1. 19 november 2009 Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
Workshop 4
Hoe stimuleer je beleidsmatig sociale cohesie in
de praktijk vanuit een intercultureel perspectief op
lokaal niveau?
De Genkse aanpak
door de schepen van Stads- en
Wijkontwikkeling en Mobiliteit,
Michaël Dhoore

2. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
Inhoud
1. Genk even situeren
2. Uitgangspunten
3. 3- sporenbeleid
 Integratie
 Wijkontwikkeling
 Cultuur
1. Succesfactoren
2. Uitdagingen

3. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
1.Genk even situeren
 64.000 inwoners
 Voormalige mijnindustrie heeft het beeld
en de ontwikkeling van Genk bepaald
 Diversiteit in de wijken – diverse wijken
 3de grootste industriestad van
Vlaanderen
 Groene, sociale en sportieve stad
 Een van de koplopers in integratie- en
wijkontwikkelingsbeleid in Vlaanderen

4. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
Genk: 8 stadsdelen

5. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
2.Uitgangspunten
 Werken aan sociale cohesie is een beleidskeuze die in de hele
stedelijke organisatie verweven zit.
 Zeven strategische stadsprojecten: twee ervan focussen nadrukkelijk
op sociale cohesie en samenleven (De Genks - LO 2020).
 Interculturaliteit in deze aanpak (en in het hele Genkse beleid) is een
evidentie geworden: cf. bevolkingssamenstelling.
 Overtuiging dat sociale cohesie een gedeelde verantwoordelijkheid van
burgers, actoren en overheid is (burgers ondersteunen, maar niet
‘pamperen’).
 Doelstellingen rond sociale cohesie zijn opgenomen op verschillende
niveaus, zoals in het stedelijk meerjarenbeleidsplan, het lokaal sociaal
beleid, het stedenfondsbeleidsplan, het cultuurbeleidsplan en het
diversiteitsbeleidsplan.

6. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
3.Beleid rond sociale cohesie
= 3-sporenbeleid
 Gedragen visie vertaalt zich in politiek engagement:
 verschillende mandatarissen zijn verantwoordelijk
 3- sporenbeleid:
 integratie
 wijkontwikkeling
 cultuur
 Afstemming met andere beleidsdomeinen zoals jeugd,
senioren,…
 Beleid gebaseerd op duidelijke afspraken, goede
afstemming en coördinatie

7. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
INTEGRATIE
 Evolutie: van migrantendienst over dienst
integratie tot dienst diversiteit.
 3 speerpunten van het diversiteitsbeleid:
 samenleven in diversiteit
 gelijke kansen
 non-discriminatie
 Strategisch stadsproject ‘De Genks’ focust
nadrukkelijk op sociale cohesie
 Stuurgroep vrouwenwerk: o.a. organisatie
intercultureel vrouwenfeest
‘3-sporenbeleid sociale cohesie integratie’

8. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
Concrete inzet rond sociale cohesie - enkele voorbeelden
Stadsproject DE GENKS: “de uitdagers”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie integratie’

9. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
Stadsproject DE GENKS
“stadsgesprekken over samenleven in onze stad”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie integratie’

10. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
“Multicultureel vrouwenfeest”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie integratie’

11. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
WIJKONTWIKKELING
 Duidelijke beleidskeuze
 Doelstellingen:
 bevorderen van het samenleven en de
sociale cohesie
 werken aan sociale en fysieke leefbaarheid
(verhogen van de woon- en leefkwaliteit)
 verhogen van de bewonersbetrokkenheid
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

12. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
 Sinds 1995: Dienst Wijkontwikkeling gesitueerd
binnen de Afdeling Sociale Zaken
 Stadsbreed: 30 wijken, 8 stadsdelen
 6 wijkmanagers
 Wijkbureaus als uitvalsbasis
 Regie op wijkniveau - netwerking - afstemming
- beheer - concrete projecten
 Basispakket in alle wijken >< extra inzet in de
impulswijken
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

13. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
o Concrete inzet rond sociale cohesie – enkele voorbeelden
 Inzet buurtwerkers in de impulswijken: werken aan laagdrempelige
ontmoeting
 Organisatie en ondersteuning van initiatieven die de sociale
cohesie moeten verbeteren: Dag van het park, vertelfestival,
pompoenwedstrijd, kerstmarkt.
 Structurele oplossingen: het opstarten van een multiculturele
kinderopvang heeft positief effect op de sociale cohesie.
 Ad hoc aanpak: samen met bewoners wordt gezocht naar
oplossingen voor sociale problemen (rondhangen, hondenpoep,
lawaaioverlast, samen opruimen…).
 Stimuleren zelfverantwoordelijkheid: inzet verschillende
instrumenten die de verantwoordelijkheid meer bij de burger legt:
 straat- en wijkfeesten
 wijkbudgetten
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

14. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
“Realisatie multicultureel kinderdagverblijf in Winterslag”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

15. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
“Gezamenlijke nieuwjaarsreceptie voor bewoners en
wijkpartners”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

16. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
“Gezelligheid troef op een straat- of wijkfeest”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

17. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
Concrete inzet rond participatie – enkele voorbeelden
 Uitgebreid participatietraject als onderdeel van het
stadsproject LO2020:
 workshops, ambassadeurs
 Organisatie van heel wat participatiekanalen:
 werkgroepen, verenigingenplatforms, panels,…
 bij kleine ingrepen in de wijk worden burgers
nadrukkelijk betrokken op straat- of wijkniveau
 laagdrempelige aanwezigheid van wijkmanagers,
maar ook van andere ambtenaren werkt
betrokkenheid in de hand.
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

18. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
“Participatietraject LO2020: informeren op maat…”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

19. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
“Participatietraject LO2020:
workshops samen met de ontwerpers”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

20. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
“Participatietraject LO2020: ambassadeurs”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

21. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
“Andere participatiekanalen: bewoners worden betrokken bij de
renovatie van hun straat…”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

22. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
“Andere participatiekanalen: straatbabbels”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

23. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
“Andere participatiekanalen: kinderen worden betrokken bij
de inrichting van hun speelterrein”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie wijkontwikkeling’

24. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
CULTUUR
 Concrete inzet rond sociale cohesie en
participatie
- Reorganisatie sociocultureel beleid (1 loket,
actualisering personeelsinvulling en participatie-
instrumenten, doorlichting subsidiesystemen, oog
voor nieuwe vormen van verenigen, communicatie
op maat, …)
 Interdisciplinair werken (erfgoed, kunst in openbare
ruimte, ...)
 Concrete projecten
‘3-sporenbeleid sociale cohesie cultuur’

25. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
Concrete inzet rond sociale cohesie - enkele voorbeelden
“Het Genker kookboek”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie cultuur’

26. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
Het vertelfestival: vertelvoorstelling “Floris en
Blancefloer”
‘3-sporenbeleid sociale cohesie cultuur’

27. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
4.succesfactoren
 Duidelijke beleidskeuze
 Gedeelde verantwoordelijkheid
 Opgebouwde know-how
 Voldoende beschikbare middelen
 Sterke netwerken met professionele
actoren en verenigingsleven
 Coördinatie op wijkniveau
 Interne afstemming

28. Vlaams -Nederlandse expertmeeting,
Dordrecht
19 november 2009
5.Uitdagingen voor Genk…en
wellicht ruimer
 Hoe 4de
wereldgezinnen bereiken?
 Hoe omgaan met toenemende
segregatie?
 Toenemend gevoel van radicalisering bij
bepaalde groepen
 Toenemende huwelijksmigratie
 Intern verder nagaan hoever participatie
kan gaan…
 ………