Μία σύντομη αναφορά στο δημοτικό τραγούδι από μαθήτρια του γ3 του 1ου γ/σίου γλυκών νερών.

1. Η εργασία αυτή εκπονήθηκε από
Ευγενία Φραντζή
Υπεύθυνη καθηγήτρια: Αγγελική Χρόνη
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ (προφορική λαϊκή
παράδοση)
Δημοτικό τραγούδι ανήκει στην προφορική λαϊκή ποίηση και
συνδέεται με μουσική και χορό. Πέρασε από διάφορες φάσεις
εξέλιξης τόσο της μορφής όσο και του περιεχομένου του και οι
ρίζες του είναι πολύ βαθιές1. Μέσα από το δημοτικό τραγούδι
εκφράζει ο λαός τα ιδανικά του, τους πόνους και τις χαρές του
ακόμα και τις εντυπώσεις και τις σκέψεις του για τη ζωή ή
διάφορα ιστορικά γεγονότα.
Τα Δημοτικά τραγούδια μπορούμε να τα χωρίσουμε σε τρεις
κατηγορίες.
• H πρώτη κατηγορία αναφέρεται στα τραγούδια που έχουν
αφηγηματικό χαρακτήρα, επικό τόνο και δραματική έκβαση.
Εδώ ανήκουν οι παραλογές. Βλ και πιο κάτω.
• Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα τραγούδια που
αναφέρονται σε εκδηλώσεις της ζωής ( π.χ. νανουρίσματα,
νυφιάτικα, μοιρολόγια, αγάπης κ.λ.π. ).
• Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν τα ιστορικά τραγούδια δηλαδή
αυτά που δημιουργήθηκαν εξαιτίας ενός ιστορικού
γεγονότος.
Τα γενικά χαρακτηριστικά των δημοτικών τραγουδιών είναι :
1
Από Βυζαντινή περίοδο (10ος αι) με ακμή την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

2. 1. H ανωνυμία του δημιουργού. Ο δημιουργός και
συνθέτης του δημοτικού τραγουδιού παραμένει άγνωστος.
2. Η απροσδιοριστία του ακριβούς τόπου
π ρ ο έ λ ε υ σ η ς . Μπορεί να είναι γνωστός ο τόπος αναφοράς,
όχι όμως ο ακριβής τόπος σύνθεσης.
3. Η απροσδιοριστία του ακριβούς χρόνου
σύνθεσης.
4. Η λαϊκή έ κ φ ρ α σ η ακολουθώντας τοπικά ιδιώματα. Το
δημοτικό τραγούδι αποδίδεται πάντα με χρονικό τοπικό,
γλωσσικό ιδίωμα.
5. Ο λ α ϊ κ ό ς ψ υ χ ι σ μ ό ς όπως αυτός εκδηλώνεται στη ζωή.
6. Οι παρατηρούμενες παραλλαγές. Όσες περισσότερες
παραλλαγές παρατηρούνται τόσο περισσότερο φέρεται
καταξιωμένο.
7. Η π α ρ ά δ ο σ η σ ε τ ρ α γ ο ύ δ ι και όχι ποίημα. Το δημοτικό
τραγούδι δεν απαγγέλεται, τραγουδιέται και σε κάποιες
περιπτώσεις χορεύεται.
8. Ο ελεύθερος στίχος και όχι απαραίτητα η
ομοιοκαταληξία.
9. Το ζ ω ν τ α ν ό ύ φ ο ς κ α ι η ρ ε α λ ι σ τ ι κ ή π ε ρ ι γ ρ α φ ή .
10. Το χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό μ έ τ ρ ο . Συνηθέστερα ακολουθείται ο
Ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος, ή Ιαμβικός δωδεκασύλλαβος
καθώς και ο τροχαϊκός στίχος. Συνηθέστερα δεν ακολουθείται
το ίδιο μέτρο σε όλο το τραγούδι προκειμένου έτσι να
επιτυγχάνεται κάποια αρμονία αποφεύγοντας ταυτόχρονα την
μονοτονία.
11. Τα λ ι τ ά ε κ φ ρ α σ τ ι κ ά μ έ σ α (απλός λόγος)
12. Μ ε ρ ι κ ά μ ο τ ί β α , όπως ο νόμος των τριών, τα άστοχα
ερωτήματα, το θέμα του αδύνατου

3. ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ
Οι παραλογές είναι πολύστιχα αφηγηματικά τραγούδια. Ο όρος
παραλογή φαίνεται να έγινε από το "λόγος" με το νόημα έπος, κάτι
ανάλογο με το παραμύθι, παροιμία, παρατράγουδο.
Χαρακτηριστικά τους:
• Εξιστορούν δραματικές κυρίως περιπέτειες της ζωής,
πραγματικές (κάποιο μύθο, κάποιο περιστατικό, μια
παράδοση) ή φανταστικές (υπόθεση εντελώς πλαστή).
• Ως αφηγηματικά τραγούδια αναπτύσσουν ένα μύθο με αρχή-
δέση του μύθου , σταδιακή εξέλιξη- κορύφωση και λύση.
• Έχουν γρήγορη δράση
• Παρουσιάζουν έντονα παραμυθιακά και εξωλογικά στοιχεία
• Χρησιμοποιείται συχνά ο διάλογος που επιτείνει τη
δραματικότητα
 Θεωρούνται (μαζί με τα ακριτικά τραγούδια) το παλαιότερο
στρώμα των δημοτικών τραγουδιών.
Πηγές: Βιβλία ΟΕΔΒ, wikipedia