1. Nicis Institute is het Maatschappelijke Top Instituut voor de steden en biedt
praktische oplossingen door onderzoek, kennisdeling en opleiding
Een slimme stad is een lerende stad
Studieconferentie “Stadsontwikkeling: sociale
verbondenheid en interculturaliteit”
Kennis duurzaam verbinden
aan beleid
Gerard Schouw, 19 november 2009
2. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
Kennis en beleid, een gevaarlijke combinatie
3. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
Waarom mislukt beleid nog zo vaak?
Interventies voor integratie
SCP: we weten niet wat werkt!
The mystery of violence in Chicago
What caused this outburst and what can
be done about it?
Sociaal beleid is zo effectief als een
gloeilamp: gebruikt 90% energie voor
warmte in plaats voor licht
En dan nog... wat zijn de trends en hoe
daarop te anticiperen? En... aanpak
complexe bouwprojecten...
4. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
Kennis en verstandig beleid maken een samenleving
Kennis is nodig om
Effectief, haalbaar en
kwalitatief hoogwaardig beleid
te voeren
Beleid ook uit te voeren
Te evalueren
Te anticiperen op
veranderingen of crises
Public performance leveren
aan de samenleving
Een verzameling gegevens, concepten, analyses en theorieën die voor waar
worden aangenomen.
1. Gecodificeerde kennis
2. Impliciete kennis; tacit knowledge
1. Kennis als feit
2. Kennis als inzichtverschaffend verhaal
3. Kennis als theorie
Heeft kennis meerdere verschijningsvormen?
Wat voor soort kennis?
Wat is kennis?
Rationaliseren, systematiseren van aanpakken.
Wat is evidence based kennis?
Contested knowledge (omstreden kennis): steekproeven, incidenten, troebele meting et cetera
Contested standards (omstreden normen): wanneer is een wijk een krachtwijk?
5. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
In Nederland is veel kennis voor niets beschikbaar
Functies van
kennisinfrastructuur
Functies van
kennisinfrastructuur
Experimenten en pilots
Beschouwing
Fundamenteel onderzoek
Beleidsgericht onderzoek
Kennis over praktijken uitwisselen
Monitoren
Evaluatie
6. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
De barrières waar beleidsmakers tegenaan lopen
11 Niet volgen van de beleidscyclus
Gebrekkig tellen en turven
Kopiëren van kennis
Snelle doorlooptijd en populaire projecten
Onevenwichtigheid tussen actie en lange termijn
Retoriek in plaats van feiten
Sturing op persoonlijke kennisontwikkeling
Gebroken kennisagenda
Deeltijd en baanroulatie
Onduidelijkheid over wezen van kennismanagement
22
33
44
55
66
77
88
99
1010
7. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
Blokkades moet je opruimen!
Werking kennismarkt
Gedrag beleidsmakers
Werking kennismanagement
Werking beleidsproces
8. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
Werking van het beleidsproces
Maar...
• The Science of Muddling Though,
Lindblom 1959
• Bounded rationality,
Simon, 1976
• Garbage can model,
Cohen, March en Olsen, 1972, 1976
• Agendas, Alternatives and Public
Policies,
Kingdon, 1984
• Policy paradox,
Stone 1997
Agenderen
Implementeren
Evalueren Formuleren
9. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
Werking van de kennismarkt
Reframing en begrensd denken: breng revolutionaire inzichten beetje bij beetje, kom met conclusies en inzichten
die aansluiten bij heersende opvattingen, blijf nieuwe perspectief herhalen.
Reframing en begrensd denken: breng revolutionaire inzichten beetje bij beetje, kom met conclusies en inzichten
die aansluiten bij heersende opvattingen, blijf nieuwe perspectief herhalen.
• Kennis komt niet in de juiste
vorm
• Kennis komt niet op het goede
moment
• Kennis komt niet tot stand met
de gebruiker
Barrières bij de zender
• Kennis wordt instrumenteel
gebruikt
– Niet nadenken
• Kennis wordt strategisch gebruikt
– Politiek niet opportuun
– Vasthouden aan bestaande
paradigma
– Gebrek aan overtuigingskracht
• Kennis wordt conceptueel
gebruikt
– Paradigmashift vereist
nieuwsgierigheid, twijfel
Barrières bij de ontvanger
10. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
Gedrag van beleidsmakers
• Weten wat ze willen
• Hebben gezag
• Zijn strategen
• Vasthoudend
• Fatsoen
ondergeschikt aan
doel
• Willen veel weten
• Selectief gebruik van
kennis
Visionairs
Hebben
informatiewinkel
Hebben
informatiewinkel
• Sporen voor en
tegens op
• Aandacht
beleidsproces
• Deskundig
• Betrouwbaar
• Dossierkennis
• Genereren nieuwe
kennis
Vaklui
Hebben
een bibliotheek
Hebben
een bibliotheek
• Zoeken verbinding
• Informele contacten
• Bruggenbouwers
• Proceduredeskundig
• Verstand van mensen
in plaats van de
inhoud
• Kennis van horen
zeggen
Verbinders
Hebben
een café
Hebben
een café
• Spelen zich in de
kijker
• Oriëntatie op de baas
• Diplomaat en
doordouwer
• Geen belangstelling
voor kennis
• Kennen de titel zonder
het boek te lezen
Opportunisten
Hebben
een spiegeltent
Hebben
een spiegeltent
• Zoeken zekerheid in
procedures
• Voorzichtig,
afwachtend
• Gesloten
• Vertrouwen op papier
• Voorspelbaar,
nauwkeurig
• Gebruiken kennis om
onzekerheid te
reduceren
Procedurevolgers
Hebben een verlaten,
maar barstensvol archief
Hebben een verlaten,
maar barstensvol archief
“Ik had er geen tijd voor”
“Ik kon het niet vinden”
“De informatie is niet relevant”
“Hij had het moeten doen”
11. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
Werking van kennismanagement I
Socialiseren
(ateliers, conferenties,
meester-gezel)
Socialiseren
(ateliers, conferenties,
meester-gezel)
Externaliseren
(masterclass, gastcollege,
locatiebezoek, jobshadowing)
Externaliseren
(masterclass, gastcollege,
locatiebezoek, jobshadowing)
Combineren
(commity of practice, snelkookpan
methode, action learning)
Combineren
(commity of practice, snelkookpan
methode, action learning)
Internaliseren
(intervisie, spiegelbijeenkomsten,
visitaties, tegenspraak)
Internaliseren
(intervisie, spiegelbijeenkomsten,
visitaties, tegenspraak)
• ...af te kijken
• ...meester-gezel
• ...trial & error
• ...kennis van buiten te
halen
• ...nieuwe concepten,
theorieën
• ...dialoog en reflectie op
eigen handelen
• ...innovatie
• ...experimenteren en
combineren
• ...ontdekken, samen-
voegen
• ...het verbeteren van
hetzelfde
• ...meer operationele
efficiency
• ...kritische reflectie
Leren door... Leren door... Leren door... Leren door...
• Kennis lekt weg
• Kennis vervuilt
• Beleidsmakers missen
prikkels
Problemen Oplossingen
• Van anderen afkijken
• Van buiten naar binnen
• Experimenteren
• Hetzelfde kunstje nog
beter
12. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
Werking van kennismanagement II
• Missie: waarom op aarde
• Visie: wat bereiken
• Doelen: welk meetbaar resultaat
• Strategie: door welke acties resultaat bepalen
• Creëer platform urgentie
• Vorm een sterk team
• Beslis wat er moet gebeuren
• Genereer korte termijn succes
• Houd het tempo hoog
• Zorg dat het blijft
John Kotter,
over veranderen
Stap 1
Koers bepalen
Stap 2
Potentieel analyseren
Stap 3
Kennisontwikkeling starten
Stap 4
Leerrepertoire mixen
Stap 5
Toepassen
Stap 6
Evalueren
14. Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid
De organisatie vergeleken met ‘kamer in een woningen’
Beleidsnota’s over belang kennis
Na vaststellen geen realisatie van KM
Gebrek aan doelen, ijkpunten, etc
Verantwoordelijk is iedereen, dus niemand
Leiding stuurt op controle
Beleidsnota’s over belang kennis
Na vaststellen geen realisatie van KM
Gebrek aan doelen, ijkpunten, etc
Verantwoordelijk is iedereen, dus niemand
Leiding stuurt op controle
Lege herenkamerLege herenkamer
Permanente intellectuele zoektocht naar
koers
Veel aandacht voor duiding, keuze
interventies
Veel discussie, onderzoek en twijfel
Focus?
Veel inhuur van kennis
Permanente intellectuele zoektocht naar
koers
Veel aandacht voor duiding, keuze
interventies
Veel discussie, onderzoek en twijfel
Focus?
Veel inhuur van kennis
Overbelaste zolderOverbelaste zolder
Waarde en resultaat gedreven
Uitvoeren wat politiek wil
Strijd over oplossingen, analyse doet er niet
toe
Ideeënwinkel
Politiek gedrag wordt overgenomen door de
organisatie
Leren en opleiden in teken van overnemen
Waarde en resultaat gedreven
Uitvoeren wat politiek wil
Strijd over oplossingen, analyse doet er niet
toe
Ideeënwinkel
Politiek gedrag wordt overgenomen door de
organisatie
Leren en opleiden in teken van overnemen
Luidruchtige keukenLuidruchtige keuken
Niet veel problemen, niet veel beleid
Investering in kennis adequaat
Aansprekend kennisnetwerk
Verbinding met publieke kennisinstellingen
De organisatie is tam en lui
Niet veel problemen, niet veel beleid
Investering in kennis adequaat
Aansprekend kennisnetwerk
Verbinding met publieke kennisinstellingen
De organisatie is tam en lui
Opgeruimde werkplaatsOpgeruimde werkplaats
