưa sản
xuất được trong đó có Việt Nam. Bên cạnh đó, Trung Quốc đã đầu tư rất nhiều
dây chuyền kính nổi để sản xuất kính xây dựng vì thế Trung Quốc đạt được lợi
thế cạnh tranh về giá rẻ so với các nước khác trong khu vực và trên thế giới.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 32

33. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Đối với một số quốc gia trong khu vực ASEAN như Malaisia, Thái Lan,
Indonexia là những nước có sản lượng sản xuất lớn hơn rất nhiều so với Việt
Nam. Kim ngạch xuất khẩu mặt hàng gốm xây dựng của Việt Nam bằng 16% so
với Malaisia, 7,4% so với Thái Lan, càng nhỏ hơn so với Indonexia. Thêm vào
đó các nước này có khá nhiều lợi thế cạnh tranh so với Việt Nam như quan hệ
bạn hàng rộng, kinh nghiệm nhiều, sản phẩm có chất lượng tốt, nhiều mẫu mã
đẹp, giá rẻ hơn so với Việt Nam. Nếu chỉ xét gạch sản phẩm ốp lát của Việt
Nam giá cao hơn khoảng 20% - 25% so với Thái Lan và khoảng 25%-27% so
với sản phẩm cùng loại của Indonexia. Giá xuất khẩu sứ vệ sinh của Việt Nam
hiện nay bình quân là 35-37 USD /bộ, trong khi đó xuất khẩu sản phẩm cùng
loại của Thái Lan bình quân chỉ là 25-28 USD/bộ, của Indonexia là 30-32 USD/
bộ, của Trung Quốc là 22 - 26 USD/bộ.
Điều này làm giảm khả năng cạnh tranh với các sản phẩm thuỷ tinh và gốm
xây dựng của Việt Nam tại thị trường nước ngoài.
Tuy nhiên các sản phẩm của Việt Nam có phần kém lợi thế cạnh tranh về
mẫu mã, giá cả, chất lượng…. so với các nước này. Nhưng Việt Nam lại có lợi
thế cạnh tranh so với nhiều quốc gia khác trên thế giới do Việt Nam có nguồn
nhân công rẻ, tài nguyên thiên nhiên phong phú vì thế giá thành các sản phẩm
vật liệu xây dựng của Việt Nam rẻ hơn so với một số nước như Mỹ, Đông Âu,
Đài Loan, Hàn Quốc… Đồng thời chất lượng hàng VLXD của Việt Nam cũng
đã đạt tiêu chuẩn của Châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản về một số lĩnh vực nhất
định như sản phẩm sứ vệ sinh của Công ty Sứ Thanh Trì Hà Nội, sản phẩm gạch
Granit của Công ty gạch Thạch Bàn…
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 33

34. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG KINH DOANH XUẤT KHẨU CỦA TỔNG
CÔNG TY VIGLACERA THỜI GIAN QUA
I. TỔNG QUAN VỀ TỔNG CÔNG TY VIGLACERA
1. Quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty
Sau cuộc chiến tranh chống Mỹ thắng lợi, trước yêu cầu cấp thiết về vật
liệu xây dựng để phục hồi, xây dựng lại đất nước. Ngày 25/7/1974 theo Quyết
định 366/BXD của Bộ trưởng Bộ xây dựng, Công ty gạch ngói sành sứ xây
dựng chính thức được thành lập. Ban đầu chỉ có 18 xí nghiệp miền Bắc, phần
lớn chuyên sản xuất gạch ngói. Năm 1979, được đổi tên là liên hiệp các xí
nghiệp thuỷ tinh và gốm xây dựng. Theo Quyết định số 991/BXD- TCLĐ ngày
20/11/1995, Bộ trưởng Bộ xây dựng quyết định thành lập Tổng công ty thuỷ
tinh và gốm xây dựng trên cơ sở sắp xếp và cơ cấu lại các doanh nghiệp sản xuất
vật liệu xây dựng trực thuộc Bộ xây dựng. Tổng công ty thuỷ tinh và gốm xây
dựng với tên giao dịch quốc tế là Viglacera (Việt Nam glass and ceramic for
contruction corporation) là một doanh nghiệp Nhà nước được đặt tại địa điểm số
628- đường Hoàng Hoa Thám- Tây Hồ- Hà Nội. Tổng công ty chịu sự quản lý
của Nhà nước, của Bộ xây dựng và các cơ quan quản lý Nhà nước khác theo qui
định của pháp luật. Tổng công ty bao gồm 40 nhà máy, xí nghiệp thành viên với
trên 15.000 cán bộ công nhân viên. Đến nay, do có sự sáp nhập của nhiều Nhà
máy nên Tổng công ty còn 26 đơn vị thành viên trong đó có 20 đơn vị hạch toán
độc lập, 6 đơn vị hạch toán phụ thuộc. Bên cạnh đó còn có 5 Công ty có vốn góp
của Viglacera, các chi nhánh trong và ngoài nước và một đơn vị sự nghiệp
chuyên đào tạo công nhân và bồi duỡng cán bộ vật liệu xây dựng.
Từ khi mới thành lập cho đến năm 1990, Viglacera chủ yếu sản xuất gạch
xây, ngói lợp và gạch lát nền xi măng. Hầu hết các nhà máy có công nghệ và
thiết bị lạc hậu, chất lượng sản phẩm không cao, tiêu hao nhiều nguyên liệu.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 34

35. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
Nhưng từ năm 1990 đến nay Viglacera không ngừng phát triển, đi đầu đột phá
trong việc đầu tư chiều sâu vào sản xuất ở Việt Nam. Đây là doanh nghiệp có uy
tín với đội ngũ kỹ sư, cán bộ kỹ thuật, công nhân lành nghề có khả năng đáp ứng
mọi yêu cầu về thiết kết thi công các công trình sản xuất thuỷ tinh và gốm xây
dựng với công nghệ hiện đại. Hiện nay Viglacera đã thiết lập được mối quan hệ
về kinh tế, kỹ thuật với nhiều đối tác trên 22 quốc gia trên thế giới.
Trải qua gần 30 năm hoạt động, với bề dày kinh nghiệm Tổng công ty đã
và đang đi vào ổn định, củng cố và ngày càng phát triển lớn mạnh xứng đáng là
một trong những Tổng công ty hàng đầu sản xuất và kinh doanh xuất nhập khẩu
lớn nhất ở Việt Nam.
2. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của Tổng công ty
2.1. Chức năng, nhiệm vụ
Trên cơ sở sắp xếp lại các đơn vị của Tổng công ty thuỷ tinh và gốm xây
dựng và một số Công ty thuộc Bộ xây dựng, trong điều 2 Quyết định số 991/
BXD- TCLĐ có nêu rõ chức năng và nhiệm vụ chính như sau:
 Thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh vật liệu xây dựng theo qui
hoạch, kế hoạch phát triển ngành xây dựng của Nhà nước và theo yêu cầu
của thị trường bao gồm các lĩnh vực sản xuất kinh doanh các chủng loại
vật liệu phục vụ xây dựng.
- Thi công các công trình dân dụng, công nghiệp, công trình kỹ thuật hạ
tầng đô thị và khu công nghiệp. Kinh doanh phát triển nhà, tư vấn đầu tư và xây
dựng.
- Xuất nhập khẩu vật tư, phụ tùng, thiết bị, vật liệu xây dựng và công nghệ sản
xuất vật liệu xây dựng và các ngành kinh doanh khác theo qui định của pháp luật.
- Liên doanh, liên kết với các tổ chức kinh tế khác trong và ngoài nước phù
hợp với luật pháp và các chính sách của Nhà nước.
 Nhận và sử dụng vốn có hiệu quả, bảo toàn và phát triển vốn do Nhà nước giao.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 35

36. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
 Tổ chức quản lý công tác nghiên cứu ứng dụng tiến bộ khoa học công
nghệ và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công nhân viên trong Tổng công ty.
Ngoài ra Tổng công ty còn được Bộ xây dựng và Bộ thương mại giao thêm
một số nhiệm vụ khác theo từng giai đoạn cụ thể như: xuất khẩu các loại sản
phẩm của Tổng công ty, nhập khẩu các mặt hàng vật tư thiết bị thuộc phạm vi
sản xuất kinh doanh của ngành như kính xây dựng, gốm xây dựng … nhằm điều
tiết thị trường kính xây dựng và các sản phẩm đi từ thuỷ tinh, xuất nhập khẩu uỷ
thác cho các đơn vị khác trong Tổng công ty.
2. 2. Cơ cấu tổ chức, bộ máy quản lý của Viglacera
Để đảm bảo duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả nhằm đáp
ứng sự phát triển của các đơn vị thành viên phù hợp với chức năng và nhiệm vụ
được giao và yêu cầu thị trường trong giai đoạn mới.
Tổng công ty đã thực hiện công tác quản lý và tổ chức sản xuất kinh doanh
của bộ máy mới với trên 15000 cán bộ công nhân viên được bố trí theo mô hình
trực tuyến chức năng kết hợp . Đây là mô hình quản lý kết hợp được giữa tập
trung thống với phát huy quyền chủ động sáng tạo của các cấp. Trong đó, lãnh
đạo mỗi cấp đều có sử dụng các bộ phận chức năng để tham mưu cho mình
trong việc ra quyết định. Các quyết định quản lí được truyền từ trên xuống dưới
theo chiều dọc. Mối quan hệ giữa cấp trên và cấp dưới là quan hệ phục tùng.
Cấp dưới có trách nhiệm phục tùng cấp trên, đồng thời còn có trách nhiệm tham
gia góp ý những quyết định có liên quan đến hoạt động của Tổng công ty. Cấp
trên có trách nhiệm tiếp thu ý kiến đóng góp của cấp dưới để đưa ra những quyết
định có lợi nhất cho sự phát triển của Tổng công ty (xem hình 2).
Trong đó:
*Ban điều hành
Bao gồm Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, các phó Tổng giám đốc, ban
kiểm soát có nhiệm vụ điều hành mọi hoạt động của Tổng công ty thông qua các
phòng ban nghiệp vụ.
http://luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 36

37. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
 Hội đồng quản trị: là cơ quan quyền lực cao nhất của Tổng công ty. Hội
đồng quản trị thành lập ra ban kiểm soát nhằm kiểm tra tình hình hoạt động
của ban giám đốc và các đơn vị phòng ban.
Hình 2: Sơ đồ tổ chức của Viglacera
Hội đồng quản trị
Ban kiểm soát
Tổng giám đốc và các phó
Tổng giám đốc
Phòng Phòng Phòng Phòng Phòng Phòng Phòng Phòng Phòng Văn
tài Marketing công ban
đối tổ kế kỹ kiểm phòng
chính thanh
nghệ toán
chức hoạch thuật tra
kế ngoại thông
lao hoá công nội
toán tin
động đầu nghệ bộ
tư
Các đơn vị C ác Các đơn vị Đơn vị sự
thành viên chi nhánh liên doanh, nghiệp
liên kết
Chú thích: Quan hệ trực tuyến
http://luanvan.forumvi.com Quan hệluanvan84@gmail.com
: email: chức năng Trang 37
: Thông tin phản hồi

38. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
 Tổng giám đốc: là đại diện pháp nhân của Tổng công ty và chịu trách nhiệm
trước Nhà nước và các hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng công ty.
 Phó tổng giám đốc: là người giúp việc của Tổng giám đốc, có nhiệm vụ
tham mưu cho Tổng giám đốc, chịu trách nhiệm trước tổng giám đốc và pháp
luật về nhiệm vụ tổng giám đốc phân công thực hiện.
* Các phòng ban nghiệp vụ
 Văn phòng: là nơi diễn ra các cuộc họp của Tổng công ty, có nhiệm vụ giúp
Tổng giám đốc trong công tác hành chính đối ngoại, tiếp xúc khách hàng và
các đối tác kinh doanh.
 Phòng tổ chức lao động: có nhiệm vụ tham mưu cho Tổng giám đốc trong
việc sắp xếp bộ máy quản lý lao động và thực hiện các chính sách về lao
động, tiền lương.
 Phòng kế hoạch đầu tư: có nhiệm vụ thu thập, phân loại xử lý các thông tin,
thực hiện các qui định của Tổng công ty, lập kế hoạch theo dõi tình hình về
công tác quản lý kinh doanh, tổng hợp tình hình báo cáo Tổng công ty và các
cơ quan quản lý.
 Phòng kế toán: có nhiệm vụ tổ chức tài chính, hạch toán kinh tế, đánh giá
kết quả, hoạt động của Tổng công ty theo kế hoạch, theo dõi và quyết toán
các hoạt động kinh tế, quyết toán với cơ quan cấp trên (Bộ) và các cơ quan
hữu quan, các tổ chức tài chính ngân hàng hàng năm.
 Phòng đối ngoại: có nhiệm vụ tiếp xúc, đàm phán và ký kết hợp tác sản xuất
kinh doanh, dịch thuật các tài liệu giúp đỡ chuyên ngành giúp đỡ các đơn vị
thành viên khác trực thuộc Tổng công ty trong lĩnh vực đối ngoại.
http:// luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 38

39. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
 Phòng Marketing: có nhiệm vụ làm công tác xúc tiến thị trường, nghiên cứu
và tìm hiểu đối tác trong và ngoài nước nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ.
Tìm hiểu thị hiếu khách hàng nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu của họ. Đàm
phán và ký kết các đối tác kinh doanh trong và ngoài nước.
* Các đơn vị thành viên
Các đơn vị thành viên của Viglacera được bố trí ở 3 miền đất nước. Trong
các đơn vị thành viên thì không thể không nói đến Công ty kinh doanh xuất
nhập khẩu. Công ty này là một đơn vị hạch toán phụ thuộc được thành lập theo
Quyết định số217/QB- BXD ngày 7/5/1998 của Bộ xây dựng. Đây là một bộ
phận gồm các chuyên viên giỏi có năng lực, thực hiện công tác xúc tiến tiêu thụ
sản phẩm, xuất khẩu uỷ thác cho các đơn vị thành viên có nhu cầu, nhập khẩu
cho toàn Tổng công ty.
* Các cơ sở liên doanh liên kết
Tổng công ty đã thực hiện liên doanh liên kết sản xuất kinh doanh với nhiều
đối tác trong phạm vi ngành nghề kinh doanh của mình, một vài liên doanh của
Viglacera đã và đang đi vào hoạt động ổn định: kính nổi Việt Nam (liên doanh giữa
Viglacera với tập đoàn Nippon-Nhật Bản), kính ôtô Đáp Cầu (liên kết sản xuất với
tập đoàn Huyndai-Hàn Quốc)…Các liên doanh này không chỉ là các đối tác trong
nước mà còn cả các đối tác nước ngoài có kinh nghiệm, uy tín trên thế giới.
* Các chi nhánh chính, văn phòng đại diện
Tổng công ty có hai chi nhánh trực thuộc do Công ty kinh doanh và xuất
nhập khẩu quản lý tại thành phố Hồ Chí Minh và Nha Trang. Các chi nhánh
đóng vai trò là đại diện đầu mối phân phối các sản phẩm của Tổng công ty tại
khu vực miền nam và miền trung. Bên cạnh đó Tổng công ty còn có 2 chi nhánh
ở nước ngoài: Liên Bang Nga và Hoa Kỳ trong đó dự án Hoa kỳ chưa đi vào
hoạt động còn dự án ở Liên Bang Nga đã đi vào hoạt động có hiệu quả với các
sản phẩm chính như: sứ vệ sinh, gạch ốp lát… với tổng số vốn lên tới 15
triệuUSD và được đánh giá là dự án đầu tư trực tiếp ra nước ngoài có số vốn lớn
http:// luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 39

40. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
nhất trong các dự án đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của Việt Nam từ trước tới
nay.
3. Tình hình sản xuất kinh doanh của Tổng công ty
3.1. Các lĩnh vực sản xuất kinh doanh
Qua hơn 20 năm hình thành và phát triển để phù hợp với chức năng nhiệm
vụ được giao và nhu cầu thị trường. Hiện nay, Viglacera đang tập trung sản xuất
kinh doanh rất nhiều chủng loại sản phẩm và dịch vụ nhưng được chia làm hơn
30 nhóm sản phẩm và được phân thành các lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính
như sau:
 Sản xuất các vật liệu xây dựng bao gồm:
-Gạch ốp lát ceramic, granit
-Kính tấm xây dựng các loại: kính trắng, kính mờ, kính an toàn, kính phản
quang, kính màu...
-Các sản phẩm từ thuỷ tinh: bông sợi thuỷ tinh cách nhiệt, thuỷ tinh lỏng...
-Sứ vệ sinh, bồn tắm, gạch lát nền và gạch ốp tường tráng men...
-Tấm lợp và các sản phẩm phục vụ cho trang trí nội thất
-Vật liệu chịu lửa: gạch chammôt, kiềm tính và các loại bột vữa tương ứng
-Gạch ngói thông dụng: gạch xây các loại có độ rỗng từ 30-70%, ngói
thường ngói tráng men và các sản phẩm khác được làm từ đất sét nung
 Tư vấn đầu tư, xây dựng và chuyển giao công nghệ sản xuất VLXD.
 Thi công lắp đặt máy móc thiết bị phục vụ sản xuất vật liệu xây dựng.
 Thi công xây dựng các công trình dân dụng, công nghiệp, công trình kỹ
thuật, hạ tầng đô thị và khu công nghiệp.
 Trực tiếp xuất nhập khẩu vật tư, phụ tùng thiết bị, vật liệu xây dựng và
công nghệ sản xuất vật liệu xây dựng.
Ngoài các lĩnh vực trên Viglacera còn sản xuất kinh doanh:
-Khai thác và chế biến nguyên liệu
http:// luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 40

41. Luận văn tốt nghiệp Tổng Công ty Viglacera
-Sản xuất má phanh ô tô
-Sản xuất bao bì carton
-May quần áo bảo hộ
Bảng 2: Giá trị tổng sản lượng của Viglacera trong thời gian qua
Đơn vị: triệu đồng
Các chỉ tiêu 1998 1999 2000 2001 2002
Giá trị SXCN 475.800,6 648.876,8 781.027,3 1.200588,5 1.884023
Giá trị xây lắp 24.877 24.157,7 50.212,1 87.426,0 223.418,9
Giá trị khác 67.999 81.719,8 116.362,3 306.337,3 277.994
Tổng giá trị 568.676,6 754.754,3 947.601,7 1.594.351,8 2.395.435,9
Nguồn: Báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh (1998-2002)
Các lĩnh vực sản xuất kinh doanh trên đã làm đa dạng hoá thêm sản phẩm
và góp phần đáng kể vào sự tăng trưởng của Viglacera
3.2. Tình hình tài chính của Tổng công ty Viglacera
* Vốn
Tính đến cuối năm 2002 Tổng công ty thuỷ tinh và gốm xây dựng có tổng
số vốn sản xuất kinh doanh là 1350,839 tỷ đồng.
Xét về mặt nguồn vốn thì tổng số vốn hiện có của Viglacera được cấu thành trên
các nguồn chủ yếu như sau:
♦ Vốn ngân sách Nhà nước cấp: 372,164 tỷ đồng chiếm 28,5%
♦ Vốn tự huy động: 330,900 tỷ đồng chiếm 25,34%
♦ Vốn vay ngân hàng:489,690 tỷ đồng chiếm 37,5%
♦ Vốn liên doanh liên kết: 113,086 tỷ đồng chiếm 8,66%
Dự tính trong năm 2005, tổng số vốn sẽ tăng lên 1297 tỷ đồng (không kể
vốn ngân sách).
Bảng 3: Cơ cấu vốn kinh doanh của Tổng công ty Viglacera
Đơn vị: triệu đồng
Năm
TT 1999 2000 2001 2002
Chỉ tiêu
Giá trị % Giá trị % Giá trị % Giá trị %
http:// luanvan.forumvi.com email: luanvan84@gmail.com Trang 41