Materiały opracowane na potrzeby realizacji projektu - Job shadowing

3.  Czeskie przedszkole to miejsce kształcenia
większości (ok. 84%) dzieci w wieku 3-6 lat.
Nie jest to obowiązkowa pozycja na
edukacyjnej drodze w Czechach, lecz co
ciekawe ponad 90% rodziców decyduje się
na zapisanie swoich 5-letnich pociech do tej
instytucji w roku poprzedzającym
rozpoczęcie szkoły podstawowej.

4.  Obowiązek szkolny w Czechach trwa zwykle 9
lat (od 6-go do 15-go roku życia). Szkoła
podstawowa w Czechach trwa pięć lat.
Rozpoczyna się, gdy dzieci kończą 6 lat, a
kończy, gdy mają 11. Základní škola obejmuje
także szkołę średnią I stopnia, trwającą trzy
lata: od 11 do 15 roku życia. Rodzice mają
dowolność przy wyborze szkoły dla dziecka,
choć na ogół placówki są zrejonizowane. W
klasach koedukacyjnych znajduje się około
dwudziestu dzieci. Niektóre, mniejsze gminy,
zrzeszają w jednej klasie dzieci w różnym
wieku.

5.  Rok szkolny w Czechach rozpoczyna się 1
września, kończy się natomiast pod koniec
czerwca roku następnego. Podobnie, jak w
Polsce, lekcja trwa 45 minut, a kształcenie
odbywa się 5 dni w tygodniu. Poza
obowiązkowymi zajęciami, szkoły oferują
uczniom opiekę przez cały dzień, a także
zajęcia dodatkowe. W pierwszym etapie
wszystkie przedmioty prowadzi jeden
nauczyciel.
 Suma godzin lekcyjnych w tygodniu to
odpowiednio między 18-26 w pierwszym etapie
nauki i 28-32 w drugim etapie (zwiększanie ich
ilości na przestrzeni edukacji dziecka następuje
stopniowo). Nauka odbywa się zwykle w
godzinach porannych.

6.  Podstawę programową w základni škola i gymnázium jest
Ramowy Program Nauczania dla Kształcenia Podstawowego
(RPN KP) zatwierdzony w 2005 roku przez Ministerstwo
Edukacji. Na podstawie RPN KP szkoły przygotowują własne
szkolne programy nauczania (SPN).
 Program ten określa dziewięć głównych obszarów kształcenia,
którymi są: Języki i komunikacja językowa, Matematyka i jej
zastosowanie, Technologie informacyjno-komunikacyjne, Ludzie
i ich świat, Ludzie i społeczeństwo, Ludzie i natura, Kultura i
sztuka, Ludzie i zdrowie, Ludzie i świat pracy. Istnieją także tak
zwane treści międzyprzedmiotowe, które wchodzą w skład
różnych obszarów, np.: Edukacja osobista i społeczna,
Edukacja dla demokratycznego obywatelstwa, Edukacja
ukierunkowana na myślenie w europejskim i globalnym
kontekście, Edukacja wielokulturowa, Nauka o środowisku oraz
Nauka o mediach.

7.  Nauczanie języka obcego zaczyna się w trzeciej
klasie, chyba, że dyrektor szkoły, w zgodzie z
rodzicami, wprowadzi język obcy już w pierwszej
klasie. Pierwszeństwo przed innymi językami
obcymi ma angielski. Szkoła ma prawo wybrać
podręczniki, a nauczyciele sami decydują o
metodzie nauczania, zgodnie z propozycjami,
zawartymi w programie i z wytycznymi danej
szkoły.
 Nauczyciele mogą sami wybierać metody
nauczania zgodnie z propozycjami i
rekomendacjami zawartymi w programie nauczania
i zgodnie z ogólnymi wytycznymi szkoły. Każda
szkoła ma prawo sama wybierać podręczniki.
 Oceny zamykają się w skali od 1 – 5, gdzie 1 jest
najlepszą notą, jaką może uzyskać uczeń (czyli
odwrotnie niż w Polsce).

8.  Po ukończeniu piątej klasy, dzieci mogą przejść do
ośmioletniego gimnazjum albo znaleźć się tam dwa lata później,
po ówczesnym zdaniu egzaminu wstępnego, ustalanego przez
dyrektora szkoły. W wieku jedenastu lat mogą się też udać także
do konserwatorium tanecznego, po egzaminie wstępnym,
weryfikującym konkretne umiejętności (taneční konzervatoř).
Świadectwa końcowe informują o osiągnięciu wymaganego
poziomu základni vzdělání.
 Czeskie szkolnictwo niewiele różni się od polskiego. Mamy
swoje dwumiesięczne wakacje, chociaż zapewne mniej świąt i
wolnych dni od obywateli Czech. Rok szkolny także podzielony
jest na dwa semestry, jednak u naszych sąsiadów po każdym
uczniowie muszą zdawać egzaminy.

9. Nauczyciele nie mają statusu urzędników
państwowych. Czeskie szkoły zazwyczaj podpisują
z nauczycielami umowy na czas określony,
obejmujące okres od września do czerwca. Wiele
szkół w Czechach na czas wakacji letnich zwalnia
nauczycieli, aby zaoszczędzić na wynagrodzeniach
i ubezpieczeniach. Zwolnieni nauczyciele rejestrują
się w urzędach pracy, aby pobierać zasiłek w
okresie wakacyjnym. Kolejny kontrakt zawierają po
wakacjach. W Czechach nauczyciele szkół
podstawowych muszą przepracować w tygodniu 20
godz., w gimnazjum – 16, a w liceach – 15.

10. 1. W Czechach ( na czeskiej ziemi) obowiązek szkolny wobec dzieci w wieku 6 –
12 lat wprowadziła cesarzowa Maria Teresa w XVIII w. (Nowy Kodeks Szkolny).
Zaczęto egzekwować go w wieku XIX.
2. W Czechach do roku 1919 nauczycielki nie mogły być mężatkami.
3. Centralnym organem nadzoru jest Czeski Inspektorat Szkolny (Česká školní
inspekce), podległy bezpośrednio ministerstwu edukacji. W
4. Czescy inspektorzy nie przeprowadzają w szkołach ankiet ani wywiadów z
nauczycielami, rodzicami i uczniami. Głównym źródłem informacji jest
dokumentacja szkoły oraz rozmowa z dyrektorem. W czasie obserwacji lekcji
zwracają uwagę na to, czy nauczyciele motywują uczniów, czy wymagania
wobec nich są zróżnicowane oraz czy nauczyciele doskonalą swoje
umiejętności w zakresie pracy z dziećmi o szczególnych potrzebach
edukacyjnych. Mogą przeprowadzać testy sprawdzające wiedzę uczniów.
5. Czeskie szkoły nie są objęte żadną formą wspomagania ze strony
Inspektoratu.
6. W Czechach wszystkie czynności inspektorzy wykonują przy pomocy
służbowych samochodów.
7. Koniec marca to od lat powód do świętowania w czeskich szkołach. W
Czechach bowiem jest obchodzony w tym czasie Dzień Nauczyciela. W tym
dniu najlepsi pedagodzy podczas specjalnej ceremonii zostają – dosłownie –
koronowani.