1. Model nauczania dzieci sześcioletnich w wybranych krajach EU - Projekt
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków europejskiego
funduszu społecznego.
Dnia 1.05.2016 roku Grono Pedagogiczne z zespołu
Szkolno-Przedszkolnego nr 2w Brodnicy wyruszyła w ramach projektu Job
shadowing do Czech.
2.05.2016 roku pojechali do Szkoły Podstawowej w Sivicach. Odbyło się
powitanie Rady Pedagogicznej instytucji goszczącej z uczestnikami mobilności.
Dyrektor placówki przywitał gości i przedstawił czeski system oświaty, po czym
oprowadził po szkole prezentując izby lekcyjne, pracownie specjalistyczne,
pomieszczenia przedszkolne i biura administracji szkolnej. Po zapoznaniu się
problematyką czeskiej oświaty uczestnicy zostali zaproszeni na uroczysty obiad. W
dalszej części dnia dyrektor wraz z Radą Pedagogiczną i uczestnikami programu
Job shadowning udali się na zwiedzanie miejscowości Sivice.
Następnego dnia uczestnicy programu obserwowali zajęcia dydaktyczne w
klasie pierwszej w Szkole Podstawowej w Sivicach. Tego dnia wychowawca klasy
prowadził zajęcia z języka czeskiego, matematyki i muzyki. Z obserwacji tych
zajęć metody stosowane przez nauczyciela są pokrewne z metodami stosowanymi
w polskich szkołach. W czeskiej szkole nie ma integracji przedmiotowej w
przeciwieństwie do edukacji w szkołach polskich. Obowiązek szkolny w Czechach
trwa zwykle 9 lat (od 6-go do 15-go roku życia). Szkoła podstawowa trwa pięć lat.
2. Rozpoczyna się, gdy dzieci kończą 6 lat, a kończy, gdy mają 11. Základní
škola obejmuje także szkołę średnią I stopnia, trwającą trzy lata: od 11 do 15 roku
życia. Rodzice mają dowolność przy wyborze szkoły dla dziecka, choć na ogół
placówki są zrejonizowane.
W klasach koedukacyjnych znajduje się około dwudziestu dzieci. Niektóre,
mniejsze gminy, zrzeszają w jednej klasie dzieci w różnym wieku. Rok szkolny w
Czechach rozpoczyna się 1 września, kończy się natomiast pod koniec czerwca
roku następnego. Podobnie, jak w Polsce, lekcja trwa 45 minut, a kształcenie
odbywa się 5 dni w tygodniu. W pierwszym etapie wszystkie przedmioty prowadzi
jeden nauczyciel. Suma godzin lekcyjnych w tygodniu to odpowiednio między
18-26 w pierwszym etapie nauki i 28-32 w drugim etapie (zwiększanie ich ilości na
przestrzeni edukacji dziecka następuje stopniowo). Nauka odbywa się zwykle w
godzinach porannych. Podstawą programową w základni škola i gymnázium jest
Ramowy Program Nauczania dla Kształcenia Podstawowego (RPN KP)
zatwierdzony w 2005 roku przez Ministerstwo Edukacji. Na podstawie RPN KP
szkoły przygotowują własne szkolne programy nauczania (SPN). Program ten
określa dziewięć głównych obszarów kształcenia, którymi są: Języki i komunikacja
językowa, Matematyka i jej zastosowanie, Technologie
informacyjno-komunikacyjne, Ludzie i ich świat, Ludzie i społeczeństwo, Ludzie i
natura, Kultura i sztuka, Ludzie i zdrowie, Ludzie i świat pracy. Istnieją także tak
zwane treści międzyprzedmiotowe, które wchodzą w skład różnych obszarów, np.:
Edukacja osobista i społeczna, Edukacja dla demokratycznego obywatelstwa.
Nauczanie języka obcego zaczyna się w trzeciej klasie, chyba, że dyrektor szkoły,
w zgodzie z rodzicami, wprowadzi język obcy już w pierwszej klasie. Szkoła ma
prawo wybrać podręczniki, a nauczyciele sami decydują
3. o metodzie nauczania, zgodnie z propozycjami, zawartymi w programie i z
wytycznymi danej szkoły. Oceny zamykają się w skali od 1 – 5, gdzie 1 jest
najlepszą notą, jaką może uzyskać uczeń (czyli odwrotnie niż w Polsce).
Drugi etap základní školy
Po ukończeniu piątej klasy, dzieci mogą przejść do ośmioletniego gimnazjum albo
znaleźć się tam dwa lata później, po ówczesnym zdaniu egzaminu wstępnego,
ustalanego przez dyrektora szkoły. W wieku jedenastu lat mogą się też udać do
konserwatorium tanecznego, po egzaminie wstępnym, weryfikującym konkretne
umiejętności (taneční konzervatoř). Świadectwa końcowe informują o osiągnięciu
wymaganego poziomu základni vzdělání.
Czeskie szkolnictwo niewiele różni się od polskiego. Mamy swoje dwumiesięczne
wakacje, chociaż zapewne mniej świąt i wolnych dni od obywateli Czech. Rok
szkolny także podzielony jest na dwa semestry, jednak u naszych sąsiadów po
każdym uczniowie muszą zdawać egzaminy.
Uczniowie także mają możliwość uczestniczyć w zajęciach pozalekcyjnych, a są
nimi kółka bibliotekarskie, ceramiczne, pszczelarskie, muzyczne i sportowe.
Niektóre z tych zajęć opłacane są przez rodziców. Uczestnicy programu mieli
okazję obserwować zajęcia z kółka ceramicznego gdzie uczniowie samodzielnie
wykonywali ozdobne przedmioty które były wypalane
w specjalnie do tego przeznaczonym piecu. Na następnych zajęciach wyroby te
będą ozdabiane.
Kolejnego dnia uczestnicy programu obserwowali zajęcia lekcyjne w klasie
pierwszej pod kątem wykorzystania TIK. Nauczyciel wykorzystywał środki
audiowizualne na zajęciach obowiązkowych i pozalekcyjnych. Podobnie jak w
szkołach polskich wykorzystuje się do pracy tablice interaktywne, natomiast
różnica jest w zakresie materiałów dydaktycznych. Zwiedzana szkoła czeska nie
posiada e-book-ów oraz odpowiedniku sali komputerowej w polskich szkołach.
4. Po powrocie ze szkoły uczestnicy programu udali się na zwiedzanie Brna, drugiego
miasta pod względem wielkości w Czechach.
W czwartek 5.05 br uczestnicy wyjazdu programu mobilnego Job shadowing udali
się ponownie do szkoły podstawowej w Sivicach. Tym razem obserwowali zajęcia
z wychowania fizycznego i przedmiotów artystycznych. Lekcja były w formie
wyścigów na wesoło z elementami rywalizacji. Uczniowie ćwiczyli przekazywanie
pałeczki sztafetowej, kozłowanie, toczenie piłki, skoki przez skakankę, podania i
chwyty piłki. Zajęcia sprawiały dużo radości dzieciom. Postawa nauczyciela
sprawiła, że uczniowie byli zaangażowani i zdyscyplinowani, z ochotą brali
aktywny udział w zajęciach. W czeskiej szkole zajęcia wychowania fizycznego
odbywają się dwa razy w tygodniu. Nauczyciel prowadzący poinformował ze
rodzice mają prawo jednorazowo zwolnić ucznia z udziału w zajęciach natomiast
dłuższe zwolnienia muszą być potwierdzone przez lekarza. Następnym punktem
programu była obserwacja zajęć plastycznych. Tematem lekcji był "Mój
wymarzony dom". Do pracy uczniowie wykorzystywali kredki, ołówki lub pisaki.
Uczniowie mieli możliwość rozwijanie inwencji twórczej, uzewnętrznianie fantazji
oraz poszerzać umiejętności manualne.
Następnym punktem dnia było spotkanie grona pedagogicznego z
wychowawcami.
W szkołach podstawowych w Czechach funkcje pedagoga szkolnego przejmują
wychowawcy. Wychowawcy rozwiązują wszystkie problemy uczniów danej klasy.
W przypadkach problemów wymagających pomocy specjalistów, podejmują
rozmowy z rodzicami, wskazują placówki, instytucje zewnętrzne zajmujące się
pomocą dzieciom - odpowiedniki polskich poradni
psychologiczno-pedagogicznych, specjalistyczne poradnie medyczne, itp. Wszyscy
uczniowie korzystają z obiadów w szkole. W znacznym stopniu obiady finansuje
5. państwo.
W zwiedzanej szkole zajęcia w świetlicy odbywają sie po zakończeniu lekcji
obowiązkowych i trwają 3 godziny. W tym czasie uczniowie oczekujący na
rodziców mają możliwość odrobienia prac domowych, utrwalenia poznanego
materiału z podstawy programowej oraz integracje
z rówieśnikami przy zabawie. Szkoła partnerska w przeciwieństwie do szkoły
polskiej nie posiada biblioteki szkolnej. Uczniowie mają możliwość korzystania z
biblioteki miejskiej aczkolwiek w każdej izbie lekcyjnej znajdował się kącik
bibliotekarski.
Kolejny dzień naszego programu upłynął na obserwacji lekcji w klasie
pierwszej. Głównym tematem dnia było wprowadzenie miękkich głosek.
Uczniowie utrwalali wyrazw których zmiękczenia występują w nagłosie śródgłosie
i wygłosie. Następnym zadaniem uczniów było zakreślenie sylab ze zmiękczeniem
w tekście czytanki Juliana Tuwima "Rzepka". Nauczyciel przygotował również
karty pracy utrwalająca nowo poznany zakres materiału. Metody, formy i system
pracy wychowawcy był porównywalny z pracą polskiego nauczyciela.
Następnie uczestnicy programu Job shadowing wraz z nauczycielami wizytowanej
szkoły wymieniali spostrzeżenia na temat systemu oceniania postępów uczniów
oraz ich skuteczności. Zwrócono szczególną uwagę na odmienny system oceniania
w edukacji wczesnoszkolnej. Czeski system oceniania nie przewiduje oceny
opisowej tylko jest wyrażana cyfrą w skali 1-5. Ocena z zachowania również jest
odmienne od przyjętego oceniania w systemie polskim. Przyjęto trzy stopniową
skalę oceniania: wzorowy, poprawny i nieodpowiednie. Nauczyciele wyrazili
pozytywną opinie o przyjętym systemu oceniania i jego skuteczności.
Na spotkaniu podsumowującym czas pobytu na mobilności nauczyciele
czescy jak i polscy zgodnie podkreślili przydatność takich programów, które
6. efektywnie wpływają na jakość pracy i podnoszeniu kompetencji zawodowych
nauczycieli.
Sprawozdanie nauczycieli biorących udział w projekcie wypracowane
podczas spotkania ewaluacyjnego.